jeugd- hoekje vanDrongelen Wie schrijft ermee van en over Flakkee? Wereld Natuur Fonds organiseert filmmiddag in 'Vroonlande' te Dirksland November extra-raadsel B November-raadsel 1 6 u1 Bijeenkomst Plattelandsvrouwenbond Midden Flakkee Diabetes Vereniging Nederland afd. Goeree-Overflakkee Bladz. 2 GHOOTVADCRS KLOK ZWARTE ZOOL van Oom Ko Informatie Makkabeeën (i) KALANCHOS OOOPKLSWNKAST HEM OP eneMSNOsi Informatie Makkabeeën (2) THEE TE BRUIN BROODPENNING NAT LUCHTBED WIT IN DRUIVENBLAD HET SOLFERPOTJE Prijswinnaars 1^ ïrp LzCH w r X» (A/ I r hypotheek QQ op maat... Makelaar Tamboer Dam- en Schaakver. 'Dirksland' Uitslagen 12 november 1990 Dammen; beker afdeling 1: Er komen er helaas maar al te weinig in Koulieje „EILANDEN NIEUWS'^ a,-,** Deze vraag- en antwoord-rubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er kosteloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Post bus 8, Middelharnis, met in de linker bovenhoek „Vragen-rubriek" vermeld. De vragen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending compleet met antwoord in deze rubriek worden ge publiceerd. Welk soort klok staat er op bijgaande foto 's? De voorzijde en beide zijkanten zijn met glazen ruitjes afgedekt, de wijzerplaat is email met secondenwijzer. De klok heeft een slagwerk als afgebeeld op de tekening en achter op het uurwerk staat in een cirkel Gustav Becker Freiburg en Medaille d'Or. Uit welk jaar dateert ze? Wie was de maker? Antwoord: Het betreft hier een zgn. gewichtenregulateur van omstreeks 1880. Deze is afkomstig uit de dubbel monarchie Oostenrijk-Hongarije van vóór de eerste wereldoorlog en de naam van de maker vindt u in het overgete- kende medaillon. Zijn bedrijf was geves tigd in Freiburg in Silezië (Schlesien in het Duits), dat na de tweede wereldoor log in Polen kwam te liggen, dus niet te verwarren met Freiburg in het Zwarte Woud. In Duitsland werden overigens ook dgl. regulateurklokken in vele soor ten en maten gemaakt. De kasten daar omheen moeten het stof buitensluiten en zijn in verscheidene vormen, in de stijl van een bepaald tijdvak geprodu ceerd zolang deze klokken verkocht werden, dat wil zeggen van het begin 19e eeuw tot ongeveer 1925. Dat medaillon d'or wil zeggen, dat de maker ooit een gouden medaille heeft gewonnen, maar dat betekent niet dat uw klok dan meer waard is, want er werd vroeger flink met dgl. medailles gestrooid. Gezien de goede staat waarin zich deze régulateur blijkens de foto's bevindt, zou u er bij evt. verkoop zeker zo'n duizend gulden voor mogen ontvangen. Hoe krijg ik copieerzwartsel van de onder kant van mijn strijkijzer? Antwoord: Behandel die zool met een lapje met jif of een schuursponsje. Beste jongens, meisjes... en ieder die dit leest De september-oplossingen plaatsen we dit keer niet helemaal. Van een paar inzendsters plaatsen we de informatie die ze gaven over 'de Makkabeeën'. Eén inzender schreef dat het boeken zijn, die niet in de Bijbel geplaatst zijn. Mis schien dat die inzender in de war was met 'de apocriefe boeken'. Er werd mee bedoeld: 1. De Makkabeeën waren de 5 zonen van de priester Mattathias. Zij waren de aanvoerders van dit Joodse leger in de strijd om Judea/Palestina te bevrijden van de tirannie van Antio- chus Epifanus de vorst van Syrië omstreeks 166 voor Christus. 