Concertagenda 1996
Wie schrijft er mee
van en over Flakkee?
Accountantskantoor
Ug strater
j
Zo leeft u langer,
gezonder en gelukkiger
Accountantskantoor Strater
U betaalt toch niet teveel
belasting?
Paul Kieviet geeft
Bach-concert in
Herv. kerk Middelharnis
Hongaarse priester
Europeaan van het jaar
de juiste gj
taxatie...
Makelaar Tamboer
EO organiseert
volkspaaszang-avond
in Rotterdam
Dam- en Schaakver. 'Dirksland'
OPHALEN OUD PAPIER
Biz. 2
EILANDEN-NIEUWS
VRUDAG 1 MAART 1996
Zaterdag 2 maart:
Hervormde Kerk - Nieuwe Tonge,
Samenzangavond t.b.v. de Stichting
'Ontmoeting'. Orgel: Pieter Heykoop.
Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 9 maart:
Remonstrantse Kerk - Sommelsdijk
(Voorstraat 35),
Examenconcert Atheneum 6 van de
c.s.g. Prins Maurits (keuzevak: mu
ziek). Zang, orgel, viool enz. Kollekte
t.b.v. evangelisatieprojekt Parijs.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 16 maart:
Hervormde Kerk - Middelharnis,
Thematisch Orgelconcert: 'De
Orgelkunst van Johann Sebastiaan
Back' (1685-1750). Organist: Paul
Kieviet. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 23 maart:
Hervormde Kerk - Middelharnis,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Passieconcert. Johan-
nespassion van J. S. Bach. Chr.
Oratorium Vereniging Middelharnis
m.m.v. vocale solisten. Randstedelijk
Begeleidings Orkest. Algehele leiding:
Rinus Verhage. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 23 maart:
Her\ormde Kerk - Nieuwe Tonge,
Passie en Pasen. Kinderkoor 'Bid en
Zing', NieuWe Tonge en Chr. ge
mengd koor "Advendo' te Nieuwe
Tonge o.l.v. Peter Wildeman. Organist
Michel de Wit. Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 29 maart:
Hervormde Kerk - Dirksland
Kring van Chr. Zangverenigingen op
Goeree-Overflakkee. De Chr. Ge
mengde Koren; "Hart en Stem' te
Ouddorp o.l.v. Jan Bezuijen; 'Soli Deo
Gloria' te Stellendam o.l.v. Martin
Kalkman; 'Sursum Corca' te Dirksland
o.l.v. Johan van Broekhoven; 'Middel
harnis' te Middelharnis o.l.v. Cees den
Braber, 'Soli Deo Gloria' te Stad aan 't
Haringvliet o.l.v. Paul Kieviet; 'Jubi
late' te Ooltgensplaat o.l.v. Hanny van
Nispen-Franken; 'Com nu met Sangh'
te Oude Tonge o.l.v. Arie van 't Ge
loof; Vrouwenkoor 'De Lofstem' te
Den Bommel o.l.v. Peter Wessels en
Mannenkoor 'Jubilate Deo' te Goede-
reede o.l.v. Jan Bezuijen. Aanvang
20.00 uur.
Zaterdag 30 maart:
Hen'ormde Kerk -
Stad aan 't Haringvliet,
Paaszangavond Herv. Zangvereni
ging 'Jeduthun' te Middelharnis o.l.v.
Mar van der Veer. Organist: Bart-
Jaap de Bakker. Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 30 maart:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Paaszangavond: Chr. Jongerenkoor
'Jubilate' uit Dordrecht o.l.v. Jan
Wisse. Chr. Jongerenkoor 'Psallite
Deo' o.l.v. Paul Kieviet. Orgel: Paul
Kieviet. Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 30 maart:
Hervormde Kerk - Goedereede.
Paaszangdienst. Kinderkoor 'Goede
reede' o.l.v. J. Wolfert; Kinderkoor
'Jong begonnen' o.l.v. Jan Bezuijen
en Jeugdkoor 'Van Knop tot Bloem'
o.l.v. Jan Bezuijen. Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 6 april:
Hervormde Kerk - Stellendam.
