EHAI1DEf1-i1IEUW5
Jaap van der Velde Czn.,
middenstander uit HerJcingen, ondernemer in Diricsland
10e transport Sticliting
Fialdteese Hulpgoederen Polen
VERTON SCHOENEN
Wachtlijst voor haaien
4e Blad
VRIJDAG 26 APRIL 1991
No. 5995
„Heerlijk", zei de lieer J. van der Velde op de morgen van woensdag 10 april,
terwijl alles in rep en roer was voor de feestelijke heropening van zijn ClOOO
supermarkt in Dirksland. Een wirwar van mensen, karren, gereedschap,
snoeren en de heer Van der Velde temidden daarvan vol positieve spanning,
er van overtuigd dat alles tijdig in orde zou komen.
Het is nu 24 april, een rustiger woensdag; het spektakel en de drukte van de
opening zijn bedaard, iedereen heeft zijn draai in de nieuwe zaak gevonden
en de heer Van der Velde heeft nu tijd voor een gesprek over zijn wereld ach
ter de boodschappen.
Van huis uit
„Mijn vader was melkboer in Herkin
gen", vertelt hij, „we waren met z'n ach
ten thuis, zes kinderen. Het was hard
werken maar we hebben nooit wat te
klagen gehad. Later begreep je pas hoe
zwaar het bestaan geweest is, als kind
heb je daar geen erg in. We kwamen
niets tekort maar we kregen niets. Je
moest er altijd wat voor doen, er was
altijd wel wat te werken. Mijn vader had
een stukje land en dus moest je uit
school naar het land. In 't najaar was er
niets op het land te doen maar ook dan
was er altijd wel een karweitje. Dat heb
ik nou nog over me: je moet er voor
werken, je moet er iets voor doen, je
krijgt het niet zomaar."
Terugkijkend op zijn jeugd, vertelt de
heer Van der Velde dat hij op de mulo
dacht dat hij boekhouder zou worden.
Zijn grote voorliefde ging uit naar puur
de boekhoudkundige kant en dat ging
ook heel goed. „Na school kreeg ik gelijk
een leuke betrekking aangeboden, maar
na twee weken zou ik gillend gek gewor
den zijn. Een hele dat zitte: niets voor
mij."
Bedrijvig
Jaap van der Velde was toen al een
bedrijvig iemand en kwam in kontakt
met de direkteur van het 'Eilandencen
trum' in Oude Tonge, één van de eerste
discountbedrijven in Nederland, het
latere 'Eurodiscount'. Daar begon hij
zijn loopbaan in het winkelbedrijf als
flessenjongen.
Bij elkaar is hij er lang gebleven, richtte
voor de heer Kastelein de AH-winkel in
Oude Tonge op en studeerde ondertus
sen voor alle mogelijke diploma's.
„Dat leren gaat nog steeds door, bijvoor
beeld kursussen voor management, so
ciale vaardigheid. Puur vaktechnisch is
één van de laatste diploma's die ik
gehaald heb, dat voor het slijtersvak. In
principe mag ik alles verkopen, behalve
munitie en specifieke drogisterij-arti-
kelen."
De ontwikkeling van de heer Van der
Velde ging voorspoedig. Hij was nog
maar net éénentwintig toen hij bedrijfs
leider werd. „Ik kreeg de gelegenheid me
waar te maken toen de toenmalige
bedrijfsleider Quist wegging. Toen de
den we nog veel meer zelf dan nu; zelf
reklame maken, zelf inkopen. Van met
name de heer Quist en de heer Kastelein
heb ik de fijne kneepjes wel geleerd."
Daarna werkte de heer Van der Velde
nog in Hellevoetsluis en Rotterdam in
dezelfde branche. „Een jaar in Rotter
dam in een moeilijke buurt met weinig
mogelijkheden heeft me meer geleerd
dan al die jaren op Flakkee. Ik heb daar
meer uren op het politiebureau doorge
bracht - omdat ik te maken kreegn met
winkeldiefstallen, overvallen, heroïne-
verslaafden - dan bij mijn vrouw. Dat
was een hard jaar, dat heeft erg aan
me gevreten."
