EIÜVriDEII-tllEUWS
Hebt u lengte
[M33?
tDorpsIeven l
Z/
Kerst-bingo
Kerstzangdienst
Extra kerkdiensten
Ger. Gemeenten
Grote kerstbingo
HET
KIJKVENSTER
Kerstconcert op (2!) orgels
door Willem Hendrik
en Everhard Zwart
Kerstzang en -muziek
Berichten uit
de Gezondheidswijzer
3e Blad
VRIJDAG 15 DECEMBER 1989
No. 5860
blik op kerk
en samenleving
- De doodstraf
- Wraak of recht
- Preventief?
Van tijd tot tijd laait in ons land de dis
cussie rondom de doodstraf weer op.
Wat het burgerlijk strafrecht betreft is zij
reeds in 1870 afgeschaft, hoewel zij in
het militair strafrecht altijd gehand
haafd is gebleven.
Dat er op een gegeven moment weer om
de doodstraf wordt geroepen is begrijpe-
Ujk. Vooral in onze tijd, waarin de zoge
naamde harde criminaliteit toeneemt,
kan men stemmen horen opgaan die
zeggen: „ze moesten hem direkt de kogel
geven" of uitspraken van gelijke strek
king.
We moeten natuurlijk wel oppassen dat
we ons in dit opzicht niet laten leiden
door wraakgevoelens. De doodstraf is
niet in de eerste plaats bedoeld om die
ander betaald te zetten wat hij gedaan
heeft. Bovendien verraden we met het
uitspreken van dergelijke wraakgevoe
lens een tekort aan kennis van onszelf
en van de boosheid van ons eigen hart.
Want als we niet bewaard worden dan
zouden we in bepaalde situaties ook
onze naaste van het leven beroven. Wat
natuurlijk ook weer niet een argument
tegen de doodstraf is....
Op de Podium-pagina van TROUW -
zo liwam ik op dit onderwerp - zijn de
voor- en tegenstanders van de doodstraf
weer bezig geweest de degens met elkaar
te kruisen. Eerst heeft Dr. D. E. Knibbe
een lans gebroken voor herinvoering
van de doodstraf Hij ontzenuwde het
veelgebruikte argument dat ieder men
senleven een unieke waarde heeft en dat
ook ieder mens een onvervreemdbaar
recht heeft om te leven. Daar zijn gren
zen aan - aldus Knibbe. Iemand kan
zich op zo'n ontstellende manier heb
ben vergrepen aan het leven van zijn
naaste, dat hij zelf het recht op verder
leven heeft verbeurd. Maar dan niet als
een soort wraakaktie, maar in naam van
de gerechtigheid, want dat is het funda
ment waarop de samenleving rust.
Dr. Knibbe heeft het geweten dat hij niet
in alle gevallen tegen de doodstraf is! In
verschillende ingezonden stukken werd
zijn visie onder vuur genomen.... Maar
anderen vielen hem bij, want wat hij
durfde te schrijven, dat leeft uiteraard
bij vele mensen.
Wie hem bijviel, en dat ook deugdelijk
onderbouwde was Dr. A. J. Onstenk,
Hervormd emeritus-predikant. „Wan
neer er veel misdaad is", zo luidt zijn
betoog, „en een samenleving wil over
eind blijven, zal die samenleving de
misdaad niet alleen moeten bestrijden,
maar ook straffen". Maar straf, zegt hij
verder, is in onze samenleving bijna een
vies woord geworden. Daarom gaat hij
de verschillende aspekten na die aan
straf vastzitten.
Behalve vergelding kan straf ook een
heropvoedende werking hebben. Straf
kan ook nodig zijn om de maatschappij
te beschermen tegen mensen die „hin
derlijk of gevaarlijk" zijn. Maar het eer
ste aspekt, vergelding, is ten aanzien van
de doodstraf het belangrijkste.
Nogmaals, niet uit oogpunt van wraak,
maar zó, dat de straf gelijk moet zijn aan
het gebroken recht. Vergelding is: „het
recht weer op zijn plaats zetten".
Het deed me goed, deze principiële dis
cussie over de doodstraf te volgen. Wat
buiten beschouwing bleef is de vraag of
er van de doodstraf ook een preventieve
werking uitgaat.
De voorstanders zeggen altijd weer „ja",
de tegenstanders ontkennen het. Ik weet
ook niet of het met cijfers hard te maken
is. Persoonlijk zou ik denken: iemand
die van plan is een moord te begaan zal
zich nog wel een paar keer beraden als
hij weet data het zijn eigen leven kan
kosten. Maar ik kan er ook inkomen als
wordt beweerd dat iemand die het leven
van anderen niet meetelt, ook niets geeft
om zijn eigen leven.
