EIÜVlJDEII-rilEmi/S
Van chirurgijn tot
gemeente-arts
1^
PREDIKBEURTEN
Kleinkoor Toonkunst zingt in Dirksland
Tips tegen
fietsendiefstal
Lustrumjaarmarlit Ned. Herv. Kerk
Middelharnis werd groot succes
HV Krammer
De eigentijdse variant op het ouderwetse
smeedijzeren tuinhek
FNV zoekt belastinginvullers
Week van de Creativiteit
Greentops:
4e Blad
VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1997
No. 6638
Boekje over geneeskundigen te Oude Tonge in de 19e eeuw
In precies vijftig pagina's heeft
mevrouw E. Lassing-van Game
ren uit Oude Tonge, zij is histori
ca en haar echtgenoot is plaatse
lijk huisarts, het negentiende
eeuwse verleden van de medische
zorg in Oude Tonge belicht; geen
dorre opsomming, dat zou ook
weinig lezers trekken, maar een
bloemrijke weergave waarin de
familienaam Arends als 'zeer
constante factor' aanwezig is.
In een voorwoord laat mevrouw Lassing
weten hoe ze tot dat stukje plaatselijke
geschiedschrijverij gekomen is. Ze kreeg
entree tot het gemeentearchief - van
Oude Tonge - toen haar enkele jaren
geleden werd gevraagd het foto-archief
te ordenen; eenmaal in de oude beschei
den grasduinend kwam ze veel informa
tie tegen waarvan ze vond dat die best
een bredere interesse zouden genieten.
Het gaat, van 1770 tot 1920, over een
reeks van 23 gevestigde geneeskundigen,
chirurgijnen, heelmeesters, heel- en
vroedmeesters en artsen waarin driemaal
de naam Arends voorkomt, als heel- en
vroedmeesters en als arts, maar er waren
in Oude Tonge in die periode ook nog
twee apothekers met de naam Arends. De
auteur van het boekje noemt de Arendsen
een 'constante factor' in Oude Tonge,
meer nog dan de familie Anemaet, met
wie (burgemeester Simon Eland Anemaet)
heel- en vroedmeester Frans Arends (die
raadslid was) nogal eens overhoop heeft
gelegen. "Ze stonden nogal eens tegen
over elkaar, maar nu liggen ze tegenover
elkaar op het oude kerkhof aan de Emma-
straat", laat mevrouw Lassing weten en
daar heeft ze vast haar educatieve bedoe
ling mee. Voor een arts was vestiging op
het platteland niet eens zo interessant,
financieel en sociaal gezien.
In het boekje wordt bij tal van gebeurte
nissen stilgestaan. Bij de zelfmoord van
ene P. Troost en bij de vaccinaties tegen
de pokken en de cholera welke ziekte
Oude Tonge kennelijk niet ernstig
geraakt heeft al waren er rond 1848 toch
tien slachtoffers te betreuren. In 1849
was zelfs van een epidemie sprake
geweest. Een onbekende ziekte sloeg toe
in 1841, zelfs twee dokters zijn daar het
slachtoffer van geworden.
Toen ons land in 1866 weer door de cho
lera werd bezocht, kwam de gemeente
raad in extra vergadering bijeen om
maatregelen te bespreken. De gemeente
moest vooral dokter Bleekersdrank in
voorraad nemen, werd geadviseerd en...
die kosteloos uitdelen. Aan te lengen met
zuiver water, dat wel.
Onzindelijk
Maar de omstandigheden waren onzinde
lijk in de zestiger jaren van vorige eeuw.
De inspecteur van volksgezondheid heeft
dat bij een persoonlijk bezoek aan Oude
Tonge vastgesteld, hem waren de onrei
ne toestand der straten en wegen opge
vallen, ook de kolossale mestverzamelin-
gen met privaten, varkenshokken enzo
voort, enzovoort.
Prachtige staaltjes uit de dorpshistorie en
de dorpspolitiek worden in het boekje
aangehaald en het is maar gelukkig dat
het voor ieder te koop is, ,voor het luttele
bedrage van 7,95, bij het Kampwinkel-
tje aan de Kerkring te Oude Tonge en in
het Streekmuseum te Sommelsdijk.
Kunt u ook lezen over die foute huwe-
lijksacte. Door raadslid Frans Arends
(1820-1884) was een huwelijk voltrok
ken, maar hij had daar geen bevoegdheid
toe.
In Oude Tonge hebben de Arendsen niet
temin zo'n plaats ingenomen dat naar
hen een straat is vernoemd, de Arends
straat.
h hier nog wat van mijn gading?
