Burgemeester Ulbo J. Mijs
mm m mmm\XMm^^i m immm^ mmmi
Bladz. 2
„EILANDEN NIEUWS"
WOENSDAG 30 DECEMBER 1992
Bestuurders komen en gaan, maar
de meesten zijn binnen enkele de
cennia vergeten. Enkelen vormen
hierop een uitzondering; namelijk
degene die veel goeds en degene die
veel kwaads op zijn/haar geweten
hebben. De meest tot de verbeelding
sprekende burgemeester van Mid-
delharnis is ongetwijfeld Ulbo J.
Mijs geweest. Deze man was zijn tijd
ver vooruit en heeft in een tijd dat het
slecht ging met Middelharnis veel
goede dingen weten te realiseren.
Achteraf gezien is het bijna onge
looflijk wat deze man gepresteerd
heeft. Moge dit artikel gezien wor
den als een posthume hulde aan bur
gemeester Ulbo J. Mijs.
Op 5 augustus 1863 zag Ulbo Jetze Mijs
in het Brabantse Oudenbosch het levens
licht. Hij was een zoon van de Neder
lands Hervormd predikant Jacob Mijs
en Agatha Wilhelmina Heerma van
Vosse. Op 23 maart 1881 is het gezin
Mijs-Heerma van Vosse vanuit Ouden
bosch vertrokken naar Geervliet. In
1886 kwam Ulbo bij zijn oom Amoldus
Catharinus Kolff (touwslager/koop
man) inwonen. Laatstgenoemde woon
de samen met zijn echtgenote Adriana
Lumina Heerman van Vosse (zus van
Ulbo's moeder) en hun kinderen aan de
Oostelijke Achterweg te Middelharnis
(thans kantoor Den Hollander). Op 8
februari 1889 trouwde Ulbo te Oud-
Beijerland met Lijntje Lagestee. Zijn
zusje Johanna Hendrika was inmiddels
ook overgekomen naar Middelharnis en
huwde daar Comelis Kolff, de latere
reder.
In februari 1892 kwam hij vanuit Oud-
Beijerland weer in Middelharnis wo
nen; hij was namelijk benoemd tot
burgemeester van de gemeente Middel
harnis. Na korte tijd op het Vingerling
gewoond te hebben, verhuisde hij naar
de burgemeesterswoning op de Kaai. In
1910 liet hij op de hoek Stationsweg-
Prinses Julianastraat een vrijstaande
villa bouwen (later ambtswoning van de
burgemeesters Rijnders, Hordijk en Van
Es). Deze kapitale villa is in het begin
van de jaren tachtig helaas afgebroken.
Het echtpaar Mijs-Lagestee kreeg twee
zonen Jan Jacob en Jacob Arend, welke
reeds op 12-jarige leeftijd naar de 'over
kant" verhuisden om daar een hogere
opleiding te volgen (De HBS kwam eerst
in 1917 op het eiland).
In Middelharnis ontplooide burgemees
ter Mijs zich als een sympathieke per
soonlijkheid, die veel energie besteedde
aan het verbeteren van de positie van de
armen en de gewone man. Het bekend
ste is wel zijn woningonderzoek in 1900,
waaruit bleek dat er op het gebied van de
volkshuisvesting en hygiëne veel mis
was in Middelharnis. Maar niet alleen
in Middelharnis was het rond de eeuw
wisseling qua volksgezondheid ronduit
slecht te noemen; het was een lande
lijk probleem.
Reeds vanaf het begin van zijn burge
meesterschap was hij zich bewust van
de problemen die zich op dit gebied
voordeden en hij besloot o.a. de kern
van het dorp in versneld tempo van rio
lering te voorzien en de sloten en het stil
staande water in de gemeente zoveel
mogelijk te dempen (o.a. ook de kerk-
gracht). Buiten de bebouwde kom werd
een nieuwe begraafplaats aangelegd en
bouwvallige en niet meer voor bewoning
geschikte woningen werden geamo-
veerd.
