EIÜVIIDEfl-IIIEIJWS
Voorheen in Meneerse
Overdenking
Uw auto schoon in een knopomdraai
Jac. de Gast
uit de
Heilige Schrift
Wij zijn
rentmeesters
onzer goederen...
J. van Dyke
14
Oorlog
Carwash Centrum
Sluiting postkantoor
hypotheek [g]
op maat... nvm
Makelaar Tamboer
WANNSea VISUM?
SAPPIG GEHeiMPJS
VAN ONZS OUDSTE VAN
Belijden en geloven (2)
Een schone start bij:
DIRKSLAND, Korteweegje 41-45, tel. (01877) 11 22
TEXACO
VERVOLGVERHAAL
Jan Knape Mzn.
Niet uitgegeven manuscript,
beschikbaar gesteld door
M. A. Knape
2e Blad
VRIJDAG 4 MEI 1990
No. 5897
„Ik mag niet in de ramen zitten". Wat
een onzin feitelijk! De raemen wazze
der toch nyt! Hoe ko je der dan in zitte?
In azze ze der wel zouwe weze, dan ko je
der al healemaele nyt in zitte. Haogstens
op 't kezyn ko je dan zitte, in dat was by
zukke haoge kezynen aok al nyt mak
kelijk.
Noe de ruten deruut wazze, noe gyng "t
wel, in dus dee je 't. Je gyng der geweun
wat vroeger voor naer schole. In noe was
en gesnapt. Je dee wat waer gean maans
last van had. mar omdat het nyt mocht,
mocht het nyt. Hoevel regels had en noe
al? Nog mar es effen telle! Nou, aarg
hard schoot dat aok nyt op, mar op de
helft was en in ylk geval.
Wat een stom gedoe, strafregels schryve!
Dat was noe nog es pepier verknoeie!
Wedde dat de measter 't zoa weg zou
goaie as en klaer was? Es perbere of dat
dy demaer keek.
Een paer kear schreef en „Ik wil wel in
de ramen zitten" in „Ik kan niet door de
ramen springen". Hy was benieuwd of
en der wat over te hoaren zou kryge.
't Was trouwens wel een raor gezicht, dy
raemen van verscheie gangen heale
maele zoender glas. By heulie thuus was
der gean ruutje kepot geweest. In toch
was de luchtdruk behoarlijk geweest. As
je rekenende dat 't ysder van 't neusje
van de klynke van de achterdeure ris of
was! Wat was 't al nyt moelijk om ean
blokje sukelaode middendeur te breken.
In dan een stik ysder van dy der
dikte...
In 't straetje was 't ean glas aol geweest.
Gean huusje of der wazze wel een stik of
wat ruten uut het raem. Ynkeld by heulie
nyt. Den huusbaes was allange blye
geweest. Totdadde ze d eboel es goed
opgenome hadde.
Toen wier 't dudelijk, daqt der by heulie
een heal aor raem most komme, omdat
de kruzen van de tussenlatten aolemaele
gebroke wazze. Deur de luchtdruk was
het heale raem voor een aogenblik naer
binne geboge in daerdeur was 't glas
heal gebleve. Mar 't heale raem hyng
noe te zwieberen.
Den huusbaes was der eantje van „wy
wat bewaert, dy heit wat" in dy had in
zen opslaghok nog het raem stae dat der
by de verbouwing van 't earste huusje
van zyn rijtje uutgekomme was. Dat had
en der by heulie ingezet. Zoa was en der
toch nog mit een kaopje ofgekomme.
Wat een consternaosje was dat geweest!
Ze wazze der eige aolemaele 't aepezuur
geschrokke van de koUesaole klap. Of
wazze 't noe klappen geweest? Hy wist
het nyt mear. Aoles was wakker, in in 't
schemerdoenker stynge in eanen aole
maansen in der nachtgoed op straete.
Ineans wiste ze wat oorlog was. Ze had
den wel zoa'n weke of zevene geleeë,
toen den oorlog uutgebroke was, mid
den op den dag naer 't luchtgevecht
boven 't Ouweland stae kyke. In ze
haddedatvliegtuugneerzieëstorte. Mar
vorders was aoles zen gangetje gegae.
