Poppenhuizen in het Blaeuwe Huus
Koor- en
Orgelagenda 94/95
Nieuwe boeken
Milieubelasting landbouw daalt
Pasfoto's
1995
Kerstzangavond
in Ouddorp
Geef geen geld,
geef een thuis.
c^.....
Betaling
abonnementsgeld
Hisschemölier
Een keuze maken is
niet moeilijk!
VAN DER BOOM boeken en muziek
Biz. 2
EILANDEN-NIEUWS
VRTTDAG 2 DECEMBER 1994
Gonny Herbonnet-Janzee uit Willemstad exposeert vanaf vrijdag 2 t/in zaterdag 31 december haar
privé-koUektie poppenhuizen in het Blaeuwe Huus, het kantoor van VVV Ouddorp.
Reeds vanaf 1980 houdt zij zich intensief bezig met het verzamelen van materialen voor het samenstellen van
poppenhuizen. Haar eerste exemplaar is een grachtenhuis met nog een echt geveUrapje. De kerst is in dit huis
reeds aangebroken want overal zijn kerstversieringen te vinden. Het bleef echter niet bij deze patriciërswoning.
Een winkeltje, keuken en herenhuis maken deel uit van de kollektie. Ook exposeert zij een poppenhuis uit 1946.
Verpakkingsmateriaal van koekblikken vormen de basis voor dit huis. De zes poppenhuizen kunt u bekijken van
maandag t^m vrijdag van 8.30 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 17.00 uur en op zaterdag van 8.30 tot 12.00 uur en
13.00 en 16.00 uur in het VVV-kantoor te Ouddorp, Bosweg 2, tel. (01878) 1789.
i^^jm^yt
Help een kind, word pleegouder, voor meer informatie beu u gratis 06 022 34 32
Zaterdag 10 december:
Hervormde Kerk - Sommehdijk
Bas-bariton: Karel Bogerd. Panfluit:
Fred Mann. Trompet: Jacques van
Broekhoven. Orgel: Jaap Hollaar.
Aanvang 20.00 uur.
Vrijdag, 16 december
Hervormde Kerk - Goedereede.
Concert ten bate van Stichting
'Kuria' Kinderkoor uit Goedereede
en Kinderkoor uit Stellendam.
Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 17 december:
Hervormde Kerk - Middelharnis
Stichting Kerkconcerten
'Goeree-Overflakkee
Kerstconcert Chr. oratoriumvereni
ging 'Middelharnis' met medewer
king van vocale solisten van het Rand
stedelijk Begeleidings Orkest. Alge
hele leiding: Rinus Verhage. Aan
vang 20.00 uur.
Zaterdag 17 december:
Dorpstienden te Ouddorp
Kerstzangavond Chr. Gcm. Koor
'Hart en Stem' te Ouddorp: Chr.
Jeugdkcx)r 'Van Knop tot Bloem' te
Ouddorp; Chr. Kinderkoor 'Jong
begonnen' te Ouddorp; Chr. Man
nenkoor 'Jubilate Deo' te Ouddorp,
alles 0.1.V. Jan Bezuijcn. Pianist:
Johan van Broek-hoven. Aanvang
19.30 uur.
Zaterdag 17 december:
Hervormde Kerk - Dirksland
Kerstconcert Chr. Gcm. Zangver.
'Sursum Corda' uit Dirksland o.l.v.
Jaap de Geus en Hoeksewaards
Mannenkoor o.l.v. Adric Poortvliet.
Organist: Anton Weenink. Aanvang
20.00 uur.
Zaterdag 17 december:
Ned. Herv. - Herkingen,
Kerstconcert m.m.v. Jeugdkoor 'Deo
Juvante' uit Middelharnis o.l.v. Jaap
Hollaar. Organist André v. d. Beek.
Panfluit Cor v. d. Velde. Meditatie ds.
A. Schaap. Aanvang 19.30 uur.
Maandag 19 december:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Kerstconcert Mannenkoor 'Ons
Koor' te Sommelsdijk, Jongeren
koor One More Voice. Organist A.
Stam. Aanvang 19.30 uur.
Dinsdag 20 december:
Geref. Kerk - Stad aan 't Haring
vliet, Kerstconcert Chr. Gcm. Zang
vereniging 'Soli Deo Gloria' te Stad
aan 't Haringvliet o.l.v. Paul Kieviet.
