Replica van 't kofjekokertje voor Arend Smit
Bodemvondsten Nieuwstraat
bevestigen oudheid Dirksland
Onderwijs op maat, toch grote onbekendheid
Politieberichten
'Vroonlande' Dirksland
Foto-expositie
van Leen Verhage
De Motte vindt archeologisch materiaal van begin 1400
Ophalen oud papier
Goedereede
POSTBUS 8 3240 AA MIDDELHARNIS
Redactie en administratie: Langeweg 13, Sommelsdijk
Tel. (01870) 8 26 29. Na 5 uur (alleen voor redactie) tel. (01870) 8 33 92
FAX (01870) 8 57 36
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
KWARTAALABONNEMENT 13,50 JAARABONNEMENT 52,00
ADVERTENTIEPRIJS 38 cent per mm; bij contract speciaal tarief.
Giro 167930 Bank: Rabo Middelhamis Rek.no. 34.20.01.108
Protestants Christelijk Vormingsinstituut 'De Poort'
v/h 'De Proeftuin
MIDDELHARNIS - Stel: je moet
een school kiezen, maar weet abso
luut niet welke. Je hebt eigenlijk
helemaal nog geen duidelijk beeld
van watje wilt en ook niet of je leren
nu wel zo leuk vindt. Wat dan? Bij
het Protestants Christelijk Vor
mingsinstituut De Poort in Middel-
harnis hebben ze regelmatig met
dergelijke 'gevallen' te maken. Op
26 februari a.s. houdt het vormings
instituut een Open Avond.
Jongeren en ouders zijn welkom en er is
de mogelijkheid om een gratis Beroeps
keuze Interesse Test te doen. Het insti
tuut verzorgt naast vormingsprogram
ma's ook beroepsvoorbereidende stu
dievakken. In één of twee dagen per
week, aangevuld met stage of werk, is het
mogelijk om in één jaar verschillende
studievakken te volgen en af te ronden
met een erkend diploma.
In kleine groepen variërend van twee tot
tien leerlingen krijgen de jongeren vor
mend onderwijs en beroepsvoorberei
dende vakken. Zo is het mogelijk om
erkende diploma's te halen voor onder
andere: kantoormedewerk(st)er, winkel-
assistent(e), brugjaar verzorging, recep
tioniste/telefoniste, tekstverwerking,
machineschrijven, middenstandsdi
ploma, EHBO, theorie rijbewijs.
Individuele begeleiding
Met elke leerling stelt De Poort een
eigen onderwijspakket samen. De indi
viduele begeleiding is kenmerkend voor
het onderwijs aan De Poort. Zo is het
mogelijk om een basiscursus Neder
lands, rekenen, boekhouden of bedrijfs-
rekenen te volgen, aangevuld met vak
ken als koken, bakken, kleding maken,
fotografie, tekenen, bloemschikken.
Snelheid en haast zijn niet het belang
rijkst. Iedereen kan op zijn/haar eigen
tempo werken. Dit houdt in dat de ene
leerling een cursus in één jaar afrondt en
een ander in twee jaar.
De protestants christelijke identiteit van
het instituut komt naar voren in de dag
opening met gebed, bijbellezing en de
bespreking daarvan. „Wij willen de leer
lingen in kontakt brengen met de christe
lijke waarden en normen en willen het
respekt voor elkaar hoog houden. Zo
houden wij ook rekening met leerlingen
die hierover anders denken. Iedereen is
welkom bij ons", aldus de heer C. J.
Oostdijk, de direkteur van het instituut.
Voor wie
Voor jongeren die nog niet goed weten
welke beroepsrichting zij willen kiezen
is eri de mogelijkheid om een oriënte
rend jaar te volgen, waarbij onderdelen
uit verschillende richtingen worden
gecombineerd: kantoor, winkel, verzor
ging. Anderen die tijdelijk even wat
minder zin hebben in leren, worden
vaak wel aangesproken door dit indivi
dueel gericht onderwijs. „Deelnemers
aan de kursussen hebben vaak een voor
opleiding LBO, MAVO of V.S.O. al dan
niet afgerond met een diploma. Ook
jongeren die om welke reden dan ook
tussentijds een andere opleiding afbre
ken, kunnen hier toch een beroepsge
richt gedeelte afronden", aldus de heer
Oostdijk. Hij noemt het triest dat De
Poort zo onbekend is, terwijl wij ver
moeden dat er ook in Middelhamis een
grote groep jongeren is die graag op deze
manier een diploma zou willen be
halen.
