TOURELLE e/J TOURELLE VIND JE HET WEL! Nu tot 50% korting op onze zomerkollektie NIEUWS uit de kerken Het winterprogramma van de Volks universiteit Middelharnis Bladz. 3 Gerard Oomens Goed gevaren Battenoord Smokkelen Opleiding voor slijters- vakdiploma van start Damesmode Lingerie Dames Heren onder- en nacintgoed Verpleegkleding Winterstraat 5 Dirksland - (01877)2450 VRIJDAG 1 JULI 1994 „EILANDEN NIEUWS^ kolfje naar de hand van vooral de oude zeilschippersü In Rotterdam werden de aardappelen verkocht aan groenteboeren en aan gros siers. De groenteboeren kwamen met de hondekar de waren aankopen en als hun kar geladen was, kreeg het bootpersoneel een borreltje aangeboden. Zo'n borreltje kostte toen 5 cent. Eer het avond was, hadden zij menig borreltje gedronken wat niet bevorderlijk was voor lichaam en geest. Pieter Oomens, de vader van Marinus, verkocht in 1904 de Vier Gebroeders. Hij kocht voor zijn zoon de zeilklipper van 180 ton van Ferdinand v. d. Doel uit Battenoord. Dit schip werd de Drie Gebroeders ge noemd, Pieter Adrianus was immers in 1899 overleden. Het schip was 29 meter lang, 6 meter breed en had een beladen diepgang van 2,05 meter. Marinus vervoerde in het voorjaar veel grind van Rees uit Duits land. Grind was nodig voor de verhar ding van de toen nog aarden wegen. Hij vervoerde kolen uit het Ruhrgebied voor de gasfabrieken. In de zomer granen en in het najaar suikerbieten van Oude Tonge naar Sint Anthonius, de peefa- briek aan de Mark. Johannes kwam een motorkastje be schikbaar maar van deze vier broers komt nog een verhaal. Gerard Oomens werd een uur later gebo ren dan zijn tweeling-broertje Johannes. Dat was op 5 september 1915 te Oude Tonge. Toen Gerard in mei 1928 van school kwam, ging hij bij zijn vader aan boord op de Aaltje. Ook zijn broer Adrianus Pieter was toen aan boord. In 1929 ging de vader Marinus Oomens aan wal om daar zijn zaken beter te kunnen behartigen. Voortaan kocht hij zelf bij de boeren allerlei produkten, vooral zet- goed. Zijn eigen jongens bemanden de schepen. In 1930 ging Gerard als knecht- je varen bij Beschier Kik. Hij vond Kik een beste schipper en de kost aan boord was prima. In 1931 voer Gerard bij twee schippers. Vooral op de zeilschepen was het in die tijd erg moeilijk er een knecht op na te houden. Soms lagen zij weken op een vracht te wachten! Met goed vinden van zijn vader voer Gerard om de beurt bij schipper Willem de Korte op de Twee Gebroeders en bij schipper Arie de Korte op de Mathilde. Jammer dat de economische omstandig heden zo slecht waren, maar voor het Schippersgezin Marinus Oomens en Aaltje Fluit te Oude Tonge. De zoons v.l.n.r. Pieter, Adriaan. Jacobus, Johannis en Gerard. Foto 1931, 25-jarig huwelijksfeest. Marinus Oomens is in 1906 getrouwd met Aaltje Fluit uit Oude Tonge. Aaltje Fluit zou voor gedurende een periode van 9 jaren mee aan boord gaan van de Drie Gebroeders. De schippers- knechten die bij Marinus aan boord ge weest zijn, waren Philip Kievit die later het varen liet voor wat het was en Wil lem Schouwenaar die later kolenboer werd in Den Bommel. Verder waren dat Dirk v. d. Jagt, Eduard Kanters, Arie van Zoest en Kees de Korte. Vaak hadden de schepen die nog op de zeilen voeren nog een tweede knechtje aan boord. Op de Drie Gebroeders was het Bastiaan den Rooijen, een zoontje van de toenmalige havenmeester Willem den Rooijen en verder Foeke Raukema. Marinus Oomens heeft met de Drie Ge broeders goed gevaren. Zó goed zelfs, dat hij bij Paans te Roodevaart een nieu we tweemastklipper van 250 ton bestel de. Hij