(Hommelvrouw bezoekt haar netel^
r:
jeugd-
hoekje
^U\3
^d'cC
'^^&':-p:ié?l?J
Schilderijen
over Ierland
Torenconcert in
Goedereede
van Oom Ko
^rï
Tuvcn
'^iCicitatu
^cnstotte.
S^om 7^0
Samenzangbijeenkomst
te Middelharnis
eiaaviE oaaif viorot viit
taxatie-
Makelaar Tamboer
lam KunmN n livin
HomimtQttna
Dovenetel
Tuinhommel
Eén op één
Secondenwerk
lintcnlfV'CT^'icAt (van verleden week)
Inbraak
J.v.P.
re?.'"".
■«.t;*-
..>^I,^:^b^
'.r.'^^.'^t
Deze vraag- en antwoord-rubriek
staat geheel ten dienste van de
lezer die er kosteloos gebruik van
kan maken. Uw vragen op velerlei
gebied kunt u sturen aan: Redactie
Eilanden-Nieuws, Postbus 8,
Middelharnis, met in de linkerbo
venhoek "Vragen-rubriek" ver
meld. De vragen worden door des
kundigen beantwoord en zullen
binnen enkele weken na de inzen
ding compleet met antwoord in
deze rubriek worden gepubliceerd.
de juiste
(IIN6 VEÜMliT
ifCfinaaiiiELOON
P.V. 'De Combinatie'
Biz. 2
EILANDEN-NIEUWS
VRIJDAG 21 JULI 1995
Buiten scharrelen een viertal 'kraaien' op
een kaal stuk land. Kraaien tussen aanha
lingstekens. Want deze hebben een grijze
nek. Een mooi raadseltje voor de wan
delwaaier.
„Om buiten snel te weten welke u ziet",
vermeldt het titelblad. Maar, we moeten
wel letten op kleuren, vormen en gedra
gingen.
En daarbij deze vogelgids in zakformaat
blad na blad opzij schuiven. Dat is
meestal geen rustig baantje. Vogels blij
ven niet altijd wachten tot hun naam
plaatje is gevonden. Doch nu hebben we
snel succes. Blad nummer zoveel geeft
in woord en beeld het signalement van
de Kauw. Een vogel die verzot is op
glimmende voorwerpen. Lepeltjes en
kettingen. Waarschijnlijk is dat ook het
doel van hun komst naar deze braak lig
gende akker. Hier en daar zijn glinsteren
de steentjes blootgeregend. Ons doel ligt
een polder verder.
Een van onze flakkeese Oudelandse dij
ken. Fiets tegen een boom, kan hier niet
meer. De motorzaag is langs geweest.
Dan maar in het talud, zomaar in het
malse gras. En kijk nu toch wat een
mooie, witte bloemetjes alom. Van
welke plant? Die kunnen we ook niet
direkt thuisbrengen. Nu een andere wan
delwaaier uit de fietstas. Wel alles op
ons gemakje doen, want planten blijven
netjes in de houding staan. En ziet, als
we nergens door worden opgejaagd, is
het maareen fluitje van een... nee, geen
cent.
Een dikke vijf minuten moeten we met
de kaarten schuiven eer er zekerheid is.
Het is de Witte Dovenetel. Een uitge
sproken hommeibloem. Begint al in mei
te bloeien en dus ook insekten te lokken.
De plant dankt haar naam aan het feit dat
haar bladeren geen brandbaren bezitten.
Ze lijkt sprekend op een echte netel,
maar deze kunt u gerust een hand geven.
De bloemen zijn zacht wit en lipvomiig.
Daarin ligt de nectar diep verborgen. Al
leen insekten met een lange zuigsnuit
kunnen erbij, zoals de tuinhommel; bom
bus hortorum heet ze deftig. Daar komt
er al een. De werkster landt op de onder
lip en wringt zich tussen deze- en de
bovenlip om haar lange snuit in het zoele
vcxrht te steken.
Terwijl ze daar mee bezig is, raakt ze
met haar donzige vacht ook de rijpe
mceldraden. Er wordt zo stuifmeel op
haar rug afgezet. Tegelijk brengt ze nu
het stuifmeel van een andere plant, welke
zij zoeven bezocht, op de stempel van
deze. Zo werkt dat dus, die kruisbestui
ving.
