Pracht spektakel op Goeree-Havenhoofd
Eilanden-Nieuws
familieberichten
Klimaatverandering:
oorzaken, gevolgen
en oplossingen
Eierverbruik
in Nederland stabiel
Berichten uit
de Gezondheidswijzer
Jr
''Mh'^!^^^^
Grote bingo te Ouddorp
Tractor- en motorendag
in de Oostdijk
Vakantiebijbelclub
Rommelmarkt Oude Tonge
Orgelconcert
Evert van de Veen
te Tholen
RV. De Trekvogels
Nog'es Berend Botje
VERVOLGVERHAAL
JT
is het blad voor uw
Mobiele tentoonstelling op
zonne-energie
Maandthema julil augustus
'voetverzorging'
KAREL DE (JROÏE
W. G. A. ik- Winter
Biz. 2
EILANDEN-NIEUWS
Je mag in 't vissersdorp Goeree-
Havenhoofd onder de jeugd nog
jongens van sta-vast veronderstel
len en zaterdagmiddag bleek dat te
kloppen; 74 jeugdigen waagden
aan, langs, onder en over een touw
de oversteek over de haven, dertig
meter lang. Wat wou je ook, aan de
overkant wachtten een paar fraai
blonde Havenhóódse meisjes die
aan de winnaars rooie petjes deel
den en zó'n petje wilde je natuur
lijk.
Schooldircktcur meester van Kootcn zou
't evenement openen, daarom omdat de
baten van deze dag voor z'n school, de
"Eben-Haczer" basisschool zouden zijn
bestemd (al voor de derde keer) en daar
doe je wat voor, zo ook de bovenmees-
ter, maar halverwege het touw leed hij
schipbreuk en plonsde in 't water.
Z'n pupillen deden 't beter, vooral Jan
Jaap van Wijk, al moest'ic aan de andere
kant bekennen "dat z'" i
Mccih'i van Koolfii in de piobtenien.
zêcr dce'. Zoals hij klom er maar één.
gewoon het touw in 't midden en een
been aan elke kant. Hij maakte een snelle
oversteek, dat zeker.
De havenoversteek werd georganiseerd
door de touwtrekclub "de Goeree.se vis
sers' en werd gesponsord door enkele
visserijbedrijven. Het werd een prachtige
middag, langs en boven de haven, "l was
echt feest op 't Höód. Meerderen hadden
zelfs de vlag uitgestoken!
De uitslag was als volgt:
5-12 jariiicm
Jan Jaap van Wijk0.34.04 min.
Martijn Moerkerk0.43.16 min.
Arjan van Koppen0-30.60 min.
J-16 Jcirli^cn:
Wilbert Mocrkcrke0.44.60 min.
Pillen \erolme0.44.63 min.
André Slingerland0.33.50 min.
jaar en ouder:
Michel Niemandsverdriei0.16.73 min.
Peter Akershoek0.18.00 min.
Pi.-i Krii-or ().IS.33min.
Jan Jaap van Wijk tijdens n \ncllc nvcnmht.
Speeltumvcrenigmg "De f-lipjes' te Outl-
dorp organiseert op woensdag 10 augus
tus een grote bingo in M.F.G. "Dorps-
tienden" te Ouddorp. Aanvang 20.00 uur.
Mooie prijzen.
Zaterdag 20 augustus organiseert men
voor de tweede keer een tractoren- en
motorendag in de Oostdijk in Goede-
rcede. De eerste tractorendag in juli van
het vorig jaar was een groot succes,
mede daardoor hebben de organisatoren
besloten ook dit jaar weer zo'n dag te
organiseren. Wat gaat er zoal gebeuren
en wat is er te zien?
Er zullen oude traktoren, oude automo
bielen, stationaire staande) motoren
en zelfs een crossley motor te zien en te
horen zijn. Veel van deze traktoren,
motoren enz. zijn dt)or de eigenaars
prachtig gerestaureerd.
