EiiivriDEri-niEuws
Boven Wassenaar
bleef het droog
TAPIJT
Den Hertog medewerkers
automatiseren massaal
Wie schrijft er mee
van en over Flakkee?
vANZIELST
Studeren is meer...
van besouw
pimpernel
Mooie reis van ouderen
en alleenstaanden van de
Herv. Gem. Dirksland
„En God liet Zich door hen verbidden
.VONEN
Donkere wolken pakten zich samen
boven het Koninklijk landgoed 'Raap
horst' te Wassenaar. Het was kort
na Pinksteren 1927. De eerste grote
druppels begonnen al te vallen op
een 'zee' van zwarte paraplu's. De
vele honderden openlucht zendings
feestgangers dreigden te worden
weggespoeld. Juist toen de eerste
spreker dr. J. H. Bavinck, was
begonnen met zijn toespraak over
'De boodschap van het Westen aan
de volkeren van het Oosten', storm
de zendeling Albert de Neef naar het
spreekgestoelte en riep: „Laten we
bidden, dat het droog blijft."
En God liet Zich verbidden
Medeleven thuisfront
Onderscheidingen
Als je gaat studeren:
Mondbehoeften
Samenzang
Zendeling Albert de Neef
en andere merker.
vakkundig gelegd
Heengaan zendeling De Neef
„ifVet ^inifetïkmé
I
3e Blad
VRIJDAG 31 MEI 1991
No. 6003
Terstond' geschiedde daarna het won
der. De regenschermen konden worden
opgeborgen. Een stralende zon overgoot
de aanwezigen. Het bleef de gehele dag
droog en zonnig.
Deze direkte gebedsverhoring maakte
op mij toen een diepe en onuitwisbare
indruk. Ben daar nooit van los geko
men. Heb daarna namelijk één en
andermaal mogen ervaren, dat het waar
is wat we in Mattheüs 7:7 kunnen lezen:
,,Bidt en u zal gegeven worden. Zoekt en
gij zult vinden. Klopt en u zal openge
daan worden."
Moet toegeven weliswaar niet altijd 'ter
stond' maar wel op Gods tijd. Soms zelt~s
na tientallen jaren, zo schreef eens een
Duitse dominee, die 37 jaar voor iemand
gebeden had en eerst toen zijn gebeden
verhoord zag.
Zulk een zendingsdag was voor de
meeste mensen hun jaarlijks uitstapje.
Ze genoten intens van alles wat er te
zien, te horen en te beleven was. Vooral
de kennismaking en het leggen van per
soonlijke kontakten achtte men van
groot belang. Er werden vaak banden
gelegd, welke niet meer werden verbro
ken.
Het hartelijk medeleven en vooral ook
de voorbede door het z.g. Thuisfront'
was in die jaren optimaal. Daarnaast
werden de brieven van de zendelingen
gespeld.
De zendingsdagen begonnen als regel
om lO.OOuurv.m. en eindigden om 17,30
uur n.m. Inderdaad een hele zit. De
mensen hadden toen nog geduld. Ze
zaten gemoedelijk in één van de duin
pannen of gebruikten een klapstoeltje,
dat ze konden "lenen". Als 'onderpand"
moesten ze een gulden betalen. Tevoren
waren ze per fiets, dan wel per speciale
feesttrein gekomen. Een retour Rotter
dam D.P. kostte ƒ1.69. Van Dordrecht
2,36. Van Maassluis 1,94. De mensen
moesten dan nog wel een stief kwartier
tje wandelen 'onder lommerrijke bo
men'.
De leden van de regelingscommissie
droegen een wit rozetje met een oranje
kern. De terreincommissarissen een
oranje. De sprekers een blauw. De art
sen, die voor eventualiteiten mede aan
wezig waren, een groen. De zendings
fotograaf een 'roode cocarde'.
"k Las een en ander in een boekwerk, dat
mij in fotokopie werd toegezonden door
de archivaris-bibliothekaris van de
Raad voor de Zending der Nederlands
Hervormde Kerk te Oegstgeest, me
vrouw drs. M. H. Dirkzwagers. Ze
bewees mij daarmee een onschatbare
dienst.
dan het verzamelen van kennis door
hard blokken. Studeren is meer dan het
behalen van een titel of het verkrijgen
van een waardevol diploma.
