EIIAIIDEII-rilEUWS
Zeeuwse Vlegel
euwse Vkgel
bereikt omzet van
half miljoen broden per jaar
Reisdocument kwijt?
Eerst aangifte bij politie!
rB^i^i^^:^^^
SVR-kampeerboeren
houden open huis
priijk volkorenbrood
1; Zeeuwse bodem
Groei Bloei (KMTP), afd. Goeree-Overflakkee,
organiseert wegens grote belangstelling
tweede cursus natuurvriendelijk tuinieren
HET
,KIJKVENSTER
Bingo Dirksland West
Groei Bloei
2e Blad
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1997
No. 6577
Blik op kerk ■^P
en samenleving Ij
- Verontrustende cijfers
- De kerk ziek
- Het probleem
Onlangs heeft de Nederlandse Hervorm
de Kerk weer wat cijfers gepubliceerd,
waaruit blijkt dat de terugloop nog lang
niet tot stilstand is gekomen. Het aantal
Hervormden is in vijf jaar tijds gedaald
van twee-en-een-half miljoen naar 2,2
miljoen: een percentage van 11Ove
rigens staan de Hervormden daarin niet
alleen: ook de Gereformeerde Kerken en
de Rooms-Katholieken gingen verder
achteruit, hoewel minder, namelijk met 7
en anderhalf procent.
Nu is dat voornamelijk een achteruitgang
op papier. De drie grote kerken tellen
veel papieren leden, mensen die nomi
naal nog tot de kerk behoren, maar al ja
ren niet meer praktiserend zijn. Velen
van hen hebben daarvan de consequentie
getrokken en lieten zich uitschrijven.
Triest genoeg overigens, dat ook het
laatste dunne draadje dat hen nog met de
kerk verbond, doorgesneden wordt.
Daar komt nog bij dat het ledenbestand
van de Hervormde Kerk erg vergrijst. De
gemiddelde Nederlander is 37 jaar, de
gemiddelde Hervormde is 44 jaar, wat de
lidmaten betreft is het gemiddelde zelfs
58 jaar! En terwijl het percentage 65-
plussers voor Nederland 13 procent is, is
dat voor de Hervormde Kerk 22 procent.
Het zijn cijfers die ons mogen verontrus
ten.
In De Waarheidsvriend, het officiële or
gaan van de Gereformeerde Bond, heeft
Ir. J. van der Graaf deze cijfers ook ge
publiceerd, met daarbij de constatering
dat de rechtersektor van de kerk een gun
stiger beeld vertoont. De helft van het
totaal aantal zondagmorgenkerkgangers
bestaat uit 'Bonders' en voor de tweede
dienst is dat aantal zelfs 75 procent.
Overigens merkte hij daarbij terecht op
dat de kerk 'ziek' is.
Wie zou dat laatste kunnen tegenspre
ken? Wel, dat doet Dr. K. Blei, de voor
malige secretaris-generaal van de NHK.
In het blad 'Woord en Dienst' van 7 fe
bruari schrijft hij letterlijk:
„Dat zit me niet lekker. De kerk ziek
verklaren is één ding, maar daarbij je
eigen groep als maatstaf nemen van
wat dan gezond zou zijn is iets heel
anders. Ik ben dankbaar voor de ker
kelijke trouw bij de Hervormd-Gere
formeerden; ook zij zijn deel van de
Hervormde Kerk. Maar hun geloofs
beleving is niet de enige".
En dan begoot Dr Blei verder dat meele
vendheid en betrokkenheid zich niet al
tijd laten vertalen in trouwe kerkgang.
Mensen die 'zoeken en tasten' kunnen
evengoed meelevend zijn.
Ik denk dat Blei met die enkele woorden
het probleem heeft gesignaleerd dat de
Hervormde Kerk nu al een paar eeuwen
verdeeld houdt. Aan de ene kant is er het
gedeelte dat leeft uit het erfgoed van Re
formatie en Nadere Reformatie, het deel
dat vast wil houden aan de belijdenis, en
waarbij ook een stuk trouw gevonden
wordt. Aan de andere kant staan zij die
zo graag een pluriforme kerk willen, een
kerk waarin plaats is voor allerlei richtin
gen en opvattingen, ook voor de Her-
vormd-Gereformeerde, maar waarbij je
elkaar wel volledig moet accepteren.
