EIIIVt1DEn-l1IEUW5
riederiandse Patiëntenve
vanDron^eleii
Aktie Zuinig Stoken
geprolongeerd!
Spelmoment aan Kranendijk
De weg
naar huis
THUISZORG
Kroon ontziet
natuurgebied
RUMMI-KUB
i^
'.jul Onze kleding
*-^ Staat mooi en
j^ zit goed. Ig
Jan Knape Mzn.
----------------------------------------------------------------------------------------------
Hoe doet u mee?
Doe meel voor lagere stookkosten en een schoner milieu
Kinderboekenweek „Kijk
verder dan je neus lang is"
Uitslag P.V. „De Postduif"
Dag en dauw
Slibstort op Thoolse deel
Rammegors taboe
Tweewielercentrum
Middeiharnis
Schouwspel
01870
4844
Gratis taxatie van uw liuis
VERVOLGVERHAAL
- 38 -
Niet uitgegeven manuscript,
beschikbaar gesteld door
M. A. Knape
2e Blad
VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1989
No. 5838
De laatste jaren komt men het woord
„thuiszorg" nogal eens tegen. Thuiszorg
is langzamerhand een begrip geworden.
Geen wonder: er heeft een omslag
plaatsgevonden van de verzorgingsstaat
naar de zorgzame samenleving. De
reden voor deze omslag moet vooral op
het financiële vlak worden gezocht. Zie-
kenhuisverpleging en de verzorging in
een verzorgingstehuis is uiterst kost
baar. Daarom worden mogelijkheden
tot bezuinigen met beide handen aange
grepen. Velen weten, soms van heel
nabij, dat een opname in een ziekenhuis
tegenwoordig vaak van korte duur is.
Ook kan men niet zomaar één, twee, drie
naar een verzorgingstehuis of verpleeg
huis.
Dat geeft dan vaak de nodige proble
men, waar ook velen van weten, omdat
ze óf hulp nodig hebben, óf hulp probe
ren te bieden.
Zo is dus het begrip „thuiszorg" in de
belangstelling gekomen. Wat bedoelen
we nu precies met dat woord? Het ant
woord op die vraag kan zijn: het geheel
van de verzorging en verpleging van
iemand thuis. Dat werk wordt verricht
door huisarts, gezinszorg, maatschap
pelijk werk en vrijwilligers. Bij die laat
ste groep mensen kan men denken aan
familie, buren en vrienden.
Helaas zijn erin onze tijd heel veel men
sen die geen beroep kunnen doen op
familieleden, omdat ze te ver weg wo
nen, óf geen tijd/zin hebben om te hel
pen. Op buren kan ook niet altijd en
overal een beroep worden gedaan, om
dat ze heel de dag werken. Zo is er een
steeds groter wordende groep mensen
die moet zeggen: „Ik heb geen mens'.'.
Gelukkig blijken er „buitenstaanders"
(geen familie of buren) te zijn die waar
mogelijk aan een medemens hulp bie
den. In de volksmond noemen we het-
„vrijwilligerswerk".
In mei 1988 heeft de N.P.V. aan alle
afdelingen in het land de nota Thuis
zorg gepresenteerd. Hierin wordt een
handleiding gegeven om de thuiszorg
van de grond te krijgen.
Ook het bestuur van de afdeling Goeree-
Overflakkee is met deze handleiding
aan het werk gegaan. In het afgelopen
jaar is er heel veel gesproken over pro
blemen en mogelijkheden. Er is gespro
ken vooral over hulpvragers en hulp
verleners (vrijwilligers). Er is kontakt
geweest met verschillende instanties die
nu al hulp bieden.
Aandachtige lezers van Eilanden-
Nieuws zal het niet ontgaan zijn dat er
afgelopen zomer via een advertentie een
coördinator gevraagd is. Deze coördina
tor zal tot taak krijgen vraag naar en
aanbod van hulp in goede banen te
leiden.
Inmiddels is onze afdeling van de
N.P.V. erg blij dat ze in de persoon van
de heer C. Noorthoek te Stellendam een
coördinator gevonden heeft. Zijn plaats
vervanger is de heer E. Top.
Beide namen mag u goed onthouden als
u denkt straks hulp nodig te hebben, of
als u vrijwilligerswerk wilt gaan doen.
Daar leest u D.V. in de maand oktober
meer over.
Komplete woninqinrichting OoKgensplaat VJ Tj 01873-1437
Evenals in voorgaande jaren wordt de inmiddels landelijke Aktie Zuinig
Stoken opnieuw gehouden. Deze eenvoudige aktie geeft u inzicht in uw
gasverbruik in relatie tot uw leefpatroon en de weersomstandigheden.
Bij voorgaande akties werden besparingen van 5% tot 10% bereikt. Ruim
225.000 verbruikers hebben in Zuid-Holland aan de vorige aktie meege
daan. Daarom gaan ook dit jaar de Zuid-hoUandse energiebedrijven met
de aktie van start.
