SUt
Speciale KONI-dempers
voor Erasmusbrug
ij^rlf
--Ml
^CPi^Ahochit v^H oom /Ccf
Qktoi^tr A
Publicatie van 'De Motte' over Industrieel Erfgoed
}rlMo vnendcn
en vTUnMnncn
^ktO^CT
^o&t
^PinUnSt^nA
en
Biz. 2
EILANDEN-NIEUWS
VRIJDAG 24 OKTOBER 19'J7
In de tweede helft van de vorige
eeuw deed met name in de agrari
sche sector 'de Coöperatie' haar
intrede. Niet alleen de landbou
wers, maar ook de landarbeiders
begrepen, dat je samen sterker en
dus minder kwetsbaar bent.
Coöperatie 'De Volharding'
Zo werd in 1910 te Dirksland een Coö
peratie' opgericht, die in eerste instantie
moest zorgen dat er ook voor de gewone
man goed brood op de plank kwam. Ik
bedoel dit niet figuurlijk, maar letterlijk,
want de kwaliteit van het brood liet vaak
Bakkerij uit de beginjaren van de Coöperatie, compleet met drie hondenkarren
te wensen over. Zeker de mensen die van
een schamel inkomen moesten rondko
men - en dat was het merendeel van de
bevolking - konden het duurdere (lees:
betere) brood niet kopen. De prijs van
het goedkoopste brood was eigenlijk nog
te duur voor hetgeen men ervoor kreeg.
Controle op de kwaliteit van het dage
lijks brood was er nauwelijks. De
gemeenten waren belast met de zoge
naamde 'broodzetting', maar of hierin
zo'n grote prioriteit werd gesteld, is
zeker plaatsgebonden. In Dirksland was
men niet tevreden over het brood en dit
leidde dan ook tot de oprichting van de
Coöperatie.
Een aantal landarbeiders en kleine boe
ren (keuterboertjes) verenigden zich tot
een Coöperatie, maar dat alles ging niet
zomaar. Om aan een startkapitaal te
komen werd een fonds gesticht. De leden
moesten hierin iedere week 15 cent stor
ten. Al spoedig telde men 40 leden. Dan
wordt op 15 april 1910 bij de notaris de
oprichtingsakte verleden. De Coöperatie
krijgt de naam 'De Volharding'.
Ondanks dat men toch redelijk wat geld
wist binnen te halen, was het bij lange na
nog niet mogelijk een eigen bakkerij te
bouwen. Er moest dus geld worden
geleend en er werd tevens overgegaan tot
de uitgifte van aandelen.
Bouw van een bakkerij
Voor 90,- kocht men een perceel grond
aan de Geldersedijk en architect P. Mast
uit Sommelsdijk werd verzocht een ont
werp voor een bakkerij te maken. De
architect maakte twee ontwerpen, één
met een eenvoudige voorgevel en een
wat luxere variant. Het 'eenvoudige' ont
werp werd verkozen boven de luxe
gevel, daar dit weer zo'n 100,- goedko
per was. Doordat de Coöperatie vanzelf
sprekend niet ieders goedkeuren had,
was er voor de aanbesteding weinig
belangstelling; de ambachtslieden waren
bang klanten te verliezen, omdat zij voor
'De Volharding' gewerkt hadden. Toch
is de bakkerij er gekomen; op 29 augus
tus 1910 is zij in gebruik genomen. De
totale bouwkosten beliepen ruim
2.200,-.
De Bakkers
Een bakkerij zonder bakker is hetzelfde
als een zee zonder water. In de persoon
van Willem Schaaf heeft men - zoals
achteraf is gebleken - een uiterst bekwa
me bakker in huis gehaald. Bij zijn
benoeming verdiende hij een weekloon
van 12,-, wat voor die tijd goed te noe
men is. De leden konden nu 'in hun
eigen zaak' brood laten bakken, dat beter
was dan het brood dat men bij de parti
culiere bakker moest kopen. Bijkomend
voordeel van lidmaatschap was de uitke
ring van het dividend aan het einde van
het boekjaar. Dit extra zakcentje was
voor velen zo in het voorjaar na een tijd
van werkloosheid in de wintermaanden
een uitkomst. Desondanks steeg het
ledenaantal slechts langzaam. De belang
rijkste drempel was het inleggeld van
10,-. Over dit - in landarbeidersogen -
Puzzelreglement
1Stuur je oplossingen aan het eind van de maand naar
Oom Ko, p/a Eilanden-Nieuws,
Postbus 8, 3240 AA Middelharnis.
2. Per maand zijn er 80 a 100 punten te verdienen. Zelfgemaakte
raadsels voorzien van oplossing leveren 15 extra punten op.