Eerstgenoemde groep zal het ongetwij
feld langer volhouden, al moeten we niet
blind zijn voor het feit dat ook daar kerk
verlating gevonden wordt. Voor triom
falisme is, ook bij hen die willen vast
houden aan Schrift en belijdenis, geen
reden. Ook daar doet de tijdgeest z'n
werk.
Intussen eindigt het commentaar van Dr
Blei met twee zinnen die mijns inziens
niet voor tegenspraak vatbaar zijn, daar
om geef ik die graag door.
De eerste luidt: „Dat de kerk voortbe-
staat is niet vanzelfsprekend". De twee
de: „Het gaat erom dat het Woord zijn
loop heeft". Voor het eerste mogen we
God danken. Om het tweede mogen we
Hem bidden. Waarnemer
Met ingang van 15 februari 1997
moet u bij vermissing van uw pas
poort of Europese identiteitskaart
eerst aangifte doen bij de politie.
Daarna kunt u een nieuw reisdocu
ment aanvragen bij de gemeente.
Dit is één van de nieuwe maatrege
len om de toenemende fraude met
reisdocumenten tegen te gaan.
Van iedere vermissing van een reisdocu
ment maakt de politie een proces-verbaal
op. De gewaarmerkte kopie van dit pro
ces-verbaal moet u bij de aanvraag van
een nieuw paspoort of Europese identi
teitskaart aan de gemeente overleggen.
Zonder deze kopie krijgt u geen nieuw
reisdocument!
Bij vermissing in het buitenland moet u
ook altijd aangifte doen bij Nederlandse
politie, voordat u bij de gemeente een
nieuw document kunt aanvragen.
Op 20 februari zal in de Victoriahal te
Dirksland een BINGO-AVOND worden
georganiseerd door Buurtvereniging
'West'. Er zullen 10 rondes en 1 super-
ronde worden gespeeld.
De Victoriahal aan de Philipshoofjesweg
te Dirksland opent haar deuren om 19.30
uur. En de Bingo start om 20.00 uur.
Natuurlijk staat Buurtvereniging 'West'
opnieuw garant voor een schitterend prij
zenpakket, dus kom allemaal, voor een
gezellige avond en wie weet.voor een
van de vele mooie prijzen. Voor elke
deelnemer een prijs.
Graag tot ziens op donderdag 20 februari.
innèithi^Mi
Al 125 jaar een begrip
op Goeree-Overflakkee.
Aanstaande zaterdag in de
Bloemenveiling te Bleiswijk:
Onder het motto 'Zoek je eigen
kampeerboer en -boerin uit' orga
niseert de Stichting Vrije Recreatie
aanstaande zaterdag 15 februari
een eenmalige vakantiebeurs in
Bleiswijk. Van de ruim 1800 kam-
peerboeren die bij de SVR zijn
aangesloten zullen kampeerboeren
uit het hele land (en zelfs uit
Frankrijk, België, Portugal, Tsje
chië en Polen) zich presenteren op
deze gratis toegankelijke SVR-Va
kantiebeurs.
Voorproefje van een heerlijke
vakantie on het platteland
Het is voor het tiende achtereenvolgende
jaar dat de SVR dergelijke beurzen orga
niseert, doch voor het eerst in Bleiswijk.
Gezien de ervaringen van voorgaande
jaren (elk jaar kwamen er weer meer be
zoekers) verwachten de organisatoren
ook hier een gigantische toeloop van re
creanten.
Belangstellenden (recreanten in het alge
meen, doch kampeerders in het bijzon
der) worden hier immers in de gelegen
heid gesteld kennis te maken met het
inmiddels zo populair geworden 'kampe
ren of logeren bij de boer' en kunnen
daar hun eigen kampeerboer of -boerin
uitzoeken.
Kortom: een voorproefje van een heerlij
ke vakantie op het platteland.
