Koor- en
orgelagenda 1991
Van Weel-Bethesda ziekenhuis
fib m mmA
Stoel
'De Gooye' blijft goed bij
in Z.R.O.-A
\M ^Ifti'tti'tii^
Méifcirii- ami
u Mij' iffü tnd
Oud papier en lorren voor
het Kindertehuis in Tagari
VanWed
Bladz. 2
„EILANDEN NIEUWS
VRIJDAG 5 APRIL 1991
Zaterdag 6 april:
Hervormde Kerk - Dirksland,
Orgel- en trompetconcert.
Trompet: Henk-Jan en Herman
Drost; orgel: Martin Mans.
Aanvang 20.00 uur.
Maandag 8 april:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Grote Zangavond ten bate van
Vervolgd Christendom.
Mannenkoor 'Ons Koor'
en Dameskoor 'Toonkunst'.
Solisten: Reinata Heemskerk
en Sipke van der Land.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 13 april:
Hervormde Kerk - Middelhamis.
orgelconcert door Paul Kieviet.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 20 april:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee.
Herv. Exodus Kerk - Sommelsdijk,
Mozart Programma door het
Ensemble II Galante.
Fluit: Frederique Chauvet;
forte piano: Carol Pharro;
cello: Maaike Roelofs.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 11 mei:
Hervormde Kerk - Oude Tonge,
Orgel- en trompetconcert.
Trompet: Henk-Jan en Herman Drost;
orgel: Martin Mans.
Aanvang 20.00 uur
Zaterdag 25 mei:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee,
Hervormde Kerk te Dirksland,
Chr. Oratorium Vereniging o.l.v.
Rinus Verhage.
Orgel: Bas de Vroome.
Aanvang 20.00 uur.
Vrijdag 31 mei:
Kerkgebouw Gereformeerde Gemeente,
Middelhamis
Ringzangavond van de Geref.
Gemeenten (Ring Z. W. Nederland)
Gemengd Koor 'Deo Favente',
Zoetermeer;
Gemengd Koor 'Eben Haëzer',
Spijkenisse;
tónderkoor Ger. Gem., M'hamis;
Gem. Koor 'Canticum', Middelhamis.
Aanvang 19.45 uur.
Zaterdag, 1 juni:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk
Hervormde Zangvereniging 'Jedu-
thun' te Middelhamis en het school-
koor 1 en 2 'Prins Maurits' te Middel
hamis, beide o.l.v. Mar v. d. Veer.
Orgel: Bart-Jaap de Bakker.
Sopraan: Willy Teytel-Bout
Violiste: Katalin Agoston.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 8 juni:
Hervormde Kerk - Nieuwe Tonge
Koor- en Samenzangavond
Ridderkerks Mannenkoor en Chr.
Gemengd Koor 'Advendo' o.l.v.
Martin Mans.
Orgel: Janco Belder en Martin Mans.
Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 8 juni:
Leerlingen uitvoering
Muziekschool Goeree-Overflakkee.
Plaats en tijd nog onbekend.
Zaterdag 15 juni:
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Orgelconcert door leerlingen van
Paul Kieviet. Aanvang 20.00 uur'.
Zaterdag 29 juni:
Stichting Kerkconcerten
Goeree- Overflakkee,
Hervormde Kerk - Middelhamis,
Abram Bezuijen met een examen pro
gramma Uitvoerend Musicus.
Aanvang 20.00 uur.
Vrijdag 26 juli:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee,
Hervormde Kerk - Middelhamis,
Braderieconcert.
Jaap Kroonenburg, organist
te Maassluis.
Aanvang 20.30 uur.
Dinsdag 13 augustus:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee,
In de Toren van Goedereede.
Blokfluit: Elly Bakker.
Clavecimbel: Aart van der Gronden.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 31 augustus:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee,
Hervormde Kerk - Sommelsdijk,
Willem van Twillert, organist te
Amersfoort en een instrumentaal
solist. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 14 september:
Hervormde Kerk - Middelhamis,
Orgelconcert door Paul Kieviet.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 28 september:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee,
Hervormde Kerk - Oude Tonge,
Jan Kleinbussink, organist
te Deventer.