Noe stynge ze verdwaesd zoamar in 't
knaarpende glas, in gunter, naer de
kante van de Kaoie, hyng een vreaselijk
groate stofwolke. Was daer nog wat van
't durp over? Zen moeder docht dat het
mis was by der ouwers, in ze was der
healemaele kefuus van. Zen vaoder, dy
zag dadde heulie der in ylk geval goed
van ofgekomme wazze, zei dadde ze
mar pasjes naer de buren moste gae om
wat van de schrik te bekommen, in toen
gyng en weg in de richting van de klap
om te kyken of en helpe kon.
Heulie wazze mit zen vuven - zen moe
der mit zen joengste broertje in der naar-
men - naer naom Aodam in meutje
Martha gegae, dy nog nyt zoa lange nef-
fen heulie weunende.
Nae verlaop van tyd was zen vaoder
vromgekomme om effen een hapje te
eten eardat en weer naer de Nieuw-
straete gyng. Hy vertellende, dat en nog
mar goed in wel 't straetje uut was, toen
en haest niks meer zieë kon, in dat en
toen perdoes een bomtrechter ingelaope
was, tussen de gerage in de smederye
vooran in de Nieuwstraete. De bommen
wazze veul duchterby gevalle dan en
gedocht had. De earste huusjes van de
Nieuwstraete leie in puie.
Ze hadde een ouwe man uut de puun-
haop gehaeld. Daer hadde ze heal wat
stean in hout voor weg motte haele.
Dy ouwe vrouwe dy ze der nog uutge-
krege hadde, dy had gean schrammetje
gehad. De muren van de bedstee hadde
't gehouwe in ze liep deur 't overbluufsel
van de kaemer heen in weer. Ze kon der
nyt uut. Om by der te kommen had zen
vaoder zen eige deur de kepotte zolder
laete zakke in toen had en van binnen
vandaen de deure opegetrapt.
Twea kinders in een ouwere man wazze
't slachtoffer geworre. Slachtoffer van
Yngelse bommen, zeie de Duutsers. Mar
de Yngelse hadden wel wat aores an der
hoad, as hier een durpje te komme bom
barderen. Nee, 't wazze de Duutsers zelf
geweest. Dy hadde es effen laete zieë
waer je mit heulie an toe was. Je mocht
nyt mear vlagge voor 't Koninklijk
Huus; dat wouwe ze de maansen inpe-
pere. Op de verjaerdag van Prins Bern-
hard had by De Gruyter de vlagge
uutgehange in een paer daegen laeter
viele daer vlak neffen dy bommen.
Ze zeie, dat der van 't dek van de
Ambachtsschole of foto's gemaekt waz
ze naer de kante van de Westdyk. De
Duutsers hadde percys gewete waer ze
moste weze.
Op den dag dadde de slachtoffers
begraeve wiere, 's middegs, nae me-
kaore, had de klokke heal lange achter
mekaore geluujd; aol den tyd dadde de
lykstaosjes oenderweg wazze naer 't
kaarkhof Nou, dat was healemaele ver-
keard gevalle by de Duutsers. Dat
brocht zoagezeid de veiligheid in ge-
vaer, want dan konne ze nyt hoare of der
aok Yngelse vliegtugen ankwamme.
Daerom wier daernae aol het kloklujen
gelyk mar verboje. Jae, noe wier wel
dudelijk wat oorlog in bezetting was.
Hy gyng zen strafwaark inlevere in kon
naer huus gae. Den aoren dag zei de
measter der niks over. Dy had het dus
zoa weggegoaid.
kritisch selekteren
Tel. 01870-3477
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
geheel ten dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan maken. Uw
vragen op velerlei gebied kunt u sturen
aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Post
bus 8, Middelharnis, met in de linker
bovenhoek „Vragen-rubriek" vermeld.
De vragen worden door deskundigen
beantwoord en zullen binnen enkele
weken na de inzending compleet met
antwoord in deze rubriek worden ge
publiceerd.
FieSSENFAN
Bestaat er ergens een club van flessen-
verzamelaars?
Antwoord: Ja, dat is „De Oude Flesch",
Postbus 21, 4844 ZG Terheijden, tele
foon 01693-1208 en 08867-2883.