Studeren is meer. Da,t zul jij binnenkort,
als je aan universiteit of hogeschool gaat
studeren, zeker ontdekken. Je wordt
gekonfronteerd met denken dat vreemd
is aan de Bijbel. Overal om je heen tref je
mensen aan die er een totaal andere
visie op na houden dan jij. Zij begrijpen
niet waarom jij christen bent, omdat het
Woord hen een dwaasheid lijkt of omdat
zij er weinig van gehoord hebben.
He komt in een omgeving terecht waar
bijna niemand je kent en andersom. De
vertrouwde groep mensen thuis raakt
wat uit het gezichtsveld. Dit is zeker het
geval wanneer je op kamers gaat.
Alks je je die bedenkt, begrijp je wel hoe
belangrijk hjet is studenten te kennen
die op hetzelfde fundament staan als jij.
Samen met hen kun je, stap voor stap,
ontdekken wat voor jou als christen de
juiste plaats is in het wetenschappelijke
wereldje. Samen zul je beter met het
spanningsveld van geloof en weten
schap om kunnen gaan. Ook kun je met
elkaar van Gods gaven genieten. Het is
„De cantine is niet verpacht maar in
eigen beheer van het zendingsfeest. Alle
winsten, ook van niet teruggevraagd sta
tiegeld, komen aan de zending", zo
luidde het programma. Koffie en thee
ƒ0,25; chocolade ƒ0,35; melk ƒ0,10;
ranja 0,20; victoriawater 0,50; broodje
boter 0,10; broodje kaas 0,15; broodje
ham 0,30; een zak kersen 0,25 en twee
bananen ƒ0,25.
Er ging geen zendingsfeest voorbij of
Koningin Wilhelmina dan wel regentes
Emma waren de gehele dag aanwezig.
Ze zaten dan heel gewoon tussen de
andere mensen.
Er werd naar hartelust gezongen. De
samenzang op 'Raaphorst' werd die dag
begeleid door de harmonievereniging
van de CJMV Obadja te Rotterdam
centrum (Prinsenstraat) en door het
harmoniegezelschap Sonorita van de
CJMV Den Haag. Ik was toen 17jaaren
blies zowel in Obadja als in de harmo
nie Oranje Nassau, welke in de Delftse
Poort repeteerde.
Er werd altijd gezongen uit de zendings
liederenbundel. Er stonden 124 liederen
in. Zo bijvoorbeeld 'Waak op, gij geest
der oude helden'; 'Geef zaaiers, die van
geestdrift brandè'; 'Uw heilig Woord zal
triompheren'; 'Gord u aan, volk van
God waarop gewacht? Sla ineen de
broederbanden. Dring in 's Heeren
Jezus kracht door tot in de heidenlan-
den... Op Hij zelf bereid voor u de baan';
en 'Roept uit aan alle stranden, verkon
digt alle landen het Evangeliewoord....
Herinner me nog goed, dat zendeling
De Neef alias Albert Zaaier of Oom Bert
op spreekplaats III zou vertellen. Daar
zaten al vele jongeren, die gekomen
waren om te luisteren naar twee be
kende sprekers en wel ds. C. Ferguson en
ds. P. G. de Vey Mestdagh. die in latere
jaren in Rotterdam stampvolle kerken
trok. Hij was daar ook nog jaren voorzit
ter van de Federatie van Rotterdamse
CJMV-ers. Het waren erin die jaren niet
minder dan 23 met 3000 leden.
Alle sprekers en spreeksters - het waren
er 15 - kregen 30 minuten. Als hekken
sluiter fungeerde Albert de Neef Wat
kon die man vertellen. De mensen hin
gen aan zijn lippen. Jarenlang werkte hij
op Nieuw Guinea. Vaak onder slopende
omstandigheden als malaria en andere
tropenziekten. Dag in dag uit onder een
afmattende gloeiende tropenzon.
Het ging hem allesbehalve voorde wind.