Aanvang 20.00 uur.
Hieraan voorafgaande:
Lezing in de R.K. kerk, Oude Tonge
in samenwerking met de Vereniging
voor Orgelvrienden.
Aanvang 14.30 uur.
Zaterdag 26 oktober:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee,
Hervormde Kerk - Dirksland,
Kleinkoor 'Toonkunst' o.l.v.
Hans van den Hombergh.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 2 november:
Hervormde Kerk - Dirksland
Afsluiting CD/MC-aktie
t.b.v. 'De Vluchtheuvel'
Jongerenkoor 'Laudate Deum' uit
Ridderkerk o.l.v. Martin Mans.
Organist: Janco Belder.
Vierhandige vleugel: Janco Belder
en Martin Mans.
Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 9 november:
Hervormde Kerk - Dirksland
'Magnificat' uit Middelhamis
o.l.v. Rinus Verhage.
Organist: Wim Diepenhorst.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 23 november:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee,
Hervormde Exoduskerk - Sommelsdijk,
Mozart programma.
Harp: Saskia van Hattem
en fluit: Jan Baggerman.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 14 december:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee,
Hervormde Kerk - Middelhamis,
Chr. Oratorium Vereniging Middel
hamis o.l.v. Rinus Verhage, met
medewerking van het Randstedelijk
Orkest.
Afgelopen zaterdag werd door z.v. 'De
Gooye' uit Dirksland meegezwommen
met de voorlaatste competitie-wedstrijd
in de Z.R.O.-A. Deze wedstrijd werd
gezwommen in het 50 m. Aquapulca-
bad in Dordrecht. Het was voor het eerst
in dit seizoen dat in het 50 m. bad werd
gezwommen en deze enorme bak met
water was voor de jongsten van 'De
Gooye' een onbekend gebeuren.
De prestaties waren er echter niet min
der om en de spanning tussen degra
datie-kandidaat De Geul, en de één
plaats hoger staande 'De Gooye', was de
kritisch selekteren
hypotheek [Jj]
op maat... nvm
Makelaar Tamboer
Tel. 01870-3477
Aanvang 20.00 uur.
Dinsdag 24 december:
Hervormde Kerk - Middelhamis,
Herv. Zangvereniging 'Jeduthun',
Middelhamis o.l.v. Mar v. d. Veer.
Organist: Luud Barendrecht.
Aanvang 19.30 uur.
Deze rubriek - uitsluitend bedoeld voor
KERKCONCERTEN op Goeree en
Overflakkee - beoogt een spreiding van
de concertavonden te bewerksteUigen.
Verenigingen kunnen zich bij het vast
stellen van hun programma op boven
staande gegevens richten.
Dat lukt als iedereen zijn gegevens tij
dig toestuurt en niet enkele weken
voordat het concert plaats vindt.
We hopen deze rubriek elke eerste vrij
dag van iedere maand te plaatsen.
Concerten tot een jaar na datum wor
den opgenomen.
Aanmeldingsformulieren voor deze m-
briek kunnen worden aangevraagd via
tel. (01870) 25 60.
De volgende punten kwamen aan de orde:
1. Het ziekenhuis valt onder artikel 2, lid d, van de armen
wet, als instelling van weldadigheid (dit had grote
belastingvoordelen).
2. Het reglement van de instelling heeft behalve de goedkeu
ring van gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, ook die
van het bestuur van de Classis BrieUe nodig.
3. De gemeenteraad benoemt, evenals de kerkeraad zeven
bestuursleden. De burgemeester is voorzitter maar heeft
geen stemrecht.
4. Het dagelijks bestuur bestaat uit de burgemeester met
twee zowel door de gemeenteraad als door de kerkeraad
gekozen leden.
5. Dit bestuur zal tevens fungeren voor de Naai- en
Breischool.
