Politieberichten Reacties Winterconcert 'Vooruit' Schaken S.O.F. 1990 PvdA kandidaten a.s. raadsverkiezingen Goedereede Naaikursussen wijkgroep Middelharnis-Zuld Ophalen oud papier Educatieve omroep/Teleac start met cursus over mest en milieu Rumptstad rondgaande ploegen Bladz. 2 „EILANDEN NIEUWS' DINSDAG 9 JANUARI 1990 Er zijn veel schriftelijke reacties binnen gekomen op het oorlogsverhaal 'Neerge schoten vliegtuigen' in het Kerstnum mer 1989 van Eilanden Nieuws. Enige waren zelfs heel erg belangrijk en aanvullend. Het is echter ondoenlijk mondeling gegeven reacties stuk voor stuk te ver werken. Reacties met een historische betekenis, zal ik op verantwoorde wijze samenvatten. Daarbij moet ik nadruk kelijk vermelden dat sommige waarne mingen te gruwelijk zijn geweest om een beschrijving daarvan te geven. Ontroerd Van de schriftelijke reacties heeft die van mevrouw Troost-Breen uit Goede- reede me zeer ontroerd. Deze mevrouw is 80 jaar en schrijft: „Ik vind het o zo goed dat u het gebeurde nog eens in her innering brengt. Onze jeugd weet er zo weinig van. Ik vertel er ook wel eens over aan mijn kinderen en kleinkinderen. Ze kunnen niet begrijpen wat angst, die wij toen meemaakten, te betekenen heeft. Dat er zwermen vliegtuigen overkwa men. Dat die jongens aan parachutes hingen als er iets met hun vliegtuig mis was en dan ook nog door de Duitsers werden beschoten. Ik moet nu nog aan die jongens denken, ver van hun vaderland, alwaar hun familieleden en vrienden in afwachting waren van hun terugkeer. Bij dokter Knöps Mevrouw Knöps uit Den Haag, dochter van dokter P. Knöps, schrijft uitvoerig over haar bevindingen in die bange nacht van Pinksteren van 27 op 28 mei 1944, toen de Engelse Lancaster bom menwerper LM 459 achter de boerderij van weduwe v. d. Meide, naast de Oude- landsedijk te Sommelsdijk, neerstortte. Zij was toen nog maar 13 jaar. De hele doktersfamilie was op de been en ook de inwonende familie Vis van Heemst. Deze familie had in verband met de inundatie van hun boerderij aan de Rij- zenburgseweg te Sommelsdijk in de ruime dokterswoning onderdak ver kregen. Vanaf de bovenste verdieping aan de achterkant van de woning, konden ze de brandende massa in het westen goed waarnemen. Mijn vader is, met enige mensen uit de buurt, direkt naar de plaats des onheils gegaan, in de hoop nog overlevenden te kunnen aantreffen. Uit voorzorg werden enige brancards meegenomen. Niemand mocht echter buiten komen hetgeen door de heer Saers, lid van de Luchtbeschermingsdienst, in het nachte lijk uur werd omgeroepen. Ter plaatse van het ongeluk had dokter Knöps nog grote moeite met de inmid dels aanwezige Duitse militairen. Maar de dokter liet zich niet verjagen, integen deel, met opgeheven armen overstemde hij hen en riep luid in het Duits, „ich bin der Artztü" Dat laatste is me ter ore gekomen van de heer Peekstok, thans brandweercom mandant van Middelhamis, die als kleine jongen toen reeds de vuurdoop heeft ontvangen. Helaas, schrijft mevr. Knöps verder, mijn vader kon niets doen. Een van de vliegeniers is op een brancard nog naar de praktijk gebracht, maar hij bleek jammer genoeg te zijn overleden. Ik vond het zo'n verschrikkelijke aanblik, het bovenlichaam gekleed in een don kerbruin, leren jack, zijn hoofd bedekt met bruin krullend haar. Het was voor de eerste keer dat ilc een mens zag die overleden was. De Duitsers waren woedend op mijn vader. Moeder en