Hij stond aan de wieg van de oprichting
van de Gezondheidscommissie Goeree-
Overflakkee, een commissie die héél
veel goed werk heeft verricht en de plaat
selijke gemeentebesturen konstant ach
ter hun vodden zat, teneinde verbete
ringen op het terrein van de huisvesting,
gezondheid en milieu door te voeren.
Burgemeester Mijs was secretaris van
deze commissie. Als zodanig hield hij
op geregelde uren spreekuur om de
mensen (die veelal niet konden schrij
ven) hun beklag en hun wensen kenbaar
te laten maken. De commissie vervulde
een intermediair-funktie tussen de ge
meentebesturen en de Inspektie van de
Volksgezondheid. Nieuwe verordenin
gen e.d. werden eerst aan de commissie
ter goedkeuring voorgelegd. Ook ver
spreidde de commissie in het eerste
kwart van de twintigste eeuw diverse cir
culaires en richtlijnen aangaande ge
zondheidszaken.
Burgemeester Ulbo (zoals hij door de
bevolking genoemd werd) was een so
ciaal bevlogen mens.
Ook op het gebied van het onderwijs
trachtte hij de nodige verbeteringen aan
te brengen. Zo was hij als voorzitter van
de plaatselijke afdeling van de Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen de
grote drijfveer achter de vestiging van
een ambachtsschool in 1903 te Middel
harnis. Het Nut had daarvoor al reeds
enkele pogingen ondernomen, maar
deze liepen op niets uit. Door de inzet
van hem kwam de school alsnog tot
stand. Hij werd dan ook benoemd als
voorzitter van het schoolbestuur.
Een andere school die onder zijn be
stuur tot stand kwam, was de Rijks Hoo
gere Burgerschool. Ook voor deze school
waren reeds omstreeks 1880 besprekin
gen gehouden, die echter op niets uitlie
pen. Omstreeks 1908 werd de Vereniging
'De Flakkeesche HBS' opgericht en
onder de bezielende leiding van Mijs
kon in 1916 de bouw van de school
beginnen.
Bij de oprichting van beide scholen mag
de naam van W. C. van As ook niet
onvermeld blijven.
Waarom waren deze scholen nu zo
belangrijk voor het eiland Goeree-
Overflakkee en met name voor Middel
harnis. In het begin van deze eeuw
verliep de plaatselijke visserij, waardoor
vele banen verloren zijn gegaan. De
jeugd kon niet meer zoals vroeger naar
zee en in het land was ook niet vol
doende werk te vinden. Bovendien ver
anderden de tijden.
Het was Mijs' politiek om door middel
van nieuwbouw een eind te maken aan
de slechte woontoestanden alhier, waar
door veel vraag was naar ambachtslie
den. Ook bij de inmiddels hier geves
tigde tram konden veel mensen met een
technische opleiding werk vinden. Met
de komst van de tram werd Middelhar
nis meer en meer het centrum van het
eiland Goeree-Overflakkee, dit had tot
gevolg dat steeds meer bedrijven zich in
Middelharnis vestigden, die om kan
toorpersoneel verlegen zaten. Door het
vertrekken van de bestaande vissers
naar andere vissersplaatsen, zoals naar
IJmuiden, veranderde de arbeidsmarkt
binnen enkele decennia volkomen. De
landbouw was nu de belangrijkste bron
van inkomsten. Om de inkomenspositie
van de landbouwers te verbeteren werd
in 1916 de Vereniging 'Centrale Veiling
voor Goeree-Overflakkee' opgericht,
onder leiding van... burgemeester Mijs.
Ook op politiek-bestuurlijk vlak stond
Mijs zijn mannetje. Als voorzitter van
de 'Vereeniging van Burgemeester en
Secretarissen op Overflakkee en Goeree'
heeft hij ook menig reisje naar Den
Haag gemaakt om voor de belangen van
het eiland op te komen. Zo ontstonden
er rond 1915 problemen met de Rotter-
damsche Tramweg Maatschappij (RTM)
over de exploitatie van de tram op het
eiland. De RTM maakte namelijk van
haar monopoliepositie misbruik en
zette verouderd materieel in op Goeree-
Overflakkee. De vereniging protesteerde
fel en de RTM moest haar beleid
wijzigen.