heeft daar echter nooit mee geva ren. Bij het uitbreken van de Eerste We reldoorlog lag hij met de Drie Gebroe ders geladen met kolen die in Oude Tonge moesten worden afgeleverd. Bij het afvaren werd het schip boven de brug van Wezel door Duitse militairen vast gehouden. Geladen schepen mochten het land niet uit, de lege schepen wel. Aan boord bevonden zich Marinus Oomens en zijn vrouw Aaltje Fluit en hun kinde ren Adrianus Pieter van 5 jaar en Jaco bus van 2 jaar. Zij lagen er reeds drie weken, toen Cornelis van Dongen met zijn lege zeilklipper de Dankbaarheid naar de thuishaven Oude Tonge zou afvaren. De schippersvrouw met haar twee kinde ren stapte aan boord van de Dankbaar heid en zij kwamen na enige tijd heel huids in de haven van Oude Tonge aan. Eenmaal in Oude Tonge gearriveerd besloot de schippersvrouw niet meer aan boord te gaan. Toen Marinus eindelijk in Oude Tonge arriveerde nam hij het besluit de twee schepen de Drie Gebroeders en de nieu we schuit te verkopen. Tevens werd een kleiner schip aangekocht, een IJsseljacht van 90 ton en begon een eigen handel die direkt al goed ging lopen. Simon de Korte werd commissionair en kocht de landbouwprodukten aan. In 1915 werd in het schippersgezin een tweeling geboren, Johannes en Gerard. Zij hadden nu vijf jongens. In 1918 kocht Marinus Oomens een huis van zijn zwager Adrianus v. d. Vliet die ook schipper was. Van der Vliet had dit huis het jaar ervoor laten bouwen. Dat was op de Cupido aan de Heerendijk. Op de scheepswerf van Boot te Wou- brugge liet Oomens in 1922 een 26 pk Kromhout-motor in zijn IJsseljacht zet ten. Een jaar later kocht Oomens het huis en de bakkerij annex winkel uit de boe del van zijn overleden zwager Anthonius Fluit. Zijn vrouw Aaltje ging er winkel in doen. Voor zijn oudste zoon Pieter Adrianus kocht Marinus Oomens in 1927 een motorschip van 76 ton voor de aardap pelvaart. Voor zijn zoon Adrianus Pieter kocht hij in 1940 de motorklipper Spes Salutis en in 1947 kocht hij het motorschip Libertas voor zijn zoon Jacobus Adrianus. Voor overige voer Gerard met plezier bij de De Korte's. Tussentijds was hij ook hulpknecht bij zijn neef Johannes de Korte op de Ortolan. Daarna, in 1932, ging Gerard bij zijn neef Gerrit Oomens varen, die de beurt had op Rotterdam. Het jaar daarop wisselde Gerard van plaats op de beide schepen van zijn vader. Dan weer eens bij zijn oudste broer Pieter Adrianus op de Vijf Ge broeders en dan weer bij zijn broer Adrianus Pieter op de Aaltje al naar gelang dat nodig was. Schippers stuur den hun jongens ook wel naar een vreemde schipper om daar nieuwe din gen te leren en nieuwe streken te bezei len. Schippers hebben een veel ruimere horizon dan menig iemand met een ander beroep. Dus daar ging Gerard Oomens. In Antwerpen verhuurde hij zich bij schipper Piet van Vijven op het motor schip Leba. Die onderhield een geregel de vaart van Antwerpen op de Duitse steden Duisburg, Düsseldorf en Dort mund. De jonge Oomens had het daar niet zo naar zijn zin. De kost was goed, dat wel, maar schipper Van Vijven was uit ander hout gesneden dan de Flak- keese schippers. Bij hem was een knecht een knecht. Bij de Flakkeese schippers hoorde je meer bij het gezin. Van de Leba vertrok Gerard Oomens in 1934 naar de kustvaart. Dat gaf hem veel ervaring. Op verschillende schepen deed hij dienst en voer naar Engeland, leriand, de Oostzeelanden en zelfs naar de west kust van Afrika. In januari 1938 monsterde Gerard zich op de Jobshaven te Rotterdam af. Hij wandelde met zijn plunjezak naar de Spaanse kade