Paasconcert. Chr. Mannenkoor
D.E.V. te Stellendam en Chr. Ge
mengd Koor V.Z.O.S. te Sint An-
naland. Organiste: Marian van Oos
tenbrugge. Aanvang 19.30 uur.
Maandag 8 april:
Doopsgezinde Kerk - Ouddorp,
Paasconcert. De Mattheüspassie van
Willem Vogel. Chr. Vocaal Ensemble
'One More Voice'. Orgel: Andries
Stam. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 27 april:
Hervormde Kerk - Nieuwe Tonge,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Orgelconcert door Dick
Sanderman uit Rijssen. Aanvang
20.00 uur.
Op D.V. zaterdag 16 maart aan
staande zal er in de Hervormde
kerk te Middelharnis een orgelcon
cert worden gegeven. Organist
Paul Kieviet hoopt een uur orgel
muziek te presenteren van Johann
Sebastian Bach.
Het programma legt het accent vooral op
de 'grote' orgelwerken, die van een on
overtroffen diepte en schoonheid zijn.
De volgende werken zullen voor u wor
den uitgevoerd:
1. Preludium en Fuga in C grote terts
(BWV 547).
2. 'O Lamm Gottes unschuldig (BWV
656).
3. Preludium en Fuga in e kleine terts
(BWV 548).
4. Triosonate IV in e kleine terts (BWV
528).
5. Passacaglia en Fuga in c kleine terts
(BWV 582).
In het 'Eilanden-Nieuws van volgende
week hopen we een toelichting op het
programma te geven.
Zaterdag 11 mei:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Thematisch Orgelconcert: Improvi
satie-concert. Organist: Paul Kieviet.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 11 mei:
Exoduskerk - Sommelsdijk,
Voorjaarsconcert: Dameskoor
'Toonkunst' uit Middelharnis. Man
nenkoor 'Ons Koor' uit Sommelsdijk.
'Jong Apollo' uit Nieuwe Tonge
o.l.v. W. Chr. Meyboom en Nelleke
Bruggeman. Organist: Andries Stam.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 11 mei:
Her\'ormde Kerk - Dirksland,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Leids Vocaal Ensemble
o.l.v. Theo Goedhart. Orgel: Michiel
Ras. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 18 mei:
Herv. Kerk - Sommelsdijk,
Pinksterzangavond, Herv. Zangver
eniging 'Jeduthun' te Middelharnis
o.l.v. Mar van der Veer. Organist Bart-
Jaap de Bakker. Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 1 juni:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Vocaal Ensemble 'Cantiana Musi-
cum' uit Nieuwerkerk o.l.v. A. L. van
't Geloof en Vocaal Ensemble 'One
more Voice' uit Middelharnis o.l.v. W.
Chr. Meijboom. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 8 juni:
Henormde Kerk - Dirksland,
Duivelands Mannenkoor o.l.v. Henk
Weekhout en Chr. Jongerenkoor
'Psallite Deo' o.l.v. Paul Kieviet.
Orgel: Stephan Folmer en Bart-Jaap
de Bakker. Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 15 juni:
Her\ormde Kerk - Sommelsdijk,
Orgelconcert door de leerlingen van
Paul Kieviet. Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 22 juni:
Hervormde Kerk - Nieuwe Tonge,
Zomerzangavond. Chr. Gem. koor
'Advendo' te Nieuwe Tonge; Jeugd
koor 'Bid en Zing' te Nieuwe Tonge
o.l.v. Peter Wildeman. Organist:
Michel de Wit. Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 27 Juni:
Herwrmde Kerk - Dirksland,
Zomerzangconcert. Chr. Gemengd
koor 'Sursum Corda' en Mannenkoor
'Door Eendracht Verbonden' o.l.v.
