EHAI1DEI1-rHEm/S
Neergeschoten vliegtuigen
Ooriogsviieger Den Hollander Middelharnis
zag 't ouderlijk huis vanuit de lucht terug
iMG€SPREKM€T....
n
vanDron^elen
I.J.E.-koor
zoekt musici
En wéér de Ie prijs...!
Grote verkoping
t.b.v. Adullam
(xn)
Rode Kruis Korps
afd. Ouddorp
Pieter Vogelaar
te Dirksland
Doopsgezinde Gemeente
Ouddorp
In alle bescheidenheid voel ik me
genoodzaakt te reageren op het arti
kel 'Ouddorp herdenkt Engelse oor-
logsvliegers' in Eilanden Nieuws
d.d. 24 april 1990. Het artikel is met
grote zorg geschreven en het is,
gezien de afloop van die verschrik
kelijke gebeurtenis, eigenlijk nog
erger geweest dan het al was.
Onmenselijk
Onderschrift
Volgend verbaal
de juiste Qj]
taxatie... nvm
Makelaar Tamboer
In de oorlogsjaren 1940-1945 is dhr.
Jacob Laurens den Hollander uit
Middelharnis als Off. vlieger aktief
geweest in Indië, Australië, Ceylon,
Zuid Afrika en voerde hij vanuit
Engeland bombardementsvluchten
uit naar Duitsland, ervaringen die
hem zeker niet onberoerd zullen
hebben gelaten, maar een heel bij
zondere indruk heeft het weerzien -
vanuit de lucht - van het ouderlijk
huis in Middelharnis op hem ge
maakt. Hij schreef er z'n in Enge
land verblijvende broer en collega
Dick over. Onderstaand de meest
aansprekende passages uit die brief
d.d. 22 mei 1945:
Gevonden voorwerpen
Verkoping/rommelmarkt ten bate
van het bouwfonds voor de nieuw te
bouwen kerk.
3e Blad
VRIJDAG 4 MEI 1990
No. 5897
Het neerstorten van de Wellington bom
menwerper op 16 september 1942 in het
Springersdiep te Ouddorp, had vanzelf
sprekend de nodige aandacht gekregen
in de serie 'Neergeschoten vliegtuigen'
op Goeree en Overflakkee gedurende de
Tweede Wereldoorlog in deze krant.
De redakteur van Eilanden Nieuws en
dhr. Nelis van de Christelijke Basis
school te Ouddorp hadden te voren mel
ding gemaakt van het op handen zijnde
artikel. Er is beslist geen sprake van
enige wedijver t.a.v. de crashes en dat
zou ook niet mogen ontstaan.
Er is in het gebied van Ouddorp helaas
nog veel meer gebeurd, waarbij ook
slachtoffers zijn gevallen, maar daar
hoop ik nog de nodige aandacht aan
te besteden.
Eigenlijk is elke oorlogvoering onmen
selijk, maar soms is de onmenselijkheid
luguber te noemen met alle gevolgen
van dien! Vooral als er sprake is van
grote onverschilligheid of zelfs van
grove nalatigheid in een oorlogssituatie
als die in het Springersdiep.
De heer J. C. Both uit Middelharnis
heeft me enige tijd geleden verscheidene
kopieën ter hand gesteld, die alle betrek
king hebben op neergekomen vlieg
tuigen.
Daaronder bevond zich een Proces Ver
baal no. 136-1942 van de opperwacht
meester der Marechaussee, de heer W.
V. d. Ster te Ouddorp d.d. 19 mei 1945.
De tekst hiervan:
Naar aanleiding van een gerucht als
zouden door nalatigheid van de verant
woordelijke instanties der Duitse Wehr-
macht op 17 september 1942 drie En
gelse militaire vliegers, wier vliegtuig
toen in zee is gestort, verdronken zijn in
het Springersdiep te Ouddorp, heb ik
ondergetekende, "W. van der Ster ten
aldaar op 16 mei 1945 een onderzoek
ingesteld en zijn door mij gehoord: Pau-
lus Bezuijen, schipper reddingsboot te
Ouddorp en diens zoon. Maarten Be
zuijen, matroos op de reddingsboot,
eveneens te Ouddorp.