waar zijn neef Gerrit Oomens, de beurtschipper uit Oude Tonge lag. Die bracht Gerard uiteraard thuis. In de zomer van dat jaar overieed zijn oom Adrianus v. d. Vliet, die gehuwd was met Lena Fluit en zuster van Ge rard's moeder. Pieter Oomens kocht van zijn tante, de weduwe v. d. Vliet het 128 ton metende motorschip de Tijd zal 't Leeren. Vader Marinus Oomens kocht de Vijf Gebroeders van Piet voor Gerard, die dus geen zeeman bleef maar schipper werd op de binnenvaart. Pieter Oomens was met de Vijf Gebroeders in 1937 te Battenoord be gonnen met de aardappelhandcl op Rot terdam omdat de handel met pootaardap- pelen op Antwerpen aan het verlopen was. De handelaren in pootgoed lieten per auto dit zetmateriaal rechtstreeks bij de boeren op het erf brengen. Daar kon een schipper met zijn vaartuig niet tegen op. Gerard zette de aardappelhandcl op Rot terdam voort. De beurtvaart van Bat tenoord naar Rotterdam liep sterk achter uit. De schippers Van den Doel, Van Gent, Kik en Waling zagen er geen brood meer in nog langer van Battenoord te blijven varen. Zo was Adrianus Cor nelis Oomens die tussen 1908 en 1914 beurtschipper te Battenoord, gemeente Nieuwe Tonge was, maar wat blij toen hij de goed renderende beurtvaart van zijn broer Jacobus uit Oude Tonge kon overnemen. De aardappelhandcl was in 1938 en 1938 zeer slecht. De prijs was rond de twee cent per kilo. Schipper Oomens maakte het mee dat hij een lading aardappelen te Rotterdam ver kopen moest voor de prijs waarvoor hij ze had aangekocht. Dan was de prijs al weer gedaald voordat, de schipper met verkopen kon beginnen. Bovendien was soms de koper van een partij aardappelen reeds verdwenen voordat de schipper met hem had kunnen afrekenen. Toen de Tweede Wereldooriog uitbrak was het voor Gerard met de handel vanaf Battenoord gedaan en ging hij op de par ticuliere vaart. Zijn eerste knecht was Willem de Gast Janzn. Een vent als een boom, sterk als een paard, erg betrouw baar en goed van leren, zo schreef Ge rard Oomens de schipperspatroon. Na een half jaar moest Willem tijdens de mobilisatie in september 1939 opkomen als soldaat. Helaas is Willem de Gast later door een motorongeluk om het leven gekomen. Met zijn tweede knecht trof Oomens het slecht. Bij afwezigheid van de schipper verkocht hij voor eigen rekening. De derde was Jan Knöps, een neef van Gerard's aanstaande vrouw. Hij was een goede kracht. Jan Knöps is later gehuwd met Dina Polak, een dochter van Jan Polak, beurtschipper te Middelharnis. En zó is het schipperscirkeltje weer rond! Het was altijd een gezellige drukte in de haven en op de kaai van Battenoord. De haven lag zelden zonder schepen. Er werden veel schepen geladen met uien en aardappelen voor Jan Verweij en ook nogal eens een schip met gedroogde cichorei-bonen afkomstig van de cicho- reifabriek te Nieuwe Tonge waar Eduard Les de leiding had. Kees Grinwis heeft met de zeilklipper Spes Salutis vele reizen cichoreibonen van Battenoord naar Ossendrecht en Antwerpen vervoerd. Als die in de haven lag was het altijd een gezellige boel aan boord. Zijn vrouw Geertje Visser was nooit zuinig met de koffiepot, zoals ik eerder schreef. Met een dergelijk schip onderhield in 1830-1870 Pieter Oomens en zijn vader Petrus van Oude Tonge de beurtvaart op Dordrecht en Rotterdam. Op een dag in 1938 lag de Spes Salutis geladen in de haven van Battenoord. 