Johan van Broekhoven. Organisten:
Anton Weenink en Marjan van Oos
tenbrugge. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 29 juni:
Her\'ormde Kerk - Sommelsdijk,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Orgel: Rinus Verhage en
Piet Westhoeve. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 16 juli:
Doopsgezinde Kerk - Ouddorp,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Zomerconcert: Zang:
Herien Wieringa. Piano; Marjo
Boom. Dwarsfluit: Cees Veerman.
Aanvang 20.00 uur.
Dinsdag 30 Juli:
Toren van Goedereede,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Zomerconcert: Traver
so: Justus Willberk. Clavecimbel:
in het doolhof van prijskaartjes
Tel. (0187) 48 3477
De Evangelische Omroep organiseert
op woensdag 13 maart een grote koor-
en samenzangavond in de Grote of Sint
Laurenskerk, Grotekerksplein 3 in
Rotterdam. Op deze avond worden
opnamen gemaakt voor het bekende
televisieprogramma 'Nederland Zingt'.
Aan de avond werken een groot aantal
koren mee. Zij zingen bekende, maar
ook minder bekende liederen. Op het
programma staat veel samenzang. De
avond begint om 20.00 uur, maar van
wege de televisie-opname worden
belangstellenden verzocht om uiterlijk
19.45 uur aanwezig te zijn.
Aan de avond werken mee: het Muziek
korps Leger des Heils Congreszaal Den
Haag o.l.v. Bert Sprokkereef; het Chr.
Waddinxveens Mannenkoor 'de Gouwe-
stem'; het Chr. Streekmannenkoor N.W.
Veluwe; een groot samengesteld gemengd
koor bestaande uit 400 stemmen o.l.v. Jan
(Juintus Zwart; Yta van der Zwaag, hobo;
Marleen Noske, hobo; Ab Brouwer, trom
pet; Martin Mans, transeptorgel en
Everhard Zwart, orgel. Ds. C. van Velzen,
hoofd afd. Nazorg EO, verzorgt de ope
ning en sluiting van de avond. De TV-
opname van het programma 'Nederland
Zingt' trekt iedere keer weer volle kerken.
Ook het televisieprogramma is geliefd bij
veel kijkers. Het programma staat bekend
om massaliteit van de koor- en samenzang.
De bezoekers kunnen meezingen met de
bekende liederen die gezongen worden.
Daarnaast voeren de koren ook nieuwe lie
denen uit. De toegang tot de avond is vrij.
Alexander Puliaev. Cello: Thomas
Pitt. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 17 augustus:
Hervormde Kerk - Middelharnis,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Orgelconcert door Piet
Wiersma uit Monnickendam. Aan
vang 20.00 uur.
Zaterdag 28 september:
Exoduskerk - Sommelsdijk,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Amsterdam Loeki Star
dust Quartet. Aanvang 20.00 uur.
Vrijdag 25 oktober:
Her\'ormde Kerk - Oude Tonge,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Reünieconcert ter gele
genheid van het 10e orgelconcours in
samenwerking met de Vereniging van
Orgelvrienden. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 26 oktober:
Henormde Kerk - Oude Tonge,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee en Vereniging van Or
gelvrienden. 10e Orgelconcours. Jury:
Elly Kooiman en Arie J. Keijzer. 's
Avonds concert door juryleden en de 3
winnaars. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 16 november:
Herwrmde Kerk - Dirksland,
'Magnificat' uit Middelharnis o.l.v.
Rinus Verhage. Orgel: Wim Diepen
horst, m.m.v. het Blokfluitensemble
'Tibiarum Cantus' o.l.v. Elly Bakker.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 30 november:
Herwrmde kerk - Dirksland,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Vocaal Ensemble 'Ma
noeuvre' o.l.v. Peter de Groot. Orgel:
Bas de Vroome. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 14 december:
Henormde Kerk - Dirksland,
Kerstconcert. Chr. Gemengd koor
'Sursum Corda' o.l.v. Johan van
Broekhoven, Chr. Gemengd koor 'Hart
en Stem' o.l.v. Jan Bezuijen en
Kinderkoor 'Sursum Corda' o.l.v.
