Fa. J. W. Mastenbroek verdubbelde
z'n verkoopruimte
De nieuwe zomerkollektie
is weer binnen!
Fa. E. van der Bok
CmDaa?
Dirksland, een tramstation,
in het spoor van de tijd
,nd slaP^"
LOM-school-jeugd bij 't huwelijk
van de juf
Marieke Paasbrood
Touwtrekwedstijd
op Koninginnedag
Jan Visseren
Wij hebben o.a. de volgende merken in liuis:
Damesschoenen
Picardi
Jenny
Verhulst
Anita
Herenschoenen:
Emendo
Westland
Otter
Romika
.;j
Mode en kwaliteit
tegen aantrekkelijke
prijzen! ^n
Schoenhandel en Lederwaren
Weststraat 10 OUDDORP
Telefoon (01878) 15 44
De levendigheid van weleer
Samenzangdienst: 'Zeg het aan
al die mensen..."
Ooltgensplaat
Een goede kombinatie van bedbodem en matras is van het grootste belang.
Dit kombineren moet In alle rust kunnen gebeuren.
Bel voor een afspraak: zodat wij u alle tijd en aandacht kunnen schenken die
nodig Is. Eventueel ophalen kan geregeld worden.
Het meest komplete
slaapcentrum van het eiland!
SlaapCOnri'fOP't oisro - 2467, sommelsdijk
De stopplaatsen,
het tramstation
Wachtlokaal
Bladz. 2
„EILANDEN NIEUWS"
DINSDAG 17 APRIL 19%
Is me dat, vrijdag en zaterdag bij J.
W. Mastenbroek b.v. aan de W.
Achterweg te Sommelsdijk een druk
te geweest..! Ze hebben eer van hun
werk gehad, ieder die aan de verbou
wing heeft meegesjouwd, zelfs we
kenlang én intensief, want 't moest
allemaal in combinatie met het
geopend blijven van de zaak om de
vele klanten zelfs geen dag teleur te
hoeven stellen. Vrijdag was aan die
improvisatie een eind gekomen en
stond de in verkoopruimte verdub
belde zaak gereed met een assorti
ment dat op Goeree-Overflakkee z'n
weerga zeker niet kent...!
De bijna 83-jarige grondlegger van het
bedrijf, dhr, J. W. Mastenbroek heeft
zich de openingsdagen lopen verkneu-
teren en als Brugman heeft'ie gepraat
met veel van de bezoekers die z'n zaak
hebben zien groeien en 't hem boven
dien van harte hebben gegund. Sinds
tien jaar is het bedrijf overgenomen
door dochter Lies, mevr. Prince-Masten-
broek uit Zonnemaire en 't gaat zó uit
stekend dat het personeelsbestand zelfs
tot 8 man is gegroeid, 't Was tot voor
enkele maanden nog moeilijk werken in
de te krappe ruimte, maar nu de naastge
legen ruimte erbij getrokken is, is er een
verkoopruimte van 300 m^ ontstaan,
een pracht!
Dhr. Mastenbroek, als Commissaris
aan de b.v. verbonden, vindt het alle
maal geweldig, maarhij zou 't misschien
wat minder groot hebben aangepakt.
Hem zit n.l. het kleine schuurtje waarin
hij aan de Oudelandsedijk begon nog in
gedachten. Het begin daarvan lag in
1934 toen bleek dat voor alle zonen Mas
tenbroek geen plaats was op de boer
derij.
J. W. Mastenbroek zette een handeltje
op in teer en wagensmeer, maar 't heeft
vijfjaar geduurd voor hij meer dan één
gulden per dag ging verdienen. Vervol
gens was het de oorlog die hem danig
parten speelde, maar gelukkig is 't na de
oorlog beter gegaan. Mensen die hij in
de oorlog aan schaarse spullen had
geholpen werden trouwe klanten. Een
heel grote klant werd het Deltawerk te
Stellendam waar olie en gereedschap
pen geleverd werden.