's Avonds om een uur of elf was het hoog water. In de roef van de Spes Salutis zaten wat schippers te praten onder het genot van een kop koffie. ,,Kom", zei Grinwis op een bepaald moment, ,,de vloed is over. We gaan ver trekken". Grinwis, Gerard Oomens en Bram en Cor Volaart namen een vaar- boom in de hand en al duwend werd de Spes Salutis vooruit gebracht. Het ging niet hard. Er stond geen wind, dus er moest wel worden geduwd. Na een uur tje was de Spes Salutis ver genoeg op de Grevelingen terechtgekomen. Er werd nog eens koffie gedronken, maar daarna roeiden de helpers terug naar Battenoord. Schipper Gerard Oomens kan goed en vlot vertellen. Ih het voorjaar van 1942 laadde hij te Ouddorp cichorei-bonen. Ook die moes ten naar Ossendrecht. Bij aankomst al daar lagen de gebroeders Huib, Cor en Jacob Sandifort met hun schip De Hoop op Welvaart vast aan wal. Dagelijks kwamen daar smokkelaars op de fiets voorbij. Jacob Sandifort zei: „Ik begrijp niet dat die lui niet gepakt wor den. Telkens komt de politie op de haven een kijkje nemen, maar dan zie je geen smokkelaars". Aan de andere kant van de dijk woonde de havenmeester, hij had daar ook een café. Op het dak van zijn huis stond een windwijzer. Een schipper heeft de ge woonte om naar zo'n vlaggetje te kijken hoe de wind staat. Gerard Oomens had het windvaantje op het dak ook al gauw opgemerkt. Aangezien het vaantje op dat huis hoger stond dan het zijn aan zijn lantaarnmastje, keek Gerard nogal eens naar het windvaantje van de havenmees ter. Op een zeker ogenblik zag Gerard het windvaantje langzaam van het wes ten naar het noorden draaien maar het vlaggetje aan boord bleef in dezelfde richting wijzen. Tien minuten later kwam een hele rij smokkelaars op de fiets voorbij. Die had den kennelijk aan de stand van het vaan tje gezien dat de kust veilig was! „Die lui zijn heel wat mans", zei Huib tegen Gerard. „Er zijn drie vrouwen bij, die staan zo te zien op alle dag. Eén ervan krijgt vast wel een tweeling", grapte Jacob wat. Gerard, die toen veel rookte, vroeg eens aan die smokkelaars, het waren Belgen, „heeft u soms tabak te koop". Zij bleken wel tabak te hebben maar niet te koop, zij wilden graag ruilen. Die ruil ging door. Een zak uien voor een kilo tabak. „Morgen bent u de man", klonk het ver zekerd. De andere ochtend toen de kust weer vei lig was, kwam een jonge vrouw aan boord en vroeg of de schipper zich even wilde verwijderen. Nadat Gerard de stuurhut had verlaten, tilde zij haar rok ken op en toverde de tabak tevoorschijn. De gebroeders Sandifort wilden ook graag ruilen en ook die ruil werd tot stand gebracht. De schippers konden toen volop roken. Herenbaai? Gerard Oomens en de gebroeders Sandifort troffen het in Ossendrecht goed. Toen hun schepen gelost waren, konden ze daar allebei gasgeneratorhout laden dat naar Naarden en Strijen moest worden vervoerd. Op het Hollands Diep werden beide schepen aan elkaar gekop peld. Dat bespaarde energie. Bij Strijen scheidden hun vaarwegen. Zo ging dat in de schipperij, soms een week lang bij elkaar buurten en dan elkaar in geen maanden meer aantreffen. Met dank aan Gerard Oomens uit Brui- nisse. D. Hoogzand Hyacinthenstraat 8 3245 CN Somnielsdijk Tussen midden en eind september a.s. start in deze regio de opleiding voor het slijters-vakdiploma. Deze cursus wordt verzorgd door VAKO, het Instituut voor de slijters-vakopleiding in Nederland. Instituut VAKO is erkend door het Ministerie van Onderwijs. De cursus bestaat uit schriftelijke lessen die onder steund worden door minimaal 20 avond bijeenkomsten. Het is ook mogelijk om de cursus uitsluitend schriftelijk te vol gen. De cursist kan de opleiding afslui ten met het officiële slijters-vakexamen. Het slijters-vakdiploma is