eiiahdeii-iiieijws
Een wespennest, een kunstwerk
i
Rozen zoncIer cIoornen
r
Schaakvereniging
De Zwarte Pion
Ned. Rode Kruis
luam
Concert met Karel Bogerd
en Bert EIbertsen
Zendingsmiddag 14 oktober
in Oud-Beijerland
Abstracten
van Thea van Soelen
in Bezoekerscentrum
de Grevelingen
Zaterdag
IZB-jubileumavond
SCHAKELKLUB
Vereniging van Orgelvrienden
3e Blad
VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1995
No. 6439
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat geheel ten dienste van de lezer
die er kosteloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied
kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8, 3240 AA
Middelharnis, met in de linkerbovenhoek 'Vragen-rubriek' vermeld.
De vragen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen
enkele weken na de inzending compleet met antwoord in deze rubriek
worden gepubliceerd.
CEi'TOOaO TELEFOOmiOEK
Hoe kan ik voorkómen dat mijn bedrijf'
niet, of fout in de nieuwe telefoongids
wordt opgenomen, gelijk nu collega's in
Delft, Groningen, Nieuwegein, Noord
hollands Noorderkwartier, Utrecht, het
Westland, Zeist en Zoetermeer al over
kwam? In Robe en Gouden Gids staan
onze vermeldingen er altijd goed in. Hoe
kan de PTT dan zélf in de fout gaan?
Antwoord: De honderden fouten in de
nieuwe telefoonboeken die nu worden
verzorgd door TelcMedia Nederland,
wijzen er op, dat de redactie zich bij de
voorbereidingen niet voldoende op de
beschikbare gegevens georiënteerd heeft
en zij op onvolledige lijsten is afgegaan
die bij het informatienummer (06-8008)
van de telefoondienst voorhanden waren.
Daarop kwam een aantal mutaties en ex
tra vermeldingen blijkbaar (nog) niet
voor. Men heeft echter nagelaten de ge
gevens te controleren aan de hand van
enkele bestaande goede handboeken of
van het zeer nauwkeurige Handelsregis
ter van de Kamer van Koophandel. Zelfs
heeft men de vorige telefoongidsen,
waarin vele klagers van nu nog wel vol
ledig - en precies volgens hun wensen -
vermeld stonden, er niet eens naast ge
legd toen men de definitieve tekst gereed
maakte, want dan had de redactie nog tal
van missers kunnen voorkómen! Klagen
helpt niet. TeleMedia stelt zelf, dat op
een paar honderdduizend vermeldingen
altijd wel een klein aantal fouten kan voor
komen, doch dat er geen sprake kan zijn
van een herdruk als het aantal klachten
onder de 2^2% blijft. „Sommige tele
foonabonnees hebben hun inschrijfbiljet-
ten zélf onvolledig ingevuld", zo werd
meegedeeld aan advocaten die aanvullin
gen eisten. Er zijn echter ook abonnees
die de fouten in de drukproef op een ont
vangen korrektieformulier duidelijk heb
ben verbeterd en dat omgaand retour
neerden, maar ervoeren dat er niet naar
de aangebrachte korrekties en vergeten
extra vermeldingen gekeken is! Volgens
de jurisprudentie mag een uitgever evt.
gemaakte fouten in een volgende uitgave
herstellen. De manager van de 'Helpdesk
Gidsen' bood een aantal klagers daarom
een gratis 'Prominente Ven-nclding' (met
grotere letter) aan in de editie voor 1996,
maar daarmee worden alle personen en
al die ondernemingen waarvan de naam
en het nieuwe nummer nu ontbreken, één
jaar lang niet geholpen. Zij missen or
ders van de mogelijke klanten die in het
zakenregister naar zo'n bedrijf zoeken.