Een eis van de tijd was dat in het te bouwen ziekenhuis kon
worden beschikt over waterleiding en electriciteit. Beide ont
braken nog. Men veronderstelde ook, dat niet iedere specia
list of verpleegkundige op ons eiland zou willen wonen,
wegens het langdurige en schaarse openbaar vervoer.
Nodig was een chirurg-gynaecoloog, die ter plaatse moest
wonen en die bovendien andere acute gevallen, b.v. op otolo-
gisch terrein, kon opvangen. Maar bij een inwoneraantal
van circa 3000 zou deze veel te weinig werk hebben. Zelfs zo
weinig dat zijn vakbekwaamheid er onder zou gaan leiden.
Dit gold tevens voor de assisterende operatiezusters en het
verplegend personeel.
Om in voorkomende gevallen een chirurg van elders (Rotter
dam) te laten overkomen, zou door vervoersproblemen bij
acute gevallen, waar het dan juist om ging, op onoverkomen-
lijke moeilijkheden stuiten. De lange wachttijd kon dan voor
de patiënt noodlottig zijn. De oude situatie zou dan nauwe
lijks verbeterd zijn.
Men kon Dirksland, voor de herindeling van de gemeenten
in 1966, slechts bereiken door grondgebied van Melissant te
passeren terwijl de inwoners van het oostelijk gelegen Kra
lingen tot de gemeente Sommelsdijk behoorden. Ook deze
ingezetenen, die kerkelijk tot Dirksland behoorden konden
profiteren van gratis behandeling en opneming in het te bou
wen ziekenhuis.
Meer gegoeden uit Dirksland en naaste omgeving konden
tegen betaling in het ziekenhuis worden opgenomen, voor
zover de bedden niet waren bezet door on- en min
vermogenden!
In de derde vergadering van het voorlopig bestuur van het
Van-Weel-ziekenhuis, gehouden op 13 september 1928,
stelde men het definitieve bestuur samen, bestaande uit 15
leden. Burgemeester Visscher werd voorzitter. Ook het dage
lijks bestuur werd benoemd, terwijl gemeentesecretaris
Rooij het secretariaat zou blijven voeren.
Aanvankelijk meenden sommige bestuursleden dat het de
bedoeling van de legatrice was om een verpleeghuis te laten
bouwen. Er is echter in het testament uitdrukkelijk sprake
van een ziekenhuis, zodat meningsverschil hierover was
uitgesloten.
Door de kerkeraad werd godsdienstige inbreng betreffende
het opnemingsbeleid ter sprake gebracht. Dit zou echter in
strijd zijn met de testamentaire bepalingen. Wel stelde de
diakonie, voor zover deze daarin medezeggenschap had, dat
ze de bevoegdheid voorbehield haar karakter als diakonie
van de Hervormde gemeente, in de stichting tot openbaring
te brengen.
De vraag deed zich voor of de exploitatie van het ziekenhuis
wel sluitend zou zijn. De heer J. Buth wist echter zijn mede
bestuurders ervan te overtuigen, dat het een urgente zaak
was, zodat er nu een ziekenhuis voor geheel Goeree-
Overflakkee moest komen.
hele middag duidelijk aanwezig. De
wedstrijd begon met 400 m. \yisselslag
dames en heren, een ware slijtageslag.
Wanda Jongejan, door griep geplaagd,
kon maar 0.9 sec. voorsprong nemen,
maar Theo Jan Tanis en Johan Lang
broek slaagden er samen in een gat van
mim 50 sec. te slaan, met tijden resp.
5.09.4 en 5.28.3 hetgeen Theo Jan brons
opleverde en Johan op de achtste plaats
deed belanden. Het was voor de vereni
ging een gouden start, want op de meeste
nummers slaagde De Geul er toch weer
in steeds iets van de achterstand af te
zwemmen, tot de dames- en heren
estafetteploegen aan de start kwamen
voor de 4x 100 m. vrije slag. De dames
Wanda Jongejan, Antoinette Mijnders.
