EIIIVtlDEn-rilEUWS
LITIE
veilig en voorspoedig
Kom kijken en luisteren
naar de nieuwe Toyota Camry
Een uitdaging om aan te gaan.
de LandCruiser Challenger
Wat een fijne, ruime auto.
De nieuwe Picnic MaxiWagon
EINDEJAARSSHOW
Ziekenverzorging thuis
27-31 december
3e Blad
VRUDAG 27 DECEMBER 1996
No. 6564
Oude herinneringen, die kwamen weer
volop naar boven toen ik het fotoboek
'Dirksland in de jaren '50' in mijn bezit
kreeg. Hartelijk dank aan Arie en Jannie
van der Vliet die het voor mij meebrach
ten.
Bij het doorkijken en lezen kwamen die
herinneringen zo sterk naar boven, dat ik
dacht: dat kan nog wel eens 'een straatje
om in Dirksland' worden.
De samenstelster mevr. Vroegindewey-
Takman, heeft het netjes voor elkaar
gebokst, en al is ze mij dan volkomen
onbekend, dan maak ik haar toch vanaf
deze plaats mijn compliment met deze
uitgave.
Zo wil ik dan nu al kijkend en lezend
mijn gedachten op papier zetten.
Bij alle foto's zal ik niet stilstaan, alleen
bij deze die herinneringen bij mij oproe
pen, en... ik wil tevens ook een paar
foutjes rechtzetten. Niet om te bekritise
ren hoor! Maar zomaar opgemerkt bij het
kijken en lezen. Mag het?
Allereerst dan de foto op bladzijde 7. Als
ik mij niet vergis, dan zijn de daken op
de voorgrond van de huizen aan het ach
tereind van de Schoolstraat, terwijl in de
rechterhoek de eerste huizen van de B.
C. Zaayerlaan beginnen, die dan recht
door loopt tot aan de Oude Wei en de
Molenkade. Het plaatje op bladzijde 15
sluit hierop mooi aan. Ik weet nog uit
mijn kinderjaren, dat waar nu de huizen
staan, alles nog open was, met tuintjes
Oioven). Ook bakker Holleman had daar
zijn varkenshok. Hij mestte daar vette
varkens, maar nog meer vette ratten.
Toen er daar gebouwd moest worden,
moest ook HoTlemans varkenshok ver
dwijnen, en toen het zaakje opgeruimd
is, zijn er heel wat langstaarten gevangen
met behulp van een paar honden die er
wel weg mee wisten.
De eerste laan zie ik nu op de kaart aan
gegeven als Beatrixlaan, maar die moet
in 't begin anders hebben geheten, want
in de tijd van de eerste bebouwing was er
nog geen sprake van een prinses of
Koningin Beatrix.
Verder herinner ik mij nog dat een der
eerste nieuwe huizen bewoond werd
door C. van 't Hof en dat op een nacht
zijn schuurtje achter het huis verbrand is.
Nog een herinnering uit mijn kinderja
ren. Waar nu het hekje staat voor de hui
zen, was daar voor de bebouwing een,
meestal droogstaande, greppel, en mijn
speelmakker was in die tijd Maas Zoon,
die ook aan de Ring woonde in een slop-
je verderop. We hadden allebei een hou
ten paard en karretje, en in dat 'gripje'
plukten we gras en bonden het op bosjes
en zo waren we dan op onze manier aan
't 'oesten'. Maas is toen al gauw met zijn
familie naar Amerika vertrokken, en toen
ik later zelf in Amerika kwam (voor de
eerste maal in 1980) heb ik de familie
weer onmoet.
De ouders waren allang overleden, maar
de kinderen waren meest nog in leven.
De oudere broers van Maas, Willem en
Jan, heb ik meermalen ontmoet en ook
de beide zusters. Willem en Jan zijn in
die tussentijd ook overleden. Maas is
nog wel in leven, maar woont in
Arizona, en hoewel hij af en toe wel in
New Jersey komt, heb ik nooit het geluk
hem te treffen als ik daar ook was.
Ook mijn oom Dingeman Bal hebben we
opgezocht in het rusthuis, maar ook die
is weer al twaalf jaar weg en is overleden
op 22 juni 1984, één dag voor zijn 88e
verjaardag. Zijn enige zoon John hebben
we ook ontmoet, maar die is verhuisd
naar Florida en zodoende is ook dat con
tact verbroken.