Terug naar Flakkee
In 1983 kwam de heer Van der Velde
terug naar Flakkee. „Ik had mijn leer
geld betaald, ik dacht: ik ga terug naar
de veilige haven."
Hij kwam terug bij Kastelein, van beide
kanten wilden ze graag weer met el
kaar werken.
In Middelhamis werd een 'Eurodis
count' opgezet, in Oude Tonge brandde
de zaak af De vestiging in Middelharnis
kreeg het klantenbestand uit Oude
Tonge erbij te verwerken. Dat vroeg veel
improvisatie en de heer Van der Velde
draaide daar zijn tropenjaren. Hij stak
er ook weer het nodige van op.
„Dan op een gegeven moment ga je den
ken: leuk, dat zou ik zelf ook wel kun
nen. Met Kastelein had ik daar ook wel
eens over gesproken, maar door omstan
digheden is dat verder nooit doorge
gaan.
Zierikzee Middelharnis
Als je zo'n beetje alles gezien hebt, wil je
graag zelf iets ondernemen. Ik had ook
in de AH-keuken gekeken; een schitte
rende formule, maar om mee te werken
vind ik persoonjijk de ClOOO-formule
meer mogelijkheden geven, meer kan
sen voor je eigen kreativiteit.
Toen kwam de supermarkt in Dirksland
weer in markt. Ik heb de stoute schoenen
aangetrokken en kontakt gezocht met
het hoofdkantoor van Schuitema. Ik het
een optie gevraag en gekregen. Dat was
maar gelukkig want er waren veel lief
hebbers en het is geen kleine stap om
voor je zelf te beginnen. Er is een half
jaar onderhandeld en mijn vrouw gaf
het laatste duwtje in de goede richting.
Ik ben er van overtuigd: als je gezin er
niet achter staat, dan moet je niet als
zelfstandig ondernemer beginnen.
Mijn vrouws vader was slager in Nieuwe
Tonge, ze heeft van huis uit dat mid-
denstand-achtige meegekregen."
Dirksland
De eerste serieuze poging tot zelfstandig
ondernemer ging dus na rijp beraad
door en op 1 februari 1988 begon Van
der Velde, met de direkte doelstelling om
de formule Mikromarkt om te bouwen
naar ClOOO. „Dat heeft een paar maan
den geduurd", vertelt hij. „Op 5 mei 1988
zijn we geopend als ClOOO. Vanaf het
begin ging het groeien en het groeit nog
steeds. We hebben veel voorspoed, daar
zijn we natuurlijk ook dankbaar voor."
Wilde het goed blijven gaan, dan moest
eriets veranderen. Half vorigjaar begon
de heer Van der Velde onderhandelin
gen over de belendende percelen voor
uitbreiding van de zaak. Met in het ach
terhoofd de wetenschap dat erbij ClOOO
een nieuwe formule was gekomen, de
'versmarkt-voordeelmarkt'.
Als hij zou gaan verbouwen wilde hij
ook helemaal up to date zijn. Onder
handelingen met de heer Vermeulen
resulteerden in een vlotte aankoop van
de aangrenzende gebouwen van de
Flakkee Bakkerij.
Om te verbouwen was het niet de meest
gelukkige situatie en de heer Van der
Velde vindt een complimentje aan het
Schuitema-begeleidingsteam, van bouw
tekenaars tot vakspecialisten, zeker op
zijn plaats.
„Het eindresultaat is me 100% meegeval
len. In de praktijk blijkt het nog gunsti
ger uitgekomen dan op tekening. Dat is
uitzonderlijk, want meestal moetje con
cessies doen. Het geheel is ruim en funk-
tioneel en dat zie je ook."
Het werk achter de vakken
Ruim een jaar van voorbereidingen is
aan de ingrijpende verbouwing en uit
breiding van de zaak voorafgegaan. Om
maar eens wat te noemen: een klanten-
herkomstonderzoek, onderzoek naar de
wensen van de klanten, wensenpro-
gramma van de ondernemer, onderhan
delingen en aankoop van de panden, de
bouw zelf, die men graag door mensen
uit de regio wilde laten uitvoeren.
