Ronde reuzen langs de haven Avondtmusyck in Ouddorp Garage Grinwis P.V. De luchtbede Torenconcert te Goedereede Publicatie van 'De Motte' over Industrieel Erfgoed Biz. 2 EILANDEN-NIEUWS VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1997 In het proces van productie en handel spelen opslagruimten een belangrijke rol. Pakhuizen en magazijnen - in diverse verschij ningsvormen - zijn al eeuwenoud. Opslag kost geld en daarom zoekt men steeds naar nieuwe (lees: bete re en goedkopere) opslagruimten. In het begin van de twintigste eeuw deed de zogenaamde silo z'n intre de. In een silo konden grote hoe veelheden graan op een kleine oppervlakte worden opgeslagen. Deze silo's waren meestal hoge, vierkante, betonnen kolossen. Het graanpakhuis 'Korthals Altes' te Amsterdam en de witte 'Lassiesilo' te Wormen zijn wellicht de bekendste exponenten van opslag, die de jonge bouwkunst heeft voortgebracht. Belangrijke opslagruimten zijn veelal gelegen aan vaarwegen, zo ook de voor malige silo('s) van de CAAGO aan de haven van Middelhamis. De Westhaven- dijk van Middelhamis ontwikkelde zich in de twintigste eeuw tot een dijk waar veel op- en overslag van goederen plaats vond, met name landbouwproducten. Dat had vanzelfsprekend alles te maken met de aan- en afvoer over water, daar een vaste oeververbinding tot in 1964 op zich liet wachten. De Westhavendijk vormde min of meer een uitbreiding van de pakhuizen, die van oudsher op het Vingerling en rond de haven stonden en gelukkig nog staan. Zowel de oude pak huizen rond de havenkom als de opslag en bedrijfsruimten langs het havenkanaal hebben hun oorspronkelijke functie ver loren. De kunstmestloodsen van de Fa. Kooman aan het begin van de Westha vendijk zijn inmiddels afgebroken, maar de gebouwen van de CAAGO staan er grotendeels nog. Ze staan echter niet meer ten dienste van de landbouw, maar hebben nu een watersportbestemming gekregen. Er is in betrekkelijk korte tijd veel veranderd. In het midden van de jaren dertig werden door het Centraal Bureau van het Neder lands Landbouwcomité een kunstmest- loods met kunstmestmenger en een zaad- loods met zaadreinigingsinstallatie op de Westhavendijk gebouwd. Deze panden zijn nog aanwezig, maar doen tegen woordig dienst als jachtwerf. Het huis op de kop van de schuren was voorheen het kantoor van de CAAGO. De letters CAAGO zijn nog zichtbaar op de zijge vel van de achterste schuur. CAAGO Coöperatieve Aankoop- en Afzetvereni- ging Goeree-Overflakkee. Deze land bouwcoöperatie verzorgde voor haar leden o.a. de aankoop (b.v. kunstmest) en afzet (b.v. graan). In het midden van de jaren vijftig telde deze coöperatie zo'n 400 leden. In die tijd was er bij de Flakkeese landbouwers grote behoefte aan een graanverwerkingsbedrijf voor het drogen en schonen van graan. Tevens was er op het eiland geen graanopslag- plaats van enige omvang. Vóór de komst van de combines was die noodzaak niet zo groot. De ontvangst in de loodsen geschiedde toen geleidelijk en over een langere periode. De opslag vond plaats door stapeling van zakken met een pad er door voor de magazijnchef. Daarbij kwam nog, dat het graan, door de combi nes afgeleverd, niet direct voor opslag geschikt was. Als de oogst rijp was, werd met combines in rap tempo het graan van het land gereden. Deze massa le aanvoer kon men langzaam maar zeker niet meer verwerken. De nieuw te bouwen silo zou dan ook over een ont vangstruimte moeten beschikken van zo'n 40 ton per uur, terwijl toch 1800 ton graan opgeslagen moest kunnen worden. Dit was vanzelfsprekend niet de totale graanopbrengst van het eiland - die lag veel