EIÜVliDEIi-niEUWS
Open Monumentendag 1997
Monster oerwoudtocht
door Suriname
Brandweerman Evert de lucht in
liiiiiiiffi
Mllliiiiliiiils
Plattelandsvrouwenbond
Goedereede/Ouddorp
supmuom
mrrc Koma
OPHALEN OUD PAPIER
Opengestelde monumenten:
Speciale activiteiten:
lil
WlttattOM ilKKEPm
aiooLvaafiOELattfi?
moiSE müEii
3e Blad
VRIJDAG 5 SEPTEMBER 1997
Zaterdag 13 september a.s. is het
weer Open Monumentendag. Het
landelijk thema dit jaar is 'Monu
mentale schoolgebouwen'. In de
gemeenten Middelharnis en Dirks-
land besteedt men extra aandacht
aan dit thema. Bovendien worden
nog diverse andere activiteiten ge
organiseerd. Openingstijden van
10.00 tot 17.00 uur.
- De Nederlands Hervormde Kerken te
Middelharnis, Sommelsdijk en Nieu
we Tonge.
- De Torens te Middelharnis, Sommels
dijk en Nieuwe Tonge.
- De molens te Sommelsdijk, Nieuwe
Tonge en Stad aan 't Haringvliet.
- De Remonstrantse Kerk aan de Voor
straat te Sommelsdijk.
- De Rooms-Katholieke Kerk aan de
Langeweg te Middelharnis.
- 'De Doele' aan de St. Joris Doelstraat
te Sommelsdijk.
- Het Rien Poortvlietmuseum te Mid
delharnis.
- Het Streekmuseum Goeree-Overflak-
kee te Sommelsdijk (entree volw.
1,-; kinderen gratis).
- Het 'Diekhuus' aan het Ben. Zandpad
te Middelharnis.
- 'De Rarekiek' aan de Kerkstraat te
Sommelsdijk.
- 'De Drie Vergulde Nagels' op de
Oostdijk te Sommelsdijk (alleen 's
middags).
RTM-bus
Langs de opengestelde monumenten in
Middelharnis en Sommelsdijk rijdt spe
ciaal voor deze dag een oude RTM-bus.
Op diverse plaatsen zijn tijdelijke bus
haltes geplaatst, waar u kunt opstappen
om gratis een ritje te maken met een his
torische autobus. Velen van u zullen
deze rood-witte bussen met de namen
van dieren nog wel herinneren.
Uitreiking Dorpsherstelprijs
Door de St. voor Sociale en Maatschap
pelijke Belangen/St. Monumentenbe
houd wordt de Dorpsherstelprijs uitge
reikt. Deze prijs wordt toegekend aan
particulieren, die het afgelopen jaar hun
woning, bedrijfspand, o.i.d. hebben ge
restaureerd. Ter stimulering van restaura
ties is deze prijs in het leven geroepen.
Jaarmarkt
Al enkele jaren is er met Open Monu
mentendag een markt rond de Ned. Herv.
Kerk te Middelharnis. Deze jaarmarkt
wordt georgansieerd door de Restauratie
commissie van de kerk. Er is dit jaar
voor jong en oud weer van alles te doen
en te koop.
Streekmuseum
In het Streekmuseum Goeree-Overflak-
kee zal 's middags een opreden zijn van
'Speelgoed'. Dit muziekgezelschap
speelt eeuwenoude muziek en wellicht
wordt de ballade van 'De moord op de
boerderij van Bol' ook nog ten gehore
gebracht. In het winkeltje kunt u ouder
wets snoepgoed kopen. Tevens zijn er 's
middags demonstraties knipkunst en
schoonschrift. De entree tot het museum
is voor kinderen gratis, voor volwasse
nen 1,-.
Oude scholen in 'Het Diekhuus'
In 'Het Diekhuus' wordt verder ingegaan
op het thema 'Monumentale schoolge
bouwen'. Zo zijn er foto's te zien van
diverse scholen binnen de gemeente. Te
vens wordt aandacht besteed aan de his
torie van het schoolgebouw, waarin te
genwoordig 'Het Diekhuus' is gevestigd.
Er is een expositie van foto's, die zijn
gemaakt op Nationale Molendag. Naast
deze activiteiten staat er nog meer op het
programma. Komt u gerust eens langs.