natuuriijk een must voor iedereen die een slijterij ex ploiteert, dit wil gaan doen of in een slij terij werkzaam is. Daarnaast raken tegenwoordig steeds meer mensen geïn teresseerd in de kennis over wijnen en gedistilleerde dranken. Veel mensen ont dekken in die kennis zelfs een nieuwe hobby. De cursus besteedt vanzelfspre kend ook aandacht aan allerlei alcohol vrije dranken zoals vruchtesappen, bron- en mineraalwaters en alcoholvrije bieren. Instituut VAKO verzorgt al meer dan 40 jaar in het hele land opleidingen voor het vakdiploma voor het slijtersbedrijf. Bij voldoende belangstelling kan de cursus vrijwel zeker in elke grote(re) plaats ge geven worden. Voor meer informatie over de precieze aanvangsdatum en juiste leslokatie in deze regio kan men bellen naar (040) 836395. NED. HERV. KERK Beroepen te Oene J. Niesing te Genemuiden; te Nieuwerkerk (Zld.) J. Knoop, kandidaat te Sommelsdijk; te Nieuwpoort W. J. Dekker, kandidaat te Woerden; te Huizen A. A. Floor te Harderwijk; te Zuidland J. W. Kirpestein te Gouda. Aangenomen naar Vlaardingen J. E. de Groot te Go- rinchem. Bedankt voor De Bilt (wijk 1) G. van Gogh te Besoyen; voor Oud-Beijerland (toez.) (wijk 3) H. Schipaanboord te Waddinx- veen; voor Zwolle (wijk 9) S. Juiiicict te Waardenburg-Ncerijnen. Toegelate" tot de evangeliebediening en beroepbaar W. J. Dekker, Brccveld 17-A, 3445 BB Woerden, tel. (03483) 4500. GEREF. KERKEN Beroepen te Arnhem (part-time) (predikant voor de missionaire toerusting en evangelisatie) drs. A. H. Westra, kandidaat te Duiven, die dit beroep heeft aangenomen. Aangenomen naar Heemse (beiden part-time) J. W. Overvliet en mevr. N. Th. Overvliet-van der Veen te Nagele en Tollebeek (beiden part-time); drs. J. M. de Valk-Boerma te Krimpen aan de Lek (part-time) en drs. C. H. de Valk, kandidaat te Krimpen aan de Lek; naar 's-Gravenhage-Oost R. Hoekstra te Broeksterwoude. Beroepbaarstelling drs. A. H. Westra, kandidaat te Duiven. GEREE. KERKEN VRIJGEMAAKT Beroepen te Stadskanaal (wijk noord) G. Treurniet Azn. te Waardhuizen. Aangenomen naar Rouveen H. M. Smit te Uithuizer- meeden, die bedankte voor Groningen- Zuid (2e pred. plaats) en voor Assen- Zuid; naar Ommen R. Th. Pos te Zuid hom; naar Zeist A. H. Driest te Buiten post. CHR. GEREF. KERKEN Beroepen te Zwolle H. R. Weij te Amsterdam- Noord; te Putten H. K. Sok, kandidaat te Bameveld. Bedankt voor Zeist R. van Beek te Veenendaal (Pniëlkerk). GEREF. GEMEENTEN Beroepen te Aalst, te Beekbergen, te Berken- woude, te Boskoop, te Brakel, te Capelle aan den IJssel-West, te Dirksland, te Doetinchem, te Emmeloord, te Genemui den, te Goudswaard, te 's-Gravenhage- Zuid, te 's-Gravenzande, te Herkingen, te Hilversum, te Hoofddorp, te Hooge- veen, te Katwijk aan Zee, te Klaaswaal, te Leerdam, te Meliskerke, te Melissant i.c.m. Ouddorp, te Middelburg-Centrum, te Middelburg-Zuid, te Middelharnis, te Moerkapelle, te Naaldwijk, te Nieuw dorp, te Oosterland, te Oud-Beijeriand, te Poortvliet, te Rhenen, te Rilland-Bath, te Rotterdam-Centrum, te Rotterdam-IJs- selmonde, te Rotterdam-Zuid, te Sprang- Capelle, te Terwolde-De Vecht, te Uddel, te Urk, te Veenendaal, te Wolp- haartsdijk, te Werkendam, te Zoetermeer en te Zwolle M. Karens, kandidaat te Zoetermeer; te Aagtekerke, te Aalburg, te Benthuizen, te Hendrik-Ido-Ambacht, te Hoogvliet, te Puttershoek, te Rotter- dam-Zuidwijk, te Scherpenzeel, te Spijkenisse en te Vlissingen mr. W. Silf- hout, kandidaat te Benthuizen; te Am sterdam-Noord, te Haarlem, te Ridder kerk-Slikkerveer en te Rotterdam- Alexanderpolder en te