2. Na de dood in 323 voor Christus van Op welke manier kun je een kalanchoë opnieuw in bloei krijgen? Antwoord: Op de manier die geldt voor bijna alle bloeiende planten: de uitge bloeide bloempjes direkt afplukken en de plant in de zomer regelmatig gieten en met mate bemesten. Vanaf half okto ber niet meer mesten en zuinig gieten. Na half februari weer het zomerpatroon volgen. Zonodig verpotten. Bij een soort die aan de bladranden broedplantjes vormt, is het aantrekkelijk te proberen deze te laten wortelen. In het voorjaar lukt dat wel. Hoe kan ik de doopjurk, waarin onze tweede zoon gedoopt is, het beste opbergen zodat hij mooi wit blijft? Antwoord: Heel verstandig van u. om dat eerst even te vragen, want er zijn ver scheidene verpakkingsmaterialen waar in textiel kan vergelen. Bij de plastics ligt dat aan de aanwezigheid van bepaalde weekmakers, waarmee die kunststoffen gefabriceerd zijn, en bij vele kartonnen dozen aan de conserveermiddelen, zo als orthofenylfenol. waarmee het karton een wat langer levensduur kan krijgen. Sommige mensen steken linnengoed e.d. wel eens na een wasbeurt nog klam of vochtig in een zak, maar dan ontstaat schimmelvorming en inwerking van bacteriën. Wat u nodig hebt voor zo'n tere doopjurk klinkt ouderwets, maar is goed pakpapier, of het tegenwoordig speciaal voor levensmiddelen gefabri ceerde folie, dus géén kunststof of kar ton. En dan een droog plekje uitzoe ken natuurlijk. Een buurman waarschuwde, dat ik mijn hoge brem niet mag snoeien, maar hij groeit voor een raam en belemmert nu ons uitzicht. Antwoord: Een bremstruik verdraagt ingrijpende snoei slecht en kan er van afsterven. De snoei is een uitvinding van mensen die speciale eisen stellen bij de kweek van sierstruiken, vruchtbomen en dgl. De brem staat nog dicht bij de natuur. U kunt alleen de langste takken wegnemen voor zover die uw uitzicht belemmeren en mits er voldoende ander hout overblijft. Alexander de Grote (de vorst van het 4e wereldrijk Griekenland) werd dat rijk in 4 stukken verdeeld en kwam het Joodse volk eerst onder de heer schappij van de Egyptische Konin gen, daarna werd de Egyptische koning verslagen door de Syrische koning Antiochus Epifanus. Deze haatte de Joden en hun God en ver plichtte de Joden dat ze de afgoden moesten offeren. Mattathias, een priester in een dorpje aan de Middel landse Zee weigert dat en laat de bode die dat bericht brengt, doden. Er breekt nu opstand uit en er vormt zich weldra een Joods leger met als aanvoerder de Makkabeeën. In een Joods dorpje, dicht bij de Middel landse Zee woonde ±400 voor Chr. een priester, Mattathias heette hij. Op zekere dag komt er in dat dorp een bode van Antiochus Epifanus, de koning. Hij komt met het bevel, dat voortaan in alle plaatsen van het Joodse volk aan de afgoden geofferd moet worden. Matta thias hoort dat, doch hij schudt beslist het hoofd. Dat zal hij nóóit, nóóit doen. Ja, Mattathias laat die bode doodslaan. Weldra is het overal bekend en besluit het Joodse volk (in ieder geval de meeste) om de moedige priester te hel pen. Overal breekt opstand uit en weldra vormt het Joodse volk een geheel leger. Nu had de priester Mattathias 5 zonen, 5 jonge, dappere, flinke kerels. Die zullen de Joodse soldaten aanvoeren. De 5 kerels krijgen een nieuwe naam, een bij naam: de Makkabeeën! Toen is de strijd begonnen." Keer op keer werd het leger van Antiochus Epifanus verslagen. Zo heeft de Heere het Joodse volk, dat door de Makkabeeën aangevoerd werd ge holpen. God helpt ook ons nu nog! Als alleenstaande maak ik thee met een zakje in een kopje, maar bij het afwassen zie ik dan altijd een bruine rand. Is dat