tante Nel barstten in tranen uit en allen dachten aan de fami lie van deze jongeman, ergens in Enge land. Nog onkundig van het lot, dat hun ongetwijfeld dierbaar familielid in Hol land was overkomen.... Aangrijpend Van mijn vriend Rien Knape, zoon van de gemeentesecretaris van Sommels dijk, uit Zierikzee, ontving ik een aan grijpend relaas. Van de acht omgekomen vliegeniers bij het 'steetje' van v. d. Meide d.d. 28 mei 1944, staan in het kerstverhaal de namen vermeld. Een van hen was T. A Allen. Met de zus ter van Allen is de familie Knape na de oorlog in kontakt gekomen. Zij woonde in Ramsgate en heeft enige keren bij Knape in Sommelsdijk gelogeerd. Zij was weduwe, haar man was gesneuveld tijdens de invasie in Normandië en haar enige zoontje was omgekomen bij een bombardement, enkele jaren daar voor.... Tom Allen was even in de twintig, toen hij na het verlaten van de middelbare school dienst moest nemen en werd ingedeeld bij de luchtmacht (R.AF.). In zes weken tijds werden ze in een kamp opgeleid tot piloot op een zware bommenwerper. Toen het noodlottig ongeval boven Sommelsdijk plaats vond, was het Tom's laatste vlucht voor zijn verlof van twee maanden, dat hij in Schotland bij zijn verloofde zou gaan doorbrengen. Echter zijn voorgevoel gaf hem in, dat deze vlucht wel eens de allerlaatste zou kunnen zijn! In de week voor zijn ver trek naar zijn onderdeel was Tom niet te genieten en was zeer depressief Toch verlangde hij naar zijn vaste bemanning (ze vlogen immer met dezelfde crew). Een dag na zijn vertrek naar de vliegba sis vond zijn zuster onder het kleed in de huiskamer een foto van hem met het opschrift 'To Nell with love. Tommy'. Rjen Knape heeft Tom's zuster Nell nog in 1975 in Engeland ontmoet. Zij zou naar Israël emigreren naar een oude schoolvriendin. Sindsdien is er niets meer vernomen.... De oorlog slaat ongekend diepe won den, zoals uit dit vreselijke verhaal blijkt. Er hebben middelerwijl meerdere kon takten plaats gevonden tussen de nabe staanden van de omgekomen vliege niers en burgers uit onze gemeente. Ook uit Zeeland De heer Lukasse uit Wolphaartsdijk beschrijft vele oorlogsverschrikkingen welke in zijn omgeving hebben plaats gevonden. Als landarbeider-fruitkwe- ker werkte hij uiteraard steeds buiten, zag en hoorde zodoende erg veel. Ook het neerschieten van vliegtuigen waar het in het kerstverhaal om ging. De zwermen bommenwerpers kwamen ook over Zuid-Beveland, maar het getal van 1000 (duizend) waarover ik uit eigen waarnemingen schreef, lijkt de heer Lukasse te hoog. Aan dat getal behoeft echt niet te worden getwijfeld, zoals in het verdere verhaal nog zal blijken! Trouwens hoe zou men in één enkele nacht de duizenden tonnen bommen kunnen vervoeren, die als een waar 'tapijt' over de Duitse steden werden neergelaten. Aan de intensiteit van het geronk van de vliegtuigen die overkwa men was het dan ook goed te horen of ze hun bommenlast nog bij zich hadden, dan wel hadden gelost. Soms kwamen de eerste formaties al terug nadat het geluid van de gaande bommenwerpers nog maar nauwelijks was verstomd! «raMfi-5^;^j<^i«->*4^i<r&Me-ï»4^i Opvissen De heer Jumelet uit Bruinisse schrijft over zijn belevenissen in de oorlog. Eens op Flakkee gedurende de oorlog vond hij in de duinen van Ouddorp Engelse pamfletten die vanuit de vliegtuigen werden geworpen. Inderdaad vond men die hier en daar op het land. Lange tijd is onderget. in bezit