Wat zwaarder weegt is het gebod van
Ook voor het jaar 1990 kwam uitgeverij
Groen en Zoon te Leiden weer uit met
haar bekende jaarlijkse dagboeken. Van
de Gereformeerde scheurkalender Honig-
droppels is het nu weer al de 107e jaar
gang. En als vanouds samengesteld
onder redactie van 'De vriend van oud
en jong'. De kalender kwam zowel in
boekvorm uit als in de vorm van blokka-
lender met ophangschild. De presenta
tie is bekend: per dag een korte medi
tatie, aangevuld met gedichten en verha
len. De verkoopprijs bedraagt 14,55.
Kwantumkorting is mogelijk.
Het bijbels dagboek 'Voor hart en huis'
verschijnt voor de 23e keer. Het is door
de jaren heen een bekende en geliefde
uitgaaf geworden. De medewerkers aan
dit dagboek, uitgekomen in de jaarlijkse
paperbackvorm, zijn de hervormde pre
dikanten ds. D. J. Budding (Elspeet) en
ds. G. S. A. de Knegt (Putten), alsmede
ds. A. van Heteren (chr. geref. Werken
dam) en ds. D. Rietdijk (ger. gem. Moer-
kapelle). Het boekje is geïllustreerd met
tal van orgelfoto's. Verkoopprijs 10,70.
F. B. Power, Een troost voor zieken. Uit
geverij J. J. Groen Zn., Leiden. Paper
back. 84 pag. prijs 17,50. Een pastoraal
boekje voor zieken en lijdenden, ge
schreven door iemand wiens levensweg
gekenmerkt werd door ziekte en af
braak. De schrijver die in 1865 stierf, was
ooit predikant te Engeland. De laatste 34
jaar van zijn leven was hij invalide. Op
eenvoudige en bewogen wijze tracht hij
zijn (zieke) lezers te brengen bij de
troost die er in God is.
W. van Zijtveld-Kampert, In vreugde en
verdriet. Uitgeverij J. J. Groen Zn., Lei
den. 156 pag., 21,50. Verschenen in de
Groene Ankerreeks. Het verhaal van
Alex van Dalen en zijn vrouw in wier
leven een groot verdriet komt. Met ver
schillende uitwerking.... Van de hand
van deze schrijfster verschenen eerder
ook kinderboeken.
Arend van Voorst, Vergeten wat achter is.
Uitgeverij J. J. Groen te Leiden. 139 pag.
Prijs 21,50. Deze roman verscheen in
dezelfde reeks. De hoofdpersoon is
Johan Veldwijk, een jonge ongetrouwde
predikant. Als hij na vele jaren weer
eens in zijn eerste gemeente preekt, gaan
er dingen veranderen.
Hans van Holten, De diamanten van de
weduwe. Jac. Hoefnagel, Drugs per para
chute. Uitgeverij J. J. Groen Zn., Lei
den. Verschenen in de Groene Anker
reeks, jeugdserie. Twee spannende jeugd
boeken voor de leeftijd van 12 jaar en
ouder. Geïllustreerd. 120 c.q. 92 pag.
Prijs 16,50 per stuk.
Maria ter Laar, door Mies Vreugdenhil.
Uitgeverij De Groot Goudriaan te Kam
pen. 155 pag. Prijs ƒ19,90. Dit is het
èaruwschafis,
daar zal ook. UU'
harj zijn: :l„„..
derde meisjesboek van de hand van
deze begaafde schrijfster. De problemen
en het langzame herstel van de 18-jarige
Maria ter Laar worden levensecht be
schreven.
Gerbrand Fenijn, Tiel de hond. Verhalen
van vroeger en nu. Uitgeverij Kok Voor
hoeve te Kampen. Geïllustreerd. 62 pag.
Prijs 12,50. Een bundeling van veer
tien leuke verhalen voor kinderen van 7
tot elf jaar. De illustraties van Piet Ver-
beme zijn bijzonder fraai.
Hans Werkman, Een avond in de polder
kamer. Uitgeverij Kok te Kampen. Paper
back. 119pag. Prijs 21,75. Al meer dan
30 boeken schreef Hans Werkman,
prozaïst, essayist, dichter, biograaf, re
censent, etc. In deze bundel doet hij zich
kennen als schrijver van het korte ver
haal. Een negental is opgenomen. Voor
een deel eerder verschenen in de bladen
Woordwerk en Maatstaf.