Henk van Putten. Organist: Anton
Weenink. Aanvang 20.cio uur.
Zaterdag 21 december:
Henormde Kerk - Sommelsdijk,
Stichting Kerkconcerten Goeree-
Overflakkee. Kerstconcert: Chr. Ora
torium Vereniging 'Middelharnis' o.l.v.
Rinus Verflage. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 21 december:
Henormde Kerk - Nieuwe Tonge,
Kerstzangavond. Chr. Gem. koor
'Advendo' te Nieuwe Tonge en
Jeugdkoor 'Bid en Zing' o.l.v. Peter
Wildeman. Organist: Michel de Wit.
Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 21 december:
Dorpstienden - Ouddorp,
Chr. Gem. Zangver. 'Hart en Stem' te
Ouddorp; Chr. Jeugdkoor 'Van Knop
tot Bloem' te Ouddorp; Chr. Kinder
koor 'Jong begonnen' te Ouddorp o.l.v.
Jan Bezuijen en Chr. Gem. zangver.
'Sursum Corda' te Dirksland o.l.v.
Johan van Broekhoven. Aanvang 19.30
uur.
Deze rubriek - uitsluitend bedoeld voor
KERKCONCERTEN op Goeree en
Overflakkee - beoogt een spreiding van
de concertavonden te bewerkstelligen.
Verenigingen kunnen zich bij het vast
stellen van hun programma op boven
staande informatie richten.
Komen er desondanks meerdere concer
ten op een en dezelfde avond voor, dan
worden ze geplaatst in volgorde van bin
nenkomst. Stuurt u tijdig uw gegevens
toe en niet enkele weken voordat het
concert plaatsvindt. We hopen deze
rubriek elke eerste vrijdag van de maand
te plaatsen. Concerten tot een jaar na
datum worden opgenomen.
Aanmeldingen voor deze rubriek uitslui
tend door middel van formulieren, die
kunnen worden aangevraagd via tel.
(0187)482560.
PT T T T
t"
Weet je wat noe zo merkwaerdig is, dat, zodrae je in Ouddurp een beetje be
kend bint, ze steeds vriendelijker worre, tenminste zo vergieng h't ons. 't Jonge,
wat was 't daer gezellig, zeumers naer 't strand in as 't wat kouwer weer was,
bleef je rond de kaarke! Al gauw hadde we kennis an een paer meisjes, leuke
meiden, allcan om ze te verstaen was even wennen. Op een moaie aevond zeit
d'n langen; „'k Gae ze thuus brienge oor!" In dat dee hie oak, 'k doche bie m'n
eige, „'t zal wel eventjes duure", mar nee, hie was zo weer vrom!
Wat was 'r .".oe an de hand, toen hie z'n meisje achter 't duunhek brocht, jae, zo
noemden ze dat as je in 't westen weunde, wier hie telkens opgeschrikt door
een mcraakels kebaal. 't Zat zo, de vaoder van 't meisje had een schuure vol
kalkoenen, in jae, as je een beetje gezellig wil 'praete', dan gae je een beetje
uut de wind stae, dat begriep je, mar telkens as hie z'n mond opedee, hie had
een bromstem, wiere die krengen wakker schienbaer, in zoas 'n zelf zei, „'k
Houwe van joe!" begon 'r een heal orkest te kakelen, zo van pi, 1,1,1, of zoiets,
je begriep wel, d'r vaoder was zo buuten, die heit minstens gedocht van pulepe-
taene dieven! Pulepctaenen is een Flakkees woord voor kalkoenen, mar nee,
z'n kerstboutjes wiere niet gestole, nee, z'n schatteboutje! In daer wier die nog
veul woester om, dat begriep je, een vreemde vent an je dochter zitte, kom nou!
„Maekt dat je weig komt, in lae 'k je noait mear zicje, aores slao 'k 'j de hear-
sens in!" D'n langen wist niet hoe gauw 'n van d'n hil most komme, in stieng
even later, nog een beetje wit om z'n neuze op 't durp. 't Jonge wat was hie ge-
schrokke.
