EIIIVI1DEII-I1IEUW5
„EHBO meer dan
een pleister alleen"
Overdenking
Warmste november sinds 300 jaar
ililiiiiiW
uit de
Heilige Schrift
lliiiiiiiPiiiiiK
IlilHiiiiHHiijpiii
llllllllllliilIB^^^
Stoffel kijkt terug:
de juiste
taxatie...
Toch God gezien!
Weerpraatje
VERVOLGVERHAAL
|j|p||l|||||iiip|||||B^
2e Blad
VRUDAG 23 DECEMBER 1994
No. 6362
Veul lezers van EN wete wel dat ik
altied veul an EHBO ha gedaen.
Op Haarken waer géén dokter
weunt (wiele binne op Haarken
zoender dokter in zoender burge
meester groatgebrocht) is er al van
jaeren terug iemand, die tussen de
dokters in Melissant in Dirksland
in stieng voor de êêrste opvang
EHBO. Vroeger was dat Wolfert
de Durpspliesje. Daer gieng je naer
toe voor allerlei oengelokjes (Wol
fert weet alles, zei een kleine joen-
gen).
Noe las ik dat er op Haarken weer een
EHBO cursus gaet beginne (daer motje
naer toe gaen oor, doewe).
In in Ouddurp bestaet de afd. 50 jaer.
Toen docht ik daer zit wel een verhaeltje
in voor de krante dienk ik.
EHBO waerom gae je daer naer toe, in
wat trek je noe om dat te doen. Wel bie
mien was het zo. In de oorlog, in dan
biezoender toen wiele geëvakueerd
wazze, toen gebeurende der veul aarge
diengen, deur bommen in granaten.
Maansen stierve wel un keer met 30
geliek, deur een bomberdement. Noe kon
ik der wel niet helpe, mar ik docht as ik
noe us kón helpe dan wist ik niet hoe.
Toen, nae den oorlog er een cursus
EHBO kwam vanuut Dirksland, toen
binne mun der direkt naer toe gegaen. In
mit de Ramp hadden we er veul gemak
van bie het helpen.
Mun hadde les in 't lege schoollokael
van de gemeenteschole oender an de
Kaejendiek, laeter in de bovenzael van
de Brandweerkazerne, in oak nog in Ons
Huis in weer laeter nog een kêêr bie oens
thuus in de weunkaemer an de
Peuterdiek 13c. Vanuut Dirksland
kwamme de êêrste kêêr un paer EHBO-
ers praktijkles geve. Dr. Diel gaf les, in
dr. Huisman.
Bie eerstgenoemde hadde mun êên bie-
zoendere opleiding... Ik zat in het
bestuur in dan vroeg un of ik bie de slag-
ter un vaarkusoage mee wouw brienge.
Dan gaf un daer les over.
Hie ontleedde dan dat oage in liet zieje
hoe dat un aoge er van binnen in van
buten uutziejt. Dan nam un un komme
waeter in goaiende daer dan de lens in,
dan kon je goewd zieje dat dat gêên
zwart bolletje was, zoas je zouw dienke,
mar net een klein sliemetje. In dan gieng
un dat haerfijn uutlaage.
Zo oak mit de loengen van un vaarke.
Die wiere opgepompt om beter te kanne
begriepe hoe ut allemaele waarkt.
In wat dienk je van de levere die wier
oak bekeken in uutmekaore gehaeld, om
te laete kieke dat het net un spoenze is.
Dien dokter nam de levere an stukken
mee naer huus om te bakken (eet ze). In
oak het harte wier opegemaekt om de
kaemers in de boezems te bekieken in de
kleppen. Dat was leerzaem in oak inte
ressant in bloederig, dan konje an bloed
wenne.
Ik dienk dat Dr. Huisman wel un jaer of
tiene les heit gegeve op Haarken.
Bie mekaore hadde er toen toch wel
meer dan 20 un diploma. Mar niet alle
maele kwamme ze dikwels in anraeking
met oengelokken. Wel thuus netuurlijk
in in de buurt. Mar ik wier in de plekke
van Wolfert weer de tussenpersoon tus
sen de dokters.