Tussen kunst en kitsch
Op de bovenverdieping van 'De Doelen'
is naast een presentatie van de activitei
ten van 'De Motte' ook een zogenaamde
tussen 'Kunst en kitsch'. U kunt uw
eigen spulletjes meenemen om deze te
laten taxeren. De heer P. Krijgsman uit
Middelharnis zal aanwezig zijn om uw
'antieke' voorwerpen te bekijken. Hij
kan u ongetwijfeld meer wetenswaardig
heden vertellen over de ouderdom, her-
koms, e.d.
De gemeente Oostflakkee heeft een
rondrit langs monumentale panden uitge
stippeld. In de Open Monumentenkrant
leest u meer wetenswaardigheden over
de verschillende monumenten. Hier
volgt in het kort een opsomming van de
belangrijkste monumenten:
Op de fiets 700 kilometer door het
oerwoud, waarvan 300 kilometer
over onverharde weg en dat bij
temperaturen boven de 35 graden.
Volgens de lokale bevolking is er
dan iets goed mis met je. Volgens
een Hollandse doorzetster moet het
kunnen. En ze gaat het doen ook...
Op 13 september gaat het gebeu
ren!!
December 1996 vertrok de 25-jarige
Annette Bruggeman vanuit Oude Tonge
naar Suriname om te gaan werken als
vrijwilliger op een dagverblijf voor ver
standelijk gehandicapte kinderen. De
situatie voor verstandelijk gehandicapten
in Suriname is ronduit triest. Het is een
groep die in de samenleving (en vaak
ook in het gezin) niet meetelt. De aan
dacht die ze krijgen is dan ook minimaal.
De stichting Vroege Stimulatie Creches,
waarbij Annette werkzaam is, vangt ver
standelijk gehandicapten op en probeert
ze op een dusdanige wijze te stimuleren
dat ze zich zo goed mogelijk kunnen ont
plooien. Ook doet de stichting haar best
om het taboe rondom het gehandicapte
kind te doorbreken.
Tijdens een vakantie is Annette, samen
met haar zus, naar het binnenland
geweest. Ze bezochten de Blanche-Marie
watervallen, een stuk ongerepte, prachti
ge natuur. Maar de rit om er te komen is
een hele onderneming. De weg is moei
lijk begaanbaar en er moeten veertien
bruggen gepasseerd worden, waarvan
sommige in zeer slechte staat. Tijdens de
lange autorit is het idee ontstaat om dit
stuk te fietsen en onderweg te overnach
ten in hangmatten. Na in eerste instantie
door iedereen gek verklaard te zijn, heeft
ze uiteindelijk drie Surinaamse mannen
gevonden die met haar de uitdaging aan
durven gaan. Uiteindelijk beslaat de rou
te zo'n 700 kilometer, waarvan een groot
gedeelte dwars door het broeierig warme
oerwoud. Tijdsduur: 14 dagen!
Aangezien deze route nog nooit gefietst
is, heeft de complete media in Suriname
aandacht voor deze onderneming.
Tevens zijn er bij Surinaamse bedrijven
contacten gelegd voor sponsoring. Het in
Nederland la wel bekende systeem van
een bedrag per kilometer of een aanmoe
digende donatie zal ook voor deze mon-
stertocht gehanteerd worden. Het is de
bedoeling dat iedere fietser sponsors bin
nenhaalt om zoveel mogelijk geld te
kunnen overhandigen aan twee stichtin
gen, namelijk de stichting Vroege Stimu
latie Creches (waar Annette voor werkt)
en de stichting Vrienden zonder Naam.
Deze stichting ondersteunt behoeftige
schooljeugd. Ze doet dit door onder
andere broodjes uit te delen op scholen
(afgelopen jaar werden per dag 1400
broodjes verdeeld). Beide stichtingen
zijn geheel afhankelijk van donatie en
giften vanuit binnen- en buitenland. Het
is van groot belang dat er voor hen gel
den verzameld worden, aangezien het
werk anders ernstig bemoeilijkt wordt.
En dat het hard nodig is de Surinaamse
(gehandicapte) jeugd te helpen is Annet
te wel al heel duidelijk geworden.
