EIÜVriDEn-IIIEUWS
Overdenking
uit de
Heilige Schrift
Actieplan Fiets
Zeeland
E.H.B.O./E.P.U.
Ouddorp
HET
^^IJKVENSTER
Mttua'i pnaiUEwaim
(De Saggerman
De echte
landsverdediging
ytaaitoui ivnanT-GEEi-nooo?
ciuÊ vnn (torn
Zomerzangavond
Gerefornieerde Kerk
de juiste
taxatie...
Makelaar Tamboer
2e Blad
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1996
No. 6529
Blik op kerk -yP
en samenleving Cj
- Zegels sparen
- Het cadeaustelsel
- Verlakkerij
„Spaart u zegeltjes?" De onvermijdelijke
vraag bij het uitladen van je boodschap-
penwagentje aan de kassa van de super
markt. En hoewel ik de vraag al talloze
keren ontkennend heb beantwoord,
wordt ;ze toch telkens opnieuw gesteld.
Ach, het meisje aan de kassa kan dat na
tuurlijk niet onthouden, wie wel en wie
niet. Maar irriteren doet de vraag me
iedere keer weer. Het is niet te hopen dat
ik op zo'n moment ooit slecht geluimd
ben, want dan flap ik het eruit: „Nee, ik
spaar géén zegeltjes en dat kun je nu
zachtjesaan wel weten.
Mensen die wel zegels sparen moeten er
een hele administratie op nahouden. Ze
gels van de supermarkt en zegels van het
pompstation. Lootjes in de tijd Sinter
klaas en Kerst, en waardebonnen tijdens
de winkelweek. En airmiles natuurlijk!
Sommige mensen schijnen het leuk te
vinden, anderen ergeren zich mateloos.
Al die dingen moeten bewaard of inge-
plakt, en op z'n tijd weer ingeleverd
worden. En dan moet je je laten wijsma
ken dat je weer zóveel verdiend hebt.
We hebben dat allemaal te danken aan de
afschaffing van het cadeaustelsel. Voor
de oorlog kregen de huisvrouwen 's za
terdags, als ze de boodschappen gingen
betalen, een rolletje pepermunt. Na de
oorlog is dat uitgegroeid tot enorme ca
deau's, waarvan je natuurlijk op je vin
gers kon uitrekenen dat je die eerst zelf
betaald moest hebben. De middenstand
speelt nu eenmaal niet voor Sinterklaas.
Maar - de oude Romeinen wisten het al
- de wereld wil bedrogen worden, dus
wórdt zij bedrogen. De regering vond
toen dat het met al die cadeau's uit de
hand liep en zag zich geroepen de consu
ment te beschermen tegen deze vorm van
reclame. Het initiatief werd destijds
genomen door de Partij van de Arbeid.
Merkwaardigerwijze komt nu uit dezelf
de hoek het idee om de wet op de beper
king van het cadeaustelsel weer af te
schaffen. Ze zou in strijd zijn met een
eerlijke concurrentie... Het kan verke
ren...
Het is een nationale verlakkerij, die je
nergens ter wereld in die mate aantreft.
Maar je bent wel gedwongen er op de
een of andere wijze aan mee te doen. Als
er dan toch cadeau's afkunnen, of zegels
waarop je later geld terugkrijgt, waarom
dan het produkt niet goedkoper gemaakt
of de korting contant uitbetaald? Dat zou
aantrekkelijker zijn dan al die romp
slomp.
Het is een wonder dat de kerken zich tot
nog toe afzijdig houden van deze pu-
bliekstrekkerij. Hoewel, jaren geleden
was er een speldjesrage. Een dominee
die het kerkbezoek in de avonddiensten
zag teruglopen heeft toen eens voorge
steld: „Bij het bezoek van de tweede
kerkdienst een speldje gratis". Maar of
dat ooit wat geworden is weet ik niet.
Waarnemer
Deze vraag- en antvroord-rubriek staat geheel ten dienste van de lezer
die er kosteloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied
kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8, 3240 AA
Middelharnis, met in de linkerbovenhoek 'Vragen-rubriek' vermeld.