Rond het middaguur maken de traktoren
een rondrit dt)or de gemeente Goedc-
reede en daarna (om ongeveer 14.00 uur)
is er een 'dors-demonstratie', een oude
dorsmachine zal dan aan hel werk zijn.
Kortom een evenement om te bezoe
ken.
Enkele gegevens: De dag is van 10.00 tot
16.00 uur, het terrein waar de dag
wordt gehoutlen ligt aan de Oostdijkse-
wcg 23 in Goedcreede.
OOLTGlA'SPLAAf
Vakantie Bijbel Clubconnnissie vanuit
het Ned. Hervormd Jeugdwerk te Oolt-
gensplaat organiseert van 10 tol en met
12 augustus diverse leuke aktiviteiien
voor alle kinderen van 4 tot 12 jaar.
Maar ook voor u en voor jou! De tent
staat op het Marktveld voor de Ned. Her
vormde Kerk.
Thema: DE GROTE VISSER.
Elke dag: 10.00 uur: Kinderclub (4-12
jaar) en 14.00 uur: Middagaktiviieit, o.a.
vossenjacht, zeskamp en veel meer.
Verder: Woensdag 10 augustus om
20.(K) uur: Sing-in. samcnzangavond.
Donderdag 11 augustus om 19.30 uur:
l-'ilin: Kruis in de asfaltjungle.
Iedereen wordt uitgenodigd om mee te
doen met onze programma's.
Tot ziens, het vakantie bijbel ehtbteam.
Anton. Cok, Jaap, Jacoline. Rianne en
Sjaak.
De Greenpeace-tentoonstelling Kli
maatcrisis - Power to Change reist
tot voorjaar 1995 in een trai-ler
door Nederland. Van 11 tot en met
13 augustus is de tentoonstelling,
die is geopend van 11.00 tot 17.00
uur, te zien in Zierikzee aan de
Nieuwe Haven. Vanaf de 15e tot en
met 25 augustus staat 'Power to
Change' op de Oosterschelde-
kering (samenwerkingsverband
met Neeltje Jans). Daarna reist de
tentoonstelling naar de Markt in
Middelburg (26 tot en met 29
augustus).
Power to Change - de ondertitel van de
tentoonstelling - is de oplossing van de
dreigende klimaatcrisis: de kracht om
energie te besparen en over te schakelen
op schone energie. De energie voor deze
tentoonstelling is dan ook afkomstig van
32 op het dak van de trailer bevestigde
zonnepanelen.
De tentoonstcllins; behandelt de oorza-
Op zaterdag 27 augustus aanstaande zal
er aan de Kerkring een groots opgezette
rommelmarkt worden gehouden.
Aan deze rommelmarkt is tevens een
paalzitwcdstrijd verbonden, die start op
vrijdag de 26e augustus om I8.(X) uur en
duurt tot zaterdag 27 augustus 14.00 uur.
Op deze rommelmarkt zullen naast de
gebruikelijke spulletjes ook bloemen,
planten, oliebollen en velerlei handwerk
worden verkocht.
Verder zult u aantreffen: Kinderspelen
Grote spiraal
Boeken
en nog veel meer.
Kortom, alle reden omvrijdag/zaterdag
de 26e/27c deze markt te bezoeken.
U bent van harte welkom!
Heeft u nog spulletjes, dan kunt u dit
doorgeven op (01874) 1931.
Op zaterdag 20 augustus wordt voor de
laatste maal opgehaald!
Op zaterdag 13 augustus a.s. geeft
de jonge \oortbuizer organist
Evert van de Neen een orgelconcert
in de Hervormde Kerk te Tholen;
aanvang 20.00 uur.
Dit is een goede gelegenheid voor de
Zecuwschc bevolking om kennis te
maken met deze veelbelovende organist
omdat in november 1994 een orgel-CD
zal worden gepresenteerd door de Her-
vomide Kerk van Tliolcn, opgenomen op
het prachtige Van Dam-orgel van deze
kerk. Na zorgvuldig afwegen is de keuze
op Even van de Veen gevallen om het
orgel voor deze CD te bespelen.