Over die bouw; „We hebben alles bij
huis gehouden; behalve het koeltech-
nisch gebeuren, omdat er op het eiland
geen bedrijf is dat een werk van die
omvang aankan. Ik ben zeer tevreden
over de manier waarop de heel samen
werking tot stand is gekomen. Proble
men waren er alleen in technisch op
zicht, tengevolge van de moeilijke kon-
struktie: een oude school, een stuk er
aan gebouwd en dan de bakkerij erbij
die ook al uit diverse pandjes bestond."
Voor de aannemers was het lastig wer
ken maar - de heer Van der Velde wil
daar toch graag even de nadruk op leg
gen - de bereidheid om lang en op onge-
Jacques Nieuwenhuizen, een medewer
ker van het NIOZ (Nederlands Instituut
voor Onderzoek der Zee) uit Nieuwe-
diep, heeft een wachtlijst voor de leve
ring van 600 haaien.
Nieuwenhuizen struint de visafslagen af
en gaat aan boord van de visserschepen
in Den Helder en andere plaatsen, op
zoek naar studiemateriaal voor het
NIOZ, dat dan altijd wel iets bijzonders
is. Hij koopt geen grote partijen tong of
schol, maar zeldzame exemplaren van
bijzondere, weinig voorkomende vis
soorten, die door het NIOZ worden
onderzocht, maar ook worden doorver
kocht aan scholen en universiteiten in
Nederland en andere landen om als stu
diemateriaal te dienen. Zo verkocht hij
twee jaar geleden 1287 haaien en heeft
nu nog een wachtlijst van 600 van deze
roofvissen. Zenuw- en bloedvatenstelsel
van deze vissen lijken op die van een
mens en voor tandartsenopleiding zijn
haaienkoppen, om het gebit te bestude
ren, een gewild objekt. Haaien worden
door de vissers echter alleen in een meer
dan sporadisch aantal gevangen na een
strenge winter.
bruikelijke uren te werken was er bij
iedereen.
Medevyerkers
Over zijn personeel zegt de heer Van der
Velde: „Dat vind je nergens anders. Per-
fekt zoals alles gegaan is bij de drukte
van de verbouwing en ook daarna. Geen
onvertogen woord. Zó'n inzet, er is heel
hard en lang gewerkt en al die tijd niet
één storinkje."
In totaal heeft hij 35 medewerkers, 20
vaste en 15 part-timers, die samen zo'n
750 uur per week werken. De heer Van
der Velde geeft graag mogelijkheden aan
het personeel - voor het volgen van kur
sussen bijvoorbeeld - en hij geeft er de
voorkeur aan met een vaste kern van
ervaren, geschoolde mensen te werken.
„Loontechnisch is dat een zware verant
woording, maar ik heb het er voor over.
Het bepaalt de kwaliteit van het werk en
het maakt het voor mij ook doenlijk."
Van een personeelslid hoorden we over
werkgever Van der Velde datje vreselijk
met hem kunt lachen maar dat er
gewerkt moet worden als er gewerkt
moet worden.
Zelf zegt hij: „Ik ben heel makkelijk,
maar ik kan ook heel moeilijk zijn. Dan
hebben ze het zelf verdiend en dan
resulteert het meestal in afvloeiing."
Boodschappen
Dat er gemotiveerde mensen in de
supermarkt helpen die verstand van
zaken hebben, is belangrijk bij de ver
koop van de dik 8000 artikelen waarmee
de heer Van der Velde een zo kompleet
mogelijk assortiment aan wil bieden,
dat er tiptop uitziet.
„Dat is best veel op de ruimte die we
hebben", en dat kan alleen als alles
steeds in orde is. Elke dag wordt de win
kel grondig schoon gemaakt. „Hygiëne
is heel belangrijk", stelt de heer Van der
Velde vast. „We werken volgens een heel
nieuw landelijk hygiëneplan van Schui
tema dat de volledige medewerking van
de Warenwet heeft. We doen ook mee
aan alle mogelijke keuringen, bijvoor
beeld van TNO, die steekproefsgewijs
plaats vinden."