geweest van blaadjes als Knickerbocker Weekly en De Vlie gende Hollander. Er zijn nu nog wel mensen die dergelijke pamfletten in hun bezit hebben en in de musea vindt men ze zeker! Ook vonden we zelfs zakjes thee met opwekkende opschriften als 'houd moed' en 'Nederland zal herrijzen' en niet te vergeten de vele papieren zilver strookjes die wij 'rouwbandjes' noem den. Deze bandjes werden uit de vlieg tuigen geworpen met de bedoeling het Duitse radio-verkeer te storen. In de Hals of aan de Vlieger van de Gre- velingen is, volgens Jumelet een neerge schoten vliegtuig terecht gekomen op de Mosselpercelen. Delen van dit vliegtuig kregen de mos selvissers in de korren en haalden ze soms met moeite boven water. U schrijft daar niet over, merkt de heer Jumelet op. Dat is waar, maar ik heb aan het begin van het oorlogsverhaal geschreven, dat het om neergeschoten vliegtuigen ging op grondgebied van wat nu de gemeente Middelhamis heet. Maar wie weet? Aanwijzing De heer Peekstok uit Dirksland schrijft, dat hij het meeste zich nog goed herin neren kan, zoals het laten springen van de bom in de polder Westplaat enige dagen na de val van het Amerikaanse vliegtuig op 5 april 1945. Wat het neer storten betreft van een viermotorig vlieg tuig in het HaringvHet, nabij het Haven hoofd van Middelhamis, was dat in het voorjaar van 1945. Inderdaad, dat was op 14 februari 1945, maar daar kom ik later uitvoerig op terug. Paardebloemen hakken IJsbrand Nelis en Jan Krijtenberg waren op 5 april 1945 in de polder Westplaat voor hun konijnen paardebloemen aan het hakken en gelijk ook verzamelen. Op een gegeven ogenblik stond Nelis op en zei hevig geschrokken „Kijk daar eens!" Een enorm groot vliegtuig kwam zeer laag aangevlogen en werd door de Duit sers beschoten. De gebeurtenissen volg den elkaar zeer snel op met als gevolg dat het Amerikaanse vliegtuig W37244 als het ware op aarde neerplofte. Tot ver in de wijde omgeving dreunde de grond. De beide jongens hadden in een greppel dekking gezocht. Pas toen er van liever lede uit het dorp meer mensen naar de plaats van het onheil waren gekomen, durfde het tweetal er ook wel naar toe. Op last van de Duitse militairen, die binnen tien minuten ter plaatse versche nen, moesten de aanwezige burgers hel pen om de inzittenden uit het zwaar gehavende toestel te halen. Geen van hen had de crash overleefd. Later wer den de burgers ook ingeschakeld om al het materiaal, waaronder veel ammuni tie, uit het logge gevaarte te halen. De jongens moesten ook helpen. Twee foto's die, uiteraard klandestien, enige dagen na de val van het vliegtuig waren genomen, zijn mij, door een onbekend wenst te blijven persoon, ter leen aangeboden. Eilanden Nieuws heeft hierbij de pri meur om ze nu, na 45 jaar, aan de lezers te kunnen tonen. De wrakstukken van dit Amerikaanse vliegtuig zijn later, met toestemming van de bezetter, door Jan Groenendijk naar zijn bedrijf op de Kaai van Sommelsdijk vervoerd. Als oud metaal hebben de resten er in 1945 nog lang gelegen. De vleugelpunt Wat de vleugelpunt betreft, die geplaatst is bij het begin op de Algemene Begraaf plaats aan de Molenweg te Sommels dijk, merkt een oud-technisch ambte naar van Middelhamis op, dat dit een copie is en vervaardigd werd door leer lingen van de Technische School te Middelhamis. Dus niet een restant van de neergestorte Engelse Lancaster-bom menwerper bij de fam. v. d. Meide. De valse kleuren