EIIAIIDEtl-tllEUWS
T>ele£^atiey diep
oMdejr deyiMdrvLky
:z/
Verkoping vrouwenver.
l^^ii^|iHiii|iiii^ii|||B^
iii||g||^|^itfi|l|Plii||i|p
ipi^^iBöi||ili|i|||||||i||
iiiH^^^|iiiiipr:^ii|pi^j
i;||^|f^É||;^!Éliiii^i^ft|
||ij|j|;|i|Bli|;;||^^
HET
KIJKVENSTER
Ziekenhuis
Hulp
Schoenenfabriek
Natuurpark
Autobedrijf Jan van Dijk
3e Blad
VRIJDAG 24 OKTOBER 1997
No. 6648
Cock van Dijk met enkele kinderen
uit liet kindertehuis van CItelm
Een gedeelte van de delegatie. V.l.n.r. Welh. A. Tiggelman, Alg.dir.zhs. A. Kosior,
W. I. M. Hooyman, R. v. d. Nieuwendijk, burg. Sleurink, tolk K. Bolink, P. de Feijter,
hoofd-verpleegkunde, weth. van Eek, R. Zooniers en C. van Dijk
CHELM - Wie kan het leed
beschrijven wat de kinderen al
meegemaakt hebben en nog steeds
moeten doorstaan, die we
ontmoeten in het kindertehuis te
Chelm. Dinsdag in de namiddag
komen we moeizaam uit ons
vervoermiddel 'gekreukt'; we zijn
die dag al talloze malen in- en
uitgestapt. Het kindertehuis is een
twee etages tellend, rechthoekig
'smakeloos' gebouw met een groot
grasveld er voor. Hier wonen 85
kinderen die geen ouders meer
hebben, of ouders hebben die niet
meer voor hun kunnen of willen
zorgen. Een niet te peilen verdriet!
We zijn nauwelijks uitgestapt of Anja
Gron -directrice van het tehuis- drukt
met tranen in haar ogen Cock van Dijk -
van de stichting Flakkeese Hulpgoederen
Polen- aan het hart. De stichting heeft al
jaren nauw contact met het tehuis en er
al veel hulp geboden. "Dzien dobry"
(goedendag), zeggen we even later in
gebrekkig Pools tegen enkele kinderen
die ons begroeten. Ze zijn goed gekleed
en hebben speelgoed, mede door de inzet
van de stichting Flakkeese Hulpgoederen
Polen. "Het is nu een juweel bij wat het
zeven jaren geleden was, toen we hier
voor het eerst kwamen", vertrouwt Cock
ons toe. Het gebouw is echter hard aan
een grondige renovatie toe. De inrichting
is sober en vati jaren her. Op een
gegeven moment komen we in een
wasgelegenheid, waar wij als
westerlingen zelfs onze handen niet
zouden willen wassen. Gelukkig ziet
eenzelfde gelegenheid in een ander deel
van het gebouw er wel goed uit;
kennelijk pas gerenoveerd. Het personeel
zet zich met alle liefde van hun hart in
voor het welzijn van de kinderen. We
lopen door het gebouw heen. In een
kamer zitten wat jongens en meisjes van
eenjaar of 10 te spelen. Mooie
tekeningen sieren hier en daar de
wanden. Enkele oudere jongens ravotten
buiten op het grasveld. Allemaal
kinderenzonder ouders.
Verschillende van de kinderen uit het
tehuis zijn in de zomer van 1995 door
bemiddeling van de stichting op Flakkee
op vakantie geweest. Velen kennen Cock
vanzelf erg goed, zodat ze als klitten aan
ons hangen en van alles willen laten
zien. Even later drukt Anja Gron Cock
een baby van enkele maanden in de
armen. "Haar moeder wilde niet meer
voor haar zorgen", zegt ze. Diep
ontroerd staan we om het lieve kleine
mensje heen. Het kindje is zich nog
nergens van bewust. Het wordt liefdevol
verzorgd en komt niets te kort
danouderliefde! Er zijn overigens
(V Gemeentewapen van Chelm
meerdere baby's. De leeftijd van de
oudste kinderen ligt rond de twintig jaar.
Wat later lopen we door een echte
jongenskamer, posters van vrachtwagens
en vliegtuigen aan de muur. Met name
met de oudere jeugd heeft de leiding het
best wel eens moeilijk. Ondanks dat het
personeel de kinderen zoveel mogelijk
een thuis probeert te geven en zich daar
ook voor in zet, grijpt het ontbreken van
ouders vanzelf heel diep in. Met name op
latere leeftijd geeft dat regelmatig
problemen.