Wij raden u daarom aan vandaag nog op
gave te doen van de verlangde vermel
dingen met adres en postcode per per
soon resp. firmanaam, en voor uw bedrijf
tevens onder welk rubriekhoofden dat in
het branche-register moet worden opge
nomen, en uw vcrianglijstje aangetekend
te posten aan; Directie TelcMedia Ne
derland, Deltlandlaan 15, 1062 EA Am
sterdam. Vraag gelijk om de leverings
voorwaarden, want die wijken hier en
daar af van hetgeen ons Burgeriijk Wet
boek heeft bepaald en anders krijgt u die
pas na ondertekening van de overeen
komst bij de bevestiging daarvan onder
ogen!
iCHllOOTJEi'
NUttd i'CHaOOTHOOP
Toen wij de huisbaas wegens de huur
verhoging lieten zien wat wij zelf aan
zijn huis hadden opgeknapt, werd ons
gelijk de huur opgezegd. De hardboard
plafonds, schrootjesbetimmering en
kunststof deuren zouden te brandgevaar
lijk zijn. Wat kunnen we daar nog aan
doen?
Antwoord: Ook de brandweer kan u uit
leggen dat dit doe-het-zelf materiaal het
huis in korte tijd in een helse vuurzee
kan veranderen. En uit de zelf getimmer
de houten slaapkamertjes op zolder kan
dan geen van uw kinderen meer ontsnap
pen! Nu u deze woning toch in de oor
spronkelijke staat moet herstellen, kunt u
de eigenaar aanbieden het huis binnen
korte tijd met gipsplaten en andere on
brandbare materialen te zullen restaure
ren. In dat geval kan de eigenaar u wel
als huurders laten blijven.
Kortgeleden publiceerden we een foto van een wespennest zoals een abonnee uit
Ouddorp dat in z'n schuur aangetroffen had. Het presenteerde zich als een
prachtig kunstwerkje, maar met alleen het exterieur bleek ons de helft nog niet te
zijn aangezegd.
Dhr. P. van Kempen uit Middelharnis, gewezen ambtenaar bouw- en woningtoe
zicht, bracht twee foto's ter redaktie, al ca. twintig jaar geleden geknipt toen het
dak van de Prinses Ireneschool te Middelharnis werd gerepareerd. Timmerman
Wielhouwer trof toen een - verlaten - wespennest aan. Voorzichtig werd een
deel van het uit houtpulp gebouwde omhulsel weggehaald en ziedaar wat een
vernuftig interieur zichtbaar werd, etages opgebouwd uit honingraten. Anders
dan bijen dat doen, die vullen de honingraten met honing, vullen de wespen de
raten met eitjes. De larven die daar uit tevoorschijn komen worden niet met
honing, maar met levend materiaal gevoed. Het is daarom dat wespen soms vlie
gen vangen! Niet de larven-, maar wel de wespen leven van zoetigheid die ze uit
bloemen peuren of uit vruchten knagen.
We geven graag een plaatsje aan de 'interieuropnames' van het wespennest.
-
POES' OE lEi' LEZEN
Hoe leer ik poesen de bak te gebruiken
in plaats van buurmans tuin? Ik kan ze
er toch niet aan d'r nekvel uit terugsleu-
ren?
Antwoord: Nee, maar u kunt die jonge
poesjes wel binnenshuis houden tot ze
aan de kattebak gewend zijn. Pas als ze
van 't eigen erf terugkomen om binnens
huis op de bak te gaan, kunt u ze wat
meer vrijheid gaan geven.
i'TOTTERTHEiinPlE
Waar vind ik de hulpverlening tegen het
stotteren?
Antwoord: De Ned. Vereniging voor
Stottertherapie vindt u bij Foniatrie p/a
Dijkzicht, Dr. Mole water 40, 3015 GD
Rotterdam, tel. (010) 463 35 16 of (015)
nu 261 53 94. Daar kunt u terecht voor in
stotterend gespecialiseerde logopedisten,
psychologen en andere deskundigen en
het is bij u in de buurt.
Ik heet Illy. Niemand weet wat dat bete
kent. Weet u het soms?
Antwoord: Illy komt van lUand, een
Friese naam, afgeleid van eland zegt de
één, of een samenstelling van adel en
land, zegt de andere geleerde.
MEEMOE NUMMERS'
Tijdens onze vakantie keken we (onbe
wust) naar kentekenplaten van de auto's.
Bij de Nederlandse kun je bij tendering
zeggen uit welk jaar de bewuste auto is,
maar wat is er nu te herkennen aan een
Belgisch, een Frans, een Duits, een Lu
xemburgs en een Engelse nummerplaat?
En waarom hebben de Franse kenteken-
borden verschillende kleuren?
