EIIIVI1DEI1-I1IEUW5
Z/
Mr. J. Cordia over zaak Holman:
HOKKENSHOW
'De Reisduif'
Bijeenkomsten
reumapatiënten
vereniging
Eerste cursusaanbod
van de Volksuniversiteit
Middelharnis
ONS VADERLAND BEVRIJD
EILANDEN-NIEUWS
HET
KIJKVENSTER
Cursus Geestelijke Vorming
Dagboek van een Stellendamse Indië-ganger
3e Blad
VRUDAG 13 JANUARI 1995
No. 6367
Blik op kerk
en samenleving
- Christenen misdadigers
- Geen hoge verwachtingen
- Een minderheid
In het Parool van 2 juli 1994 schreef de
Amsterdamse journalist Theodoor Hol
man een artikel onder de titel: 'Het hu
manisme bestaat niet meer'. Hij gaf daar
in een beschouwing over de humanisti
sche opvoeding die hij in zijn ouderlijk
huis heeft genoten en vertelde dat zijn
ouders een gloeiende haat koesterden te
gen de christenen en dat zij die haat ook
op hun kinderen overdroegen.
Kennelijk heeft die anti-christelijke op
voeding succes gehad, want dan volgt
het citaat waar het ons nu om gaat:
„En wij bestreden fel alle godsdien
sten en dat vind ik ook nu nog te
recht. Nog steeds vind ik iedere chris
tenhond een misdadiger, bidden iets
kinderachtigs en de kerk een poppen
kast hoewel ik niemand het recht wil
ontzeggen misdadiger of kinderachtig
te zijn, of van poppenkast te houden".
Een lezer van Het Parool, Mr. J. Cordia,
tevens abonnee van het Nederlands Dag
blad, heeft op grond van deze uitlating
een aanklacht bij de politierechter inge
diend, en deze aanklacht zal dezer dagen
worden behandeld. We zijn wel be
nieuwd hoe de rechter daarop zal reage
ren. Met een beroep op de vrijheid van
drukpers en de vrijheid van meningsui
ting is - dunkt me - toch niet alles te
verdedigen. Zeker niet in een tijd waarin
discriminatie zo ongeveer het hoogste
kwaad is waaraan men zich kan schuldig
maken...
Toch moet men z'n verwachtingen maar
niet te hoog spannen. Een beledigende
uitspraak aan het adres van moslims of
hindoes wordt in de regel zwaarder aan
gerekend dan wanneer iets ten nadele
van de christenen wordt gezegd. Boven
dien is het nog mogelijk dat de auteur
aannemelijk weet te maken dat hij niet
de bedoeling had een bepaalde bevol
kingsgroep te beledigen. Maar we zullen
de uitspraak moeten afwachten.
Intussen kan het zo langzamerhand voor
ieder duidelijk zijn dat de christenen in
de hoek komen te zitten waar de slagen
vallen. Daarover men we ons maar niet
te zeer verwonderen. De kerken vormen
met elkaar een minderheid in de samen
leving en het lijkt erop dat die minder
heid zo ongeveer vogelvrij wordt ver
klaard. Dan kan het zelfs een eer worden
wanneer de mensen, zoals de Heere Je
zus heeft gezegd, ons smaden en vervol
gen en liegende allerlei kwaad tegen ons
spreken.
Dat houdt overigens niet in dat we ons
nu alles maar moeten laten aanleunen. Er
is tenslotte nu een wet Gelijke Behande
ling en waarom zouden christenen op die
wet niet een beroep kunnen doen?
Ook Paulus kwam tijdens het verhoor
voor de Hoge Raad voor zichzelf op. En
tenslotte beriep hij zich zelfs op de Ro
meinse keizer, die de christenen te vuur
en te zwaard vervolgde.
De andere kant van de zaak is uiteraard
dat diezelfde Paulus in zijn brieven
schrijft: „Zegent hen die u vervolgen, ze
gent en vervloekt niet". Dat laatste is
moeilijker dan een aanklacht indienen bij
de rechter.
Waarnemer
„Dat christenen in Nederland als achterlijk worden beschouwd,
daar kan ik mee leven,
maar dat we als misdadigers worden afgeschilderd, gaat me te ver"
BARNEVELD - Theodor Holman, co
lumnist van het Parool zou vandaag
terecht staan wegens het opzettelijk bele
digen van christenen. In een bijdrage
voor zijn krant van 2 juli 1994 schreef
Holman: ,,Nog steeds vind ik iedere
christenhond een misdadiger". Mr. J.