Op bladzijde 9 zien we de watermolen
en de boezem, waar we vroeger ook
nogal eens kwamen om 'schotejillen' te
vangen en later om steur te scheppen, als
we gingen vissen. M. Zoon had altijd een
schepnet hangen voor ieder die het
gebruiken wilde, en zei nooit iets als we
aan het vissen waren of bij de molen
rondliepen. Ik heb ook nooit gehoord
van vandalisme of andere wandaden,
hoewel er aan 't begin van de Molenkade
wel een bord stond met 'Verboden toe
gang'. Wij werden echter nooit iets in de
weg gelegd als we dat bord voorbij lie
pen of fietsten. Het was trouwens nau
welijks meer leesbaar.
De Oranjelaan was in mijn jongensjaren
nog maar weinig bebouwd en toen ook
nog niet doorgetrokken. Het laatste huis
aan de linkerkant vanaf de B. C. Zaayer
laan werd toen bewoond door Flipje
Markwat.
Ook de brug over de boezem is mij
geheel onbekend.
Het badhuis weet ik nog wel dat dat
gebouwd is, want voorheen stond daar
het huis van de melkboer Sluiter en de
schuur van A. den Hollander, waar ook
de timmerwinkel van M. Maasdam in
gevestigd was.
leur had tweemaal het nakijken: voor
Kee en voor de melk.
De heb dit verhaal van horen zeggen, en
het moet in de zomer van 1946 gebeurd
zijn.
De brug over de Kerkgracht is ook van
latere datum, want ik kan hem mij alleen
herinneren zoals het te zien is op bladzij
de 31. Ook het ijzeren hek heb ik nooit
zien staan, zomin als de lantarenpalen.
We komen in het Achterdorp, en in de
winkel van tante Sijke ben ik heel wat
keren geweest evenals in de sigarenwin
kel van Bas Oorbeek. De heer Greven-
stuk, de echtgenoot van tante Sijke, was
huisschilder, maar tevens verdienstelijk
kunstschilder, want hij schilderde ook
dorpsgezichten van ansichtkaarten die hij
dan vele malen vergrootte. Een groot
schilderij van de Ned. Herv. Kerk stond
bij hem in de etalage. Waar zouden die
schilderstukken gebleven zijn? Ik weet
niet of ze ooit verkocht werden en ook
niet of ze soms nog in iemands bezit
zijn.
Bij Sijke kon je een velletje postpapier
kopen voor 1 cent en een enveloppe voor
1 cent. Ondenkbaar in deze tijd.
De huizen waren toen al allemaal in een
zeer slechte staat.
De dienst om de klokken in te luiden heb
ik ook bijgewoond en ik meen dat bij die
gelegenheid Willem Hendrik Zwart het
orgel heeft bespeeld.
Met de nieuwe klokken zijn ze in Dirks
land ook begonnen met om 8.00 uur te
luiden, 's morgens en 's avonds. Voor
1940 gebeurde het alleen maar om 12.00
uur 's middags.
Tevens was ik zelf toen in de laatste
dagen van mijn vrijgezellenbestaan, wat
op 27 oktober 1947 werden de klokken
ingeluid en op 31 oktober luidden onze
huwelijksklokken en werd ik inwoner
van Nieuwe Tonge!
De foto van de kerk van de Geref.
Gemeente op bladzijde 35 moet wel een
van de eerste zijn die genomen is van het
interieur, want hier staat de gemetselde
preekstoel nog op en die heeft er maar
kort gestaan en is al gauw door een hou
ten vervangen. De kerk is nu geheel ver
bouwd en het interieur ziet er ook heel
anders uit dan toen.
In de Winterstraat bij het zogenaamde
'stoepje van Penning' zie je nog fietsen
onbeheerd staan, kan dat nu nog in
Dirksland?
De personen op de foto heb ik allemaal
gekend, maar geen van hen is meer in
leven. Alleen is het mij een raadsel wat
dat bordje op de muur met 'Verboden
Toegang' daar moet doen, vlak boven de
pet van Gerrit Smit!
De Secretaris Rooijlaan bestond in mijn
jeugd ook nog niet; dat was toen nog een
voetpad langs de trambaan.
