De familie Van Aerssen van Sommelsdijclc o) Wie schrijf er mee van en over Flakkee? Borstvoeding Viswedstrijd wijkver. 'De Zwaluw' Vondsten Tholen vermoedelijk van Romeinse herberg! Bladz. 2 „EILANDEN NIEUWS VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1992 De familie Van Aerssen van Som- melsdijck is thans voor wat de tak Van Sommelsdijck betreft, uitge storven. Deze adellijjke was twee eeuwen lang eigenaar van de heer lijkheid Sommelsdijk. Hier bleek het echter niet bij; de familie ver- wierfin de loop der jaren vele eigen dommen. Zo was de familie de grootste partikulier eigenaar van de voormalige kolonie Suriname. Daar enboven hebben enige familieleden hoge politieke funkties bekleed en daarmee een niet onbelangrijke bij drage geleverd aan het verleden van ons land en dus ook aan ons heden. Het verleden vormt namelijk de bakermat van ons heden. De bekende diplomaat en griffier der Staten-Generaal van 1584 tot 1623, Cor nells van Aerssen (1545-1627), kan onbetwist als stamvader van alle Van Aerssens gelden. Veertig jaar lang be kleedde hij dit ambt en toen hij wegens zijn hoge ouderdom ontslag vroeg, wil den de Staten hem niet laten gaan en boden hem een hulp aan. totdat hij eerst op 78-jarige leeftijd met behoud van zijn wedde aftrad. Hij wed in 1627 in het koor van de Jacobskerk te Den Haag begraven. Met hem kwam de eerste heerlijkheid in het geslacht Van Aers sen, namelijk de heerlijkheid Spijk, welke hij ten dele door aankoop verwierf en ten dele in 1623 als zuivere gift kreeg geschonken door Philips Willem van Oranje, graaf van Leerdam. Samenwer kend met raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt stond hij een gematigd calvinisme voor. Zijn oudste zoon Franqois (1572-1641) studeerde in Leiden en Parijs rechten. Francjois had een succesvolle diploma tieke loopbaan, welke hem grote rijk dom opleverde. Hij was in 1627 de rijkste man van Den Haag. Zijn vermo gen werd getaxeerd op ƒ800.000,-. In Amsterdam was er niemand die dat bedrag haalde. Van Aerssens beide broers zaten ook flink in de slappe was. zij waren namelijk elk goed voor ƒ250.000,-. Deze bedragen zijn thans meer dan het tienvoudige waard. We spreken hier dus over multi-miljonairs. Als vertrouwensman van Maurits en later van Frederik Hendrik drukte Frangois zijn stempel op de buiten landse politiek van de Verenigde Neder landen in het eerste kwart van de vaderlandse Gouden Eeuw. In 1594 werd hij door Johan van Oldenbarne velt naar Parijs gestuurd. In 1609 werd hij door de Franse koning Hendrik IV formeel erkend als ambassadeur, maar in 1613 teruggeroepen van deze post, wat een enorme vernedering voor hem was en welke hij toeschreef aan Van Olden barnevelt. Dit had tot gevolg dat hij zijn hevigste en bitterste tegenstander werd, wat uiteindelijk, mede naar aanleiding van de zogenaamde Scherpe Resolutie, leidde tot de tenvalbrenging van de raadspensionaris en het uitspreken van zijn doodvonnis. Als één van de zeven bij de terechtstelling aanwezige rechters moet hij ervan getuige zijn geweest, dat de 72-jarige Van Oldenbarnevelt op het schavot de beul de volgende 'onsterfe lijke' woorden toesprak: „Maak het kort. maak het kort!'". In 1619, hetzelfde jaar als waarin Van Oldenbarnevelt op het Binnenhof werd onthoofd, werd Frangois op voorspraak van Prins Maurits in de ridderschap beschreven. Lodewijk XIII schonk hem in 1636 een baronnendiploma. De rid derschap vaardigde hem ter Staten Generaal af en hij vertegenwoordigde deze in de Raad van State. Een andere grootheid uit onze vaderlandse geschie denis, de diplomaat, dichter en compo nist Constantijn Huygens, begon zijn loopbaan als sekretaris van hem. Frangois kocht op 12 maart 1611 de heerlijkheid Sommelsdijk van Herman van