Cordia, journalist van het Nederlands
Dagblad, viel daarover en deed aangifte
bij de officier van justitie in Amsterdam.
Recht op beledigen
Afgelopen zaterdag is de zaak in NOVA
opnieuw breed uitgemeten. Holman zei
in dit programma over zijn gewraakte
schrijven: „Christenen hebben zelf geko
zen voor hun christen-zijn. Dat is anders
voor mensen die bruin zijn, zoals ik, of
homo. Die kunnen daar niks aan doen.
Maar omdat christenen zelf christen wil
len zijn, mag je ze beledigen". En de
daad bij het woord voegend, zei hij de
paus 'een grote schurk' te vinden.
De aktie van Cordia, die na een onbeant
woorde brief aan de hoofdredaktie van
het Parool, de officier van justitie op
zocht, noemde Holman 'een vorm van
ernstige matennaaierij. Cordia is typisch
zo'n collega die te laf is en waarschijn
lijk ook geen talent heeft om de pen ter
hand te nemen, maar dat doet via de
rechter. Hij had de polemiek aan moeten
gaan, maar dat durft-ie niet". Cordia
meent dat Holman in wezen 'het recht
om te beledigen' claimt, iets wat de Ne
derlandse wet (gelukkig) niet toestaat.
„Ik kom nergens in de wet tegen dat
journalisten of columnisten geheel of in
beperkte mate boven de wet gesteld zou
den zijn".
Het is Cordia een raadsel waarom
NOVA de oude wettekst vertoonde, in
plaats van de recentelijk herziene tekst.
In de nieuwe wettekst staat dat discrimi
natie op grond van godsdienst of levens
beschouwing strafbaar is. Cordia: „Er
staat niet: uitgezonderd christenen, om
dat die in Nederland een riante positie
innemen".
Discriminatie
In de landelijke media is gisteren ruim
aandacht besteed aan de achtergronden
van de aanklacht tegen Holman. Verge
lijkingen worden getrokken met andere
zaken waarin sprake was van laster en
discriminatie. De Volkskrant vraagt zich
af of een veroordeling van Holman haal
bare kaart is. Is artikel 137c, dat discri
minatie verbiedt, niet bedoeld voor
kwetsbare groepen in de samenleving?
Dat zijn christenen in Nederland toch
niet? Op grond van de bestaande juris
prudentie kan de vrijheid van menings
uiting alleen worden beperkt als er 'een
dringende maatschappelijke behoefte'
aanwezig is en 'de beperking evenredig
is aan het te bereiken doel'.
Volgens Mr. J. Cordia is dat echter wel
degelijk het geval. Sinds zijn naam in de
publiciteit is gekomen als degene die de
zaak tegen Holman aanhangig maakte,
wordt hij overspoeld met telefoontjes
van christenen die zich net als hij 'ver
schrikkelijk pijnlijk getroffen' voelen
door het schrijfsel van Holman.
Cordia: „Dat christenen in Nederland
door diverse media als achteriijk worden
beschouwd, daar kan ik mee leven, maar
dat we als misdadigers worden afgeschil
derd, gaat me te ver. De volgende, logi
sche stap is dan: weg met hen, want ze
zijn slecht".
Zelf afgestudeerd in het discriminatie-
recht, weet Cordia waar hij het over
heeft. „Ik heb veel onderzoek gedaan
naar mensen die zich gediscrimineerd
voelden, bijvoorbeeld door personeels
advertenties waarin leeftijdsbeperkingen
worden gesteld. Ik kan me helemaal in
de gemoedstoestand van die mensen ver
plaatsen".
Steunbetuiging
De Amsterdamse inspekteur van politie
F. Tieleman die samen met zijn raads
man Mr. W. J. E. Hendriks de zaak tegen
Holman zal voeren, heeft inmiddels
steunbetuigingen ontvangen van drie
vooraanstaande christenen, de gerefor
meerde hoogleraar dr. J. Douma, secreta
ris van de Gereformeerde Bond dr. ir. J.
van der Graaf en ds. A. Moerkerken van
de Gereformeerde Gemeenten.
Ook rabbijn Evers, rector van het Neder
lands Israëlitisch Seminarium in Amster
dam heeft zich bij de klagers gevoegd.
