EIÜVriDEtl-IIIEUWS
Uit de Historie
Sommelsdijk
vanDrongelen
De aktie Zuinig Stoken
start deze week
David Blok,
al een poosje gasman af
Koor- en
orgelagenda 1990
Doe mee. Voor lagere stookkosten en een schoner milieu!
Polen Depot Gebraad
weer Kerstpakkettenaktie
Opbrengst kollekte
No. 5940
(III)
Over de naam Sommelsdijk
lii
De meterstandkaart die u deze week
heeft ontvangen geeft het begin aan
van de aktie, die vanaf 7 oktober
weer opnieuw van start zal gaan. U
kunt vanaf aanstaande zondag elke
week uw meterstanden op deze
kaart noteren. Via deze aktie kunt u
uw zicht op het gas- en elektriciteits
verbruik aanmerkelijk verbeteren.
Hoe doet u mee?
Wat moet u doen?
Wat te doen als u
nog geen kaart ontvangen hebt?
Bijzondere omstandigheden
Kerk, toren en omgeving
Herv. Gem, Sommelsdijk
geeft penningen uit
J. L. Struijk
Uitslagen Damvereniging
'Denk en Zet'
d.d. 1 oktober 1990
Vorig jaar heet Jan Gebraad uit
Nieuwe Tonge werkelijk honderden
Poolse patientjes gelukkig gemaakt
met een Kerstpakket en die blijd
schap zou hij ook dit jaar weer
graag ervaren.
MIDDELHARNIS - Z'n afscheid als gasfitter bij de Emgo is weliswaar al
wat weekjes geleden en 't is toen uit de krant gebleven maar we zouden
David Blok zo goed als oneer aandoen als we hem en z'n afscheid voorts zou
den vergeten; daar is David een té geschikte kerel voor geweest en nóg is'ie
dat! Precies zó zal burgemeester van Velzen van Goedereede het hebben
bedoeld toen hij, in z'n kwaliteit van Pres. Commissaris van de Emgo, David
uitzwaaide kort nadat'ie 65 was geworden: „...dhr. Blok is bijzonder klant
vriendelijk bezig geweest...!", heeft dhr. van Velzen toen met overtuiging én
waardering laten horen.
Fietsenaktie
3e Blad
VRIJDAG 5 OKTOBER 1990
In de literatuur verschenen diverse ver
klaringen voor de betekenis van de
naam Sommelsdijk: Zomerdijk, som
tijds land en somtijds dijk en Sonnemai-
redijk. Het lijkt mij veel waarschijnlijker
dat de naam, waarvan de eerste twee let
tergrepen in de originele bronnen steeds
als Sommei of Zommel werden geschre
ven, is ontleend aan de in de middeleeu
wen in Vlaanderen algemeen voorko
mende naam Sommei. Iemand met deze
naam zal destijds een moerdijkje heb
ben aangelegd. De zo ontstane polder
zal naar de bedijker Sommels-dijk zijn
genoemd. Op een restant van dit dijkje
zal het latere dorp Sommelsdijk zijn
ontstaan, althans de aan twee zijden
bebouwde Oostdijk en Westdijk.
GEMEENTEWAPEN
Op 24 juli 1816 werd het wapen van de
gemeente Sommelsdijk bevestigd door
de Hoge Raad van Adel. De omschrij
ving luidde toen: „gefasceerd van goud
en lazuur van drie stukken. Bevestiging
van dit wapen betekent dat het voordien
reeds bestond en wel als dat van de
ambachtsheerlijkheid, die het veelal
overnam van de ambachtsheer.
SOMMELSDIJK
Het wapen van Bourgondië was rechts-
geschuind in zessen van goud en blauw.
Dit is het spiegelbeeld van het latere
wapen van Sommelsdijk. Dit zal ont
leend zijn aan dat van de bastaarden die
het spiegelbeeld van het oorspronke
lijke wapen zullen hebben gevoerd, ter
onderscheiding van hun wettige naam
genoten.