Dit concert is uitermate geschikt voor de
doorsnee orgellietliebber en er is een uit
leg over de te spelen werken.
Op hel programma slaan werken van
Bach, Handel, Boëly, Mendelssohn,
Bocllman (Suite Gothique), Guilmant en
een aantal improvisaties van de orszanist
zelf.
Na afloop zijn CD's en MC's te koop
van de organist.
ken en gevolgen van klimaatverandering,
maar biedt ook oplossingen. De gevol
gen worden ondermeer getoond in de
diaserie 'Nederland onder Water': Schip
hol en toeristische attrakties als de
Efteling staan zijn daarin gezwicht voor
een stijgende zeespiegel. Ook worden de
gevolgen hoor- en zichtbaar gemaakt in
een videoclip. De oplossingen worden
ondermeer in tekst en beeld aangereikt
met een touch-screen computer-pro-
gramma, waarmee bezoekers middels zes
stellingen hun mening over mogelijke
oplossingen kunnen geven.
Het verhaal van de tentoonstelling in een
notedop: klimaatverandering leidt tot een
ecologische, sociale en economische
catastrofe. De oorzaak? Onze honger
naar energie.
Door de opwekking van energie met be
hulp van kolen, olie en gas komt kool-
dioxyde (CO;) in de dampkring. CO: is
een broeikasgas: het houdt warmte vast.
Daardoor stijgt de temperatuur op aarde
en verandert het klimaat.
Om klimaatverandering te voorkomen
moeten we de CO:-uitstoot verminderen.
Dat kan als we energie besparen en
omschakelen naar schone en duurzame
energiebronnen als zonne- en windener
gie.
Per persoon werden in Nederland vorig
jaar 171 eieren gegeten. Dit was vrijwel
evenveel als in de twee voorgaande
jaren. Het verbruik lijkt zich, na een da
ling in de jaren tachtig, nu te stabilisercri.
Ongeveer 110 eieren werden thuis ge
consumeerd. Het buitenhuishoudelijk
verbruik, onder andere in instellingen en
horeca, bedroeg 20 eieren. En daarnaast
werden 40 eieren in verwerkte vorm
gegeten. Er bestaan grote verschillen per
regio en type huishouding.
Hoogste eierconsumptie in Zeeland
Per huishouden werden vorig jaar ge
middeld bijna 200 eieren gekocht. De
Limburgers en de Zeeuwen kochten
meer eieren, rcspcktievelijk 226 en 234
per huishouden. Ook in de noordelijke
provincies lag het huishoudelijk verbruik
ipts boven het gemiddelde. In de Rand-
'stad en Gelderland was het wat lager dan
gemiddeld. In Den Haag en Amsterdam
weiden de minste eieren per huishouden
gekocht, 160 per jaar. Een oorzaak van
de lagere aankopen in de Randstad is het
grote aantal een- en tweepersoonshuis-
lioudens. Deze groep eet daarnaast vaker
dan gemiddeld buiten de deur.
Huishoudens met een huisvrouw of -man
tussen de 40 en 49 jaar, kochten de
meeste eieren, gemiddeld 273. Bij zo'n
huishouden, bestaande uit vier personen,
liepen de aankopen op tot 335 eieren.
Ook tweepersoonshuishoudens waar de
huisvrouw/-man tussen 30 en 39 jaar
werden in 1993 gemiddeld 161 eieren
gekocht.
