Postkantoren te Middelharnis en Sommelsdijk
Doe mee met de actie
'Zuinig stoken, zuinig aan"
Unicef kaart-verkoop
Kandidatenlijst VDB
^tH^Akothu v^n C(:m yK^i
Publicatie van 'De Motte' over Industrieel Erfgoed
Spmr uw portemonnee en het milieu
^l^St
yi^vcHxï^cr i
In het laatste kwart van de negen
tiende eeuw werd ons land op
grond van de (nieuwe) postale wet
geving bedekt met een netwerk van
postkantoren. Niet alleen de grote
plaatsen, maar ook in de kleinere
dorpen kwamen hulppostkantoren
of agentschappen. Men kreeg niet
alleen brieven te verwerken, ook
de uitvinding van de telegraaf
heeft eraan bijgedragen, dat de
postkantoren - bij wijze van spre
ken - als paddestoelen uit de grond
schoten. In Middelharnis en Som
melsdijk staan nog enkele oude
postkantoren, panden - zo blijkt -
met een eigen historie.
Van school tot postkantoor
In 1857 beschikte het Rijk afwijzend op
een verzoek van de gemeenteraad van
Middelharnis om het postkantoor van
Dirksland te verplaatsen naar Middelhar
nis. Het kantoor te Dirksland voldeed
goed en men wilde dit dorp niet 'ber-
ooven" \'an deze faciliteit. Toch werd het
hoofdpostkantoor van het eiland in 1891
verplaatst naar Middelharnis. maar in de
tussentijd was er in de laatstgenoemde
plaats ook het een en ander veranderd. In
de jaren zeventig van de negentiende
eeuw was men het er in Middelharnis en
Sommeldijk over eens. dat er een tele
graaf annex postkantoor moest komen.
Het betreffende kantoor voor beide plaat
sen werd in 1875-1876 gerealiseerd. Op
de \^'estdijk te Middelharnis (ongeveer
ter hoogte van 'Foto Klein') werd een
huisje gehuurd van P.L. Slis. Dit pandje
ging dienst doen als post- en telegraaf-
kantoor. We moeten ons hierbij overi
gens niet al teveel voorstellen. Na de
opening (1885) van de nieuwe openbare
lagere school aan het Beneden Zandpad,
kwam de oude school aan de Raadhuis
straat vrij. Het achterste gedeelte van dit
voormalige schoolgebouw bood onder
dak aan de kinderen op de bewaarschool,
maar de voorzijde (aan de Raadhuis
straat) was een prachtige locatie voor een
riimt post- en telegraatTcantoor. Naast een
interne verbouwing kreeg ook de voor
gevel een nieuw uiterlijk. Zo werden de
twee deuren voorzien van hoge, getoog-
de bovenlichten èn in de gevel bracht
met een hardstenen brievenbus aan. Deze
brievenbus is nog steeds aanwezig Naar
een ontwerp van de uit Hellevoetsluis
afkomstige architect W. van Leeuwen
werden de werkzaamheden uitgevoerd
door aannemer Comelis Maliepaard uit
Sommelsdijk. De totale verbouw ingskos-
ten beliepen 3.279,72. De posterijen en
telegrafie groeiden gestaag en een nieuw
fenomeen deed haar intrede: de telefoon.
Na de eeuwwisseling werd het duidelijk,
dat het pand niet meer aan de eisen vol
deed. De gemeente was er voorstander
van om het pand uit te breiden, maar het
Rijk prefereende nieuwbouw. Het werd
dan ook nieuwbouw. Het voormalige
postkantoor aan de Raadhuisstraat bleef
gespaard en heeft inmiddels een plaatsje
op de Rijksmonumentenlijst gekregen.
Nu is hierin het notariaat gevestigd.
Nieuwbouw aan de Ring
Op de hoek Ring/Stationsweg verrees in
1912 een nieuw post- en teïegraafkan-
toor. Het is ontwoipen door de Rijksge
bouwendienst, maar het is niet duidelijk
of we Rijksbouwmeester C.H. Peters als
de architect mogen rekenen. Laatstge
noemde is bekend geworden om zijn
vele postkantoren van de rond de eeuw
wisseling met een typerende mengeling
van elementen uit de neorenaissance en
uit de neogotiek, ook wel 'postkantoren-
gotiek' genoemd. Het postkantoor van
Middelharnis kreeg een prominente
plaats toebedeeld aan de Ring. Het stati
ge pand heeft zo'n 65 jaar dienst gedaan
als eilandelijk hoofdkantoor van de pos
terijen. Op 16 februari 1979 werd het
huidige postkantoor aan de Langeweg
officieel geopend. Het oude kantoor
heeft nog een tijdje dienst gedaan als
dependance van het gemeentelijk appa
raat. Tegenwoordig is hierin het Interna
tional Art Centre gevestigd.