In het nieuwe wapen van Middelharnis
na de schaalvergroting, werd voor Som
melsdijk het wapen Van Aerssen als
onderdeel opgenomen, in plaats van het
oude gemeentewapen van Sommelsdijk.
(J. L. Braber)
Komplete woninqinrichtinq OoHgensplaat V_^ Tj 01873-1437
Iedereen kan meedoen aan deze een
voudige aktie. Door elke week uw meter-
standen te noteren op de kaart die u
ontvangen heeft, en deze te vergelijken
met de streefverbruikcijfers die in deze
krant vermeld staan, krijgt u een goed
beeld van uw eigen energieverbruik. De
aktie Zuinig Stoken helpt u bewust om
te gaan met energie, door een relatie te
leggen tussen uw energieverbruik en uw
leefpatroon. Alles wat u nodig heeft is de
meterstandkaart en uw gas- en electrici-
teitsmeter. Meedoen aan de aktie kost u
niets, maar kan u wel voordeel opleve
ren. Bovendien draagt u een steentje bij
aan een schoner milieu. En dat is een
goede zaak.
Uw meterstanden die u wekelijks op de
kaart noteert, geven een weekverbruik
dat u moet vergelijken met de voor uw
omstandigheden geldende waarden.
Deze waarde (het streefverbruik) is
afhankelijk van uw jaargebruik aan gas,
welke u op de afrekening van uw ener
giebedrijf kunt vinden. Bij de streefver
bruikcijfers in de krant wordt rekening
gehouden met het weer. Dit betekent,
dat dit ook in het jaarverbruik opgeno
men moet worden. Bij veel gasverbrui-
kers is dit ook het geval en spreekt men
van het gekorrigeerd jaarverbruik. Dit
staat altijd apart op de jaarafrekening.
AJs echter alleen het gemeten jaarver
bruik wordt gegeven, bestaat er een
afwijking in de cijfers. Voor het afgelo
penjaar kunt u het gewone verbruik met
10% verhogen, omdat het van de winter
erg warm was. U heeft dan bij benade
ring uw gekorrigeerd jaarverbruik. U
kunt desnoods bij uw energiebedrijf
navragen wat voor u het juiste jaarver
bruik is.
Voor elektriciteit zijn er geen streefcij
fers, omdat het verbruik vrijwel elke
week hetzelfde is. Het weer heeft name
lijk nauwelijks invloed op het elektri
citeitsverbruik.
In dat geval kunt u een speciaal service
team bellen via telefoonnummer (010)
4 23 03 88. U krijgt de kaart dan direkt
toegestuurd. U kunt de kaart natuurlijk
ook bij de organisatoren komen halen.
Zowel bij uw energiebedrijf als bij
Eilanden-Nieuws bent u van harte wel
kom. Als u de kaart niet op tijd bij het
begin van de aktie ontvangt, noteer dan
uw meterstand even op een papiertje,
zodat u deze later alsnog op de kaart
kunt schrijven.
Als uw woning is aangesloten op blok-
verwarming geeft de gasmeter alleen het
verbruik voor koken en de geiser. Voor
deze lage gebruiken, die meestal onder
de 500 kubieke meter blijven, wordt geen
streefverbruik vermeld in de krant. Mee
doen aan de aktie Zuinig Stoken blijft
echter een goed idee, omdat u door
regelmatig uw meterstanden te noteren,
een beter beeld krijgt van uw energiever
bruik. De rekening van uw energiebe
drijf hoeft dan voor u geen verrassing
te zijn!
Als u in een woning woont die is aange
sloten op stadsverwarming en u heeft
geen speciale warmtemeter, dan kunt u
helaas niet meedoen aan de aktie. Uw
elektriciteitsverbruik kunt u echter wel
bijhouden. Heeft u wel een warmteme
ter, dan vertelt uw energiebedrijf u graag
hoe u de aktie toch kunt volgen.