Mar jae, wc warre niet zomar uut 't veld geslote óór, 'd aore wceke warre we
weer van de partij! Want jae, d'r warre zat leuke meiden! We hao toen kennis
gekrege an weer twea aore Ouddurpse schoane! Noe hadde die wel een pro
bleem, die moste haest elke zaeterdagaevond thuuswachte, zo oak een kear
toen wiele bie de kaarke stienge te wachten. „Komme joele mar langs, mar zet
je brommer niet voor 't haekje, een aantje vaorder hei 'j een lieje, daer kan 'n
Stoa!" krege we te hoaren. „Jae mar hoe hiet die weg dan, in 't huusnummer?"
vroeg 'k. „De Kelderweg, no...!" (Dat verklap 'k niet!). In zo gieng 't, we hao
ons wezeloas gezocht, ik wist niet dat Ouddurp zo uutgesü"ekt was. „Weet joe
noe waer me binne?" Vroeg 'k d'n langen. „Ikke niet!" „Late we 't even vrae-
ge", zei ik. De carstc in de beste man die we zagge schote we an. „Ken jou ons
zaage waer de Kelderweg is?" De man, mit een zwarte jas an, zei: „De Kelder
weg, wat motte joele daer?" Nou moe, doch 'k, die 's oak niet slecht nieuws
gierig. „Wiele motte daer weze", prebecrde 'k nog 's. „Jaot, da begriep 'k wel,
mar éh, wie motte joele dan hauwe?" (of haauwe). 't Jonge wat was dat manne
tje wantrouwend zeit! „Wiele motte daer weze in vorders niks!" H't mannetje
keek m'n een beetje meewaerig an in zei: ,Joe hoef nie zoa hoag van de torene
te blaezcn, oor, weet joe niet dat hoage veugels naer benede motte komme om
te drienkene?"Joele komme zeker van Flakkee, of nie?" M'n geduld
raekte toch wel op óór. „Man, zei noe mar waer de Kelderweg is, aores vraegc
w't wel an een aore!" 'k Was h't zat, gewcun zat!
De beste nian kreeg in de gaten dat hic vaorder niks wiezer wier, dus begon ie
uut te laagen hoe we in de Kelderweg moste komme. „As joele noe deze wegt
uutriejc, zie je an lienkerkante één hoek bloomen van Kees van Betje van
Kommer, dan achter de earste hoagte rechts, mot je iienks of gae, tot de kruuse,
in dat is de Kelderweg. is 't noe goewd?"In, 't is al nie mear zo vroeg,
wete julle nie, dé vroege maerels de vetste wurmen haowe?" „Man, krieg wat
mit je wurmen in maerels, wiele motte gae zoeke", docht ik. Toch had 't ie
goewd uutgcleid, want we kwamme terecht.
't Wier een gezellige aevond óór, alleen niet zo gladjes, wat was h't geval, de
maansen waer de meiden moste oppasse kwamme halfverwege d'n aevond
thuus, om d'r eige te verkleajen, d'r was iets mit een femilielid an de hand, ge-
loaf ik. .Joele motte weig, weig", zei een van die meiden. „Jae mar waer naer
toe!" vroeg 'k toch wel een beetje zenuwachtig.
„Hier, in de slaepkaemer, kruup mar onder 't bedde". In jao oor, even laeter
lagge we allebeije onder h't echtelijke bed, d'n langen had wel moeite om z'n
lange jatten op te bcargen, in benoad zagge we manne in vrouwe voeten voor-
bie stappen, 't Jongen nog an toe, wat hoa we 't even benauwd gehad, toen de
kust weer veilig was, krope we weer tevoorschien, mit de dekenpluuzen in je
haer, de meisen warre helemaele confuus. „Goé mar gauw weig!", dat was h't
devies.