hoger - maar met een dergelijke capaciteit was men voorlopig uit de brand. Het voorzien in deze behoefte zou een grote investering vergen, maar een coö peratie met 400 leden moest dit toch wel van de grond kunnen krijgen De CAAGO was de aangewezen instantie om het een en ander te realiseren. Aldus geschiedde. Als locatie werd de Westha vendijk te Middelhamis gekozen. Een voor de hand liggende keuze, want de haven was goed bereikbaar voor grotere schepen en de CAAGO had reeds enkele loodsen en haar kantoor op deze dijk. Het Centraal Bureau maakte een ont werp. Het plan was nogal grootschalig en om het belang te ondersteunen, voer de men bij de bouwaanvraag de volgen de argumenten aan: 'De landbouw wordt door het steeds minder ter beschikking staan van vol doende arbeidskrachten gedwongen een meer extensieve teelt toe te passen dan tot voor enkele jaren het geval was. Deze extensieve teelt wordt in hoofdzaak gevonden door in plaats van de intensie vere gewassen zoals uien, suikerbieten, aardappelen, witlof e.d. te verbouwen, over te gaan tot de verbouw van granen, waarbij brouwgerst export een belangrij ke rol speelt. Door de Ramp van 1 febmari 1953 is de ruimte voor opslag bij onze leden belangrijk verminderd, daar de nieuw bouw wegens algehele vemietiging, het pand in vele gevallen belangrijk minder groot is herbouwd. Door de grotere ver bouw en de mindere opslagcapaciteit op de bedrijven, is de behoefte aan een cen trale opslaggelegenheid met de mogelijk heden van drogen en bewerken urgent geworden. Door de extensievere verbouw van land bouwproducten, gepaard met de tekorten aan arbeidskrachten neemt de mechani satie in de vorm van combine's (maaid orsers) hand over hand toe, zodaning, dat de ouderwetse dorsmachine thans nog 5% van het gehele graanarsenaal ver zorgt. De rest gebeurt uitsluitend met maaidorsers. Door het gebruik van deze maaidorsers worden de granen geoogst in een conditie waardoor deze in de meeste gevallen door de te grote vochtig heid een directe bewerking moeten ondergaan om dit product voor algeheel bederf te behoeden, hetgeen bij grote kwanta alleen kan door te beschikken over een behoorlijke graandroog- en schoningsinstallatie. Vooral voor het product brouwgerst, waarbij de kiem- kracht de voornaamste rol speelt, is uiteraard deze bewerking zeer urgent en aangezien de vraag naar goede brouw gerst van Duitse en Belgische zijde groot is, is het van het grootste belang de bewerking tijdig te doen plaats vinden, teneinde de export van dit artikel mede te kunnen opbouwen. De afgelopen jaren zijn belangrijke partijen graan bedorven, hetgeen behalve voor onze leden, ook voor 's lands economie een belangrijke schadepost is geweest. De graandroog- en reinigingsinstallatie zal tevens gebmikt worden voor het export-klaar maken van zaaigranen en peulvruchten. Door het wegtrekken van arbeidskrach ten naar de industrie, verder door het herstel van de dijken na de Ramp van 1 febmari 1953, hetgeen in de nabije toe komst nog versterkt wordt door de uit voering van het Delta-plan, waardoor Goeree-Overflakkee het eerst met het vasteland zal worden verbonden, is de arbeidsmarkt zodanig in beroering geko men dat de omschakeling van de inten sieve naar de extensieve gewassen in snel tempo gaat.' De bouwvergunning werd zonder veel problemen afgegeven, al moest burge meester Hordijk bij de opening van het bedrijf in 1957 wel van het hart, dat hij het bouwwerk niet echt fraai vond. Het complex bestond uit een hoge vierkante silo met daarbij tien ronde stalen silo's (de zogenaamde cilinders). De cilinders hadden een hoogte van