Veel te gauw moeten we afscheid
nemen. "Do widzenia" (tot ziens),
wuiven we even later. Het is stil in het
busje. Ieder is bezig met het verwerken
van de indrukken. Hoewel het natuurlijk
allemaal erg triest is, mogen we
dankbaar zijn dat de kinderen nog een
tehuis hebben waar met liefde -want dat
is zeker- voor hen gezorgd wordt.
Eerder in de middag bezochten we het
politiebureau en één van de scholen waar
moeilijk lerende kinderen integreren met
normaal lerenden.
Als afsluiting van de dag worden we
rondgeleid door een gangenstelsel van 2
km op 12 meter diepte, onder het oude
gedeelte van Chelm. Vroeger maakten
bewoners van dit gedeelte van de stad
gangen in de rotsen om krijt te winnen.
Zo is er door de jaren heen een
kilometers lang gangenstelsel onder het
centrum van de stad ontstaan. In het
begin van de avond keren we naar het
hotel terug.
Deze week maken we kennis met de
enorme gastvrijheid van de Polen. Bij
alle gelegenheden die we bezoeken staat
de tafel gedekt met hapjes, gebak, of iets
anders. De gasten mogen het aan niets
ontbreken! We worden overal bijzonder
hartelijk ontvangen. Alleen de taal is een
probleem. Bijna niemand van de Polen
kent Duits of Engels. We zijn dus veelal
op onze eigen tolk Krystyna Bolink -een
geboren Poolse die reeds jaren in
Nederland woont- of op de tolk Jan
Haranczyk uit Chelm -die vloeiend Duits
kan spreken- aangewezen. Ondanks de
taalbarrière ontstaan er over en weer
prettige contacten.
Woensdag brengen we een uitgebreid
bezoek aan het ziekenhuis van Chelm,
wat met ruim 700 bedden één van de
grootste ziekenhuizen uit de provincie
Chelmskie is. Er werken 2300
personeelsleden. Directeur Andrej
Kosior leidt ons rond. Het ziekenhuis is
ondergebracht in verschillende, voor het
merendeel oudere gebouwen. Kosior
vertelt ons dat de ziekenzorg in de
komende jaren grote veranderingen zal
ondergaan. Tot nu toe wordt voor
diegenen die werk hebben, door hun
werkgever een premie betaald. Bij ziekte
krijgt men dan 50% van de kosten
vergoed. In de nieuwe opzet wil men
naar een zelfde systeem als we in
Nederland kennen, waar werkgever én
werknemer beiden premie betalen en de
meeste kosten voor het grootste gedeelte
vergoed worden. Met een aantal grote
verzekeraars is men op dit moment aan
het onderhandelen. Ook zullen de
ziekenhuizen in de nabije toekomst
worden geprivatiseerd.
Door de gebouwen lopend drukt de
uitstraling van soberheid en somberheid
onze stemming. Als we het zouden
vergelijken, is het of we in Nederland
zeker 50 jaar terug in de tijd gaan.
Hoewel alles oud is, ziet het er wel
schoon en hygiënisch uit. Vol verbazing
aanschouwen we op een gegeven
moment een moderne scan, staande in
een ruimte die hoognodig een
opknapbeurt zou moeten ondergaan.
"Moeizaam bij elkaar gebracht met
behulp van gelden van de overheid,
sponsoren uit het bedrijfsleven en de
bevolking,maar het apparaat is er
Een kenmerkend Pools marktje. Diverse personen bieden hun waar aan.
gelukkig gekomen", vertelt Kosior trots.
In een aangrenzende ruimte staat ook vrij
hedendaagse röntgenapparatuur.
Even later wandelen we over ver
schillende verpleegafdelingen.
De kamers zijn propvol. Meestal staan er
6 bedden op een kamer, drie langs elke
wand met het hoofdeind aan het
voeteneind. Tussen de twee rijen is vanaf
de deur net een klein gangetje om te
kunnen lopen. Er staat hooguit nog een
kast in, maar dan is de kamer absoluut
vol. De patiënten hangen of zitten in hun
bed. Opvallend is dat vele gezichten van
met name de ouderen, ons vertellen van
armoede, leed en verdriet wat gepasseerd
is in het voorbij gegane leven.
De meeste operaties kunnen in het
ziekenhuis worden uitgevoerd. Voor het
overige is men aangewezen op
ziekenhuizen in de grote steden. De
intensive care heeft tien bedden. Het
zouden er zeker 25 moeten worden, maar
door geldgebrek kan dat wel even op
zich laten wachten. Sinds 1994 is een
kleine afdeling voor terminale zorg in
gebruik genomen. Dit is vrij uniek,
omdat de Poolse bevolking het als een
schade ervaart een ernstige ziekte te
hebben. Dergelijke patiënten worden dan
ook min of meer 'verstopt'. Het
ziekenhuis werpt zich op om dit proces
te doorbreken. Inmiddels wordt daar
reeds succes mee geboekt. Enkele andere
ziekenhuizen hebben de werkwijze
overgenomen.