Wij helpen eigenlijk die jongeren, die
zich niet thuisvoelen op de grote scho
lengemeenschappen. Op de andere scho
len is het onderwijs vaak onpersoonlijk,
waardoor het onderwijs van De Poort
voor veel jongeren een verademing is".
Soms is het ook mogelijk voor jongeren
onder de zestien jaar om in overleg met
de gemeente de volledige leerplicht om
te zetten in gedeeltelijke leerplicht van
twee dagen, zodat ook zij individueel
onderwijs kunnen genieten.
Wat kost 't?
Omdat het instituut wordt gesubsidieerd
kunnen de kosten van de kursussen erg
laag worden gehouden. Per jaar moeten
de leerlingen vijftig gulden inschrijfgeld
betalen, daarnaast ook de boeken en
examengeld. De kursussen kosten hier
door aHianV" 'jk van het vakkenpakket,
tot vijfhonderd gulden in geval van
het middenstandsdiploma.
De meeste kursussen zijn echter niet
duurder dan twee honderd gulden en
daardoor kan de leerling dan een jaar
onderwijs volgen. Wanneer er besloten
wordt voor het tweede jaar in te schrij
ven kost dit slechts vijftig gulden in
schrijfgeld. Zo zullen de kosten vaak
geen drempel zijn om het erop te wagen
om nuttige en leuke dingen te leren.
Hoe?
Iedereen die meer wil weten, horen en
zien is welkom op woensdag 26 februari
tussen 18.30 en 21.30 uur. Jongeren en
is geen rustliuis,
geen bejaardenoord
of verzorgingshuis.
Komt u eens kijken en horen
wat liet wél is?
Onder meerdere z'n vroegere dorpsge
noten zullen er voor naar Sint Maar
tensdijk (op Tholen) moeten, maar met
de Philipsdam ter beschikking lijkt er
nauwelijks nog een beletsel om de foto
expositie van Leen Verhage (oud-Oud-
dorper) te gaan zien. Die wordt in het
Gemeentehuis te Sint Maartensdijk
gehouden van 28 februari t/m 31 maart
en heeft als titel 'Met het oog op Tholen'
meegekregen. De expositie is op werk
dagen te bezichtigen van 9 tot 12 uur 's
morgens en 's middags van 2 tot 5 uur,
met uitzondering van de vrijdagmid
dagen.
Leen Verhage groeide in Ouddorp op,
vatte liefde op voor z'n Thoolse vrouw
en evenzeer voor haar Thoolse land van
welke liefde zo'n foto's, in kleur en
zwart-wit, getuigenis afleggen. Zeker de
moeite waard kennis te nemen van het
werk van deze gedreven foto-amateur
die zichzelf tot dit niveau in de fotogra
fie heeft ontwikkeld.
MELISSANT
Morgen (woensdag)avond wordt weer
oud papier opgehaald in de gehele
gemeente.
ÜQJMIBI
ouders die dan verhinderd zijn kunnen
het uitgebreide nieuwe programma
boekje aanvragen.
Ook is het mogelijk een afspraak te
maken voor een informatief- of aanmel-
dingsgesprek met één van de mede
werkers.
Het adres is: Kon. Julianaweg 62,
3241XC Middelhamis, tel. (01870) 8 44 55,
b.g.g. (01804) 2 18 57.
Niet toen'ie als ventje van dertien op een sloepe
mee ter visvangst voer, niet toen'ie tijdens een
zware storm met drie anderen van 't dek in 't
vooronder stortte en een volwassen vent boven
op 'm viel zodat z'n ribben kraakten, evenmin
toen'ie met een 'kaekmes' z'n hand zó open
haalde dat het litteken op z'n 96ste nóg zicht
baar is, nee toen heeft het Middelhamisse
koQekokertje Arend Smit om den drommel niet
gehuild, want een kerel dééd dat niet, maar
mocht'ie dat zaterdagmorgen alsnog even
doen?