A. A. Korevaar, Gods vaderlijke zorg voor
onze kinderen. Uitgeverij De Groot
Goudriaan te Kampen. Paperback. 95
pag. Een verzameling artikelen, ooit
opgenomen in de kolommen van De
Waarheidsvriend, met betrekking tot de
christelijke opvoeding. Ook aan de orde
komen de huidige ontwikkelingen in het
onderwijs.
Liza Stilma, In de voorzeide leer. Ge
sprekken over kerk en onderwijs. Uitge
verij Meinema te 's-Gravenhage. Paper
back. 92 pag. Prijs 16,90. De schrijfster
stelt de vraag van Christus-belijdende
ouders omtrent de schoolkeuze aan de
orde. Over het toen, nu en straks van het
christelijk onderwijs gaat dit boekje met
name. Lize Stilman sprak over een en
ander met gezaghebbenden uit de kring
van School en Evangelie.
Of bent u één van die men
sen met te weinig slaapruim-
te voor uw lichaamslengte?
Dan fioeft u niet langer krap
te liggen. Wij geven u graag
een passend, persoonlijk
advies.
slaapcomfort;
God: wie bloed vergiet, zijn bloed zal
door de mens vergoten worden, want
God heeft de mens naar Zijn Beeld
gemaakt. En wat onze Ned. Gel. Bel.
zegt in Artikel 36: God heeft de overheid
het zwaard in handen gegeven tot straf
der bozen en tot bescherming der
vromen.
Dat zijn voor mij doorslaggevende argu
menten voor de doodstraf.
Waarnemer
Op dinsdag 26 december 1989 (Tweede
Kerstdag) zullen de bekende organisten
Willem Hendrik Zwart en Everhard
Zwart een kerstconcert geven op het
hoofdorgel en het transeptorgel van de
Grote of Sint Laurenskerk te Rotterdam.
Dit doen zij al enkele jaren en steeds
weer weten honderden mensen de weg te
vinden naar deze mooie kerk om de
kerstorgelklanken te beluisteren.
Beide organisten zullen ook gelijktijdig
de 2 orgels bespelen. Op het programma
staan werken van Jan Zwart (delen uit
de Kerstsuite I en II), Asma (kerstbewer
kingen), d'Aquin (Noël) en de grote,
prachtige bewerking over 'Es sungen
drei Engel' van Micheelsen.
Het programma vermeldt tevens samen
zang van bekende kerstliederen.
De toegangsprijs is 6,- p.p. Aanvang:
20.15 uur. Kerk open 19.15 uur. De kerk
is verwarmd. Programma's uitsluitend
aan de kerk verkrijgbaar. Inl.: (01858)
1 82 60.
DIRKSLAND dinsdagavond 7.30 uur
(Bijbellezing) ds. J. Koster.
STAD aan 't HARINGVLIET dins
dagavond 7.30 uur ds. C. J. Meeuse,
Rotterdam-Zuid.
Orgelconcert Jaap Kroonenburg
Grote Kerk Maassluis
In de concertserie 1989 zal Jaap Kroo
nenburg op zaterdag 23 december a.s. te
20.15 uur het Kerstconcert bij kaarslicht
verzorgen op het Garrelsorgel van de
Grote Kerk te Maassluis.
Het programma van Jaap Kroonenburg
luidt als volgt:
1. a) Voorspel en KoraalJan Zwart
'Hij komt om (1877-1937)
op te richten'
b) 'Hoe zal ik U ontvangen' en
'Uw Sion strooit U palmen'
2 Deux Noëls
a) NoëlHenri Mulct (1878-1967)
b) Il est né Ie Divin Enfant
Henri Busser (1872-1973)
3. Zwei Choralvorspiele
a) Es ist das HeilAnonymus
uns kommen her
b) Vom Himmel hochJ. S. Bach
da komm Ich her(1685-1750)
(BWV 700)
4. WeihnachtenMax Reger
opus 145 nr. 3 (1873-1916)
5. Variations surJean Collet
un Noël (Venez Divin Messie) (1907)
6. PastoraleC. M. Widor
en Final (1844-1937)
(uit 'Symphonie 2')
7. Finale overFeike Asma
Kerstmelodieën (1912-1984)
met aansluitend samenzang van
Gezang 10 vers 1 en 7.