Antwoord: De Duitse Bondsrepubliek
kent het systeem van een registratie naar
Gau (gewest): de grootste plaatsen wor
den aangeduid door één letter, kleinere
met twee en de kleinste door drie letters.
Zo staat de A voor Augsburg, de B voor
Berlijn, D voor Düsseldorf, DA voor
Darmstadt, DAH voor Dachau, DIL voor
Dillenburg, DO voor Dortmund, DON
voor Donauwörth en DU voor Duisburg.
Omdat de H naar Hannover ging, kreeg
de Hanzestadt Hamburg HH. Onze zui
derburen krijgen bij aanschaffing van
een motorvoertuig een persoonlijk num
mer, zoals wij dat in ons land van 1
maart 1906 tot 1951 met provincieletters
van A (Groningen) t/m de P (Limburg)
kenden. De nummerplaten met dat eigen
nummer moeten de Belgen dus steeds op
elke volgende auto overbrengen. In Lu
xemburg heeft uitsluitend de letter A be
tekenis, want die is voorbehouden aan
rij- en voertuigen van de staat. In Frank
rijk waren vroeger alleen zwarte num
merborden met witte letters in gebruik
voor de auto's en motoren. De registratie
vindt plaats per departement: zo staan de
voorste cijfers 33 voor Bordeaux en kunt
u de (echte) Parijzenaars herkennen aan
het getal 75. De rode borden met witte
cijfers zijn tijdelijke nummers met een
geldigheidsduur van één jaar. Tegen
woordig zien we ook aan de voorzijde
witte en achterop gele nummerplaten
omdat er uit veiligheidsoverwegingen
een omschakeling op gang is gekomen
naar reflecterende verf, waardoor de
slecht verlicht rijdende, of geheel onver
licht stilstaande voertuigen beter zicht
baar zijn voor het overige verkeer en ook
gelijk duidelijk is of men met de voor- of
achterzijde te maken heeft. Groot-Brit-
tannië heeft al eerder deze reflecterende
nummerborden veiplicht gesteld, zodat u
daarom aan de voorzijde altijd witte en
achterop steeds de gele ondergrond ziet
van de zwarte nummers. Daar geeft de
eerste letter het jaar van uitgifte aan. Zo
staat de K voor het seizoen 1992-'93. De
overige letters en cijfers zijn vrij wille
keurig toegewezen, maar een enkele
maal wel opzettelijk gekozen.
MIDDELHARNIS
Uitslagen huishoudelijke
competitie (25 september 1995)
Groep 1:
I. Lagendijk - M. H. R. v. d. Waal .V2 - Vi
W. L Peeman - J. du PreeVi - V2
In een Catalaanse opening won Peeman
met wit een pion van Du Pree. Deze pion
gaf hij spoedig daarna weer terug voor
een combinatie, die echter niet uitge
voerd kon worden. Beide partijen hiel
den elkaar daarna in evenwicht.
Groep 2:
W. Markwat - Ant. VisserV2 - Vi
J. van Genderen - J. L. MinnaarO - I
J. Boeter - H. Taaie1 - O
Visser hanteerde met zwart tegen Mark
wat de Oud-Indische verdediging. Wit
gaf een stuk voor drie pionnen, maar kon
de partij niet uitmaken, met remise als
resultaat.
Groep 3:
A. Vroegindeweij - A. DouwO - 1
P. Lesuis - H. K. Smit1 - O
M. Bom - L. Struik.V2 - V2
F. Meiaard - R. Wolters1 - O
A. A. Kaneshir - L. Stolk1 - O
L. Neleman - C. van der Does1 - O
C. Groenendijk - J. Noordijk1 - O
In deze groep moesten de twee hekke-
sluiters Groenendijk en Noordijk tegen
elkaar. Het werd een Vier Paardenspel,
waarbij Noordijk met zwart een pionnen-
opmars op de koningsvleugel inzette.
Dat kostte hem echter twee pionnen, ter
wijl de aanval niet doorsloeg. Wit kon
het daarna makkelijk afmaken en won.