Bourgondië, waarna de familie naamwerd uitgebreid met de toevoeging Van Sommelsdijck. Zijn twee broers Jacques en Jehan waren de stichters van de takken: Van Aerssen van Triangel van Voshol, respectievelijk Van Aerssen van Wernhout. Frangois was gehuwd met de knappe Petronella van Borre, die hem vier kinderen, drie dochters en een zoon, schonk. Volgens Richelieu was hij één der grootste staatslieden die hij gekend had. Deze drie grote staatslieden waren: Frangois van Aerssen; Oxen- stiern, kanselier van Zweden en Frajano Viscardi, kanselier van Motferrat. Zijn zoon Cornells (1600-1662) gold als de rijkste man van gans Holland. Cor nells was behalve geheimraad van de koning van Frankrijk, tevens gouver neur van Nijmegen en kolonel van een regiment ruiterij. Met Willem II, bij wie hij in hoog aanzien stond, ondernam hij een aanslag op Amsterdam, welke mis lukte. Hierdoor werd hij uit de ridder schap ontzet. Hij had, naar overlevering, een winterre sidentie in het Van Aerssenhuis aan de Voorstraat te Sommelsdijk en een zo merresidentie in het buitenverblijf 'Boomvliet' nabij Dirksland. Hij was getrouwd met Lucia van Walta, een Frie zin, de enige dochter van Pieter Dou- wesz en Ida Donia van Harinxma. Zij kregen 16 kinderen. Drie dochters van Cornells waren volge lingen van de te Middelburg uit zijn ambt ontzette predikant Jean de Laba- die (1610-1674). In 1666 beriep men deze franse gereformeerde predikant, op aan beveling van de Utrechtse hoogleraar theologie Voetius, aldaar bij de Waalse Kerk. Twee jaar later werd hij, na ern stige conflicten met de Waalsche Sy node, afgezet. Hij vertrok naar Amster dam, waar hij conventikels (bijeenkom sten in huislijke kring) organiseerde. Deze bijeenkomsten werden door de Staten verboden. Hierna verliet De Labadie de Republiek. De adellijke jonkvrouwen der Van Aerssens volgden hem naar Herford in Westfalen, waar zij een afzonderlijke woning hadden, tgwe- rijl de overige Labadisten samen in een huis woonden. Na de dood van De Labadie verplaatsen de Labadisten zich naar Friesland. Zij vestigden zich in het Waltahuis te Wieuwerd in Friesland (het dorp is thans bekend vanwege de daar aanwezige grafkelder met de gedroogde lijken, een waar mirakel!); in dit deel van Nederland had de familie Van Aers sen van Sommelsdijck ook nog de nodige bezittingen. Zo was het Waltahuis of Walta State familie-eigendom. In dit landgoed woon den dus de Labadisten, zo'n 200 waar onder één van de beroemdste vrouwen van die tijd in Europa, Anna Maria van Schuurman. Zij volgde colleges bij de theoloog Gisbertus Voetius. Dit ging niet zonder slag of stoot. Men was in die tijd namelijk van mening, dat vrouwen niet behoorden te studeren. Anna mocht de colleges bijwonen in een belendend kamertje met een gat in de tussenmuur. Zij was vanwege haar hoge intelligentie bevriend met veel geleerden en kunste naars, waaronder Jacob Cats. Laatstge noemde droeg in zijn 'Trouringh' o.m. het volgende aan haar op: „Aen 't won- derstuck van onze tijt, Dat ghij, o Jonk- vrou Schuermans sijt". Vanuit Wieuwerd werd door hen een zendingsgemeente te Suriname gesticht, die echter teniet ging. De beweging hield ca. 1732 op te bestaan. Na het overlijden van zijn broers Pieter (1651) en Frangois (1658) erfde Cornells (1637-1688) al zijn vaders bezittingen. Cornells werd opgevoed aan het hof van prins Willem II; hij was n.b. het speelka meraadje van de jonge prins Willem ir. f melis huwde in Parijs op 1 januari 4 Margaretha du Puy, markiezerin t St. André Montbrun, vrouwe van Moordaanslag op Comelis van Aerssen van Sommelsdijck in 1688 te Paramaribo. Fran(;ois van Aerssen van Sommelsdijck (1572-1641) Noile. Hij had zich evenals drie van zijn zusters, aangesloten bij de sekte der