Plaatsbewijzen zijn verkrijgbaar op de
concertavond in de kerk, die vanaf 19.30
uur open is. Toegang 6,-; kinderen tot
12 jaar en houders van CJP, en PAS
65/4,50.
'De Haogte' was in vroeger tijd,
dè plaats voor wat gezelligheid.
Daar was het, dat de zeer verknochten,
een poosje hun 'ontspanning' zochten.
Al was er dan niet veel vertier,
in 't staan alleen had men plezier.
Men hoefd een plekje niet te zoeken,
want men kon kiezen uit drie hoeken.
Daar stonden ze op hun gemak,
te 'knauwen' op hun pruimtabak,
en spuwden, blijkbaar in hun nopjes,
't tabakssap op de 'kinderkopjes'.
Maar 's morgens om een uur of vijf,
dan was 't ere wel een druk bedrijf.
Want in de vroege ochtend kwamen,
daar alle landarbeiders samen.
Vandaar vertrok men naar het land;
ze zwermden uit naar alle kant
Naar 't werk, dat wachtte op de akker.
Ze waren toen al heel vroeg wakker.
De paardenknechts spanden de kroon;
half vier, dat was toen heel gewoon.
Zij hadden weinigen te groeten,
daar zij geen sterveling ontmoetten.
Was deze drukte weer voorbij,
dan klonk reeds uit de smederij,
't geluid van zware hamerslagen.
De melkboer, aan een juk'gedragen,
twee emmers melk, (zo van de koe)
bracht die al naar zijn klanten toe.
En 's maandags, reeds bij 't ochtendgloren.
was 't stampen van de was te horen!
En had de klok 8 uur geluid,
dan liep al gauw de schooljeugd uit
Die moesten, om te kunnen leren,
ook steeds 'de Haogte' weer passeren.
Dan duurde 't meestal niet zo lang,
of uit de school klonk psalmgezang.
Men leefde 'node' zeer bekrompen.
Haast iedereen liep nog op klompen.
Op zaterdag werd men verwend;
men kocht dan, 'k meen voor zeven cent
een half pond pinda's, om te pellen.
Men liep dan 's zondags op de schellen!
En velen, die een stoppelbaard,
de hele week hadden bewaard,
die lieten zaterdags zich scheren.
Bleven daarna wat 'klaozjeneren'.
Zij waren voor een 'cent of wat',
dan weer voor enk'le dagen glad!
Door jong'ren werd er wat 'gekuierd',
soms 'hartsgeheimenal ontsluierd.
De veldwachter in vol ornaat,
was een bekend figuur op straat
Eén man van de Gemeentewerken,
verzorgde het 'milieuvan Herken.
Men ziet geen landarbeiders meer.
Geen boerenknechts, zoals weleer....
en tevergeefs zal men ook zoeken,
naar de, eens zó vertrouwde hoeken!
h
h
Arjaon van Herken
Vrijdag 15 december, 's avonds om 8
uur, is er weer Bingo in de EHBO-zaal
naast de Victoriahal, Philipshoofjesweg
te Dirksland. Deze Bingo zal in het
teken staan van de komende feestdagen
en als prijzen zijn er dan ook rollades,
kip,- kalkoen. Maar ook luxe prijzen.
U weet volle kaart is altijd uitzoeken. De
eerste ronde en de koffie is gratis.
Komt allen, u steunt er de kleindieren-
vereniging mee. U kunt ook lid worden
voor slechts 10,- per jaar. Wilt u begin
nen met de mooie sport van het fokken
van rasdieren, komt u dan eens langs.
Het bestuur zal u ten allen tijde met raad
bijstaan.
NIEUWE TONGE
Kerstmuziek en zangavond in 'Ons
Dorpshuis' in Nieuwe Tonge op dinsdag
19 december om half 8.
De muziekver. 'ApoUo', Zangver. 'Apol
lo' en kinderkoor 'Jong Apollo' geven op
dinsdag 19 december weer hun jaar
lijkse kerstuitvoering. Iedereen is op
deze avond van harte welkom. In de
pauze wordt u voorzien van een kopje
koffie en na de pauze is er een samen
zang met de muziekver. 'Apollo'.
Zaal open 7 uur. Aanvang 7.30 uur.
STAD AAN 'T HARINGVLIET
Op maandag 18 december wordt in de
Ned. Herv. Kerk de Kerstzangdienst
gehouden.