Daarover vertelt ons het volgende stuk
uit E.N. enige bijzonderheden:
Toen Sommelsdijk bedijkt werd was een
van de voorwaarden in de uitgiftebrief
dat de bedijkers een kerk hadden te bou
wen. En zo geschiedde het. In mei 1499
werd het kerkgebouw „toegelegd"
(overdekt).
Tot 1624 bleef het gebouw in stand. Toen
brandde het af. Hoe kwam dat? Het ant
woord vinden wij in de geschiedenis. De
latere luitenant-admiraal van Holland en
West-Friesland Piet Pietersz. Heyn (beter
bekend als Piet Hein) veroverde in dat jaar
San Salvador in Brazilië. Binnen de Repu
bliek was de feestvreugde algemeen, niet in
het minst binnen Sommelsdijk. Men vierde
uitgebreid feest met als resultaat dat het
dorp grotendeels afbrandde. Inclusief het
kerkgebouw!
Door een gezamenlijke krachtsinspanning
van bevolking, kerkbestuur, dorps- en pol-
derbestuur werd in 1632 met de herbouw
begonnen: op 2 juni 1632 werd de eerste
steen daartoe gelegd door de baljuw tevens
dijkgraaf Van Dalen. De kerkmuren waren
grotendeels in takt gebleven. Er werd een
nieuwe, grotere toren gebouwd op de plaats
waar ook de huidige toren staat. Op 3 juli
1635 werd het gebouw in herstelde staat
opgeleverd. Voor de herbouw waren ook
obligaties uitgegeven tegen „penning zes
tien" (dus tegen een rente van 6V4 De
laatste obligatie werd op 2 juli 1704
voldaan.
Het gebouw hield stand tot 1799. Toen
raakte de boel weer in de brand. Oversprin
gende vonken deden een .schuur vlam vat
ten. Uiteindelijk raakten kerk en toren in de
brand. Nu bleef de toren grotendeels in
takt.
De toenmalige bestuurders bleven ook nu
niet bij de pakken neerzitten. Maar de tij
den waren slecht Toch kwam het geld voor
de herbouw weer bij elkaar Koning Lode-
wijk Napoleon gaf een gift. Op 7 juli 1807
kon de kerk weer in gebruik worden geno
men. De toren werd op 28 september
1817 opgeleverd.
In 1975 meenden kerkvoogden dat het
gebouw aanzienlijke gebreken ging verto
nen. Uit kerkvoogden en notabelen werd
een commissie gevormd, aangevuld door
enige gemeenteleden. Men rapporteerde dat
het kerkgebouw dringend aan restauratie
toe was. Hetzelfde jaar nog ging een eerste
brief naar de rijksdienst voor de monumen
tenzorg. Het dak bleek de grootste prioriteit
te hebben. Lekkages traden steeds meer op.
Ook op andere onderdelen bleek de toe
stand van het gebouw niet al te best te zijn.
Restauratie op korte termijn was het
advies.
De gemeente Middelharnis. waartoe het
dorp Sommelsdijk behoort, had intussen de
kerktoren aan een nauwkeurig onderzoek
doen onderwerpen. Ook de toren bleek
dringend aan restauratie toe te zijn. Een
eresaluut aan de gemeente Middelharnis
voor het aanvangen van de restauratie.
Doordat de toren zou worden opgeknapt
was het duidelijk dat de hervormde kerk
voogdij niet achter kon blijven.
Resultaat van dit alles was dat in 1980 de
toren en het kerkedak totaal gerestau
reerd waren.
Aansluitend kon worden doorgegaan met
de restauratie van de buitenkant van de
kerk. Vervolgens werd het interieur van het
gebouw onder handen genomen.
Op 7 oktober a.s. hoopt de kerkvoogdij het
totaal gerestaureerde kerkgebouw ter be
schikking van de kerkeraad te kunnen stel
len. Op 8 oktober houdt men open dag.
Tenslotte hoopt de plaatselijke predikant
ds. L. Kruijmer op zondag 9 oktober 's mor
gens om tien uur de eerste dienst in de geres
taureerde kerk te houden.