Terug aan het Grevelingenstrand
bij de grote parkeerplaats. Op de
strekdam staan weer twee aal
scholvers met hun vlerken te wap
peren. De vorige keer hebben we
ons afgevraagd of ze zo hun vleu
gels drogen of afstand houden van
elkaar. Deze vertegenwoordigers
van de familie Carbo zwaaien ons
uit. We gaan hun natte element ver
laten en pogen nog wat penne-
vruchten te vinden op het droge.
Guldenkruid
De zoektocht gaat kuierend over een
zanderig terrein naar de struweelrand.
Overal hebben zich kleine, rode bloemp
jes gevestigd. We moeten steeds van
looprichting veranderen om er niet teveel
plat te trappen. Ze zijn veel te dicht bij
elkaar gekropen. Kom, laten we er even
mee kennis maken. Wel door de knieën
om dit natuurverschijnsel goed te kunnen
bekijken. Vijf tere kroonblaadjes zijn er
te tellen. Met elkaar zijn die niet groter
dan een dubbeltje. Een nietig plantje dus,
dat hier aan de oever van het Meer, laag
bij de grond wil leven. Volgens het Boek
groeien ze van tien centimeter tot wel
een halve meter. Maar dat weten zij niet
en zijn dan ook dik tevreden met een
klein decimetertje. Het waait hier nogal
eens flink en dan kun je ook als plant
maar het beste een lage plaats innemen.
Ze draagt een mooie naam: Centaurium
minus. Hoe komt ze eraan? Er was in de
oudheid ene Centaur Chiron. Op een
voor hem onfortuinlijke dag wordt hij
aangevallen en gebeten door een veel
koppige, gifspuwende waterslang. Grote
schrik alom. Snel op zoek naar een ge
neesmiddel. De centaur duikt de groene
natuur in en speurt naar heilzame krui
den. Komt thuis met een plantje dat grote
heelkracht blijkt te bezitten. En het pluk
je gewas krijgt de naam van de vinder;
Centaurium. Nu staan de latijnse aandui
dingen centum en aurum voor honderd
dukaten. Zeg maar honderd gulden.
Want een ieder is van mening dat zo'n
kostbaar medicijn dat bedrag dubbel en
dwars waard is. Eigenlijk nog meer. Veel
meer! We maken er duizend dukaten
van. En zo ontmoeten we nu hier het
Duizendguldenkruid.
Rozenstraat
Alzo mijmerend komen we bij de bos
rand. Draaien mee met de eerste struiken
en dan worden we welkom geheten door
witte, roomkleurige bloemen. Niet zo
maar twee, maar honderden pralen en
lokken aan een heg van enkele tientallen
meters. We plaatsen er in gedachten een
straatbordje bij. Het opschrift luidt: Ro
zenstraat. Nu is Roza een grote familie.
De vraag is bij welke staan we aan de
deur? Woont hier Hondsroos of zuster
Duinroos? Om dat nu zeker te weten
zouden we haar, die struik, een hand
moeten geven. Een stevige hand. Direkt
kontakt levert soms heldere informatie
op. Maar zulks kan pijnlijk zijn. Immers,
er zijn 'geen rozen zonder doornen'.
Duinroos heeft min of meer rechte prik
kers die venijnig kunnen steken. Honds
roos is uitgerust met sikkelvormige
wapens welke nogal verwonden als je
langs de stengel wrijft. Dat doen we dus
niet. Wel gaan we er nu even lekker bij
zitten. Gewoon plat op 'tg... in het gras
met dat dure kruid ertussen. Nog een an
der bloempje pronkt met haar schoon
heid. Het gele Kleine Streepkruid con
trasteert zo fraai met het rod,e dukaten-
kruid en de wit-roze tint van Rozen
straat. Geluiden zijn er bijna niet. Af en
toe de schreeuw van een meeuw boven
het zachte geritsel van de bladertooi als
het westenwindje een ogenblik ingehou
den blaast. Een ontspannend moment bij
de geuren en kleuren van Vrouwe Flora
in dit nu zo sereen stukje vaderland.
Rozespons
Kijk daar, die kromme stekels van de
Hondsroos. Stekels ja. Ons Rozenboek
beweert, en dat nog wel in een gekleurd
kadertje» dat rozen geen doornen hebben,
maar stekels. Wat is het verschil? Een
doom is een vervormde stengel of blad.