„Ik krieg 'er traenen van in m'n oagen", zei de
hoogbejaarde maar bijzonder vitale Arend Smit
en dat nog wel op z'n verjaardagsfeestje in de ver
jaardagskamer van verzorgingstehuis 'de Goede
Ree' te Sommelsdijk.
't Was van Leo Tamboer ook een pracht idee
geweest dhr. Smit, de allerlaatste representant van
die legendarische koijekokertjes, namens de 10-
jarige VW Overflakkee, een replica van het bron
zen standbeeldje "t Kofjekokertje' cadeau te
geven. Toen Arend het beeldje in handen had,
toen zijn z'n ogen toch nog vochtig geworden en
toen al die herinneringen weer boven kwamen, toen
zei'ie het: „'t was een hóndeleven voor een kleine
joon". En toen hebben we, met de overige gasten aan
z'n lippen gehangen want vertéllen dat'ie kan, dees
hoogbejaarde kofjekoker.
Het beeldje, dat door de VW is gereproduceerd en in
het VW kantoor te Middelhamis wordt verkocht,
krijgt in de gezellige kamer van het echtpaar Smit vast
een ereplekje.
En óf Leo Tamboer van dat bezoekje genoten
heeft, „'t Is wezenlijk", zei Arend Smit over het
beeldje en toen sloeg'ie aan 't vertellen hoe hij met
Arend Smit, de laatste der kqfjekokertjes, nog met droge ogen.
vandaar deze foto. zij het zónder het beeldje.
de grootvader van Leo was opgegroeid, in 't Mid
delhamisse Waterwegje. Ook Leo Tamboer was kofje
kokertje geweest, al vanaf z'n achtste. Arend Smit is de
laatst overgeblevene, 96 jaren oud, vitaal en goed
gezond.
Maar de wens op 'nog vele jaren' heeft hij wat af
gezwakt: „lae' m'n marwense da'k 't volgend jaer weer
beleve mag", zei hij dankbaar.
Amateurarcheologen van De Motte
voerden de afgelopen weken het 24e
bodemonderzoek op Goeree-Over-
flakkee uit. Het was het eerste
onderzoek in Dirksland, de oude
kern van Flakkee. Een dag op loka-
tie 'Lange Mispit' die officieel Nieuw
straat heet.
Gemeente en provincie
positief
In nauw overleg met de gemeente Dirks
land gaat De Motte op zaterdag 15
februari 1992 aan de slag op het terrein
aan de Nieuwstraat dat door de ge
meente is aangekocht voor een par
keerterrein.
Omdat er op het terrein niet gebouwd
gaat worden en diepe bodemverstorin
gen voor de aanleg van een parkeerter
rein niet nodig zijn, wordt in eerste
instantie afgesproken te volstaan met
een paar proefsleuven.
De bedoeling is: een beeld te krijgen van
wat men in Dirksland in de bodem kan
verwachten en met die wetenschap te
voorkomen dat waardevolle bodemar
chieven in Dirksland zullen worden
vernietigd.
Met dit uitgangspunt kreeg De Motte de
benodigde goedkeuring voor de opgra
ving aan de Nieuwstraat van de provin
ciaal archeoloog drs. W. A M. Hessing.
Ongeveer een jaar geleden mocht De
Motte een opgraving doen in een tuin
van de Rabobank aan het Achterdorp.
Jammer genoeg was de ruimte om te
werken daar erg krap en moeilijk bereik
baar, reden waarom van graven werd
afgezien.
Een bescheiden proefsleufje geeft al
gauw bergen uitgegraven grond en op
het terrein aan de Nieuwstraat is daar
ruimte voor.
Bij deze opgraving in Dirksland heeft
De Motte een gunstige start, met een
graafmachine van fa. Ras om de proef
sleuven te maken en met kraanmachi
nist Patrick van Koert, die een lief
hebber van historisch graafwerk is en op
dat gebied ervaring heeft.
Geschiedenis
Van tevoren is niet bekend waar de
proefsleuven het beste gemaakt kunnen
worden en wat in de bodem zal worden
aangetroffen. Uit de beschikbare oude
kaarten is weinig op te maken.
Uit de archieven is bekend dat Dirks
land in 1415 werd uitgegeven om tot
korenland te worden bedijkt en in 1416
werd ingepolderd.
