EHIVIIDEfl-illEUWS
Neergeschoten vliegtuigen
tNGSSPREKM€T...
vanDrongelen
Angsten
en schuldgevoel
Politieberichten
Wij zijn
rentmeesters
onzer goederen...
'Zitten' en 'Slapen' op maat.
Elke Dinsdag Senioren-dag
dhr. J. Mierop
te Ouddorp
Oostflakkee
Jan Knape Mzn.
2e Blad
VRIJDAG 20 APRIL 1990
No. 5893
(X)
Nog altijd worden reakties gegeven op
het onderwerp 'Neergeschoten vliegtui
gen'. Daar ben ik erg blij mee. Het is aan
de redaktie van Eilanden Nieuws te
danken dat door de publikatie ervan,
deze reakties metterdaad kunnen wor
den gegeven!
Om een beschrijving te geven, die recht
doet wedervaren aan de zo aangrijpende
verhalen uit de Tweede Wereldoorlog
met betrekking tot de neergeschoten en
neergevallen vliegtuigen op Goeree en
Overflakkee, zijn deze reakties onmis
baar.
Nu lijkt er nog een kans om het verhaal
zo volledig mogelijk te schrijven. Im
mers, over een beperkt aantal jaren zul
len de ooggetuigen van weleer, het niet
meer kunnen navertellen. Dan zal men
het verder uitsluitend moeten doen met
de overgebleven rapporten waarvan de
meeste te summier zijn opgesteld.
Goede afloop
Naast de verschrikkelijke voorbeelden
van het neerkomen van vliegtuigen op
ons eiland, zijn er ook enkele geweest
met goede afloop. Gelukkig maar!
Soms ging het er zelfs minder ernstig
aan toe, zoals in het nu volgende
verhaal.
In de zomer van 1943, zo schrijft de heer
C. V. d. Welle uit Ridderkerk, werkte ik
met een aantal mensen op het land van
David Mijs, dat gelegen was tussen
Oude Tonge en Zuidzijde. Wij waren
aardappelen aan het rooien en die wer
den vroeger met de hand opgeraapt in
manden en vervolgens in jute zakken
gedaan.
Op een heel mooie zomerse dag, zo staat
het in v. d. Welle's geheugen gegrift,
stond hij op de boerenwagen om de zak
ken aardappelen goed neer te zetten om
gelost te worden. Echt een dag dat er wel
iets zou gebeuren. Een luchtgevecht of
een beschieting op de schepen die op de
Krammer voeren bijvoorbeeld. Een dag
waarop de Tommy's wel zouden komen....
Gevaar
Verschrikt riep Hans Buys, een land-
bouwknecht, „daar komt er één aan,
daar is wat mee aan de hand!"
Zonder commando zocht een ieder dek
king. Een jachtvliegtuig vloog zo laag
over, dat hij bijna de grond raakte. De
piloot maakte een geslaagde noodlan
ding op een perceel suikerbieten, dicht
bij het oude RTM bietenstation in de
Magdalenapolder. De piloot zette zijn
toestel recht tegen een klamp stro, dat
aan het eind van de bietenakker stond.
Van der Welle en zijn collega's zagen de
man uit het vliegtuig stappen en in een
sloot dekking zoeken. Even daarna ont
ploften in dat bietenveld twee bommen.
Toen ging de piloot weer terug naar zijn
vliegtuig, is daar even bezig en loopt dan
hard van zijn machine vandaan en
zoekt weer dekking. Spoedig staat het
vliegtuig in brand en begint zelfs de nog
aanwezige munitie te ontploffen.
Blijheid
Daarna kwam de piloot, wandelend
door het land, naar de dijk gelopen,
waar zich inmiddels een aantal mensen
hadden verzameld om hem een blijde
ontvangst te bezorgen. Volgens de heer
A. Arensman uit Stad aan 't Haringvliet,
die vanuit de Tille met zijn fiets snel een
kijkje was gaan nemen, stapte de piloot
op de mensen toe, lachte wat en maakte
het bekende V-teken. Het bleek een
Canadese piloot te zijn. Hij deelde wat
sigaretten uit en stapte doodgemoede
reerd achterop de fiets bij Arensman.
Tot aan de boerderij van Osseweijer,
want daar maakte de piloot een over-
stapje. Daar stond de postbode van Den
Bommel de heer J. Kwakernaat, bijge
naamd Jaap de Post, die zich verder over
de geallieerde vliegenier ontfermde.
Arensman weet niet beter, dan dat Kwa-
kemaat later in Den Bommel door zijn
daad (vervoer van een piloot) nog moei
lijkheden heeft ondervonden en een
nachtje 'onder de toren' heeft moeten
doorbrengen. Men mocht van de Duitse
bezetter geen kontakt hebben met de
'vijand'....