een schadelijke stof die we ook naar binnen krijgen? Antwoord: In elke soort theebladeren bevindt zich een beetje van de planten- base alkatheosopine, die verantwoorde lijk is voor de bruine aanslag op uw aardewerk. Het gehalte varieert naar de soort thee. De fijne thee uit het zakje brengt deze stof zó snel in oplossing, dat ze vrijwel meteen vasthecht aan het kopje. Zet u daarentegen thee in een pot, dan blijft een groot deel van die stof in de pot achter en krijgt ze bovendien con currenten in de oplossing die afzetting op de wand bemoeilijken. Nu u naar schadelijke stoffen vraagt, moeten wij wel opbiechten, dat gedroogde theebla deren behalve 3 tot 4% cafeïne en 10 a 14 looistoffen ook nog zo'n 0,25 mg/g fluor bevatten, voorts kleine hoeveelhe den theofylline (dat in de geneeskunde wordt gebruikt tegen astma, waterzucht en storing in de bloedsomloop), thebro- mine (dat aangewend wordt tegen be paalde hoofdpijnen alsmede angina pectoris) en xanthinen, de oerstof van cafeïne. Zelfs is er wel eens een spoortje van blauwzuur in thee aangetoond. In zuivere vorm zou dat een zwaar vergif zijn, maar het gaat hier slechts om ppm, dat zijn parts (deeltjes) per miljoen andere delen, In een kop thee bevindt zich dus zo weinig van al die bestandde len, dat men er nog nooit een schade lijke werking van heeft kunnen aan tonen. Wilt u veilig(er) thee drinken, doe er dan een scheutje melk in en/of drink haar zo slap mogelijk. Zet dus uw thee liever met ruim water in een theepot(je) dan in de kop waaruit u haar wil drin ken. En verwijder het theezakje of het theeëi zodra de smaak goed is. Ik vondeen penning met het jaartal 1861 en het opschrift Hervormde Diaconie. Wat voor betekenis kon die gehad hebben? Antwoord: Dat is een zg. broodpenning uit de Armenzorg van die tijd. Men wilde de behoeftigen in veel plaatsen geen geld geven, omdat zij dan mis schien flessen drank of andere dingen zouden kunnen kopen. Voor deze pen ningen kregen de ondersteunde leden van het kerkgenootschap alleen brood van een bakker en die bakker werd betaald door het kerkbestuur. Verzame laars geven enkele tientjes voor een gaaf bewaard exemplaar. In de vakantie heb ik een luchtbed mee gehad en dat is vochtig teruggekomen. Wat moet er nu mee gebeuren? Antwoord: Eerst op een droge plaats of in de wind, maar niet te dicht bij een ver warming laten drogen. Als het door en door droog is, kunt u er wat talkpoeder inblazen. Daarna kunt u het in een kof fer of plastic zak doen en in een droge kast of kamer bewaren tot de volgende vakantie. BOERENWAGENCLUB Waar vind ik gebruikers van oude boeren- wagens om samen een vereniging op te richten? Antwoord: Een Boerenwagenclub be staat al tientallen jaren. U kunt zich wenden tot de secretaris p/a het Boeren- wagenmuseum, Ganssteeg 6, 4112NN Beusichem, tel. (03453) 12 49. Op dinsdag 22 november a.s. organiseert het Comité Zuid-Hollandse Eilanden van het Wereld Natuur Fonds voor de derde keer een gezellige filmmiddag in 'Vroonlande' te Dirksland. De heer H. F. van der Lee uit Numansdorp, voorzitter van ons comité, zal een openingswoord spreken, waarna de films 'ZKH Prins Bernhard als filmer op de Galapagos Eilanden' en 'Whales weep not' een film over potvissen, vertoond zullen worden. Het winkeltje met WNF geschenkartike len is aanwezig. Leuke kadootjes voor Sint en Kerst. Iedereen (ook niet Vroonlanders) zijn van harte welkom. Aanvang 15.00 uur. Ik heb al 15 jaar goede oogsten gehad van een Alicante