Ik dienk dat er geen twintig huzen op
Haarken binne daer ik niet geweest binne
voor een groat of klein oengeluk(je).
As ik dat allemaele most opschrieve, had
ik heel EN noadig. lenkele wil ik er van
vertelle om te bewiezen dat EHBO meer
is dan un pleister alleen.
Soms heel droevig, dat kan ik niet vertel
le, dat mag niet. Hut allermoaiste van
EHBO is voor mien un bliej gezicht in
un moeder of vaoder die zeijt dat Jantje
of Mientje weer lache kanne as ze gehol-
pe binne. Soms is niks doewe oak
EHBO, dat za'k je nog wel vertelle
strakjes.
Noe za 'k j'es wat vertelle van twee tum-
merlui. Dien eenen had in zun hand
gestoke mit un beitel. Jae niet zoamar
oor, nee, un jaop van een woende. In
bloeije man, as un vaerke, dat geslacht
wier. Net binne ze binnen of dun
gewoenden gaet zweete, zweetdroppels
op zun veurhoad. Jannie, mun vrouwe
gauw om waeter in laete drienke. Toen
un verboende was zaag ik, „noe za'k
even naer den dokter belle of je kan
komme".
Ikke naer de kaemer (an den Meulendiek
in de wienkel was ut) om te bellen. Kom
gauw, riep Jannie, hie valt flauw.
Toe zeit ze tegen zun kameraod, geef die
stoel, dan lage mun daer zun voeten op
(benen omhoog). In wat dienkje, eer dat
un die stoele had gepakt valt un demef-
fen, zo slap as un wante.
Twee groate bouwvakkers van der stokje
op de vloere.
Zo kwam je dat nog al us tegen oor. In
daer mot je tegenkanne.
Er tegen kon (kan) ik gelokkig best, mar
toch is er verschil in of un kind un aarg
oengelok overkomt of un groat maans.
■Vooral as hut heel aarg is... dan gaet ur
veul in je om oor. Vooral as je dan naer
die ouwers kiekt.
Gelokkig is niet alles even aarg, nee je
kan oak wel us lache. Later dan, as je der
an trug dienkt.
Zo was ter un man mit un klein boatje in
de haevene. In die had un joengen bie
zun in z'n vrouwe. Noe wordt die joen
gen op de kaoije omgereje mit un
brommer geloaf ik. Die joengen bluuft
laage in is even buten westen. In as ik
dan geroepe wier was ik er meest heel
vlug bie. Zo noe oak, in daer was dat
ventje toch gae gille, man nog an toe. Jae
wat mot je dan doewe. Eerst mar us
kieke of je wat kan onldekke dat gebroke
kan weze. Nee niks te ontdekken... wel
stienge zun oagen wat sterk in un beetje
wild. Ik doche, dat is un hersenschod-
ding. Dus stille laete laage tot den dokter
komt. Niks doewe is oak EHBO. Wel
gemakkelijke neerlage in maeke dat un
niet stikt in zun eigen toenge. Noe bleef
un of in toe wel gille. Dat was vooral
voor pa un hard gelag, hie wist niet hoe
un hut had, dat snap je. Dat valt niet
mee, moet je kind mar weze.
Doe je d'r noe wat an of niet, zeit un op
un gegeven oagenblik. Ik zaage, mun
lieve man, ik mot hier niks an doewe,
want dan motden dokter nog us mit zun
gaen solle. Daer pakt un mun bie mun
schoeren man in schod mun deur mekao
re of mun hoad d'r of most. Zo mot je
niet doewe zeije de omstanders, in hae-
lende die man van mun. Wat had die
voader ur laeter spiet van. Ik nam un 't
niet kwaeluk oor, mar noe komt hut...
nae dat ten dokter geweest was zeit un
in het doolhof van prijskaartjes
Makelaar Tamboer
Tel. (01870)8 34 77
hie mag wel vervoerd worre naer de boat
of naer huus, mar op de boat was geen
plekke in hie wennende vaare weg, dus
naer huus mit een ziekewaegen, dat kos
tende nog al wat, in hie most hut zelf
betaele docht un (zeker elfhonderd gul
den) mar hoe noe, dan mar naer de lege
wienkel bie ons an de Meulendiek. Zo
zag je dan un waere optocht over
Haarken, mit un brancard mit die joen
gen er op naer de wienkel. Daer hei un
gelege tot tegen dun aevend, ze ha gege-
te bie oens in toen had die man hut voor
mekaore dat un mit un ziekenauto naer
huus kon.