Hij ondervond veel tegenwerking, ver
dachtmakingen, tegenslagen. De motor
boot van een collega, die hij eens moest
vervangen, ging in vlammen op. Hij kon
toen ternauwernood het vege lijf redden
doordat hij een goed zwemmer was.
Dat we hem kunnen vergelijken met een
kaars, welke aan twee kanten brandt, zal
niemand verbazen. Doodziek moest hij
naar ons land repatriëren. Wie echter
denkt, dat hij in ons goede vaderland op
zijn lauweren zou gaan rusten, heeft het
mis. Zodra hij enigszinds hersteld was
en nauwelijks nog een blad kon wegbla
zen, trok hij er op uit. Hield talrijke
spreekbeurten of trok met een zelfge
maakte film of tentoonstelling onder de
naam ZENTO het land in. Werd zelfs
ook nog voorzitter van de landelijke
zendingscommissie van het NJV-CJMV
waarvan ondergetekende toen sekretaris
was. Samen zijn we 'groote gegroeid' in
de CJMV Onesimus in Rotterdam-
Kralingen. Zowel uit Onesimus als
andere CJMV's in den lande zijn in de
een goede zaak óm als christelijke stu
denten een vriendenkring te vormen.
Zo'n vriendenkring, waar je je thuis
voelt en waar je grondig met de dingen
bezig kunt zijn, is de CSFR. De CSFR
(Civitas Studiosorum in Fundamento
Reformato) is een unieke studentenver
eniging met als basis de Bijbel en de
Drie Formulieren van Enigheid.
De CSFR is een landelijke vereniging
met in zeven steden (Amsterdam, Delft,
Groningen, Leiden, Rotterdam, Utrecht
en Wageningen) een onderverdeling,
een zogeheten dispuut.
De meeste aktiviteiten vinden plaats
binnen de disputen: de wekelijkse bij
belkring, de maandelijkse studiekring,
de lezingen, de weekenden en de ont
spannende aktiviteiten als muziekavon
den, sportdagen en het 's avonds na de
studie even bij elkaar langsgaan om
bijv. nog wat te praten.
Wanneer onze vereniging je iets lijkt,
kun je eerst eens een kijkje komen
nemen. Aan het begin van het kursus-
jaar is er een introduktieweek van het
dispuut in de plaats waar jij gaat stude
ren: dé mogelijkheid om kennis te
maken met CSFR en stad.
Heb je interesse, bel of schrijf dan naar:
René Hollebrandse
Gaesbeekstraat 89b
3081 NG Rotterdam
Tel. (010)4848521
ZANDPAD64 MIDDELHARNIS
loop van de jaren vele tientallen zen
dingswerkers uitgezonden. Met velen
werd regelmatig briefkontakt onderhou
den. Zelfs op speciaal daarvoor gemaakt
papier met eigen vignet. De Neef schreef
daarnaast nog 16 boekjes.
Hij overleed op 1 september 1948. Het
Groene kerkje te Oegstgeest, nabij de
begraafplaats, zat stampvol voordat hij
ten grave werd gedragen.
„Met De Neef ging een geboren predi
ker, verteller, schrijver en tekenaar heen.
Met die talenten heeft hij gewoekerd",
zo schreef dr. W. F. Dankbaar in een
memoriam. Zou daaraan nog willen toe
voegen „en een pionier-zendeling in
hart en nieren".
Zendeling dr. F. C. Kamma, ook oud
CJMV-er. schreef in dit verband nog:
„Het zendingswerk groeit en wordt niet
gebouwd. Bouwen hangt van ons af...
groeien van God en.... het groeide."
Aanstaande zondag luiden er weer tien
duizenden klokken op vele plaatsen in
de wereld. Wordt het Evangelie, de
blijde boodschap, in ruim 1800 talen
verkondigd in gehoorzaamheid aan de
grote opdrachtgever Jezus Christus, Die
gezegd heeft; „Gaat dan henen, maakt
AL de volken tot mijn discipelen en
doopt hen in de naam des Vaders, en des
Zoons en des Heilige Geestes en leert
hen onderhouden al wat Ik u bevolen
heb."
