MobilD
Samen Sommelsdijk
een nieuwe Icerligraclit geven
S6ól5
Menselijk leven
Rally Formula
Garage Knöps B.V.
Leraar Groenewoud geridderd
Waterschapsbestuur nieuwe stijl
van start
^^üTevP^^^
Ramoco b.v.
Alsnog geslaagd aan de
Chr. S.G. 'Prins Maurits'
Opbrengst verkoping
Adullam
KUNST - ANTIEK en INBOEDEL
te OOSTVOORNE
67e Jaargang
VRIJDAG 30 JUNI 1995
No. 6413
POSTBUS 8 - 3240 AA MIDDELHARNIS
Redaktie en administratie: Langeweg 13, Sommelsdijk. Tel. (01870) 8 2629.
Hoofdredakteur: A. J. Grinwis, tel. (01870) 8 3392. FAX (01870) 85736
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
KWARTAALABONNEMENT 14,25 JAARABONNEMENT 55,-
Advertentieprijs 40 cent per mm; bij kontrakt speciaal tarief.
Giro 167930- Bank: Rabo Middelhamis, rek.no. 34.20.01.108
Ooit heeft ds. H. G. Abma, toen fraktie-
voorzitter van de SGP in de Tweede
Kamer, gezegd dat het abortusdebat een
begin was van een heel lange geschiede
nis. In de woelige jaren zestig kwam er
een ommekeer in het denken over kinde
ren krijgen. Met name een deel van de
vrouwenbeweging, de Dolle Mina's
kwamen op voor eigen rechter. Zij eisten
baas in eigen buik te mogen zijn. Dat is
wel heel ver verwijderd van de erken
ning dat er een kinderzegen is. In feite
was het een uiting van los van God te
willen zijn. Wij maken zelf wel uit of we
en hoeveel kinderen we 'nemen'. En er
werden abortusklinieken ingericht.
Het zelfbeschikkingsrecht van de mens
stond hoog genoteerd. Daar ging het in
feite om. Daartegen zijn principiële ar
gumenten in te brengen. Er zijn ook
zakelijke tegenargumenten te formule
ren. Een daarvan luidt: Als er dan al
sprake is van rechten van het individu,
van zelfbeschikking, dan geldt dat ook
voor de ongeboren vrucht. Die heeft het
recht geboren te worden. Die moet extra
beschermd worden, want hij kan niet
voor die rechten opkomen.
Uiteraard volgde toen een discussie over
de vraag wanneer we van menselijk le
ven moeten spreken. Is dat vanaf het be
gin, vanaf de bevruchting van de eicel,
of is daarvan pas sprake als de vrucht
menselijke vormen heeft? De laatste op
vatting heeft vele voorstanders.
Abma heeft met zij opmerking bedoeld
te zeggen dat het niet bij het 'morrelen'
aan het begin van het leven zou blijven.
Konkreet heeft hij aangegeven dat hij
verwachtte dat ook het einde eens onder
vuur zou komen te liggen. Hij heeft he
laas gelijk gekregen. Euthanasie, het zelf
bepalen wanneer het leven eindigt staat
in het centrum van de aandacht en ethi
sche bezinning. Dat heeft enerzijds te
maken met verfijnde methoden op me
disch gebied waarbij de grens tussen
leven en dood flinterdun wordt. Bij her
sendood wordt hi' v.'elHcht overschreden.
Anderzijds is er de tendens bewust ook
aan deze zijde van het leven eigen mees
ter te zijn. Dat dat een uiting is van het
moderne levensgevoel is duidelijk.
Zonder God zijn we eigen baas.
In deze discussie is een nieuwe term ge
slopen: de kwaliteit van het leven. Alsof
wij die zelf bepalen. Met die term kan
ook het leven tussen de baarmoeder en
het graf worden beschouwd. Dat is het
nieuwe terrein waarop volop wordt geëx
perimenteerd. Bepaling van het geslacht,
bepaling van eventuele erfelijke ziekten
voordat het kind geboren wordt zijn mo
gelijkheden. Uiteraard hoort daar een be
slissing van de ouder(s) na te komen. Er
is in meerdere publikaties op gewezen
dat daar zeer negatieve kanten aan kun
nen zitten, los van religieuze bezwaren.
Een cultuur van vrijheid, blijheid; van
kwaliteit heeft ook te maken met zorge
loosheid en gezondheid. Daarin kan een
kind van het 'verkeerde' geslacht of een
niet volwaardig kind als ongewenst door
het leven moeten.