Een en ander was voor de Restauratie-
Commissie aanleiding om de Koninklijke
Begeer te Voorschoten opdracht te geven een
herdenkingspenning te slaan. De gepati-
neerd bronzen penning met een diameter
van 50 mm, vertoont aan de ene zijde een
afbeelding van de kerk gezien vanaf de
Enkele Ring met de randtekst RENOVATA
ANNO DOMINI 1983 - Zach. 2:10b. De
andere zijde vertoont het sinds kort in
gebruik genomen nieuwe kerkzegel met de
randtekst HERVORMDE GEMEENTE
SOMMELSDIJK - Galaten 6:9. Het voor
ontwerp is van de heer P. Geelhoed te Dirks-
land. Het definitieve model is van de
modelleur Henk van Bommel.
De bronzen penning is te koop voor f 35,-
per stuk. Wanneer men toezending per post
wenst, is de prijs f 38.50. Bestellingen alleen
via postrekening 152.59.81 ten name van H.
L. van Kampenhout, Postbus 47 te Middel
harnis (EN).
Opmerkingen
1. De verovering van San Salvador door
Piet Hein niet verwarren met de ver
overing van de Zilvervloot in 1628.
2. Lodewijk Napoleon gaf 1808 een gift
van 2000,- voor de toren (Ds. G. v. d.
Zee). (wordt vervolgd)
MIDDELHARNIS-SOMMELSDIJK
Afdeling I
J. Dekker- C. SpeeO - 2
P. Leroy - H. Koese1 - 1
I. Mackloet - C. Polder1 - 1
J. van Hoorn - A. Verolme1 - 1
Afdeling II
J. Lodder - C. v. d. BosO - 2
I. Koese - F. Noordijk2 - O
W. Vroegindeweij - J. Verbiest1 - 1
H. Verolme - A. van Heumen2 - O
A. Krijgsman - A. Knape2 - O
J. A. van Hoorn - M. Klink1 - 1
Afdeling III
J. V. d. Kooij - G. M. Koese1 - 1
H. Noordijk - J. KampO - 2
G. Zaaijer- H. Schellevis1 - 1
C. V. d. Groef - A. v. d. Sluijs1 - 1
L. van Erkel - J. Holleman1 - 1
Afdeling IV
D. Peeman - R. Jacobs2 - O
J. A Gebuis - J. K. de Rooij2 - O
De Kerstpakketten zullen weer voor een
drietal groepen zijn bestemd. Gevers
van een pakket kunnen hun voorkeur
voor een van de groepen kenbaar
maken.
Het gaat om 200 patiënten van een Ver
pleeghuis die nooit eerder een Kerstpak
ket ontvingen. Bij hen zijn o.a. toilet
artikelen als toiletpapier, zeep, sham
poo, handdoeken en snoep welkom.
Snoep zou ook bijzonder onder in de
smaak vallen bij de kinderen van de
zondagsschool van de Evangelische
Kerk.
En dan zijn er de vele werksters en ver
pleegsters aan wie dhr. Gebraad rond de
Kerst graag wat extra's toe zou stoppen
voor hun gezinnen.
Kerstpakketten kunnen worden ge-
David was half gas-man en half-molenaar
Terecht stelde dhr. van Velzen vast dat aan medewerker David Blok een 'hele
geschiedenis' vast zit, zowel m.b.t. zijn latere beroep als z'n levensverhaal daarvóór,
waarvan hij enkele jaren als militair in Indië doorbracht. Voor z'n Indië-jaren was
hij - met z'n schildersdiploma op zak - molenaarsknecht op de molen van Dam-
bruin, waarin en waarop'ie al vanaf z'n twaalfde jaar te vinden was geweest. Een
lange periode was hij vrije-tijdsmolenaar waarin hij zorgde voor het juiste onder
houd van de gerestaureerde korenmolens van de gem. Middelahrnis en nóg verleent
dhr. Blok uitstekende en zeer gewaardeerde diensten aan de Stichting tot behoud
der molens op Goeree-Overflakkee.