De vragen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen
enkele weken na de inzending compleet met antwoord in déze rubriek
worden gepubliceerd.
door een elastiekje. Plak met etiket op
elk potje met datum en jaartal. Zorg wel
voor de juiste verhouding van suiker en
vruchten, want te veel suiker geeft kans
op versuikering, zoals u vorig seizoen
overkwam.
Ik keek vaak toe als mijn moeder prui-
menjam maakte, maar zelf maken lukt
me niet. Hebt u het ouderwetse recept
nog?
Antwoord: Veel moeders maakten heer
lijke pruimenjam volgens dit recept. Prui
men wassen, halveren, ontpitten en we
gen. Voor elke kilo vruchten is 750 gram
suiker nodig. Zet de pruimen op met zeer
weinig water in een wijde pan met dek
sel en langzaam zacht laten worden. Dan
het deksel eraf en, onder af en toe roeren,
de massa in laten koken tot u ongeveer
2/3 van de inhoud over hebt. Nu de sui
ker toevoegen en 15 minuten door laten
koken terwijl u af en toe roert. Vindt u
de jam zoet, dan neemt u als de jam de
juiste dikte heeft, de pan van het vuur en
roert er wat citroensap doorheen. Als een
druppel jam op een koud bord na afkoe
ling niet meer uitvloeit, is de dikte goed.
Het mengsel zonodig afschuimen. Daar
na in de reeds goed schoongemaakte pot
jes overbrengen en dadelijk afsluiten met
cellofaan of dun plastic, vastgehouden
01 OaOE 'HEF'
Weet u van welk jaar de Rotterdamse
hefbrug dateerde?
Antwoord: Door gebrek aan staal tij
dens en na de Eerste Wereldoorlog kon
de draaibrug niet eerder worden vervan
gen, maar in 1925 begon een Duitse fir
ma aan de staalconstructie, terwijl de
Hollandse Betonmij de betonnen funde
ringen bouwde. Op 31 oktober 1927 reed
locomotief 2130 een proefrit met succes
over de gloednieuwe hefbrug.
maHOtt KOPENHnGEN?
Wat betekent eigenlijk de naam Kopen
hagen?
Antwoord: K0benhavn is een verbaste
ring van het Deense woord voor 'koop-
manshaven'.
Vergeef het mij, maar 'kjCurfu metgenal^en,
daar mijn gelaat rwggdmt van
't taatst ontbijt,
en gij misscfiien reeds uren bezig zijt
uzt> duizendvierde sfootje schoon te mak§n.
Il^groet met diep ontzag uw aardse banden:
WW kromme rug en moedeloze baard,
waarlangs de regen naar beneden vaart,
WW dunne benen en wwgrote handen.
"De kgeien staf^n af en toe het grazen
om op te zien met sluwe fipppigheid
en luid te loeien dat ge een luiaard zyt,
■wanneergij rust om even uit te blazen.
IHe stomme beesten zouden u ver^i^n;
pas op uw tellen dus en schep maar raa^
Ihtrouw ookjtiet de raaf, die zwarte snrn^
die in uw slijmde wormen op kgmt pi^n.
9let is des iHéeren wil af 't zou niet wezen.
Tn trouwens, man, het sBjkjnoet uit de sloot.
"Wees dus maar stil,gy zyt toch spoedig dood:
als gij in 't water ^kt dan kiuitgij 't lezen.
•MOem Idsschot (1882-1960)
Uit: De Mooiste gedichten
over Vlaanderen.
Verzameld door
Sipke van der Land.
Uitgeverij Kok te Kampen.
Gebonden.
47pag.Prijs/ 16,50.
SOMMELSDIJK
E.H.B.O./E.P.U. te Sommelsdijk starten
bij voldoende deelname in oktober een
beginnerscursus. Voor opgave of infor
matie kunt u bellen: Krijna Klein,
486174 of Tini Blok, 485108.
Dus heeft u een avond over, kom dan
naar de E.H.B.O. Want bedenk wel: eer
ste hulp kan levens redden.