Postkantoor Sommelsdijk
In de raadsvergadering van 16 maart
1908 deelde burgemeester A.J. de Graaff
mede. dat het gemeentebestuur had ver
nomen, dat de brievengaarder de heer
Van Dorsser eerlang die betrekking zal
neerleggen en de voorzitter (de burge
meester JB) reeds gepasseerd jaar met
den Inspecteur der Posterijen heeft
gesproken tot het verheffen van dit kan
toor tot een postkantoor of bijkantoor
van Middelharnis, door alhier ook tele
grafie en telefoon te brengen, daar vooral
nu met de reemde lui van den tram her
haaldelijk volgens den brievengaarder
het gebrek aan telegraaf en telefoon
blijkt." Besloten werd om verder in over
leg te treden met het Rijk om tot stich
ting van een eigen post- en telegraafkan-
toor voor Sommelsdijk te komen. Na
besprekingen met het Rijk ging men er
op kosten van de gemeente toe over om
de voormalige woning van de brieven
gaarder aan de \'oorstraat grondig te ver
bouwen. De gemeenteraad was trots, dat
ook Sommelsdijk in de vaart der volke
ren werd meegesleurd. Daarom moest
het pand voorzien worden van een fraaie
voorgevel, een 'sieraad voor het dorp'.
De gemeentearchitect, P. Mast. maakte
het ontwerp. Ter financiering van de
oprichting van het post- en telegraafkan-
toor leende de gemeente een bedrag van
11.000,-. Dankzij deze forse investe
ring kon Sommelsdijk vanaf 1909 bogen
over een postkantoor, compleet met
directeurswoning. Dit gebouw werd als
zodanig verhuurd aan het Rijk. In 1923
werd het. ondanks vele protesten vanuit
de bevolking, gedegradeerd tot hulpkan
toor. Dat deed pijn en om het voortbe
staan hiervan te garanderen moest de
gemeente het pand laten verbouwen voor
een bedrag van 1.000,-.
Echter drie jaar later kondigde het Rijk
wederom een bezuiniaina aan: het Som-
straat Middelharnis; inzet: hardstenen brievenbus
Voormalig postkantoor aan de Ring te Middelharnis
Voormalig postkantoor te Sommelsdijk
melsdijkse kantoor zou worden gesloten.
Dal dit voor nogal wat commotie zorgde,
raad zich raden. In november 1926 lezen
we in "De Maasbode' hierover het vol
gende: 'De burgemeester van Sommels
dijk heeft in de I.l. gehouden gemeente
raadsvergadering medegedeeld dat het in
het voornemen van den Minister van
Waterstaat ligt. om uit een oogpunt van
bezuiniging, het bijkantoor der Posterij
en op te heffen en de inwoners dezer
gemeente diensvolgens te noodzaken,
hun postzaken in hel vervolg te Middel
harnis in het hoofdkantoor af te doen.
Misschien zou er te Sommelsdijk een
soort agentschap gevestigd worden voor
geringe postzaken. Dit iTu heeft in deze
gemeente een felle verontwaardiging
gewekt. Toch is het voor wie de situatie
goed kent deze verontwaardiging goed te
begrijpen. Sommelsdijk is een der groot
ste plaatsen van het eiland Flakkee
(ongeveer 3600 inwoners) en de afstand
van Sommelsdijk naar Middelharnis (van
kom tot kom) is nu niet zoo gering als
velen het zich wel voorstellen. De ouden
van dagen die voortaan hun ouderdoms
pensioen in Middelharnis zouden moeten
halen, zouden veel tijd kwijt zijn en
velen er een afstand van een half uur
moeten afleggen. Sommelsdijk heeft de
handel - Middelharnis niet - en haar
bloeiende weekmarkten en jaarlijksche
veemarkt, wat Middelharnis eveneens
mist. Sommelsdijk heeft een drukke
scheepsvaart, correspondeerend met den
uitgebreiden Sommelsdijksche land
bouw, een grooten winkelstand, twee
groote hotels enz. Voorts een groote han
delsdrukkerij met een weekblad voor de
Zuid-Holl. en Zeeuwsche eilanden. Maar
er is meer. Moge de locale afstand tus-
schen Sommelsdijk en MiddeUiamis niet
zoo groot zijn, de mentaliteit in beide
dorpen verschilt des te meer. Al worden
er geen formeele vechtparrijen meer
geleverd tusschen beide dorpen, het is
een feit. dat de inwoners der beide plaat
sen het met elkander niet kunnen vinden.