De werkster landt op de onderlip en wringt
zich tussen deze- en de bovenlip om haar
lange snuit in het zoete vocht te steken.
Tektninfien: Gltthtrumu.
Nu mcx;t u niet denken dat die hommel
alleen maar langskomt ten behoeve van
de voortplanting dezer netclsoort. In de
eerste plaats moet ze zelf ook brandstof
hebben om het eigen motortje draaiend
te houden. Deze hommelvrouw loopt,
vliegt, ongeveer één op één. Dat wil zeg
gen dat ze minimaal iedere minuut bij
een bloem moet tanken om één minuut
in de lucht te kunnen blijven. Voorts
heeft ze thuis nog een nest met larven te
onderhouden. Die weten ook al vroeg
wat lekker is. Dat is namelijk een papje,
een samenstelling van stuifmeel en nec
tar. Alles bij elkaar een grote opdracht
voor b. hortorum. Maar ze redt het wel
hoor, want onderzoekers weten te vertel
len dat ze wel twintig bloemen per mi
nuut kan bezoeken. Dat is gemiddeld
toch elke drie seconden landen, dompe
len en weer opstijgen.
Zou dat nu wel waar zijn? Dat kunnen
we zelf controleren. Doen we in ons
rommelig achtertuintje. Genoeg bloesem
en heen en weer zoemende werksters.
De eerste is al de beste. Zodra het diertje
landt gaan we tellen. Dat tellen hebben
we eerst afgestemd, zeg maar aangepast,
aan het ritme van de sccondewijzer van
ons kwartshorloge. Zo van: eenentwin
tig, tweeentwintig, drieentwintig. Deze
man kan namelijk geen honmiel en gelijk
een uurwerk in de gaten houden.
Eerste waarneming levert vier seconden
op. Dan een bezoekje van drie en ook
een paar van zes. Klopt aardig. Maar een
ander doet er wel tien seconden over om
een portie lekkers op te lepelen. Nu is
dat ook nog wel vlug maar zo bezoekt zij
toch veel minder bloemen? Dat is waar.
Evenwel, bij haar lagere toerental heeft
ze voor zichzelf minder brandstof nodig.
Dus blijft er voor thuis nog wel genoeg
over.
Al het stuifmeel dat onze hommel op
leest komt dus niet op de stempel van
andere bloemen terecht. Met haar voor
poten kamt ze dat gele snoepgoed uit
haar vacht en brengt het over naar de
kortjes aan haar achterpoten. Dat doet ze
dan tijdens de vluchten van bloem naar
bloem. Alzo doende komt ze soms zwaar
beladen met heerlijk vcK;dsel thuis.
Thijsse over de Witte Dovenetel:
„Een mooie duidelijke hloeni. die overal gemakkelijk te vinden is. Hoe mooi staan de kransen
van grote roomwilie bloemen om de vierkante stengels, krans boven krans"
Ja jullie zien het goed! Deze jojo heeft in
zijn 'borst' zogenaamd een sterke mag
neet. En daar is iets vreemds mee, het
ding is heel gevoelig voor namen waarin
de lettergreep jo voorkomt of de letters j,
o achter elkaar. Zulke woorden trekt het
naar zich toe. (zit er geen jo, j, o in de
naam dan komt die er uiteraard niet aan
te hangen).
Welke Bijbelse namen worden aange
trokken? Ik zal jullie even op weg hel
pen. Johannes en Jona uit de eerste twee
antwoorden gaan er naar toe, Noach als
derde antwcx^rd heeft geen jo in zich, dus
die wordt niet aangetrokken. Vanzelf
sprekend moet je die naam dan (X)k niet
bij me inleveren. De jojo werkt ook als
jo ergens middenin of ergens anders in
de naam zit.
1. Voornaam van
de Doper.
2. Profeet die door
een grote vis
werd ingeslikt.
3. Vader van Sem,
Cham en Jafcth.
4. Man die op één
dag al z'n bezit
en kinderen ver
loor en zelfs me
laats werd.
5. Naam van het
laatste Bijbel- ^rAt\f\
boek uit het O.T. rHClR^S'
6. Verrader van de -
Heere Jezus.