„En Elisa zag het en hij riep: Mijn
vader, mijn vader, wagen Israels
en zijn ruiters"
(2 Koningen 2:12)
Een rouwklacht! Zo zou je bovenstaande
tekstwoorden kunnen omschrijven. Uit
het verband blijkt: Elia is zojuist door
God van de zijde van Elisa weggeno
men. Een vurige wagen bespannen met
vurige paarden was neergedaald uit de
hemel en engelenhanden hadden Elia op
genomen de hemelse heerlijkheid in. Een
wondere gebeurtenis, waar Elisa getuige
van mocht zijn.
Een groot verlies
Desalniettemin het heengaan van Elia
betekent voor hem een groot verlies. Im
mers, in Elia verliest hij niemand minder
dan zijn geestelijke vlder. Vandaar de
eerste woorden van de rouwklacht:
'Mijn vader, mijn vader...!' Echter,
het is niet alleen een diep verlies voor
Elisa, het is evenzeer een groot verlies
voor Israël. In Elisa's ogen staat het
heengaan van Elia gelijk met het verlies
van een heel leger van wagens en ruiters.
Vandaar het tweede deel van zijn rouw
klacht: 'Wagen Israels en zijn rui
ters...!'
Elisa wil ermee zeggen: van hoeveel
waarde een leger voor de verdediging
van een land ook is, toch is het profeti
sche Woord zoals Elia dat mocht verkon
digen van oneindig veel méér waarde.
Immers, waar dat Woord verkondigd en
geloofd wordt, daar bindt het een volk
aan de levende God. Daar wordt het
SMILLE
Wanneer heeft Louis Braille zijn blin-
denschrift ontwikkeld?
Antwoord: In 1829, nadat anderen nor
male letters verdiept afdrukten, kwam hij
op het idee i.p.v. letters beter tastbare
punten te gebruiken.
Kunt u mij vertellen waarom de Belgi
sche vlag de (Vlaamse of Waalse) kleu
ren zwart, geel en rood voert?
Antwoord: Ten tijde van de opstand
tegen Jozef II, keizer van Oostenrijk, die
in 1787 nog over de Zuidelijke Neder
landen regeerde, voerden twee provin
cies de sterkste oppositie: Brabant en
Henegouwen. Het wapen van Brabant
toonde van oudsher een gouden leeuw op
een zwart schild, dat van het oude graaf
schap Henegouwen had een samenge
stelde vlag waarin de eigen rode leeuw
zowel als de zwarte leeuw van Vlaan
deren op een gouden veld waren afge
beeld. De kleuren zwart, goud en rood
overheersten, en werden het teken van de
onafhankelijkheid in linten en kokardes,
later - na de revolutie van 1790 - in de
vlag. En en de zuiderlingen tegen ko
ning Willem I in opstand kwamen, kozen
zij weer voor het zwart/geel/rood en dat
in staande banen, om zoveel mogelijk af
te wijken van onze driekleur met de lig
gende banen.
SKm POETiEH
Hoe kan ik een nieuw skai bankstel
schoonhouden?
Antwoord: Skai is een textiel vezel met
PVC- of PUR-laag en daar valt niets aan
te poetsen. U kunt uw bankstel met
spons en zeem en wat lauw water schoon
houden. Gebruik vooral geen boenwas.
leven van ouderen en jongeren ontrukt
aan de macht van de boze en gebracht
onder de genadige heerschappij van
Christus en zo gesteld onder de hoede en
bescherming van God, de Vader. En dan,
dan alléén is een volk veilig en welbe-
waard. Immers, zo God voor ons is, wie
of wat zal er tegen ons zijn?
Samenvattend mogen we zeggen: Elia
betekende middels de verkondiging van
het levende Woord ontzaglijk veel meer
voor Israël dan alle wagens en ruiters sa
men. Als profeet en voorbidder was hij
ten diepste de ware beschermer en verde
diger van het land. En daarom die ereti
tel: 'Wagen Israels en zijn ruiters...!'
Het wapen bij uitnemendheid
Intussen ligt in deze rouwklacht van Eli
sa ook voor u en mij een geweldige les.
