EIIIVIIDEII-mEUWS
Boer en markt; denken en doen
Hobo- en harpconcert bij De Welle
Zuiveringsschap
laat heffing
opnieuw gelijk
Een kwart eeuw Haringvlietsluizen
Orgelconcert
'Hollandse koraalkunst'
Koninklijke Maatschappij
voor
Tuinbouw Plantkunde
Gasten gevraagd
Bazar/rommelmarkt
Veranderend Waterland:
3e Blad
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1995
No. 6437
Landbouwpraatje
Boeren en tuinders moeten er aan
wennen: marktgericht denlten gaat
nog wel, maar marktgericht han
delen vraagt veel meer. Als de op-
brengstprijzen dalen wordt op het
boerenerf de stormbal gehesen.
Helaas blijven de echte - ook pijn
lijke - oplossingen uit.
Tuinders zijn er altijd prat op gegaan dat
zij weinig of geen marktbescherming
hebben gekend. Of er nu groenten dan
wel bloemen werden geteeld, de tuinders
verkochten ze op de markt en verdienden
hun inkomen met hard werken. In de
tuinbouw heette het dat de ondernemers
zelf hun broek ophielden en de overheid
(zowel de Haagse als de Brusselse) op
afstand zetten. Het heeft de tuinders geen
windeieren gelegd. Integendeel: de tuin
bouw was het paradepaardje van agra
risch ondernemerschap.
Het kan verkeren. De Nederlandse tuin
bouw dreigt het slachtoffer te worden
van zijneigen succes. Het gebruik van
kennis, organisatie en durf heeft geleid
tot een produktie-explosie die de markt
niet langer meer kan dragen. Daarbij
komt dat andere landen het Nederlandse
voorbeeld zijn gevolgd en ook de 'tuin-
bouwsmaak' te pakken hebben. Europa
is een smeltkroes van elkaar verdringen
de tomatentelers, bloemkwekers, fruitte
lers en wat al niet meer. De concurrentie
wordt met de dag harder; dat blijkt ook
uit de aldoor dalende opbrengstprijzen.
Tuinders die honderdduizenden guldens
hebben geïnvesteerd in moderne kassen,
installaties en transport- en opslagmidde-
len komen in het nauw. Nederlandse
tuinders moeten vaak nog extra rekenin
gen betalen omdat de ruimte (grond) be
perkt is en het milieu (kwaliteit van wa
ter en bodem) steeds meer onder druk
staat. Tuinders zitten klem en worden
ontevreden. Zij gaan op zoek naar zonde
bokken en reageren vaak af op overheid,
organisaties en veilingen. Zij vinden dat
buitenlandse concurrenten bevoordeeld
worden met gigantische subsidies uit de
Brusselse (lees Europese Unie) kas.
Maar de echte problematiek komt nau
welijks aan bod: de markt is verzadigd
en verdringing op zo'n markt is alleen
mogelijk met betere kwaliteit, betere af
stemming op consumentenbehoefte en
misschien ook met water minder produk-
tie. Zelfs de tuinbouw die zijn broek
altijd zelf heeft opgehouden laat steken
op de markt vallen en zoekt boosdoeners
waar ze niet zijn.
Melkweg
De koeienboeren in Nederland mogen de
laatste tien jaren niet klagen. Ondanks de
eertijds verfoeide produktiequotering (de
superheffing!) hebben melkveehouders
gouden tijden gekend. Bovendien bood
het gemeenschappelijk zuivelbeleid in
Europa bescherming via garantieprijzen
voor boter en melkpoeder en via uitvoer-
subsidies (zogenaamde exportrestituties).
Maar ook in de melkveehouderij is de
wind gedraaid: de Brusselse beleidsma
kers trekken hun beschermende handen
terug, de markt is overspoeld door melk
en zuivelprodukten en concurrenten
elders in Europa zuivelen er ook driftig
op los. Dat alles leidt ertoe dat de boeren
de melkprijs zien dalen en dat de spoe
ling dus dunner wordt. Voorlopig is er in
de melkveestal nog geen paniek, maar
toch... kijken melkveehouders bezorgd.
Het is merkwaardig dat de koeienboeren
op zoek gaan naar zondebokken of boos
doeners. Wederom richten ze hun pijlen
op de politici in Den Haag of in Brussel,
op de belangenbehartigende organisaties
en op de zuivelcoöperaties of zuivelin
dustrie. Tot nu toe is de melkprijs in de
benen gehouden omdat de Nederlandse
melkplas voor ruim de helft zijn weg
vond via'de kaasbak. Maar elders in
Europa kunnen ze ook kaas maken.