Dhr. J. W. Mastenbroek: in 1934 grondlegger van het bedrijf.
De imposante grootte van
Sindsdien is 't Mastenbroek voor de
wind gegaan, niet vanzelf overigens
maar mede dankzij de inspanning die
ieder zich er getroost en de enorme uit
breiding van het assortiment zodat je bij
Mastenbroek je hand nooit op een lege
plek slaat, en zo willen de klanten dat,
boeren, burgers, buitenlui, aannemings
bedrijven en steeds meer anderen, want
de verkregen verkoopruimte.
De ruim honderd leerlingen van de LOM-school te Middelharnis, heb
ben zich vrijdagmiddag met versierde bogen en kleurige ballonnen
opgesteld voor Middelharnis' gemeentehuis om daar het bruidspaar
Arve Hoogzand en hun juf Yvonne Houterman feestelijk te begroeten.
De leerlingen van juf Houterman's klas boden haar op de gehouden
receptie een boek aan waarin ze allemaal wat hadden geschreven, een
mooi cadeau voor de stralende juf die haar werk op school voort hoopt
te zetten.
Mastenbroek durft, én kan alle concur
rentie aan, te land, als 't moet ook ter zee
en zeker in de lucht.
Tientallen klanten hebben vrijdag en
zaterdag een helicoptervlucht gemaakt
mogelijk gemaakt door dhr. Prince, de
echtgenoot van dir. Lies die een helicop-
terbedrijf exploiteert.
Zaterdag 7 april 1990, het tramstation
van Dirksland ligt er verlaten bij. Een
verschoten reclamevlag wappert trooste
loos in de schrale wind, een oud fietsen
rek staat doelloos bij de deur.
De blauwe keien van het vroegere sta
tionsemplacement weerkaatsen slechts
de eenzaamheid van iets dat bijna uit de
tijd is, de stilte van iets dat leefde en nu
wacht op executie.
Voorbijgangers maken nog een foto.
Vragen ook zij zich af wie hier hebben
gewacht, op wie en waarvoor? Een sta
tion betekent toegang tot de wereld maar
ook aankomen en afscheid nemen, een
halte in het voorbijgaan.
Het zijn niet alleen reizigers, wegbren
gers en van-de-tram-halers die herinne
ringen aan dit tramstation hebben.
Velen kwamen er door hun werk, want
het station van Dirksland was ook los-
en laadplaats.'
De komst van de tram bracht grote ver
anderingen in het rustige eilandleven
met zich mee.
Rond de eeuwwisseling begon de Rot
terdamse Tramweg Maatschappij - op
gericht in 1878 - het tramlijnnet van
Rotterdam uit te breiden naar de Zuid
hollandse en Zeeuwse eilanden. Voor
dat de tram hier zijn intrede kon doen
moesten er heel wat procedures worden
afgewerkt en moest veel grondwerk wor
den verzet.
Met subsidies van het Rijk en de Provin
cie Zuid-Holland werd de aanleg van de
tramlijnverbindingen naar de eilanden
gerealiseerd. Dat nam in totaal 20 jaar in
beslag; de laatste tramlijn werd in 1915
door de RTM geopend.
Op Goeree-Overflakkee reed de tram
zijn eerste officiële rit op 30 april 1909.
In alle dorpen die aan de spoorlijn lagen
was het min of meer feest, er werden
toespraken gehouden, er kwam muziek
bij en de schoolkinderen zongen liedjes:
„Hoezee! Hoezee! de tram rijdt op
Flakkee".
De RTM had een concessie gekregen
voor alle vervoer en de particulieren die
busdiensten begonnen waren moesten
er mee ophouden. Reizen gebeurde
voortaan met de tram. De trams reden
zes of zeven keer per dag en in drie uren
kon men in Rotterdam zijn.