7. G(x:de vriend van David.
8. Dichter van psalm 90.
9. Moeder van de Heere Jezus.
10. In deze rivier werd Jezus gedcwpt.
11. Volledige naam van Petrus.
(Matth. 16:17).
12. Priester die 130 jaar werd
(2Kron. 24:15).
13. Moeder van Aiiron en Mozes.
14. De eerste man die in de hemel kwam.
15. Deze man vertelde een fabel
(Rich. 9:7-20).
Mariene van Gils (Achthuizen) maakte
v(X)r jullie de volgende opgave.
Het alfabet is omschreven door cijfers,
een soort geheimschrift. I=a; 2=b; 3=c
enz. Wat zegt zij in deze twee zinnen?
9+14 ---- 4+5 -
19+20+18+1+14+4
26+15+13+5+8
7+110+5-
I4+I+I+I8
8+5+20-
10+15+14+7+5+14+19
13+5+51
5+14
13+5+9+19+10+5+19, 16+21+26+26+5+12 -
0-100: Mariene.
100-200: Aagje, Richard, Jolanda, Christa, Arie, Marjon, Gerdien, Jeanet. Pieter, Johan.
200-300: Petra, Rianne, Bert, Rianda, Patrick, Frank, Jacomijn. Jorina.
300-400: Elize, Ilse, Arjo.
En jullie weten het hè puzzelaars. Bij 4(X) punten krijg je een boekenbon toegezonden
van maar liefst 15,-. Probeer door te zetten en vol te houden!
Allereerst een limerick voor Elize!
Elize Boeder in het verre Ede
vertelde me weer over alles wat ze deden:
Gebarbecued, gezongen, gemidgetgolfd
en gefloten.
Vast hard gelachen, want de school
is lekker gesloten.
Hel blokken, leren, zwoegen is nu
verleden!
Aajye de Boer (Twello)
Heerlijk gepunterd in Giethoorn met jc
schoolreis. Op de zendingsdag is dus ook
alles goed verlopen, ds. Clements zal wel
mcx^i verteld hebben. Momentcel hou je
dus vakantie op Urk, kun je lekker verse
vis smikkelen. Geniet ze! Even een
pluim: Tol nu toe ben jij de enige puzze
laar die het juiste aantal driehoeken
weet!
Hier een geweldig leuke brief van
Mariene van Gils uit
Achthuizen.
Dit ben ik (Mariene)
Ik ben 8 jaar.
Op 22 december
word ik 9 jaar.
Ik zit op de christe
lijke basisschool de
Hoeksteen.
In groep 4.
Na de zomervakantie
ga ik naar groep 5.
Ik puzzel graag.
Ik dcx; vaak aan
puzzelrubriekcn mee.
Een keer heb ik een
knuffelbeer
gewonnen,
daar slaap ik nog
steeds mee.
Groetjes
Mariene van Gih.
Marjon de Vos (Ridderkerk) wordt
D.V. maandag' 16 jaar. Van harte jonge
dame!
Bij leven en gezondheid hopen wc vol
gende week te verschijnen met de laatste
julipuzzels. Tot dan!
Nou, gewoon inbreken.
Tegenover de plaats waar de honing zit,
bijt ze een gat in de kelk.
Niet alle netels worden zo door hun
hommel netjes bestoven. Ze worden ook
wel eens beetgenomen. Voor de gek
gehouden. Bij de neus gepakt. Dcx)r wie
dan wel? Een bij. Dat beestje wil ook
wel eens een keer van die netelsuiker
snoepen. Maar ja, hoe moet dat met een
veel te korte slurf. Nou gewoon, inbre
ken. Tegenover de plaats waar de honing
zit, bijt de bij een gat in de kelk en steekt
daardoor haar snuit in de zoetstof. Niet
eerlijk eigenlijk, want ze levert geen te
genprestatie zoals de hommel doet.
Tot slot. Ook de mieren bemoeien zich
met de Dovenetel. De Oec. Flora meldt
dat is waargenomen hoe bloemen van de
netel ook na het afvallen van de kroon
nog enige nectar afscheiden. Dauw en re
genwater hebben dan vrijelijk toegang
tot de kelk en verdunnen dat beetje nec
tar. Het spul blijft echter nog zoet ge-
ntMïg om mieren te lokken. En die zijn nu
eenmaal verzot op zoetstof. De bladlui-
zen weten er alles van. De mieren halen
tevens de rijpe ncxitjes uit de kelk en ver
slepen die her en der. Dit tot meerdere
verspreiding van deze plantengemeen
schap. Met als beloning het willige, olie
achtige aanhangsel onder aan het n(X)tjc.