waarin het thans geschil derd is, zullen worden vervangen door de originele, z.g.n. camouflage-kleuren. De geheimzinnigheid. De geheimzinnigheid waarover ik schreef van het vliegtuig dat verticaal in het Haringvliet voorbij het Havenhoofd te Middelhamis is neergestort kan voor vele Flakkeeënaars worden weggeno men. Van de heer H. v. d. Graaf uit Roc- kanje ontving ik een aantal gecopieerde bladzijden uit zijn boek 'Rockanje in Oorlogstijd 1940-1945', waarin een dui delijk verslag staat opgenomen over dit vliegtuig. In een volgend artikeltje hoop ik hierop terug te komen. Tot zover hartelijk dank aan allen voor de reacties en aanvullende informatie. Hoogachtend, D. Hoogzand BRUINISSE Kerkdienst - Dinsdagavond 19.30 uur, Ger. Gemeenten in Nederland, ds. W. Verhoeks, Amemuiden, bediening Hei lige Doop. DIRKSLAND In de op 28 december 1989 gehouden ledenvergadering van de afdeling Dirks land van de Partij van de Arbeid hebben de leden besloten om de komende Raadsverkiezingen op 21 maart 1990 de navolgende personen als kandidaat te stellen. 1. E. Eshuis (Evert), Dirksland. 2. G. W. Robijn (Gerrit), Dirksland. 3. D. V. d. Vlugt (Doom), Dirksland. 4. A. C. Tieleman (Adrie), Dirksland. 5. C. Poortvliet (Cor), Herkingen. 6. J. B. van Son (Joop), Dirksland. 7. J. de Berg (Jan), Dirksland. 8. A. Fokkema (Toon), Dirksland. 9. A van Assendelft-Cools (Ada), Dirksland. 10. C. V. d. Sluijs-v. d. Sluijs (Corrie), Melissant. 11. J. A. H. Bos (Jan), Dirksland. 12. B. Keuker-v. d. Weerd (Ineke), Dirksland. 13. J. Quist-v. d. Klugt (Joke), Dirksland. 14. M. J. Witvliet (Rien), Dirksland. 15. L. B. de Berg (Leen), Dirksland. Vernielingen Aan de Oosterweg te Ouddorp werd een PTT brievenbus met paal en al uit de grond gerukt en meegenomen. Uit een telefooncel aan de Beatrixweg werd de hoorn van het toestel getrok ken. Op de Hermansweg werd van een tuin kabouter de vishengel afgetrokken en meegenomen. Hoewel deze kabouter zonder vergunning viste was dit toch wel een abrupte straf Op de Molenstraat te Goedereede werd een buitenspiegel van een personenauto afgebroken. Eveneens werd een buiten spiegel afgebroken van een personen auto op de Prins Hendrikweg te Oud dorp. Naar aanleiding van de vernielingen en brandstichting rond de oud- en nieuw viering te Stellendam werden de afgelo pen dagen enkele jeugdige personen aangehouden en verhoord. Hierbij bleek dat 3 jeugdige inwoners van Stel lendam een bushokje aan de Een- drachtsweg geheel hadden vemield. De schade, ruim 2600 gulden, is inmiddels vergoed. Wel wordt proces-verbaal op gemaakt. Ook de komende week zullen er nog diverse aanhoudingen worden verricht. Diefstal fietsen gevonden fietsen De afgelopen week werd vanuit een schuur aan de Oostdijkseweg een dames fiets ontvreemd. De fiets werd later door de eigenaar teruggevonden aan de Pro- vincialeweg. Een 16-jarige inwoner uit Ouddorp werd in de nacht van zaterdag op zondag aan getroffen met een damesfiets. Bij de con trole bleek al snel, dat hij de fiets op de Oudelandseweg vanuit een schuur had weggenomen. De jongeman kreeg een proces-verbaal en de fiets zal worden teruggegeven. De afgelopen week werd in de gemeente Goedereede gevonden: een groenkleu rige damesfiets merk Union; een groen kleurige herenfiets merk Union en een bruinkleurige herenfiets merk Batavus. De fietsen staan op het politiebureau te Ouddorp. Gestolen auto Tijdens een verkeerscontrole op de Brouwersdam gaf