wat feitelijk voortspruit uit het historisch
gewordene. Sommelsdijk vanouds de
landbouwplaats en Middelharnis de vis-
sersplaats. En nu heeft het groote verbit
tering gewekt, dat men in Den Haag
Middelharnis steeds meer als het cen
trum gaat zien. Vroeger had Sommels
dijk een hoofdpostkantoor, nu slechts
een bijkantoor meer en dat wil men nu
ook wegnemen. Sommelsdijk is belang
rijk genoeg om haar een zelfstandig
bestaan te schenken Na het nodige
geharrewar tussen Rijk en gemeente
moest men in Sommelsdijk uiteindelijk
met slechts een agentschap genoegen
nemen. De postkantorenkwestie was in
de vooroorlogse jaren een heikel punt bij
de gemeente Sonmielsdijk. Ondanks alle
problemen over het al dan niet voortbe
staan van het kantoor, is het gebouw
gelukkig gespaard gebleven. Het doet
thans dienst als woning en is een sieraad
aan de Voorstraat.
Jan Both - bestuurslid van "De Motte'
Jii-weliers Opticiens
Al 125 jaar een begrip
op Goeree-Overflakkee.
Gediplomeerd opticien, horiogemafcer.
juwelier en diamond grading.
Wij verzorgen vow u alle reparaties op het
gebied van gou<fcn en zilveren siera»ten.
uurwersen. sraveren, brülen. ooamecns enz.
MIDDELHARNIS
De algemene iedenvergadenng van de
Vereniging Vooruitstrevend Dorpsbe
lang '78, bijeen op maandag 3 november
1997 heeft de kandidatenlijst voor de ge
meenteraadsverkiezingen 1998 vastge
steld. De eerste 5 kandidaten zijn;
1. Wim Nattekaas, Middelharnis.
2. Jan van Rij, Middelhamis.
3. Maria E vers-van der Waiirt.
Nieuwe Tonge.
4. Greet Maas-van der Valfc,
Stad aan 't Haringvüet.
5. WTIco van der Kroon. Sommelsdijk.
De wenskaarten-verkoop ten bate
van Unicef is weer van start ge
gaan. Naast de bekende kaarten
voor bedrijven en particulieren
zijn er allerlei cadeau's (groot en
klein) te koop.
Hoe zit het eigenlijk met het geld van
Unicef?
Hoewel Unicef een VN-organisatie is,
krijgt het kinderfonds geen geld uit de
algemene begroting van de Verenigde
Naties.
Unicef ondervindt er geen hinder van dat
lidstaten als de V.S. hun contributie niet
betalen. De inkomsten van Unicef be
staan voor een deel uit vrijwillige bijdra
gen van regeringen, die lid zijn van de
VTsf.
In 1996 besteedde Unicef in totaal zo'n
944 miljoen dollar (bijna 2 miljard gul
den) aan alle projecten en activiteiten ten
behoeve van kinderen.
Regeringen van ontwikkelingslanden,
die hulp van Unicef krijgen, leveren zelf
een bijdrage (in geld of natura). In totaal
waren regeringen vorig jaar verantwoor
delijk voor 64TC van de totale Unicef-in-
komsten.
De overige 36*^ aan inkomsten bestaan
uit de opbrengsten van de Nationale Uni-
cef-Comité's en giften van bedrijven en
particulieren.
Dit betekent, dat Unicef-vrijwilligers in
de hele wereld door allerlei acties zoals
de verkoop van wenskaarten en produc
ten, bijna een derde deel van alle hulp
programma's van Unicef mogelijk ma
ken.
De vrijwilligers die op Goeree-Over
flakkee Unicef-artikelen verkopen
zijn:
Den Bommel:
mevr. M. van Es. A. van Weelstraat 6.
mevr. J. de Vries, Nassaustraat 10.
Dirksland:
mevr. Tanis. Staakweg 10.