Scharrelei favoriet in Rusland
Ruim 31'^f van de huishoudelijk aange
kochte eieren in Nederland bestond in
1993 uit scharreleieren. Daarnaast
bestond 49!- uit volière-eieren. In de drie
grote steden werden minder eieren ge
kocht dan het landelijk gemiddelde. Dat
waren wel voor een groter deel scharrel
eieren, ruim 40%. Koploper is Amster
dam waar het aandeel scharreleieren
boven de 30'^f uitkwam. Drenthe en
Overijssel bleven met een aandeel schar
releieren van ruim 20"^;^ achter bij het
landelijk gemiddelde. Naannate de huis
man of -vrouw jonger is en het hui.shou-
den kleiner, is het aandeel van scharrelei
eren hoger. Bij een alleenwonende onder
de 30 jaar bestond ruim 33rf van de ge
kochte eieren uil scharreleieren. Bij een
vicrpcrsoonshuishouden met een huis-
vrouw/-man ouder dan 30 jaar, was dit
slechts 269r
DINSDAG 9 AUGUSTUS 1994
Vanwege de grote belangstelling in
de afgelopen maand, breidt de Ge
zondheidswijzer het maandthema
'voetverzorging' in augustus uit.
Naast het algemene informatiepak
ketje kan men nu bij de Gezond
heidswijzer ook gratis specifieke
informatie over voetverzorging
krijgen: over kinderschoenen, over
lastige voetproblemen als lik
doorns, wratten en zwemmersec
zeem, en over voetverzorging bij
diabetes.
Dit informatiemateriaal kunt u ophalen
of telefonisch aanvragen bij de Gezond
heidswijzer in de GGD-vcstiging die het
dichtst bij u in de buurt is: Middelharnis,
Sportlaan 5, tel. (01870)86641.
Ook kunt u in uw bibliotheek een boe-
kententoonstelling over dit thema bekij
ken.
De Gezondheidswijzer Zuidhollandse
Eilanden is het informatiecentrum van
de GGD waar iedereen vragen kan stel
len op het terrein van de gezondheid. In
de Gezondheidswijzer kunt u op het
gebied van ziekte, gezondheid en gezond
heidszorg folders en artikelen vinden,
maar bijvoorbeeld ook adressen van
patii^ntenverenigingen of informatie over
cursussen. Veel materiaal is kosteloos te
verkrijgen.
OUDDORP
Uitslag van de wedvlucht vanuit
Bergerac op 29 juli 1994. Gelost om
13.()5 uur. Wind: Zuid-oost. Deel
name: 121 duiven.
H. Kleijn 1,3, 10, 26; P. Mierop 2, 4, 14,
16, 28, 29: J. Akershoek 5: T. v. d. Bok
6, 9, 18, 19, 20, 30; L. Sperling 7, 8, 12.
22; Comb. Grinwis 11: A. Klijn 13, 23,
27; K. Breen 15; J. v. d. Berg 17; L.
Tanis 21, 24; Comb. Kievit 25.
In de krant van 8 april van dit jaar ging
het in de vragenrubriek, om de identiteit
van de veel bezongen Berend Botje uit
Zuid laren.
Het versje zegt van hem dat hij in Zuid
laren 'nooit wêêrom' is gekomen en ter
geruststelling van de kinderen voor wie
't versje werd gezongen werd bedacht
dat'ie wel naar Amerika zou zijn gegaan.
Via een abonnee in Nieuw Beijerland
heeft een 80-jarige in Canada wonende
oud Zuidlarense, geschreven wat zij uit
haar jeugd over haar toenmalige plaats
genoot Berend Bootje weet. Hij werd
Berend Bootje genoemd omdat hij dage
lijks met een platte open schuit door de
vaarten langs de boerderijen trok om de
volle melkbussen op te halen en de melk
naar de fabriek te brengen.
Hij moet een "akelige brompot' zijn ge
weest die al van verre op een scherp
fluitje floot om de boeren te laten horen
dat'ie er aan kwam. De knechten en mei
den hadden dan maar te zorgen dat de
bussen 'op de stoep' langs het water
stonden.
Iedereen was blij toen deze Berend
Bootje ermee stopte en er een jongere
man voor hem in de plaats kwam."Die
schafte overigens het bootje af en
bediende zich voortaan van paard en kar.
Het liedje moet een spotliedje zijn ge
weest op de oude Berend die altijd maar
mopperde en altijd maar een grote mond
opzette.