Tientallen andere personen hebben in
middels bij de Amsterdamse officier van
justitie gemeld, dat ze ook als beledigen
de partij willen optreden. Per persoon
kunnen zij maximaal 1500 gulden aan
schadevergoeding claimen.
Het proces tegen Holman is volgens ND-
redakteur Cordia verdaagd. Er is waar
schijnlijk meer voorbereiding nodig al
vorens de zaak kan voorkomen.
MIDDELHARNIS - Postduiven-
houdersvereniging 'de Reisduif'
houdt vrijdag 20 januari en zater
dag 21 januari 1995 haar jaarlijkse
holdienshow in het verenigingsge
bouw aan de Van Gorcumstraat 5
te Sommelsdijk.
Keurmeester is dhr. A. den Toom, die de
drie hoogst gekwalificeerde viertallen en
de schoonsten onder de doffers en de
duivinnen bekend zal maken.
De trekking van de grote verloting vindt
plaats op zaterdag 21 januari om 16.00
uur in eerder genoemd verenigingsge
bouw.
Vanaf zaterdagavond 19.00 uur zal een
lijst met de winnende lotnummers ter in
zage klaarliggen.
Zaterdagavond worden, ten bate van de
vereniging, bonnen verkocht voor eieren
of jonge duiven van zeer prominente
liefhebbers. De bonnen kunnen worden
ingezet via G. Kieviet, Langeweg 18,
Middelhamis, tel. (01870) 82437.
De openingstijden van de tentoonstelling
zijn:
vrijdagavond 20 januari vanaf 19.00 uur
en zaterdag 21 januari van 14.00 tot
17.00 uur en vanaf 19.00 uur.
Op maandag 16 januari a.s. gaan
de cursussen Fotografie en Lite
raire opleidingen als eerste weer
van start, In dezelfde week op
woensdag 18 januari a.s. begint de
cursus Wijnkennis van de Volks
universiteit. Voor deze cursussen
zijn nog enkele plaatsen vrij.
De cursus Fotografie wordt op maandag
avond van 20.00 tot 22.00 uur gegeven
door Theo Mastenbroek. De acht lessen
durende cursus is bedoeld om de beno
digde basiskennis op te doen voor het
maken van betere foto's. De kosten zijn
110,- en de cursus wordt gegeven in
het Diekhuus in Middelhamis.
De literaire ontmoetingen zijn eens per
maand, met als startdatum 16 januari a.s.
Op maandagavond van 20.00 tot 22.00
uur wordt het boek van Adriaan van Dis,
Indische Duinen, besproken.
Voor 20 februari en 20 maart staan de
boeken Sprong naar het zuiden en Huis
met de geesten op de lijst. De laatste
avond 10 april is een poëzie-avond, die
de cursisten zelf samenstellen, door de
eerste avond vijf gedichten naar keuze in
te leveren. De literaire ontmoetingen
worden gehouden in het Diekhuus in
Middelhamis en de kosten zijn 55,-.
Vinoloog Wim Schoordijk verzorgt voor
de Volksuniversiteit de cursus Wijnken
nis. Deze cursus gaat op woensdagavond
18 januari van start. In acht lessen maken
de cursisten een wijnreis rond de wereld
en leren het karakter van een wijn te be
palen via kleur, geur en smaak. Het cur
susgeld bedraagt 110,-.
Voor meer informatie kan men bellen:
(01870)87722.
De Reumapatiëntenvereniging Goeree-
Overflakkee houdt haar 1ste bijeenkomst
in 1995 op maandag 23 januari a.s.
Deze avond is informatief en mevr.
M. L. C. Mastenbroek uit Middelhamis
komt ons veel vertellen over de Klassiek
Homeopatische Geneeswijze, zij maakt
daarbij gebruik van natuurlijke genees
middelen.
U kunt ook allerlei vragen stellen.
In febmari is onze volgende bijeenkomst
niet op de 20ste zoals was afgesproken
maar op 13 februari a.s.
Dan komt voor ons spreken dhr. Blok
land uit Zwijndrecht, die ons vertelt over
Veilig Verkeer. De laatste tijd verande
ren de verkeersregels nog al eens en voor
ons zullen daar zeker belangrijke tips bij
zijn. Zeker voor diegenen die gebruik
maken van een aangepast vervoermiddel.
Voor beide avonden zijn belangstellen
den van harte welkom.
Zoals altijd beginnen we om 19.30 uur
en ook altijd in het paviljoen van het zie
kenhuis te Dirksland.