Kiek dat was EHBO op Herken. In dan
zag je dankbaere ouwers, dat doe je dan
goed. Un jaer laeter kwam die joengen
oens mit zun ouwers nog us opzoeke,
want hie wist niet wie wiele wazze, want
hie as helemaele van de kaerte dien dag.
Dat binne noe natuurlijk geen echte
EHBO karweitjes, mar bie oens wel.
Verdrienke, verbrande, hartverlamming,
alles kwam je tegen waer je bie geroepe
wier as de maansen mit de handen in 't
haer zatte. In dan komt hut op anpakke
an oor.
Nog een geval wil ik vertelle in dat was
echt un geval waer bie gelache is. Ik kan
hut wel vertelle, hut is al heel lang geleje
in de patiënt kwam niet van 't durp, mar
van vaare weg.
Op un zaeterdagaevund kwam iemand
mun roepe, „Stoffel, trek komme, der
leit un man an den Koaiendiek, bie de
Copure, hie doewt niks meer". Snel dur
heen in oendertussen was un bie gekom-
me in trok mit zun voet in kreunende as
je dur an kwam. Dudeluk gebroke.
Dokter belle, ,,briengt un alvast mar
voorzichtig in 't wijkgebouw", zeit un.
Zo gezeit zo gedaen, vakkundig vervoerd
op un draegbaer, in in de behandelkae-
mer in 't groene kruusgebouw op taefel
geleit.
Zun sokke mit oendersteuning van hulp
uutgetrokke in de voet mit kossens in
rust geleid. Den dokter wouw mar un
foto laete maeke... Dus ziekenhuus
gebeld voor vervoer. Noe komt het min
der ernstige van EHBO. Hie zei „Ik mot
pHie had nl. nog al knap veul
vocht ingenomen in was smoorzat.Dus
't wier hoag waeter. „Dat wordt dwei
len", zeit de anwezige pliesje, „dat wordt
dweile Stoffeltje". „Dat geloaf je toch
niet", zei ik (noe had de zuster geen
dienst, dus die kon niks oprume). Ik
gieng naer 't magezein om un flesse
(weet je wel ee) in die lei ik an bie die
kloris. Tjoenge, tjoenge wat un waeter
zit ur in un Schiedammertje, un flesse
haest vol. As je toen dun dokter in die
pliesje gezieje had, die lagge slap, dat
snap je.
Noe kom er nog wat bie, un joengetje
van un aor durp hielp mun mit verbin
den, in noe, zag un dit allemaele. Hie
zeit: „Mot dat oak as je EHBO heit?" Ik
zaage, „ja dat hoart er allemaele bie".
„Dan gae ik ur un maendag al of', zeit
un, „want dat kan ik noait".
Hut meeste van wat we op Haarken ha
gedaen is echter niet zo lollig geweest
oor, nee soms droevig, in-droevig, waer-
bie je oak wel us meer sociaal waarker
was in most trachten te troasten, dan
EHBO-er.
Mar hut geeft voldoening as je iemand
bie kan staen in zulke oagenblikken.
Daarom volg de cursus EHBO, het is
nodig, ook op Herkingen. Ook op Flak-
kee, ja overal.
C. Huizer
Niemand heeft ooit God
gezien; De eniggeboren Zoon,
Die in de schoot des Vaders is.
Die heeft Hem Ons verklaard"
(Johannes 1 vers 18)
De apostel Johannes schrijft zijn eigen
Kerstevangelie. En dat is wel sterk afwij
kend van wat de evangelist Lukas vertelt
over de gebeurtenissen in Efratha's vel
den en de geboorte te Bethlehem.