Het zou daarom ook fantastisch zijn als
Annette als Nederlandse ook support
ondervindt vanuit haar eigen land. Zou u
een bedrag in durven zetten per kilome
ter? Het exacte aantal kilometers wordt
bijgehouden via een fietscomputer. Ove
rigens ontvangt iedere sponsor later een
persoonlijk reisverslag. Wilt u haar laten
merken dat ze in Nederland gevolgd
wordt?
Meldt u dan aan via een briefje met daar
op: uw naam en adresgegevens en het
sponsorbedrag per kilometer. Gezien de
kosten van het versturen van een reisver
slag etc. graag minimaal 0,02 per km.
(let op: ze proberen de 700 km ook daad
werkelijk te halen!).
Of geef een aanmoedigingsdonatie via
het speciaal geopende rekeningnummer
3454.08.373 ten name van J. C. L. Brug
geman Oude Tonge.
Geef ook bij een donatie als kenmerk uw
adres op in verband met toezending van
het reisverslag.
Uw reactie kunt u sturen naar: fam.
Bruggeman, Langeweg 14, 3255 LJ
Oude Tonge, fax (0187) 651887.
Voor telefonische inlichtingen: (0187)
651887 (iedere dag, behalve zondag tus
sen 14.00 en 16.00 uur en tussen 20.00
en 21.00 uur).
Ooitgensplaat
De Franse bezetters hebben in 1811 het
huidige Fort Prins Frederik gebouwd
als versterking tegen aanvallen van de
Engelse vloot. Inmiddels heeft het Fort
haar militaire functie verloren. Het is
thans een recreatiepark en er worden
bruiloften en recepties gehouden. De
trots van Ooitgensplaat is het in 1616
door Melchior van Herbach gebouwde
raadhuis. Het raadhuis is zogenaamd
gemoderniseerd in 1839 en 100 jaar later
in oude stijl teruggebracht. De raadzaal
wordt nog altijd gebruikt voor het sluiten
van huwelijken en voor de maandelijkse
raadsvergaderingen. Aan het einde van
de Voorstraat staat de Nederlands Her
vormde Kerk. De eerste steen van deze
zogenaamde Waterstaatskerk werd op 22
mei 1847 gelegd door J. A. C. van Weel.
Den Bommel
Van het karakteristieke, achtkantige
kerkje in Den Bommel is op 18 maart
1647 de eerste steen gelegd door ds. Cor
nelia van der Poel.
Op het Koningin Emmaplein staat het
gloednieuwe standbeeld van de Heer van
Stand, Olivier B. Bommel, creatie van
Marten Toonder. Op 24 mei 1997 is het
oude chamottekleien beeld vervangen
door dit bronzen exemplaar. Heer Olivier
heeft al sinds 1964 een plaatsje op het
Koningin Emmaplein. Aan de Molendijk
vindt u de molen 'De Bommelaer'.
Achthuizen
De tocht voert ons verder naar het dorp
Achthuizen. De RK-kerk OLV ten He
melopneming en het bijbehorende
klooster nemen een prominente plaats in
de kleine gemeenschap. Ook in Achthui
zen vindt u een molen met de toepasse
lijke naam 'Windlust'. Deze ronde, ste
nen stellingmolen werd in 1852 ge
bouwd.
Oude Tonge
Aan de mooie Kerkring staat de Neder
lands Hervormde Kerk. Naast de Her
vormde Kerk is Oude Tonge ook in het
bezit van een Rooms-Katholieke Kerk:
OLV ten Hemelvaart. Er zijn flink wat
mooie glas-in-loodramen te bewonderen
in de kerk. Het indrukwekkende orgel is
na de Ramp door Seifert, uit het Duitse
Kevelaer, gebouwd. De molen van Oude
Tonge, De Korenbloem, is ook te
bezichtigen.
Schoolreisje
De schoolgebouwen uit de tweede helft
van de vorige eeuw zijn verdwenen,
maar in de archieven is veel bewaard ge
bleven. Met de gegevens die voor deze
gelegenheid zijn verzameld is een
schoolreisje samengesteld dat langs oude
gebouwen, die ooit als dorpsschool heb
ben gediend, voert. De monumentenrou
te door de gemeente Dirksland is dus een
'schoolreisje'. Route en bijzonderheden
zijn op Open Monumentendag te verkrij
gen bij Meester Bruggeman de Jonge,
die vóór het Weeshuis op de Ring in
Dirksland in vol ornaat school gaat hou
den.