De Nieuwstraat kan, als oudste deel van
het dorp, oud materiaal herbergen. In
het Achterdorp is door een particulier al
eens een 15e eeuws pijpaarden beeldje
gevonden.
Theoretisch is het mogelijk dat sporen
van een nóg vroegere bewoning worden
aangetroffen omdat in 13e eeuwse ge
schriften al sprake is van 'inwoonderen'
van Dirksland.
Rond 1300 schijnt het land van Dirks
land door de zee te zijn overspoeld.
Later is het weer drooggevallen en gors
geworden, waar in de zomer schaapher
ders hun kudden kwamen weiden. Zij
wierpen vliedbergen op om een veilig
heenkomen te zoeken bij hoog water en
bouwden daar eenvoudige hutten voor
een tijdelijk onderkomen. Zo kan een
kleine nederzetting zijn ontstaan waar
men leefde van veeteelt, visserij en
enige landbouw.
Na de bedijking van Dirksland in 1416
kwamen gaandeweg aan de Voorstraat
de huizen der beter gesitueerden te
staan. Het is dus vrijwel zeker dat er
geen schatvondsten zullen worden ge
daan op een plaats die bekend staat als
de Lange Mispit.
Als er al voorwerpen aangetroffen wor
den zullen ze versleten en kapot zijn,
afval van een vroegere bewoning. Of het
afval wetenschappelijk interessant is, is
de vraag die voor De Motte belangrijk
is.
Vroeg vijftiende eeuws
Een proefopgraving is een apart avon
tuur dat heel goed op een teleurstelling
kan uitlopen.
De Motte heeft echter meteen geluk én,
het mag gezegd, de nodige kennis en
ervaring om tekens in de bodem te
herkennen.
De eerste ontdekking is heel verrassend
Vroeg 15e eeuwse scherven uit de Lange Mispit bevestigen de oudheid van Dirksland.
een oude sloot met vroeg schervenmate-
riaal. „Vijftiende eeuws aardewerk" kon-
stateert Rias Olivier, „het is voor het
eerst dat we zo'n oude sloot vinden".
Hans Klepper wijst ons de loop van de
sloot in het profiel van de eerste proef-
sleuf die gegraven is in de richting van
de Nieuwstraat naar het Achterdorp.
Rias en Hans zijn beiden oudgedienden
bij De Motte en hebben samen al aan
veel opgravingen leiding gegeven. „Wat
weten die veel" zegt de dertienjarige
Martina Wesdorp die voor het eerst aan
een opgraving meedoet, „ze weten
haast alles".
Rias Olivier is één van de oprichters van
de vereniging van amateurarcheologen
en was meer dan twintig jaar voorzitter
van De Motte. Hij heeft lang naar de
opgraving in Dirksland uitgekeken:
„Uitgerekend in mijn eigen dorp heb ik
nog nooit opgegraven. Daarom vind ik
het zo leuk dat we hier nu een onderzoek
kunnen doen. Eindelijk!"
Patrick graaft de tweede sleuf, loodrecht
op de eerste, evenwijdig aan de Nieuw
straat. Hij herkent mogelijkheden en
stelt voor een derde sleufje te graven
vanaf de Nieuwstraat tot sleuf 2.
De scherven die uit de bodem komen
worden in bakken en vervolgens in zak
ken gedaan om later te worden gewas
sen, gesorteerd, gerestaureerd en be
schreven. Een stuk van een aardewerken
koekepan, de voet van een vroege kan,
een gedeelte van een vetvanger, stukjes
en beetjes van kommen en potten: het
wordt herkend en doorgegeven. Er is bij
een opgraving altijd te weinig tijd en een
gezellig praatje met die en gene is er
meestal niet bij. Wel jammer, zeker als
de publieke belangstelling zo groot is als
hier.
De tweede verrassing voor de gravers
volgt snel, een flinke rondgestapelde
welput. Hij wordt eerst met de graafma
chine vrijgemaakt en verder met de
schop uitgevlakt. Welputten kunnen
heel diep steken en zo te zien is dat hier
het geval.
De ontdekking van de put is een toevals
treffer want als sleuf 2 iets meer naar de
kant van het Achterdorp zou zijn gegra
ven was de welput verborgen gebleven.
Gelukkig zit hij zo diep dat hij bij sloop
van de fundering van de schuren die er
stonden niet is geraakt.