Labadisten. Deze Cornelis kocht in 1683 voor zo'n 87.000,- een derde deel van de kolonie Suriname (een voor die tijd immens groot bedrag, waar we thans enkele nullen achter moeten zetten, maar we hebben het hier dan ook over een slordige 55.000 km^ grond - groter dan het huidige Nederland - met de nodige roerende goederen, rechten en privileges; het was niet zomaar een stukje land, hét was een land). Hij vormde toen samen met de stad Amster dam en de West Indische Compagnie de zogenaamde Geoctroyeerde Sociëteit van Suriname. Hij vertrok als gouver neur naar Suriname waar hij op een niet bepaald zachtzinnige wijze binnen korte tijd orde op zaken wist te stellen. Tijdens een wandeling vóór zijn ambtswoning aan de Oranjelaan werd hij door mui tende en half-dronken soldaten belaagd. De hevig verontwaardigde en driftige Van Aerssen trok hierbij zijn degen om de muiters terug te jagen, waarna hij, na door 46 kogels te zijn doorboord, dood ter aarde viel. Er was namelijk onrust ontstaan onder de soldaten van het gar nizoen in Paramaribo - door Van Aers sen meestal aangeduid als 'Droncken verekens' - omdat zij werden ingescha keld bij het aanleggen van versterkingen bij Fort Zeelandia, werk dat normaal niet door de soldaten werd verricht, maar door zwarte slaven. Hij zag zich hiertoe echter genoodzaakt bij gebrek aan arbeidskrachten. Van Aerssen heeft voor Suriname veel betekend. In de vijf jaar van zijn bestuur werd de orde in de kolonie hersteld en ging men een welva rende toekomst tegemoet. Na het overlijden van zijn vader bood men Frangois Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck, heer van Chatillon aan om gouverneur van Suriname te wor den. Dit weigerde hij echter. Wel vertrok deze luitenant ter zee in 1689 naar Suri name om daar maatregelen te treffen in verband met het overlijden van zijn vader. Hij sloeg en passant met succes een aanval van de Franse vloot op Suri name af. Bij het bombardement van Fort Zeelandia, dat drie dagen duurde, raakte hij zwaar gewond. Hij stond na dit ongeval, mede door zijn zachtzinnig heid en godsdienstigheid, bij de bevol king van Suriname in hoog aanzien. Op 17 augustus 1784 overleed Frangois Jean van Aerssen van Sommelsdijck op bijna 20-jarige leeftijd, als laatste man nelijke afstammeling van het geslacht. Met deze jonge baron stierf het geslacht Van Aerssen van Sommelsdijck uit. Eerst in 1825 werd de ambachtsheerlijk- heid Sommelsdijk door de erven van Douairière Arnold Joost van der Duyn, geboren Van Aerssen, verkocht aan David van Weel. Een kleindochter van deze Van Weel (Paulina) was ook am bachtsvrouwe van Sommelsdijk en niet onbemiddeld. Zij liet een kapitaal 6.000.000,-) na, waarvan 1 miljoen bestemd was voor het stichten van een ziekenhuis te Dirksland. Middelharnis Jan Both :'^^.<-'^i: Deze vraag- en antwoord-rubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er kosteloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Post bus 8, Middelharnis, met in de linker bovenhoek „Vragen-rubriek" vermeld. De vragen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending compleet met antwoord in deze rubriek worden ge publiceerd. UITGEPEttST In een schuur vonden wij dit vreemde toe stel. Wat is dat? Antwoord: Gezien de foto een ouder wetse Britse kaaspers van een zelf kaas makende boer. Vroeger werden meestal houten kaasvaatjes gebruikt. Na de oor log kwamen de gladde kunststof vaten. Zij worden gevuld met de wrongel die opstijft na toevoeging van stremsel aan de melk. Met behulp van de schroef wordt de kaas in de juiste vorm ge perst. STKOOPUKKSRS In een pannekoekenhuis konden we allerlei soorten stroop proeven, van kandij- en keu kensiroop tot en met melasse en appel stroop. Maar wat zijn nu de verschillen en hoe