Zo stienge we een hortje laeter weer op 't durp, een ervaering rieker in een illu
sie aarmer, begriep je 't. Noe, zo ongeveer 38 jaer laeter mo'k 'r nog om grin-
neke. Mar affijn, zoas 'k al zei, d'r was zat te beleven daer, bevoorbeeld om 's
nachts één ure mit een lekke achterband stae, 't zal je mar gebeure, d'r brandde
haest naargens meer licht, eindelijk zag ik een veriicht raem, in wat doe je dan,
dan gae je toch vraege of je brommer daer binnen mag stae om 'm te maeken.
Dus zo dee ik h't oak, verzichtig klopte ik op 't raem. mar d'r gebeurde niks,
doadstille bleef h't, mar niet voor lange!
(wordt vervolgd) J. Wolfert
Drs. C. M. S. Strater
RegJsteraccountant
Als u inmiddels weer uw aangiftebiljet inkomstenbelasting 1995
heeft ontvangen, vraagt u zich ongetwijfeld af of u wel rekening
houdt met alle mogelijkheden tot belastingbesparing.
Op dit gebied kan ons kantoor u op verschillende manieren
van dienst zijn:
- Het verzorgen van uw aangifte inkomsten/vennogensbelasting
incl. bijlagen, toelichtingen en lastingberekening.
- Het kritisch beoordelen van het door u ingevulde biljet, hierbij
kunnen wij u wijzen op eventuele niet benutte mogelijkheden tot
belastingbesparing.
- Het adviseren over mogelijkheden tot besparing van inkomsten
en/of vermogensbelasting in de toekomst.
- Het behartigen van uw belangen bij verschillen van mening met
de belastingdienst over de door u te betalen belasting.
Bent u geïnteresseerd, dan zijn wij gaarne bereid u in een
vrijblijvend gesprek uiteen te zetten wat wij voor u kunnen doen.
Het internationale magazine Rea
der's Digest, dat in Nederland ver
schijnt onder de naam 'Het Beste',
heeft de Hongaarse rooms-katho-
lieke priester Imre Kozma (55) tot
Europeaan van het Jaar gekozen.
Aan de onderscheiding is een bedrag
verbonden van ongeveer 17.000 gulden
dat op 20 februari 1996 is overhandigd
aan de priester. De redacteuren van het
blad prezen Kozma voor het redden van
mensenlevens en zijn hulp aan duizen
den vluchtelingen uit ex-Joegoslavië en
Oost-Duitsland.
Kozma kreeg al eerder onderscheidingen
van Duitsland omdat zijn parochie in
Boedapest in 1989 de deuren opende
voor naar schatting 50.000 Oostduitse
vluchtelingen over een periode van enke
le maanden. Deze vluchtelingenstroom
leidde ertoe dat het toen nog communis
tische Hongarije het IJzeren Gordijn
doorknipte en alle Oostduitsers naar het
Westen liet gaan.
Als voorzitter van de Hongaarse Mal
tezer Hulporganisatie was hij betrokken
bij het opvangen van onder meer Servi-
Uitslagen van 26 februari 1996
A-l:
J. Stolk - D. Keuvelaaruitg.
G. Smits - C. van WelieO - 2
B-1:
W. Stolk - A. Vijfhuizen2 - O
Schaken:
A. van Leeuwen - J. de JongO -1
W. Zorge - W. StolkO -1
Beker-finale:
W. de Vos - D. Wolfert1 - O
Proficat.
GOEDEREEDE
De Stichting Koninklijke Fanfare Apollo
te Goedereede haalt zaterdag weer oud
papier op in Goedereede, Havenhoofd en
in de Oostdijk. Wij verzoeken u of u het
oud papier vanaf 8.30 uur goed gebun
deld buiten wil zetten.
sche, Kroatische en Moslim-vluchtelin-
gen. In 1991 wist hij een vrije uittocht te
bewerkstelligen voor duizenden burgers
in de door Servische strijdkrachten om
singelde Kroatische stad Vukovar.