Goedereede:
mevr. M. Verkleij, Nieuwstraat 5.
Melissant:
mevr. Spahr van der Hoek, Ratelaar I
Middelhamis:
Drogisterij Hisschemöller,
Zandpad 18.
mevr. M. W. Goense,
Frans Halslaan 37.
Vorige week is «e spa
zorgd van de actie 'Zuinig stoken, zui
nig aan 1997/1998'. i weet wel, die
actie waarmee u kunt besparen op uw
energierekening en tejjf^lijk een steen
tje bijdragen aan een beter milieu. De
actie is een gratis service van uw ener
giebedrijf en dey^e krant.
Wie deelneemt aan de actie 'Zuinig sto
ken, zuinig aan' krijgt inzicht in z n
energieverbruik en gaat be^Auster orn met
energie. De ruim I rnilj^jen .N'ederlandm
die elk jaar mtcdoan, besparen gemid
deld 5% op hun energieverbruik. Dat
scheelt hen zf/n 75- op de jaarhjk.^
energiekosten. Dit is een gemiddelde,
dus het kan gfx;d dat u rneer bespaart.
Vooral met de nog steeds stijgende ener
gieheffing van de overheid is het de
moeite waard om mee te doen aan de
actie. De spaarkaart is hierbij een handig
hulpmiddel.
VOLGESDE WEEK EERSTE TABEL
Meedoen is gemakkelijk. Elke maandag
ochtend kijkt u even in de meterkast en
noteert u op de spaarkaart de standen van
uw gas- en electriciteiLsmeter. Dat doet u
tot en met 30 maart 199%. -Met de meter-
standen berekent u uw week verbruik.
Het weekverbruik gas vergelijkt u met
het streefverbruik, dat u wekelijks vindt
in een speciale tabel in deze krant. Deze
tabel staat ook op pagina 516 van Tele
tekst (via Ned. l, 2 of 3) en op Internet
http://www.eneco.nl. Volgende week
verschijnt de eerste tabel. Wanneer uw
eigen verbruik lager is dan het streefver
bruik, bespaart u energie en geld. Be
schouw het als een uitdaging en probeer
steeds onder het streefverbruik uit te ko
men.
Het streefverbruik voor elektriciteit staat
niet in de krant Dit verbruik kunt a zelf
van week tot week vergelijken. Uiteraard
hoger naarmate de dagen korter -a orden
ASDERE STREEFCIJFER
l)eed a al eerder mee aan de actie? Le
dan op: vanaf de komende acne wof(j
een nieuwe, verbeterde berekcningsme
tbode gebruikt voor de streefcijfers
Hierdoor kunnen de streefcijfers in zej'
koude perioden wat hoger, en bij zacht
weer wat lager uitvallen dan u sewend
bent. Houdt er rekening mee dat daar
door de cijfers niet vergelijkbaar zijn met
die van voorgaande jaren.
ESERGIEDISKErrE
Met de energiediskeoe kmu u de i.tie ook
op de computer volgen. Deze diskette
bevat een gemakkelijk programma voor
het invullen van uw meterstanden, en tal
van energiebesparingstips. Met handige
grafiekjes kmit u de onD-ikkeling van uw
energieverbruik volgen. U kunt de ener
giediskette bestellen door 11.95 (Ms
DOS, 3% inch) of 16,95 (WLTidows] li
en 95, HD-diskette 1.44 Mb; over te
maken op gironummer 214859 van
ENECO Dordrecht, met vermelding van
•Actie Zuinig Stoken'. De verzendkosten
zijn inbegrepeiL
Doe MEE
A4-V DE FtEBL'SVtEDSTRlJü
Op de spaarkaart staat een rebusued-
strijd, waarmee u kans maakt op een paar
schaatsen ter waarde van 250.- of één
van de tien boefcenbonnen van 75
Gedurende de actie verscfiijni vanaf vol
gende week in deze krant elke maand
een nieuwe refaus. In totaal komen er vijf
met steeds andere prijzen.
Geen spaaf^kaart
Heeft u geen spaarkaart ontvangen?
Neem dan contact op met uw energiebe
drijf of vul de bon in hij de advertentie m
deze krant en stuur 'm op.
OoItgensplaat:
mevr. L. Huising. Pr. Hendrikstraat 16.
Ouddorp:
mevr. Y. Tanis, Molentienden 74.