Doornen bevinden zich dan ook altijd op
een plek van de stengel waar eigenlijk
een blad of scheut had moeten zitten.
Een stekel is een vergroeiing van de op
perhuid aan de scheut of bottel.
Krijgt Hondsroos dezer dagen nog meer
bezoek? Zal ze moeten afwachten. Af en
toe kom er een galwesp langs om haar
eitjes op stengel en bladeren kwijt te
raken. Die vinden dat niet prettig en trek
ken dan ook een lelijk gezicht in de vorm
van vergroeiingen. Dat zijn de gallen
waarin de larven, in een gespreid bedje,
tot ontwikkeling komen.
In het verleden werden aan die gallen
magische en medicinale krachten toe-'
gekend. Ze werden zelfs hondsrozespon-
zen genoemd.
Rond het woord sponzen hangt een lief
lijke, zachtaardige en vrije sfeer. Op een
keer ging vader met zo'n spons onder
zijn kussen ter bedsteede. Maar toen de
volgende morgen de wekker afliep, werd
hij niet wakker. Eerst moest die rust-aan-
brenger worden verwijderd. Bij kinderen
werden die gallen ook aangewend als
kalmerend middel. Zulke koters sliepen
als een roos.
Blauwtjes
Nu gaan we ons paadje weer verkorten.
Dan ligt de bloemenstraat er weer verla
ten bij. Maar niet voor lange tijd. Aan
stonds gaan de kroon- en kelkbladeren
verbleken en nemen de bottels de wen
kende kleurfunktie over. Dat wordt dan
weer vrij winkelen voor langstrekkende
vogels.
Nog maar net op pad krijgen we zowaar
gezelschap mee. Vier kleine vlindertjes
dartelen voor ons uit. Het zijn twee stel
letjes uit de groep van de Blauwtjes.
Alleen de mannetjes dragen dat blauwe
pakje. De vrouwtjes zijn in het bruin-wit
gestoken.
Zig-zag dartelen de tere wezentjes over
de hier laaghurkende struiken. Ze bren
gen ons helemaal tot aan het tegelpad bij
het groentunneltje. Dan zijn ze opeens
weg. Nergens meer te ontwaren. Die
grote open vlakte trekt hen niet aan. Ook
veel te gevaarlijk. Daar zijn ze een mak
kelijke prooi voor gretige snavels. Ze
voelen zich veel rustiger in de veilige be
schutting van hun rozen zonder doornen.
IM—^-i—i— J. V. P.
STRIJEN - In de Grote of Lambertus-
kerk te Strijen wordt op zaterdag 7 okto
ber een concert gegeven door een tweetal
jonge musici. Het betreft de bariton Ka-
rel Bogerd en de organist Bert EIbertsen.
Het concertprogramma bevat naast een
aantal klassieke werken vooral geliefde
psalmen en geestelijke liederen.
Verder voorziet het programma in orgel
improvisaties en samenzang.
Karel Bogerd is in enkele jaren uitge
groeid tot een veelgevraagd en geliefd
concertzanger, eerder dit jaar presenteer
de hij zijn veertigste geluidsdrager in de
jaarbeurs te Utrecht.
Bert EIbertsen, vooral bekend om zijn
bijzondere improvisatietalent, studeerde
af aan het Utrechts Conservatorium. Hij
is als hoofdorganist verbonden aan de
Nieuwe Kerk te Ermelo en vaste begelei
der van de Verenigde Veluwse Koren.
Verder heeft hij een tweetal succesvolle
improvisatie CD's op zijn naam staan.
Het concert op zaterdag 7 oktober in de
Grote- of Lambertuskerk te Strijen be
gint om 20.00 uur, kerk open 19.30 uur.
Toegang 10,00; t/m 12 jaar 5,00.
De plaatselijke zendingscommissie van
de Hervormde Kerk organiseert zater
dagmiddag 14 oktober 1995 haar jaar
lijkse zendingsmiddag.
Plaats van samenkomst is het Kerkelijk
Centrum 'Maranatha' en zal beginnen
om 14.30 uur.
Als sprekers zijn uitgenodigd: Ds. J. G.
Blom uit Melissant en ds. D. J. Budding
uit Waarder.