een bestuurder van een personenauto geen gevolg aan het stopteken van de politie.Door de politie werd een achtervolging ingezet door en langs Ouddorp. Ter hoogte van strand Noord raakte de bestuurder de macht over het stuur kwijt en reed hij rechtdoor tegen een schurveling. De bestuurder wist zich, vermoedelijk zonder letsel, uit de voeten te maken. Bij nader onder zoek bleek dat deze auto in Middelburg was ontvreemd. ^if»iftif»^^^^^iftif»^if»i§»ig»iftCftiftipipcftif»if»{ftCft^ OUDE TONGE Een uitvoering met een echte zangeres, dat wil Fanfare-orkest 'Vooruit' al jaren, en deze wens kan nu in vervulling gaan. Op 27 januari na vele uren van repeteren zal de bekende zangeres Joy (Joke van Hooff), finaliste van het Vara's Songfes tival in 1989, voor het voetlicht treden, en met begeleiding van het Fanfare orkest o.l.v. H. Verwey enkele werken uitvoeren. Zeer zeker de moeite waard. Zij zal o.a. zingen: Music to move en het bekende Julia (van Willeke Alberti, 'samen zijn'). Ook zal deze avond het jeugdorkest o.l.v. H. Verwey enkele werken ten gehore brengen. Het Fanfare-orkest zal na de pauze een zeer gevarieerd programma laten horen met o.a. Aba cadabra - Fox from the North - What a wonderful world, en Glasnost en enkele solisten. Vooruit opent 1990 met dit concert het jubileumjaar. Voomit werd opgericht 8 april 1925 - dus 65 jaar bestaat deze vereniging en ze hoeft zeker niet onder te doen voor de Politiekapel Daarom nodigen wij u allemaal uit om deze' avond met ons mee te maken en getuige te zijn van een fantastische avond, die we afsluiten met een gezellig samen zijn met het Schelde Trio. In januari beginnen de naaikursussen weer. Momenteel is er nog plaats voor enkele kursisten op donderdagmorgen. Door individuele begeleiding kunnen zowel beginners als gevorderden er aan deelnemen. Het lesgeld bedraagt 75,- voor een blok van 12 lessen van twee uur. De avondkursussen zijn echter volge boekt. Indien er bij de avondkursussen alsnog plaatsen openvallen, dan krijgen de dames die zich hiervoor hebben aan gemeld, zo spoedig mogelijk bericht. Voor informatie en/of aanmelding kunt u kontakt opnemen met Anthoinet Osterthun, tel. (01870) 31 95. STELLENDAM Op zaterdag 13 januari wordt door de financiële Comm. van het open Herv. Jeugdw. weer oud papier opgehaald. Wij beginnen om 8.30 uur op de Molenkade en zo vervolgens om 9.00 uur in de Nieu weweg en Eendrachtsweg. Zet u uw oud papier tijdig en gebundeld gereed. De aanvang is 19.30 uur, zaal open 19.00 uur, 27 januari in de Grutterswei te Oude Tonge. Gratis toegang. U komt toch ook om te luisteren naar uw eigen Fanfare? op dinsdag 16 januari a.s. start Teleac met de cursus 'mest en milieu, een prak tische aanpak van een actueel pro bleem'. De cursus geeft een praktijk gerichte analyse van het mestprobleem en welke oplossingen daarvoor m de praktijk kunnen worden toegepast. De cursus is mogelijk gemaakt door het ministerie van Landbouw, Natuurbe heer en Visserij. Dit mede naar aanlei ding van de wens van de Tweede Kamer om vooriichting aan de boeren over de maatregelen ter beperking van de mest problematiek, te versterken. De cursus bestaat uit zes televisielessen, zes radiolessen en een cursusboek. De redactie van Oogst, het land- en tuin- bouwblad van de drie centrale land bouworganisaties, heeft de cursus sa mengesteld. Vanaf één week voorafgaand aan de uit zendingen zal het schriftelijke materiaal van de