„En gij zult kracht ontvangen wanneer
de Heilige Geest over u komt en gij zult
mijn getuigen zijn te Jeruzalem en in
geheel Judea en Samaria en.... tot het
uiterste der aarde". Naar dit bevel willen
helaas een aantal kerkelijke kopstukken
niet meer luisteren. Met name ten aan
zien van ZENDING ONDER JODEN.
Ze vinden dit 'een achterhaalde zaak'
maar hierover liever in een afzonderlijk
artikel.
IJsselmonde
A. Apon
Wie op Goeree-Overfiakkee kent niet
het Hertog-ijs? Den Hertog diepvries
specialiteiten b.v., is met ongeveer 130
werknemers een niet onbelangrijke werk
gever in onze regio. Naast ijs worden
nog vele andere diepvrieslekkernijen
geproduceerd. Eind vorig jaar ontstond
de gedachte om eens iets extra te doen
voor de medewerkers. Daarbij kwam
ook het begrip 'PC-privé' aan de orde.
De computer wordt in steeds meer
bedrijven en funkties gemeengoed. Ook
bij Den Hertog staan deze ontwikkelin
gen niet stil. Daarnaast ziet men in niet
weinig gezinnen zo'n computer staat.
Een PC (personal computer) heeft als
voordeel dat ze voor werk, vereniging,
studie en ontspanning gebruikt kan
worden. Voor Den Hertog ontstaat een
voordeel in de vorm van computer-
gewenning van de medewerkers.
De automatiseringsafdeling heeft onder
zocht welke mogelijkheden er waren en
tegen welke kosten. Besloten is om de
medewerkers in de gelegenheid te stel
len tegen gunstige voorwaarden een
snelle en zeer komplete PC aan te schaf
fen. Na een vooronderzoek werd geko
zen voor de Bol-PC van de gloednieuwe
vestiging Bol-Rijnmond te Nieuw Beyer-
land. "Vooral de manier van service-
Officiële overhandiging van de eerste 19 PC's:
dhr. P. J. Voonhuijzen. bedrijfsleider van Bol Rijnmond (l) en dhr. M. J. Wilstra, hoofd automatisering
bij Den Hertog diepvries specialiteiten b. v.
verlening heeft zwaar gewogen bij de
leveranciers-keuze. Zo kon Bol een
service-kontrakt voor 6 jaar aanbieden.
tijdens kantooruren toezeggen bereik
baar te zijn en een 24-uurs aan huis-
service geven. De in februari j.l. ge
opende vestiging kon zo reeds voor de
opening een mooie order van 19 PC's
noteren, later aangevuld met nog eens 6
stuks. Levering kon in alle gevallen bin
nen 14 dagen na bestelling plaatsvin
den. Voor Den Hertog overtrof 25 deel
nemers (20% van het totale personeels
bestand) alle verwachtingen. Een deel
name die normaal op banken en andere
bedrijven met overwegend administra
tief personeel wordt gescoord werd nu in
een produktiebedrijf gehaald. De lage
leeftijd van de medewerkers bij Den
Hertog zal hier positief aan hebben
bijgedragen.
De 5 cursusavonden die gegeven wer
den, zijn vooral door de minder ervaren
PC-gebruikers met enthousiasme be
zocht; met name b.v. de medewerkers
van het diepvries-magazijn waren sterk
vertegenwoordigd. Dinsdag 21 mei j.l. is
de 25e computer overgedragen aan
Den Hertog.
ONTWERP ADVIES
AANLEG
ONDERHOUD
Tel. (01876) 94 20, Herkingen
Winarchitektuur hoveniersbedrijf b.v.
Jeugdherinneringen, wie van ons heeft die niet. Allemaal denken we zaten we
wel vaak aan de waterkant, aan de slootjes en plasjes. Schotejillen, salaman
ders, 'meulenaers' enz. dat waren onze speuldingetjes. Nog geen milieu
problematiek. Dank voor uw bijdrage 66-1- en tot nader horens maar weer
••"P^" ^«- Redaktie E.N.