maken ze dunne en dikke stroop? Antwoord: Als uit de kooksels van de beetwortelen of de rietsuiker de suiker- kristallen worden gehaald, waarvan de planten anders zetmeel maken voor de verdere groei, dan blijft er uiteindelijk een dikke, traag vloeibare substantie over. Deze suikerstroop of melasse kan nog zo'n 50 tot 70% saccharose (de che mische naam voor zuivere suiker), di verse zouten en enige natuurlijke smaak- en kleurstoffen bevatten. Maakt de sui kerfabriek kandij, dan resteert er bij die produktie een dikke, donkerder ge kleurde stroop met een kandij-aroma en die wordt tegenwoordig graag op panne- koeken gegeten. Huishoudsiroop is een mengsel van suikerstroop met kandij stroop en die moet minstens 30% suiker bevatten. Keukenstroop is een iets voor deliger produkt omdat het suikergehalte tussen de 15 en 30% mag bedragen. Omdat die soorten zo moeilijk op brood, pannekoek enz. kunnen worden uitge smeerd, heeft een slimme kandijfabri kant een 'schenkstroop' in de handel gebracht (welke naam gedeponeerd is, zodat anderen dat woord niet mogen gebruiken) die wat dunner en daardoor beter vloeibaar is en bovendien een eigen butterscotch-smaak meekreeg. Hoe ze die stroop zo goed vloeibaar kre gen, is fabrieksgeheim. De chemici ver klaren het door verlaging van de viscosi teit, d.w.z. vermindering van de mate van samenhang of inwendige wrijving, waardoor die taaiheid afneemt. Appel stroop is in feite ingedikt appelextract, verkregen door het langdurig indampen van uitgeperste appelen. Wat te doen tegen een kolonie kraaien die mijn moestuin kaalplukken en komplete planten uitrukken? Het ophangen van stro kenfolie, een dode vogel en de inzet van een kat schrikken die dieren niet af. Antwoord: In zo'n geval kunt u de kraaien alleen weren door zwarte dra den te spannen tussen bogen of paaltjes aan weerszijden van de bedden. De vogels schrikken als ze zo'n nauwelijks zichtbare draad raken en de meeste zul len dan niet meer in uw moestuin terugkeren. SEvnonsN vitaminen Verdwijnen vitaminen door invriezen uit het brood? Antwoord: Integendeel. Juist door in vriezen van levensmiddelen kan het vitaminengehalte op peil blijven. Het voedsel moet dan wel langzaam worden ontdooid. De vitaminen BI, B2 enz. in brood blijven dus volledig behouden bij het snel diepvriezen. Alleen versneld ontdooien lijdt tot verlies. Vitamine E is de enige uitzondering, want dat wordt afgebroken bij lage temperaturen, maar dat komt ook in allerlei groenten, noten en plantaardige oliën voor en kan bij zonneschijn in onze huid worden ge vormd. STROOMVRETSRS Wat komst méér stroom: diepvriezer, boiler of wasdroger? Antwoord: Bij een gemiddeld gezin wint de 80-liter boiler het met 1850 kWh per jaar van diepvriezer ad 520 kWh, wasdroger ad 500 kWh, pomp cv. ad 435 kWh, elektrisch fornuis ad 440 kWh, wasmachine ad 275 kWh en enkeldeurs koelkast ad 240 kWli. Maar per gezin en per toestel kunnen er allerlei verschillen optreden. Het minst gebruiken uw elek trische deken, radio, strijkijzer en com puter, nl. 35 kWh elk. SOMMELSDIJK Op 19 september a.s. is er weer de jaar lijks terugkerende viswedstrijd van Wijk- vereniging 'De Zwaluw'. De wedstrijd zal gehouden worden bij de singel tus sen de Zwaluwstraat en de Samaritaan. Het startsein wordt om 14.00 uur gege ven en we stoppen met vissen om 16.00 uur. Vanaf 13.30 uur kun je je laten inschrijven. De winnaar is diegene die de meeste aantal centimeters vis heeft gevangen. Er zijn verschillende prijzen beschik baar gesteld door dierenspeciaalzaak Breeman. Dus jongens en meisjes, zorg datje hen gel voor 19 september klaar is en kom gezellig meevissen. SINT ANNALAND De mooiste vondst dateert uit het jaar 1987; een fraai geslepen half-edelsteen tje. Gemaakt om in