KrijgsgeYangen
Ongetwijfeld is de Canadese jongeman
in krijgsgevangenschap terecht geko
men, maar hoe het precies is gegaan valt
moeilijk na te gaan. Van der Welle heeft
later vernomen, dat het vliegtuig reeds
boven het HoUandsdiep was aange
schoten. Zelfs bij Ooltgensplaat zouden
de Duitsers nog op het toestel hebben
geschoten. Daarbij zouden nog Duitsers
gewond zijn geraakt omdat de Canadees
het vuur beantwoord zou hebben. Arens
man herinnert zich nog dat de jager
boven Hellevoetsluis door de Duitsers
onder vuur is genomen.
Er blijven helaas een aantal vragen over.
Op welke dag is dat gebeurd, welk type
jachtvliegtuig was het eigenlijk en wie
was de Canadese piloot?
De interkerkelijke werkgroep 'psychisch
zieken en familie' nodigt u uit voor een
thema-avond op 25 april de heer P. J.
Verhagen, psychiater komt praten over:
Angsten en schuldgevoel rond psy
chisch zieken.
Problemen die niet gezien en niet begre
pen worden.
Daarom is het zinvol om hierover eens
van gedachten te wisselen.
Betrokkenen en belangstellenden zijn
van harte welkom.
Tot ziens op 25 april om acht uur. Plaats:
de Baptistengemeente, Julianaplein 14
te Spijkenisse.
Voor informatie:
mevr. J. Meulmeester, tel. 1 22 79
Leger des Heils
mevr. C. Willemse, tel. 1 43 58
ds. C. P. Bouwman, tel. 3 31 24
de Werkgroep
taxatie... nvm
Makelaar Tamboer
Tel. 01870-3477
Laten wij hopen dat de piloot de oorlog
zal hebben overleefd en zijn familie zal
hebben teruggevonden.
D. Hoogzand
Hyacinthenstraat 8
3245 CN Sommelsdijk
Als we wat ouder worden stellen we andere eisen.
Aan 'zitten' en 'slapen' bijvoorbeeld.
De Senioren-Studio
bij MeubelExpo is
speciaal ingericht
met slaap- en zit
meubelen voor U,
die op comfort
gesteld bent.
Zoals fauteuils met
verstelbare rug- en
armleuning. Latten
en spiraalbodems
met verstelbaar
hoofd- en voeten
einde (zelfs elek
trisch).
En.... onze meubelmakers maken al deze meubelen op
de voor U meest comfortabele hoogte.
Elke dinsdag krijgt onze Senioren- Studio speciale
aandacht. Er is iets lekkers bij de koffie en we maken
het extra gezellig. Kom op uw gemak proberen,
passen en meten. De dinsdag is voor U.
Beladen met Ouddorps paasbrood en radijs uit de kas
van dhr. Mierop, rij ik terug naar huis. Onderweg denk ik
nog even na over het woord ,,weeldetijd" dat tijdens ons
gesprek viel. Anno 1990 staan we in de rij voor paasbrood
terwijl op zoveel plaatsen in de wereld mensen in de rij
móeten staan vanwege de voedselschaarste.
De heer Mierop is 42 jaar lang bakker geweest en hij weet
als geen ander hoe luxe ons leven de laatste tientallen
jaren geworden is.
„Vroeger had je drie broodsoorten", vertelt hij, „tegen
woordig zijn dat er misschien wel dertig. Een koekje bij de
koffie was in de jaren vijftig nog een uitzondering; de
meesten van ons vinden nu een gebakje al gewoon. Het
paasbrood (met saffraan) was er vroeger ook al maar nu
komen ze er speciaal voor uit alle windstreken. Het wordt
zelfs naar het buitenland verzonden. Overal waar Oud-
durpers zitte, gaet 'et naer toe.
Nog dagelijks gaat hij een kijkje nemen in de bakkerij
waar hij met zoveel liefde gewerkt heeft („het ruikt er zo
lekker"). Té vroeg moest hij met werken stoppen omdat hij
door een hartinfarct werd getroffen. Hij is nu 62 jaar.
Als 16-jarige, hij had het op het land al gauw bekeken,
kwam hij in de bakkerij te werken. Over die beginperiode
zegt hij:
Toen ik als leerling kwam werd er nog met hout gestookt.