Petra van Keulen en Reina Gijzen wer
den in 4.48.4 keurig vijfde en pakten 9
sec. op De Geul, maar de heren Theo
Jan Tanis, Mare Nederlof, Johan Lang
broek en Leon van Nimwegen werden
na een spectaculaire race derde in 3.57.7
en voegden 29 sec. aan de voorsprong
toe. Met nog een wedstrijd te gaan staat
'De Gooye' mim 1 min. 40 sec. voor op
de Geul, dus moet het mogelijk zijn om
in de hoogste afdeling te blijven.
Ook individueel gebeurde er nogal wat
deze middag, zo waren er twee pers.
records voor Chantal Keuker n.l. 1.44.2
op de 100 m. vlinder- en 1.16.1 op de 100
m. vrije slag. Johnny Jongejan verbe-
teerde zich op de 100 m. vlinder 1.51.4.
Christiaan Velgersdijk zwom weer een
mooi pers. ree. op de 100 m. rug j.o. lOjr.
hij werd in 1.34.3 tweede en nestelt zich,
op de mgslag, definitiefin de top van het
distrikt.
De overige uitslagen waren:
400 m. wissel dames Wanda Jongejan
5.37.0 5e; 100 m. vlinder o. 12 jr. Jacque
line Nelisse 1.39.0 12e, Chantal Keuker
1.44.2 15e, Paul Brinkman 1.47.3 13e,
Johnny Jongejan 1.51.4 16e, Marco
Franzen 1.59.3 18e; 200 m. vrij o. 16 jr.
Reina Gijzen 2.43.3 18e, Antoinette
Mijnders 2.44.0 16e, Bemadette Visbeen
2.52.7 20e, Stefan Langbroek 2.28.3 12e,
Erik Franzen 2.32.4 23e; 100 m. mg o. 10
jr. Elza Rozenbrand 2.00.8 18e, Jenny
Jongejan 2.01.4 19e, Ingmar Brinkman
1.53.7 14e; 100 m. school o. 18 jr. Mirjam
Nelisse 1.32.1 15e, Petra van Keulen
1.32.3 16e, Petra van Doorn 1.33.4 19e,
Gerben Nelemans 1.23.4 11e. Leen van
Es 1.24.6 14e, Frank Franzen 1.27.8 19e;
100 m. vrij. o. 14 jr. Jacqueline Nelisse
1.15.2 14e, Chantal Keuker 1.16.1 16e,
Muriel Verbeek 1.18.0 20e, Paul Brink
man 1.21.5 22e, Marco Franzen 1.20.0
20e en Johnny Jongejan 1.27.3 23e.
OUDDORP
Op D.V. zaterdagmorgen 6 april komen
wij weer langs om uw oud papier en
tevens uw kleding die u op wil mimen op
te halen.
Dit alles is weer bestemd voor bovenge
noemd projekt.
Maandagavond 8 apnl na 18.00 uur, de
kom van de gemeente.
Zet alles wat u weer hebt opgespaard
voor half negen en zes uur aan de weg.
en graag goed verpakt, dat wij het nor
maal kunnen verwerken.
Ook kunt u het zelf brengen aan de
Duinkerkerweg 6, heeft u een paar
dozen, zet ze dan op de aanhangwagen.
Heeft u een partij, zet het dan gelijk in de
container, die achter het huis staat.
U kunt er zo bijrijden. U kunt het dag en
nacht brengen, behalve zondags, dan
zijn wij gesloten.
Wie ons wil helpen zaterdagmorgen is
van harte welkom om half negen aan de
Duinkerkerweg 6.
Alle spaarders en ophalers onze harte
lijke dank voor uw aller hulp deze
maand. Het was ±25 ton oud papier.
De zendingscommissie
Geachte redaktie,
Naar aanleiding van het artikel
'Van Weel-Bethesdaziekenhuis' in
uw blad van 22 maart j.l. het
volgende:
„Rhesusantagonisme, hoewel on
bekend, eiste ook veel slachtoffer
tjes". Dat was inderdaad waar.