In de eerste week van oktober wordt gratis de meterstandenkaart huis-aan-
huis verspreid. Vanaf 8 oktober noteert u iedere zondagavond of maandag
ochtend de stand van de gas- en elektriciteitsmeter. De kaart ziet er in
vergelijking tot voorgaande jaren anders uit. Naast de verbruikstabellen
voor gas, staan er nu ook wekelijkse verbruikstabellen voor elektriciteit op.
Wekelijks verschijnen vanaf 20 oktober in deze krant de streefverbruikcij-
fers die u met uw eigen gasverbruikcijfers kunt vergelijken. U kunt direkt
zien of u zuinig bent geweest. Dat scheelt in uwportemonnee en bovendien
draagt u door vermindering van het gasverbruik bij aan een schoner
milieu. Voor elektriciteit verschijnen geen streefverbruikcijfers in de krant.
Als u wekelijks nagenoeg dezelfde hoeveelheid elektriciteit verbruikt zit
u goed.
Op de deelnamekaart vindt u in het kort de belangrijkste informatie over
de aktie, samen met de telefoonnummers van de Zuidhollandse energiebe
drijven waar u met uw vragen terecht kunt.
Ook nu weer Zuinig Stoken, net als voor'ge jaren.
Doe mee, zodat ook u dit keer op stookkosten kunt besparen!
ïM TiU\\}m'"aè mC-^
.4. j^>'s.-"=- >*5w«^T( "•^•*i"*«i;
Middelharnis, tel. 2596
Van 4 tot en met 14 oktober is het weer
kinderboekenweek, dit jaar met als
thema „kijk verder dan je neus lang is:
over uitvindingen en ontdekkingen". De
bibliotheek in Middelharnis besteedt
hier natuurlijk aandacht aan!
Er is een tentoonstelling van de boeken
die volgens een deskundige jury in aan
merking kwamen voor een gouden of
zilveren griffel of penseel, maar daar
naast kunt u ook de boeken vinden die
gekozen zijn door de Nederlandse kin
derjury.
Voor deze speciale gelegenheid is er ook
weer een verkoop van afgeschreven
boeken!
Verder is er voor de jeugd een kleur- en
puzzelwedstrijd. De puzzel is niet mak
kelijk maar wel leuk om te doen en de
oplossingen hebben alles te maken met
het thema van de kinderboeken. Vrijdag
27 oktober is de laatste dag dat de oplos
singen en kleurplaten ingeleverd kun
nen worden en in de week daarna komt
er een lijst met prijswinnaars in de
bibliotheek te hangen.
De kinderboekenweek wordt afgesloten
met een voorstelling van het kinderthea
ter Robhetty. Zij spelen de voorstelling
„Percival, het bange draakje".
Het stuk, dat ongeveer een uur duurt is
bedoelt voor kinderen van 4-10 jaar en
wordt maandagmiddag 16 oktober (dus
in de herfstvakantie) gespeeld in de
bibliotheek. De aanvang is half 2.
De toegang is gratis.
MIDDELHARNIS
Wedvlucht vanaf Bourges d.d. 23 septem
ber, gelost met Z.W. wind. In concours
58 duiven.
J. C. Polder: 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9; André v. d.
Linde: 6; J. Groenendijk: 7,10,11, 12,13,
15; Comb. Slooter: 14.
Iedere morgen, zeven uur, kraait de
haan. Nee, geen echte. In onze buurt is
het niet toegestaan een gezellig keuve
lend koppeltje kippen te verzorgen. Dan
ook geen haan. Daarom staat er op ons
nachtkastje een electronisch wektoestel.
Een ding zonder gevoel dat geen besef
heeft van de dageraad. Het funktioneert
uitsluitend bij de gratie van het stop
contact.
Vanmorgen zal dat metalen signaal
onze zintuigen niet bereiken. Al voor de
morgenschemering heeft een onbe
stemde onrust de slaap uit de ogen ver
dreven. Als gevolg waarvan we nu
behoedzaam vantussen de flanellen
lakens glijden en in datzelfde vertraagde
tempo in een paar kledingstukken krui
pen. Dalen dan, nog steeds in die
gemoedsgestalte, van de trap. Dat alles
om de nog slapende, op de andere helft
van de sponde, aan gene zijde van de
bewustzijnsdrempel te houden.
Beneden brengen we water aan de kook,
een mok erbij waarin een theebuiltje
wordt ondergedompeld. Met een sinaas-
appelsmaak in ons proefgebied stappen
we om zes uur op de fiets. Dan daagt het
in het oosten.
Vanuit Middelharnis slaan we de paral
lelweg in naar Nieuwe Tonge. De maan
staat boven Battenoord. Er is al een
voorzichtig bewegen van mensen en
dingen. Zo hier en daar zijn er al heel
wat wekkers afgelopen. En kamerver
lichting ontstoken, gordijnen wegge
schoven, gedribbel in de keuken om een
ontbijt op tafel te krijgen. Buiten dorp
draagt een zwakke westenwind frisse
nevel aan en geeft het nog niet gewassen
en geschoren gelaat een verkwikkende
streling mee. Boven Van Pallandt komt
er een rood-rose gloed in een lage wol
kenpartij. Er flitsen vuurstralen uit een
lichtend centrum langs het uitspansel.