We zijn nog altijd op zoek naar nieuwe
leden. Hebt u gewrichtsklachten of pijn
in de spieren of slijtage? Het bestuur is
altijd bereid u informatie te geven.
Tel. (01871) 2264 of (01878) J927.
Op D.V. maandag 16 januari hoopt ds. J.
Westerink uit Bunschoten te spreken
over het onderwerp 'De bekering'.
Aanvang 19.45 uur.
Plaats: Hervormd Verenigingsgebouw
'De Hoeksteen', Ring te Middelharnis.
Alle cursisten zijn weer hartelijk wel
kom. De Stuurgroep
"^^-e^l^SOjaar
50 jaar
Nieuwe CD/MC
Medio maart 1995 verschijnt er weer een schitterende opname van
het Dirkslands Mannenkoor met bekende vaderlandse liederen,
zoals Wilhelmus, Op bergen en in dalen,. Een lied van Nederland,
Bevrijdingslied, en vele andere.
Deze opname vond plaats in de St. Catharijnekerk te Brielle.
Dirigent: Dinant Struijk Prijzen: CD
Orgel: Michel de Wit jyjQ
Vleugel: Bert Roest Verzendkosten
Bestel nu:
bij één van de koorleden; of
telefonisch (01870) 86768 of 83017; of
j^ stuur een briefje aan: Dirkslands Mannenkoor
■f^f/f»^ Vl^ Bromelia 7
*V 3247 DE Dirksland
37,50
17,50
2,50
is het blad voor uw jamilieoenchten
Cees vaa de Ree uit Slellendam vertrok op
11 februari 1949 als sergeant gewonden-
verzorger naar Nederlands Indië. In een
dagboek heeft tiij verwoord wat dat voor
hem heeft betekend en hoe hij zijn verblijf in
de tropen heeft ervaren. Z'n pennevruchten
zijn gebundeld en, met toestemming van
dhr. van de Ree, hopen we zijn dagboek in
de komende maanden te verhalen.
-51-
Als we in ons kamp aankomen worden we verwel
komt door opgewonden kameraden, die ons het heu
gelijke nieuws vertellen dat we volgende week met
een Amerikaans schip of per 'Zuiderkruis' zullen ver
trekken. Een vreemd gevoel maakt zich van je mees
ter. Een gevoel dat zich niet laat beschrijven.
Vrijdag, 8 september
Hygiënische inspektie man
en revaccinatie
Voor de algehele afwikkelingen resten ons nog
slechts enkele dagen. We hebben dan ook een drukke
dag achter de rug. Om voor mij onbegrijpelijke rede
nen moet het gehele bataljon nogmaals worden gere-
vaccineerd. Een hels karwei, waarmee we vrijwel de
gehele dag bezig waren. Van deze gelegenheid werd
tevens gebruik gemaakt om inspektie man te houden.
Dit om te voorkomen, dat er militairen met geslachts
ziekten naar huis zullen vertrekken. Deze inspektie
werd verricht door de garnizoensarts. De avonduren
benutten we om alle papieren in orde te maken. We
gens gebrek aan voldoende bureauruimte en schrijf
machines neemt dit karwei meer tijd dan we hadden
verwacht. Het is middernacht voor alles klaar is. Bek
af vallen we op ons tempatje.
Zaterdag, 9 september
Laatste dienstreis naar Batavia
Met de gisteravond in orde gemaakte pokkencertifica
ten, werklijsten en appèllijsten vanmorgen vroeg naar
de verschillende bureaus in Batavia vertrokken. De
finale afwikkeling verliep vrij vlot en met een bevrijd
gevoel, veriost van de papiermassa keerde ik met de
fourier en nog enkele andere onderofficieren per 3-
tonner terug naar Bogor. Het gezoem van de motor
maakt je doezelig en in die schemertoestand trekken
in een waas vele gebeurtenissen aan je voorbij. Nog
enkele dagen en we vertoeven op zee. Je kunt het
bijna niet geloven. Door het plotseling afremmen van
de auto verdwijnt de versuftheid en zie je de kam-
pongs, sawahs, palmbomen en de bergtoppen op de
achtergrond aan je voorbij glijden. Je voelt dat je dit
schitterende landschap erg zult missen. Die gedachte
maakt je een beetje weemoedig en je bemerkt dat je
echt van dit tropenland bent gaan houden. Deze laat
ste zaterdagavond in Bogor ga ik met Verkerk, die
me zo voortreffelijk geholpen heeft om alle papieren
tijdig gered te hebben, naar de stad. Op het balkon
van het 'Hon Kong' restaurant filosoferen we uitge
breid over wat ons na de euforie van de thuiskomst
verder in Nederiand te wachten staat.