Kans op gratis vakanties
Op de SVR-Vakantiebeurs kunnen be
langstellenden zich laten voorlichten
over het kamperen bij de boer in het al
gemeen en de werkwijze van de SVR en
haar deelnemers in het bijzonder. Met
ongeveer 200 standhouders is daar in
Bleiswijk alle gelegenheid toe: boeren en
boerinnen presenteren daar hun SVR-
camping, de centrale SVR-stand is er
voor algemene informatie en in een apar
te sprekershoek worden vragen uit het
publiek beantwoord en de SVR-promo-
tiefilm vertoond. Extra interessant zijn
de gratis vakanties en kampeerattributen,
die voorde 1000e, 1500e, 2000e, 2500e,
3000e, 3500e bezoeker beschikbaar wor
den gesteld door de vele standhouders:
SVR-kampeerboeren uit binnen- en bui
tenland, de Provincie Zuid-Holland,
assurantiekantoor Feller uit Hoorn en
Campo Caravans uit Heinenoord.
Van 10.00 tot 16.00 uur is iedere recre
ant van harte welkom in Bloemenveiling
'Holland' te Bleiswijk. De vrije toegang
en het gratis kopje koffie voor SVR-do-
nateurs zijn tekenend voor de inmiddels
zo spreekwoordelijk geworden gastvrij
heid van de SVR-kampeerboeren en
-boerinnen.
Dankzij een groei van de meelomzet in 1996 met
11,5% heeft de Coöperatie Zeeuwse Vlegel Land
bouwproducten een omvang bereikt van een half mil
joen Zeeuwse Vlegelbroden per jaar. Van het nieuwe
product Zeeuwse Vlegel eierkoeken gingen er ruim
7.000 pakjes over de toonbank. De teelt en verkoop
van Zeeuwse Vlegeltarwe is sinds 1994 ondergebracht
in een eigen zelfstandige coöperatie.
De tarwe voor het Zeeuwse Vlegelbrood en eierkoeken wordt
in Zeeland op een milieuvriendelijke wijze geteeld. Dit bete
kent dat er in het gewas geen bespuitingen zijn toegestaan en
dierlijke mest in plaats van kunstmest wordt toegediend. De
tarwe wordt ambachtelijk gemalen op de windmolens van
Wolphaartsdijk en Zierikzee.
Het aantal verkooppunten waar het Zeeuwse Vlegelbrood
wordt verkocht is het afgelopen jaar verder toegenomen. De
omzetgroei is voornamelijk gerealiseerd door meer afzet in
Noord-Brabant. Naast de bakkerswinkel zijn brood en eierkoe
ken intussen bij steeds meer supermarkten met een broodafde
ling te koop. Door de omzetgroei kan het areaal milieuvriende
lijk geteelde tarwe verder groeien naar ca 80 hectare in 1997.
Meer dan 100 bakkerijen in en buiten Zeeland bakken dage
lijks het Zeeuwse Vlegelbrood, volgens de richtlijnen die de
Coöperatie heeft opgesteld voor de bakkerij. De echtheid van
het brood wordt gegarandeerd door het Zeeuwse Vlegel
broodouwel. Dit is van belang om het Zeeuwse Vlegelbrood
te onderscheiden van andere broodsoorten. Controle van de
milieuvriendelijke teelt gebeurt door de Nederlandse
Algemene Keuringsdienst (N.A.K.).
*tSr%;"
ïC©UM^g_ vart milieuvfliendêlijk gefeefdé tar^-^&fil
''WteOTÈ'^yp on 7eeywse windmolens oemalen -
Vlegel, met.refi
)m natiraf en milieu.
In reactie op het al eerder ge
plaatste onderstaande artikel was
het aantal aanmeldingen voor de
cursus zo groot dat de KMTP het
heeft aangedurfd een tweede cur
sus te organiseren. Daarom ook
nogmaals deze aankondiging.
Uw tuin inrichten is even belangrijk als
het inrichten van uw woning. Voort
varend wordt volgens de laatste mode
keukens, vloerbedekking en gordijnen
gekocht. Maar wat voor het huis geldt,
geldt niet voor de tuin. De wetten van de
natuur laten zich niet leiden door mode-
gevoelige trends. Die mooie plant doet
het bij uw vriend(in) wel goed, maar bij
u niet. U vraagt zich af waarom? Menige
aankoop bij het tuincentrum leidt tot een
teleurstelling.