Zij verklaarden ieder voor zich, doch
eensluidend dat zij door de schippers
Arend Bakelaar en Pieter Grinwis wo
nende te Ouddorp, gewaarschuwd zijn
dat er drie lijken op de Paardenplaat in
het Springersdiep te Ouddorp lagen.
Na deze mededeling heb ik mij als
schipper van de reddingsboot te Oud
dorp in verbinding gesteld met de
Duitse commandant der Zollgrenz-
schütz te Ouddorp en ben met de red
dingsboot naar de aangewezen plaats
gevaren. Uit de ligging en de overige toe
stand van die lijken maakte ik op, dat de
mensen aan wie die lichamen toebe
hoorden een of meer getijden op de
zandplaat hadden vertoefd, terwijl ze
LEVEND waren. De plaat komt bij
vloed namelijk niet geheel en al onder
water te staan bij een normaal getij.
Ik maakte zulks op uit het feit, dat een
hunner een schoen en een kous had uit
getrokken, welke kledingstukken vlak
bij de lijken lagen, bovendien had een
hunner zijn hand gestoken in een der
kledingstukken om zijn middel, blijk
baar om nog wat chocolade te eten. Ik
neem aan, dat iemand in een dergelijke
houding niet uit een vliegtuig springt.
De om de lijken zich bevindende zwem
vesten waren opgeblazen en met lucht
gevuld. De lijken kwamen mij voor
behoord te hebben aan mensen die
hoogstens enige uren tevoren overleden
waren. Ik vernaam, dat een of twee
dagen tevoren, 's avonds om 2 2uur een
geallieerd vliegtuig omlaag was gestort,
en in het Springersdiep te Ouddorp was
terecht gekomen.
De te Ouddorp gelegerde Duitse militai
ren die toen overal wachten hadden bui
ten staan, hebben dat vliegtuig moeten
zien verongelukken. Zij hadden toen de
reddingsboot te Ouddorp moeten alar
meren, wat zij niet gedaan hebben, naar
ik geloof, omdat dit een geallieerd vlieg
tuig betrof Ik ben er zeker van. dat als
men mij terstond gewaarschuwd had en
de reddingsboot was uitgevaren, ik die
mensen had kunnen redden. Ik mocht
echter alleen uitvaren op bevel der
Duitsers.
Na voorlezing volharden getuigen bij
hun verklaring en tekenen deze.
De getuigen, P. Bezuijen en M. Bezuijen.
Ik, opperwachtmeester W. v. d. Ster, ver
klaar nog dat ik de lijken waarvan hier
boven gesproken wordt, op vrijdag 18
september 1942 heb gezien en geconsta
teerd dat die militairen slechts even
tevoren waren overleden en zelfs nog
niet geheel stijf waren. Ook ik ben van
oordeel dat, wanneer deze mensen eer
der hulp was verleend, zij hadden kun
nen worden gered.
Proces Verbaal behorende bij P.V. no.
136 d.d. 19 september 1942.
Naar aanleiding van dit Proces Verbaal
van de gemeentepolitie te Ouddorp,
betreffende het opzettelijk laten veron
gelukken van drie militaire, geallieerde
Dinsdag 24 april werd door een 12-tal
aspirant leden examen afgelegd voor de
Basisopleiding Rode Kruis Korps, wel
ke opleiding werd gegeven in het afgelo
pen cursusseizoen 1989/1990.
Zowel voor de cursisten als voor hen die
de opleiding hebben verzorgd kon de
cursus met succes worden afgesloten, de
geslaagden zijn:
mw. A. M. B. Akershoek, mw. P. Grin
wis, mw. B. C. Hameeteman, mw. K.