Zondag, 10 september
Vierde zondag in Bogor
en de laatste op Java
De laatste zondag op het vasteland van de Indische
Archipel breekt stralend aan. Op deze morgen kijk je
met een bijzondere blik naar de blauwe hemel en de
roerloze palmbomen rondom het kamp. Een ver
trouwd beeld dat nu spoedig tot het verleden zal be
horen. Het vertrek van het 422ste bataljon is definitief
geregeld. Hoe vaak hebben we naar dit moment ver
langd. Hoe vaak hebben we daar met elkaar op de
lange avonden op de afgelegen posten in het binnen
land over gesproken. Onze laatste kerkdienst op Ja
vaanse bodem werd geleid door ds. Sluiter. Het lag in
de bedoeling dat hij gelijk met ons zou vertrekken,
maar wegens het tekort aan veldpredikers heeft hij
opdracht gekregen nog enige weken te blijven. JDe
kerk was overvol. Aan het slot van deze bijzondere en
aangrijpende dienst zongen we toch wel enigszins
ontroerd het zesde couplet van ons volkslied.
Maandag, 11 september
Taak in Indonesië beëindigd
Het is reeds laat in de avond als ik de pen ter hand
neem. Op deze laatste avond op Javaanse bodem
dreig je overspoeld te worden door een zee van ge
dachten. Morgen zullen we afscheid nemen van het
altijd groen blijvende Java, met de vele kampongs,
kleine toko's, levendige pasars, kali's, sawahs, palm
bomen en bergketens. Afscheid van een bijzonder
mooi landschap en van een levendig straatbeeld, dat
in het binnenland wordt overheerst door vrouwen in
bontgekleurde sarongs en door mannen, die in lichte
draf met de pikol over de schouder hun koopwaar
vervoeren. Afscheid van het straatbeeld in de grotere
steden, waar de vele betja's de stedelingen, veelal ge
kleed in kleurrijke kleding, naar de gewenste bestem
ming brengen.
We zullen afscheid nemen van een leven waarvan
men zich thuis geen voorstelling kan maken. We laten
veel achter, niet alleen de gevallen kameraden, maar
ook onze jeugd. Toen we voet op Javaanse bodem
zetten waren we een stel schuchtere knapen. De om
standigheden waaronder we geleefd en geopereerd
hebben, hebben ons omgevormd tot jonge kerels met
een eigen levensopvatting.
Hier werden teleurstellingen moedig verwerkt en
karakters gevormd. Ik schreef hierboven doelbewust
'Taak in Indonesië beëindigd' en niet 'Taak in Indo
nesië volbrachtT Die beoordeling laat ik graag aan
geschiedschrijvers over, die kunnen het kluwen van al
het politieke geharrewar beter ontrafelen dan ik en
mijn kameraden, die er een speelbal van zijn gewor
den. Wij hebben binnen het kader van de beschikbare
mogelijkheden en vaak onder zeer primitieve omstan
digheden onze plicht gedaan, waarvoor als beloning
niet meer dan een fooi werd toegekend. Met dit te
rechte verwijt aan de Nederlandse regering en alle
politici in Den Haag besluit ik mijn aantekeningen op
het altijd groen blijvende Java.
Dinsdag, 12 september
Vertrek uit Bogor en inscheping
aan boord van de 'Zuiderkruis'
Nauwelijks zijn de ochtendnevels opgetrokken of er
heerst reeds een grote drukte in het bivak. Direkt na
het ontbijt worden de klamboes en tempatjes ingele
verd en de laatste gebruiksvoorwerpen in de plunje-
zak gepakt. Het bataljon zal per trein naar Tandjok
Priok, de haven van Batavia, vertrekken.
Aangezien ik bij de inscheping een taak heb, maak ik
met enige officieren de reis naar de haven per jeep.
Alvorens naar de kade te gaan gebruiken we in het
zeemanshuis in Tandjok Priok de lunch, die bestaat
uit meegenomen boterhammen. Om 18.00 uur begint
de inscheping. ledere militair wordt langs een aantal
tafeltjes gedirigeerd, waar ik de inschepingspapieren
controleer en een collega een voedingskaart uitreikt.