Op 8 januari 1951 trad hij in dienst van de Gascentrale Flakkee die later met de
Emgo fuseerde. Hij werkte met propaan/luchtgas en vervolgens met het aardgas en
hij was stoker, meteropnemer, geldophaler, hulpfitter en fitter. Dhr. van Velzen die
dat allemaal verhaalde was dhr. Blok voorts op gezette tijden tegengekomen als
trommelslager en dirigent, rHaar voor velen op Goeree-Overflakkee was hij het
meest nadrukkelijk 'de man van 't gas' geweest, van wie dhr. van Velzen verzekerde
dat z'n werk steeds op een bijzonder te waarderen wijze heeft gedaan, altijd in de
weer om de service zo groot mogelijk te doen zijn en in z'n 39-jarige dienstverband is
hij ieder bijzonder behulpzaam geweest.
Dhr. Blok is op de gehouden afscheidsmiddag dan ook met bijzonder veel sympa
thie omringd. Met de cadeaus die hij kreeg waren er ook de vele welgemeende wen
sen op een goede gezondheid en nog vele gelukkige jaren, waarmee dhr. Blok al een
goed begin heeft gemaakt.
SOMMELSDIJK
De in Sommelsdijk gehouden kollekte
voor het Pr. Beatrixfonds heeft het
bedrag van 3.172,10 opgebracht.
Vrijdag 5 oktober:
Ned. Herv. Kerk - Dirksland.
Jubileumconcert.
Chr. Gem. Koor 'Sursum Corda'
o.l.v. Jaap de Geus en Mannenkoor
'Jeduthun' uit Amersfoort o.l.v. Kees
't Jonk.
Paul Kieviet, orgel.
Wil Kerpel, sopraan.
Lauran Casteleijn, bariton.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 6 oktober:
Ver.gebouw Eben Haëzer te Ouddorp,
Benefietconcert t.b.v. diakonale werk
groep Hulp Oost-Europa; Chr. Gem.
Zangver. 'Hart en Stem' uit Ouddorp
en Chr. Mannenkoor 'Jubilate Deo'
uit Ouddorp.
Piano/orgel: Abram Bezuijen.
Dirigent: Jan Bezuijen.
Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 13 oktober:
Ned. Herv. Kerk - Oude Tonge.
Martin Mans, orgel.
Herman en Henk Jan Drost,
trompetten.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 13 oktober:
Zang- en Orgelavond in de
St. Laurenskerk te Rotterdam
Medewerkenden: het Chr. Gem.
koor 'Song of Praise' o.l.v. Arie
Pronk. De begeleiding van de koor
zang is deze avond in handen van
bracht bij het depot, Langeweg 56 te
Nieuwe Tonge en wie tevoren meer
informatie wil kan die tussen 8 en 9 uur
's avonds telefonisch betrekken via
tel.nr. (01875)20 74.
Al over enkele weken hoopt dhr. Ge
braad weer naar Polen te vertrekken.
Met de 14 ton goederen die hij al gereed
heeft staan zou hij ook graag fietsen
meenemen, bestemd voor verpleegsters
die verder dan 2 km. van en naar huis
moeten lopen.
Ook naai- en schrijfmachines zijn bij
zonder welkom en dat geldt ook voor
dameskleding in grote maten en heren
kleding in kleine maten.
Bert Kruis. De begeleiding van de
samenzang en het spelen van enige
improvisaties op het hoofdorgel is in
handen van Aad v. d. Hoeven.
Ds. L. Romein uit Pijnacker heeft
ook deze avond weer de leiding en
zal een korte meditatie houden.
De avond begint om 20.00 uur.
De kerk is om 19.15 uur open.
De toegang is vrij.
Zaterdag 20 oktober:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee.
Ned. Herv. Kerk - Oude Tonge,
Orgelconcours in samenwerking met
de Vereniging van Orgelvrienden.
Jury: Kees van Eersel, organist te
Goes en Stephen Taylor, organist te
Utrecht. Aanvang: 9 uur.
's Avonds concert door de juryleden
en winnaars van het concours.