Mijs was doorkneed in het gemeente
recht; hij schreef o.a. een commentaar
op de Gemeentewet. In 1910 verscheen
een ruim 400 bladzijden tellend boek,
dat landelijke bekendheid genoot, on
der de titel: 'De Gemeentewet - met aan-
teekeningen en toelichtingen aan de
hand van bestaande jurisprudentie'. In
menige gemeentebibliotheek is dit stan
daardwerk te vinden.
Als vertegenwoordiger van de 'Provin
ciale Vereeniging van Burgemeesters en
Secretarissen in Zuid-Holland' zat hij in
het bestuur van de Vereniging 'Instituut
Stad en Landschap van Zuid-Holland',
welke vereniging tot doelstelling had:
'De bevordering en instandhouding,
indien dit volgens de hedendaagsche
begrippen gewenscht is, van het aesthe-
tisch, archeologisch en historisch waar
devolle der Zuidhollandsche gemeen
ten, in den meest uitgebreiden zin' (de
tegenwoordige Welstandscommissie).
Burgemeester Mijs had dus oog voor
schoonheid. In 1905 gaf hij dan ook
opdracht aan de bekende Rotterdamse
architect J. Verheul Dzn. om een ont
werp te maken voor de restauratie van
het zeventiende eeuwse raadhuis van
Middelharnis. Tussen 1834-39 was dit
raadhuis helemaal in Empirestijl ver
bouwd. Aan de hand van de oude
bestektekeningen en bestekken kon de
oorspronkelijke vorm gerekonstrueerd
worden. De restauratie kon overigens,
wegens financiële problemen, eerst in
1908 starten, maar het resultaat mag
er wezen.
Voor wat betreft zijn culturele interesses,
wil ik zijn kennis en belangstelling voor
de historie, en met name de historie van
Middelharnis, niet onvermeld laten. Hij
zat regelmatig in de oude archieven te
snuffelen met als resultaat: het van zijn
hand verschijnen van twee boekwerkjes
over de historie van Middelharnis. Het
eerste boekje: 'Eenige bladzijden uit de
geschiedenis van Middelharnis' ver
scheen in 1894. Het volgende jaar rolde
'De Vischafslag van Middelharnis 1597-
1859' van de persen; het boek met vele
bijlagen, dat dient te worden gezien als
een naslagwerk.
Naast het schrijven, en dat kon hij,
inventariseerde hij tussen de bedrijven
door ook nog het archief van de Neder
lands Hervormde Kerk. Zijn liefde voor
de archieven moge blijken uit zijn voor
dracht 'Onze oude archieven', welke hij
gehouden heeft ter gelegenheid van de
algemene vergadering van de Provin
ciale Zuid-Hollandsche Vereeniging van
Burgemeesters en Secretarissen in 1931.
Deze voordracht was blijkbaar zó aan
geslagen, dat zij zelfs in druk verscheen.
Het is dan ook een kostelijk boekje en ik
denk, dat tijdens de voordracht de aan
wezigen zich aardig geamuseerd heb
ben. Wat was eigenlijk de intentie van de
voordracht: Mijs wilde aan de hand van
een bloemlezing uit het door hem aan-
getroffene in het archief van de ge
meente Middelharnis de aandacht voor
de archieven bij de overige aanwezigen
op doen leven. Hij doelde voornamelijk
op de kleine gemeenten, waar geen
archivaris in dienst was.
Hij besloot zijn voordracht met de vol
gende woorden; „Nog te veel worden de
oude archieven beschouwd als het stof
felijk overschot van het verleden, waar
aan ten raadhuize een laatste rustplaats
moet worden bereid. Maar neen, zij zijn
niet dood, die stille getuigen van hetgeen
eenmaal was; zij slapen slechts en aan
U, die met de verzorging en het beheer
belast zijt, de taak om hen door Uw
belangstelling uit de eindelooze rust te
wekken en tot het leven terug te brengen.