Dat was wat hoor! Wat een troep gaf dat. Later werd het
gemakkelijker toen de gas- en daarna de elektriciteitso
vens er kwamen. Het was echter niet zo dat we daardoor 's
morgens minder vroeg hoefden op te staan. Want dat een
bakker laete op staet, hei je toch zeeker nog nóóit
gehoord! Niet ieder broodje wordt meer apart gekneed,
maar doordat er zoveel artikelen bij zijn gekomen, heeft
een bakker het nog even druk als vroeger. Alleen het
bezorgen gaat nu sneller. Ik weet nog heel goed dat ik op
de bakfiets brood rond bracht, 's Winters, als het
sneeuwde, nam ik ook nog een schep mee en die had ik
vaak nodig. In mijn herinnering sneeuwde het 's winters
in die tijd veel vaker dan nu.
„Maar u kreeg onderweg toch zeker wel eens koffie
ergens?"
„Eigenlijk had ik daar geen tijd voor. Ik moest me
altijd haasten.
Nog altijd staat de heer Mierop erg vroeg op. „Lang op
bed blijven liggen is niets voor mij. Ik ben het immers
gewend om vroeg op te staan. Met „hoogdagen" is het
vroeger vaak voorgekomen dat ik 's nachts mijn bed
niet zag.
Hij vindt het nu heerlijk om zo in de vroegte een eindje te
gaan fietsen. In de natuur vindt hij rust.
„Ik kan urenlang vogels zitten observeren. In deze voor
jaarstijd bijvoorbeeld, vind ik het geweldig om te zien hoe
de vogels hun nestje bouwen. Het is ongelooflijk wat ze
daar allemaal niet voor gebruiken. Wij, mensen, zouden
het nie kunnen. Wel help ik ze soms een handje door hier
en daar wat kippeveren neer te gooien. Het gebeurt soms
dat ik in een nestwand zo'n veer zie zitten!"
„Help de natuur een pootje, eet een pandabroodje", denk
ik hardopDeze opmerking slaat hier natuurlijk hele
maal niet op maar is waarschijnlijk opgekomen naar
aanleiding van zijn vroegere bakkersberoep.
„Een jaarlijkse traditie voor mij is, om het eerste kievitesei
te gaan zoeken. Alleen dit jaar is het me niet gelukt er een
te vinden. Dat komt, denk ik, door de vele eksters die er
zitten. Ik zal zo'n kievitsnest echter nooit uithalen; het
gaat me om het vinden.
Voor ik wegga, bewonder ik nog de plantjes, die hij in zijn
broeikasje in de tuin heeft staan. Het is er heel aange
naam, met het zonnetje op het glas. De aardbeien begin
nen al tevoorschijn te komen, de sla en de spinazie lijken
met elkaar te strijden om wie er het meest fris uitziet..... en
de radijs vraagt er om gegeten te worden!
„Ik verveel me nooit", zegt de heer Mierop.
door de straten trekt
de geur van gebakken brood
het dorp ontwaakt
Teunie Knöps
Rijden met onverzekerde auto
Tijdens surveillance werd op de Rijks
weg 59 te Oude Tonge een personenauto
gecontroleerd en bleek, dat deze perso
nenauto niet verzekerd was. De 46-
jarige bestuurder uit Den Haag werd
aangehouden en overgebracht naar het
groepsburo der rijkspolitie te Oude
Tonge omdat hij niet mee wilde werken
en bedreigingen uitte tegen de betref
fende politiemannen. Nadat tegen deze
bestuurder proces-verbaal was opge
maakt werd deze weer in vrijheid ge
steld. De personenauto van de man
werd inbeslaggenomen.
Vergiftiging van katten
Dinsdag 10 april deed een inwoner van
Ooltgensplaat aangifte van vergiftiging
van zijn kat. Dit was reeds de derde kat
die hij op deze manier was kwijtgeraakt.
Het laatste jaar hebben meerdere perso
nen aangifte gedaan van mogelijke ver
giftiging van hun kat. Kennelijk heeft
iemand (over)last van andermans kat-
ten. Dit is echter niet de manier om van
die mogelijke (over)last af te komen en
kattenbezitters moeten er zoveel als
mogelijk voor zorgdrager dat hun kat
geen (over)last bij anderen kan veroor
zaken. Door de politie wordt een onder
zoek ingesteld.
Ongeval met gewonden
Omstreeks 22.00 uur, raakte j.l. donder
dag een Duitse automobilist uit Krefeld
bij het inhalen op de Rijksweg 59 te
Oude Tonge, door nog onbekende oor
zaak de macht over het stuur kwijt van
zijn auto en kwam daardoor in de berm
terecht en kwam 10 meter lager in een
sloot tot stilstand. De bestuurder en zijn
zoon en dochter moesten worden opge
nomen in het ziekenhuis te Zierikzee.