Welputten die droog vielen werden
daarna meestal gebruikt als beerput of
afvalput. Besloten wordt de put later op
Aanrijding
Op woensdag 19 februari werd om
streeks 19.30 uur op de Duinkerkerweg
een bestuurder van een fiets verblind
door de verlichting van een tegemoetko
mende personenauto welke met groot
licht reed. Hierdoor reed de fietser tegen
een aanhangwagen en liep hij diverse
verwondingen op. Getuigen die dit
ongeval hebben gezien worden verzocht
om kontakt op te nemen met de rijks
politie.
de dag leeg te maken en nu eerst verder
te gaan met het uitwerken van de
sleuven.
Na de lunch zetten Theo Dekker, Floor
Volker en Hans ten Hagen zich aan de
welput. Ze lossen elkaar af en scheppen
er ladingen oude mest uit, waarin stuk
jes beschilderd glas, een versleten schoen
en talloze scher\'en zitten. Hoe dieper
het gaat, hoe zwaarder het werk wordt.
Je krijgt het probleem van grondwater
en van te hoog en te dichtbij opgewor
pen grond.
Martina verricht allerlei hand- en span
diensten; schept de grond verder, kijkt
gelijk of er nog scherven in zitten en
bergt het gevonden materiaal.
Floor Volker schept de grond weer op
hopen en inspekteert die met de metaal
detector.
Veelbelovende vondst
Hans Klepper en Rias Olivier gaan ver
der in een stuk van de oude sloot, in sleuf
1, zoekend in de modder, hopend op iets
bijzonders dat De Motte nog nergens
gevonden heeft.
Halverwege de middag is daar de
DERDE VERRASSING: een bijna ver
teerd voorwerp. Het is een bronzen
schuimspaan waarvan Rias zegt: „Ik
had veel verwacht maar dit niet. Dit
schuimspaantje is bijzonder zeldzaam.
Zoiets hebben we nog nooit op het
eiland gevonden". Het gaat voorzichtig
in een plastic zak om opgestuurd te wor
den naar de Rijksdienst voor Oudheid
kundig Bodemonderzoek.
Op dezelfde plaats worden veel scher
ven van een grote waterkan gevonden en
er zit ook nog een schoen. „Die móet ik
hebben" zegt Rias en houdt niet op voor
hij de schoen veilig heeft. Ook de schoen
gaat naar de ROB om geconserveerd te
worden, net als de schuimspaan.
Gezien de historische waarde van de
bodemvondsten denkt De Motte dat
stoppen met de opgraving een gemiste
kans zou zijn, zowel voor De Motte als
voor de gemeente die nog geen vondsten
van eigen bodem in de vitrine van De
Motte in het gemeentehuis heeft staan.
Aan de gemeente wordt gevraagd of het
terrein nog een week kan blijven liggen
om De Motte de kans te geven verder te
graven naar de vroege geschiedenis
van Dirksland.
De gemeente reageert positief en met
spanning wordt uitgekeken naar de
tweede dag in de Nieuwstraat.
Op de Meester Snijderweg te Goede-
reede-Havenhoofd vond een aanrijding
plaats tussen een ree en een personen
auto. De ree stak plotseling de weg over
en overleed na de aanrijding. De perso
nenauto raakte zwaar beschadigd.
Inbraak
In de nacht van zaterdag op zondag
werd ingebroken in een winkel aan de
Hazersweg te Ouddorp. Een kassa en
een hoeveelheid rookwaren werd mee
genomen.
Tevens werd die nacht ingebroken in de
School met de Bijbel aan de Margriet
weg te Ouddorp. Uit de school werd een
radio en een walk-man ontvreemd.
Voor lopkwBlIteit, goode service en voorüelige prijzen.
fOTO - FILM - REPORTAGE - VIDEO - COMPUTER
C3 C3 FOTO VIDEO AUDIO
Wesmraat 35 - Molenweg 4 - Ouddorp - Telefoon (01878) 16 12 en 21 20
Fitia af Renesse: Prlnlshop - Hogezoom 172 -Telefoon (01116) 24 00
Filiaal Sommelsdijk: Wesikrakeelstraat B - Sommelsdijk - Teleloori (01870) 8 68 41
(foto: Pau Heerschap)