Klink, mw. C. K. Klijn, mw. N. C. Luiten,
mw. H. van Oudenaarden, mw. E. A. C.
Kappetein-Iepenburg, mw. K. W. Witte;
allen van de afd. Ouddorp en mw. E. P.
van Heemst Troost, mw. C. A. Slinger-
Fokker, de heer C. J. van der Veer, van de
afd. Middelharnis.
Mocht u belangstelling hebben om toe
te treden tot het Rode Kruis Korps, dan
bestaat hiervoor de mogelijkheid, bij
voldoende belangsteUing hopen we in
september weer met een nieuwe oplei
ding te gaan beginnen.
Voor opgaven en/of nadere inlichtingen
kunt u kontakt opnemen met dhr. A.
Hoek, tel. (01878) 18 85.
Met belangstelling zien wij uw reaktie
tegemoet.
in het doolhof van prijskaartjes
Tel. 01870-3477
vliegeniers heeft opperwachtmeester der
Marechaussee W. v. d. Ster behorende
tot de groep Ouddorpa op 29 mei 1945
een onderzoek ingesteld naar de Duitse
militair die verantwoordelijk moet wor
den geacht voor het feit dat aan de drie
geallieerde vliegeniers niet tijdig hulp is
verleend. Bij dat onderzoek is v. d. Ster
niet te weten gekomen, welke onderde
len van de Duitse Wehrmacht toen te
Ouddorp gelegerd waren. Dat veran
derde dikwijls. Wel is komen vast te
staan dat de commandant der Duitse
ZoUgrenzschütz genaamd Ratgen (ach
ternaam) geacht moet worden daarvoor
verantwoordelijk te zijn, aangezien zijn
manschappen destijds de haven van
Ouddorp bewaakten en de reddingsboot
alleen op zijn last en met zijn personeel
mocht uitvaren.
Bovendien moet deze Ratgen, die v. d.
Ster bij wederzien zou herkennen, de
eventueel andere verantwoordelijke per
sonen, destijds te Ouddorp gelegerd,
kennen.
Ook dit verbaal was op 29 mei 1945
ondertekend door W. v. d. Stèren gericht
aan de Ned. Binnenlandse Strijdkrach
ten.
Het is niet bekend of het werkelijk nog
tot een confrontatie is gekomen tussen
Ratgen en de Rechterlijke Macht.
Mijn commentaar is.... sprakeloos....
Hoogachtend, D. Hoogzand
....„Op 10 mei met kleine formaties van 3
over Holland gevlogen, wat bijzonder ge
slaagd was. Ik had aan een groot wit lint
een brief vastgebonden, die ik boven huis
afwierp. Het was een ware opwinding het
ouderlijk huis en het eiland na óVijaar weer
terug te zien. Een zeer groot gedeelte .naat
nog onder water maar daar wordt hard aan
gewerkt
Je kunt je voorstellen de drukte die op de
kaai heerste na mijn eerste duik op het huis.
In de brief had ik over Cor, Cors, Adrie en
jou geschreven zodat ze dus in één bericht
nieuws hadden van 4 zonen. 5 Dagen later
ben ik met mijn eigen vliegtuig 's morgens
weer over Middelharnis geweest om te kij
ken naar een geschikt landingsterrein voor
een klein sportvliegtuig (een Auster).
Daarna terug naar een vliegveld in de
buurt, in een klein kistje gestapt en na een
goed half uur zaten we boven ons huis.
De menigte die in enige seconden op straat
was, was door het dolle heen, vooral toen we
landden op een heel klein weilande naast
de weg naar het Hoofd. Waar de mensen
vandaan kwamen weet ik niet, maar het
was fantastisch. Rens. Marie Louise en
Karel Fruma waren de eerste die ik ont
moette op het veldje, daarna per motor naar
huis ongeveer een paar minuten, waar ik
vader zag bij het huis van dhr. Esselink. Met
vader doorgelopen naar huis en moeder
omhelsd, die me tegemoet gekomen was.