Dirksland
In 'Het feijne kwartier' in het Achter
dorp wordt - voor het eerst op monu
mentendag - open huis gehouden door
de Stichting Genealogisch Centrum Goe-
ree-Overflakkee. Belangstellenden zijn
van harte welkom voor een kennisma
king met het genealogisch streekarchief.
De Nederlands Hervormde Kerk in
Dirksland is op monumentendag voor
iedereen toegankelijk. Het monumentale
orgel wordt bespeeld. De kerktoren kan
beklommen worden en biedt een prach
tig vergezicht over Dirksland en omge
ving.
Korenmolen 'De Eendracht' zal deze
dag ook weer de wind in de zeilen heb
ben.
Herkingen
In Herkingen draait na vele jaren koren
molen 'De Dankbaarheid' weer. De
Dankbaarheid is onlangs gerestaureerd
en voor het eerst open voor bezoekers.
Altijd open is de Visbank, Herkingens'
trots. Een interessante bezienswaardig
heid als symbool van de strijd tege het
water is de doorgang van Herkingen naar
de haven, de zogeheten Coupure in de
buitendijk.
Melissant
Een open monument in de ruimste zin
van het woord vormen de Slikken van
Flakkee. Een blik op de slikken en gor
zen langs de Grevelingen doet beseffen
hoe Overflakkee is ontstaan.
Als u over Herkingen naar Melissant
gaat zijn er nog twee prachtige natuur
monumenten te bewonderen: het Paar-
degat aan de Molendijk en de Brede
Gooye aan de Westdijk.
Wie geïntersseerd is in de historie van
zijn/haar familie, dorp of streek en daar
voor archiefonderzoek wil gaan onderne
men, stuit al spoedig op een probleem:
het oude handschrift. Zeker de teksten
uit de zestiende en zeventiende eeuw zijn
vaak moeilijk te lezen; daar is dan ook
oefening voor nodig. 'De Motte' biedt u
de gelegenheid tot het volgen van een
cursus oud-schrift. Het leuke van deze
cursus is, dat de teksten voornamelijk
betrekking hebben op het verleden van
verschillende dorpen op het eiland Goe-
ree-Overflakkee.
Tijdens de behandeling van de teksten
komen diverse wetenswaardigheden over
de locale historie ter sprake. Maar ook
De ploeg van Herkingen heeft op weg
STAD AAN 'T HARINGVLIET - Brandweerman Evert
Meijer heeft zaterdag i.v.m. het bereiken van de leeftijdsgrens
van 55 jaar, z'n brandweerloopbaan afgesloten en dat heeft 'm
zelfs naar hoger sferen gevoerd. Vrouw Jobje heeft, om die
verrassing compleet te houden, de krant weg moeten stoppen
omdat de gemeente Middelharnis daarin had aangekondigd
aan de brandweer van Stad vergunning te hebben verleend
zaterdagmiddag 4 uur op het haventerrein een helicopter te
laten landen. Evert miste dus de krant en daarmee die helicop-
naar de helicopter een erehaag gevormd
ter-informatie waarom hij heel onbevangen afstormde op een
brandmelding die de Stadse ploeg zaterdagmiddag ontving.
Gezwind werd naar de haven uitgerukt, maar Evert hoefde tot
z'n verbazing z'n blusplunje niet aan te trekken. Voor hem
kwam er een helicopter aangevlogen waarmee Evert en Jobje
mee uit vliegen werden genomen. Heel wat Stadtenaren heb
ben hen uitgezwaaid en ze hebben de verrassing van de blus-
ploeg als een prachtige verrassing ervaren, 's Avonds is er een
gezellige barbecue aangericht.
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat geheel ten dienste van de lezer
die er kosteloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied
kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8, 3240 AA
Middelharnis, met in de linkerbovenhoek 'Vragen-rubriek' vermeld.
De vragen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen
enkele weken na de inzending compleet met antwoord in deze rubriek
worden gepubliceerd.
Betreft een reactie op het stukje wat
geschreven is in raad en daad over de
stephanotis.