Het laat ons zien: de grootste kracht van
een volk schuilt niet in leger en vloot,
maar in het Woord van Gód! Dat dat ver
kondigd en geloofd wordt. Dat dat
Woord dankzij de kracht van Gods Geest
ingaat in het hart van jong en oud. Dat
het als een zaad van wedergeboorte van
nature harde en wederstrevige harten
vernieuwt en herschept. Dat het als een
kracht Gods tot zaligheid zondaren
brengt aan de voeten van Christus en
Zijn werk verheerlijkt in hun binnenste,
zodat ze afsterven aan de zonde en bege
ren te leven voor Hem. Déér gaat het om.
Dét doet een volk opbloeien tot Gods
eer.
Elisa's rouwklacht scherpt het ons in: u
kunt het Woord van de levende God niet
hoog genoeg waarderen. Want het is niet
minder dan het zwaard des Geestes (Ef.
6:17). Hét wapen van God, waarmee Hij
onze hoogmoed vernedert. Onze inge
beelde vroomheid en gerechtigheid ver
breekt en ons in gebrokenheid van hart
doet neerknielen aan de voet van het
kruis in die ene bede: 'Heere Jezus, ont
ferm U mijner'. Raakt dit Woord ons
hart, dan worden we herschapen tot on
derdanen van een Koning zó machtig, zó
wijs, zó genadig, dat we onder Zijn
hoede ook eeuwig veilig zijn en het mo
gen zingen: 'Ik steun op God, mijn Toe
verlaat, dies heb ik niets te vrezen...!'
Tegelijk geldt: verwerpen we het Woord,
keren we ons persoonlijk, of als gezin, of
als kerk, of als volk van dit Woord éf,
dan kunnen we de beste legers hebben en
de beste bewapening en de beste econo
mische cijfers, maar dan zijn we toch
onze bescherming en veiligheid kwijt.
Waarom? Wel, omdat God dan niet lan
ger Zijn beschermende vleugels over ons
uitbreidt. Maar zich van ons éfkeert en
ons prijsgeeft aan de macht der duister
nis, aan Zijn oordeel en toom. Jesaja zei
het reeds: Indien we niet spreken en ho
ren naar dit Woord, we zullen geen dage
raad hebben (Jes. 8:20). En daarom: 'O,
land, land, land, hoor des Heeren
Woord' (Jer. 22:29)!
Het echte leger
Intussen blijft staan: wie door dit Woord
werd overwonnen en werd ingewonnen
voor de Heere Jezus Christus, die zal het
Woord niet verachten, of verwerpen,
maar liefhebben en met de psalmdichter
belijden: 'Hoe wonderbaar is Uw getui
genis dies zal mijn ziel dat ook getrouw
bewaren!En zelf door dat Woord over
wonnen, zult u dan net als Elia en Elisa
begeren om het ook aan anderen door te
geven. Vergeet het nooit: één eenzame
profeet, die het Woord van God verkon
digt, is voor een volk van meer waarde
dan een heel leger van wagens en ruiters.
Eén vader, of moeder, die met het
Woord staat in zijn of haar gezin, één
vergrijsde bejaarde, die gedurig voor
kerk en volk bidt, doet uiteindelijk toch
meer voor zijn volk dan een hele divisie
blauwhelmen.
Werd dit maar méér begrepen en ge
loofd. Waren er maar méér, die deze
geestelijke wapenrusting droegen. Hoe
anders zou het eruit zien in kerk en maat
schappij. Nochtans bidden we het ook nu
ziende op Christus: 'Gord, gord, o Held,
Uw zwaard aan Uwe zijde Uw blinkend
zwaard, zo scherp gewet ten strijden
Rijdt zegenrijk op 't Woord der waar
heid, ja rijdt voorspoedig!
M.
L. W. Ch. R.
VECETamiCHE MT
Wij voeren onze poes van jongs af aan
melk met brood maar desondanks blijft
ze op vogels jagen! Hoe leren wij het
haar af?
Antwoord: Dat leert u een kat niet af.