De opening zal worden verzorgd door de
plaatselijke predikant ds. L. Groenen-
berg.
De kollekte is bestemd voor het werk
van de GZB en IZB. In de pauze is er
een boekentafel aanwezig. Tevens is er
deze middag kinderoppas aanwezig.
afd. Middelharnis, Sommelsdijk
en Stad a/h Haringvliet
Veel donoren (397) stonden jl. maandag
25 september bloed af op de bloedafna-
me-avond van het Ned. Rode Kruis. Een
goede opkomst maar toch 10% minder
dan in maart 1995.
Veel donoren reageerden dus niet op hun
oproep. Voor de volgende afname-avond
van 11 maart 1996 vraagt de afdeling
Middelharnis dan ook aan alle donoren
bloed af te staan.
Laten we met z'n allen proberen in Ne
derland zelfvoorzienend te blijven voor
bloed en bloedprodukten.
Wij rekenen op u op 11 maart 1996.
Vanaf donderdag 28 september tot en
met dinsdag 31 oktober exposeert Thea
van Soelen in Bezoekerscentrum de Gre
velingen nabij Ouddorp.
Zoals de meeste kunstenaars begon Thea
van Soelen met herkenbaar werk. Na
verioop van tijd kreeg zij steeds meer de
behoefte om abstract te schilderen. De
tentoongestelde werken geven hier een
goede indruk van. Doordat er geen on
derwerp is, kan het werk spontaan ont
staan. Dit geeft volgens Thea de meeste
spanning en verrassing. Ze probeert ook
altijd licht te brengen in de vrij donkere
schilderijen, zodat er een spannende con
trastwerking ontstaat.
In Bezoekerscentrum de Grevelingen is
tevens een permanente expositie over het
verleden, heden en de toekomst van het
Grevelingenmeer te zien. De openings
tijden zijn: dagelijks van 12.00 tot 17.00
uur. 's Maandags gesloten.
U vindt het bezoekerscentrum bij de aan
zet naar de Brouwersdam nabij Ouddorp.
De toegang is gratis.
Ter gelegenheid van het 60-jarig jubi
leum van de IZB wordt morgenavond,
zaterdag, in de Herv. kerk te Sommels
dijk een jubileumavond gehouden, aan
vang half acht.
Medewerking verlenen:
Ds. G. Mulder, opening; Sietse van Wij-
gerden, orgel; Mauritskoor o.l.v. Mar
v.d. Veer; M. J. Tekelenburg, Evangelist
te Delft; ds. W. Westland, sluiting.
STELLENDAM
Op zaterdag 30 september hoopt de Scha-
kelklub weer met haar nieuwe seizoen te
beginnen. Alle jeugd van 12 tot en met
15 jaar wordt uitgenodigd om 17.00 uur
aanwezig te zijn in de Schuur. We willen
gezamenlijk eten en drinken, zingen en
praten over een bijbels onderwerp.
We hopen met zijn allen naar het strand
te gaan. We zullen daar wel zien wat we
doen. We hopen dat jullie allemaal ko
men. Tot ziens in de Schuur.
Volgende week vrijdagavond 6 oktober
hoopt de V.V.O. haar Jaarvergadering te
houden. Na in het kort de huishoudelijke
zaken te hebben behandeld, is er de rest
van de avond tijd voor een Orgelbe-spe-
ling (in de Hervormde Kerk te Goe-
dereede) en een interessante Muziekquiz
met geluidsfragmenten.
De V.V.O. is een bloeiende, aktieve ver
eniging met 64 leden, die wordt gevormd
door zowel organisten als niet-organis-
ten. Erg fijn is het dat vooral veel jonge
mensen enthousiast meedoen.
Wilt u/jij eens kennismaken met de
V.V.O.? Bezoek dan onze jaarvergade
ring.
We hopen om half acht te beginnen in
Hervormd Verenigingsgebouw 'De Ark'
te Goedereede.
Het bestuur
-^•2.
s,
-*
™-i
^#T«.^v-
V,
»-*•'
m
t^
tfif-
-'■^
De bottels van de Hondsroos zijn rijk aan vitamine C. Werden en worden dan ook wel eens
geplukt om er jam van te maken. Maar meestal zijn de vogels de mens al voor geweest.