zo'n 15 meter. In eerste instantie was het de bedoeling om het geheel in beton op te trekken, maar om de kosten te drukken besloot men stalen cilinders te plaatsen. De silo, met z'n ingewikkelde machinerie, kon door één man worden bediend. De silo- chef kon tegelijkertijd cellen laten omlo pen en drogen, kon schonen en tevens afvoeren (een schip laden). Wanneer de granen, gerst, tarwe, haver, werden aan gevoerd, werd de vochtigheid bepaald. De gerst ging eerst door een aspirateur (luchtzuiginstallatie) heen, waarbij alle strootjes, kaf en stof emit werden verwij derd. De granen werden automatisch gewogen en als ze droog waren, naar één van de stalen cilinders gevoerd. Waren de granen erg vochtig, dan was er een ontvangstbunker voor speciaal natte gra nen. Er werd zo'n vijf ton per uur in gedroogd, (men droogde 40 temg) als het niet te nat was 10 ton per uur. Nat graan had de dreiging om te broeien; wanneer er bij een natte oogst veel graan werd aangevoerd, en er was geen gele genheid om direct te drogen, voerde men het in bepaalde cilinders en liet men er koude lucht doortrekken. Dan kreeg de broei geen kans en droogde men later af. Brouwgerst, erwten, enz. moesten weer een andere bewerking ondergaan. Met de realisatie van deze silo werd een leemte in de silo-lijn Antwerpen-Rotterdam opgeheven. In de tussentijd nam de expansie van de CAAGO (nu CEBECO Zuid-West) toe. Nu echter niet meer op de Westhavendijk, maar achter deze dijk in de polder Westplaat verrezen enorme opslagmimten voor zaaizaad, kunstmest en granen. Tevens werd het kantoor en weegbrug verplaatst naar onderaan de dijk. De verouderde bedrijfspanden op de Westhavendijk werden verkocht. In de jaren tachtig zijn de tien stalen cilin ders verwijderd. Het overige deel van de graansilo staat er nog, alleen zonder de cilinders en het 'torentje' is het toch een beetje een kaal gezicht. Worteldrogerij De CAAGO was ook actief in Ouddorp. Daar werd in 1951 een coöperatieve worteldrogerij gebouwd. Dit (eveneens) robuuste complex had drie eestvloeren, waarop het natte product werd gedroogd; eerst op de bovenste, dan op de middel ste en tenslotte op de onderste vloer. Toen de chemische industrie in de jaren zestig een manier wist te ontwikkelen om op goekopere wijze caroteen te ver vaardigen - één van de belangrijkste stof fen in de rode wortelen of koepeen - raakte de worteldrogerij op haar retour. Men ging dan ook steeds meer over tot het drogen van andere producten. In 1986 werd het gebouwencomplex uitein delijk gesloopt. Nu vinden we op deze plaats het recreatiepark 'De Scheerhoek'. Voedersilo's Het woord 'silo' is overigens afkomstig uit het Spaans. In warme landen werden ronde vaten in de grond gegraven, die men silo's noemde. Dergelijke silo's zijn er ook nog verscheidene op het eiland te vinden. Bij boerderijen of hier en daar in de polder treffen we nog van die ronde, betonnen opslagruimten - silo's dus - voor kuilvoeder aan. Jan Both - bestuurslid van 'De Motte Op donderdag 14 augustus zal er in de Doopsgezinde kerk te Ouddorp een concert worden gegeven door David van Dijk - viool en Jan van Dijk - Cla- vecimbel. De organisatie is in handen van Museum "Ouddorps Raad- en Polderhuis". Het concert begint om 20.15 uur. de kerk gaat open om 19.45 uur. Het concert wordt geopend door beide concertanten met de Sonate in Bes grote terts van de Franse barokcomponist Jean Marie Leclair. Hierna wordt de Toccata in G grote terts voor clavecimbel van Johann Sebastian Bach gespeeld, vervol gens van dezelfde componist de Partita nr. 2 in d kleine terts voor viool solo en de Sonata IV in