95% van alle artikelen wordt gebraht
door een grote trailer van Schuitema die
4 a 5 keer per week komt en maximaal
een uur nodig heeft om te lossen.
„Hoe gemakkelijker die kan lossen, hoe
gauwer hij weg is uit het Achterdorp. Ik
wil graag dat de overlast voor de omge
ving tot een minimum beperkt wordt en
ik heb aan de gemeente gevraagd daar
aan mee te werken door een parkeerver
bod van 18 meter aan één kant in te stel
len. Ik vind dat je je best moet doen om
het leefbaar te houden.
Ze zeggen wel eens dat een supermarkt
anderen verdrijft, maar dat is mijn opzet
niet. Ik hoop juist dat de middenstand in
Dirksland zich nog uit zal breiden, met
andere artikelen en voorzieningen.
Ik moet zeggen dat de gemeenschap ons
komen hier positief heeft opgepakt. Ik
heb een flinke klantentrouw mogen
konstateren. Ook in de rommelige we
ken van de verbouwing bleven de klan
ten komen. Daar ben ik dankbaar voor
en dat geeft ons de moed om door te
Organisatie
Behalve inkoop en de aanvoer van het
merendeel der artikelen verzorgt Schui
tema de reklame, de kleuren en de
research, de opstelling van de artikelen.
Schuitema is de centrale organisatie die
het voorbereidende winkelgebeuren re
gelt van de bouwtekeningen tot en met
de inrichting van supermarkten. Binnen
die konstruktie oefent de heer Van der
Velde het ondernemerschap uit.
De ondernemer zelf werkt gemiddeld 60
uur per week. In de weken rond de ope
ning haalde hij gemakkelijk 100 uur en
meer. „Dat is een extreem geval, maar ik
heb er wel van genoten. Mijn vrouw
werkt 20 a 25 uren per week, ze valt bij
voorkeur in bij de vleeswaren en in de
slagerij. Dat zit er nog in van thuis."
Jaap van der Velde komt ook nu niets
tekort maar ook nu krijgt hij het niet. Hij
moet er voor werken in zijn supermarkt,
die hij omschrijft als: „Niet de grootste
maar wel de mooiste en de modernste
van Goeree-Overflakkee", en die nu de
ruimte en de mogelijkheden biedt nog
meer een regionale funktie te gaan
vervullen.
Hij heeft er vertrouwen in: „Heerlijk om
zoiets te ondernemen."
Veel voorbereidingen en veel vrije tijd en
vrijwilligerswerk is er aan vooraf ge
gaan, voordat op maandagavond 8 april
met 20 vrijwilligers de container werd
geladen. Dit alles was bestemd voor twee
ziekenhuizen in Oost-Polen.
De inhoud 1000 kinderpakketjes)
was bijeengebracht door scholieren en
partikulieren. Daarnaast was er veel kle
ding en huishoudelijke apparatuur,
waaronder een wasdroger, bedrijfscen-
trifuge, mangel en andere.
Verder mochten we voor zo'n 30.000,-
aan medicijnen meenemen. We kregen
25 dozen krentebroden, vele kisten
sinaasappelen, kaas en beleg en nog vele
andere produkten van firma's.
We hebben er de grootste moeite mee
alleen een nuchter verslag te geven. We
verbinden er een aantal gedachten aan,
zo u wilt: gevoeles.
Op woensdagmorgen 10 april vertrok
ken wij om 8 uur uit Oude Tonge met
drie bestuursleden en drie chauffeurs
(die spontaan hun vrije dagen ter be
schikking stelden) richting Polen.