Lukas 2 klinkt menselijk en daardoor be
grijpelijker. Het Kerstevangelie van de
gewezen arts staat dan ook hoog geno
teerd bij ons.
Het wordt met Kerst niet gauw overge
slagen.
Er zijn meer Kerstliederen getoonzet op
Lukas dan op Johannes!
Toch laat Johannes licht vallen op het
aloude Kerstgebeuren dat het overden
ken méér dan waard is. Hij vat als het
ware alles voor ons samen in de woorden
van de tekst hierboven afgedrukt.
De geboorte van de Heere Jezus in Beth
lehem's stal heeft tot achtergrond dat
'niemand ooit God heeft gezien'.
Het zien van God, de Heere staat cen
traal in de Bijbel. Dat heeft bij de Bijbel-
heiligen geleefd. Men behoeft alleen
maar te denken aan de hartstochtelijke
vraag van een Mozes in het Oude Testa
ment: Heere, toon mij nu Uw heerlijk
heid.
Mozes bidt op een ingrijpend moment
van zijn leven of hij de Heere mag zien.
En het zal u niet moeilijk vallen ook
andere Bijbelse figuren te noemen, die
met dezelfde vraag hebben geworsteld.
Ook Thomas kwam met de vraag bij Je
zus: Heere, toon ons nu de Vader. Ook
hij wilde God wel eens zien.
Leeft dat niet in het hart van ieder gelo
vige om God te zien?
Er zijn natuurlijk vele mensen, die zich
daarover niet bekommeren.
Het ongeloof ziet alleen aan wat voor
ogen is en verder komt men niet. De
dwaas zegt in zijn hart dat er geen God is
en dan ontbreekt ten enenmale de vraag
naar het God's bestaan!
Maar, zo betoogt Johannes, God wordt
door niemand gezien. Dat kan niet. Hij is
namelijk te groot, te heerlijk en te ver
blindend voor een mens. Óns oog zou
verblind worden en ons hart ineenkrim
pen. Wie zal God zien en leven.
Dat is wel duidelijk geworden in Efra
tha's velden, toen de Heerlijkheid des
Heeren de herders omscheen. Zij, die
waren verkoren om iets van God te zien,
zij versmolten en vielen ter aarde. Zij
vreesden met grote vreze.
Wie zal God zien en leven?
Johannes leert ons, dat de weg naar God
toe is afgesloten.
Van de mens uit gezien is er geen door
komen meer aan. God, de Heere is een
verre en vreemde voor ons geworden,
onherkenbaar en onbereikbaar.
Ook dat is Kerst, te vergelijken met het
nachtelijk duister van Efratha's velden.
Dan is er nog wel leven met een kleine
letter. Maar als Hij ontbreekt dan is dat
geen Leven te noemen.
Toen werd het Kerst!
Het is alsof Johannes een geheel nieuwe
bladzijde omslaat van de mensengeschie
denis.
God's Zoon werd op deze aarde geboren.
Naar Hem werden de herders uit de don
kere velden geleid door het Woord dat
de engelen spraken. Jezus is geboren. In
Hem is het Licht en het Leven.
Hij was immers in de schoot des Vaders,
d.w.z. héél dicht bij God. God uit God,
Licht uit Licht en Leven uit Leven.
In Hem is God tot deze wereld gekomen.
En dat was zichtbaar. Men kon om zo te
zeggen in dit Kindeke God zien en voe
len. Dichter bij kon God niet tot ons ko
men.
In de gebruikelijke weg van de geboorte
heeft het de Heere behaagd zich aan
mensen te openbaren.
Zo ontneemt Hij met Kerst elk mens het
excuus, dat Hij niet te vinden zou zijn.
„Die heeft Hem ons verklaard!"
De Heere Jezus is Gods' verklaring op
aarde, zegt Johannes.
Nu is verklaren zoveel als openbaren,
bekend maken.