Een winderige, maar zonnige dag
maakte de jaarmarkt van afgelopen
zaterdag tot een dag waar iedereen op
hoopte, maar niemand meer op reken
de. Vrijdag viel de regen nog in stro
men, maar zaterdag werd een schitte
rende dag!
De belangstelling was heel de dag groot.
De op koopjes beluste bezoekers, die de
eerste keus wilden hebben, stonden al
vroeg te dringen voor het hek, maar
mochten tot hun ongenoegen nog niet
gaan neuzen. Aan activiteiten was er
geen gebrek, het was zelfs moeilijk om
een keus te maken, want een mens kan
tenslotte niet alles doen.
De kramen met etenswaren kregen, zoals
gebruikelijk weer veel belangstelling. Bij
de viskramen stonden heel de dag rijen
wachtenden, maar ook bij de oliebollen,
pannekoeken, poffertjes, frites, slaatjes,
hamburgers en broodjes shoarma waren
de voorraden weer snel op. De viskra
men maakten een topomzet. De voorbe
reidingen daarvoor waren al dagen van
tevoren begonnen en het resultaat mocht
er zijn. Dit kon mede bereikt worden
dankzij de welwillende medewerking
van de Goeree 6, 24, 44, 59, 3, 18, 1, 7,
SD 3, SL 14 en TH 25 en de anderen.
De kraam met nieuwe spullen was rijk
gevuld met artikelen/geschenken van de
plaatselijke horeca en middenstand van
Sommelsdijk en Middelharnis.
De kapper en de kapsters kwamen han
den te kort. Voor de boedelveiling waren
weer van heinde en ver mensen komen
opdagen, want deze veiling heeft onder
tussen grote bekendheid gekregen met
een speciaal boedelveilingpubliek. Tegen
onvoorstelbare bedragen gingen sommi
ge artikelen van de hand.
In de fotostudio werden tientallen men
sen op een professionele geportretteerd.
De ballonnen van de ballonwedstrijd
schoten dank zij de wind als kometen de
lucht in.
En toen kwam het grote moment: wach
ten op het eindresultaat. Ondertussen
werden de winnaars van de verschillende
wedstrijden en van de lotenverkoop be
kend gemaakt. De winnende nummers
waren onder deskundig toezicht van
mevr. Van Loon, namens notaris mr. C.
N. Schuring, vastgesteld. De eerste prijs,
een prachtige fiets (gesponsord door rij
wielhandel Van Eek) viel op nr. 1220.
De tweede prijs, een kledingbon (ge
schonken door modehnuis Buijsse),
kwam bij nr. 2408 terecht en de derde
prijs (geschonken door Micro Electra) op
nr. 1617. Het eindresultaat werd tenslotte
het schitterende bedrag van ƒ39.695,-.
Een prachtig resulaat na een reuze gezel
lige dag, waar meer dan 250 gemeentele
den hun steentje aan bijdroegen.
Vrijdagploegen, zaterdagploegen, kraam-
medewerksters en medewerkers, opruim-
ploegen, technische ploegen, gevers en
geefsters enz., allemaal heel hartelijk
dank.
De volgende activiteit is een zangavond
op zaterdag 11 oktober met een amateur-
orkestje, koor- en samenzang in de Ned.
Hervormde Kerk te Middelharnis.
Zondag 21 september 1997
OUDDORP - Herv. Gem. Dorpskerk:
9.30 uur ds. M. M. van Campen,
Goudswaard en 18.30 uur ds. J. G.
van Loon. Eben-Haëzer: 9.30 uur ds.
J. G. van Loon en 18.30 uur ds. M.
M. van Campen - Ger. Gem. 9.30 en
18.30 uur leesdienst - Ger. Kerk
10.00 en 18.30 uur ds. B. J. Heusink-
veld - Doopsgezinde Gem. 9.30 uur
(H.A.) en 18.30 uur ds. J. Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 9.00,
11.00 en 18.30 uur ds. J. W. van
Estrik, v.m. bediening Heilig Avond
maal en nam. nabetrachting/dankzeg-
ging Heilig Avondmaal.
STELLEND AM - Herv. Gem. 10.00
uur ds. J. van Oostende, Scherpenzeel
en 18.00 uur ds. M. J. Paul - Ger.
Kerk 10.00 uur (H.A.) en 18.30 uur
ds. J. Koster.