De reis verliep vlekkeloos. Zelfs over het
passeren van de Poolse grens valt niets
te melden, en kwamen we bij ons slaap-
adres in Sulecin aan. De ontvangst was
hartelijk en we zagen daar ook vele
bekenden. Ook de vrachtwagenchauf
feurs hadden een voorspoedige reis,
zelfs zo, dat toen we de volgende morgen
uit het raam keen, we het transport
zagen staan. Ze waren ons gevolgd via
de grensovergang Frankfurt a/d Oder in
plaats van Forst. (Chauffeurs van de
vrachtwagen waren Wenny van Veen uit
Dirksland en Leen Maliepaard uit Oude
Tonge met een vrachtwagen van de
firma Nagtegaal uit Melissant; de bege
leiders hadden als vrijwillige chauffeur
Jaap Koppenaal uit Middelhamis.) Ver
volgens hebben we de tocht verder geza-
menlijjk voortgezet naar Oost-Polen,
wat een hele prettige ervaring was. Er
was tenslotte nog zo'n 800 km te gaan.
De reis verliep naar wens. We arriveer
den 's avonds om 8 uur bij het zieken
huis in Chelm. Het weerzien was harte
lijk en hartverwarmend, ook door de lei
der van Solidariteit van het ziekenhuis,
de heer Bogdan Olbryk.
Na ons wat opgefrist te hebben, zijn we
wat gaan eten en vermoeid naar bed
gegaan. De volgende dag vroeg weer uit
de veren om het transport uit te laden.
De organisatie was zo goed geregeld, dat
er al een tiental vrijwilligers klaarston
den om te helpen bij het uitladen.
Daarna zijn we gestart met het uitdelen
van de kinderpakketjes aan kinderen
die van te voren geselekteerd waren uit
de armste gezinnen. Daar stond dhr.
Bogdan Olbryk borg voor, en het was
ook te zien. Ze droegen haveloze kle
ding, kapot en vuil. Wat waren ze blij
met de truien en sokken die de Hol
landse dames gebreid hadden en die ter
plaatse uitgereikt werden en aangetrok
ken. Blije gezichten waren er te zien al
was het maar voor een sinaasappel of
lolly.
Het volgende reisdoel was een bezoek
aan het kindertehuis in Chelm. Hier
waren kinderen ondergebracht van spe
ciale zorg, dat wil zeggen gehandicap
ten, weeskinderen en moeilijk lerende
kinderen. Deze kinderen kregen hier
eerst een persoonlijk pakket, dat meteen
door hen opengemaakt werd. Deze beel
den zijn niet over te brengen op papier,
maar maakten veel emoties los bij ons
als hulpverleners. Daarna kregen wij
een rondleiding door het tehuis. De kin
derbedden werden opgefrist met de
gebreide dekens uit Holland. Ook hier
werd veel kinderkleding, schoenen en
gebreide kledingstukken achtergelaten.
De meegebrachte krentebroden, kaas en
sinaasapellen waren hier een ware deli
catesse. De yerrycans limonadesiroop,
tandpasta, shampoo, zeep, snoep, cacao,
die we als stichting inkochten, werden
voor het weekend bewaard als extraatje.
Ook willen we nog vermelden van de
fietsjes, steppen en poppenwagen waar
de kinderen meteen weg mee wisten.
Deze zijn allen gerepareerd, en van
nieuwe onderdelen voorzien en overge-
spoten in Holland. Bij de aanblik van de
vreugde van de kinderen zag men hoe
dit op z'n plaats was.
Wat moet men een liefde voor deze kin
déren voelen om in zulke omstandighe
den met zo weinig materiaal te kunnen
en te willen blijven werken; diep respekt
dwingt het af
Pi: ■fa volgde een zware en emotionele
tocht naar de krotten waar sommige
mensen onder erbarmelijke omstandig
heden wonen en werken. Onder begelei
ding van de heer Olbryk deelden we
daar pakketten uit, en konden we zien
waar de kleding die in Holland ingeza
meld was, bleef (Nu we dit op papier
zetten, komen de eerste bedankbrieven
uit Polen hier binnen.) Hier vonden we
gezinnen met veel kinderen, moeders
die er alleen voorstonden, haveloos en
armoedig, er was duidelijk te zien dat er
een groot gebrek was aan vitaminen.