Ook in de veehouderij zal men de markt-
signalen moeten opvangen en vertalen.
Waar de markt vol zit kan de aanbieder
zijn positie alleen maar handhaven en
versterken via kwaliteit van de bovenste
plank. Zwartepieten zoeken helpt niet;
afgeven op anderen zet geen zoden aan
de dijk. Melkveehouders zullen op de
markt hun mannetje moeten staan. Met
beschermende veelal kunstmatige instru
menten is geen eer te behalen.
De tuinders en melkveehouders tonen
steeds duidelijker dat marktgericht den
ken nog niet altijd hetzelfde is als markt
gericht handelen. Het laatste zal een
must zijn voor de boeren en tuinders,
zeker in de komende jaren als onderne
mers zelfstandig hun marktweg moeten
zoeken. g. Schouwing
Morgenavond D.V. 23 september, hoopt
organist Paul Kieviet rond het thema
'Hollandse koraalkunst' een concert te
geven op het prachtige orgel in de Her
vormde Kerk te Sommelsdijk.
Het programma vermeldt koraalmuziek
van Klaas Bolt (Variaties over Psalm
43), Jan Pieterszoon Sweelinck (Psalm
116), Cor Kee ('Psalmen voor Orgel') en
Jacob Bijster (Variaties over 'lek wil mij
gaen vertroosten').
Een uitvoerige toelichting op de uit te
voeren composities stond in het 'Eilan-
den-Nieuws' van vrijdag jl.
U bent van harte welkom om te komen
genieten van deze hoogstaande koraal
muziek van eigen bodem!
Het concert begint om 20.00 uur.
Afdeling Goeree-Overflakkee
Maak kennis met de KMTP en wordt
abonnee op de Groei Bloei, een zeer
leesbaar blad met informatie over (toe
passingen van) planten, bomen, groen
ten, tuin-evenementen, noviteiten, enzo
voorts. U wordt daarmee ook lid van een
groep tuinliefhebbers die eilandelijk al
lerlei groene evenementen organiseren.
Ook ontvangt u driemaandelijks de
Kleur Kleur, waarin aankondigingen
en verslagen (uw eigen artikelen!) van
evenementen zijn opgenomen; ons club
blad.
De evenementenkalender
vanaf oktober:
5 oktober:
Uitslag fotowedstrijd 1994/1995.
7 oktober:
Plantenruilen mét groene markt.
10 oktober:
Filmavond: in de Dorpstienden te Oud-
dorp, aanvang 19.30 uur. Demonstratie-
films over vijveraanleg en onderhoud.
31 oktober:
Uitslag van de tuinkeuring 1995; voor de
mooiste of beste tuin van Ouddorp en
Goedereede, wordt weer 'De Tuin van
Goeree-Trofee' uitgereikt.
Gepland voor dit najaar:
- Kruidenavond met Kok
en Schoonheidsspecialiste.
- Avond over kleinfruit, snoei en
verzorging.
Verdere informatie:
C. Appel, telefoon (01878) 1105.
Op zaterdag 30 september 1995 organi
seert de Gereformeerde Kerk te Stellen-
dam een grote rommelmarkt en bazar
rond de kerk op de Kerkhoflaan 2-4 te
Stellendam.
De rommelmarkt begint om09.00 uur en
de overige aktiviteiten om 10.00 uur.
Er is een verkoop van handwerken, van
diverse goederen, boeken en platen. Te
vens zijn er diverse behendigheidsspelen
en is er een stand voor enveloppetrek-
ken.
Voor de kinderen is er een speciale kin
derhoek ingericht, waar men o.m. kan
knutselen, schminken, zelf pannekoekcn-
bakken, grabbelen, sjoelen, stoepkrijten
en 'schaap'scheren.
Het rad van avontuur draait voor schitte
rende prijzen en er is overheerlijke ge
bakken vis, patat, broodjes, koffie, thee
en limonade te koop.
Rond 19.30 uur is de trekking van de lo
terij, waarna eventueel nog een ameri-
kaanse verkoop zal plaatsvinden.
U bent van harte welkom.
De Kulturele Kring De Welle organiseert op 6
oktober aanstaande weer een concert. Twee
zeer bekende kunstenaars komen in Middel-
harnis musiceren: de harpiste Manja Smits en
de hoboïste Pauline Oostenrijk.
Hoewel nog zeer jong zijn zij het stadium 'veelbelo
vend' al gepasseerd en we kunnen rustig stellen dat zij
op wereldniveau zijn aangeland. Een overzicht van
beider loopbaan toont dat aan.