Aanvang 19.30 uur.
Woensdag 21 december
Herv. Kerk - Stellendam,
Kerstzangdienst Chr. Zangver. 'Soli
Deo Gloria' en Mannenkoor 'Door
Eendracht Verbonden'. Dirigenten
Marco Kalkman en Johan van Broek
hoven. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 24 december:
Hervormde Kerk - Nieuwe Tonge,
Kerstzangavond Chr. Gcm. Koor
'Advendo' en Jeugdkoor 'Bid en
Zing' o.l.v. Peter Wildeman. Orga
nist: Janco Beider. Aanv. 19.30 uur.
Zaterdag 24 december:
Hervormde Kerk - Middelharnis
Kerstsamenkomst
Hervormde Zangvereniging 'Jedu-
thun' te Middelharnis o.l.v. Mar van
der Veer. Organist: Bart-Jaap de
Bakker. Aanvang 19.30 uur.
Maandag 26 december:
Ger. Gemeente - Dirksland
Kerstzangavond
Dirkslands Mannenkoor o.l.v. Dinant
Struik; Jeugdkoor 'luventa' o.l.v. Paul
Kieviet; Gemengd koor 'Soli Deo
Gloria' o.l.v. dhr. 't Mannetje. Orgel;
Michel de Wit. Aanvang 19.00 uur.
Zaterdag 21 januari 1995:
Hervormde Kerk - Middelharnis,
Orgelconcert rond het thema: 'De
orgelkunst van Felix Mendelssohn-
Bartyholdy". Organist: Paul Kieviet.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 11 februari
Hervormde Kerk - Middelharnis,
Herv. Zangver. 'Jeduthun' te Mid
delharnis o.l.v. Mar van der Veer.
Orgel: Bart Jaap de Bakker.
Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 24 februari:
Hervormde Kerk - Dirksland,
Concert-tournee: Orgel: Bert Elbert-
sen. Bariton: Karel Bogerd. Panfluit:
Fred Man. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 18 maart:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Voor uw
Drog. Ri'form. Foto Quelle
MIDDKl.HARMS
Tel. (01870)8 24 41
Concert ter herdenking van Johann
Sebastian Bach (168.')-1750). Orga
nist Paul Kieviet: Aanvang 20.(X) uur.
Zaterdag 18 maart:
Exodus Gcm. - Sommelsdijk,
Jubileumconcert Dameskoor 'Toon
kunst' uit Middelharnis o.l.v. W. C.
Meyboom. Organist: W. Soeters uit
Nieuwe Tongc. Tenor: J. Osscvoort.
Aanvang 20.(K) uur.
Zaterdag 1 april:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Concert ten bate van Woord
Daad: Deo Cantcmus uit Rotterdam
o.l.v. Cor de Haan. Aanvang 20.00
uur.
Zaterdag 8 april:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Passie en Pasen; Hervormde Zang
vereniging 'Jeduthun' o.l.v. Mar v. d.
Veer. Organist: Bart-Jaap de Bakker.
Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 8 april:
Hervormde Kerk - Oude Tonge,
35-Jarig jubileum van 'Com nu met
Sangh' 'Com nu met Sangh' te Oude
Tonge, Jubilate' te Ooltgensplaat.
Riddcrkerkse Tiener- en Kinderkoren
o.l.v. Jennifer van den Htx;k. Koper-
ensemble. Organist: P. Rotscheidt.
Aanvang 19.30 uur.
Vrijdag 5 mei:
Sporthal de Staver - Sommelsdijk.
Bevrijdingsconcert: Fanfare 'De
Hoop" te Stellendam o.l.v. Arie Stolk;
Chr. Gem. koren: 'Hart en Stem' te
Ouddorp o.l.v. Jan Bezuijen; 'Soli
Deo Gloria' te Dirksland o.l.v. Jaap
de Geus; 'Middelharnis' te Middel
harnis o.l.v. Cees den Braber; 'Soli
Deo Gloria' te Stad aan 't Haringvliet
o.l.v. Paul Kieviet; 'De Lofstem' te
Den Bommel o.l.v. Peter Wessels;
'Jubilate' te Ooltgensplaat o.l.v.