cursus volledig in Oogst wor den gepubliceerd. Het cursuspakket kost ƒ24,50 en is te bestellen via overmaking van dit bedrag op postbanknummer 544232 ten name van Teleac Utrecht, onder vermelding van 'Mest en milieu'. Het cursusboek is ook verkrijgbaar in de boekhandel. Televisielessen: Van 16 januari t/m 20 febmari 1990. ledere dinsdag van 15.15-15.45 uur op Ned. 3Vanaf 3 mei 1990 wordt de cursus herhaald. Radiolessen: Van 17 januari t/m 21 februari 1990, ledere woensdag van 14.30-15.00 uur op Radio 5. Vanaf 8 mei 1990 wordt de cur sus herhaald. Voor meer informatie kan men tijdens kantooruren kontakt opnemen met het Teleac-informatienummer (030) 94 69 46. Rumptstad B.V., landbouwwerktuigen- fabriek te Stad aan 't Haringvliet sinds 1936, brengt dit jaar een geheel nieuwe serie rondgaande ploegen op de markt. De kenmerken zijn: - spoorbreedte-aanpassing d.m.v. het overbekende en eenvoudige Varimax- concept. - door gebruik van geharde staalsoor ten is de ploeg lichter in gewicht en toch voldoende sterk. - standaard zijn de nieuwe rondgaande ploegen voorzien van een breekbout- constmctie. Levering van Rumptstad landbouw- werktuigen vindt plaats door Rumpt stad B.V. De eerste ronde van 1990 zit er weer op. 1990 begon goed voor de volgende heren: P. Holleman, I. Lagendijk, L. Holleman, Wijnands, van Strien, Brug- geman, Doomheim en Dogterom en last but not least Korteweg. De andere helft hoopt dat het in de rest van 1990 wat beter gaat. Om eens wat anders te doen ben ik aan iedereen een reactie over hun schaak partij gaan vragen. Daar komen ze: P. Holleman: „had Ruud iets verder geke ken had hij geen remise aangeboden, er zat een mat in 5 in". Ruud van Hooff: „dag". M. V. d. Waal: „eigenlijk ging het gelijk op, remisestelling". I. Lagendijk: „Jam mer dat hij die penning over het hoofd zag, het was inderdaad wel een remise stelling". A. Douw: „Geen commentaar, vraag maar aan Leen". Leen: „ja, hij stond wel een pion voor, maar het lukte hem niet om te win nen, haha". Wijnatids: „die jongen durft te spelen". MHR V. d. Waal was al vertrokken. Van Strien: „langzaam maar zeker, maar minimaal gewonnen, een pionnetje voor". Ook van Loon was al vertrokken. W. Douw: „Pure klasse, wat die Brugge- man daar op het bord toverde, ongelofe lijk zo mooi". Braggeman: „leuk hoor, winnen". Korteweg: „Gebraad speelde snel, maar verloor hem wel". Gebraad: „ja dat is inderdaad een leuke". Barman: „ik blijf oefenen". Dogterom: „Die jongen achter de bar snapt er werkelijk geen hout van". Dogterom was namelijk reserve en de barman riep gelijk: „ik wil wel tegen jouw, als je tenminste tegen je verlies kan". En zo werd Rigter jr. even afge droogd. Doomheim, als jongste lid won van Gebuis. Zo waren er in de eerste wedstrijd in het nieuwe jaar toch 17 per sonen aanwezig, niet slecht. We roepen de leden die niet aanwezig waren op om volgende keer wel aanwezig te zijn. Nieuwe leden ook in 1990 hartelijk welkom. Uitslagen op rij: P. Holleman - R. van HooffVi - Vi M. V. d. Waal - I. LagendijkO - 1 A. Douw - L. HollemanVi - Vi Mhr V. d. Waal - WijnandsO - 1 van Loon - van StrienO - 1 W. Douw - BruggemanO - 1 Gebuis - DoomheimO - 1 Korteweg - Gebraad1 - O Rigter - DogteromO - 1 BJB Neergeschoten vliegtuigen Amerikaanse bommenwerper West plaat, april 1945, waarbij 9 bemanningsleden zijn omgekomen. •««■^i^l^ifraM-^^^U

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1990 | | pagina 2