Mooi allemaal, vindt u niet, zo eventjes
naast het pad onzer beslommeringen, in
het gezelschap van een hommelvrouw en
haar netel?
Zandpad 36 Middelharnis Tel: (01870) 8 27 84
Stichtmg Musica Sacra organiseert zater
dag 22 juli een samenzangavond in de
Nederlands hervormde kerk in Middel
harnis. De avond begint om 19.30 uuren
de toegang is vrij. Wel wordt er een col
lecte gehouden. Musica Sacra organi
seert dit soort avonden ten behoeve van
noodlijdende instanities. De netto
opbrengst van de verkoop van de
CD/MC van deze avond is bestemd voor
het Gerformeerd Psychiatrisch Zieken
huis in Bo.sch en Duin. Een grote afslui
tingsavond, waarin de de overdracht van
de opbrengst zal plaatsvinden, hoopt de
stichting komende februari te realiseren.
Dit jaar staat de psalmberijming van
Petrus Datheen (1531 - 1588) centraal.
Afgelopen februari is er een CD/MC
opgenomen in de Grote Kerk in Tholen.
In menig huiskamer wordt deze opname
'Zulks zingt dal volk' belui.slerd. Uit alle
windstreken wordt dan ook gevraagd om
een vervolg op dit unieke gebeuren. De
samenzangavonden zijn hier een eerste
aanzei van om zo hel werk onder de aan
dacht te brengen. Naast enkele psalmen
die op de .CD/MC staan, worden er ook
andere bekende psalmen van Datheen
gezongen.
Het drieklaviers Leeflangorgel wordt
bespeeld door Pieter Heijkoop, organist
in Yenseke. Hij brengt ook een orgelim-
provisalie ten gehore. Verder zal J.
Rommers, docent godsdienst en Frans,
uit Krabbendijke enkele hoogtepunten
uit het leven van Datheen op treffende
wijze vertolken.
Pieter Heijkoop werd op I I oktober
1960 geboren in Dordrecht. Al snel
bleek hij aanleg en interesse te hebben
voor het orgel. Op zesjarige leeftijd
kreeg hij zijn eerste orgelllessen van Bart
van den Berg. Vervolgens studeerde hij
bi) Cor Visser, de toenmalig organist van
de Grote Kerk in Dordrecht. Ook Jan
Bonefaas, organist van de Grote Kerk te
Dordrecht, en de internationaal befaamde
organist Ben van Oosten behoorden lol
zijn leermeesters. Zelf ontving hij zijn
eerste aanstelling als organist op vijftien
jarige leeftijd bij een van de gerefor
meerde kerken in zijn geboortestad.
Momenteel is Heijkoop organist van de
gereformeerde gemeente in zijn woon
plaats Yerseke, waar hij hel drieklaviers
Van den Heuvel-orgel bespeelt. Ook is
hij organist van het mannenkoor Elim uit
's-Gravcnpolder. Dit koor, dat in oktober
vorig jaar werd opgericht, telt momen
teel bijna negentig leden. Veelvuldig
werkt Heijkoop mee aan CD/MC opna
men als begeleider van diverse koren.
Jarenlang kreeg ik grote hoeveelheden
blauwe druiven van eigen struiken, maar
nu worden ze wit. Wat doe ik daartegen?
Antwoord: Om te beginnen zult u alle
aangetaste plantendelen grondig moeten
verwijderen, zodat er geen spoortje
meeldauw meer te zien is. Dit moet ver
dere uitbreiding voorkomen. Kijk dan
elke dag of er zich geen nieuwe sporen
vertonen en haal die ook weg. U schrijft
over jarenlange teelt en grote opbrengst
en dat zijn twee belangrijke factoren,
want de gevreesde meeldauw treedt
vooral op wanneer de wijnstok niet vak
kundig gekrent is en als de bomen wat
ouder worden. Het is dus beter, flink te
snoeien, of een oude boom door een
nieuwe te vervangen, dan op grote oog
sten aan te sturen. Voorts is het oppassen
met de bemesting. U mag een druif bij
voorbeeld niet teveel stikstof geven,
want die doet de plant (te) snel groeien.