Elke gezonde poes heeft een maagdarm
kanaal dat er op berekend is uitsluitend
rauw vlees te verteren in de vorm van
muizen, ratten, vogels en insekten. Uw
lieveling moet zijn instincten en eetlust
volgen en jaagt dus op lekkere levende
hapjes. Daar ze (te) lang te weinig goed
voedsel heeft gehad, moet u beginnen
met elke dag een paar kleine stukjes
rauw vlees en langzaam wat meer, naast
een portie kattenbrokjes. Rauw vlees
verteert beter en het laat de vitaminen
volledig onaangetast. Waak tegen be
smetting door insekteneieren, dus be
waar rauw vlees voor dieren precies als
voor u zelf in de koelkast!
Wie vormen de Club van Rome, waar je
over hoort?
Antwoord: Dat is een stichting, in 1968
opgericht in Zwitserland, die bestaat uit
een vijftigtal geleerden op verschillend
gebied uit 30 landen. Zij onderzoeken de
wereldproblemen. Het eerste rapport
over de grenzen aan de groei (van de
wereldbevolking) deed veel stof opwaai
en, omdat het een realistisch beeld gaf
van de overbevolking, vervuiling, en uit
putting van de natuurlijke energiebron
nen. De club met vestigingen in Rome,
Geneve, Tokio en Den Haag werd gefi
nancierd door de Volkswagenstichting.
Abonneert U op
Eilanden-Nieuws
De provincie Zeeland heeft in het
Regionaal Verkeer- en Vervoerplan
(RVVP) vastgelegd dat de groei
van het autoverkeer in deze pro
vincie moet worden afgeremd en
het fietsverkeer moet worden be
vorderd. Om dat doel te bereiken,
is een Actieplan Fiets Zeeland in
het leven geroepen. Om de activi
teiten uit dit actieplan te bundelen,
is een speciaal fietscoördinatiepunt
in het leven geroepen.
Sinds 1985 houdt de provincie Zeeland
op een aantal fietslocaties bij hoe het
fietsverkeer zich ontwikkelt. Wanneer de
cijfers van 1995 vergeleken worden met
1985, is er een forse daling te zien. Een
van de oorzaken van de daling is dat
steeds meer scholieren in de wintermaan
den gebruikmaken van de bus. Maar niet
alleen op schoolroutes is het fietsverkeer
afgenomen, ook bepaalde toeristische
verbindingen laten een flinke achteruit
gang zien.
Het autoverkeer daarentegen vertoont elk
jaar een stijging. Met het Actieplan Fiets
Zeeland, een onderdeel van het Regio
naal Verkeer- en Vervoerplan, hoopt de
provincie Zeeland de groei van het auto
verkeer af te remmen en het fietsverkeer
te bevorderen. Enkele actiepunten zijn:
het concentreren van autoverkeer op
hoofdwegen zodat andere wegen ge
schikter worden voor fietsers, verbete
ring van stallingsmogelijkheden bij sta
tions, bushaltes, scholen en bedrijven en
een vakantie-arrangement zonder auto
met bagage-ophaalservice van het sta-
Op vrijdagavond 30 augustus a.s. heeft
de Werkgroep Missionaire Gemeente
van de Gereformeerde Kerk te Ouddorp
een zomerzangavond georganiseerd.
Deze avond staat in het teken van zingen
(samenzang) en luisteren naar muziek.
Wat dit laatste betreft kan worden be
richt dat aan deze avond het Evangelisa
tiekoor uit Zuidland medewerking zal
verlenen.
De zomerzangavond wordt gehouden in
de Gereformeerde Kerk te Ouddorp (in
gang Dorpstienden). De aanvang is
20.00 uur. De kerk is open vanaf 19.30
uur.
De toegang is gratis; wel zal er een col
lecte worden gehouden voor het plaatse
lijk evangelisatiewerk.
Na afloop is er gratis koffie of een glaas
je fHsdrmik. Het belooft een fijne avond
te worden. Iedereen van harte welkom!
in het doolhof van prijskaartjes
Tel. (0187)483477
tion. Speciale aandacht wordt gevraagd
voorkinderen, om een 'fietsbasis' te leg
gen bij kinderen en jongeren.