4.l^l^l^l^J^J^^^]^l^J^J^l^l^l^J^,^l^4.l^l^i^^J^J^l^l^l^l^J^l^l^.l^]^.J^J^J^.^l^.]f.^t^^^.l^:t.Jt.lf jfj^j^^ifj^i^itit.ififit.ifif4.if:fjt^if.ififififtf4-***>^***¥************
14-
De PYank achtervolgt hem, luid roepend
en bedreigend.
Fel stuitert Fillcrts hart in zijn'borsl. Als
hij maar nergens met dat vervelende
touw achter blijft haken.
„Een zwerfkei, pas op!", flitst het door
hem heen. Tjoep, hij veert erover.
„Ai, ai!", nu gilt Ellert. Hij is voorover
geklapt. Oei, wat doet zijn voet een pijn. Vurig
vlamt het door hem heen.
Daar lag iels scherps op de grond. Was het een
steen? Nee, een bijl. Welke sufferd heeft die hier
laten liggen?
De Frank is boven op hem gesprongen en rukt
hem overeind. Dol is hij. Daar wou me zo'n heide
nse Saks ontsnappen. Hij richt zich in volle lengte
op en stoot mei kracht z'n vuist in de richting van
Ellens neus, met de bedoeling om z'n slaaf eens
goed te laten voelen wie er de baas is.
Ellen bukt zich razendsnel. Mis! De vuist slaat in
het luchtledige. Ellert schalen het uit en voelt dan
weer aan z'n gewonde voel, waar hel bloed rijke
lijk uitvloeit.
De Frank is ziedend van boosheid. Hij trapt Ellert
naar een boom, stompt hem on'der zijn keel en
duwt hem tegen de stam aan. Daar windt hij het
touw om de boom en legt er enkele stevige knopen
op. Ellert staal nu machteloos, zakt bijna in elkaar
van de voetpijn.
De Frank stapt hoonlachend achteruit, ondoet zich
van zijn leren broekriem met koperen gespen
eraan. Tartend draait hij het ding een paar maal
zwiepend boven zijn hoofd in de lucht. Straks zal
hij die beroerde Saks in z'n gezicht ran.selen, tot
dal hij hem om genade zal smeken en als een
hondje achter hem naar Francic zal kruipen. De
schouder van de Frank buigt al naar voren. In
dodelijke angst ween Ellen met zijn handen af,
boven zijn hoofd.
„Heidaar", klinkt plotseling een hoge stem.
„Lafaard, laattlal!"
Vertwijfeld laat de Frank zijn rechterarm zakken.
Achter hem staat... de man in het blauw. Zijn
ogen fonkelen.
„Maak dat ventje los. F"n gauw een beetje."
De Frank weet niet hoe hij hel zt) gauw doen moet.
Z'n knieën knikken van bangheid. Zenuwachtig
friemelt hij de banden los.
„Verzorg die Saks goed. 't Is er een met pit in z'n
lijf. Die wil ik aan mijn hof hebben. We zullen
eens kijken wat we hem kunnen leren. Denk erom
dal je 'm niet laat ontsnappen. Anders laat ik je
levend roosteren boven een kolenvuunjc."
De Frank huivert, zelfs nog nadat zijn vorst weg
gereden is. Ellert hinkelt mee, nog steeds aan het
touw.
Als de dag ten einde is, sluipen enkele Saksen naar
de puinhopen van hiin lempelgebouwen, lopen
eerbiedig om de gevelde Heelalboom. Een van hen
maakt zich los van het groepje, blijft staan, sjokt
naar zijn akker.
Wat ziet hij daar? Het glinstert in de maneschijn.
Hij tast, voorover op z'n knieën zittend, 't Is
zwaar. He, een bijl. Maar... maar wat kleeft daar
nu toch aan? Bloed! Misschien hebben ze zoonlief
wel met m'n eigen bijl gedood. Dom, o wat dom,
om die hier te laten liggen. Hevige ontsteltenis
knijpt in zijn borst. Dit bloed... dat... dat roept om
wraak. Die arme jongen heeft nog niet eens mee
gedaan met die overval.