U wilt graag weten hoe dat komt en hoe
u het beste rekening kunt houden met de
natuurlijke omstandigheden? Dan is deze
cursus iets vooru!
Iedereen die meer wil weten over na-tuur-
lijke ontwikkeling, inrichting en onder
houd van de siertuin is welkom. De cur
sus zal bestaan uit drie cursusavonden,
afgesloten met een praktijkdag.
De onderwerpen
10 maart:
Natuurlijke ontwikkeling van het milieu
en de invloed daarvan op planten en die
ren.
Een dialezing waarbij onderwerpen als
ontwikkeling van het landschap, bodem
en waterhuishouding, kringlopen en suc
cessie aan de orde komt. Gevolgd door
een gesprek waarin aan de orde komt wat
natuurvriendelijk tuinieren inhoudt.
7 7 maart:
Wat betekent de natuurlijke ontwikke
ling voor de inrichting van de siertuin.
Wat voor soort tuin willen we?
Koninklijke Maatschappij
Tuinbouw Plantkunde
Afdeling Goeree-Overflakkee
Aan de hand van dia's wordt ingegaan
op de mogelijkheden van grote en kleine
tuinen, en op inrichting van stadstuinen
en landelijke tuinen. Gevolgd door een
schets van de eigen tuin met een lijst van
wensen en verwachtingen.
24 maart:
Hoe geniet ik van mijn tuin?
De cursisten zoeken naar een passende
natuurlijke inrichting van de tuin. Zij
gaan met elkaar alternatieve inrichtings
plannen maken en bespreken. Hierbij
komen veel tips over inrichting en onder
houd van de tuin aan de orde.
Excursie:
De theorie wordt aan de praktijk ge
toetst, door een bezoek aan een milieu
vriendelijke tuin.
De datum van de excursie zal in overleg
met de cursisten op de eerste cursus
avond gepland worden, maar valt bij
voorkeur op zaterdagochtend.
Ook de tweede cursus zal verzorgd wor
den door mw. E. v.d. Hoek, maar zal nu
plaatsvinden in het Diekhuus te Middel
harnis, 's avonds van 20.00 tot 22.00
uur.
De cursus zal voor leden 50,- bedra
gen, niet-leden betalen 65,-. De twee
de cursus gaat sowieso door; wilt u nog
meedoen, meldt u snel aan, het aantal
plaatsen is beperkt.
Opgeven kan tot uiterlijk 28 februari bij
het secretariaat. Uw betaling kunt u over
maken op:
Rabobank Middelharnis, nr. 3420.05.863
(giro van de bank 95834), t.n.v. KMTP,
afd. Goeree-Overflakkee, Ooltgensplaat,
o.v.v. 2e cursus natuurvriendelijk tuinie
ren.
Doet u mee? Maak dan het cursusgeld
over op de aangegeven bankrekening en
stuur het onderstaande formulier volledig
ingevuld op naar:
Elvire Theelen
Prutweg 8
3245 LW Sommelsdijk
tel. 486926
I Opgaveformulier cursus natuurvriendelijk tuinieren
I Naam
I
I Adres
I
j Woonplaats
Telefoon
I
I
I
I
1
I
KMTP-lid ja/nee
Het cursusgeld ad heb ik overgemaakt op het bovengenoemde
banknummer.
Het werd hem ontzettend benauwd.
Overal ontmoetten zijn gedachten de
gerechtigheid van God, Zijn vergeldende
wraak.
Hier was geen ontvluchten mogelijk; geen
uitweg stond hier open.
Zó gingen dagen voorbij.
Verwaal en zijn vrouw bemerkten het
wel, wat er in zijn hart omging. Eens, ter
wijl juffrouw Verwaal, met haar eigenaar
dig sterk Duits accent hem uit een
Hollands Nieuw Testamentje de woorden
voorlas: „Indien wij onze zonden belij
den, Hij is...", barstte hij plotseling uit.
terwijl hij met beide handen het gezicht bedekte:
„De ben verloren, ik ben verloren!"