Medewerking verlenen de beide predi
kanten ds. Joh. de Rijke en ds. P. Roze-
boom. De Chr. Gem. Zangvereniging
'Soli Deo Gloria' zal enkele bekende lie
dere zingen o.l.v. hun dirigent Paul Kie
viet. Het Chr. Kinderkoor 'Blij geluid'
zal o.l.v. Margreet Rozeboom en Nel-
leke Dillingh het muziekverhaal 'Lukas'
zingen. De zang wordt afgewisseld
met Schriftlezing.
Verder is er samenzang en orgelspel. Het
orgel wordt bespeeld door Kees Ville-
rius.
Het belooft een mooie avond te worden,
die u zeker niet mag missen. De aan
vang is 20.00 uur.
kritisch selekteren
hypotheek Qj]
op maat... nvm
Makelaar Tamboer
Tel. 01870-3477
De Gezondheidswijzer Zuidhoi-
landse Eilanden is een informatie
centrum waar iedereen vragen kan
stellen op het terrein van de gezond
heid. De gezondheidswijzer be
steedt iedere maand extra aandacht
aan een bepaald onderwerp over de
gezondheid of de zorg ervoor. In de
maand december is dat aan vuur
werk en de omgang daarmee.
In Nederland wordt rond de jaarwisse
ling veel vuurwerk afgestoken. Bij het
afsteken van het vuurwerk gebeuren elk
jaar weer ongelukken.
Onnadenkenda of onzorgvuldig om
gaan met vuurwerk zijn vaak oorzaak
van die ongelukken.
Het opnieuw aansteken van weigeraars
of zo lang mogelijk het vuurwerk in de
hand houden zijn daar duidelijke voor
beelden van. Ook het afsteken van vuur
werk op een te korte afstand kan ge
vaarlijk zijn. De meest voorkomende
verwondingen zijn verbrandingen, oog-
of oorletsels. Om de risico's zo klein
mogelijk te houden zullen we zorgvul
dig met vuurwerk om moeten springen.
Ook is het lezen van de gebruiksaanwij
zingen belangrijk. Hoe u - met het oog
op een prettige jaarwisseling - het aantal
ongelukken met vuurwerk zoveel moge
lijk kan beperken, kunt u lezen in een
informatie-pakketje. Dit pakket kunt u
gratis afhalen of telefonisch aanvragen
bij de Gezondheidswijzer Zuidhol
landse Eilanden. De Gezondheidswij
zer bevindt zich in de Basisgezondheids
dienst Zuidhollandse Eilanden, Kon.
Julianaplein 1, 3201 CH Spijkenisse.
Tel. (01880) 2 02 22. De Gezondheids
wijzer is geopend van maandag t/m vrij
dag van 9.00 tot 17.00 uur.
NIEUWE TONGE
Op zaterdag 16 december, grote Kerst
bingo in 'Ons Dorpshuis' in Nieuwe
Tonge. Op deze bingo zijn grote prijzen
te verdienen o.a. rollades, boodschap-
penmanden, koffiezetapparaten en nog
vele andere mooie prijzen. Kom vroeg
tijdig naar 'Ons Dorpshuis', dan bent u
verzekerd van een goede plaats.
De zaal gaat open om 7 uur. De bingo
begint om half 8. Tot ziens in 'Ons
Dorpshuis'.
Driekleur, blad voor
Nederlanders in het buitenland
Driekleur is het enige magazine voor
Nederlanders in het buitenland en
begint in 1990 aan de zevende jaar
gang.
Er wonen ongeveer een miljoen Neder
landers in het buitenland, waarvan er
zo'n 600.000 officieel zijn geregistreerd.
Velen van hen, verspreid over meer dan
100 landen, lezen Driekleur.
Driekleur verschijnt 10 maal per jaar,
een abonnement kost ƒ40,- binnen
Europa en 50,- buiten Europa (dan
wordt het per luchtpost verzonden).
Driekleur wordt vaak door Nederlan
ders als cadeau gegeven aan familiele
den of vrienden in het buitenland. Door
het ontbreken van douaneformaliteiten,
verpakken en verzenden is dat ge
makkelijk.
Een - gratis - proefnummer kan men
aanvragen door een kaartje te sturen
aan de administratie van het blad:
Leemberg 22, 4641 TB Ossendrecht.
Nieuwe boeken
'A L I S T
Oostdijk 61, Somnnelsdijk
uw PERSaOKlUKE ADVISEUn VOOR 'N 6EZ0NDE KACHTRUSV
«^ii^^i^i
^.^^^.^^^^^(^ï(^^^^^'-^^^.^^^-^^^.^^(^^'.^^^,^ï(^^^-^^t^ï^^^ X