'n Tiedje geleeje las ik wat over de zwemclub 'de Schotejil' in a' kan'k'r
hoengderdduuzend guldens mee verdiene, 'k zou in de vaarste vaarte niet
weete waer dat woord noe'vandaen komt. In toen 'k dat las was t'r net 'n
kammeraod van mien in huus die gêên Flakkeejenaer is, in die vroeg 'k of
'n êénig idee had wat dat woord noe kon beteekenen, in hie had netuurlijk
gêéii flauw benul van wat 'et weeze kon. 'k Hao 't'em verteld in toen docht 'k
d'r an da' m'n vroeger schootejillen gienge vange op 't gors, in die kleine
vloeislóótjes, in aok wel in die plasjes die d'r allied aok wel waere, waer
waeter in bleef staen as 'et'es 'n haog tiej' wasa geeest, waerbie alles
was oengdergelaope.
Jae, schootejillen vange, zouwe ze d'r nog wel weeze, in die kleine slootjes
op de gorzen, noe alles stil waeter is geworre? 'k Kan m'n eige nog goed her-
innere, da' m'n ze mit de hangd vienge, je jaegende ze dan oengder 'n vaz-
zetje, daer schoote ze dan oengder as je ze 'n beetje opjaegende, in ajje dan
'n beetje gelok had, had je ze in êên greep te pakken, wangt dan stoenge ze
daer even stil in 't waeter. Je mos wel 'n beetje rap griepe, in 't was netuurlijk
welles mis, mar dan joeg je'm marweer'nendjeop, in zoogiengdat tan. 't
Mooiste was dan as je in die slootjes 'n róódborsje vieng, wangt die
voengde wiele altied appart. In 'n gróóte pot, 'n gróót glas, had je dan die
visjes in huus staen of op d'n tras buuten, in dan deeje m'n van die weerba-
ompies d'r in, die wapperden dan zoolekker in die glaeze kom, as die
schootejillen d'r langs zwomme, in aok wel angdere wateiplangten deeje
m'n d'r in, wangt dat spul kojje in ielke slóót zoo lange, zoveul was t'r van
anweezig. As 't zunnetje d'r op .schienende, dan kwamme d'r allemael van
die kleine borreltjes of, wangt dan maekende die plantjes zuurstof. In soms
a'm'n schootejillen an'et vangen waere, dan had je aok welles plekkies,
waer sallemangders zatte. Wat waere dat aok 'n móóie diertjes, allerhangde
kleuren, in zoo sierluk van bouw, mooi geteekend. A'je die in "n pot hieuw,
dan mos je d'r altied 'n plankie in laage, wangt die konne niet ammar oeng
der bluuve, die mosse soms nae booven om aedem te haelen. In dan mos je
uutkieke, dat ze d'r niet uutkroope, wangt as dat plankie te kort bie de
rangd kwam, dan gienge ze over 't randje heen d'r uut. 't Is me wel es over-
komme, dat'k'r êên kwiete was, in dan voengd je 'm soms laeter achter de
kachel verdraogd. Vanof dien tied, deeje m'n d'r fien gaes overheen, dan
konne ze d'r nie mêêr uutkruupe. In kikkerdril, dat was aok altied raek in 't
voorjaer, dan zag je die hêêle ontwikkelieng van dongderkopje tot kikker,
in mooi was dat. In as ze wat gróóter wiere, deeje m'n ze weer in d'r eige
slootje terug, 't Worre noe allemael schaerse artikelen, mit al dat land
bouwgif, wat deurdrenst deur 't langd, in dan in de slóóten terecht komt.
Vroeger vienge m'n in die slóóten, as ze niet al te klein waere aok nog wel
vis, mêêst vooriengs, in aok wel paelieng, mar noe zie 'k nooit mêêr vissers
zitte an die binnenslóóten. In wiele ha daer wat gevange vroeger. Waer mot
'et heen mit al dat smeerige spul in 't waeter. In as je 't niet doet, dan hei je
weer aarmoei mit de juun in de aepels, wangt daer ka'je aok gêên kwaed in
veele. 't Miljeu staet nie vo niks booven an op de liest. Lae m'n mar hoope,
dat 'er geleerde maansen komme, die wat weete te vinden, zoodat deur de
bestrijdieng van 't êêne, 't aore niet liejt. Je weet mar nooit zég 'k altied.