Eigenlijk is deze foto verkeerd afge
drukt, want de Secr. Rooijlaan loopt aan
de zuidkant van de boezem, terwijl het
hier lijkt of het de noordzijde is.
Ook de Prins Bernhardlaan is een weg
van latere datum, want (en ik kijk weer
op de kaart) dan loopt die midden over
een stuk wat ik nog weet dat toen (nog)
bouwland was.
De Julianalaan is weer bekender terrein.
In de oorlogsjaren moest dat veranderd
worden in Juliana van Stolberglaan, van
wege de nieuwe orde. Het werd echer op
de poststukken meetal vergeten. Hoe
kwam dat toch??
En dan kom ik tot mijn eerste foutje.
Want de dame op bladzijde 22 is niet
Rieka Kleinod, maar Kee. Degene die
deze foto genomen heeft, heeft het goed
getroffen, want ik heb haar van mijn hele
leven nooit zien lachen! Ook weet ik
zeker dat Rieka nooit met de paarden
reed. Wel reed zij met een melkbus voor
op de fiets en bediende zo de klanten in
het dorp.
Over Kee nog een verhaaltje. De gezus
ters hadden hun wei aan de havendijk
met daarin ook een voorziening van
drinkwater voor de koeien. Of het een
wel was of op de waterieiding aangeslo
ten, weet ik niet meer. Nu werd er
gefluisterd dat ze in de wei al water bij
de melk deden en op een keer stond een
controleur haar op te wachten bij de balie
waar de malerij van Van Seters was. Kee
had het direct in de gaten, want ze
sprong van de fiets af en trok het deksel
van de bus en dompte de melk zo over
de balie de havenkant af. En met een
"Asjeblieft, kiekt ze mar goed nae",
sprong ze weer op de fiets en de contro-
Een foutje in het boek is dat de wagen-
makerij van Hof aan de linkerzijde was,
maar die was waar de witte auto staat.
De fietsenzaak van Daantje Vijfhuizen
was aan de rechterzijde van de straat
maar is op de foto niet zichtbaar. De
wagenmakerij van Hof is nog verplaatst
naar de B. C. Zaayerlaan en toen is de
timmermanszaak van P. v.d. Tol daarin
gekomen.
De zaak van Hof is ook verleden tijd,
maar ik denk dat de werkplaats er nog
wel zal zijn en wellicht nu als garage in
gebruik!
De drogisterij Gestel kan ik mij nog vaag
herinneren, met het ijzeren hekje en de
boom ervoor. Je had bij Hanna Gestel
twee stukjes zoethout voor 1 cent.
Op bladzijde 26 en 27 zien we driemaal
de Zomerstraat met onder andere de bak-
kerswinkel van Holleman. Talloze malen
heb ik daar het 'dagelijks brood' wezen
halen, en ik bewaar nog steeds aan de
familie Holleman de aangenaamste her
inneringen. Ook hier heb ik geen idee of
er nog van in leven zijn.
Vooral bladzijde 27 geeft een mooi
gezicht over de gehele lengte van het
Achterdorp. Ik vermoed dat deze foto
vanaf de toren genomen is.
Ook de luchtfoto doet het goed en iaat
ons bijna het gehele dorpscentrum zien
(bladzijde 28) met gedeeltelijk de Ring,
Achterdorp en Voorstraat en in 't midden
de 'Lange Mispit'.
Om de kerkklokken weer op hun plaats
te brengen was in 1947 een heel karwei.
Ik heb er zelf indertijd naar staan kijken,
maar op de foto op bladzijde 31 sta ik
niet (niet erg overigens). Maar het staat
me wel voor, dat, toen ze de kleine klok
wilden proberen, dat het bleek dat klepel
niet goed bevestigd was, en door het
galmgat naar buiten schoot en in de grint
terechtkwam, gelukkig zonder iemand te
raken.
Het naambord met Schoolsteeg staat ook
op de foto en achter de wagen moet dan
mijn geboortehuis staan. Ik weet niet of
het nog bestaat of dat het afgebroken is.