Buiten de moeder wordt een embryo be
vrucht. Vooralsnog gebeur(t)(de) dat met
het zaad van de echtgenoot. Anonieme
zaaddonatie is echter ook mogelijk. Re
cent werd duidelijk dat er zelfs technie
ken zijn, zij het nog onvolkomen, om de
kans op een jongetje of meisje groter te
maken. Kennelijk ziet men daar ook
commercieel 'brood' in. Onlangs werd
aangekondigd dat in Utrecht een kliniek
zou starten waarin deze techniek wordt
toegepast.
En nog is het einde daar niet. Degene die
verwijzen naar een normaal huwelijks-
verband, waarin gezinsvorming binnen
bijbelse kaders de normering is, lijken
roependen in de maatschappelijke woes
tijn, waarin het kind het kind van de
gepeperde rekening wordt. Daarnaast
moet ook eens worden gezegd hoe wreed
alles moet klinken voor hen die niet op
een buitennatuurlijke wijze de kinderze
gen begeren, terwijl ze die op een na
tuurlijke wijze moeten ontberen.
Wat een troost moet en kan er dan geput
worden uit de tiende catechismuszondag.
Hierboven werd al gezegd dat vanaf het
begin van de abortuspraktijk de vraag
gesteld is wanneer het menselijk leven
begint. Daar is inmiddels deze week een
verheugend antwoord op gegeven in een
debat in de Tweede Kamer. Het ging
over een nota van Minister Borst van
Volksgezondheid. Daarin wordt wettelijk
geregeld hoe de wetenschap om moet
gaan met restembryo's. Op zich is dat
een woord om te gruwen. Het gaat om
het volgende: bij de reageerbuisbevruch
ting worden meerdere eicellen bevrucht.
Een vrucht wordt teruggezet. Welnu,
volgens de regeringsnota mag alleen aan
de overblijvende embryo's onderzoek
gedaan worden, mits de ouders toestem
ming geven en dan alleen voor onder
zoek naar erfelijke en aangeboren afwij
kingen. Embiyo's kweken voor weten
schappelijke doeleinden is verboden.
Weliswaar is er sprake van enige verrui
ming in die zin dat er onder voorwaarden
embryo's gebiuikt mogen worden, tege
lijkertijd wordt er naar de wetenschap
een strenge beperking opgelegd.
Minister Borst heeft tijdens het debat uit
gelegd waarom de wetenschap een ver
bod krijgt om embryo's te kweken. „Hier
bij, wordt menselijk leven tot stand
gebracht met het doel het te vernietigen.
Daar zijn wij principieel tegen".
Hier wordt dus erkend dat we vanaf het
begin te maken hebben met menselijk
leven. En dat is pure winst. Het is te
hopen dat deze stellingname tot in de
wet toe wordt volgehouden. Op bijbelse
gronden is er altijd al zo over gesproken,
dwars tegen de stroom in. Met deze defi
niëring kan de ethiek nu vooruit.
Middelharnis
Telefoon (01870) 8 22 22
Aan het eind van z'n 40-jarige onderwijzersloopbaan is leraar P. A. Groene
woud van de Chr. Scholengemeenschap 'Prins Maurits' vorige week al een
prachtig afscheid bereid, maar vanmorgen, echt helemaal aan 't eind, op z'n
echt allerlaatste schooldag, heeft ook H.M. de Koningin zich met de afscheid-
nemer onderhouden. Dhr. Groenewoud werd in Stellendam, op de met de Prins
Maurits geassocieerde MAVO 'het Spectrum', waar de laatste lerarenvergade
ring werd geënsceneerd, in kennis gesteld van zijn benoeming tot Ridder in de
Orde van Oranje Nassau. De versierselen zijn hem door burg. mevr. Sleurink
van Middelhamis opgespeld.
LENZEN
WCENT/?^
RENAULT-dealer
Na herkansing slaagden de volgende
leerlingen van de 'Prins Maurits' te Mid
delhamis:
HAVO: Sander Kot, St. Philipsland; Je
roen van Nieuwaal, Nieuwe Tonge; Anja
van Nimwegen, Sommelsdijk; Martine
van Splunder, Ouddorp; Diana Vroegin-
deweij, Middelharnis; Bianca Wilstra,
Middelhamis.
MAVO: Regina van Alphen, Nieuwe
Tonge; Marieke den Ouden, Dirksland.
Nevenvestiging Stellendam, MAVO:
Marian Breen, Goedereede; Marina van
Es, Stellendam.
op 10 juni jl. heeft het comité Goeree-
Overflakkee van de Stichting Adullam
voor Gehandicaptenzorg een verkoping
gehouden op het terrein bij de bloemen
kassen van M. Grinwis te Ouddorp. On
danks het weer (bijna de gehele dag re
gen) mochten we het mooie bedrag van
9.900,- behalen, wat door het comité
is aangevuld tot 10.000,-.