Voor het Actieplan Fiets stellen Rijks
waterstaat en provincie elk 50.000 gul
den beschikbaar.
-60-
Buurvrouwen lopen nerveus bij elkaar
over de vloer, de kinderen mogen niet
meer buiten spelen. De mannen worden
gewaarschuwd.
En in gedachten heft men de vuist op
naar de molen, die nog altijd stilstaat.
„Dat hebben wie an oe te danken, ie Hol
laander".
De rijksen zitten daar rustig in het café. Ze drinken
een kom koffie, praten wat, gaan een visite afleg
gen bij Freek de veldwachter en vertrekken daarna
naar de boerderij van Heringa.
De oude boer, die grijs wordt de laatste maanden,
ziet hen komen en met verbijstering merkt hij dat
ze stoppen voor de poort van de boerderij.
Jansen stapt uit en komt op de boer toe. „Goeien-
dag, Heringa".
„Dag Jansen", groet de oude boer stroef. „Wat
brengt oe hier?"
„Weinig, eigenlijk niks", geeft de man toe. Hij
kijkt om zich heen en glimlacht.Je hebt een flin
ke boerderij opgebouwd in al die jaren. Heringa".
„Bie ie gekommen urn mie dat te vertellen?" wil
de stroeve boer weten.
„Nee", geeft de rijks toe met een vage, geheimziur
nige glimlach. „De wou je graag even spreken".
„Waarover?"
„Over je dochter en wat er de laatste tijd gebeurd
is in het dorp".
„Er is de leste tied weinig gebeurd in het dorp",
zegt de boer stug.
Jansen kijkt op en schudt het hoofd. „Kom nou.
Heringa. Je bent toch niet achterlijk".
Hij loopt de boer voorbij en betreedt vrijmoedig de
deel. Heringa volgt hem lichtelijk uit het veld ge
slagen.
Zijn benen worden loodzwaar en traag volgt hij de
marechaussee over de deel. Bram en Gerrit zijn
bezig met het uitmesten van de varkensstal en ze
merken ineens dat er iets niet in de haak is. Ze zien
de twee over de stenen vloer benen en ontzet zien
ze elkaar aan, Gerrit leest ongerustheid in de ogen
van Bram en Bram ziet regelrechte angst in de
ogen van zijn zwager en vriend.
Met een ruk gooit Gerrit de greep van zich af,
veegt zijn handen af aan zijn werkbroek en beent
achter de boer en de marechaussee aan. Bram
volgt hem onmiddellijk.
„Wat is er gebeurd?" vraagt Gerrit, terwijl hij de
boer bij de arm pakt.
„Kom met", gebiedt Heringa kortaf.
Jansen wil tegenwerpingen maken, maar een blik
van de boer en zijn begeleiders doet hem van dit
voornemen afzien.
Ze stappen de keuken in en daar zit Treeske bij het
raam te lezen in een van haar tijdschriften uit Gro
ningen. Het is net alsof er totaal geen boerenwerk
is te doen en alsof ze nooit weet wat ze doen moet
om zich nuttig te maken op de boerderij van haar
vader.
„Aha, ik had ook de juffrouw graag willen spre
ken", begint Jansen, en hij merkt niets van de laai
ende schrik, die door Heringa en Silvius heengaat.
Treeske verbleekt en komt even overeind, maar
dan gaat ze weer zitten, vouwt het tijdschrift dicht
en gooit het op de vloer, wel een teken hoe ver
schrikt ze is, want zo iets zal Treeske niet gemak
kelijk doen met haar tijdschriften.
Jansen gaat zitten en legt zijn linkerbeen over zijn
rechter, de pet wordt over de stoelleuning gehan
gen en hij kucht even.
De vier anderen zien hem vol spanning aan en
ineens gooit hij eruit: „Wat is de rol van je dochter
in het gebeuren met Harmen Veenstra?"
De verbijstering en de ontsteltenis doen zich bij
drie van de vier volledig voelen, maar Bram kijkt
hogelijk verwonderd op. „Treeske, heb ie iets te
maken met Harmen Veenstra?"