Manja Smits studeerde in Maastricht en Arnhem, o.a.
bij Teresa Rieu en Vera Badings. Nadat zij cum laude
voor haar eindexamen was geslaagd zette zij haar stu
dies voort in Moskou aan het Tchaikovski Conservato
rium, een plaats waar alleen de zeer getalenteerden een
kans krijgen. Manja werd in augustus 1991 uitgeno
digd als soliste op te treden op het internationaal harp-
festival in Fukui in Japan. In dat jaar maakte zij ook
haar succesvol debuut in het Amsterdamse Concertge
bouw.
In oktober 1993 werd aan Manja Smits de Nederiandse
Muziekprijs uitgereikt, de hoogste staatsonderschei-
ding op het gebied van de klassieke muziek.
Manja Smits is hoofdvakdocente aan het Arnhemse
Conservatorium. Zij werkte mee aan vele radio-opna
men en CD's.
Recentelijk verscheen haar eerste solo-CD.
Pauline Oostenrijk studeerde hobo aan het Sweelinck
Conser-vatorium te Amsterdam bij o.a. Koen van
Slogteren. Daarnaast studeerde zij ook piano en ze
rondde deze hoofdvakstudie af bij de bekende pianist
Willem Brons.
Op zeer jonge leeftijd was zij reeds eerste hoboïste bij
het World Symphony Orchestra in Amerika. Sinds
enige jaren is zij solo-hoboïste van het Residentie
orkest, en zij combineert dit met lesgeven: namelijk als
hoofdvakdocent aan het Swee-linck Conservatorium.
Op diverse concoursen won zij eerste prijzen, o.a. in de natio
nale finale van het Eurovisie Concours 'Young Musician of
the Year', en het internationale Femand Gillet hoboconcours
in Baltimore.
Pauline ontving de Sweelinck prijs en de Philip Morris Finest
Selection 1993. Haar debuut in de Carnegie Hall te New York
vond plaats in 1992. In vele landen van Europa en Amerika,
alsmede in Taiwan trad Pauline op, als soliste, maar ook met
pianist (Ivo Janssen) en als lid van het Giotto Ensemble. Zij
werkte mee aan radioprodukties en maakte reeds vele solo-
CD's.
Het programma van 6 oktober bestaat uit werken van o.a. Kalli-
woda, Heinz HoUiger en Gabriel Fauré. Het is zeker geen alle
daags programma, en misschien wat modern, maar dat komt
omdat de wat klassieker componisten niet schreven voor de
combinatie hobo en harp. Toch is de te spelen muziek zeer
sfeervol en boeiend.
De combinatie van de wat schelle hobo met de zachte klanken
van de harp is werkelijk zeer geslaagd en klinkt prachtig.
Zoals een krant eens recenseerde: een concert van déze kunste
naars van topniveau is werkelijk een muzikale belevenis.
Het concert vindt plaats in Het Prieel van De Staver in Middel-
hamis, en vangt aan om kwart over acht. De zaal is open vanaf
half acht. De toegangsprijs bedraagt 20,-.
Je houdt al haast vier eeuwen de wacht voor het Gemeentehuis van Ooltgensplaat, maar dat gaat ook
een leeuw, al is'ie nóg zó'n harde, niet in de kouwe kleren zitten. Eeuwen heeft het geduurd voor er
een vent langs kwam die een rokertje aanbood en sindsdien zit en blijft dat stevig tussen de kaken.
Technische School Middelharnis
De Technische School in Middelharnis is
in het bezit van een restaurant waar velen
in de afgelopen jaren reeds hebben gege
ten. Dat restaurant behoort bij de afde
ling Consumptieve Techniek waar jon
gens en meisjes worden opgeleid voor
brood- en banketbakker, kok en kelner/
serveerster.
Om de leeriingen in staat te'stellen vol
doende ervaring op te doen, is het restau
rant elke dinsdag toegankelijk voor
iedereen, die voordelig lekker wil eten.
Iets voor u?
De spelregels:
Elke dinsdag: aanvang tussen 17.00 en
17.30 uur; einde om ca. 19.30 uur.
Plaats: restaurant van de Technische
School, ingang oude plein aan de Secr.
Nijghstraat te Middelharnis.
Prijs: 13,50 voor een vier gangen menu
incl. koffie. Drankjes voor eigen reke
ning.
Menu: Elke week is er een standaard
menu, dat bij reservering telefonisch kan
worden opgevraagd. Er kan niet a la
carte worden gegeten.
Reservering: Telefonisch onder nummer
(0187) 485444 op schooldagen tussen
8.00 en 17.00 uur tot uiterlijk maandag
12.00 uur voorafgaand aan de gewenste
dinerdatum.