Maar 20.05.59 werd een meisje
geboren waarvan mij bekend was,
dat het rh.antagonisme een rol
speelde. De volgende dag kwam
een kinderarts uit Breda - naar ik
meen coU. Soeters - met zelfge
maakte apparatuur naar Dirks
land waar intussen een geschikte
donor klaar stond en werd het
meisje 'gewisseld'. Veel artsen, ver
pleegsters en kraamzusters waren
aanwezig.
Het resultaat was overtuigend po
sitief Het bewuste meisje is nu
moeder van 6 gezonde kinderen.
Hopende u met bovenstaande van
dienst te zijn geweest, teken ik.
Hoogachtend,
B. Elvé
De geschiedenis van het oude ziekenhuis van 1934-1984 door dr. J. L. Braber.
(aflevering 3)
Om tot oprichting van een groot ziekenhuis te komen was
overleg met de andere diakonieën van het eiland van emi
nent belang, niet alleen voor de eilandelijke bevolking, maar
ook voor het Van Weel-ziekenhuis. Daarvoor bood zich nu
een mooie kans.
De erfgenamen hadden er gelukkig geen bezwaar tegen, dat
er op het zelfde terrein ook een diakonaal ziekenhuis zou
worden gebouwd.
Inmiddels was het geld aan de gemeente overgemaakt en
belegd bij de Bank voorNederlandsche Gemeenten. Ook de
foto's en portretten van de voorouders van de erflaatster, die
in het ziekenhuis moesten worden geplaatst, waren aan
gekomen.
Het duurde toch erg lang eer men tot konkrete feiten kwam,
enerzijds moest men een uniforme regeling voor beide te
bouwen ziekenhuizen treffen en anderzijds mocht men niet
in konflikt met het testament komen.
Paulina Maria van Weel, 1842-1928.
De diakonieën eisten ook garantie voor een eventueel
exploitatietekort, daar als het ziekenhuis niet zou aanslaan
bij de bevolking, het financieel wel eens mis zou kunnen
gaan. Deze garantie kon alleen het Van Weel-ziekenhuis
geven.
Een groot voordeel hierbij was dat ds. Van der Wal, de Her
vormde predikant van Dirksland, zowel in het Van Weel-
bestuur als in dat van de Hervormde diakonale ziekenhuis
vereniging zitting had.
Hoewel deze vereniging reeds enkele jaren sluimerend
bestond, vond de officiële oprichting er van plaats op 24
januari 1930 in de konsistoriekamer van de Hervormde
Gemeente te Middelhamis. Het domicilie van de vereniging
kwam echter te Dirksland, omdat besloten was om daar ook
het diakonale ziekenhuis te bouwen. Alle dertien Her
vormde diakonieën traden als lid toe en stelden een regle
ment vast, opgesteld door mr. J. van Kuijk.
De beginselverklaring, aangenomen na een theologische
discussie over het begrip 'Woord Gods', luidt: „Zij aanvaardt
als grondslag en richtsnoer voor haar arbeid de gansche Hei
lige Schrift als het Woord Gods, naar de opvatting dienaan
gaande uitgedmkt in de belijdenisgeschriften der Neder-
landsche Hervormde kerk".
Voor het te stichten eilandelijke ziekenhuis 'Betfiesda'. koos
men zeven over het eiland verspreid wonende bestuursle
den, met name:
Voorzitter: Ds. C. van der Wal, te Dirksland. Penningmees
ter: Ds. J. Polhuijs, te Stad aan 't Haringvliet. Leden: Ds. A.
Dekker, te Nieuwe Tonge; de heer W. Bouman, te Stellen-
dam; de heer D. den Braber, te Middelhamis; de heer D.
Korteweg, te Ooltgensplaat en de heer K. Voogd, te Oud-
dorp.
De diakonie van Sommelsdijk was het niet eens met het
reglement en bedankte reeds in 1931; het duurde tot 1941
voordat deze weer als lid toetrad.