c kleine terts voor viool en clavecimbel. Besloten wordt met de Sonate in A grote terts van Wolfgang Amadeus Mozart voor viool en clave cimbel. David van Dijk, 20 jaar, kreeg zijn eer ste vioollessen op achtjarige leeftijd op de muziekschool te Barendrecht, eerst van Martin Hak, later van Joyce Tan. Momenteel studeert hij aan het Utrechts Conservatorium, eerst bij Lex Korff de Gidts, nu bij Viktor Liberman. In 1989 was zijn eerste radio- en televisieoptre den, in 1990 behaalde hij bij het prinses Christina Concours de tweede prijs. In 1992 won hij bij het Prinses Christine Concours de eerste prijs in de oudste categorie, deze prijs hield in het geven van een huisconcert bij HKH prinses Christina, een Kurhausconcert live op radio vier en het volgen van masterclass. In febmari 1993 won hij de derde prijs bij het Davina van Welyconcours, in 1994 weer de eerste prijs bij het Prinses Christina Concours. In 1995 werd hem de "Zilveren Vriendenkrans" van het Concertgebouw in Amsterdam toege kend. David geeft regelmatig concerten. Hij was in het voorjaar 1992 een van de twee solisten in het dubbelconcert van Johann Sebastian Bach, begeleid door het strijkorkest van het Utrechts Conser vatorium o.l.v. Viktor Liberman. In de serie "Jonge Mensen op het Concertpo dium" werkte hij mee aan vele concerten door geheel Nederland, meestal met begeleiding van de pianist Léon Bak. Ook geeft hij vaak met zijn vader, de organist Jan van Dijk, kerkconcerten. In het buitenland heeft hij inmiddels reci tals gegeven in Londen, Parijs en Nice. David speelt veel kamermuziek. Hij nam tweemaal actief deel aan het Orlandofes- tival te kerkrade en aan de Daniëlmu- ziekdagen te Zeist. Hij is gedurende vier jaar lid geweest van het Nederlands jeugdstrijkorkest te Amsterdam en mocht in de zomer van 1993 meespelen in het European Community Youth Orchestra. In 1996 werd hij uitgenodigd mee te werken aan het uitwisselingsprogramma van de Europese Unie door mee te wer ken aan een strijkorkest waarmee concer ten werden gegeven in Salzburg en Wenen. David volgde internationale masterclasses bij Ilya Grubert, Viktor Liberman en tweemaal bij Mark Lubots- ky. Jan van Dijk (geboren 1946) is sinds 1982 organist van de Open Hof Kerk te Rotterdam-Zuid. Daarvoor was hij o.a. organist te Oude-Tonge (benoemd op 13- jarige leeftijd), Middelhamis en Zierik- zee. Tevens is hij dirigent van het Open Hofkoor. In de tijd dat hij docent was aan de Zeeuwse muziekschool heeft hij vele concerten gegeven in Zeeland, o.a. in Goes, Middelburg, Zierikzee en Burgh. Hij concerteerde voor de radio op uitno diging van de NCRV en gaf enige con certen in Oostenrijk. In 1976 werd hij aangesteld als direkteur van de Baren- drechtse Muziekschool. Na de fusie met de Toonkunstmuziekschool voor Drecht- steden is hij coördinator klassieke muziek. Zijn opleiding ontving hij aan het Rotterdams Conservatorium en aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag. Hij studeerde orgel bij Piet v. d. Kerkhof, Arie J. Keijzer, Joh. Th. Lemc- kert en Bemard Bartelink. Piano bij Bart Berman, kerkmuziek bij Barend Schuur man en koordirektie bij Frans Moonen. Zoomercursussen volgde hij in Mechelen (Ror Peeters), Haarlem (o.a. Daniël Roth en Bernard Winsemius) en Salamanca (Guy Bovet). De toegang voor dit concert bedraagt voor volwassenen 12,50. Pas 65-i-, CJP, kinderen tot 12 jaar en Donateurs betalen 10,-. De prijzen zijn inclusief een kopje koffie. Kaarten voor dit concert zijn vooraf verkrijgbaar bij VVV Ouddorp (0187- 681789) en voor zover nog voorradig 's avonds in de kerk. HERKINGEN Bovenstaande postduiven