Vermeld altijd uw naam, aantal tasten en
telefoonnummer.
DORDRECHT - Het tarief van de
verontreinigingsheffing gaat vol
gend jaar voor de tweede achter
eenvolgende keer niet omhoog. Dat
voorstel doet het dagelijks bestuur
van het zuiveringsschap Hollandse
Eilanden en Waarden in de begro
ting voor 1996. Als de Verenigde
Vergadering (het algemeen be
stuur) daarmee donderdag 26
oktober instemt, blijft het tarief
het komende jaar 88,32 gulden per
vervuilingseenheid. De totale be
groting van het zuiveringsschap
voor volgend jaar sluit op een be
drag van ruim 140 miljoen gulden.
Na 1996 moet wel weer rekening worden
gehouden met tariefsverhogingen, van
2,5 tot 3 procent per jaar. Dat percentage
is overigens lager dan vorig jaar nog
werd verwacht. Dit is onder meer het
gevolg van krapper opgestelde begrotin
gen voor de komende jaren en het stre
ven naar meer doelmatigheid, kostenbe
heersing en hogere produktiviteit in de
vernieuwde ambtelijke organisatie van
het zuiveringsschap.
Samenwerking
Heel belangrijk is dat het water in de
sloot door een goede kwaliteit zelf
zoveel mogelijk vuil kan afbreken.
Daarom zoekt Hollandse Eilanden en
Waarden nog nadrukkelijker dan in het
verleden samenwerking met andere over
heden en organisaties bij het werken aan
schoner water. Dat heeft reeds geleid tot
een serie van maatregelen om de inrich
ting en het beheer van sloten te verbete
ren, het 'integraal waterbeheer'.
Voor een belangrijk deel liggen die
Op 2 november dit jaar is het pre
cies vijfentwintig jaar geleden dat
de uitwateringssluizen in de Ha-
ringvlietkering officieel werden ge
sloten. De afsluiting van de zee
arm Haringvliet was daarmee een
feit.
Het ministerie van Verkeer en Water
staat, Rijkswaterstaat direktie Zuid-Hol
land, blikt hier tijdens een aantal jubi
leum bijeenkomsten op terug. Ook wordt
er een doorkijkje naar de toekomst gege
ven: aktuele zaken krijgen veel aandacht.
Bij de dienstkring Haringvliet in Stellen-
dam zal op donderdag 28 september de
minister van Verkeer en Waterstaat, me
vrouw A. Jorritsma-Lebbink een toe
spraak houden. Ook de hoofdingenieur-
direkteur van Rijkwaterstaat Zuid-Hol
land, ir. H. Prins zal spreken.
Tevens gaat de film 'Veranderend Wa
terland' in première en zal de tentoon
stelling worden geopend.
Op dinsdag 7 november zal het symposi
um 'Kwart Eeuw Haringvlietsluizen -
gevolgen en vervolg' in schouwburg de
Kunstmin in Dordrecht worden gehouden.
Historie
Tussen 1970 en heden ligt een kwart
eeuw, waarin het complex van dam, uit
wateringssluizen en schutsluis geleide
lijk is opgenomen in het vertrouwde
beeld van de Nederlandse kustlijn.
Inmiddels heeft de waterkering in het
Haringvliet een generatie lang bijgedra
gen tot de zekerheid dat een ramp als in
1953 menselijkerwijs gesproken niet
meer kan plaatsvinden. Dit gevoel van
veiligheid bij een aanzienlijk deel van de
Nederlandse bevolking heeft tot op de
dag van vandaag een grote, niet te calcu
leren waarde.
Reden waarom de herdenking van een
kwart eeuw Haringvlietsluizen een weer
klank mag hebben van de feestelijke
stemming die eertijds rond de oplevering
van het complex bestond.
Gevolgen
Het watersysteem waarin de Haringvliet-
kering een plaats kreeg is geen dode
materie. De benedenloop van de rivieren
Rijn en Maas heeft van oudsher tal van
funkties en is verweven met diverse na-
tuuriijke processen en menselijke aktivi
teiten. Het is dan ook niet verwonderlijk
dat de radicale afsluiting van het oude
maatregelen vast in het Integraal Water
beheersplan Zuid-Holland Zuid. In dit
plan hebben het zuiveringsschap en de
zes waterschappen in zuidelijk Zuid-Hol
land afgesproken hoe zij samen werken
aan goed water in sloten, singels en plas
sen. Tot de eeuwwisseling wordt hier
voor 20 miljoen gulden uitgetrokken.