In machteloze woede balt vader Wychert zijn vuist
en als hij eindelijk weer overeind krabbelt, staat
één ding hem duidelijk voor ogen: hij zal niet eer
der rusten voor deze zaak betaald is. Met een
woeste grauw strompelt hij naar huis, de bijl als
een kostbare prooi met zich meenemend.
Hoofdstuk 8
DE LEGENDE VAN DE HOORNBLAZER
EN DE PIJLSCHIETSTER VAN PAVIA
Laat in de avond zetten de Franken hun tenten op
als nachtverblijf. Een oude .soldaat met een breed
lachend gezicht hakt wat hout in molen om een
vuur te stoken. Al gauw flikkeren oranje vuurton
gen door de droge brandstof. De Franken scharen
zich om hel vuur en warmen hun verkilde licha
men. Sommigen wrijven behagelijk hun handen.
De twaalf Saksische gevangenen zitten zielig op
een hoopje gedromd, stevig vastgebonden en
bewaakt door vier oplettende F'ranken. Ze weten
dat ze terug mogen naar hun land, als de Saksen
zich rustig gedragen en de achtergebleven bezet
ting in Eresburg niet lastig vallen. Daar is heel
weinig kans op, hun eigen volk kennend, vermoe
den ze een felle vrijheidsstrijd. Nee, hun dierbare
land zullen ze wel nooit meer terug zien. Mis
moedig staren ze naar de groep Franken bij het
knetterende vuur.
„Onze koning heeft een goed werk verricht tloor
die Saksen op hun vingers te tikken", bromt één
van hen.
„Ja", merkt een ander op, „God zal er zeker Zijn
goedkeuring over geven. Dat heeft Hij eigenlijk al
gedaan. Weten jullie nog dal we enkele dagen
geleden zo'n ontzettende dorst hadden en nergens
in de omtrek water konden vinden? Koning Karel
zocht om zich heenkijkend, wellicht met een
gebed in zijn hart en plotseling bruiste er voor de
voeten van zijn paard water uit de grond, lien
wonder van God! Nog groter als bij Willibrord in
Hciloo, want die moest nou graven, onze Karel
niet. O, o, wat hebben wc twn toch gedronken." De
anderen knikken instemmend. Ze weten het nog
maar al te goed.
„Reken er maar op dat Karel die Saksen klein zal
krijgen."
Allen schateren hardop. Ellen knarsetandt, steekt
z'n tong uit naar de rug van de dichtstbijzijnde
wacht en denkt bij zichzelf: „Wie je ook klein
krijgt, mij niet... nooit!"
Koning Desidcrius staat voor het venster van zijn
palcis in Pavia. Er ligt een vals glimlachje op zijn
gezicht. Hij stoot hel vensterluik open om wat fris
se lucht binnen te halen. Een kil avondwindje
blaast naar binnen. Desiderius steekt zijn handen
diep in de hennelijnen koningsmantel. Achter hem
zit Gerberga, de weduwe van Karloman. op een
leren poef.
„Nu is de tijd gekomen om uw zwager Karel een
hak te zetten", merkt hij op zonder zich om te
draaien. „Stefanus is dood. de nieuwe paus
Hadrianus zit pas op zijn stoel. Niemand weet van
hem of hij voor de Longobarden is voor de
Franken. Karel is op krijgstocht naar de Saksen,
dus ik heb m'n handen vrij, vrouwtje."
„Hm", zegt Gerberga. Ze legt haar handen afwach
tend op haar schoot. „En wat wou u dan doen?"
„Paus Hadrianus moet voor mij kiezen en uw
zonen! Heus, ze hebben recht op de troon. Hij
moet ze zalven."
Vanuit de donkere zaalhoek klinkt de felle stem
van Otker: „Als Hadrianus niet wil, dan zullen wc
hem aanvallen. Ha, ha, wat moet hij beginnen zon
der Karel!"
(wordt vervolgd)