De vrouw Van de bestuurder liep geen
noemenswaardig letsel op. De 11-jarige
zoon van de bestuurder was na aan
komst in het ziekenhuis buiten levens
gevaar.
Ongeval met gewonden
Omstreeks 23.00 uur botsten j.l. donder
dag op de parallelweg van de A29, nabij
de Volkeraksluizen, te Ooltgensplaat,
twee personenauto's frontaal op elkaar
nadat een 19-jarige bestuurder uit Oud-
Beijerland, komende vanuit de richting
Willemstad, eerst de vangrail had ge
raakt en daardoor de macht over het
stuur was kwijt geraakt en vervolgens
frontaal op een tegenligger, een 23-jarige
bestuurder uit Willemstad botste. Eén
bestuurder zat beklemd in zijn voertuig
en moest door de brandweer van Wil
lemstad uit zijn wrak worden gesneden.
Beide bestuurders werden met ernstig
letsel overgebracht naar het Dijkzigt
ziekenhuis te Rotterdam.
VERVOLGVERHAAL
- 37 -
Niet uitgegeven manuscript,
beschikbaar gesteld door
M. A. Knape
„Dat komt er wel op aan", hield ze vol.
„De mensen denken misschien, dat het
alleen gaat om wat hoger loon"....
Hij rees op om naar bed te gaan.
„Ik zou morgen eerst nog maar eens met
hem praten", drong ze nog eens aan.
„Doe toch geen overhaaste dingen, Piet,
denk om vrouw en kinderen"....
Hij aarzelde, ze zag het, daarom hield ze vol: „Ik
weet niet of dat de goede weg wel is. Piet"....
„Dat weet ik wel", zei hij nadrukkelijk. „Geen
gemeenschap met de vijanden van God!"....
Ze zei niets meer, ze wanhoopte er aan, dat ze
hem zou kunnen overtuigen. En in haar gedach
ten zocht ze naar een uitweg. De baas mocht Jaap
niet wegsturen ook al was hij dan al socialist, nee,
dat mocht niet, dat moest ze tegen zien te houden.
Als ze maar wist hoe dat zou kunnen. Als ze eens
met dominee praatte.... of met meester Van
Doom.... maar de baas was zo koppig....
Ze begon de kommetjes weg te ruimen....
VEERTIENDE HOOFDSTUK
DIE andere morgen was het al laat voordat
Frans z'n vader op het erf kwam. Nero
sprong hem vrolijk blaffend tegemoet,
snuffelend bleef hij om zijn benen lopen, maar de
man nam geen notitie van hem. Hij ging naar de
schuur om zijn gereedschap te halen.
De storm had nu uitgewoed, het erf was schoon
gespoeld van de regen, hier en daar stond een plas
water. Hij raapte een tak op, die door de wind
was afgerukt.
Toen hoorde hij tegen het raam kloppen. Hij keek
om, het was de boerin, ze wenkte dat hij
komen moest.
Hij ging naar de keukendeur, ze kwam hem tegen.
„Je moete eens bij de baas komen. Jaap".
Hij deed zijn schoenen uit en volgde de vrouw in
de kamer. „De baas ligt nog op bed", vertelde ze.
„Hij heeft gisteravond een kou gevat, 't was ook
verschrikkelijk weer, hé, en hij was doornat
geregend".
De baas lag in de bedstee in de voorkamer. Hij
had een grote wollen doek om zijn hoofd gewon
den en hoestte. „Morge Jaap", zei hij met een ver
kouden stem.
„Een kou gevat, baas?".... informeerde Jaap.
„Ik ben ziek", zei de boer en hij kreunde terwijl hij
treurig met zijn omzwachtelde hoofd schudde.
„Ik ben erg ziek. Jaap, ik voel het... het gaat niet
goed".... Hij zuchtte zwaar.
„Kom", zei zijn vrouw bemoedigend. „Je moet
toch niet zo dadelijk de moed laten zakken.... een
koutje gevat, een paar dagen onder de wol en je
bent weer beter".
„'t Is te wensen", zei hij moedeloos, „maar 't is
te vrezen"....
Ze moest er om lachen. Zo was nu die man. Hij
was bijna nooit ziek, maar als hij eens een keer
ziek was, dan zat hij dadelijk zo in de put alsof hij
wel nooit meer betere zou. Ze zei het ook tegen
Jaap. „De baas heeft zo'n klein hartje als hij ziek
is".... Ze wees met duim en wijsvinger en ze
lachte weer.