Het is niet onder woorden te brengen Dick
hoe het was, alleen weer te zien. De mensen
stonden rijen dik voor het huis en hadden
een gang opengelaten naar de deur, terwijl
ze riepen en zongen.
De ontvangst is iets wat ik nooit van mijn
leven zal vergeten. Vader is wat magerder
geworden, lieve moeder Naantje wat ouder,
Rens wat magerder, Marie Louise niet veel
veranderd en de kinderen die ik nog nooit
gezien had allerliefst Natuurlijk vroegen ze
dadelijk naar jou en heb hen verteld dat het
goed met je gaat. Je kunt wel nagaan dat het
huis overstroomde met mensen, praten met
de familie konden we pas na middernacht
Wat voedsel betreft, ze hebben altijd nog al
een beetje kunnen schipperen en over het
algemeen hebben ze het niet zo heel
slecht gehad.
Na zo'n tijd weer in het ouderlijk huis te
komen is een sensatie op zichzelf. Honder
den handen heb ik gedrukt en natuurlijk
veel moeten vertellen en gevraagd. Twee
dagen later kwam het toestelletje me weer
ophalen waarbij heel het dorp aanwezig
was. De piloot landde op een weilandje
naast de spoorweg in de buurt van Peeman.
En ten besluite, na nog wat informatie over
de familie thuis te hebben gegeven en Dick
te hebben gevraagd een paar schoenen,
maatje 37 uit Engeland mee te brengen
besluit dhr den Hollander z'n brief meteen:
„hou je taai!"
Dhr. den Hollander. 3e van links, maakte deel uit van de bemanning van de B25 Mitchell
die 10 mei 1945 boven de kaai van Middelharnis brieven uitstrooide.
waaronder een voor zijn Middelharnisse familie.
Koninginnedag 1990. De rood-wit-blauwe vlaggen wappe
ren licht in de lentewind. Schoolkinderen zingen uit volle
borst: wij leven vrij, wij leven blij, op Neerlands dierb're
grond, ontworsteld aan de slavernij...
Velen zullen, bij het horen^ van deze woorden, onwillekeurig
met hun gedachten in Oost-Europa hebben vertoefd. Mis
schien dat ze daar over niet al te lange tijd ook zo 'n lied zul
len zingen.
Een van de mensen, die met eigen ogen iets van het 'ontwor
stelen aan de slavernij' ter plekke heeft aanschouwd, is Pieter
Vogelaar, diaken van de Herv. Kerk te Dirksland en van
beroep onderhoudsman aan de Prins Mauritsschool te
Middelharnis.
„Ik heb twee keer ons adoptiegezin in Polen bezocht en één
keer ben ik met een voedseltransport mee naar Roemenië
geweest. Je krijgt natuurlijk maar een topje van de berg
ellende te zien. Toch hebben die bezoeken me erg aangegre
pen. In het bijzonder dat van een kindertehuis in Roemenië,
waarde kinderen misschien één keer op een dag verschoond
worden en verder aan hun lot worden overgelaten.
Niemand die ze eens over de bol aait of even knuffelt. Tjonge,
jonge wat zijn wij in Nederland rijk. Je kunt er mooi over
schrijven of foto's laten zien maar als je het met eigen ogen
ziet, is dat toch anders. Iemand vertelde me eens hoe mooi het
wel is als je boven de wolken vliegt. Pas later heb ik begrepen,
toen ik het zelf gezien had, wat hij bedoelde".
„Toen ik weer thuis was", vervolgt hij peinzend, „viel ik als
het ware in een gat Ik was er zo mee bezig geweest en opeens
zit zo'n reis er dan op. Het liefst zou ik meteen weer met een
volgend transport zijn vertrokken. „Pieter", werd er toen
tegen me gezegd, „je moet eerst weer opladen, jongen Dat
was ook wel zo, want je kunt nu eenmaal niet alle ellende
van de wereld op je nek nemen
Ik vraag hem hoe hij zijn taak als diaken ziet en inhoud
geeft:
„Toen ze me voor het ambt van diaken vroegen, heb ik het
met die beslissing erg moeilijk gehad. Het houdt veel méér in
dan alleen even met de kollektezak rondgaan".