Heb je voor een reis naar de V.S. nu wel of
geen visum nodig? Ik hoor daar heel ver
schillende adviezen over!
Antwoord: Indien u hier een direkte reis
per vliegtuig of boot voor een toeristisch
of zakelijk bezoek aan de Ver. Staten
boekt en over een retour of doorreistic-
ket beschikt, hebt u géén visum meer
nodig. Reist u echter via een omweg en/
of hebt u (nog) geen biljet voor een ver
dere bestemming, dan zult u wèl over
een visum moeten beschikken. Vrijge
steld van een visum bent u evenwel als u
van de V.S. uit een uitstapje maakt naar
Canada of Mexico, mits u zo'n reisje
boekt bij een onderneming die deel
neemt aan de visumregeling. Ga dus
niet met een gehuurde auto door Mexico
toeren, of even met een partikulier vlieg
tuigje van uw gastheer op Cuba kijken
indien u niet over een visum beschikt,
want dan vraagt u om problemen.
Hoe komt 't. dat ik uitgeperst sinaasappel
sap niet zo lang kan bewaren als die pak
ken en flessen uit de winkel? Doen die
sapfabrikanten er een conserveermiddel in?
En blijven daarin vitaminen leven?
Antwoord: Conserveermiddelen zijn
overbodig in vruchtesappen uit fabrie
ken omdat ze meestal gepasteuriseerd
zijn, d.w.z. verhit tot zo'n 76° C. Dan
worden de boze bacteriën gedood en
blijven de vitaminen in leven, alhoewel
het aantal natuurlijk met de dag daalt
als het pak open is. In het sap van zelf
uitgeperste sinaasappelen blijft het vita
mine C 2 a 3 dagen behouden als u het in
een gesloten fles in de koelkast be
waart.
Uit welke eeuw dateren eigenlijk onze fami
lienamen? In de Bijbel worden meestal
voornamen gebruikt, en veel helden uit
onze vroege historie kregen bijnamen
(Karel de Grote, Richard Leeuwenhart), of
werden naar hun vader (Willem Beukels-
zoon) dan wel hun beroep (Bakker, Smit) of
herkomst (van Alphen, de Vries) aange
duid. Hun kinderen heetten dan weer
anders. En hoe komen wij aan onze Burger
lijke Stand?
Antwoord: Als we oude doop- en trouw
registers raadplegen, zien we dat vaste
achternamen omstreeks 1650 nog zeld
zaam waren in ons land, maar een eeuw
later vooral in de steden gebruikelijker
zijn. In de Bijbel was trouwens al sprake
van de geslachten van Abraham, Izaak,
Jakob enz. en de adel pronkte eveneens
met een aantal fraaie geslachtsnamen.
Voorname burgers gingen zich in navol
ging van de „aanzienlijken" ook een
achternaam aanmeten. Sommigen wer
den al genoemd naar het huis, de straat
of buurt waar zij woonden, anderen gre-
Namelijk, indien gij met Uw mond
zult belijden de Heere Jezus en met
Uw hart geloven, dat God Hem uit de
doden heeft opgewekt, zo zult gij
zalig worden.
(Rom. 10:9)
Belijden de Heere Jezus. Dat is er voor
uitkomen. Dat is niet van Hem kunnen
zwijgen. Dat is in vuur en vlam staan
voor Hem. Dat is Zijn Naam uitdragen.
Dat is Hem alle eer geven. Dat is er het
grootste belang bij hebben dat de zaak
van Christus koninkrijk doorgaat. Dat
is zo doorgloeid zijn van de Hefde van
Christus, dat we ook anderen dat heil
gunnen. Kom ga met ons en doe als wij.
Neem het kruis van Christus op en volg
Hem. Zet Uw treden in Zijn spoor.
Waarheen ook maar. Belijden de Heere
Jezus met de mond.
Maar die belijdenis heeft dan ook in
zich dat de waarheid die met de mond
wordt beleden, wordt gekend en ontvan
gen in het hart. Dat is de samenhang van
het belijden met de mond en het geloven
met het hart. Wat uit de mond uitgaat,
komt uit het hart. Het hart geeft altijd op
wat er inzit. Al spreekt de een meer en
duidelijker dan de ander. Maar hoe dan
ook is het belijden wat niet verworteld is
in het ware geloof, een slag in de lucht.