Jansen ziet slechts die verbijstering, eerlijke verba
zing en verwondering. Gokt hij mis? En hij dacht
zo zeker te zijn van zijn zaak. Dat kind vertelde
toch een verhaal over een deftige juffrouw bij de
molen? Een juffrouw, die werd versleten voor
Treeske van boer Heringa?
Die juffrouw had ook zijden handschoenen aange
had en het leek alsof de deftige dochter van Herin
ga die wel bezat.
Het verhaal werd tot op zekere hoogte gecontro
leerd, de moeder van dat meisje vertelde dat haar
dochtertje inderdaad op die bewuste woensdag bij
de kinderen Veldman had gespeeld.
En het verhaal leek zo vreemd en zo bizar, dat het
geen kinderleugens konden zijn. Bovendien, die
zijden handschoen, die ze gevonden hadden? Maar
het leek wel alsof de dochter van Heringa er niets
mee te maken heeft gehad. En wat boos verwijt hij
de aanwezigen: „Juffrouw Heringa is gezien bij de
molen. Een kind uit het andere dorp, dat speelde
bij de kinderen Veldman, heeft haar gezien en ook
de kinderen Veldman hebben haar gezien, maar
die weten nergens van". Het laatste zegt hij sarcas
tisch en geërgerd.
„Wanneer gezien bij de molen?" wil Gerrit weten.
Natuurlijk weten ze dat allemaal best, heel best.
En Jansen valt dan ook driftig uit: „Man, hou je
niet van de domme, het is al bijna een half jaar
geleden dat Harmen Veenstra vermoord werd. En
zij is die dag bij de molen gezien door een meisje
uit het andere dorp, dat haar heel goed herkend
heeft".
De schrikt zit er bij de drie diep in, maar Bram valt
driftig uit: „Man, ie kletst. In de eerste plaats wan
delt oiis Treeske nooit in het dorp en in de tweede
plaatse was ze nog in Greuningen. De volgende
dag is ze net weer gekomen met die mooie vrieër
van heur".
Heringa voorvoelt het gevaar. Bram uit een grove
leugen en haastig komt hij ertussen: „Bram, jon
gen, ie vergist oe. Ons Treeske is wel eerder uut
Greuningen trugkommen. Ze is trugkommen toen
Minke van Geert van Boksejan verkracht werd".
Bram doet het zwijgen ertoe en Jansen kijkt even
van de een naar de ander. Daar zitten ze, boer He
ringa, zijn zoon en dochter en een dagloner.
Hij vertelt zijn verhaal secuur en voor de toehoren
den klopt het zo akelig goed. Dat kind, dat speelde
bij Veldman, heeft het goed opgenomen. Treeske,
die daar wat doelloos rondkuierde in het dorp, die
het kind afsnauwde en langs de molen liep. En
allemaal weten ze dat de rijks de waarheid vertelt,
maar geen van hen zal dat ooit toegeven. Hier zul
len ze zich buiten houden, deze zaak is een zaak
van het dorp en verder van niemand. Geen mare
chaussee uit de stad zal zich ermee bemoeien. En
ze weten van niets, volkomen onschuldig, wat
geërgerd zoals onwetende mensen dat kunnen zijn.
Zo van: Ie holdt ons van het wark, Jansen, wie wilt
verder met het boerwark.
Jansen voelt dat hij staat te praten voor onwillige
mensen, hij voelt dat ze niet willen luisteren, hij
begrijpt dat hij verloren heeft, nu definitief verlo
ren. Op de getuigenis van een kind dat afgesnauwd
werd, kun je geen rechtszaak bouwen. Bovendien,
hoe kwam het dat Harmen van zijn molen viel?
Dat heeft het kind niet gezien. Die deftige dochter
van Heringa zal daar zeker niet gevochten hebben
met die knaap van een molenaar. Ze is er alleen
geweest, meer niet, en dat is alleen ontzettend wei
nig. Dit vervloekt stijfkoppige volk zal nooit iets
loslaten.
Kijk maar naar de kinderen, die krijgen het al
ingeprent. (wordt vervolgd)
:<^r
>i
NVM
MAKHAItfl