'n 66-plusser
De deelnemers achter hun nieuwe computers luisteren naar de uitleg.
Ingezonden:
Op 13 mei om 9 uur vertrokken 2 bussen
van de firma Mijnders met 82 personen
vanaf 'Onder de Wiek' uit Dirksland
richting Stellendam, Goedereede, Oud-
dorp, naar de Brouwersdam, langs Port
Zélande, over het Noordzeestrand rich
ting Renesse, Burg Haamstede naar
Westerschouwen, langs de kleine ge
meente Burgsluis om te stoppen in
Dreischor.
Daar werd een weeshuis bezocht dat
geen dienst meer doet, maar wel te
bezichtigen is en daar werd ons koffie
met gebak aangeboden. We werden
rondgeleid door een vrouw die veel wist
te vertellen hoe of het er vroeger naar
toe ging.
Hierna gingen wij naar een oude school
die was ingericht als landbouwmuseum
waar allerlei landbouwwerktuigen en
gereedschappen van vroeger werden
tentoongesteld. Dit alles was zeer be
zienswaardig, temeer omdat er ouderen
onder ons waren, die konden aantonen
hoe er vroeger mee werd gewerkt.
Na nog wat rondgewandeld te hebben
werd het restaurant opgezocht, ge
naamd 'de Gouden Geit' waar ons een
heerlijke maaltijd wachtte die goed in de
smaak viel.
Vervolgens werd de kerk bezichtigd
waar ds. Kastelein nog een uiteenzetting
gaf over het ontstaan van die kerk. Ook
hebben wij nog enkele psalmen en
gezangen gezongen, wat begeleid werd
door de organist op het mooie orgel van
die kerk. Dit alles werd afgesloten met
dankgebed.
Toen was het tijd om de bus op te zoeken
die vlakbij stond, om de terugreis te aan
vaarden. Wij verlieten dan Dreischor
langs Schuddebeurs, Sirjansland, rich
ting Bruinisse, Oude Tongeen half zes
stapten wij uit de bus in Dirksland, allen
voldaan van de mooie reis door Zee
land.
Hiervoor is dan ook een woord van
Zandpad 36 Middelharnis Tel: 01870-2784
dank wel op zijn plaats voor alles wat wij
gehoord en gezien hebben.
In de eerste plaats dank aan de Heere
die het alles weer mogelijk heeft ge
maakt dat wij dit alles mochten beleven
en meemaken, want wij hebben alles
weer uit Zijn Vaderhand mogen ontvan
gen, daarom Hem alleen de ere.
Ook het comité hartelijk dank voor de
organisatie van deze reis en voor alles
wat in dit seizoen is gedaan en hopen in
september bij leven en welzijn weer op
dezelfde voet te mogen voortgaan.
De gastvrouwen en mevr. Matsinger wil
len wij ook niet vergeten, want die zijn
altijd op hun post, om ons op de mid
dagbijeenkomsten te voorzien van thee
en koffie en niet te vergeten de Kerst
middag en -avond, dan wordt er veel
voor ons gedaan en dat wordt door ons
dan ook zeer op prijs gesteld, en daarom
voor dit stukje liefdewerk onze warme
dank.
Onze beide predikanten en een ouder
ling die deze reis hebben meegemaakt,
hartelijk dank voor uw bijdrage van
deze dag. Want ook dat wordt door ons
zeer gewaardeerd, want dat is een bewijs
dat er van alle kanten met ons wordt
meegeleefd.
Tenslotte nog een woord van dank voor
beide chauffeurs, die ons gebracht heb
ben waar wij wezen moesten, geleid
door smalle wegen en nauwe straatjes
zonder risico te nemen, maar met alle
rust en goede rijvaardigheid, ons weer
veilig thuis gebracht en hiervoor onze
hartelijke dank.
Dit is dan weer het einde van dit seizoen
en daarom namens ons allen onze har
telijke dank voor alles, want wij kunnen
hierop weer met dankbaarheid terug
zien.
A. Bruggeman
Margrietlaan 4, Dirksland