„Och", vond Jaap, „zo is een mens, vrouw.... Als
hij gezond is, dan is hij geneigd om te vragen: wie
kan mij deren? En al s hij ziek is, dan bemerkt hij
eigenlijk eens recht hoe afhankelijk hij is. En dan
vervalt hij dikwijls weer in een ander uiterste.
Dan verliest hij soms weer zijn vertrouwen op
God. En Die is het toch, Die slaat, maar ook
heelt".... Hij knikte. „Ja, zo is het, vrouw".... Daar
had hij vannacht aan moeten denken toen hij bij
het bed van zijn zieke jongen zat, en het had hem
vertrouwen gegeven. Hij vervolgde:
„We moeten altijd ons betrouwen stellen op God,
vrouw, ....en we moeten zó leven, dat we ieder
ogenblik bereid zijn om onze God te ontmoe
ten".... Hij slikte iets weg dat in zijn keel kwam.
Daar had hij vannacht ook aan moeten denken
toen de jongen zo onrustig en benauwd was.... ja,
hij had het wel begrepen....
De boerin knikte. Zo was het en ze moest om gis
teravond denken toen de baas zo boos was op
Jaap. Vanmorgen had hij zich erg ziek gevoeld en
het had hem dadelijk tot vergevensgezindheid
gestemd. Daar was ze dankbaar voor, want Jaap
kon toch nooit een echte socialist zijn, een echte
socialist praatte toch zo niet. Ze wou er over
beginnen, maar de boer maakte een kalmerend
gebaar met zijn handen alsof hij geraden had wat
ze zeggen wilde.
„Meen je dat nu wel echt. Jaap?".... vroeg de boer,
en er was iets in zijn stem, dat op een klacht
geleek. „Want jongen, wees toch voorzichtig met
zulke dingen te zeggen zonder dat je ze echt
meent.... Je bent me gisteravond toch zo tegenge
vallen. Jaap, dat had ik nou nooit van je
kunnen denken!"....
„Watte baas?".... Jaap deed verschrikt en ver
wonderd.
„Dat je socialist bent!".... De boer rees op uit de
kussens. Hij zei het fel en zijn ogen flikkerden
dreigend onder de donkere doek.
Jaap deed een stap achteruit en vroeg: „Hoe kom
je daar nou toch bij!".... Hij sloeg zijn handen van
verbazing in elkander. Hoe had de baas dat nou
in zijn hoofd gehaald, en hij keek naar de vrouw,
want een ogenblik vroeg hij zich af, of de boer
mischien ook buiten kennis was. „Hoe kom je
daar nou toch bij, baas, ik socialist!"....
De baas wilde wat zeggen, maar zijn vrouw was
hem voor: „Zie je nu wel!.... Heb ik het niet gezegd,
dat het geen waar kon zijn?.... Je loopt altijd veel te
hard van stal, Piet, dat heb ik toch al zo dikwiljs
gezegd. Hij wil nooit eens een keer naar me luiste
ren.... Zo'n man toch!".... Ze schudde afkeurend
haar hoofd. „Dat komt nou, omdat die jongen van
je dat gezegd heeft, begrijp je?".... legde ze uit.
„Hoe gaat het met je jongen?".... vroeg ze in
eens.
De baas plukte verlegen aan de dekens en keek
van de een naar de ander, maar hij zei niets.
Jaap vertelde, dat Frans hard ziek was geworden.
De dokter was vannacht wel twee keer geweest, hij
was bang voor longontsteking en ze hadden een
hele nacht bij hem opgezeten.
„'t Is verschrikkelijk".... zei de boerin. „Heb je dan
in het geheel niet geslapen, man?"....
Jaap schudde van neen. „De jongen is buiten ken
nis", lichtte hij toe, „we durfden niet naar
bed"....
„Buiten kennis?".... vroeg de boer. Hij rees plotse
ling geheel overeind in bed en zei: „O.... is die jon
gen buiten kennis, dan was hij dat gisteravond al
een beetje"....
(wordt vervolgd)
in het doolhof van prijskaartjes
Stellendam
Delta Industrieweg 38
(bij de HaringvUetstuizen,
afslag Havens)
Tel. 01879-2300
Open:
Maandag tm Zaterdag van
8.30 tot 17.00 u.
Vrijdagavond tot 21.00 u.
ZÓ veel en zó dichtbij'.
Komolete woninqinrichtina Oohqensplaat VTj 01873-1437
^■^.'^^■>^'^'^'^'^^■>^^.'^'^^■'(.'^'^'^4■'^*'^■*'^'^>^*>^>^'^'^^■'^'^^■'^'^^■*****'^'^^■'^'^'^'^****'^>^'^^^■'^