In een flits zie ik de 'borrevan vroeger voor me. Als kind was
ik altijd bang dat de lange stok iemands hoofd zou raken als
hij naar de volgende rij werd overgezwaaid. Maar ook de
borre is verleden tijd geworden. En nu ik zo met dhr. Voge
laar over het diaken-zijn zit te praten, krijgt dat ambt voor
mij meer betekenis.
„De zorg voor de minder bedeelden moet eigenlijk d"gehele
gemeente aan gaan. Er zijn echt nog wel mensen, die finan
ciële hulp nodig hebben. Vooral als ze met b.v. een langdu
rige ziekte te kampen hebben. Vaak durven ze dan niet bij
ons aan te kloppen. Via gemeenteleden komen we dat
meestal toch te weten. Er is natuurlijk veel veranderd in onze
samenleving. Het rijk en de gemeente hebben veel overgeno
men. Er zijn sociale wetten gekomen. Dat is een groot goed.
Tegenwoordig gaat de diakonale arbeid tot ver voorbij onze
grenzen. Ik denk met name Oost-Europa. Toch vind ik het
nog steeds jammer dat met die eerste aktie voor Roemenië,
vlak voor de Kerst, de kerken op Flakkee niet met elkaar de
handen spontaan inéén hebben geslagen. Gezamenlijk had
er nóg veel meer gedaan kunnen worden. Wat zou b.v. een
spontaan ingelaste kollekte geweldig zijn geweest Het kol-
lekterooster had daar heus niet van op z'n kop gestaan".
Hij hoopt van harte dat er binnen niet al te lange tijd een
eilandelijke werkgroep opgericht zal worden om zo de kerke
lijke gemeenten dichter bij elkaar te brengen.
Pieter Vogelaar is iemand die graag iets dóet
Eigenhandig heeft hij zijn huis aan de Burg. Zaayerlaan
gebouwd. Voor zijn medemens doet hifwat zijn hand vindt
om te doen...
„Het is mijn vrouw Corrie, die me altijd weer stimuleert. Dan
zegt ze b.v. „het is zo gemakkelijk om eventjes tien gulden
over te maken voor een of ander goed doel". Natuurlijk is het
fijn als iemand dat doet, maar toch...
„Ik zie Gods Hand in alles", besluit hij ons gesprek, „als je
terug kijkt is het vaak wonderbaarlijk om te zien hoe alles in
elkaar grijpt Als je de dingen van binnen-uit doet, word je je
daarvan bewust".
Teun ie Knöps
KomDlete woninainrichtinq OoHgensplaat -----0 01873-1437
Met haar ruim 170 enthousiaste leden
kan het Groot I.J.E.-koor Rotterdam als
een van de bekendste en grootste jeugd-
koren van Nederland worden aange
merkt.
Het repertoire van het koor omvat over
wegend ritmisch uitgevoerd Nederlands
en Engelstalig gospelwerk, geraffineerd
verpakt in door eigen arrangeurs ver
vaardigde arrangementen.
Dat het I.J.E.-koor hoog aangeschreven
staat mag blijken uit de vele aanvragen
van medewerkingen die door de hoe
veelheid overigens lang niet altijd kun
nen worden gehonoreerd.
Een van de bekendste is wel de mede
werking aan de Volkskerstzang in de
Rotterdamse Doelen welk hoogtepunt
jaarlijks vele duizenden bezoekers trekt.