Het ziekenhuis heeft al jaren dringend
behoefte aan nieuwbouw. In 1982 kreeg
men van de overheid krediet toegewezen
om een nieuwe polikliniek en ziekenhuis
te bouwen. De bouw moest echter
halverwege worden gestaakt, vanwege
gebrek aan financiën. Inmiddels is er
door de Europese Unie geld beschikbaar
gesteld, waardoor de polikliniek enige
tijd geleden in gebruik kon worden
genomen. Ook het ziekenhuis wordt nu
afgebouwd. De polikliniek ziet er
hedendaags uit. Er zijn materialen
gebruikt die een lange levensduur
hebben en onderhouds vriendelijk zijn.'
De polikliniek bevindt zich op de begane
grond. Op de etage zal binnenkort een
nierdialyse-centrum en een
verpleegafdeling voor deze patiënten
komen. De totale nieuwbouw moet in
2002 klaar zijn. Daarna hoopt men geld
beschikbaar te krijgen om de oude
gebouwen te renoveren.
Het ziekenhuis wordt geholpen door
verschillende organisaties, waaronder
ook de stichting Flakkeese Hulpgoederen
Polen. Deze stichting, voortgekomen uit
de spontane hulpacties die Rien en Cock
van Dijk uit Oude-Tonge aan het eind
van de jaren tachtig opzetten, verleent al
jaren in Chelm en wijde omgeving hulp.
Op Goeree-Overflakkee regelt men het
verzenden door particulieren van
pakketten met voedsel en kleding aan
families in Polen, verzamelt men kleding
en voorts van alles wat men in Polen zou
kunnen gebruiken; van
muziekinstrumenten tot medische
apparatuur, van verpleegstersuniformen
tot een volledige keukeninventaris van
een ziekenhuis. Drie keer per jaar rijdt
een vrachtwagen met hulpgoederen naar
de omgeving van Chelm. Via
contactpersoon Bogdan Olbryk uit deze
plaats wordt gezorgd dat alles op de
juiste adressen wordt afgeleverd. Dit
wordt bovendien later nog gecontroleerd
door het bestuur van de stichting.
In het kindertehuis waar we gisteren
waren en ook hier in het ziekenhuis zijn
al veel hulpgoederen terecht gekomen.
Mede door de inzet van de stichting is er
al een zichtbare verbetering gekomen in
de levensomstandigheden in allerlei
instellingen, maar ook bij particulieren.
Nadat we afscheid genomen hebben van
het ziekenhuis bezoeken we de
schoenenfabriek van Chelm. De fabriek
was een staatsbedrijf totdat het in 1995
het failliet ging. Vierduizend mensen
stonden op straat. Enkele werknemers
kochten de fabriek op en met een kleine
honderd mensen hervatte men de
produktie. Inmiddels werken er ruim 400
personen en de produktie ligt nagenoeg
gelijk als die van het staatsbedrijf
destijds. Er worden hoofdzakelijk heren
en kinderschoenen geproduceerd. De
modellen worden door eigen mensen
ontworpen. De schoenen zijn van een
degelijke kwaliteit. Men exporteert
voornamelijk naar de oosterburen, maar
men probeert ook in West-Europa voet
aan de grond te krijgen.
Woensdagavond wordt het drukke
programma door een gezellig etentje in
een voormalig jachthuis in het nationaal
park Narodowy, een uur rijdend ten
noordwesten van Chelm, onderbroken.
Op de weg er naar toe maken we kennis
met dit schitterende natuurpark.
Zoetwatermeren liggen te dromen in het
ondergaande najaarszonnetje. Langs de
oevers rijzen dichte bossen op. We
schommelen en hobbelen met de bus
over een zandweg richting het jachthuis.
Op diverse plaatsen begint het water al te
dampen. Een konijn schiet vlak voor de
bus de ruigte in. Midden in de stilte van
dit park passeren we aan de rand van een
meer, een klein huisje. Door de jaren
heen is het van ouderdom scheef gezakt.
Een paar klompen staan voor de deur.
Aan de steiger ligt een oude roeiboot.
Het wordt kennelijk nog steeds
bewoond. Even later arriveren zijn we op
de plaats van bestemming. Als de
motoren uitgezet worden, daalt een
intense rust over ons heen. Op deze
unieke plaats, die uitgekozen is door de
voorzitter van de raad Zdzislaw
Denysiuk, hebben we een uiterst
gezellige avond. Na een vismaaltijd in
het jachthuis wordt buiten bij een
kampvuur nog een tijd gezellig
nagepraat. Laat in de avond keren we
naar ons hotel terug.