MELISSANT - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. J. G. Blom, v.m. ope
ning winterwerk - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur leesdienst - Ger. Kerk
9.30 en 17.00 uur ds. mw. Couve-
Vreeland - Ger. Gem. In Ned. 10.00
en 18.00 uur leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. J. het Lam, v.m. bedie
ning Heilig Avondmaal en nam. dank
zegging Heilig Avondmaal; 15.00 uur
ds. M. J. Paul (voortzetting Heilig
A.vondmaal in Vroonlande - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst.
HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. A. Schaap - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00
uur ds. H. C. Bultman, Schoonhoven,
14.45 uur ds. G. Mulder, aangepaste
kerkdienst en 18.00 uur ds. G. Mulder
- Lukaskapel HDG 10.15 uur ds. J.
Willemsen - Rem. Ger. Gem. 10.00
uur mw. ds. E. L. van Dunné-de Bijll
Nachenius - Herv. 'Exodus' Gem.
10.00 uur ds. J. H. Verwaal, Jeugd
dienst.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00
en 18.00 uur ds. L. W. Ch. Ruijgrok,
v.m. bediening Heilig Avondmaal en
nam. dankzegging Heilig Avondmaal
- Chr. Ger. Kerk 9.30 en 18.00 uur
ds. P. den Butter - Ger. Gem. 9.30
en 18.00 uur student J. Schipper uit
Veenendaal - Ger. Kerk 9.30 en
17.00 uur ds. H. Out - Ger. Kerk
(Vrijgemaakt) 9.30 uur leesdienst en
14.30 uur ds. M. Heemskerk, Rozen
burg.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30
en 18.00 uur ds. H. Visser, Katwijk
aan Zee - Ger. Gem. 10.00 en 18.00
uur leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. B. ten Hove en 18.00 uur kand.
M. Messemaker, Katwijk aan Zee -
Ger. Gem. 10.00 uur leesdienst en
15.00 uur student J. Schipper uit
Veenendaal.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. C. G. Kunz, Pa-
pendrecht en 18.00 uur ds. L. D. Bur
ger - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst - Ger. Kerk 10.00 uur ds.
J. G. Arensman, 's-Gravenzande en
18.00 uur ds. B. J. Oldenhuis, Rotter
dam.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00
uur ds. J. Ouwendijk, Oudshoorn en
18.00 uur ds. A. Vos - Ger. Kerk
10.00 uur (H.A.) ds. A. Ferwerda,
Zuidland en 18.00 uur ds. J. C. de
Moor (dankzegging H.A.).
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30
uur kand. Y. R. Bijl, Katwijk aan Zee
en 18.00 uur ds. J. B. ten Hove - Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur leesdienst -
Ger. Kerk 9.30 uur dhr. H. v. d. Tol,
Drimmelen en 18.00 uur drs. J. F.
Ezinga.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00
uur kand. P. C. Zorge, Ouderkerk a/d
IJssel.
ZIERIKZEE - Evang. Lutherse Gem.
geen dienst.
SINT MAARTENSDIJK - Herv. Gem.
9.30 en 14.30 uur dhr. N. H. Groen -
Ger. Gem. in Ned. 3x leesdienst -
Oud Ger. Gem. 3x leesdienst.
De uitslag van de zoetwaterviswedstrijd
van hengelaarsvereniging Krammer op 6
september:
1C. de Vos.758 cm.
2. T. Elschot744 cm.
3. P. Belder..632 cm.
4. L. Note600 cm.
5. J. Kieviet sr489 cm.
6. T. V. d. Poel395 cm.
7. J. Kieviet jr330 cm.
8. R. de Jong137 cm.
9. J. Volwerk125 cm.
10. P. van Heest82 cm.
11. G. Baan49 cm.
12. A. Kromdijk....46 cm.
13. M. H. Baan37 cm.
14. A. Bruinsma34 cm.
De overige deelnemers behaalden geen
vangstresultaat.
De volgende wedstrijd van de henge
laarsvereniging Krammer is een zoetwa
terviswedstrijd, deze wordt gehouden op
20 september. Wij vissen van 9.00 tot
13.00 uur in de Haven van Middelharnis.
Inschrijving bij café Zaaier te Middelhar- i
nis van 7.30 tot 8.00 uur.
Nadere informatie over de wedstrijden
T. V. d. Poel, H. J. van Beierenlaan 15, i
3244 XH Nieuwe Tonge. tel. (0187)
652492.
Voor lidmaatschappen:
J. Kieviet, Oudelandsedijk 33, 3245 LG
Sommelsdijk, tel. (0187) 485375.