Oude Tonge:
mevT. W. ter Horst, Mariniersweg 42
mevr. W. Westra, Kerkring 24.
Stad, a/h Harmgvliec
mevr. C. M. van Loon.
Oostmoersescheidweg L.
Stellendam:
mevr. A. van Rijswijk,
Mr. LCaustraal I.
Sommelsdijk:
mevr. W. Scfarier. Voorstraa: 35.
Puzzelreglement
1Stuur j'e oplossingen aan het eind van cfe maand naar
Oom Ko, p/a Eflanden-Nieaws,
Postbus 8, 3240 A.\ Middelharms.
2. Per maand zijn er 80 a 100 punten te verdienen. Zelfgemaakte
raadsels voorzien van oplossing leveren 15 extra punten op.
3. Stuur af en toe een briefje, dat wordt beantwoord.
4. Bij 400 punten ontv-ang je een boefcenfaon van 15.-.
Mattfaijs Bak^r fDirksland)
'lüerG^if^cp ii G^njieCsz nai lever.
BI intussen, [eü^vrz paiimn^ei<;€n l^en.
27e üiatstz vakgiiti£x£ag vjasgae£ rcc-
'Rgttzriiam.
'Weetje tvaxr^/Caititss toett iqiiatrJ
In Het man-üem. trtuseum. 'rteeft aai^inoxm.
1'erder tfiids 1 i(^rrzn.ijemaak$, anêespaten.
'Een. vaar £e tractor van. je broer.
"De ander vaar je eigen. sS(dter, geen k^ïiint teer.
Pieter >Iemster i Den Bommel
yLs keer van. stamt iieet u(Je iarteu;>^ i iJ^m.
Gaedëel^i^ en. bes&st niet iam.
'Erg [e-jJ(^datje meedaet.
'l'aaricpTg ben je zoet
met aÜerCei raadsels van.jeugdF.ceic
'WiUzcfit £ae je Het vaar een bceK_
Wanneer, cp ■aieü(e datam. ben fZ a j
je gebaren? ^/^Ji^l
"WiLje dat eens van. je
ü±enfxaTzn?
Vandaag zijn we 2 puzzelaars rijker
geworden.
Fantastisch is dat! Je kunt merken dat
onze krant op het hele eiland gelezen
wordt en zelfs daarbuiten. Alleen:
Zouden er geen kinderen in Herkingen of
in Goedereede wonen die het Eilanden
Nieuws bekijken? Laat eens wat van je
horen!
Marijke Jansen (Meuwe-Tonge) bracht
een raadsel bij oom Ko. Wie weet de
oplossing? Bedankt Marije!
Een persoon uit de Bijbel
Naam onbekend.
Leeftijd onbekend.
Stierf als geen ander.
Het rouwkleed is in ieder kuis.'
Jesametts \A. Linde (Ouddorp
^iiia.jegaa± jcK.mee tefpen bowtven
otn ie dkbgrjter te lirygen, pnma, ze teztW-
'We ontvangen je bi^ en vraB^iQ
Stuur je eenjxrtaF'Dan zetten we ji u 'ij<i
'S^ge^kje datum van verjaren'icc^^
"^iel mtzzeC-plezier en tai sdirpfs hcc^
Leonle en Jan WTlIem Bijnagte
(Scherpenisse)
InaerUaaa. eengebcorte ts niet vanzi.rfr'i:<S'''^-
Ih. advertenties weet je Bet, kaast u-r
tueek^nd.
■'&r -wordt er een. üaity gebaren,
ihargaat er eentje 'verloren
^^^.%- modiiinjtdBe Leendert kkc.^-^^-
en bekovrt mama aolï^naif tjt de vertrcuzi'a'
'Verder even waditzn op 'Bijnagti-}^
'Missdiien begroeten we oz'er eenp&:r ■ze.-'
SHxtiiaiiel'.
GROET
Alkmaal een kleverige sroene- verfhand van oom
Ko- Tja wat moetje als de terpentine op
Een heuse puzzelboom werd bedacht en £eiekend
aoor Christine Blok iSommelsdyk) Uiüh- Bijv.
Piaaoje l zoek je op de grond. Daar staat een woord
m en dat is het eerste woord van het m te sturen
zmnetje. Zet zo ook de zes andere achter elkaar.
ten wel heel bijzonder blaadje laten we maar nis-
ti§ ia de boom hangen. Nog nooic zoiets
—gezien!