Bij ons kwam er ook een vrucht aan, we
hebben toen advies gevraagd bij een
tuincentrum, deze zeiden dat we de
vrucht er maar af moesten halen omdat
anders de plant waarschijnlijk dood zou
gaan. Dat risico hebben we genomen en
de vrucht er aan laten hangen. De vrucht
heeft er een jaar aangehangen (dit is nor
maal) de plant mag in deze tijd niet ge
draaid worden, moet dus een jaar lang
precies het zelfde staan. Na een jaar barst
de vrucht open en kun je aan de binnen
zijde de zaadjes met pluizen eraan zien,
deze niet eruit halen ze vallen er dan van
zelf uit. Deze zaadjes kun je poten en na
verloop van enkele weken komen de
nieuwe plantjes boven de grond en groei
en op tot jonge stephanotissen. Zelf heb
ben we de zaadjes aan de oma's gegeven
en deze hebben nu bij elkaar ongeveer 70
stephanotissen gekweekt. In de tijd dat
de vrucht eraan hangt, de plant een beet
je verwaarlozen, dat wil zeggen niet
sproeien en geen voeding geven. Als de
vrucht helemaal leeg is de lege vrucht
eraan laten hangen, deze valt er na enke
le maanden vanzelf af. De plant komt na
dat de vrucht leeg is vanzelf weer in
bloei.
Mevr. M. N. v. d. Baan
Bloemendaal 62,3247 XC Dirksland
Tel. (0187) 601068
Waar komt toch de uitdrukking 'geen
sikkepit' vandaan?
Antwoord: De sik staat voor bok of geit,
en die pit is in Noordhollands dialect een
keutel. Een sikkepit is dus een geiten-
keutel en erg klein.
voor degene, die niet direct van plan is in
de archieven te duiken, maar die graag
puzzelt, is het ontcijferen van die oude
kriebels een leuke bezigheid.
Bij voldoende deelname start de cursus
eind oktober/begin november en bestaat
uit minimaal zes donderdagavonden, de
locatie is 'De Doele' aan de St. Joris
Doelstraat te Sommelsdijk en de kosten
bedragen voor niet-Motteleden 65,-;
voor leden van 'De Motte' 50,-. Cur
susleiders zijn Adriaan van der Zwan en
Jan Both.
U kunt zich aanmelden - vóór medio
oktober - door een brief(kaartje) te stu
ren naar:
Jan Both, Hoflaan 45,
3241 GK Middelharnis
Tel. 48 73 98
U krijgt dan vroegtijdig bericht wanneer
we van start gaan.
Nu wij op reis willen gaan, komt er een
muffe lucht uit de koffer. Hoe krijgen we
die vieze lucht weg vóór onze kleren er
in gaan?
Antwoord: U kunt die koffer uitborste-
len met (zo min mogelijk) azijnwater en
dan enkele dagen in de buitenlucht
drogen en laten uitwaaien. Gaan er toch
nog kledingstukken, handdoeken enz.
muf ruiken, hang die dan op uw vakan
tie-adres in de zon. Dan is dat luchtje
gauw weg. En laat nooit meer nat bad
goed dagenlang in een koffer of (bad)tas
liggen!
Onze poes is vorig jaar gesteriliseerd.
Nu zijn haar tepels opgezet, vreet ze voor
drie en maakt ze een nestje. Hoe kan
dat? Ze is nooit krols geweest en er
kwam geen kater in haar buurt.
Antwoord: Het ziet er naar uit, dat ze
schijnzwanger is. De dierenarts kan er
klaarheid over verschaffen en desge
wenst een injectie geven, waardoor deze
tijdelijke verschijnselen snel verdwijnen.
Maar u kunt het nog even aanzien, want
een schijnzwangerschap duurt hooguit
zes a zeven weken.
Bij 't afvoerputje van de douche vond ik
een duizendpoot. Hoe komt zo'n griezel
daar? Komt die door riool en afvoerpijp
naar binnen?