Uzelf, Uwe gemeente en het algemeen
ten nutte".
Mijs werd in 1917 benoemd tot burge
meester van Gouda, maar zijn naam zal
blijven voortleven in de straatnaam van
de eerste laan in Middelharnis: De Bur
gemeester Mijslaan. In Gouda besteed
de hij veel zorg aan een nieuw uit
breidingsplan en de verbetering van
de volkshuisvesting.
Moeilijkheden met de raad waren er de
oorzaak van, dat hij in 1927 ontslag
vroeg. Wat deze problemen exact inhiel
den kon de Streekarchivaris te dier
plaatse niet mededelen. Het zal waar
schijnlijk een politieke kwestie zijn
geweest en politiek is nu eenmaal een
vaak - zeker na verloop van vele decen
nia - moeilijk te doorgronden materie.
Zeker op lokaal niveau kunnen de poli
tieke verhoudingen complexe, moeilijk
te rekonstrueren, vormen aannemen.
Ook kan een klein incident grote (poli
tieke) konsekwenties hebben. Hierna
ging hij in het Zuidhollandse Rijswijk
wonen.
Was hij Goeree-Overflakkee vergeten?
Geenszins. In de herfst van zijn leven
ging hij zich weer intensief bezighouden
met de problemen op Goeree-Over
flakkee. In het begin van de jaren dertig
trachtte hij in een bijeenkomst in Hotel
Zaaijer te Middelharnis belangstelling
te wekken bij de Flakkeese bestuurders,
ondernemers en burgers voorde oprich
ting van een brug. Dit zou de kroon op
het werk van burgemeester Mijs kunnen
worden, maar op een brede steun van
het conservatieve Flakkeese volk kon hij
echter niet rekenen. Zoals dat meer gaat
met mensen, die hun tijd ver vooruit
zijn: hij bleef alleen staan met zijn illu
sies. Ook nu had hij de tijd niet mee.
Toch zette hij door en schaarde enkele
aktieve mensen achter zich en zij richt
ten in 1936 de Vereniging 'Brugcomité
voor Goeree en Overflakkee' op, waar
van Burgemeester Mijs voorzitter werd.
Door de crisistijd en dreigende oorlog
kwamen met name de financiën niet
rond en de plannen verdwenen in de ijs
kast. Kort na de Tweede Wereldoorlog
werd de Flakkeesche Gemeenschap
opgericht, een soort samenwerkingsver
band tussen de gemeenten op Goeree-
Overflakkee, met hoog op de agenda...
een brug. Deze brug kwam er overigens
pas in 1964.
Dit heeft Mijs niet meer meegemaakt,
want op 30 september 1944 overleed hij
op 81-jarige leeftijd te Rijswijk. Eén van
de belangrijkste personen uit Middel
harnis' geschiedenis was heengegaan.
Middelharnis
Jan Both
90 jaar geleden
Antirevolutionair
25 December 1902
1 Januari 1903
Orgaan
INHOCSIGNO VINCES
T.BOEKHOVEN.
Pd:
Zegen en fourspoed
GEBR. HOLLEN
Publikatie van de Vereniging Streekmuseum, Kerkstraat, Sommelsdijk. a. j. k.
Het burgemeestershuis aan de Stationsweg
Ulbo J. Mijs
IMS-
Dcie Courant vcrtcLijnl ellteo Yr^;dag.
Abonoementspr^i per drie mtanden frajico per post 50 ('«nt.
Amerlii bij Tooraitbetaling f 3,50 per Jaar.
Afzonderlijke numnicni 5 C«Ht
UlTüHVLU.
E Adrerteatién tkq I 5 regels 50 Ceut elke rogel meer 10 cent en mul.
Il BoekaankondigiDg h Ceot per regel en maal.
tJDieiiBtaaQvr&gen en Dleostaanbledingen 50 Cent par plaat^in^.