In de jaren zestig startte weten
schapper Fred Kasch, verbonden
aan de universiteit van San Diego,
een onderzoek naar het veroude
ringsproces bij mensen. Hij zette een
fitnesscursus op en liet zijn vrienden
van middelbare leeftijd rennen en
grondoefeningen doen. Nadat
Karsch zijn deelnemers 28 jaar lang
had gevolgd, kwam hij tot de conclu
sie, die overigens ook door andere
studies wordt bevestigd, dat het ver
ouderingsproces op zich maar voor
een derde verantwoordelijk is voor
lichamelijk verval. Gebrek aan
lichaamsbeweging is debet aan de
overige twee derde.
Vanaf 1964 begon Kasch maandelijks
gegevens te noteren, en te betekenen
hoe het met de conditie van de deelne
mers aan het wetenschappelijk experi
ment was gesteld. Toen hij hun verrich
tingen tien jaar later met apparatuur
ging meten, bleek dat ze gemiddeld 75
procent van hun maximale hartcapaci-
teit hadden behouden, ruim boven de
60 procent die nodig is om in vorm te
blijven. Alle proefpersonen trainden
minimaal drie keer per week een half
uur. Kasch gebruikte de afhakers als
controlegroep. De meesten volgde hij
achttien jaar, net zolang tot hun leeftijd
het verder onmogelijk maakte. Gemid
deld liep hun conditie met 41 procent
terug. Negen van de vijftien hadden last
van hoge bloeddruk.
Uit de luie stoel!
Zowel Kasch als andere wetenschap
pers trekken hieruit de volgende con
clusie: mensen van boven de dertig
worden steeds minder energiek. Niet
door de onverbiddellijke aftakelijk van
hun lichaam, maar doordat ze hun luie
stoel niet meer uitkomen. Maar wie
gaat rennen, fietsen of zwemmen houdt
zijn conditie prima op peil. Het li
chaam van iemand die regelmatig zijn
spieren gebruikt, maakt vanzelf nieuw
botweefsei aan. Wie regelmatig rekoe-
feningen doet blijft lenig. Wat Kasch al
lang vermoedde, blijkt waar te zijn:
mensen die regelmatig trainen worden
gezonder oud.
De voordelen van bewegen
Hoe eerder u begint, hoe beter de resul
taten zijn: voor uw vijftigste beginnen
is het beste, maar ook mensen die later
beginnen en met enige regelmaat trai
nen hebben er profijt van. Door regel
matig te bewegen wordt het choleste
rolgehalte verlaagd en het risico op
aderverkalking, suikerziekte en zelfs
op sommige vormen van kanker ver
kleind. Ook hartziekten kunnen door
lichaamsbeweging worden voorkomen
doordat de bloeddruk daalt. Het
belangrijkste resultaat van trainen is
dus niet dat het verouderingsproces
wordt tegengegaan, maar dat de ge
volgen ervan worden verminderd.
Langer leven door bewegen
'Het Beste' maart 1996, van Uitgevers
maatschappij The Reader's Digest,
(onder meer verkrijgbaar in de boek
handel) besteedt in een artikel over
lichaamsbeweging uitgebreid aandacht
aan het experiment van Kasch en ande
re wetenschappers, zoals Ralph
Paffenbarger van de Stanford-universi-
teit. Paffenbarger publiceerde onlangs
de resultaten van een onderzoek waar
bij 10.000 mannen gedurende 30 jaar
werden gevolgd. Hij ontdekte dat de
gemiddelde levensverwachting van
mannen die per week 2000 calorieën
verbranden door gerichte lichaamsbe
weging met 2,5 jaar wordt verlengd.
Hij berekende dat ieder uur lichaams
beweging het leven met twee a drie
jaar verlengt.
iNVMj
•X J-i M^ M^ JLi*
Kantoor Dirksland:
Voorstraat 313247 CD Dirksland
Telefoon (0187) 60 25 66
Kantoor Ouddorp:
Havenweg 5, 3253 XC Ouddorp
Telefoon (0187) 682829