en twee Frankentalers in een broeikas. maar kreeg deze zomer ineens wit in het blad. Hoe te handelen? Antwoord: U stuurt geen aangetaste bla deren mee, dus onze plantkundige moet afgaan op de schaarse omschrijving in uw brief. Aangezien de druiven niet wit zien en eetbaar bleven, zou het grauwe schimmel kunnen zijn. Dat begint vaak op de bladeren die door verbranding of een andere oorzaak beschadigd zijn. Op de aanvankelijk bruine vlekken of le lijke plekken ontwikkelt zich een grijs- grauwe schimmel, waarvan de groei bevorderd wordt door een hoge lucht- vochfigheid in de kas, bijvoorbeeld als de druiven veel begoten worden. U moet uw kas dan geregeld luchten en als het niet te koud is ook 's nachts een raam aan de luwe zijde open houden. Tik elke morgen tegen de bomen om de water druppels van de bladeren te laten vallen. Maak de grond oppervlakkig los en giet, als u beslist water moet geven, in geul- tjes. Evt. onder teelt niet meer gieten. Verwijder de aangetaste bladeren en ste len en verbrand die. Overigens is het ook mogelijk, dat planten die al vijftien jaar goede oogsten leveren, uitgeput raken en daardoor gevoelig worden voor aantas tingen als dgl. schimmels, meeldauw enz. Het is dan beter ze te vervangen door nieuwe. Mijn moeder had het wel eens over een „sol ferpotje" dat bij haar grootouders op de schoorsteen stond. Die doopten er reepjes papier in en ontstaken die aan kooltjes, bri ket oftutf. Ze gebruikten die om het com- foor, pijp en sigaar aan te steken. Zijn er nu nog mensen die daar het juiste van weten? Antwoord: Solfer komt van het Ita liaanse woord sölforico (vaak afgekort tot sólfo), naar het latijnse sulfur, dat zwavel betekent. Zo'n solferpotje was dus een bakje dat diverse vormen kon hebben en gevuld was met zwavel. Indachtig aan de zwavelstokjes, die aan de lucifers vooraf gingen en door uw overgrootouders mogelijk niet graag verkwist werden, doopten zij zelf strook jes papier in plaats van stokjes in zwa vel, staken die aan in de brandende kachel en konden dan zo'n „kostbaar" zwavelstokje uitsparen als zij het com- foor wilden ontsteken of een rokertje opstaken. De mensen verdienden vroe ger maar weinig, dus ze moesten wel zui nig zijn. Komptete woninginrichting Ooitgensplaat VJ Tj 01873-1437 Hoewel we pas een punten-tussenstand gehad hebben, maken we weer drie prijs winnaars bekend. Bij de vorige tussen stand zaten ze al haast bij de 400-punten- grens... De prijswinnaars zijn: Corina van Broekhoven (Ouddorp) Elma Buscop (Oude Tonge) Corina Melissant (Nieuwe Tonge) Gefeliciteerd... en besteedt de bon maar goed! Van Elma Buscop ontvingen we weer een mooie rebus, waar ze uiteraard de extrapunten voor krijgt. Dit Bijbelse raadsel is afkomstig van Jolanda v. d. Wende, die er deze keer de extra punten voor krijgt. Alle antwoorden beginnen met een M. 1Moeder van de Heere Jezus (5 letters) 2. Lag in een biezen kistje (5 letters) 3. Spelonk van(8 letters) 4. Bijbelboek in het N.T. (8 letters) 5. Oudste mens (11 letters) 6. Bitter water (4 letters) 7. Aan wie verscheen de Heere Jezus na zijn opstanding 14 letters) 8. Zoon van Ismaël (6 letters) 9. Hoe werd Jozef door zijn broers genoemd (13 letters) 10. Bijbelboek in het O.T. (5 letters) - -- op de afdelingsavond van de Ned. Bond van Plattelandsvrouwen komt als spreek ster mevr. L. A. Schouten-van de Berg. Zij komt vertellen over haar leven als ambassadeursvrouw, 25 jaar woonde zij met haar echtgenoot in een 7-tal landen. Haar