Hanny van Nispen-Franken; 'Com nu
met Sangh' te Oude Tonge o.l.v. Arie
van 't Geloof. Mannenkoren: 'Jubi
late Deo' te Goedereede o.l.v. Jan
Bezuijen en 'Door Eendracht verbon
den' te Stellendam o.l.v. Johan van
Broekhoven. Aanvang 20.(X) uur.
Zaterdag 24 juni:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Orgelconcert door leerlingen van Paul
Kieviet. Aanvang 19.30 uur
Deze rubriek - uitsluitend bedoeld voor
KERKCONCERTEN op Goeree en
Overflakkee - beoogt een spreiding van
de concertavonden te bewerkstelligen.
Verenigingen kunnen zich bij het vast
stellen van hun programma op boven
staande informatie richten.
Komen er desondanks meerdere concer
ten op een en dezelfde avond voor, dan
worden ze geplaatst in volgorde van bin
nenkomst. Stuurt u tijdig uw gegevens
toe en niet enkele weken voordat het
concert plaatsvindt. We hopen deze
rubriek elke eerste vrijdag van de maand
te plaatsen. Concerten tot een jaar na
datum worden opgenomen.
Aanmeldingen voor deze rubriek uitslui
tend door middel van formulieren, die
kunnen worden aangevraagd via tel,
(01870) 8 25 60.
Anders dan in voorgaande jaren
waarin ieder op eigen tijd en wijze
het abonnementsgeld aan ons over
maakte, verzoeken wij u voor de be
taling van het abonnementsgeld 1995
uitsluitend gebruik te maken van de
acceptgirokaart die u rond de jaar
wisseling wordt toegestuurd.
Het abonnementsbedrag is met één
gulden verhoogd tot 55,- per jaar,
of 27,50 per half jaar of 14,25
per kwartaal.
Zij die Bank en/of Postbank tot auto
matische afschrijving machtigden
behoeven de wijziging niet door te
geven. Onzerzijds is daarover al kon-
takt gelegd.
Administratie
Eilanden Nieuws
Op D.V. zaterdag 17 december zal er een
Kerstzangavond gehouden worden in het
mfg. 'Dorpstienden'. Hieraan zullen 4
Ouddorpse koren hun medewerking ver
lenen, te weten: de Chr. Gem. zangver
eniging 'Hart en Stem'. Het jeugdkoor
'Van knop tot bloem'. Het kinderkoor
'Jong Begonnen' en het mannenkoor
'Jubilate Deo'.
Voor de muzikale omlijsting zijn er deze
avond het Mehalennia-kwartet bestaande
uit: Elly Kopmels en Ellen van Willigen,
viool, Hedda van Oosterhout, alt-viool
en Johanna van de Ven, cello; en de
piano wordt bespeeld door Johan van
Broekhoven.
De algehele leiding is in handen van diri
gent Jan Bezuyen.
De koren zullen werken uitvoeren van
o.a. J. S. Bach, Bortnianski, Buxtehude,
en een aantal bewerkingen van Jan Be
zuyen.
Het 'Alzo lief heeft God de wereld ge
had", een bewerking van Jan Bezuyen,
zullen de 4 koren gezamenlijk uitvoeren,
en het Nehalennia-kwartet zal de canon
in D van Johan Pachelbel ten gehore
brengen.
Er zal ook samenzang zijn.
Al met al belooft het een mooie zang
avond te worden. De zaal is open om
I9.(X) uur, en de aanvang is 19.30 uur.
Programma's, tevens toegangsbewijs,
kunnen vanaf 3 december afgehaald wor
den bij Modehuis Aleman, Tcxtielhuis
M(xicm en de plaat.sclijkc VVV.
De t(x;gangsprijs is voor volwassenen 5
gulden en voor kinderen tot en met 12
jaar 2 gulden en vijftig cent.
Mirjam Neele (red.), Ik zoek ogen die
luisteren. Uitgave Kok Voorhoeve,
Kampen. Paperback. 88 pag. Prijs
ƒ19,90.
De uitgave van dit boek vond plaats in
samenwerking tussen de genoemde uit
gever en de VBOK te Amersfoort. Velen
zullen het weten: 'VBOK' staat voor
'Vereniging ter Bescherming van het
Ongeboren Kind'. Mevrouw Neele,
onder wier redaktie dit boek uitkwam, is
al vele jaren direkteur van de VBOK.