vereniging nam OP 4-8-97 deel aan een wedvlucht vanuit Bergerac. Afstand 809 km. In concours waren 117 duiven die om 14.00 uur met NO-wind gelost werden. De eer ste duif arriveerde om 11.27.16 uur en haalde een snelheid van 976,58 m.p.min. De gedetailleerde uitslag luidt: Logmans Ph. 1, 4, 5, 9, 12, 14, 17, 26; Volaart A. J. A. 2, 29; Huizer M. 3, 7; Kievit D. 6, 16, 27; Volaart A. M. 8, 19, 25; Kievit H. 10, 28; Hogerwerf P. 11; Kamerling H. 13, 24; Boer J. den 15, 18, 21, 22, 23, 30; Ochtend van den B. 20. Hc^r:>^'S', iCHELE HOOFOPIIN Hoe komt het toch, dat zelfs een dokter je niet kan vertellen hoe 't komt, dat je hoofdpijn hebt. Het lijkt wel, of het zelfs een specialist niet kan schelen dat ik scheelzie van die schele koppijn! Antwoord: Er zijn ook veel te veel oor zaken. Gevoelig zijn o.a. oogspieren, slaapspieren, nekspieren, de grote slag- adertakken en de hersenvliezen (onze hersenen zélf zijn ongevoelig). Door emotionele oorzaken onsstaat bijv. span ningshoofdpijn, verder kennen we de migraine en kan er sprake zijn van erfe lijkheid, beschadiging door een val of ongeluk, vergiften als tabak, alcohol, dmgs, of uitlaatgassen en andere lucht verontreinigingen. Andere mogelijkhe den zijn bloedarmoede, te hoge bloed- dmk, organische en zenuwafwijkingen, en een te grote inspanning van de ogen als die niet zo best meer zien. een arts kan dus onmogelijk een bepaalde oor zaak vaststellen, maar aan de hand van dit lijstje kunt u misschien bekijken in welke hoek u het moet zoeken en of u iets kunt nalaten om deze pijn te vermin deren. Deze vraagTn antwoord-rubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er kosteloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8, 3240 AA Middelhamis, met in de linkerbovenhoek 'Vragen-rubriek' vermeld. De vragen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd. iFiAFf? MFT GROEU itntion Kun je plakjes gekookte lever met groene randen nog wel opeten, of is 't beter die lever maar weg te gooien? Antwoord: Gekookte lever kunt u in een goed afgestelde koelkast (dus bij een temperatuur van 4° C) hoogstens twee dagen goed houden. Beginnen de randjes juist groen te kleuren, dan kunt u die afsnijden, maar zijn het al brede randen, dan kunt u beter niet meer van die lever eten. UU LUCHVC GEZOCHT Vorig jaar heb ik een heerlijke eau-de- toilette gekocht, genaamd Lyra van Alain Delon. Het is nu zo goed als op, ik denk dat ik het helaas nergens meer kan kopen. Weet u een verkoopadres? Antwoord: Het moet niet moeilijk zijn om het door u gezochte zo heerlijke luchtje in een betere parfumeriezaak te kopen. Mochten ze het daar niet hebben dan kunnen ze het nog altijd voor u bestellen. POES OP OIËET Onze cyperse moederpoes is veel meer gaan eten sinds zij jongen kreeg. Ze vreet ook de etensbakjes van haar eigen kroost leeg en steelt van tafel, wat kun nen we doen om de kleintjes voldoende te geven? Antwoord: U wilt geen jonge katjes meer, schrijft u, en hebt de baarmoeder bij de moederkat laten weghalen. Dat veroorzaakt vaak grotere eetlust. U moet de jongen nu gescheiden van hun moeder laten eten en drinken, en de grote poes op rantsoen stellen. Geef haar zo moge lijk een flinke portie hart, of ander rauw spiervlees per dag, en af en toe vis (10 minuten koken met het oog op wormen). Ter aanvulling kunt u droog kattebrood en water neerzetten. Laat haar niets van uw tafel of aanrecht weghalen, want dat is vaak te zout en te vet. Als u daar de hand aan houdt, zult u haar gewicht lang zamerhand zien verminderen tot het weer normaal is. CHINESE KNOPUttL Bij een toch zorgvuldig opgekweekte Chinese