Op D.V. zaterdag 27 september, aanvang 20.00 uur,
concerteert het Kleinkoor Toonkunst uit Rotterdam
O.I.V. Daan Admiraal, met medewerking van Andries
Stam (orgel) en een strijkkwintet in het prachtige
kerkgebouw van de Hervormde gemeente te Dirks
land. De organisatie berust bij de Stichting Kerkcon-
certen 'Goeree-Overflakkee' en de toegangsprijs is
ƒ10,00 voor volwassenen en ƒ7,50 voor middelbare
scholieren en 65-plussers. Kinderen tot en met 12 jaar
mogen gratis komen luisteren.
Kleinkoor Toonkunst werd in 1977 opgericht door de toenma
lige dirigent van het Philharmonisch Koor Toonkunst Rotter
dam, Jan Eelkema, mede op initiatief van het Rotterdams Phil-
haimonisch Orkest. Het kleinkoor bestaat momenteel uit zo'n
vierentwintig geoefende zangers en heeft een ondersteunende
taak binnen het grote Philharmonisch koor, met daarnaast een
zelfstandig concertprogramma.
Voor Dirksland is een prachtig programma samengesteld. De
avond wordt begonnen met het feestelijke 'Magnificat' van D.
Buxtehude. De tekst van de lofzang van Maria wordt in deze
compositie in opeenvolgende sekties met een eigen thematiek
verklankt. Een instrumentaal ritomello (voor strijkers en orgel)
treedt op als openingsmuziek en wisselt af met de vocale ge
deelten.
Vervolgens speelt Andries Stam de fuga in d moll van Bach
op het orgel; dit stuk vertoont veel overeenkomsten met een
fuga voor viool-solo van Bach. Men twijfelt of het Bach zelf is
geweest die de vioolfuga heeft 'gearrangeerd' voor orgel.
Centraal in het programma staat het monumentale motet wat
Bach gecomponeerd heeft over het lied 'Jesu, meine Freude'.
Over de ontstaansgeschiedenis van dit motet zijn nog vele vra
gen te stellen, maar men vermoedt dat het als gelegenheids-
werk geschreven is voor de begrafenis van een belangrijk per
soon.
Eigenlijk maakt Bach voor dit magistrale werk gebruik van
twee tekstbronnen, namelijk het eerder genoemde lied en
delen uit de Romeinenbrief. Het zesde deel met de woorden
'Ihr aber seid nicht fleischlich aber geistlich' neemt een cen
trale positie in en verwoordt de essentie van de gehele tekst.
Daarin is het kerklied een aansporing om het wereldse leven te
veriaten en de bijbelteksten zijn een oproep tot de geest om
zich tot God te verheffen. De toonzetting van Bach is onover
troffen; alle barokke technieken van tekstuitbeelding en reto
riek worden met superieur meesterschap gebruikt.
Naast koraalbewerkingen voor orgel van Oley klinken verder
nog koorcomposities van Brahms en Mozart. De teksten voor
het eveneens grootse motet 'Warum ist das Licht gegeben dem
Mühseligen' stelde Brahms zelf samen uit het Oude en Nieu
we Testament. Met een vertwijfeld 'Warum' stelt het motet de
kernvraag uit het boek Job naar de zin van het menselijk lij
den. De afsluitende koraaltekst van Luther biedt een troostrijk
perspectief. Als laatste programmapunt wordt het wel zeer
bekende 'Ave verum corpus' van Mozart gezongen. In juni
1791, een half jaar voor zijn dood, componeerde Mozart dit
werk in één dag. De relatief eenvoudige en sobere noten van
het 'Ave verum' zijn geladen met een intense zeggingskracht.
De organisatie heeft hooggespannen verwachtingen ten aan
zien van de programma keuze en de kwaliteit van de uitvoe
renden.
Eveneens zijn er hooggespannen verwachtingen ten aanzien
van het publiek; iedere zanger of niet-zanger die van koormu
ziek houdt wordt verwacht!
Hopelijk mogen we u welkom heten op zaterdag 27 septem
ber.
Er worden ook op Goeree-Over
flakkee nogal wat fietsen gestolen.
Van de politie de volgende tips ter
voorkoming.
1. Plaats fietsen zoveel mogelijk op
daartoe bestemde plaatsen, zoals fiet
senrekken, fietsenstallingen of andere
mogelijkheden om uw fiets zo veilig
mogelijk te stallen.
2. Voorzie uw fiets van een stevig goed
gekeurd slot en gebruik dit altijd (hoe
kort de tijd ook is dat u bij uw fiets
wegbent).