Jonge mensen met zeer slechte gebitten,
bleke en vuile gezichten, ook hier zou
zeep en waspoeder van harte welkom
zijn. Bij het zien van deze situatie's gaf
dit bij ons een schokkende ervaring, en
dit iedere keer weer opnieuw. Daaruit
blijkt dat er hier nog weinig verbete
ring is.
Moe en voldaan en vol van emoties dat
we dit konden doen, gingen we terug
naar ons slaapadres.
De volgende dag was ons doel een kin
derziekenhuis 30 km ten zuiden van
Chelm. Hier worden kinderen verpleegd
met huidziekten, die daar ook les krij
gen. Zij kregen ook pakketjes aangebo
den. Ook hier zagen we de vreugde in de
ogen van de kinderen die persoonlijk
iets kregen. De direktrice bedankte ons
in gebrekkig Duits op een zeer hartelijke
manier.
Na afscheid te hebben genomen, was
een ziekenhuis met 445 bedden in Kras-
nystaw ons volgende doel. Ook hier
waren alle voorbereidingen getroffen
voor onze komst. De direkteur verwel
komde ons zeer hartelijk en direkt
daarna zijn webegonnen met het uitla
den van het transport. De wasdroger,
centrifuge en mangel werden met open
armen ontvangen. Ook ging hier een
gedeelte van de overgebleven pakketjes
uit de vrachtauto voor een kindertehuis
in Krasnystaw.
Later op de dag werd er met de leiding
van het ziekenhuis overleg gepleegd
voor een rondleiding en welke afdelin
gen we wilden bezoeken. In het zieken
huis zagen we de gipskamer zonder
gipsverband, wegwerphandschoenen
hingen aan een touwtje te drogen voor
meermalig gebruik, urinaals en po's die
hard aan vervanging toe zijn, slechte
matrassen en ledikanten, kapotte lakens
en geen andere om ze te vervangen. Hier
is ook plaats voor Sterilon spray voor
alle moeders die de baby's borstvoeding
geven. De medicijnkast was schamel
gevuld met Russische medicijnen van
jaren oud. Wat waren ze blij met de
dozen meegebrachte medicijnen uit
Holland. Zo ook met de injektienaal-
den. Ook aan verband, klein medisch
materiaal en desinfekterend materiaal is
een groot gebrek. Er is voor ons hier nog
veel werk te doen in de toekomst; aan
alles is een tekort.
Het geld dat u afstond met de onlangs
gehouden koUekte wordt dan ook hier
aan besteed. Al deze tekorten opvullen
is ten enen male onmogelijk, het enige
wat we kunnen doen is: trachten in te
gaan op een aantal verzoeken, zover dat
binnen ons bereik ligt.
Samenvattend menen we dat dit een nood
zakelijke reis is geweest. Daarom willen
we trachten ons te concentreren op het
medisch terrein, wat binnen onze moge
lijkheden valt. Hiervoor is zeer veel geld
nodig. Hoe dit probleem op te lossen of
met andere woorden de kosten van vervoer
te drukken, verdient zeker nauwkeurige
overweging.
Wilt u ons verder steunen in ons werk,,
dan kan dat door het storten van een bij
drage op:
bankrekening 14.09.91.999
t.n.v. S.F.H.P., Oude Tonge
giro 148004
t.n.v. S.F.H.P., Dirksland
Uw bijdrage is daarom voor ons onmis
baar. Dit alles komt ten goede aan de
gehele Poolse bevolking.
Deze reis werd mede mogelijk gemaakt
door:
Auto Service, Dirksland
Bakkerij Kommer Akershoek. Ouddorp
Bakkerij Heestermans, Oude Tonge
Dekker Groente en Fruit
Kaashal, Middelhamis
Brabant Schoenen, Middelharnis
Drogisterij Hisschemoller, Middelhamis
Foto Hameeteman, Sommelsdijk
Warnink Advokaatfabriek,
Den Hertog, Dirksland Middelharnis
Het rondbrengen van de pakketjes in de krottenwijk.