3. Stuur af en toe een briefje, dat wordt beantwoord.
4. Bij 400 punten ontvang je een boekenbon van 15,-.
Met onze 50 leden gaan we aan de slag.
Hebben jullie ook zo genoten van het
schitterende herfstweer? Nog even en er
zit geen blad meer aan de boom. Wat zal
het een kale boel worden. Dan moeten
we het binnen maar des te gezelliger
maken, vinden jullie ook niet?
Maaike Boeder (Ede) ontwierp het vol
gende figuur. Alle woorden beginnen
met "GE Volg de pijlenrichting en vul
vanaf het centrum in naar de cijfers.
Zo'n raadsel is de volle 15 belonings-
punten waard Maaike!
of
1Een ander woord voor "wording
"begin
2. In Israël ligt het-i-meer van
3. Met welk woord begint de zendbrief
van de apostel Judas? (zie Judas 1:3)
4hoop en liefde. (1 Kor. 13:13)
5. Waar reisde Abraham heen?
(Gen. 20)
6. Hoe heette één van de zonen van
Mozes? (Ex. 2:22)
Het vierde woord in Lev. 11:13.
Welk dier werd er gebruikt ten
zondoffer? (Num. 7:16)
7,
Janneke Blok (Stad a/h Haringvliet)
zet ons aan het cijferen. Probeer eerst
achter het antwoord van de som te
komen.
Dan ga je na welke letter het uit het alfa
bet er mee overeenkomt. Als er 1 uit
komt is het een A. 2=B, 3=C, 4=D, 5=E
enz.
Je moet alle antwoorden van de sommen
inleveren de zin die ontstaat doordat je
de letters achter elkaar zet.
1] 25:5x10x2:10=
2] 30:6x20:25:4x5=
3] 10:5 x 25-1-10-39=
41
21:3x7-1:3-9=
51
40:2-10x6:15=
61
10:5 x 16x5:20=
71
50+25x5:15-10=
81
7-H15 x 8+24:40=
91
100:8 X 16:40+6=
101
8x20x5:8:10=
111
12:5x15:3-2:2=
121
26x9:12x2-17=
131
2+15x3-2:7-6=
141
14:4x6+7:2=
151
30x3:5x2-21
161
16+8+1 X 3:5=
171
12x9-4:8=
181
9x6+1 x2:10=
191
22 X 5-5:7=
Maaike Boeder (Ede)
Je was fijn in Middelharnis.
Op de bazar waren volop boeken te gris.
Ook kreeg je weer een bon,
zodat je opnieuw aan 't lezen kon.
Richard Buscop (Oude-Tonge)
Aha je gaat naar school met de bus.
Nog niet per fiets, dat weten we dus.
De ontsteking was dichtbij je
blinde darm.
Kleedje maar lekker warm.
Jammer dat het nog niet helemaal
over is.
Acht kaarten kreeg je, dat is niet mis.
Aagje de Boer (Leek)
Op 4 oktober was er handel in dieren.
Kippen, eenden, duiven, maar geen
stieren.
Een bijtend paard is een groot gevaar.
Het rijden was zodoende gelijk klaar.
Je had een pracht rapport.
Mischien datje nog wel eens drs. wordt.
Pieter Busch (Huizen)
De kinderen van oom Ko
spelen enthousiast Pako.
Wat heeft dat mooie velden.
Echt iets om te vermelden.
Ze bereikten niveau 65 voor hun AOW
en zijn notabene nog niet tevree.
Van Sim-city kunnen ze alleen maar
dromen.
Misschien weten ze daar ook nog eens
aan te komen.
Willemijn en Peter Tieleman
(Ooltgensplaat)
De laatste tijd verschenen er wat car
toons in verschillende kranten. Dit alles
om tegengas te geven m.b.t. tot de plan
nen om een vliegveld te maken op
Flakkkee. Hier zijn er weer een paar bij.
Niet alleen varkens denken erover, maar
paarden ook!
0-100: Arthur, Bert, Claudia,
Christine, Elze, Gerard, Gert,
Gijs, Maaike, Margreet SI.
Mariene, Nienke, Peter en
Riet.
100-200: Clasien, Gerda, Ilona, Johan,
Leonie, Marije, Marijke,
Matthijs, Petra, Pieter,
Richard en Willemijn.
200-300: Benjamin, Elize, Gerdien,
Gijsbert, Jaimeke, Jan Willem
Bijnagte, Jan-Willem de
Winter, Jessica, Jolanda,
Jorieke, Jan-Thomas en
Ricardo.
300-400: Anne, Aagje, Arjo, Dorien,
Geert, Ilse, Jantine, Job,
Lenie, Marleen en Margreet
Voogd.