Verschrikt sloot juffrouw Verwaal het Boek. Ze
vreesde, dat deze nieuwe uitbarsting de slechtste
gevolgen mocht hebben.
Maar dat was niet zo.
Deze bekentenis, dit inzien van zijn zonde, dit diepe
gevoel van schuld, deze oprechte belijdenis was als
de eerste zonnestraal na stikdonkere nacht. Want
het ging bij Steven door Gods genade uit de diepte
naar omhoog.
Toen God hem ontdekte aan zichzelf, toen hij de af
grond zag, waarin hij verzonken was, leerde hij
oprecht bidden: „O, God wees mij zondaar gena
dig!"
Nee, niet slechts de misdaad, waarvan hij zich be
schuldigde, maar heel zijn bestaan, óók daarvóór,
beschuldigde hem. Het was als een lange keten,
waarin die daad slechts een schalm was. Hij had ge
leefd in opstand tegen 's Heeren bestel; in eigenge
rechtigheid, in eigen kracht; God had hij niet nodig
gehad!
Het Licht kampte met de duisternis.
Maar het licht won het, heerlijk, glansrijk!
Ja, nu hij de zonden had beleden, oprecht, zonder
enige verontschuldiging, nu ondervond hij de waar
heid: God was getrouw en rechtvaardig om die zon
den te vergeven.
Vrede daalde in zijn hart, de vrede in Christus'
bloed.
Pijnlijk blééf de angel steken: je bent een moorde
naar! Maar hij wilde boeten. Hij zou heengaan,
straks en zich aanmelden en dan... dat dan 's Hee
ren wil geschiedde!
Verwaal en zijn vrouw was de verandering bij Ste
ven niet ontgaan.
„Zouden we nu maar niet?" opperde Verwaal.
En juffrouw Verwaal stemde toe.
Een brief had hen bereikt. Lang had hij gezwalkt
door Hamburg, van het ene adres naar het andere.
Maar hij was toch, in weerwil van het gebrekkige
en onduidelijke adres, door Greet naar Stevens aan
wijzing in zijn schrijven, erop geplaatst, terechtge
komen.
En, op de juiste tijd.
Ja, nü kon het wel.
En op een morgen, toen Steven kalm en rustig neer
lag, lei juffrouw Verwaal de brief naast hem neer.
Hij herkende het schrift.
Gretig scheurde hij de envelop open.
En hij las.
En onder het lezen vulden zich zijn ogen met tra
nen.
Een blos kleurde een ogenblik zijn fletse wangen.
Een zucht van verlichting werd geslaakt.
Zijn handen zonken op het dek.
„Heere, ik denk U, ik dank U!" stamelden zijn
bevende lippen. „Goddank! geen moordenaar!"
In zijn ziel jubelde de dank aan God! Het was hem,
of een zware last, die hem maandenlang de borst
beklemd had, nu was afgeworpen.
En stil herhaalden zijn lippen telkens weer dien
dank.
Dat Verwaal en zijn vrouw spoedig deelgenoten
waren van zijn blijdschap, spreekt van zelf.
En zo lag hij daar nu op de mooie septemberavond.
Was het wonder, dat vele gedachten hem door het
hoofd gingen?
Opmerkelijk snel nam hij nu toe in beterschap.
Een week later mocht hij naar buiten.
„Het werk heeft geen haast", stelde Verwaal hem
gerust.
„Profiteer maar van het zachte najaar en zie maar,
dat je tegen de winter weer op streek komt. Ga de
lucht maar in!"
Het was of hij in een andere wereld leefde.
Alles scheen hem nieuw.
Maar, hoe goed hij het hebben mocht, hoe dankbaar
zijn hart gestemd mocht zijn, één begeerte werd met
de dag sterker: naar huis! Hij zou nu gauw schrijven
aan Greet en grootvader. Wat zouden ze verlangen
naar bericht. En nu kon hij immers goed nieuws
melden!
Hij zoekt de havens op. De rivier!
Daar wemelt het van schepen uit alle landen. Daar
wapperen de vlaggen van vele natiën. Daar waait de
frisse zeelucht, die hem heriimeringen meevoert uit
zijn duinen, die zijn heimwee daarheen vergroot.