Het een is er niet en kan er niet zijn zon
der het ander.
Het gaat dan ook om de hartelijke
geloofsbelijdenis. Immers het is het
ware geloof wat ons de weldaden van
Christus doet ontvangen. Het beleefd
geloof Het geloof wat God de Heilige
Geest werkt door middel van de verkon
diging. En die dat versterkt door het
gebruik van de sacramenten. Wie dit
geloof ontvangt, heeft een geheiligde
kennis. Van God en van zichzelf Het is
dat een plant geworden zijn met Chris
tus. Het is dat kennen en beoefenen van
de eenheid en gemeenschap met de
Heere Jezus. Door het geloof met Hem
verbonden, leven van Zijn gerechtig
heid alleen.
Door de werken kunnen we nooit voor
God bestaan. Kunnen we ook nooit
ingaan. De rivier die van het beloofde
land scheidt, is te breed en te diep om er
met mensenhand een brug over te slaan.
Het moet van de andere kant komen.
Het is zaak van enkel genade. Tot en met
het geloof Het is gave. Het zaligmakend
geloof wat helemaal betrokken is op het
genadige werk van Hem, Die God uit de
doden heeft opgewekt. Zoals een kom
pasnaald altijd naar het noorden wijst,
zo richt het geloof zich altijd weer op de
Christus. Het richt zich op Christus in
de kribbe en buigt zich voor Hem neer.
HetgeloofvolgtHemin Zijnomwande-
ling op aarde. Wat is het betrokken op
het bewogen hart van de Heere Jezus
over zondaren. Hoe ziet het geloof Hem
in de hof van Gethsémané. Biddend,
smekend, worstelend. Daar gaat het
licht al op betreffende de vergeving van
de zonden. Het geloof ziet Hem aan het
vervloekte hout, aan het kruis. En het
zegt: Mijn leven is hier. Mijn leven is
Hij, midden in mijn dood. Als ik ooit
gered zal worden moet ik hier en door
Hem gered worden.
Het geloof ziet Jezus als Hij op de derde
dag opgewekt is uit de dood. De eeuwig
Levende. Het ziet Hem, Die thans geze
ten is aan de rechterhand van de Vader.
Daar zien wij Jezus. Dat is geen droom
maar werkelijkheid. Ongeloof heeft
haar dromen. Van een rijk van vol
maakte vrede hier en nu in het verlengde
van onze inspanningen. Het geloof
houdt het niet bij luchtspiegelingen. Het
geloof staat of valt met de feiten. Onge
loof zegt: Wie zal in de hemel opklim
men? Wie zal in de afgrond neerdalen?
Ongeloof stelt altijd vragen. Is het wel
waar dat Christus is opgestaan? De
stemmen klinken luid. Vandaag niet
voor het eerst. Ongeloof is niet tevreden
met het eenvoudige Evangelie van Jezus
Christus. Ongeloof wil een Zaligmaker
naar eigen snit en patroon of ze wil geen
Zaligmaker of ze wil er tien of honderd.
Ongeloof beseft niet wat het doet. Is
altijd betrokken op de verandering.
Doet de dingen omdat iedereen het doet.
Het holt hier en dan weer daar achter
aan. Maar komt teleurgesteld uit.
Het geloof is op Jezus betrokken. Op
Zijn lijden, sterven en opstaan. Dat Hij
is ingegaan in de hemelse glorie en heer
lijkheid. Feiten, geen ficties. Door mid
del van deze regels komt dat Evangelie
naar U toe. Is het de Heilige Geest Die
met U worstelt. Opdat U deze waarheid
zou geloven, dat U dit feit zou geloven,
zo, dat U er uit zou leven. Dat U al Uw
gronden kwijt zou raken, al doet het nog
zoveel pijn, en zou rusten op dat ene
fundament. Zo geloven, dat Christus de
dood heeft overwonnen, de machten
heeft verslagen, dat het ons hart ver
warmd. Dat het ons hart troost. Dat wij
houvast hebben in deze ondergaande
wereld. Gods opwekking van Jezus uit
de doden is een geloofszaak van het
hart.
Daarin is dan vervat de diepste droef
heid over de zonde tot de hoogste ziels
verrukking van het leven uit genade.