een ring te plaatsen. Het archeologisch onderzoek rond de overblijfselen van een gebouw uit de Romeinse tijd bij het stadje Tholen werd kort geleden afgesloten. De vondsten van vorige week lijken eerdere vermoe dens te versterken. Het houten optrekje is naar alle waar schijnlijkheid een soort herberg ge weest. Fragmenten aardewerk in alle soorten en maten heeft de bodem prijs gegeven. Drinkkannetjes. fruitschalen, kookpotten, amforen om wijn of olie in te doen en nog veel meer. „Opmerkelijk is dat het percentage geïmporteerd aar dewerk zo groot is", zegt amateur archeoloog J. van den Berg uit Middel burg. „Veel materiaal is afkomstig uit Frank rijk. Behalve in Aardenburg tref je zoiets in de provincie Zeeland bijna nergens aan. De vondsten doen vermoeden dat het niet gaat om een gewone boerderij. Ook een militaire funktie lijkt onwaar schijnlijk. We houden het erop dat het een soort herberg was". De snippers aardewerk die vorige week naar boven kwamen, spreken dat niet tegen. Dat langs de Postweg bij het stadje Tholen iets te vinden moest zijn, was al in het jaar 1954 tijdens de herver kaveling ontdekt. De vondst van Ro meinse scherven in een slootwand wekte toen de nieuwsgierigheid van diverse archeologen. De eerste opgraving liet tot het jaar 1987 op zich wachten. Dat onderzoek duurde een week, evenals de opgravingen, die volgden in de jaren 1989 en 1992. Bij het graafwerk is een flink gedeelte van het vroegere gebouw te voorschijn gekomen. De tien amateur-archeologen die bij het projekt betrokken waren vonden ook stukken van Romeinse dakpannen. Het noordelijke gedeelte van het voormalige huis werd vorige week blootgelegd. De ouderdom wordt geschat op 70 a 170 jaar na Christus. Het graafwerk zit er nu defi nitief op. De put is dichtgegooid. Voor een deel liggen de vondsten al in het cen tral depot van de Rijksdienst voor Oud heidkundig Bodemonderzoek in Middel burg. De rest moet nog bekeken wor den. „Het echte werk begint nu pas", zegt dfe heer J. van den Berg uit Middelburg. De borstvoedingsorgani satie La Leche League start ook in Goedereede een nieuwe serie avonden over borstvoeding. Nu de dagen korter worden beginnen veel mensen aan een cursus of een andere bezigheid om de avonden te vullen. Wij beginnen op 15 september weer met een nieuwe serie van vier avonden waarin veel aspekten van het geven van borstvoeding aan de orde komen. De leuke, nuttige, gezellige en minder leuke kanten komen op 15 september aan de beurt. Als je zwanger bent, maak je al de keuze hoe je je baby gaat voeden. De juiste keuze kun je het beste maken als je goede informatie hebt. De juiste infor matie over borstvoeding krijg je bij ons. Wij praten met voedende en aanstaande moeders over borstvoeding, de beste start, de enige echte babyvoeding. We nodigen alle aanstaande moeders uit om een kijkje te komen nemen op de avonden en zo informatie overborstvoe- ding te krijgen, om je kennis te vergroten en de ervaringen van voedende moeders te horen. Alle voedende moeders vragen we om hun ervaringen te komen vertel len en de steun en bemoediging van moeder tot moeder te ervaren. Natuur lijk zijn ook de baby's van harte wel kom. Er is een ruime sortering brochures te koop met informatie over allerlei aspek ten van borstvoeding. Ook kun je tegen een kleine vergoeding boeken lenen uit onze bibliotheek. De avonden worden maandelijks ge houden en beginnen om 20.00 uur. Het adres is Geuzenpad 30, Goedereede. De data voor de serie zijn: 15 september 20 oktober 17 november 15 december Heb je nog vragen of wil je even praten, bel dan voor informatie en/of hulp bij borstvoeding: Joke Kamp, Roode Kruis- laan 16, 3257 KG Ooltgensplaat, tel. (01873) 27 63. Ook voor verhuur van de elektrische