Rotterdam-Rijnmond
district: De Eilanden
Het personeel van de Basiseenheid Goeree-Overflaldcee
van de politie in District 'de Eilanden'
wenst u een
Op bladzijde 38 ook weer een prachtfo-
to, van de toren genomen. En hier stuit ik
weer op een foutje. Huize 'Salem' was
vroeger het woonhuis van Mr. A.
Zaayer, advocaat en procureur en na
diens overlijden werd het de pastorie van
de Ned. Herv. Kerk en is het eerst
bewoond door Ds. C. v.d. Wal. Terwijl
die er woonde is er ook nog brand
geweest met de nodige rook- en water
schade. Ik heb nog boeken over helpen
brengen naar de overkant naar Ten Hove.
Later heeft Ds. Koele er in gewoond.
Het huis van burgemeester Zaayer is te
zien op bladzijde 42 in het midden op de
achtergrond, maar beter in het boekje
'Dirksland in oude ansichten' deel 2 op
bladzijde 60 en 61. Daar staat ook te
lezen dat burgemeester Zaayer er tot
1914 gewoond heeft. Rechts de boerderij
Akkerleven, eerst bewoond oor C.
Geluk. Er was een bos achter waar veel
'meulenaers' (meikevers) zaten, die de
zoon van Geluk aan de kinderen ver
kocht voor 1 cent per stuk. Later is de
familie Poortvliet er komen wonen, en
die woonde voorheen in het huis links
van de burgemeesterswoning met de
mooie trapgevel. Die komt ook beter uit
in het boekje over de ansichten. Het
stond in Dirksland bekend als 'Het
Sleetje' en werd in mijn jongensjaren
bewoond door Dingeman Hagens en
Dirk van Broekhoven, de gemeentewerk
man.
Dit alles behoorde bij de bezittingen van
Mr. A. Zaayer. De boerderijen en het
land tussen de Geldersedijk en de
Honsgalge-tuintjes vanaf het Polders-
weegje tot aan de Haveloze weg, en ver
der de weiden tot aan het Kerkhof toe.
Na het overlijden van Mr. Zaayer kwam
het in eigendom van Mr. Jan Zaayer die
vooral bekend was als rechter en na de
bevrijding vele 'foute' Nederlanders
heeft berecht.
Het is mij niet bekend wie het nu in
eigendom heeft, want ook Mr. Jan
Zaayer leeft niet meer.
De huizen in Onderlangs waren ze net
aan het slopen toen wij in 1976 in
Holland waren. Onderlangs was wel de
officiële naam, maar de Dirkslanders
noemden het over het algemeen 'de
Poepentuun'. Ik kan me nog helder her-
In ieder gezin is wel eens een zieke.
Gelukkig is dat meestal niet ernstig en
van korte duur. Het wordt anders wan
neer iemand ernstig ziek is en langdurig
aan bed is gekluisterd. Men kan in zo'n
geval rekenen op professionele (ver
pleegkundige) hulp aan huis. Maar voor
de directe verzorger verandert er ook
iets. De verzorging kan soms bepaalde
technieken vereisen en is vaak intensief.
U zult merken dat er voor de verzorging
meer kennis en handigheid nodig is, dan
u verwacht.
De cursus 'ziekenverzorging thuis' is
bedoeld om u technische en praktische
vaardigheden te leren om de zieke thuis
te verzorgen. De cursus wordt gegeven
door een wijkverpleegkundige in het
wijkgebouw van Kruiswerk ZHE, Jacob
Banestraat 8 te Sommelsdijk op 23, 30
januari, 6, 13 en 20 februari 1997 van
20.00 tot 22.00 uur. Kosten 25,- voor
leden; 35,- voor niet-leden.
Informatie en aanmelding bij Bureau
Groepsactiviteiten, maandag tot en met
vrijdag tussen 9.00 en 12.00 uur op tel.
(0181)626226,
inneren dat twee jeugdige bewoners hun
namen op het betonnen hein hebben
geteerd. L.V.Z. B.V.P. Leen van Zuren
en Bram van Prooijen. Het zal er nu wel
niet meer wezen, denk ik.
Ook van de haven zijn mooie foto's,
maar de drukte met schepen laden en
wagens lossen is voorgoed verleden tijd.