De andere morgen mogen we gelukkig
iets langer op bed blijven liggen.
Volgende week: Uit het gezicht, maar
niet uit het hart (Bezoek aan Chelm
slot)
IHBHHHflMHHHMH Henk Koppelaar
OFFICIEEL DEALER
Brielle
Slagveld 19
Tel. (0181)413777
Spijkenisse
Kelvinweg13
Tel. (0181)624900
Honda-dealer voor de Z-Hollandse eilanden
SOMMELSDIJK
De vrouwenvereniging 'Liefde vind
werk' hoopt haar jaarlijkse verkoping te
houden D.V. woensdag 29 oktober in
'Vita Nova', van Aerssenstraat 5
Aanvangstijden zijn van 10.00 tot 12.00
uur en van 13.00 tot 19.00 uur.
Zoals gebruikelijk kunt u bij ons terecht
voor kruukplaetjes, oliebollen, pannen
koeken, slaatjes enz.
U kunt ook een kopje koffie of thee drin
ken of iets fris.
De Kerstkaarten zijn ook al aanwezig.
Graag tot ziens op de verkoping.
Blik op kerk
en samenlevin
- Ondeudelijke pillen
- Het beleid van de overheid
- Gedenk aan uw Schepper
"Landelijk XTC-alarm", zo meldden de
krantenkoppen jongstleden maandag.
Eerst was er een melding geweest van
een ondeugdelijke pil in Haarlem, later
bleken de pillen ook gebruikt te zijn op
een grote house-party in Heertenveen.
En uiteindelijk doken de pillen wel op
tien verschillende plaatsen op. Reden
voor de Inspectie voor de Gezondheids
zorg om een ernstige waarschuwing te
laten uitgaan.
De Xtc-pil, een soort "oppepper" die
populair is onder uitgaande jongeren, is
door de overheid verboden, en als gevolg
daarvan in het ondergrondse circuit
terechtgekomen. Er blijft gewoon grote
vraag naar deze drug, en daar wordt ille
gaal handig op ingespeeld. De gewraakte
pil is dus eigenlijk een surrogaat dat niet
de juiste ingrediënten bevat. Er zit bij
voorbeeld atropine in, die hart- en adem
halingsproblemen kan veroorzaken.
Gebruikers kunnen last krijgen van hevi
ge hallucinaties, en een overdosis kan
zelfs de dood tot gevolg hebben.
Het is frappant hoe de schadelijkheid van
het gebruik van deze pil van officiële
zijde meteen werd tegengesproken. Er
zijn in ons land een twintigtal plaatsen
waar pillen kunnen worden getest, en na
de eerste alarmerende berichten kregen
we te horen dat het eigenlijk allemaal
wel meevalt. Tevens werd de overheid
als het ware in staat van beschuldiging
gesteld: omdat zij de oorlog heeft ver
klaard aan de gewone XTC-pil, krijgt het
illegale circuit z'n kansen. De redenering
is dan: er is nu eenmaal vraag naar, en
daar moet het aanbod aan voldoen.
Nu staat de overheid ook voor een
onmogelijke taak. In naam van de indivi
duele vrijheid is zij lange tijd te ver
gegaan in haar gedoogbeleid, en nu is de
situatie zo uit de hand gelopen dat er
bijna geen weg terug meer is. Een radi
caal verbod werkt nu zoals de wet van de
communicerende vaten: stroomt de ene
kant van het glas leeg, dan stijgt de
vloeistof meteen in het andere. Maar dat
kan natuurlijk geen argument zijn om de
zaak dan maar op z'n beloop te laten.
Intussen blijft er één grote zorg over,
waar de media geen enkele aandacht aan
besteden. Dat is, dat er in ons land dui
zenden en nogeens duizenden jongeren
zijn die in de "weekenden" handenvol
geld weggooien aan een leeg en zinloos
vermaak waardoor lichaam en ziel
zwaar, en soms onherstelbaar beschadigd
worden. Jongeren die er niet van weten
dat hun Schepper recht heeft op hun
leven, en dat ze voor die God eenmaal
rekenschap zullen moeten afleggen over
wat ze met dit leven hebben gedaan.
Op de house-party in Heerenveen waren
er zo'n 15.000 jongeren aanwezig, op
hetzelfde tijdstip was er een house-party
in Antwerpen met een nog groter aantal
deelnemers, waarvan zestig procent, mis
schien zelfs wel drie-kwart, uit Neder
land afkomstig was. Jongeren die, zoals
de Bijbel zegt, het onderscheid niet ken
nen tussen hun rechter- en hun linker
hand. Die misschien nog nooit hebben
gehoord: "Gedenk aan uw Schepper in
de dagen van uw jongelingschap". Zou
dat ons aller zorg niet moeten zijn?
Waarnemer