Want zij die geloven weten van het zon
daar zijn voor God. Weten dat ze de eeu
wige dood hebben verdiend. Maar ze
weten ook dat ze niet omkomen, omdat
hun Borg en Zaligmaker is opgestaan
uit de dood. Hun zaligheid ligt in Hem.
Omdat Jezus leeft, hebben ze een volko
men te vertrouwen Vriend. Tot Hem
vluchten ze.
Wanneer een zondaar weet dat zijn heil
niet ligt in hemzelf, maar helemaal in
Christus, ontdekt hij dat grote geheime
nis. De Heere Jezus is het voorwerp van
het geloof Het voorwerp van het ver
trouwen. Dan ben ik gegarandeerd al
mijn vertrouwen op mezelf kwijt. Dan
weet ik dat ik met al mijn goede voorne
mens nergens ben. Maar één ding staat
vast: God zal mij nooit begeven. Chris
tus is een volkomen Zaligmaker. De
Heilige Geest verzegelt Zijn Woord. In
God is dan ook al mijn heil, mijn eeri
Belijden met de mond. Geloven met het
hart. Dat staat onder deze hoogspan
ning: Zo zult gij zalig worden. Dat wil
dus zeggen gered, behouden worden.
Dat betekent te mogen delen in de eeu
wige glorie. Gered te worden van de straf
van de zonde. Vergeving te ontvangen in
het bloed van de Heere Jezus Christus.
Gered te worden van de eeuwige nacht
en de buitenste duisternis. Gered te wor
den van de eeuwige toom van de aller
hoogste God. De zonde zelf, die donkere
wolk, weggedaan. Daarvan bevrijd en
verlost. Dat is het verlangen van het
geloof. Want de strijd tegen de zonde is
zwaar. Tegen dat inwonend bederf. Zij
die de Heere vrezen en het houden bij de
kracht van Christus bloed en wonden,
bij de kracht van Christus opstanding,
hebben er wat mee te stellen. Wat kan
het hun naar de keel vliegen. Wat kan de
boze er hen mee aanklagen.
Christus echter eigent Zijn kracht toe.
Hij bewaart bij de verlossing. Hij brengt
allen die van Hem zijn thuis. Paulus
zegt: Zo zult gij zalig worden. Het is de
samenvatting van alle zegeningen. Het
ligt allemaal in God, in Christus, in Zijn
Heilige Geest. Het reikt van de poorten
van de hel tot Gods eigen troon. Het heft
de verloren zondaar op vanuit de klau
wen van de dood tot het koor van zan
gers, bekleed met het witte kleed van het
Nieuwe Jeruzalem. Wie dan is vastgelo
pen met de wet, wie geen verdienste
heeft, maar verloren is, wie helemaal
niets van zichzelf heeft, wie helemaal
zalig gemaakt moet worden, hoor naar
het apostolische woord: Indien gij met
Uw mond zult belijden en met Uw hart
geloven, dat God Hem uit de doden
heeft opgewekt, zo zult gij zalig worden.
Onder hen die voor eeuwig omkomen is
niemand die de Heere Jezus beleed en
geloofde. Met mond en hart. Hij is een
volkomen Zaligmaker. Hij maakt hun
eerlang het levenspad bekend, waarvan
in druk het vooruitzicht hen verheugde.
K. t. K.
pen terug op een illustere voorouder, of
diens geboorteplaats. Toen de Franse
bezetters hier de zg. „conscriptie" in
voerden en alle jongemannen voor de
dienstplicht gingen registreren, moest er
een Burgerlijke Stand worden aange
legd met de familienamen van alle
inwoners, maar menigeen had nog geen
vaste naam. Napoleon gelastte daarom
op 18 augustus 1811 dat ieder die nog
geen geslachtsnaam bezat, zich zo'n
naam moest aanmeten. Veel „naamlo
zen" trokken zich aanvankelijk niets
aan van de diktator, maar op 17 mei
1813 volgde er een bedreiging met fikse
straffen, als de weigeraars voor 1 januari
1814 nog geen achternaam zouden dra
gen. Uit die dagen dateren de fantasie
namen als bijv. Naaktgeboren, Natvan-
tranen, Niemandsverdriet, Nul (om
maar even bij de N te blijven) en bizarre
vondsten waar menigeen in deze tijd lie
ver van af wil(de). Het waren bedenksels
van optimisten die indertijd dachten,
dat het na de bevrijding gauw met die
Burgerlijke Stand gedaan zou zijn.