Naast de Heere, Die het nog wel ge
maakt heeft toen alles tegen scheen te lo
pen, willen we ook alle medewerkers, le
veranciers en natuurlijk ook u die bij ons
gekocht heeft, heel hartelijk dank zeg
gen!
Zo het verhaal van de heringerichte lierkgracht van
Sommelsdijk ooit geschreven wordt - en dat wórdt 't,
want de kerkgracht komt er - zal daaraan 't verhaal
van die eerste gulden niet ontbreken mogen, „'t Is me
wel een gulden waard", zei een Sommelsdijker toen
hij die piek uit z'n broekzak diepte. Dhr. C. Kom, be
stuurslid van de Stichting Kerkgracht Sommelsdijk
ontving en noteerde: ontvangen, één gulden.
Stichtingsvoorz. Hans Kastelein ontving, van een oud-inwo-
ner, de eerste duizend gulden en zo zou 't moeten blijven gaan
voorlopig, want de Stichting heeft de uitdaging aanvaard, de
kerkgracht komt terug!
Met veel inzet van gemeente en burgers werd de gracht - 'een
vergaarbak van modder en vuil' geworden - in 1924 gedempt
en de inspanning die nu ter heropening van de burgers wordt
gevraagd zal recht evenredig moeten zijn. „'t Is realiseerbaar
mits de bevolking er maar achter staat", tekent voorz. Kaste
lein aan.
Geld is er nodig, 230.000,- en materiële hulp, want er moet
zo'n 1100 m' zand worden uitgegraven, en, om als afdeklaag
te dienen, naar de stortplaats worden vervoerd, niet chaotisch
maar geordend en aldus op z'n snelst. In drie zaterdagen zou
dat moeten kunnen als bedrijven mensen en gerij beschikbaar
willen stellen; dan ligt er de gracht... waarvan de oorsprong
precies terug te vinden is. Dan ligt er ook, zichtbaar weer, de
vroegere gemetselde wand waarvan bij de demping een deel is
weggeslagen wat weer zal moeten worden opgemetseld. Daar
zijn ambachtslui voor nodig van wie de Stichting denkt dat ze
vast wel te vinden zijn die terwille van hun dorp de handen uit
de mouwen willen steken.
De Stichtingbestuurders weten het gebied van aktie kwetsbaar
en kleinschalig en 't zal er voorzichtig toe moeten gaan, vóór
eind dit jaar wanneer de Enkele Ring herstraat zal worden. De
dorpsvernieuwing is gaande in Sommelsdijk en in dat kader
heeft iemand in 't begin van 't jaar het Kerkgracht-idee geop
perd. De Gemeente heeft geen geld beschikbaar en appelleert
op het particulier initiatief.
Het Stichtingsbestuur heeft een Commissie van aanbeveling in
het leven geroepen waarvan de leden in eigen discipline fond
sen zullen werven, o.a. Gedeputeerde Wolff, de dir. van de
Rijksdienst voor Monumenten, het Notariaat, de Bond Heem
schut die zich in 1924 tevergeefs inspande om het dempen niet
door te laten gaan.
Toen was er geen houden aan, de kerkgracht, een stilstaand
watertje, was een stinkende poel geworden maar hoe kon het
anders. Alles werd erin gesmeten, zelfs de 'emmertjes' en er
grensde een boerderij aan.
De nieuwe kerkgracht wordt brandje schoon, gevuld met
hemelwater dat op het kerkdak wordt opgevangen. Er komt
een brugje als toegang tot de kerk en het vroegere kerkhof en
voor de vroegere smederij van Vis komt weer de paarden-
drinkplaats. Het trafohuisje zal als storend element verdwij
nen, kortom, de Stichtingbestuurders vinden het de moeite
waard zich ervoor in te zetten.
In september moet het gaan beginnen. Dan zou de nodige
ƒ230.000,- goeddeels binnen moeten zijn en daar moet Som
melsdijk bij helpen.
We hebben een aantal banknummers genoteerd:
Rabo 34.20.97.555
ABN/AMRO 46.97.44.731
ING 65.44.43.513
VSB 86.46.74.430
Een weinig romantisch slot misschien, maar uw medewerking
wordt dringend gevraagd.
De dinsdagmiddag gehouden - 56e
bijeenkomst van de Ver. Vergade
ring van het Waterschap Goeree-
Overflakkee was er een van histo
rische betekenis. Dijkgraaf Van
Kampenhout overwoog dat ook in
z'n openingswoord toen hij 'de
nieuwe samenstelling' stipuleerde.