Straks als Jezus zijn openlijke dienst
aanvaardt, doet Hij niet anders dan
bekend maken en uitleggen wie Zijn
Vader in de hemel nu eigenlijk was en is.
Hij is Degene, die het verlorene zoekt en
hij, die God als maar zoekt, doch in
eigen kracht niet kan vinden, wordt door
Zijn Woorden toch gebracht tot het vin
den. God, de Heere is immers een gans
Andere dan dat wij dachten.
Het volk gezeten in duisternis zal een
groot Licht zien.
Jezus Christus, de Openbaring van Zijn
Vader verspreidt het wonderlijke Licht
van genade en vergeving.
Allen, die deze verklaring in Jezus gaan
zien en geloven, vieren Kerstfeest op een
geheel andere wijze dan wie ook.. Want
zij hebben toch God gezien. Zoals de
Herders en de wijzen uit het Oosten,
Maria en Jozef en zovele anderen na hen.
Omdat het Kerst geworden is en de
Eniggeboren Zoon het aangezicht van de
Vader heeft uitgestraald op aarde, daar
om is er sprake van Licht en Leven.
Kerstfeest bracht God uit de hemel weer
op de aarde en Jezus brengt door geboor
te en leven dit hemelse Licht weer in het
hart.
Het (schreiend) hart dat zingen mag het
ere zij God op aarde en in de hemel.
Dan is het pas echt Kerstfeest: Toch God
gezien!
J. T. C.
(door Jan Versteegt)
November 1994 werd een historische maand.
Nog nooit eerder in de klimatologische geschie
denis was een slachtmaand zo warm. De gemid
delde etmaaltemperatuur kwam uit op 10.2 gra
den, waarmee ons landelijk instituut in De Bilt
het jaar 1899 naar het tweede plan wist te schui
ven.
Toen was de etmaaltemperatuur 9.1 graden. Hoe
absurd warm het geweest is moge blijken uit de
normale temperatuur over de maand, die
bedraagt volgens het langjarig gemiddelde 5.9
graden.
De afgelopen maand werd daardoor de warmste
in bijna driehonderd jaar en het was de tweede
maal dit jaar dat een absoluut record sneuvelde.
Ook juli lukte het om een record aan flarden te
schieten. Het jaar 1938 raakte door de thermi
sche explosies in november het eeuwrecord
kwijt, dat stond op 8.7 graden.
Vooral de eerste helft van de maand was zeer
warm, op 4 november steeg het kwik in Beek en
Oost-Maarland tot 211 graden en daarmee werd
een nieuw decade-record in de wacht gesleept.
Bovendien steeg het kwik in het zuiden van
Limburg op drie etmalen boven de 20 graden en
dat was nooit eerder gebeurd in deze eeuw. De
tweede tien-daagse periode leverde ook in De
Bilt een record op. Het gemiddelde bedroeg
11.1 graden.
Naast extreem warm was november aan de
droge kant. Gemiddeld valt er in ons land in die
maand ongeveer 80 mm regen, maar nu werd er
over de KNMI stations 48 mm in de regenme
ters opgevangen. Natuurlijk waren er verschil
len. Zo kreeg de Betuwe slechts 28 mm, tegen
80 in de Noordoostpolder. Op ons landelijk
instituut in De Bilt viel 36 mm neerslag, tegen
80 normaal.
Over de zon konden we niet echt klagen, de
warmtebron scheen landelijk gezien 58 uur en
dat komt aardig overeen met het gemiddelde.
Leeuwarden en Eindhoven kregen ruim 68 uur,
tegen 53 op het vliegveld Valkenburg bij Leiden.
De landelijk hoogste temperatuur werd gemeten
in Beek en Oost-Maarland, op 4 november werd
het daar 21.1 graden.
De laagste temperatuur viel ook in Limburg,
Oost-Maarland noteerde op 30 november —1.2
graden.
De afgelopen novembermaand stond in schril
kontrast met die van verleden jaar. Toen bedroeg
de gemiddelde temperatuur slechts 2.2 graden
en daarmee veroverde november 1993 een derde
plaats in het klassement van koudste slacht
maanden.