Doch koning Willem I handhaafde tal
van Franse maatregelen, ook de meter
en het decimale stelsel, en bij K.B. van 8
november 1825 werd onder bedreiging
van een boete bepaald, dat degenen die
zich nog bij veranderlijke namen lieten
noemen en bij verandering van woon
plaats van naam wisselden, binnen zes
maanden een vaste geslachtsnaam
moesten kiezen en daaromtrent bij de
ambtenaar van de Burgerlijke Stand een
verklaring dienden af te leggen. Sinds
dien heeft het gemeentelijke bevolkings
register de taak de belangrijkste per
soonlijke gegevens van alle ingezetenen
bij te houden.
OOLTGENSPLAAT
Op zaterdag 5 mei (Bevrijdingsdag) is
het postkantoor te Ooltgensplaat de
gehele dag gesloten. Ook zal op ge
noemde dag geen bestelling worden
uitgevoerd.
l^^l^l^4.lf.l^>f^.l^l^l^lf4.l^lfl^l^l^l^^:^lfl^l^l^>f)^:^^J^lt.lfl^l^l^4.l^l^l^l^^l^^^.l^^l^l^J^)^l^4■l^4■^■'^*
- 41 -
„Dan zullen we weer maar afwachten",
zei moeder. Ze zei het moedeloos. Het
was toch zo tegengevallen.
Maar vader zei: „We zullen vertrou
wen hebben"....
Die eigen nacht kwam er weer een
opflikkering van het bewustzijn en het versterkte
vader in het vertrouwen, dat er toch werkelijk
enige beterschap was ingetreden, al was het dan
ook bijna nog niet te merken.
Vader zat alleen bij de tafel. Hij las. Om het nacht
lampje had hij een opgevouwen krant gezet,
zodat de hele kamer donker was, behalve een
klein plekje op tafel waar zijn boek lag.
Nu en dan hield hij op met lezen om te luisteren.
Uit de bedstee van Frans kwam zijn onrustige,
reutelende ademhaling. In de andere bedstee
sliep moeder, soms kreunde ze in haar onrustige
slaap. Van de zolder kwamen kraak- en stommei-
geluiden, dat waren de jongens en Aagt, die in bed
lagen te woelen. Dan las hij weer verder....
Ineens schrok hij op. „Vader".... Het was de stem
van Frans, helder en duidelijk.
Hij trok dadelijk de krant weg. Frans zat overeind
in bed. Haastig ging hij naar hem toe. „Wat
doe je, Frans?"....
„Het doet hier zo'n pijn".... Hij bracht zijn hand
op zijn rug. „En als ik adem haal".... Hij deed zijn
mond open en hapte naar lucht.
Vader knikte begrijpend, het waren de ontstoken
longen. „Je moet gaan liggen, vent".... Voorzichtig
legde hij hem neer en schikte de dekens goed,
Frans liet het gewillig toe.
Even lag hij stil om uit te rusten. Dan greep hij
vaders hand beet en vroeg: „Waar ben ik
toch?"....
Vader ging naast de bedstee zitten: „Wel, dat zie je
toch, jongen.... je bent toch thuis, en je ziet toch
wel, dat je op bed Hgt"....
„Ben ik ziek?"....
„Een beetje"....
Weer was er een ogenblik stilte. Frans lag met zijn
ogen wijdopen, hij keek langs vader heen als
iemand die nadenkt, alsof hij probeerde te begrij
pen wat het zeggen wou, dat hij nu ziek was. Dan
schudde hij langzaam zijn hoofd en vroeg:
„Waarom hebben jullie mij toch bij de buurman
op bed gelegd?"
Vader moest er een beetje om lachen. Het was ook
zo'n koddige gedachte: bij de buurman op bed!
Naast hen woonde een oude man, hij liep krom
van ouderdom en soms ruimde Aagt de boel wel
eens voor hem op, maar meestal wilde hij het niet
hebben, dan zei hij: ik kan het zelf wel. En de gor
dijnen voor het raam zagen zo zwart als een don
kere regenwolk....