Daarmee doelde de dijkgraaf op de
entree in het Waterschapsbestuur van de
categorie 'Ingezetenen'. Ook milieu-ver
tegenwoordigers profileren zich gevieren
in het nieuwe Waterschapsbestuur dat
dinsdag voor een periode van vier jaar
van wal stak.
Met het stellig voornemen, zo hoopt de
dijkgraaf conform de afgelegde eed of
belofte naar eer en geweten - in open
overleg - samen te besturen, met respekt
voor eikaars standpunten en eikaars ver
antwoordelijkheden onderkennend er
erkennend.
De dijkgraaf gaat er vanuit dat de nieuwe
bestuurders zullen besturen vanuit een
onafhankelijke positie en problemen die
zich aandienen met de grootst mogelijke
objektiviteit zullen benaderen.
De nieuwkomers waren zich hun exclu
sieve positie bewust. „Vereerd" verklaar
de heemraad W. den Eerzamen zich de
eerste heemraad namens de categorie
'Ingezetenen' te mogen zijn.
Wat minder onbevangen en wat meer
tendentieus leken de begroetingswoor-
den van de milieuvertegenwoordigers.
„Ik ben er ook zo een die door een wat
groenere bril kijkt", zei een van hen.
Een hoofd-ingeland ongebouwd ver
klaarde dat het even wennen is te zitten
naast een 'milieu-man', maar de dijk
graaf heeft getracht het nieuwe bestuur-
derskollektief van het maken van zulk
onderscheid af te brengen en zich pri
mair 'Waterschapers' te voelen, gereed
omde belangen van alle categorieën
gelijkelijk voor te staan en te bevorde
ren; alleen in die geest zal tot goede
resultaten kunnen worden gekomen en
daarop wacht het Waterschap, „het beste
Waterschap van hier tot Kaapstad".
Het College van Dijkgraaf en Heem
raden bestaat uit de volgende personen:
Dijkgraaf, H. L. van Kampenhout; voor
de categorie Ongebouwd D. C. Goekoop
en C. Stehouwer; voor de categorie Ge
bouwd J. v. d. Vlugt en C. Quist en voor
de categorie Ingezetenen W. den Eer
zamen.
in het Dorpscentrum DE MAN, Burg. Letteweg 30
ANTIEK-, RUSTIEKE- EN HEDENDAAGSE MEUBELEN o.a.
Inname en taxatie van goederen, die u voor deze veiling
wHt inbrengen: zaterdag 1 juli van 11.00 tot 17.00 uur.
KIJKDAG: Zaterdag 8 juli van 13.00 tot 17.00 uur.
Maandag 10 juli van 13.00 tot 17.00 uur e.v. 19.00 tot 21.00 uur.
VEILING: Dinsdag 11 juli, woensdag 12 juli, donderdag 13 juli,
aanvang 19.30 uur.
Informatie: tel. (01815) 2105
Vaak zijn
contactlenzen
gewoon praktischier
OGEN OOED KIJKEN BETER
Uw specialist geeft u een deskundig advies
<b
Zandpad 56, Middelharnis
Tel. 01870-83437
voor Goeree-Overflakkee
Verkoop Senrice (01871) 1662
Verkoop na 17.00 uur: C. Breen, (01878) 2496
VOOR BEELD EN GELUID
FOTO - VIDEO - STUDIO - REPORTAGE FOTOGRAFIE
|^^3 ^^3 QRQ
C3 C=l C3 CD C^ ^^^^P^^
czi ^3__cz3 [u trj cj EJ cj izn I
OUDDORP- Weslslraat 35- Telefoon (01878) 1612/Fax 3734
RENESSE - Printshop - Hogezoom J 72 Telefoon (01116) 2400
SOMMELSDIJK - Westkrakeelstraal 8 - Telefoon (01870) 66841
STICHTING KERKGRACHT
SOMMELSDIJK
De stichting heeft ten doel -'
hel in haar oude luister .r
terugbrengen van de voorroatige
Kerkgracht te Sommeisdijk
VEILING
kasten, tafels, stoelen, vitrinekasten, buro's, bankstellen, kleinmeubelen, klokken,
porselein, plateel, bronzen en tinnen voorwerpen, meetinstrumenten, curiosa, enz. enz.
Oosterse handgeknoopte tapijten
Gouden en zilveren voorwerpen waaronder juwelen en antieke snuisterijen.
Schilderijen: oude en hedendaagse meesters hollandse-, belgische- en franse school
De veiling geschiedt in opdracht van belanghebbenden {nalatenschappen en boedelscheidingen) om kontant geld of
betaalcheques a.d. meest biedende t.o.v. de heren Gerechtsdeurwaarders van Kampenhout en Groen uit Brielle.
VEILINGBEDRIJF HERCULES Nieuwe Haven 105, Schiedam, tel. (010) 4738523