verhaal gaat over leven in landen met andere gewoonten, over steeds weer afscheid moeten nemen, over blijvende vriendschappen, kortom over 'n avon tuurlijk leven, waardoor zij in de gele genheid was veel van de wereld te zien. Het bestuur nodigt u uit voor deze avond welke gehouden wordt op don derdag 22 november 1990 in 'Het Diek- huus'. Beneden Zandpad 7 te Middel harnis. De aanvang is 19.45 uur, toegang leden gratis, introducé's 2,50. kritisch selekteren Tel. 01870-3477 VRIJDAG 16 NOVEMBER 1990 Op donderdag 29 november a.s. zal de DVN een vooriichtingsavond organise ren voor diabeten, hun familie of verzor gers en andere belangstellenden. Mevrouw P. Hofs-de Bruyne, internist en de heer H. Roos van de firma Novo- Nordisk zullen deze avond verzorgen. Het thema zal zijn: 'De internist; een vraagbaak'. Het bestuur van DVN hoopt, dat velen deze avond zullen bezoeken in de 'Dorpstienden' te Ouddorp. De aanvang is om 20.00 uur. H. Grootenboer - B. RoetmanO - 2 M.van'tGeloof-H. Koppelman...O - 2 H. Stolk - J. StolkO - 2 Beker afdeling 2: A. van Rossum - W. Nieuwland...O - 2 J. Knops - C. v. d. Kroon1 - i Competitie afdeling 1: KI. de Jong - C. van WelieO - 2 Afdeling 2: A. de Munck - J. Vijfhuizen1 - 2 Schaken: J. van 't Geloof- H. P. Loggen1 - O W. Knöps - A. P. NobelVi - Vi Vroeger veul minder dan noe, sprake de mijeeste maansen geweun dialect, in bie hoage uutzoengderiengen sprake ze dan - Hoagduits - mun dochte dur nie over om oengder mekaor netjes, voorzovaar mun dat dan konne Nederlangs te praeten. Mar, ajje te doen kreeg mit maansen van de over kant, dan deje we us un poging om netjes te praten, zoas ut op school mos. Noe zate dur van die boeremaansen (mit alle respekt, wangt ik bin dur oak ijeen) vanzaalf oak in de gemijeenteraed, in daer wier hoag-nederlangs gesproke, in dan kojje soms wel us lache. Zo wastur un kijeer een onder werp te behandelen in de raed, naemeluk hut opknappen van de arrestan tencel. Je had ik dienk op elk durp wel un arrestanten cel voor ut geval dur onverwachts iemand die wat op zun kerfstok had mos worre opgeborge. Noe was in hut durp waer dit zun eige ofspeulde, oak zoon cel, mar daer speulden de kinders in, de spielen voor de raem zate niet al te vast, de deur was hier in daer wat gammel inzovoort. Burgemijeester in Wethouders hadde dus un voorstel, in dat was een karwei van 300,00 wat toentertied echt wel un aerdug bedraggie was, noe is dat de moeite niet voor un karwei as dit. Voor die driehoengderd guldens zou de arrestante cel worde opge knapt. Daer wier an alle kanten over gesproke, gewikt in gewoge, in je mot niet vergete dat dat dan niet in hut dialect gieng. Noe wastur ijeen raedslid. die had ur niet zoveul idee in, wangt dur was mar zelden gebruuk gemaekt van die cel daer op zien durp. Noe hattun assun ut op zun Flakkees had gezeid, gezeid: Menijeer de Burgemijeester, zouwe we dat kaptaol noe wel uutgeve voor ut verbeteren van die cel, ik vind ut zoengde, dur komt haest nooit iemand in. Dat is dudeluk, in nog nie zo gek oak. Mar hie zei op hun - hoagduits - Meneer de Burgemeester, ik vind het zonde van het geld, er komen er helaas maar al te weinig in! Das netuurluk wel effen iets angders. in je ken begriepe dat daer, toen ut op ut durp verteld wier goed om gelache wier. Mar zo kant noe gaen ajje niet goed op de hoagte bint van je Nederlangs, in waerom zou je ajje 't noait nodug heit in je eige leven? Meschien bin dur nog wel mijeer van dat soort