Met de tram kwam er zeker een verbete
ring voor het reizigersverkeer en het goe
derenvervoer. Tot dat werden de ver
bindingen met de buitenwereld van
oudsher per schip onderhouden.
Bijna alle plaatsen lagen aan het vaar
water of waren met een havenkanaal
daarmee verbonden. Vervoer over land
was, zeker bij slehct weer, bijna ondoen
lijk door de primitieve toestand van de
wegen, die voor het grootste, deel onver
harde kleiwegen waren.
Door de tram werd het reizen gestimu-
OOLTGENSPLAAT
Donderdag 12 april is er een samen
zangdienst om 19.30 uur in de Gerefor
meerde Kerk te Ooltgensplaat. Mede
werking wordt onder andere verleend
door:
Kinderkoor Jubilate
Gemengd koor Jubilate
Dameskoor De Ldfstem
Jeugdkoor Jehosua
De dienst wordt voorgedaan door drs.
W. Venema en het orgel wordt bespeeld
door F. Braber.
ledereen is van harte welkom op don
derdag 12 ^pril. Het thema is: 'Zeg het
aan al die mensen...'
Wijkvereniging „De Zwaluw" wil op
Koninginnedag een touwtrekwedstrijd
organiseren.
Bent u een vereniging of gewoon een
gezellige groep, geeft u zich dan op voor
deze wedstrijd. Wij willen het als een
terugkerende aktiviteit zien, dus zal er
een wisselbeker beschikbaar gesteld
worden, mits er genoeg ploegen deel
nemen.
U kunt zich vanaf 14 april opgeven
bij:
Ellen Breure, Klampenmeet 46,
Sommelsdijk, tel. 01870-3781
Annemarie Knape, Gladiolenstraat 31,
Sommelsdijk, tel. 01870-5945
De levendigheid van weleer; de foto dateert van rond 1913.
leerd. In de jaren 1910/1911 was het
gemiddeld aantal reizigers op Goeree-
Overflakkee 296.000, in de periode 1912/
1914 was dat 330.000.
Het goederenvervoer per tram ontwik
kelde zich boven verwachting. Vooral
het bietenvervoer floreerde, ook van
wege de service die de RTM de suikerfa
brieken bood: de tramlijn voor de
deur.
Zeer levendig was ook het veevervoer,
op dinsdag naar de veemarkt in Rotter
dam. Achter de personentram, die 's
morgens heel vroeg vertrok en 's mid
dags terug kwam, werd een hele reeks
goederenwagons gekoppeld. Op de
emplacementen waren korte perrons op
wagonhoogte gebouwd waarover het vee
in de wagons geloodst kon worden. In de
topmaanden (maart en april) van het
jaar 1910 werd wel 80 wagons vee van de
eilanden naar Rotterdam vervoerd.
Het tramstation Dirksland was één van
de stopplaatsen met een stationsgebouw
en los- en laadplaats van de tram, een
vrij komplete combinatie, logisch voor
een druk handelsdorp als Dirksland in
die tijd was.
In het algemeen was bij tramwegmaat
schappijen de gewoonte tramhaltes bij
een café te situeren. De caféhouders wil
den dan wel als agent van de tramweg
maatschappij optreden, wat inhield dat
zij o.a. goederen ter verzending aanna
men en abonnementskaarten verkoch
ten.
De RTM heeft deze oplossing ook geko
zen wanneer de gelegenheid zich voor
deed, vooral in het begin. De modemer
aangelegde lijnen liepen minder vaak
langs een café dan de oudere lijnen die
veelal de gewone weg volgden, maar het
bleek dat er wel gegadigden waren voor
een overeenkomst met de RTM.
Die bouwden dan zelf op het stationster
rein een woning met wachtkamer wer
den door de RTM als agent aangesteld.
Was er geen belangstelling dan bouwde
de RTM zelf om daarna een huurder als
agent te zoeken.
Het is daarom moeilijk één, twee, drie
uit te maken welk tramstation er al was
en hoe de verschillende stations er geko
men zijn.