kolf. „Uitzoeken, literatuur napluizen en achterhalen waar alles precies van daan komt". (VI, slot) Sommugge hadde un hêêl jaer gewaarkt. Dikwnls gieng de vrouwe overdag (soms mit de kinderwaegen in un dikke buuk) naer de juun om schoan te houwen, in as pa tuus kwam dan vlug eete in weer naer 't mêêtje om nog un joatje te doewen. In dan in twêê jaer, dan is 't geweest dat het haest niks opbrocht. Dan ware dur die der contrebuusje van 1,00 niet konne betaele. Ik las van un vurenegieng die most hut verléêge tot un kwartje. Dat kon je aok niet volhouwe. Mar deur anhouwe in hard ploetere is 't gelukt. Tot dat de oorlog de schrepelmachinist in de kluutebokser ander waark kreeg. De pendel kwam opzette in er kwamme noe minder echte aarebeiers. Wat noe, in 1967 is de landarbeiderswet opgeheven en veul land is verkocht. Niet alles. Op verschillende plekken komt mun nog gezellig bie mekaore op un stikje aarebeiersland om fiooltjes of andere blommen te telen. Zoo is op dit gebied oak weer veul verbie. Mar niet alles. De aarebeiers vuurênuggiengen binne niet allemaele opge- heve. nee, nee, ze bestaen nog in angepaste vurm. Nog zie je ze gaen naer de juun in de peen. Laete mun hope dat ze bluuve, as bewies, in dank an hut voorgeslacht dat er zoo hard voor gevochte heit. Nog even terug naer 1934: Toen klaegde de boer zoals ik al vertelde over de bedriefsresultaten. De landbouw hoopt veul risico, het ligt buuten en is an weer in wind in handel onderhevig. Toen al streje men om de pachtpriezen redelijk te houden in om steun van de overheden... Nu 1992, nu las ik KIJK NAAR JE EIGEN un verhael over bedrief deur- lichten in bekieke of je 't wel goed doet. Waer leitje land, bie de stee ofte vaare weg? In wat is je verhouding in soort gewas? Misschien van 't êêne te veul in van 't aore te weinig? Er wordt geweze op de BOER AS ZAKEM AN, hie mot zun eige soms harder opstelle. Aok wordt geweze op de nevenfunk- tie van de boer, hie kan niet alles, hie mot niet in te veul besturen kruupe, hie mot op stee weze. daer ha z'n noadig. Dat was vroeger al zoo, un ouwer- wesse boer zat nogal in wat bestuuren, Kaarke, Gemêênteraed, Boeren leenbank inz. Kiek dat was toen verkeerd in noe schienbaer nog leuk om te vernemen. Dat bie sommige ouwere aarbeiers de verhouding tot de boerestand van noe nog niet beter is geworre, hoarende ik onderlesten, toen un boer op de trekker verbie kwam. Weetje wat die ouwe koejewachter toen zei: Gelokkig noe mot un zelf waarke, in ik kan naer un kieke, laet un mar sjouwe, ze haod verdiend. Maar ik sprak oak ouwere maansen, die knecht geweest binne die nog mit ONTZAG over de VROUWE in den BAES spreke. Die kanne zoo smaekeluk vertelle over 't ploegen bijv. in dan dat den baes kwam kieke as ze un gêêre moai hadde geploegd, zoo dat hut langd un lust was om naer te kieken. Die kenne noe nog naemen van de drie paeren daer ze mee waarekende. Dat was dan zoo mien verhael over hut buutenleven. Wat zal de toekomst noe brienge? Zal je strakjes de ouwe boerehoeven allêên nog zieje as un toeristen-attraktie? Zal hut nieuwe spul verrieze mit nieuwe produkten? Zooas plifantengras, koalzaed, vlaszaed in dan un pompe op stee waer bio diesel wordt getankt voor de trektors. Ik hoop dat hut de boeren goed zal gaen in dat de OUWE BOER, IN BOE- RINNE zalle meemaeke dat de joenge boeren heulie waark zalle kenne voortzette, al zalle ze dan der hoad welles schodde in dienke, och, och wat un waereld, wat mot ur van terecht komme. Mar, in noe eerlijk, wie regelt ur noe de toekomst. WIELE? Ik geloave der niks van. Lees den BIEBEL mar, dan zal je 't aorus leze. Daer staet alles in, oak voor de BOER van 1992. STOFFEL (wel bekend) VOGHPLAAG

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1992 | | pagina 6