IOfoote leUers en Tignelten worden berekend naar de plaatamimle die ly hoeUan
Advertentii^D worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur.
A. BRINKMAN.
Mr. Bakker.
Aan mgne begunatigern ea vriendeo
een gelukkig jaar.
Sotnmeladijk, 1 Jan. 1903.
K. GOÜSWAAUT.
Agent aur eo CouiaUalehandel.
De oomplimeDten Taa den dag aan
Trienden, begunatigerg en bekenden.
Sommelsdijk, I Jan. 1903.
D. SÜHELLEVia.
Bierboltelarg. Mineraal waterfabriek.
Oe complimenten van den dag.
Sommeladjjk, 1 Jan. 1903.
M. J. VAN DRIEL,
Mr. WagtHmakfT.
Sommelidijk, 1 Jan. 1903.
a. C. WORRELL,
Horlogemaker.
Aan beguaatlgers, bekenden,
enz. een beilrijk jaar,
Middelharnis, 1 Jan. 1903
N W. DRIENDIJK.
Brood-, Koek- en Banketbakker.
Sommelsdijk, Binnenweg, 1 Jan. 1903.
P. DE VOGEL.
Mr. Spekelagerij, Sommelsdgk.
Wenscht zijn vrienden en begunaligere
een gelukkig Nieawjaar.
1 Jan 1903
Bij den aanvang van den nieuwen
jaarkring worden door mij aan vrienden
en begnuatigera de beate wenaehea toe-
gebraohf. L. KOK VINK.
Goudsmid n Winkelier in Goud m Ziletr.
Middelfaarpia, 1 Jan. 1903
Een gelukkig Nieuwjaar zij u allen
toegewensoht door
A. WATERMAN, Middelharnis.
B«iid«t I» Kriild«nler«w«r«».
Joh». DE VOGEL,
Spekalagerjj, Middelharni».
1 Januari 1903p. f.
H. BORN,
Commisa.-ria der Stoombooteo.
Aan bekenden, vrienden en begunsti
gers een gelukkig jaar.
Middelharnia, 1 Jan. 1903.
Joha. KERN.
Horlogemaker.
Middelharnis, 1 Jan 1903 p. f.
aan mijne begunstigers, vrienden en be
kenden, zoowel binnen als buiten deze
gemeente. P. RUITENBERG.
Sommelsdijk, i Jan. 1903. Beurtschipper.
J. ]OPPE Cz. GruUerij
wenscht zijne geachte begunstigers en vrien
den een gelukkig Nieuwjaar.
Sommelsdijk, i Jan 1903.
G. VAK DEN BOOGERT,
Mr. Wagenmaker.
De complimenten van
den dag,
Sommelsdijk, i Jan. 1903.
T. fl. HOLLEMAN.
Logement en EofiSehnit.
De complimenten van den dag.
Nieuwe Tonge, 1 Jan 1903
C. NOORDIJK.
Elf ECHTOENOOTE.
Sommeladyk, 1 Jan 1903.
P-f-
P. DORSMAN.
Huis en Rgtaigaobilder.
De oumplimentea van den dag.
Sommelsdgk, 1 Jan 1903
P. C. DEN BAARS.
in Stanu/acturen en Modeartikelen.
Aan al mijne begunstigers en bekenden
het compliment van den dag.
Sommelsdijk, i Jan 1903
MATTH. DE GRAAFP
en Echtgenoote.
Aan al mijn begunatigera en bekenden
het compliment van den dag.
Sommeldijk, 1 Jan. 190S.
W. VAN BEEK en Echiqe.voote.
Begunstigere. Trienden en bekenden
een gezegend jaar.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1903.
JAN MAOLOKT, Mr. Metselaar.
Aan al mijne begunstigers en bekenden
het compliment van den dag.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1903.