verhaelen, 'k zou zage ajje effe 't op kan brienge, klim us in de pen, in laet oengs dur van mee geniete. Weer un stikkie uut de ouwe doas. Gegroet waarde lezers, un lotgenoot Ik dienk haest dat de joengere maansen van tegenwoordug dur eige nie voor kenne stelle, hoe koud mun hut vroeger soms hadde. Om te beginnen wastur haest naargus centrale verwermieng, op elk dur meschien ijeen of twijee huzen, de pasterie in zo hier in daer un hijeel rieke femilie. Noe kan mit gaskachels, of centrale, hut hijeele huus verwermd worre, mar dat was vroeger naargus; bie iederijeen gieng in ielk geval 's nachs de kachel uut, in 't beurende wel, dattun 's ochus niet an gieng, as toch iederij een an 't waark most. Ajje noe nog klein was in nae school mos, dan had je 't 's winters soms zo koud, je mos je wasse mit koud waeter, je zat te eten in un kouwe keuken, in dan was je blie, ajje nae school kon, want daer was 't werm gelokkug. As kind haak weilus zukke kouwe hangden gehad, dakkur van schrijeeuwe most, dan mochtuk ze werme bie mun moeder oengder derermen, in dur oksels zogezeid, in dan kwamme ze weerun beetje bie. In ast dan vroor, dattut kraekte, dan wier dur van alles opgestookt, ouwe res ten hout, kartonne doazen wiere kepot gescheurd, in in de kachel, dat was drek lekker werm, mar je mostur wel bie bluve zitte, want 't wastur zo deur- heengejaegd. dat brande meraekels gauw op, mar dan gieng je in ieder geval niet zo koud van huus of In alles heit oak weer zun goeie kant, want ast zo hard vroos, dan gieng nae un stuutje 't ies kruje, dat was un prachtig in indrukwekkend gezicht oor, dat kajje noe niemijeer zien, noe de stroam uut ut waeter is. Veul maansen gienge dur nae kieke. in je zat meschien gek vinde, mar dat krujen van dat ies, dat had oak nog un apart geluud, hoek dat noe mot omschrieve week nie zo goed, ik zou haast zage, hut was un onofgebroke zachies ruse, als mar deur, in dan of in toe een knal van bre kende stikken ies, wangt dur waere soms hijeele groate schotsen bie, die dan brakke, dan zag je zo'n breuklien wellus loape dwars over die hijeele schots heen, dat kojje dan volge mit je oagen van begin tot 't end. Wiele stappende wellus hijeel eventjes op zo'n schots, mar dan nog gauwer dur weer of, wangt je was aste doad, datje niemijeer an de kant kon komme in mee zou drieve. As je vaoder of moeder wel us mee gienge kieke, mjeest op zoengdag, dan had je 't hart niet datje dat deej, in astur dan joengers waere, die hut deje, dan zei je braaf nee, as je meoder vroeg, da doe joe zeker niet as mun dur nie bie binne. 't Was oak allied spannend, as je mit de boat trug gieng na Flakkee, in 't ies krujende dan, dan wiere de boat wel us meegenomen, in kojje niet'goed in de haeven komme. 'k Ha 't oak wellus meegemaekt, dammun via uutge- leide planken van de boat of nae de wal moste zien te kommen, dan lag tur zoveul ies, dat de boat niet dicht genog bie de kant kon komme. In as joeng kind doet datje niks, mar noe zouwuk dur goed tegenop zien oor. Mar mun binne noe goed of mit de brug over ut Haeriengvliet, dae bink dun ouwen Sielieng nog allied dankbaer voor, wangt die heit toch as ijeerste mar dat inieliatief genome, in hoe gauw, wassun 'brug' nie betaeld, 'n paer jaer tol in vaarders is iederijeen dur gelokkug mee zouk dienke. Maansen ik ha weer un stikkie geschreve, zoals ut vroeger dur uut zag, de groeten en tol nader. Un A.O.W.'er

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1990 | | pagina 6