Op Goeree-Overflakkee waren alle tram
stations verschillend. Het grote stations
gebouw in Middelharnis werd als hoofd
kantoor van de RTM gebouwd. In Mid
delharnis was ook de remise.
Nu alle tramstations bijna verdwenen
zijn - straks is dat van Nieuwe Tonge het
enig overgebleven stationsgebouwtje -
heeft men soms de indruk dat ze alle
maal ongeveer eender waren.
Misschien dat ze enige gelijkenis verto
nen omdat ze ongeveer in dezelfde tijd
gebouwd zijn, misschien herinneren we
ons nie tzozeer de bouw als wel de spe
ciale sfeer die in deze wachtlokalen
hing: wat tafeltjes en stoeltjes, een bier-
pomp op een toogje, sigaretten, repen
chocola, rollen pepermunt, de aanwe
zigheid van telefoon.
Bij stopplaatsen met weinig verkeer
werd geen agent aangesteld en ook geen
wachtkamer gebouwd. Er stonden soms
wel een soort abri's maar dat waren zeer
onaantrekkelijke bouwseltjes van ge
golfd plaatijzer en beton, die meestal in
vervuilde toestand verkeerden.
Waar het heel stil was trof de reiziger'
Een iets vroegere foto d.d. 1910. de woning van de toenmalige dierenarts de Graaf was
toen nog niet gebouwd. Boven de deur stond: „Wachtkamer stoomtram C. van Dongen".
alleen maar een perron met een naam
bord.
Er waren ook haltes waar de tram alleen
op verzoek stopte. In de begintijd waren
er alleen lantarens op een station waar
een agent in funktie was, zoals in Dirks
land; op andere stopplaatsen ontbraken
die meestal.
Passagiers die in de avond meewilden
bij een halte waar niet gestopt werd
moesten de aandacht van de machinist
zien te trekken door bijvoorbeeld een
krant in brand te steken.
Wist men bij het maken van de wachtlo
kalen hoezeer het reizen met de tram
een kwestie van wachten zou zijn?
De met gejuich ingehaalde tram gaf al
gauw aanleiding tot klachten over de
dienstregeling. De tram was bijna nooit
op tijd, haast altijd was het wachten.
Wachten door het aankoppelen van goe
derenwagons op tussenstations, wach
ten door de omslachtigheid van he
tomzetten van wissels op het enkel
spoor, wachten doordat de tramboten
afhankelijk waren van de weersomstan
digheden en vertraging opliepen, wach
ten doordat stukgoederen in- en uit
geladen moesten worden.
In de wachtlokalen schijnen beheerders
- hoewel dat in het kontrakt verboden
was - de reizigers nogal eens te hebben
aangezet tot het bestellen van wat er aan
het buffet verkocht werd.
Over het wachten en de wachtlokalen
waren de passagiers niet tevreden en in
1918 begon een aktie tegen de RTM met
een oproep in het te Middelharnis uitge-
gevenm weekblad 'Onze Eilanden' tot
het tejcenen van een verzoek aan de
regering om het bedrijf van de RTM
over te nemen.
Deze aktie leidde tot het aannemen van
een motie in* de Tweede Kamer die tot
gevolg had dat door Rijkswaterstaat een
onderzoekscommissie werd ingesteld
die de klachten van het publiek onder
zocht door hearings te houden en de
situatie ter plaatse in ogenschouw te
nemen.
Gold de ontevredenheid van de reizi
gers ook het tramstation van Dirksland?
We denken van niet, want de heer C. van
Dongen die het wachtlokaal - waar
schijnlijk rond 1909 - liet bouwen, was
behalve agent van de RTM ook veehan
delaar en niet direkt op de inkomsten
van het wachdokaal aangewezen.
Toch heeft het verhaal van de onder
zoekscommissie onze nieuwsgierigheid
gewekt en we zoeken verder terug om er
in een volgende aflevering verslag van te
doen.