1tff,l I li-yoMr-frTrfnTnTc iTi fr iK Ti iT t iTi ifi T t t t ffjlj
Hotel SPEE. S^
iS Het compliment van den dag
aan begunatigera, vrienden en M^
bekenden. GEORGE SPEE.
SommeUdgk, 1 Jan. 1903.
B. DIJKERS,
iu Krnidenierswareo,
wenscht zijn geachte olientèleenvrienden
in den nieuwen jaarkring veel geluk.
Sommeladijk, 1 Jan. 1903
J. UAMBROIN, Grutierawaren.
neelhandel ea nesting.
Sommeladijk, 1 Jan. 1903. p/.
Bg den aanvang van den nieuwen
jaarkring worden door mg san vrienden
en begunstigers de beste wenschen toe
gebracht.
A. L. KORVINK.
Uanuiactaren, garen, baad,sajetten,ens.
Sommelsdijk, 1 Jannari 1903.
V7. J. NIJGH.
'Bet compliment van den dsg.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1903.
Sommelsdijk.
Aan onze geachte b.guneligers, vrien
den en bekenden een gelukkig jaar.
1 Jannari 1903.
J. A. SCHIPPER
Mr. Kleermaker en Barbier.
Een gelukkig Nieuw Jaar toegewenscht
aan mijne vrienden en begunstigers.
Nieuwe Tonge, i Jan 190J
Tb. S. BGBËR
en Echrgenoote.
Mr. Timmeriuan.
Nieuwe Tonge, 1 Jan 1903
P f-
^M^ Aan al mijne vrienden en
.'mBRhi j-bekenden wensch ik een ge-
iBMHbUS^Iukkig NieuHJaar.
S. GAZ.AN, Vleeschhouwer.
Sommelsdijk i Jan. 1903.
M. BREÜR Cz" mTT Schoenmaker
Aan mgne begunstigers en Trienden
een gelukkig jaar.
Sommelsdijk 1 Jan. 1903.
Hartelijke gelnkwenschen aan vrien
den en begunstigers bij de intrede van
bet Nieowjaar.
M. DE HAAS EN Echtgenoote.
Sommelsdijk 1 Jan. 1903.
M. DE GAST Zoon.
Kassiers, Soiumelsdyk.
'1 imoari 1903. p. f.
A. KNAPE.
Orutterswaren.
Meelhat^Aet «a Mcrttmg.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1903. p. f.
J. SPEÈ
EN Echtgenoote.
Begamtigers, vrienden en bekenden
een gezegend jaar.
Sommetidyk, 1 Jan. 1903.
P. KORTE\»EG.
Bode op Rotterdsm
De complimeatea van deo dag.
Nieuwe Tonge, 1 Jan 1903
P. J. OVERBEEK.
Herloger.
Horloges en Wekkers, ia alle prijzen en
soorten voorhanden
Dirkslaad, 1 Jan. 1903.p, f.
Aan alle vrienden en kennissen Gois
besten zegen op dezen dag.
A. KEIJZER, Mr. Schoenmaker.
Stad aan 't Haringvliet, 1 Jan 1903.
Veel heil en zegen toegewensoht aan
iamilie, vrienden en begunstigers.
Logement D. MÜOIJAABT
en Ëohtgdnoote
Den Bommel 1 Jan 1903.
Familie vrienden en begunstigers veef
heil en «egan in het nieuwe jaar
J A SNIJDER
Brood-, bescliuit- en kleingoedbakker
Den Bommel.
Complimentea van den dag
J W VAN 003Tt,ROM
Hofmeester s» ,Den Bommel*
C. DE VOS,
Bode op Rotterdam,
wenscht zijn geachte begunstigers en be
kenden een gelakkig Nieuwjaar.
Ooltgensplaat, 1 Jan 1903
K. L. BUTH Vrachtrijder.
Ooltgensplaat.
Aan vrienden, begunstigers en bekenden
een gelukkig jaar.
i Januari 1903.
L. M. VAN PUTTEN
en familie
Ooltgensplaat p
M. BREUR ZONEN,
Boekdrukkers
Ooltgensplaat p f