Daardoor wordt ze zwakker en vatbaar
der voor diverse planteziekten. U dient
de vruchtjes van de aanvang af voldoen
de ruimte en lucht te geven. Daarom is
dat krenten van de trossen ook zo
belangrijk. Tegen die meeldauw kan ge
spoten worden met vijf afgestreken eetle
pels amorfe spuitzwavel op een liter
water. Ook koperhoudende middelen
zijn prima. In sommige rivierdalen van
Duitsland en Luxemburg is bijvoorbeeld
nog Bordeause pap (kopcrsulfaat met
kalkmelk) in gebruik. Bij veel zaadhan
delaren, tuincentra en coöperaties kunt u
koperhoudende middelen kopen. U moet
spuiten zodra het blad bijna uitgegroeid
is en dan tot eind augustus, en wel elke
week éénmaal en bij voorkeur op een
dag dat er geen regen verwacht wordt.
Lees eens een handleiding of uitgebrei
der boek over druiventeelt en zorg in het
voorjaar voor goede snoei, anders komt
er weinig terecht van de verdere teelt.
In het Röderhuis in G(x;rdereedc is van
22 juli tot en met 30 september het werk
van Rita Wobbe te bewonderen. Het
Ierse landschap de zee en de luchten is
het onderwerp van de tentoonstelling.
Morgen is de opening van 17.00 tot
19.00 uur waarbij de kunstenares aanwe
zig is. Vervolgens zijn de schilderijen
woensdag en zaterdag van 13.00 tot
17.00 uur te zien en donderdag van
10.00 tot 12.00 uur. Het Röderhuis is
vinden aan de Noordzijde Haven num
mer 13.
in het dcx)lhof van prijskaartjes
Tel. (01870) 8.M77
NVM
Ook is hij een veelgevraagd organist
voor zang- en orgclavonden. In de loop
der jaren verschenen van hem diverse
improvisaties op geluidsdragers.
Op verschillende plaatsen in Zeeland
wordt nog de berijming van Datheen
gezongen, het is een berijming waarin tot
uiting komt welke gangen en wegen de
Heere met zijn volk houdt. Iedereen die
de geestelijke inhoud van deze psalmen
door bevinding in eigen hart en leven
mag kennen, zal dan ook iets verstaan
van wat de dichter zingt in psalm 118:
"Zulks zingt dat volk..." Petrus Datheen
werd geboren in het dorpje Kassei in
Vlaanderen. Nu ligt Kassei in Noord-
Frankrijk. Omdat Datheen geen enkele
psalmberijming geschikt achtte, besloot
hij er zelf een te maken die zo volledig
mogelijk aansloot bij de bcrijming van
Marot en Béza. Datheen maakte zijn
berijming in 1566. Het protestant.se volk
hield van zijn psalmberijming en al snel
werd dit tijdens de hagepreken gebruikt.
Ook nadat Marnix van St. Aldegonde
zijn psalmberijming had uitgegeven, die
taalkundig veel beter was, bleef men
toch de berijming van Datheen gebrui
ken. En tot op de dag van vandaag zijn er
nog gemeenten, waar men de berijming
van Datheen elke zondag gebruikt.
De Heere heeft Zijn kinderen vaak in
hun geloof willen sterken door middel
van deze psalmberijming. Vele martela
ren zongen de psalmen van Datheen op
de brandstapel.
Regelmatig speur ik de nachtelijke hemel
af, maar nu viel me 21 mei op dat
Saturnus ineens zijn ringen kwijt was.
Hoe kan dat?
Antwoord: Dat lijkt maar zo, want het is
optisch bedrog doordat onze aarde onge
veer eens in de 15 jaar het vlak passeert
waarin alle manen van Saturnus rondom
die planeet draaien. Wij keken daardoor
op 21 mei even tegen de onverlichte
zuidkant van die cirkelende maantjes aan
en daardoor leken er geen "ringen" meer
te zijn. Maar 11 augustus passeert de
aarde opnieuw dat vlak en dan weerkaat
sen de maantjes wel het zonlicht, dat dan
op de noordzijde valt. Als dat vlak 18
november a.s. de zon passeert, doet zich
't zelfde effect voor. Op 11 februari duikt
de aarde nogmaals door het ringvlak en
zien wij D.V. de verlichte zuidzijde terug
tot in 2009. De sterrenkundigen hebben
intussen de kans die manen beter te
bestuderen.