3. Registreer de gegevens van uw fiets
en bewaar dit thuis. Bij de politie zijn
speciale registratiekaartjes te verkrij
gen. Bij een aangifte van diefstal kunt
u deze gebruiken.
4. Laat uw postcode/huisnummer in uw
fiets graveren en laat dit vernieuwen
als u verhuist. Dit vergemakkelijkt de
politie bij het traceren van de eige
naar van gevonden fietsen. De politie
organiseert ieder jaar meerdere malen
een fietsengraveerdag. Dit wordt
bekendgemaakt middels de plaatselij
ke kranten. Ook bij de rijwielhandela
ren kunt u terecht voor het graveren.
5. Doe altijd aangifte van diefstal van
uw gestolen fiets. Middels deze aan-
De FNV Zuid-Holland vult ieder jaar
rond de 21.000 belastingformulieren in
voor haar leden. Dit gebeurt door 1.000
daartoe opgeleide vrijwilligers.
Met het oog op volgend jaar zoekt de
FNV nieuwe belastinginvullers die mee
willen werken aan deze gewaardeerde
vorm van dienstverlening.
Invullers krijgen een beginnerscursus
van 6 avonden die begin september start.
In februari is hierop een vervolg van 4
cursusbijeenkomsten. Na deze cursus
wordt men in staat gesteld om met bege
leiding belastingformulieren in te vullen.
Dit gebeurd ieder jaar in maart. Aan de
cursus zijn geen kosten verbonden. Aan
melding zo spoedig mogelijk.
Voor opgave of informatie kunt u con
tact opnemen met: dhr. F. Pronk (coördi
nator), telefoon (0187) 483913, of het
districtskantoor FNV Zuid Holland, tel.
(010)2426171.
giften kan de politie nog vele fietsen
terugbrengen bij de juiste eigenaar.
6. Tot slot worden er ieder jaar bij de
politie te Ouddorp meerdere malen
fietsenkijkdagen gehouden. Dit valt
meestal samen met de graveerdagen.
Kom langs om te zien of uw fiets
erbij staat (tenzij uw fiets gegraveerd
is; de politie heeft u dan inmiddels in
kennis gesteld).
Bij Miep Boeter:
Ook Miep Boeter besteedt van 20 t/m 28
september aandacht aan de week van de
creativiteit. Haar klanten komen ook in
aanmerking voor het gratis boek rondom
het thema 'Het Bos', wanneer voor mi
nimaal 25,- wol of hand werkpakketten
wordt gekocht.
Kiezen voor een ouderwets stijlvol
smeedijzeren tuinhek betekende tot nu
toe dat de smid er een op maat moest
maken. Maar het prijskaartje dat nu een
maal bij ambachtelijk handwerk hoort
past lang niet binnen elk budget. Green-
tops ontwikkelde daarom een serie me
talen siertuinhekken en poorten die qua
stijl en kwaliteit zeer dicht in de buurt
komt van het degelijke vakwerk van wel
eer. De productie ervan is echter groot
schaliger dan vroeger het geval was. En
dat heeft een gunstig effect op de prijs.
Assortiment
Het assortiment telt vijf verschillende
modellen. Deze variëren in hoogte van
70 tot 90 cm. De elementen zijn alle 155
cm. lang. Poorten zijn los leverbaar en
zijn 80 cm. lang. Naast de siertuinhekken
en bijbehorende poorten kent het pro
gramma eind-, tussen-, en hoekpalen
voor montage van de hekken en schar
nier- en sluitpalen voor de poort. Ook is
er een muurbevestiging waarmee Green-
tops aan een muurtje of kolom kan wor
den bevestigd. De serie siertuinhekken
wordt standaard in oud-Hollands groen
uitgevoerd. De producten zijn in principe
echter ook in elke andere kleur te leve
ren. Prijzen en levertijden worden hier
dan aan aangepast. De hekken en poorten
zijn eenvoudig te monteren als de bijge
leverde folder Handleiding Tuinhekken
stap voor stap wordt gevolgd.
Kosten en verkoopadressen
Greentops siertuinhekken zijn o.a. te koop
bij de vestigingen van Praxis, Intratuin,
Wickes en Overvecht. Al voor minder dan
honderd gulden per meter kan de consu
ment dit hekwerk aanschaffen. Het materi
aal bestaat uit gegalvaniseerd staal met een
polyester poedercoating. Mits de hekken
periodiek worden onderhouden, kunnen de
producten een leven lang meegaan.