Er werden toen in De Bilt vijf ijsdagen in de
wacht gesleept, een absoluut record sinds 1706.
Dit jaar kwam het kwik geen enkele maal bene
den het vriespunt op ons landelijk instituut.
UOOR H. iklI¥6i^Lli%S
vandaar het bloed uit de mond, dat de
boerin liefderijk wegveegde telkens.
„Voorlopig in elk geval niet vervoeren,
't Zal wel een hopeloos geval zijn,
Sinke. Zijn vrouw moet gewaarschuwd
worden".
't Was een zware gang. Doch baas Sinke
maakte zich gereed. Toen hij aan het hek
was, de dokter bleef nog, werd hij door
zijn vrouw teruggeroepen.
„Lokkerse is al overleden", zei zij.
Ze snikte, alsof haar eigen man ter ziele
was.
En Sinke, ontzet, ging, niet vermoedend, dat zijn
oog een schier even tragisch toneel zou zien.
„Is er wat met mijn man?" vroeg vrouw Lokkerse.
Zo, op een morgen, in al die sneeuw, kwam Sinke
niet aanlopen. En Marius was naar het station,
moest voorbij Sinke. En Sinke deed zo vreemd. En
een tijd geleden was zijn knecht ook over de weg
gehold. En toen had zij het rijtuig van de dokter
gezien. En haar man was nog niet terug, terwijl de
trein...
„Is er wat met mijn man, boer Sinke?"
„Ik heb een harde boodschap, vrouw Lokkerse. De
Heere moge je kracht geven, want een arm men
senkind kan het niet. Je man... een ongeluk... het
paard op hol.de slede omgeslagen.
Behoorlijke zinnen kon Sinke niet uiten. Want als
een verdwaasde staarde vrouw Lokkerse, zwaar
leunend op de tafelrand, hem aan.
„Is.'t Is toch niet waar?"
Dat was niet een menselijke kreet.
Sinke knikte. Sprakeloos.
,,'t Is heel, heel ernstig met je man, vrouw
Lokkerse. Hij ligt bij mij op het hof. De dokter
geeft..."
„Geen hoop? Is...?"
„God zij met je, arme vrouw. Je man is al overle
den".
Het hoge woord was er uit.
Een door merg en been dringende gil klonk door
het vertrekje. De beide kinderen, bij moeder thuis,
huilden om het hardst.
Vrouw Lokkerse was bewusteloos gevallen. De
schrik had haar overmand.
Sinke, ten einde raad en ook in de war, riep ijlings
een buurvrouw; deelde haar het verpletterende
nieuws mede en verzocht haar hulp. Meteen keek
hij uit naar het rijtuig van de dokter, dat gelukkig
spoedig naderde.
Van 't lijk van de man ging de dokter naar 't be
wusteloze lichaam van de vrouw, die na een half
uur bijkwam.
En Sinke liep langs de school. Meester Huisman
moest de kinderen op de hoogte brengen.
Door het dorp liepen reeds geruchten. Ter hoogte
van 'Het Dorpshuis' ontmoette Sinke Janse, die
niet beter wist, of zijn vrouw was reeds thuis. En
hij vertelde.
Het was een konstematie. Heel het dorp kwam in
rep en roer.
Die avond werd het lijk van Lokkerse naar de wo
ning vervoerd, omdrie dagen later, onder zeer
grote belangstelling, ten grave te worden gedra
gen.
Dominee Grietman sprak een prachtig woord. Zou
hij wel ooit voor een arbeider zó hebben gespro
ken? De mensen waren er beduusd van. Hij sprak
van ongerepte sneeuw, die rood gekleurd werd
door het bloed van een goed mens, een voorbeel
dig huisvader, een plichtsgetrouw arbeider.
Maar hij sprak niet van Christus, Wien te dienen
de lust van Lokkerse was geweest.
Sinke sprak er wel van. Niet aan het graf. Dat was
geen gewoonte op het dorp. Alleen de dominee
had daar het woord. Of niemand.