Met een zware hoofdpijn en een hevig transpirerende
body klauter ik uiteindelijk als één van de laatsten aan
boord.
Na een flinke douchebeurt en na wat gegeten te heb
ben nog even een luchtje geschept op het overvolle
dek, en daarna snel in de hangmat. Ondanks al het ge
roezemoes val ik weldra in een diepe slaap. Het ver
trek is vastgesteld op 07.00 uur en dat betekent dus
vroeg opstaan.
Woensdag, 13 september
Aan boord van de 'Zuiderkruis*
en het vertrek uit Batavia
Om 05.00 uur reveille. Iedereen haast zich naar de
toiletten en waslokalen. Daarna volgt er een run op
het cafetaria. Men wil zo snel mogelijk aan dek zijn
om een goede plaats te bemachtigen.
Het grote en lang verwachte moment is aangebroken.
De drumband en het pijperkorps verlaten het schip en
stellen zich op de kade op. Weldra klinkt er pittige
marsmuziek. Tegen 07.00 uur klauteren de muzikan
ten weer aan boord en stellen zich aan dek op. De
loopplank wordt binnengehaald. Drie forse tonen
weerklinken uit de scheepsfluit. De trossen worden
losgemaakt. Roetzwarte rook kringelt uit de schoo-
steen. Dan klinkt het Wilhelmus. Niemand beweegt
meer. Iedereen, zowel op het schip als op de kade,
staat geëmotioneerd in de houding en brengt de groet.
Een ontroerend moment! Als de laatste tonen van
het volkslied verklonken zijn gaat er een geweldig
hoerageroep op. Het vertrek is een feit!
„Tabee Java!" Ja, vaarwel Java! Bij het uitroepen
van die woorden flitst er veel door je heen en het
geeft een wat weemodig gevoel. Buiten de pieren gaat
de 'Zuiderkruis' voor anker. We moeten wachten op
de 'Sibajak', die met gezinnen van het KNIL en de
Koninklijke Landmacht eveneens op weg gaat naar
Nederland.
Wegens gebrek aan voldoende reddingsmiddelen aan
boord van de 'Sibajak' moet de reis in konvooi wor
den gemaakt. Het grootste deel van de dag brengen
we door aan dek onder de gespannen tentzeilen. Ge
zeten in de schaduw werpen we voor het laatst een
blik op de kust van Java. De dag gaat traag voorbij.
Tegen de avond worden de ankers gelicht en vangt de
lange reis aan. Op weg naar huis. Tot middernacht
zitten we aan dek en genieten van de wondermooie
sterrenhemel en van het verfrissend nachtelijk zee-
windje. Alvorens de hangmat in het bedompte ruim
op te zoeken maak je nog een wandeling over het dek.
Als je op het achterdek over de reling leunt zie je het
spoor dat de steeds omwentelende schroef door de
golven trekt. Elke omwenteling van de schroef brengt
je dichter bij huis. Voor de boeg bruist en schuimt het
wijkende water. Je knijpt je in de arm om vast te stel
len of je inderdaad wakker bent, dat het werkelijkheid
is en geen bedrieglijke droom. Nog 28 dagen en je
zult weer thuis zijn.
Het duurt lang voordat je in slaap valt. Het is moeilijk
om aan alle gedachten een halt toe te roepen. Je denkt
aan het kleine land en aan allen die daar op je wach
ten. Maar, hoe vreemd het ook mag klinken, op dit
moment spelen de gedachten aan Indonesië, aan het
eiland Java, waarvan je in de vroege avonduren de
kust zag vervagen, de hoofdrol.
Je denkt terug aan de laatste week toen in de lange
lijsten van repatrianten ook je eigen naam vermeld
stond. Namen en nog eens namen van jonge kerels,
die ieder op hun eigen wijze zich door de tropen
diensttijd hebben geworsteld. Struikelend, vallend en
weer opstaand met innerlijke en soms ook uiterlijke
littekens, maar ze zijn er door gekomen. Het vertrek
uit Bogor, de laatste rit. per jeep waarop je de ver
trouwde beelden van het mooie landschap voor altijd
op het netvlies trachtte vast te leggen. Het moment
waarop je met één voet nog op de Javaanse bodem en
met de andere reeds op de loopplank stond.
Het zijn momenten die je nooit meer zult vergeten.
(wordt vervolgd)
Naar een ander eiland, Java