Sint Annaland, te Westkapelle en te Zwijndrecht A. Ver- meij, kandidaat te Ridderkerk. Op 23 juni jl. werd de eerste infor matie-avond van de Volksuniver siteit Middelharnis gehouden. Het winterprogramma 1994 werd ge presenteerd. De reakties waren positief. De meeste cursisten starten half septem ber, voor de duur van 8 lessen. De kosten hiervoor bedragen 110,-. Baby- en peuterkleding maken is op donderdag avond. De docente is Gerda Vis. Zij maakte voor haar winkel in Sommelsdijk alle baby- en peuterkleding zelf. Nu wil zij die kennis graag overbrengen op de cursisten. Aan de hand van een basispatroon maakt men leuke kleertjes voor de kinderen of kleinkinderen. De volgende cursus is bloemen- en droogbloemdekoraties. Docente Ellen Scheuller leert verschillende technieken, o.a. guirlandes, watervalstukken en wer ken met droogmaterialen. Omdat deze cursus op woensdagavond 9 november a.s. begint, zullen de kerstdekoraties niet worden overgeslagen. De kosten voor het lesmateriaal bedragen 20,- per les. De prijs voor de cursus is 73,50 voor 7 lessen. Fimo kleien wordt op dinsdagmiddag gegeven door Mary Kleppe. Fimo is een veelzijdige en eenvoudig te verwerken boetseerklei op kunststofbasis. De klei. wordt gebakken in een huishoudoven. Men kan met een aantal basistechnieken de leukste dekoraties samenstellen. Huidverzorging is een cunsus van 2 les sen gegeven door Marleen Visbeen. De kosten bedragen 35,- en men leert waarom een goede verzorging belangrijk is. En in een ontspannen sfeer de juiste make-up aan te brengen. Jeroen Frishert geeft op donderdag avond een cursus Kunstgeschiedenis. Het herkennen van stijlen en het kunnen plaatsen van bepaalde kunstuitingen helpt de cursisten een eind op weg op het boeiende pad van de kunst. De in Indonesië geboren Millie van der Have geeft de cursus Indonesisch koken. De cursus start op dinsdagavond 13 sep tember. Zij neemt u mee op een culinaire reis. Men krijgt behalve haar recepten, ook uitgebreide informatie over Indo nesië. Taartdekoreren is in engelstalige landen een populaire hobby. De docente Carin van der Kleijn is secretaris van the Dutch Sugarcraft Guild. Zij laat u in 4 lessen kennismaken met een nieuwe manier van taartdekoreren. De cursus is op woensdagavond en kost 55,-. Docente Cok de Jager leert de basis technieken van het Patchwork-Quilten. Deze cursus is op maandagmiddag. Er wordt begonnen met een klein werkstuk. Men rt omgaan met geometrische vor men, die van stof en de juiste kleuren tot een mooi geheel worden gemaakt. Annemieke Piso geeft thema-avonden voedingsleer. Per thema betaalt men 15,-. Op 14 september 's avonds be handelt zij: risico faktoren bij verkeerd voedselgebruik. Op woensdagavond 28 september: alternatieve voeding. Woens dagochtend 12 oktober: gezonde voeding voor zwangere, lactatie, baby, peuter en kleuter. En op 26 oktober 's morgens: voeding bij het ouder worden. Voor meer informatie kunt u Ingeborg van Santen bellen, telefoon (01870) 87722. Ook liggen inschrijvingsformulieren op het Diekhuus waar alle cursussen wor den gehouden, behalve Indonesisch koken, dat in een keuken van Hernesser- oord zal plaatsvinden. Aangenomen naar H. I. Ambacht, kand. mr. W. Silfhout, die bedankte voor de tien overi ge beroepen; naar Zwijndrecht A. Ver- mcij, kandidaat te Ridderkerk, die be dankte voor Amsterdam-Noord, voor Haarlem, voor Randburg (Z.Afr.), voor Ridderkerk-Slikkerveer, voor Rotter- dam-Alexanderpolder, voor Sint Anna land en voor Westkapelle.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1994 | | pagina 11