Overigens wordt speciaal voor dit vast
terugkerende fenomeen het jeugdkoor
steeds aangevuld met een ruim 200
stemmen tellend oud-ledenkoor waar
door een weliswaar massaal doch bij-
Het comité van de Gehandicaptenzorg
Adullam hoopt op D.V. dinsdag 8 mei
van 10.00 tot 16.00 uur een verkoping te
houden, en wel een zeer gevarieerde, van
o.a. Lingerie, Cleo stoffen, Prachtige kin
derkleding uitgebr. assortiment aan boe
ken (theoL, kinderboeken, bijbels cas
settebandjes enz. enz.), prachtige schil
derijen met bijbelse voorstellingen (kun
nen ook in opdracht geschilderd wor
den!), assortiment kaarten, voordelige
wolaanbiedingen. Snoep voor de kinde
ren, stroopwafels, enz. enz. Beslist de
moeite waard.
We hopen op een goede opkomst.
D.V. tot ziens op dinsdag 8 mei van 10.00
tot 16.00 uur (koffiehoekje aanwezig) in
Vita Nova te Sommelsdijk.
MIDDELHARNIS
242 Pop
246 bos sleutels
247 groene leger regenjas
248 rode portemonnee met inhoud
249 horloge
263 zwarte pantoffels
Gevonden dieren:
238 witte hond met bruine kop.
zonder sfeervol Kerstgebeuren ontstaat.
Van het Groot I.J.E.-koor Rotterdam
verschenen inmiddels een twaalftal
l.p.'s; op dit moment wordt de laatste
hand gelegd aan een omstreeks juni uit
te brengen Compact-Disc getiteld
'Recht op het doel af.
Naast het feit dat het koor haar 40-jaar
bestaan viert staat dit jaar ook een fikse
uitbreiding van het begeleidingsorkest
op het programma.
Met name wordt gezocht naar goede
(amateur) trompettisten en trombonis
ten die bereid zijn om gemiddeld twee
keer per maand hun muzikale kwalitei
ten op een eigentijdse wijze te mani
festeren.
Belangstellenden worden verzocht zo
spoedig mogelijk kontakt op te nemen
met Rob Borst, telefoon (01807) 2 07 12
(na 17.00 uur).
Bij dezen nodigen wij u uit om op zater
dag 23 juni a.s. onze verkoop/rommel
markt te komen bezoeken.
U bent van harte welkom van 9.30 tot
±18.00 uur op het parkeerterrein de
Dorpstienden te Ouddorp.
Spulletjes die voor u geen waarde meer
hebben, wilt u deze bewaren voor de
rommelmarkt?
Op 9 en 16 juni worden uw goederen die
u voor ons bewaard hebt, opgehaald.
Laat u het even weten als u iets mee te
geven hebt?
Indien de genoemde data u niet schik
ken of u wilt zo spoedig mogelijk van uw
spulletjes af, neem dan kontakt op met:
Mevr. J. Heeringa (01879) 20 41
Dhr. L. Hoek (01878) 17 80
Mevr. R. Hameeteman (01878) 14 14
Bijna zou je denken dat 't van de bekende merken uit de fotovak-branche een
vriendelijk automatisme is om de Ouddorpse foto Hameeteman steeds een eer
ste prijs toe te kennen, maar nee, 't gaat er heus heel serieus toe bij de beoorde
ling van etalagewedstrijden. In één jaar tijds won Wilco Hameeteman 3 eerste
prijzen, van resp. Canon, Sony en laatstelijk van Kodak, resp. goed voor een reis
naar Parijs, een reis naar Portugal en een attentie van duizend gulden. Wilco
blijkt 't etaleren 'in de vingers' te hebben, zo moge uit z'n prijzenreeks wel blij
ken, 'n Beetje een natuurtalent of't moet zo zijn dat ervan de opleiding aan de
Middelbare Detailhandelsschool in Vlaardingen toch nog iets over 't maken
van een aansprekende-, en verkoopbevorderende etalage is blijven hangen...?
Op de foto ontvangt hij z'n prijs uit handen van mevr. Odijk, van Kodak
uit... Odijk!