Deze bundel schetst een twaalftal prak-
tijk-voorbeelden. De verhalen zijn op de
werkelijkheid gebaseerd, zonder overi
gens de privacy van de betrokkenen te
schaden.
Wie meer wil weten over wat het bete
kent ongewenst zwanger te zijn en hoe
de hulpverlening kan verlopen, leert via
deze 'geschreven portretten' het werkter
rein en de aanpak van de VBOK kennen.
Aanbevolen!
Ons Oranjehuis, Kalender voor 1995.
Uitgeverij J. J. Groen en Zn. (onder
imprint van 'Van Mazijk Uitgevers'),
Leiden.
Deze bekende kalender is nu voor de 48e
keer verschenen; ook dit keer weer
uitgevoerd met 13 fraaie kleurenfoto's
van 'leden van het Koninklijk Huis, in
een stijlvolle typografie en met een
transparant schutblad. De kalender is
verkrijgbaar in elke boekhandel en kost
slechts/ 13,95.
Voor hart en huis, Bijbels Dagboek
1995. Uitgeverij J. J. Groen en Zn.,
Leiden. Paperback. Circa 200 pag.
Prijs 12,50. (kwantumkorting moge
lijk).
Jaarlijks wordt dit meditatief dagboek
door een interkerkelijk redaktie samen
gesteld. Dit jaar werkten mee: ds. G. S.
A. de Knegt, ds. D. J. Budding (beiden
Ncd. Herv.), ds. A. van Heteren (Chr.
Geref.) en ds. J. B. Zippro (Ger. Gem.).
Laatstgenoemde nam de plaats in van de
eerder dit jaar overleden ds. D. Rietdijk.
De dagelijkse indeling is bekend: een
overdenking n.a.v. een Schriftplaats als
mede opgave van een lezen bijbelge
deelte en enkele te zingen psalmverzen.
Als vanouds: aanbevolen.
Honingdroppels 1995. 112e jaargang.
Onder redaktie van 'De vriend van
oud en jong'. Uitgeverij J. J. Groen en
Zn., Leiden. Prijs 17,45 (kwantum
korting mogelijk).
Van deze dagkalender zijn twee uitvoe
ringen beschikbaar: één in boekvorm als
mede één om aan de wand te hangen: in
de vorm van blok-en-schild. Beide zijn
verlucht met de reproduktie van een
fraaie aquarel (Rino Visser), voorstellend
Abraham en Izak op weg naar de offer-
plaats Moria. Voor elke dag is er een
(korte) meditatie en aan de achterzijde
van het blad een gedicht of verhaaltje.
^<f^^ ^^o-
<b^^ 9,^^ ^O"- O-^^
Kom eens vrijblijvend binnen l<ijken!
Binnenweg 50, SOMMELSDIJK, tel. (01870) 82614
Door verbeterd bedrijfsmanagement heeft de
agrarische sektor de afgelopen jaren een
behoorlijke bijdrage geleverd aan het ver
minderen van de milieubelasting. Mmeralen-
overschotten daalden en de uitstoot van
ammoniak is sterk verminderd. Er worden
ook minder gewasbeschermingsmiddelen
gebruikt De bijdrage van de landbouw aan
de verdroging als gevolg van beregening met
grondwater is kleiner dan veelal werd aange
nomen.
In de meeste gevallen zijn de ambitieuze over-
heidsdoelen echter nog niet bereikt. Soms zijn
ook de recente vorderingen gering; zo verbeterd
de benutting van energie in de glastuinbouw
nauwelijks meer. De inspanning zal op veel ter
reinen dus nog moeten worden verhoogd, ook al
zijn de financiële milieulasten in de agrarische
sektor nu al relatief hoog. Dat meldt het
Landbouw-Economisch Instituut (LEl-DLO) in
de rapportage 'Landbouw, milieu en economie'
die jl. woensdag in Den Haag werd gepresen
teerd op het symposium 'Milieu: een uitdaging
voorde agrarische sektor'.