Antwoord: Zelfs als het wérkelijk dui
zend poten bezat, dan zou zo'n zwak
beestje niet tegen de watermassa van uw
douche en toilet kuimen optomen. Waar
schijnlijker is, dat het door een open
staand raam of een deurkier naar biimen
is gestapt en vanwege de droge atmos
feer in huis dit vochtige plekje heeft op
gezocht. Ook in de potgrond van een
nieuwe kamerplant kan ongedierte mee
komen. Voorts kan een vogel het insect
opgepikt hebben en later in uw dakgoot,
dan wel op een balkon of raamkozijn
verloren zijn. Maar bovenal krijgen wij
allerlei ongedierte in huis in de vorm van
vrijwel onzichtbare eitjes en larven. Dat
kan via brandhout, bloemen, schoenen,
of kleren die buiten hebben gehangen.
Geregeld stofzuigen is echt nodig. Houd
de horren, ook als 't koud wordt, in de
open ramen, want dan zoeken veel kleine
èn grote insecten een beschut plekje voor
hun winterslaap! Maar zolang het om
een enkel beestje gaat dat u naar buiten
kunt brengen, is er geen insecticide of
andere afweermaatregel nodig.
Ik ben jarenlang behandeld met ijzer,
zink, calcium en dgl. omdat mijn brosse
vingernagels snel afbraken als ik ze
stootte. Ik hoorde nu van vitamine H, dat
De maand september is voor onze afde
ling een bijzondere maand.
We vieren nl. het 25-jarig bestaan van
ons koortje. We zijn er van overtuigd dat
u samen met ons dit feestelijk jubileum
wilt vieren.
Om dit feest een muzikaal tintje te geven
hebben we voor u uitgenodigd mevr. C.
Timmermans die voor ons een boeiende
lezing zal houden over volksmuziekin
strumenten. Zo'n 90 instrumenten brengt
mevr. Timmermans voor ons mee en
uiteraard zal zij op enkele daarvan spe
len. Een aantal zult u zeker kennen: de
viool, gitaar en accordeon. Maar wat te
denken van een qadulka, concertina of
agogo-bell?
Kortom, we hopen er een feestelijke
avond van te maken en nodigen u van
harte uit op: Dinsdag 9 september, aan
vang 19.30 uur in 'Oostdam'.
Deze avond is uitsluitend voor leden.
Het wintelprogramma van de Nederland
se Bond van Plattelandsvrouwen, dat
loopt van september t/m mei, ziet er als
volgt uit:
9 september: muzikale avond.
15 oktober: lezing over merklappen.
19 november: boekbespreking.
11 december: kerstmiddag met ouderen
en minder-validen.
16 december: kerstavond met de leden.
20 janiiari: 'Verslikt u niet'.
18 februari: jaarvergadering met de
gebruikelijke potermaaltijd.
24 maart: lezing met vertoon van dia's
over de stoomtram Ouddorp en
omgeving.
16 april: vrouwen van Oranje.
Mei: Extramarkt uit Goedereede.
Excursies
September: dagtocht naar Gouda.
Oktober: waterkering Nw. Waterweg.
November: Holliday on Ice.
December: Kerstconcert.
Februari: Theater.
Maart: Bowling.
April: Dierenleven in Blijdorp.
Zijn er vrouwen die ook een avond wil
len bijwonen of geïnteresseerd zijn in
onze bond, kom gerust eens een kijkje
nemen, u bent van harte welkom.
Inlichtingen: mw. C. van Splunter-Flik-
weert, secr., tel. 492181 of mw. D. Hu-
man-v. d. Slot, pres. 492233.
SOMMELSDIJK
Zaterdag 6 september komen de leden
van het mannenkoor 'Ons Koor' weer bij
u langs vanaf 9 uur.
Wilt u het gebundeld langs de straat zet
ten?
goed voor nagels is. Helpt dat ook tegen
brosheid?
Antwoord: Wat vroeger vitamine H
(van Huid) genoemd werd, heet nu B7,
want de werkzame stof is biotine en die
hoort thuis bij het B-complex. Bij een
gebrek aan biotine treden inderdaad ver
anderingen in de huid op. Toediening
van 2,5 milligram biotine per dag in
tabletvorm kan brosse en vingemagels in
ongeveer een half jaar wat steviger
maken. Normaal vormt het menselijk
lichaam voldoende biotine, maar het
gebeurt wel eens dat bepaalde stoffen of
medicijnen de aanmaak ervan tegenwer
ken. In dat geval kunnen de tabletten
aanvulling geven. Overleg het eens met
uw huisarts.