Neen, Sinke praatte met moeder Lokkerse. Meer
malen. Hartelijk. Praatte ook met haar in het ge
bed.
Men wist op het dorp wel te vertellen, dat de
weduwe Lokkerse lichamelijk had geleden. Meer
malen was zij op de dagen vóór de begrafenis be
wusteloos gevallen. Zij leek ineens jaren ouder.
Van haar geestelijke strijd, veel zwaarder en af-
mattender nog dan haar lichamelijk lijden, wist
men niet. Dat wist Sinke alleen. Doch die zweeg.
Alleen zijn vrouw was op de hoogte.
Moeder Lokkerse had op het punt gestaan, haar
geloof te verliezen. Zij was in volle opstand.
Tot - het Licht doorbrak; zij de handen vouwen
kon en stamelen: „Heere, erbarm U mijner; ver
geef mijn kleingeloof; wees een Vader voor wedu
wen en wezen".
Dat wist boer Sinke.
Doch hij zweeg er over.
„We laten je niet in de steek", zei hij tot vrouw
Lokkerse. „En boer Jansen heeft er ook over ge
praat. Gebrek zul je niet lijden".
Nog dagen lang was het ongeval het onderwerp
van het gesprek in Grol en Otdam.
Dan zonk de belangstelling in.
Meester Huisman kwam niet meer, om over Marie
te spreken. Aan de moeder had hij geen steun. En
hij begreep ook wel, dat het nu niet zou kunnen,
wat hij de heftig huilende Marie duidelijk trachtte
te maken. Marie, die een paar weken later de
school verliet. Om te gaan dienen bij de boer. Boer
Meeuwsen.
Fokko Folmer had er voor gezorgd. Door het me
delijden van de boerin op te wekken. Folmer was
arbeider bij Meeuwsen. En zijn jongen. Jaap,
werkte er toen ook.
Dat was geen toeval!
Er w geen toeval.
HOOFDSTUK 4
Zij had zorgen, de weduwe Lokkerse. In de
jaren, die volgden.
Niet zozeer zorgen van materiële aard. Boer Sinke
hield zijn woord. En ook Hendrikus Jansen gerui
me tijd. Er kon niet van hem gezegd, dat hij het
zeer lang deed. Maar verplichtingen had hij ten
slotte niet meer. Doch Sinke stak haar de behulp
zame hand toe. Een 'zuster in den Heere' mocht
niet verkommeren en gebrek lijden. Dus zorgde hij
zoveel mogelijk.
Marie was de deur uit en verdiende meer dan ge
woonlijk in Grol werd betaald.
Boer Meeuwsen was niet kwaad en zijn vrouw
was een goede ziel. Zij was veel te goed. Marie
ging een loopje met haar nemen, toen zij bespeur
de, dat zij bij de boer een potje breken kon. De
boer wilde haar niet op het land en niet onder de
koeien hebben. Hij had bepaald een zwak voor het
meisje, dat voorspoedig opgroeide; flink uit de
kluiten gewassen was; er, volgens de Grollenaars,
zijn kon.
Marie had een andere boer moeten hebben. Niet
Meeuwsen, die haar, zij het niet opzettelijk, stijfde
in haar trots. Zij had ook een andere boerin moeten
hebben. Deze was te goed. Zij zag verkeerde
karaktertrekken. Maar ging ze niet tegen.
Nee, materiële zorgen had moeder Lokkerse niet.
Zij leidde met haar kinderen een sober leven, maar
dat was altijd sober geweest. Marie was de deur
uit, kon ook wat afstaan van haar verdiensten, al
was het niet veel. Jan groeide op, zou spoedig van
school gaan, om bij boer Jansen te komen. Na de
vader, de zoon. De boeren van Grol waren niet
slecht. Zij hadden veel voor hun arbeiders over.
Eerlijk is eerlijk. En daarom moet dat getuigd. Dat
de lonen miniem waren en de werktijden ongeli
miteerd lang, lag niet aan de boeren van Grol
alleen. Men moet alles zien in het raam van de tijd.
NVMi
luMtfLAWIJ
(wordt vervolgd)