- Ammoniakemissie: doelstelling in zicht
Door de verplichting om mest emissie-ami aan
te wenden is de uitstoot van ammoniak in 1992
sterk gedaald. Ten opzichte van het basisjaar is
de daling nu 45%, waamiee de halvcringsdoel-
stelling voor het jaar 2000 al grotendeels is be
reikt. Mede door de hoge kg-opbrengsten en de
daarmee gepaard gaande afvoer van mineralen,
daalden de mineralenoverschotten in 1992. Ook
over langere termijn gezien, gaat de situatie er
op vooruit: sinds 1986 is het stikstofoverschot
op graasdierbedrijven met 20% ge-daald, tot 391
kg N per ha. De verschillen tussen bedrijven
hangen sterk samen met de veebezetting, maar
niet noodzakelijkerwijs met de bedrijfsopper-
vlaktc. Vooral op bedrijven met een relatief
grote oppervlakte en een hoge melkpro-duktie
per koe is er door een efficiëntere voertaktiek
verbetering mogelijk. Bij glastuinbouwbedrijven
is besparing op het gebruik van meststoffen niet
alleen mogelijk door recirculatie, maar ook - zo
bleek op potplantenbedrijven - door het gebruik
van druppelaars. Hoewel voor sommige dier
soorten, zoals vleeskuikens en vleesvee, Noord-
Nederland nu een groter aandeel van de veesta
pel huisvest dan 10 jaar geleden, is er weinig
veranderd aan de concentratie van de veehoude
rij in de mestoverschotgebieden. Op korte ter
mijn zal dat ook niet gebeuren. Bij toenemende
mestafzetkosten zou een lichte verschuiving
plaats kunnen vinden, die voor sommige regio's
een forse groei van de veestapel in kan houden.
- Energiegebruik agribusiness in kaart
Het energiegebruik in de land- en tuinbouw
daalde in 1992 met 5%. Behalve de tuinbouw-
sektor, gebmikt ook de agri-business in de vee
houderij- en akkerbouwsektoren veel energie.
Vooral de zuivelindustrie en de slachterijen zijn
grootgebruikers, met als gevolg dat de totale
produktieketen van melk en vleesvee meer ener
gie gebmikt dan bijvoor-beeld de groenten- en
fmitketen. De produktie van voedingsmiddelen
is relatief energie-intensief: het aandeel van de
totale agribusiness (de land- en tuinbouw samen
met de toeleverende en afnemende industrie) is
verantwoordelijk voor 10% van het energiege-
bmik, waarmee circa 7,5% van het nationaal
inkomen en de werkgelegenheid wordt gegene
reerd.
- Akkerbouw:
minder gewasbeschermingsmiddelen
In twee jaar tijds is het gebmik van chemische
gewasbeschermingsmiddelen in de akkerbouw
ruim een kwart gedaald. Vooral het verminderde
gebmik van grondontsmettingsmiddelen is hier
de oorzaak van.
In de glasgroenteteelten komkommer, paprika
en tomaat wordt op ruime schaal gebruik
gemaakt van biologische middelen. Per hektare
wordt hieraan 2.900,- uitgegeven, tegenover
6.700,- aan chemische middelen.
Maty C. Romein-Vroegindeweij e.a.,
Het wonder van kerstfeest. Uitgeverij
De Groot Goudriaan te Kampen.
Paperback. Geill. 96 pag. Prys 17,50.
De uitgave van deze bundel kerstverha
len vond plaats in samenwerking met de
Nederlandse Hervormde Zondagsscholen-
bond. Dat wijst er al op dat dit boek
vooral bedoeld is voor de vertellers tij
dens de kerstfeestviering op (zondags)
school of club. Geprobeerd is in elk van
de verhalen het wonder van het kerst
feest te laten doorklinken.
Ingrid Trobisch, De vrouw met zelf
vertrouwen. Uitgeverij Kok Voor
hoeve te Kampen. Paperback. 174 pag.
Prijs 29,90.
Dit boek is opgedragen aan 'mijn moe
ders, zusters en dochters - en aan de
mannen die hen liefhebben'. In drie
brede hoofdstukken gaat de schrijfster in
op de speciale problemen waarmee de
hededaagse vrouw wordt gekonfron-
teerd. 'Hoe vindt zij innerlijke kracht in
een turbulente wereld', dat is de vraag
die zij vanuit diverse gezichtshoeken
beantwoord. De verhouding met God wil
daarbij de grondtoon zijn.
Drs. A. Kamsteeg, Een breuk te ver.
De Open Brief tussen Vrijgemaakten
en Nederlands Gereformeerden. Uit
geverij Van den Berg, Kampen. Pa
perback. 75 pag. Prijs 17,50.