Ik geloof dat het in het begin van de der
tiger jaren was, dat de kademuren gingen
verzakken en afbrokkelen en daarvoor
moest toen raad geschaft worden, want
daarvoor was de haven voor Dirksland
van te groot belang. In het boekje van
oude ansichten, deel 1 no. 4 is het al dui
delijk zichtbaar dat de kaaimuur in slech
te conditie was.
De oplossing werd gevonden door er
lange ijzeren damwanden in te heien.
Hierdoor werd de haven wel iets smaller,
maar dat kwam de ruimte op de kaai ten
goede, en het bleek een afdoende oplos
sing.
Ook is toen gelijk de straat vanaf het
Schulppad schuin doorgetrokken naar de
Heul, want dat was toentertijd een heel
scherpe hoek en voor twee wagens bijna
onmogelijk elkaar te passeren.
Ter hoogte van de Heul is toen een hoek
uitgespaard voor de schepen om te
'zwaaien'.
Het bleek een grote verbetering te zijn,
en het is vrij goed te zien op de foto op
bladzijde 48.
Later werden Kaai en Heul opnieuw
bestraat en de 'kinderkopjes' vervangen.
Toen had Dirksland veel aan schoonheid
en gemak gewonnen.
Op bladzijde 49 nog een paar plaatjes.
De broodwagen staat op het Schulppad
bij de Spuie en niet bij de haven.
En de andere foto heeft als onderschrift:
„De haven van Dirksland met de tram-
brug". Dat moet gelezen worden als:
waar de trambrug gelegen heeft, want de
haven is er nog wel, maar de brug niet
meer.
Bij de schoolfoto's zie ik geen bekenden,
alleen van het onderwijzend personeel.
Maar bij de zangvereniging veel en het is
ook best wel eens leuk om ze te zien.
Hetzelfde geldt van de muziekvereniging
op bladzijde 76. De foto is van 1958 en
ik zie veel oude bekenden, maar er zijn
er ook al veel van weg.
Ik begin nu bij de vierde rij en daar staat
Leen Witvliet Kr.zn. Leen is mij vroeger
zeer behulpzaam geweest om mij te leren
fietsen. Ik had al aardige vorderingen
gemaakt, maar helemaal alleen ging nog
niet. Toen reed Leen naast mij en hield
me bij mijn schouder vast en zo toerden
we het hele dorp door! De ben benieuwd
of Leen het nog weet. Maar spoedig kon
ik het ook zonder zijn hulp stellen. In
1944 kwamen we samen nog in
Duitsland terecht in Dortmund, en daar
is Leen er nog tussenuit geknepen, maar
hoe het hem verder gegaan is, weet ik
niet.
Dan de persoon die aangeduid wordt met
de naam J. Guldemeester, is niet J.
Guldemeester maar Jaap Wilkes.
Mogelijk staan er wel meer personen bij
die verkeerd genoemd worden, maar
daar ga ik nu niet meer op in, temeer
daar er ook bij staan die voor mij geheel
vreemd zijn. Maar ik heb Jaap Wilkes te
goed gekend, als dat ik mij hier zou kun
nen vergissen!
De moet er een punt achter zetten, want
het 'straatje om' is een flinke wandeling
geworden, en ik wil het liefst niet met
mijnheer de redacteur aan de stok krij
gen!
De laatste foto is genomen bij het vertrek
van de familie Schaaf naar Amerika. De
heer Schaaf en echtgenote zijn later weer
teruggegaan naar Holland en hebben zich
te Herkingen gevestigd, waar de heer
Schaaf is overleden. Mevrouw Schaaf is
weer naar de USA teruggekeerd en
woont thans bij haar dochter in. Zij is nu
94 jaar oud en geniet nog een redelijke
gezondheid. Wij hebben haar nog
bezocht in de zomer van 1994. De doch
ter (met de bloemen) is intussen ook een
paar jaartjes ouder geworden en het viel
zo dat haar kleindochter en onze klein
zoon in de zomer van 1994 gegraduated
zijn op de Chr. School in Franklin Lakes,
dus zodoende.
Tenslotte alle vrienden en bekenden een
voorspoedig nieuwjaar toegewenst van
S. Bal en echtgenote
101-8920 Broadway Str.
Chilliwack
BC Canada
V2P5W1
Automobielbedrijf Flakkee B.V.
Dorpsweg 28 - 3245 VC Sommelsdijk - Tel. (0187)48 44 66
1997