Aanvang: 20.00 uur.
Vrijdag 26 oktober:
Hervormde Kerk - Middelharnis,
Uitvoering ten bate van Bartimeüs,
Chr. Hardenbergs Mannenkoor,
Hardenberg. 'Jeduthun', Middelhar
nis o.l.v. M. v.d. Veer.
Vrijdag, 2 november:
Lutheravond
Aula Chr. S.G. 'Prins Maurits' -
Middelharnis.
Jongerenkoor 'Psallite Deo' te Middel
harnis o.l.v. Paul Kieviet.
Organist: Bart-Jaap de Bakker.
Pianist: Paul Kieviet.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 3 november:
Ned. Herv. Kerk - Dirksland,
'Magnificat' uit Middelharnis o.l.v.
Rinus Verhage. Organisten: Abram
Bezuyen en Wim Diepenhorst.
Sopraan: Marijke Nieuwenweg.
Aanvang: 20.00 uur.
Zaterdag 10 november:
Ned. Herv. Kerk - Sommelsdijk,
Jubileumconcert,
Mannenkoor 'Ons Koor' o.l.v. Wil
lem Meyboom m.m.v. het Oeral
Kozakkenkoor (Den Haag) o.l.v.
Marcel Verhoeff
Pianist: Wim Soeters.
Zaterdag 17 november:
Stichting Kerkconcerten
Goeree- Overflakkee,
Ned. Herv. Exoduskerk - Sommelsdijk,
Amsterdam Loeki Stardust Quartet.
Aanvang: 20.00 uur.
Zaterdag 15 december:
Stichting Kerkconcerten
Goeree-Overflakkee,
Ned. Herv. Kerk - Middelharnis,
Kerstconcert,
Chr. Oratorium Ver. 'Middelharnis'
o.l.v. Rinus Verhage,
Weihnachtsoratorium, J. S. Bach.
Aanvang: 20.00 uur.
Zaterdag 22 december:
Ned. Herv. Kerk - Dirksland,
Kerstconcert.
Chr. Gem. Koor 'Sursum Corda'
o.l.v. Jaap de Geus en Jeugdkoor
'Cantate Domino' o.l.v. Peet Wessels.
Paul Kieviet, orgel.
Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 22 december:
M.F.G. Dorpstienden te Ouddorp
Kerstzangavond
Chr. Gem. Zangver. 'Hart en Stem';
Chr. Jeugdkoor 'Van Knop tot Bloem';
Chr. Kinderkoor 'Jong begonnen'.
Clavecimbel/piano: Abram Bezuijen.
Hobo: Annelies Breen.
Viool: Elly Kopmels.
Cello: Rita van Uythoven.
Dirigent; Jan Bezuijen.
Aanvang 19.30 uur.
Maandag 24 december:
Hervormde Kerk - Middelharnis.
Hervormde Zangvereniging 'Jedu
thun' en 'Prins Mauritskoor' o.l.v.
Mar van der Veer.
Orgel: L. Barendrecht.
Aanvang: half acht.
Maandag 24 december:
Hervormde kerk - Oude Tonge.
Kerstuitvoering.
Chr. Gem. Zangver. 'Com nu met
Sangh' te Oude Tonge o.l.v. Arie van
't Geloof
Aanvang 20.00 uur.
Deze rubriek beoogt een spreiding van
de concertavonden op Goeree en Over
flakkee te bewerkstelligen.
Beoordeelt u zelf of aan de verwach
tingen beantwoord wordt.
Verenigingen kunnen zich bij het vast
stellen van hun programma op boven
staande gegevens richten.
Dat lukt als iedereen zijn gegevens tij
dig toestuurt en niet enkele weken
voordat het concert plaats vindt.
We hopen deze rubriek elke eerste vrij
dag van iedere maand te plaatsen.
Inzendingen tot en met september 1991
worden opgenomen.
Waar blijven de gegevens voor 1991?
Aanmeldingsformuliere voor deze ru
briek kunnen worden aangevraagd via
(01870) 25 60.