„Bij de buurman, jongen".... vroeg vader, „hoe
kom je daar nu toch bij?"....
Peinzend gingen de ogen van de zieke door de
bedstee. Vader begreep het. Hij was gewend om op
zolder te slapen en nu kon hij zich hier niet oriën
teren. „Zie je wel, Frans, dat je niet bij de buur
man op bed ligt"....
Frans schudde zijn hoofd, „'t Is wel".... hield hij
vol. „Kijk eens, alles ziet er net zo vuil uit, bah"....
Hij wees naar een hoek van de bedstee: „Daar zit
een grote spin.... kijk maar"....
„Och kom, jongen.... wacht eens even".... Vader
rees op, er viel hem een gedachte in. „Ik zal de
grote lamp eens aansteken"....
Hij ging naar de tafel. De lamp vlamde op....
„Zie je nou we!?".... vroeg hij.
Hij bukte zich over Frans heen.
Frans keek hem aan. Zijn ogen twijfelden nog,
maar hij zei: „Ja.... ja.... ja"....
„Gaat dan nu nog wat slapen".... zei vader. Hij
dekte hem nog eens toe.
Frans knikte vermoeid. Ineens greep hij vaders
hand beet en zei: „Vader.... ik heb toch zo
benauwd gedroomd.... Moet ik je eens vertellen....
Dat we met z'n drieën. Piet en Kees ook, je weet
wel, de lampen in school uitgedraaid hebben, en
toen heeft juffrouw Van Ree d'r been gebroken....
Raar, hé vader?"....
„Ja, erg vreemd, jongen"....
„En toen wou Piet hebben, dat ik zei, dat ik het
alleen gedaan had, vader.... en hij wou me geld
geven"...
„Zo.... zo.... ga nu maar slapen, vent"....
„Hij zou zoiets best durven, hé vader.... Piet is een
gemene boer"....
„Kom jongen, dat moet je niet zeggen"....
„'t Is nog niet uit, vader.... En toen was ik in het
land, en toen heeft baas Ouwestee me meegeno
men in zijn wagen.... en ik wou niet. En toen heb
ben we samen gevochten en hij heeft het ge
wonnen".... Even hield hij op, alsof hij probeerde
zich de geschiedenis weer voor de geest te halen,
maar het ging niet. Dan zei hij: „'t Is nog wel een
sterke ouwe vent, hé vader?"....
„Is nou het verhaal uit?"....
„Ja, nou is 't uit.... toen ben ik wakker ge
worden"....
„Gaat dan nu weer maar slapen".... Vader dekte
hem nog eens toe achter zijn rug. Hij draaide de
lamp uit en ging bij de tafel zitten.
Langzaam haalde hij het boek naar zich toe maar
hij kon nog niet lezen. Hij zette de krant weer om
het nachtlampje en tuurde in het kleine rode
vlammetje, dat een schemerig schijnsel wierp op
zijn boek en een klein stukje van de tafel. En hij
dacht aan het verhaal, dat Frans hem gedaan had.
Hij had gedroomd!.... Arme jongen, als hij straks
de waarheid zou weten....
En op een morgen wist hij de waarheid ineens, en
dat kwam door de kleine Rietje....
Ze had een ruiker papieren rozen gevonden, ze
lagen in een vuilnisemmer van de buurvrouw.
Toen ze het mooie zag liggen gingen haar oogjes
wijdopen van bewondering en haar handjes
graaiden gretig de rammelende bloemen bij
een....
Ze dribbelde met haar schat naar Aagt, die op het
stoepje aan het schuren was. Ze hief de rozen
hoog boven haar hoofdje, opdat Aagt ze goed zou
kunnen zien en ze zei: „Mooi.... mooi".... Het leek
een zucht van bewondering....
Aagt zette de bezem neer en keek even naar de
groezelige rozen met een blik van diepe minach
ting. Dan zei ze: „breng die rommel eens vlug
waar je ze gehaald hebt"....
Het gezicht van kleine Rietje betrok, en schielijk
liet ze haar hand met de omhoog geheven bloe
men zakken, alsof ze bevreesd was dat Aagt ze af
zou nemen.
(wordt vervolgd)