roos vallen de knoppen af vóór ze opengaan. Ik heb de kamer in dit koude voorjaar behoorlijk warm gestookt en geef ze dagelijks lauw water. Wat is er mis? Antwoord: Stel de thermostaat gerust lager af, want tijdens de groei van de meeste kamerplanten is een temperatuur tussen 18° en max. 20° C het beste. Ook voor mens en huisdier is droge lucht schadelijk! Verhoog de luchtvochtigheid door een paar keer per dag water te ver stuiven als het warm is in huis. STUGGE TflUI Een zelf gebreide trui voelt hard en stug aan. ik sluit een staaltje van de wol hier bij in. Hoe krijg ik deze trui wat soepe ler? Antwoord: Gezien de pluis is uw wol machinaal versponnen. De kleur toont aan dat ze daarna geverfd is. U moet deze trui met de hand wassen in lauw water, waaraan u wat wasverzachter hebt toegevoegd, na het langzaam drogen (beslist niet in de zon of bij de verwar ming) zal de wol wel wat zachter en soe peler zijn. blokfluit, clavecimbel en carillon Op dinsdag 12 augustus staat de monumentale toren weer als concert ruimte voor u open. Vanaf 19.45 uur wordt u begroet met de prachtige geluiden van het klokkenspel Belaar- dier Jan Bezuijen heet u welkom met een drietal sonates van respectievelijk Vogel, Balkom en Telemann. In de toren nemen daama vanaf ongeveer 20.00 uur Heiko ter Schegget (blokfluit) en Reitze Smits (clavecimbel) het muzi kale gebeuren over. Voor de pauze klinkt dan opnieuw Telemann (sonate in f) ver gezeld door Bach (Franse Suite 5) en Handel (Sonate in C). In de pauze opnieuw carillon met een barokke com positie, terwijl de grote Bach (Italiaans Concert en Sonate in C) na de pauze het geheel bekroont en completeert. De toegangsprijs is 10,00 voor volwas senen en 7,50 voor scholieren en 65- plussers. De organisatie is in handen van de Stichting Kerkconcerten "Goeree- Overflakkee". Reitse Smits studeerde orgel, improvisa tie, compositie, clavecimbel en muziek wetenschappen. Hij won prijzen op con coursen in Bolsward, Toulouse, Bmgge en Nijmegen. Als docent voor orgel en improvisatie is hij werkzaam aan de con servatoria in Utrecht en Leuven en geeft concerten en cursussen in verschillende landen. Hij maakt diverse CD's, zowel solistisch als met het barok-ensemble The New Consort. Heiko ter Schegget studeerde blokfluit bij Leo Meilink en Marion Verbmggen. Hij treedt regelmatig op en geeft cursus sen zowel in Europa als Israël en de V.S. hij speelt in diverse barokensembles, waaronder The Amsterdam Baroque Orchestra en de Ned. Bachvereniging. Hij is docent aan het Utrechts Conserva torium en bouwt daarnaast copieën van historische blokfluiten. Ouddorp 'Dorpsweg 43, 3253 AG OUDDORP Telefoon (0187) 682311 682004 MAZDA 1211.313 drspaars 14,000 km 06-96 NISSAN SUNNY 1.6iAutom. 4 drsbeige 70 000 km 10-89 NISSAN SUNNY 1.6 LX Sedangroen met. 170.000 km 06-88 NISSAN VANETTE 1.5 Bestelblauw 35000 km 06-92 OPEL ASTRA 1.6iGL 3 drszwartmet. BO.OOOkm 01-92 OPEL KADETT1.3 Sedan 4 drsblauw met. 86.000 km 06-89 OPEL OMEGA 2.01 GL 4-drsbord.rood 140.000 km 02-90 OPEL OMEGA 2.5 TD Stationcarzwart met. 70.000 km 03-96 OPEL VECTRA1.61 GL nw model 4 drs. grijs m. 60.000 km 01 -96 PEUGEOT 1061.11 Etoille 3-drsrood 65.000 km 01-94 V.W. GOLF 1.6 diesel CL 3-drswit 240.000 km 05-88 VOLVO 440 DL Airco 5 drsantraciet 27.000 km 05-96 Al deze auto's worden geleverd met: 3 maanden BOVAG-qarantle APK-keuring Onderhoudsbeurt Inruilauto of motor mogelijk - Financiering mogelijli Graansilo van de CAAGO op de West-Havendijk te Middelhamis Een voedersilo aan de Molenweg te Sommelsdijk ^v. la

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1997 | | pagina 6