Langs de brede kaden liggen de schepen gemeerd.
Hij ziet het gevoel aan, de drukte van laden en los
sen, de dwarreling van de naarstige bezigheid; zijn
oor vangt allerlei geluiden op: het geraas van de
kranen, het gerammel van de wagens; de hoge,
schrille en de lage, zware signalen van de stoom
fluiten; alles brengt hem onder de indruk van het
jagende, onrustige leven, dat een handelsstad eigen
is, en hem buitengewoon boeit en al zijn aandacht
in beslag neemt.
Onwillekeurig staat hij stil, wat uit de drukte, op
een breed trottoir in de nabijheid van hoge, deftige
herenhuizen.
En terwijl hij met dromerige blik naar het tafereel
kijkt, waarover de zon haar blijde stralen giet, ter
wijl hij staart, maar zonder op te merken, is hij zelf
het voorwerp van aandachtige beschouwing.
Een zeeman heeft hem al enige tijd opmerkzaam
gadegeslagen, met vreemde, onderzoekende blik.
Kent hij hem?
Hij schijnt er niet helemaal zeker van te zijn.
Op zijn gezicht is grote spanning merkbaar.
Maar dan schudt hij het hoofd.
Nee, dat is immers onmogelijk.
En toch, als door magnetische kracht getrokken,
richten zijn blikken zich nogmaals op Steven.
Het is alsof een rilling hem door de leden vaart.
Een hevige ontroering overmeestert hem.
Hij wil zekerheid.
Met onzekere schreden komt hij wat naderbij.
Hij licht de hand boven de ogen, opdat de schitte
ring van de zon hem niet bedriegt.
Steven merkt die beweging plotseling op.
Beider blikken ontmoeten elkaar.
Een kort ogenblik.
Maar dat is voldoende.
Voor beiden.
Eensklaps verdwijnen haven, schepen, kade,
wagens, hemel, zon, alles, alles uit Stevens oog en
terwijl zijn hart bijna hoorbaar klopt en hij dreigt
neer te vallen, klinkt een woord van zijn lippen, dat
zijn ziel doet jubelen en al zijn leed vergoedt:
„Vader!"
„Steven! Steven, mijn jongen!"
HOOFDSTUK 24
Verzoening
Om Gods wil", had Greet gezegd. En ze was
meegegaan. Met welk een ongeduld werd ze
verwacht. De kleine zieke had al dringender
om haar geroepen. De arme moeder stond er bij.
Het leek wel, of zij geheel uit de gedachtengang van
de lieve kleine was uitgeschakeld, en, hoe dat haar
moederhart zeer deed, toch stelde ze met ongeduld
de minuten, die nog zouden verlopen, eer de lang
verwachte kwam!
Als ze kwam!
En ze kromp ineen bij het denkbeeld, dat dit kla
gend roepen geen antwoord zou ontvangen. En de
kleine hoop die ze voedde, die als een enige ster
flonkerde in de duisternis van haar smart, die hoop
bouwde ze niet op haar bejegening van Greet, maar,
ze moest het zich vol schaamte bekennen, op Greets
liefde voor haar kind.
Eindelijk verscheen ze.
Stil, zonder vertoon, zette ze zich bij het ziekbed.
„Emmy, hier ben ik. Hier is Greet, Emmy!" fluis
terde ze de onrustige woelende kleine in het oor. En
ze greep de kleine, klamme hand. En op het horen
van die stem kwam Emmy tot rust, en telkens als
weer dat onrustig vragen begon, was een woord van
Greet voldoende, om de kleine patiënte rustiger te
maken.
(wordt vervolgd)
5»»
DE BETERE WONINGINRICHTING SINDS 1920
Zandpad 36 Middelharnis Tel. (0187) 482784
Juweliers Oï>ticiëns
Zandpad 2-4 - 3241 GX NUddcIharnts, tr 01870-82567
Gediplomeerd opticien, horlogemalcer,
juwelier en diamond grading.
Wij verzorgen voor u alle reparaties op het
gebied van gouden en zilveren sieraden,
uurwerken, graveren, brillen, oogmeting enz.
- rood voor Cfi;:tfér';:V;:v^w:S'-