Ongewenste lozingen
Het zuiveringsschap besteedt de komen
de jaren veel aandacht aan de verdere
sanering van ongewenste lozingen in de
land- en tuinbouw. Niet alleen in de glas
tuinbouw, ook in de vollcgrondsteelt, de
akkerbouw en de veehouderij moet de
uitstroom van bestrijdingsmiddelen en
meststoffen in het oppervlaktewater wor
den teruggedrongen. Onderzoek, voor
lichting en een goed uitvoerbaar vergun
ningenbeleid (vaak gekoppeld aan sane
ringsplicht) zijn de middelen die hier
voor worden ingezet.
Zuiveren rioolwater
Het bouwen of vernieuwen van afvalwa
terzuiveringsinrichtingen (awzi') om
rioolwater schoon te maken is een van de
middelen die het zuiveringsschap inzet
voor een betere waterkwaliteit. Dit blijft
een in het oog springende aktiviteit. Met
dynamisch estuarium vergaande gevol
gen heeft gehad voor de natuur en het
menselijk gebruik van het Haringvliet,
Hollandsch Diep en Biesbosch. Sommi
ge gevolgen worden algemeen als zeer
positief ervaren. Te denken valt aan de
bruikbaarheid van het nieuwe zoetwater
bekken voor de bestrijding van verzil-
ting, de drinkwatervoorziening en de
extra mogelijkheden om het waterpeil op
de grote rivieren te reguleren.
Anderzijds heeft de plotselinge verande
ring van een estuarium - met zijn gelei
delijke overgangen tussen zout en zoet,
diep en ondiep, zand en slib, turbulent en
nagenoeg stilstaand water - in een groot
zoet meer met een nagenoeg constant
waterpeil, een enorme ecologische schok
teweeg gebracht.
Vervolg
Rijkswaterstaat is in de afgelopen kwart
eeuw getuige geweest van gevolgen die
bepaald niet positief te noemen zijn. Zo
kreeg men onder meer te kampen met
een ontoelaatbare oeverafslag terwijl de
waterbodem een bezinkput werd voor
verontreinigende stoffen uit het water
van Rijn en Maas. Er deden (en doen)
zich echter ook nieuwe kansen voor de
natuur voor.
Rijkswaterstaat probeert daarop in te
spelen, hier en daar te sturen en te stimu
leren. Het verlies van de dynamiek in het
systeem blijft echter voelbaar en dit heeft
geleid tot ideevorming over mogelijkhe
den om althans een deel van de getijde
werking weer toe te laten.
Dit alles maakt dat de herdenking van
een kwart eeuw Haringvlietsluizen niet
louter een agendarische zaak is rond een
uitsluitend historisch feit. De vraag hoe
de maatschappij kan en zou moeten
omgaan met de watersystemen in de
benedenloop van onze grote rivieren is
dagelijks aktueel.
Zaterdag 30 september
Open Dag
Zaterdag 30 september wordt er van
10.00 tot 16.00 uur Open Dag gehouden
bij de dienstkring Haringvliet te Stellen-
dam, lokatie Haringvlietsluizen. De
Open Dag is voor iedereen toegankelijk.
Naast,een bezoek aan de Haringvlietslui
zen zijn er alleriei aktiviteiten georgani
seerd, zoals een jubileumtentoonstelling,
maar ook alleriei aktiviteiten voor kinde
ren zoals paardrijden, springkussen en
parachutespringen.
de irvesteringen op dit gebied is alleen
al in 1996 zo'n 65 miljoen gulden ge
moeid.
Het meerjarenplan noemt een groot aan
tal projekten die tot en met 2000 verder
worden voorbereid of uitgevoerd. Het
gaat om nieuwbouw, vervanging, reno
vatie of uitbreiding van de awzi's, o.a.
van Goedereede en Dirksland.
Dam- en Schaakver. Dirksland
Uitslagen van 18 september 1995
Afdeling Al:
D. Keuvelaar - M. van 't GeloofO - 2
J. Stolk - G. SmitsI - 1
K. de Munck - C. van Prooyenafg.
Afdeling BI:
K. de Jong - J. Knops1 - 1
A. van Rossum - M. PoortvlietO - 2
A. Los - H. de Munck1 - 1
Afdeling 2:
W. Nieuwland - C. v. d. Kroon2 - O
J. Vijfhuizen - J. v. d. Groef2 - O
Joh. Wolfert - W. Stolk2 - O
Schaken:
W. Knops - E. Bartelds1 - O
W. de Vos - D. WolfertO - 1
A. van Leeuwen - J. C. de JongO - 1
Zin in een shaggie