Aan het eind van de jaren zestig vond er
een betreurenswaardige scheuring plaats
binnen de Vrijgemaakte kerken. Een
breuk die leidde tot het ontstaan van een
kerkengroep die zich later 'Nederlands
gereformeerd' zou gaan noemen. Vijf
entwintig jaar na dato, dus ongeveer een
generatie later, komt er een bezinning op
de gang van zaken van toen op gang.
Naast andere publikaties is dit boekje
daarvan een bewijs. De schrijver, die zelf
gereformeerd-vrijgemaakt is en journa
list van professie, zet het een en ander
nog eens op een rij. Hij roept op tot we
derzijdse schuldbelijdenis.
Meint R. van den Berg, Uitkijken voor
het raam. Uitgeverij Van den Berg,
Kampen. Paperback. 79 pag. Prijs
17,90.
De auteur is zowel (ned. geref.) predi
kant als schrijver van diverse romans.
Ook publiceerde hij een groot aantal bij
belstudies. Deze kleine novelle (de tijds
ruimte die ze beschrijft is minder dan
een maand) bestrijkt de horizon van een
eenzame man die een kamer van enkele
vierkante meters bewoont. Hij ervaart en
onderhoudt een band met de meeuw
Kasper. Totdat het dier doodgaat - of
niet...?
Inge Lievaart, Een kring in stil water.
Uitgave Kok te Kampen. Paperback.
92 pag. Prijs 23,50.
Inge Lievaart, een dichteres die al heel
wat uitgegeven werk op haar naam heeft
staan, beoefent in deze bundel de poëzie-
kunst van 'haiku' en 'sentyu' - naar ik
meen vormen van Japanse origine: drie-
regelinge strofen, geordend in een zestal
series, elk onder een eigen thema. Inge
Lievaart is blijkens deze poëzie een
nauwkeurig waarneemster van subtiele
elementen in haar omgeving, met name
in de natuur; haar weergave toont gevoe
ligheid en betrokkenheid, en een goede
beheersing van de taal.
Ds. C. van de Velde, Ik vouw mijn
handen. Een handvol gebeden. Uitgave
Kok Voorhoeve Kampen. Paperback.
62 pag. Prijs 14,90.
Dit boekje is een co-produktie van Kok
Voorhoeve en traktaatvereniging Filip-
pus. De samensteller wil de lezer behulp
zaam zijn door woorden en gebeden aan
te reiken die in diverse situaties in het
leven te gebruiken zijn.
Drs. N. Dijkstra-Algra, Help, ik ben
ambtsdrager. Een praktisch cursus
voor het werk. Uitgave Kok Voor
hoeve te Kampen. Paperback. 62 pag.
Prys 12,50.
Deze cursus voor ambtsdragers is samen
gesteld door de Werkgroep Toerusting
van het Confessioneel Gereformeerd
Toerustingscentrum; ze wordt gepresen
teerd als zijnde bruikbaar voor met name
die kerken die bij het Samen op Weg
proces betrokken zijn. Elk hoofdstukje
eindigt met een serie gespreksvragen.
Ineke van Dok-Mak, Als balsem in de
wonden. Ziekte en genezing vanuit bij
bels perspektief. Uitgave Kok Voor
hoeve te Kampen. Paperback. 100 pag.
Prijs 19,90.
De schrijfster is psychologe/gespreks-
therapeute. Haar specialisme is vooral
gelegen in de (krirische) relarie tussen
het New Age-denken en het Christen
dom. In haar therapie wil zij voluit uit
gaan van de Bijbel als het gezaghebben
de Woord van God. Van daaruit is dit
boek ook geschreven.
JMJK.
- Verdroging: De landbouw onttrekt nonnaal
100 miljoen kubieke meter grondwater per jaar
voor beregening, wat bijdraagt aan de verdro-
gingsproblematiek. De grondwateronttrekking
door en voor de landbouw is bescheiden, en valt
in het niet bij de grotere verdamping als gevolg
van hogere produkties per gewas.
- MiUeulasten: Volgens cijfers van het CBS
zijn de netto-milieulasten in de periode 1989-
1992 voor de agrarische sektor verdubbeld tot
450 miljoen gulden. Dat cijfer komt overeen met
5% van de netto-toegevoegde waaide. Alleen in
de aardolie-industrie wordt relatief en absoluut
meer aan milieulasten opgebracht.