Op de volgende vergadering, dat was 4 december 1931,
volgde de mededeling dat met de stichting 'Van Weel
ziekenhuis te Dirksland' een overeenkomst was gemaakt,
om beide ziekenhuizen gemeenschappelijk te beheren.
Reeds in augustus 1929 hadden 10 diakonieën besloten om
100.000,- beschikbaar te stellen voor de bouw van een zie
kenhuis, samen met het Van Weel-ziekenhuis. Een gemeen
schappelijk beheer was echter niet haalbaar, daar dat in
strijd zou zijn met het in het testament gestelde.
Het geslacht Van Weel
De eerste Van Weel op Overflakkee, kwam in 1708 van Tho-
len. De tak in Dirksland begint met David van Weel, die in
Den Bommel geboren was en zich eind 18e eeuw als notaris
te Dirksland vestigde als opvolger van zijn schoonvader.
Op Overflakkee wonen nu geen Van Weels meer, maar elders
is de familie nog goed vertegenwoordigd.
De oudst bekende voorvader in mannelijke linie, van de
legatrice van het naar haar genoemde ziekenhuis te Dirks
land, woonde te Bommeneede, aan de noordzijde van
Schouwen, dat sedert de middeleeuwen tot Holland be
hoorde. In het begin van de tachtigjarige oorlog werd van dit
miniatuurdorp een vesdng gemaakt, als onderdeel van de
vestinggordel Ooltgensplaat-Willemstad-Klundert-Geertrui-
denberg-Heusden. Deze reeks vestingen werd aangelegd of
versterkt tegen aanvallen van Spanjaarden uit zuidelijker
gelegen gebieden.
Een weel is een diep stroomgat, ontstaan tijdens een dijk
doorbraak. Vroeger kon men geen nieuwe dijk op dezelfde
plaats leggen als de vorige en daarom dijkte men de twee uit
einden aan elkaar, met een wijde boog om de weel heen.
waarin volgens oud-Flakkeese visie 'geen boom' zat. Elders
werd een weel ook wel een wiel genoemd.
Jan Toniszoon, de oudst bekende generade, of één van zijn
voorouders woonde bij zo'n weel, waaraan zijn achternaam
werd ontleend. In het omstreeks 1780 aangenomen ge-
slachtswapen is een weel symbolisch weergegeven.
Toen op 26 januari 1682, tijdens zware storm, ook de dijken
van de polder Bommeneede het begaven, moest de gehele
bevolking vluchten en zich elders vestigen. De vesting lag op
een landpunt en verdween voorgoed in de golven van de
Grevelingen. Pas vele jaren later volgde gedeeltelijke herbe-
dijking van de polder.
Stamreeks
I. Jan Tonissevan der Weele, geboren omstreeks 1655, wellicht
te Bommeneede, vluchtte in 1682 naar het nabij gelegen
Dreischor. Daar voorzag hij in zijn onderhoud onder meer
als rietdekker van de overwegend houten huizen. In 1693
verkozen de kerkelijke lidmaten hem tot ouderling, maar
voor dat zijn ambtsperiode was verstreken vertrok hij naar
Scherpenisse. Daar werd hij op 6 oktober 1693 schoolmees
ter, koster en voorzanger. In dezelfde funkties treffen we hem
na 8 januari 1704 aan in de stad Tholen, waar hij in 1710
overleed.
Hij was in mei 1688 te Zonnemaire getrouwd met Neeltje
Maartensdochter Stoel en na haar overlijden, in 1704 her
trouwd met Maria Hicken. Uit het eerste huwelijk:
II. Anthony van Weel, gedoopt te Dreischor 6 december 1689,
was evenals zijn vader schoolmeester. In de vergadering van
19 januari 1708 benoemde de kerkeraad van Den Bommel
hem in deze destijds kerkelijke funktie. Later werd hij ook
landmeter en cartograaf. Hij overleed te Den Bommel in
1756 en was daar in 1711 getrouwd met Martijntje Goud
swaard 1692-1742. Uit dit huwelijk:
(wordt vervolgd)