Hoe lang blijven bacteriën gemiddeld in
leven?
Antwoord: Volgens de micro-bioloog
Raoul Cano eeuwen lang, want die
maakte melding dat hij in het versteende
lichaam van een bij, die in hars van een
pijnboom gevangen was en dertig mil
joen jaar later uit de daarvan gevormde
barnsteen bevrijd werd, nog sporen van
bacteriën vond die toen tot leven kwa
men. De prehistorische bacteriën zouden
volgens deze onderzoeker maar weinig
afwijken van onze huidige micro-orga
nismen....
Wat kan een directie-secretaresse gemid
deld verdienen?
Antwoord: Dat varieert sterk naar leef
tijd, positie en ervaring. Een echte staf
medewerkster die zelfstandig werkt en
vertrouwelijke zaken moet behandelen,
verdient tegenwoordig al meer dan
4.000,- per maand en moet zij leiding
geven aan een aantal mensen, dan kan
dat oplopen tot 5.000,- a 6.000,-
p.m. Maar het kan vele jaren duren voor
ze dat peil bereikt.
Is er een school voor lessen om 't opvoe
den van honden?
Antwoord: U kunt zich wenden tot de
Nedederlandse Vereniging voor Instruc
teurs in de Opvoeding en -Opleiding van
Honden (O O), Ted Visserweg 74,
3951 CE Maam, tel. 03432 - 20.89 (na
10 okt. 0343-44.20.89).
In hartje zomer, dinsdag 25 juli, wordt in
de monumentale toren van Goedereede
een concert gegeven door Tonnoko
Katatae (barokviool), Riko Fukuda (for
tepiano) en Maaike Roelofs (barokcello).
Het concert begint om 20.(X) uur en kost
een tientje, voor cjp en 65-plus slechts
drie rijksdaalders.
Het programma is van een feestelijke
allure met muziek uit de klassieke perio
de (tussen Barok en Romantiek) voor
zien. Het gaat om werken van Ruppe,
Beethoven, Haydn en Mozart. Neder
land heeft een grote voorsprong op het
gebied van de interpretatie van de Oude
Muziek. Dit blijkt wel uit het feit dat van
over de hele wereld musici naar ons kik
kerlandje komen om zich te specialiseren
in metname de barokmuziek. Namen als
Gustav Leonard, Anner Bijlsma, Frans
Bruggen en Ton Koopman hebben
wereldlijke bekendheid. Katatae en
Fukuda studeerden in hun geboorteland
Japan af aan het conservatorium en stu
deerden hier verder. Het vormen van
ensembles met Nederlandse musici zoals
Maaike Roelofs, die aan het Sweelinck
Conservatorium in Amsterdam afstu
deerde, lag voor de hand. Veel oude
muziek is voor dit soort bezettingen
gecomponeerd.
Voor P.V. 'De Combinatie' stond afge
lopen weekend een fondvlucht vanaf
Ruffec (700 km.) op het programma.
Door de weersomstandigheden in
Frankrijk werden de duiven verplicht
tot drie nachte mand. In concours 129
duiven die om 6.30 uur gelost werden
met zuidwestenwind.
De overwinning werd behaald door I.
Koese en Zn., die tevens beslag legden
op de tweede plaats. De winnende duif
werd om 15.26,18 uur geklokt. De uit
slag'is als volgt:
I. Koese en Zn. 1, 2, 9, 11, 17 18- P J
V. d. Slik 3; C. Dubbeld 4, 20, 32;'w. I.
Peeman 5, 14, 19. 26; D. Vroegindewey
en Zn. 6; J. v. d. Valk 7, 13; C. van 't
Veer 8, 15, 16; M. de Blok 10, 29; Gebr.
Vroegindewey 12, 24, 27, 30; Gebr.
Verburg 21, 31; Mevr. Dubbeld 22, 23,
28; L. Fabry 25.