Bonnen: Maaike, Peter en Christine
zijn deze keer de gelukkigen!
^eekweerte
^en We
op
^^sroeten
^^^i'Ste oktober-
Voormalige bakkerij van
de Coöperatie op de Geldersedijk te Dirksland
Afgelopen maandag was Jan-Willem de
Winter (Ouddorp) jarig. Nog van harte
gefeliciteerd jongen. A.s. maandag is het
feest bij huize Kocse in Ouddorp. De
emoes zullen vast en zeker een extra bui
ging maken ter gelegenheid van je ver
jaardag Gert. Veel plezier!
hoge bedrag konden slechts weinigen
beschikken. Daarom besloot het bestuur
om ook in Middelharnis en Sommelsdijk
vaste voet aan wal te krijgen.
Jaren van tegenslag
Door het uitbreken van de Eerste We
reldoorlog kreeg men ook in Nederland
al spoedig te maken met de brooddistri
butie. De boeren en handelaars hielden
hun tarwe zolang mogelijk vast om nog
hogere prijzen te kunnen krijgen. Hier
door was het niet eenvoudig om voor een
redelijke prijs aan tarwe te komen. In
1917 was er zelfs een tekort aan tarwe,
waarna men het brood maar moest bak
ken door gebruikmaking van minder
waardige grondstoffen. Al met al was het
brood ten tijde van de Eerste Wereldoor
log duur en slecht.
Na regen komt zonneschijn en na de Eer
ste Wereldooriog ging het de Coöperatie
crescendo. Bakker Schaaf kreeg assisten
tie. Vóór die tijd was hij naast bakker
ook nogeens bezorger. Vanaf dat
moment werd 'de zaak' met z'n drieën
gerund. De bezorging in Middelharnis en
Sommelsdijk geschiedde in die tijd nog
met een hondenkar; later met paard en
wagen. De Coöperatie groeide o.a. met
een kruideniersafdeling en fusies volg
den. Inmiddels zijn de vuren in de ovens
van de bakkerij, waar men eens begon,
gedoofd. Het pand is gelukkig gespaard
gebleven. Het is nu een woning aan de
Geldersedijk te Dirksland. Een pand dat
herinnert aan slecht brood en mensen
met volharding.
Jan Both - bestuurslid van 'De Motte'
Montage van de eerste KONI schokdemper op de Erasmusbrug
Uitgebreide studies door Gemeen
tewerken in samenwerking met
TNO hebben aangegeven hoe de
trillingen van de Erasmusbrug met
tuien kunnen worden voorkomen.
In samenwerking met Gemeentewerken
Rotterdam, het TNO en het Nationaal
Lucht- Ruimtevaart laboratorium heeft
schokdemperfabrikant KONI uit Oud-
Beijerland dempers ontwikkeld welke
aan zeer uitgebreide testprogramma's
zijn onderworpen.
Een door de opdracht-gever ontwikkeld
speciaal rekenmodel, dat het trilling
gedrag van de tuien en van het brugdek
kon simuleren, werd daartoe geconstru
eerd.
Op basis van de testgegevens van diverse
prototype's zijn de meest effectieve
schokdempers tot stand gekomen. Ten
einde een optimale verbinding met de
tuidraden te garanderen zijn deze KONI
schokdempers - zéér zwaar, één meter
lang en twaalf centimeter rond! - voor
zien van een zg. 'heavy-duty' trek veer.
Tijdens de ontwikkelingsfase bleek de
brede ervaring van KONI op een groot
gebied van verschillende schokdemping-
toepassing van evident belang. Ook de
krachtenverstelmogelijkheden na monta
ge op de brug en de wereldwijd bewezen
produkt kwaliteit, waren voor Gemeente
werken Rotterdam reden om voor KONI
te kiezen.
Medio oktober a.s. zullen alle 64 KONI
schokdempers op de Erasmusbrug wor
den gemonteerd.
De basistechniek voor deze tui-dempers
wordt door KONI ook toegepast in haar
schokdempers voor treinen, waarmee het
bedrijf wereldwijd marktleider is door
leveringen voor o.a. alle Europese hoge
snelheidstreinen en als laatste 'wapen
feit' voor alle nieuwe Chinese treinen
voorhoven 160 km/uur.
KONI, als onderdeel van ITT Industries.
USA, ontwikkelt, fabriceert en verkoopt
vanuit Nederiand, via haar vestigingen in
USA, Duitsland, Frankrijk en haar 90
landenimporteurs kwaliteitsdempers voor
motorfietsen, auto's, bussen, bedrijfswa
gens, treinen en racewagens van Formule
1- tot tourwagens.
De bakkerij van de Coöperatie