Dan klimt de zon weer majestueus
boven de kim op haar baan langs de
SINT ANNALAND
De directie Zeeland van Rijkswaterstaat
mag geen baggerspecie storten in het
Tholense gedeelte van het natuurgebied
Rammegors. Dit heeft de Kroon beslist
naar aanleiding van bezwaren die Rijks
waterstaat naar voren heeft gebracht
tegen het genomen besluit van de ge
meente Tholen om de Rammegors tot
Buiten/natuurgebied te bestempelen.
Een reeds eerder door Rijkswaterstaat
aangedragen compromis (slibstort door
middel van vergunningen) is door het
dagelijks bestuur van Tholen verwor
pen.
Rijkswaterstaat wil het natuurgebied de
Rammegors gebruiken voor de berging
van slib uit het Rijn-Scheldekanaal, dat
wordt uitgediept. Als er eventueel geen
ruimte is om deze bagger te storten,
komt de naleving van het Verdrag tussen
Nederland en België in gevaar, zo vindt
Rijkswaterstaat. De bevaarbaarheid van
het Rijn-Scheldekanaal zou dan in het
geding komen.
De Kroon is echter niet onder de indruk
van deze argumenten. Er zijn volgens
het koninklijk besluit voldoende alter
natieven voorhanden. Als voorbeeld
wordt in dit verband het Zoommeer
genoemd. De Kroon meldt verder dat
aan het Tholense gedeelte van de Ram
megors bijzondere betekenis moet wor
den gehecht. De Rammegors is een
landschappelijk waardevol gebied waar-
Dinsdagmorgen. 22 augustus. Verlaten de drukke Magdalena Dijk
bij dit rustieke stukje Kranendijk. Een volgende keer nog enkele spelmomenten.
hemel naar het westen. Deze dag is er,
alsook de dauw.
Op een koolveld heeft de geconden
seerde waterdamp zilverdraden gespon
nen. Het zachte briesje speelt er een
beetje mee.
Sommige spinsels breken af, andere
waaieren steeds verder weg. Een rustge
vend natuurverschijnsel.
Als we Nieuwe Tonge passeren, kraait er
een haan. Een echte.
Het wordt steeds drukker op de grote
weg. Asvervoer groeit naar een ononder
broken stroom van werk- en vracht
verkeer.
De voertuigen komen uit alle ons om
ringende gewesten. Overal in ons vader
land zijn vannacht de wekkers aktief
geweest.
Garagedeuren opengezwaaid, wegge
draaid of opgeklapt. Er zijn weinig roer
gangers die op dit vroege uur een hand
Hoek
Hoflaan/
Schoolstraat
01870-3332
Woensdag 4 oktober a.s. gaat het nieuwe
Rummi-kub toernooi weer van start.
Deze keer in een nieuwe opzet.
Het toernooi wordt gespeeld over acht
speelavonden. De zes beste resultaten
gelden voor de einduitslag. Dus als u één
of twee avonden mist hoeft u niet te treu
ren. U kunt ook dan nog kans hebben op
één van de mooie bekers.
Wij hopen ook deze keer weer op uw
komst en dit toernooi tot een sukses te
brengen.
De speelavonden zijn 4, 11, 18, 25 okto
ber, 1,8, 15 en 22 november.
Aanvang 19.30 uur.
Kosten leden 1,50; niet-leden 2,00.
Plaats: wijkgebouw „De Zwaluw", Sper
wer 5, 3245 VP Sommelsdijk.
U kunt zicht opgeven bij Bea Tracts
01870-5962; Corma Knöps 01870-4550.
in zich belangrijke natuurwaarden heb
ben ontwikkeld en waar een zeer ge
varieerde vogelpopulatie voorkomt. Het
aantal planten- en diersoorten is er de
laatste tijd sterk toegenomen. Volgens de
Kroon geldt dit niet voor het gedeelte
van het Rammegors dat tot de gemeente
Sint-Philipsland behoort. Daar is in de
jaren zeventig al enkele malen slib
gestort.
ten groet opsteken. Misschien overden
ken ze wel de, meest economische wijze
van afwerking hunner overvolle dag-
agenda. Die van de busbestuurders is
nogal strak geregeld. Niettemin hebben
twee van hen ons een fraktie van tijd in
de peiling. Dat laten ze even merken in
mimiek en gebaar. Dan zijn ze weer
voorbij, naar een volgende ervaring.
Een opluchting als we zo rond zeven uur
de topsnelheden van het maatschappe
lijk gedruis verlaten en, voorbij Oude
Tonge, ons een uurtje gaan verwennen
met de gezapigheid van de Kranendijk.
Even lekker in het bermgras gaan zitten,
is er nu niet bij. Alles is druipnat. Dan
maaroverbeens op de metaalharde con
structie van de bagagedrager met het
zadel als schrijftafel.
Zo ziet u ons plaatsnemen. Kijken we nu
om ons heen. Rechts de polder Nieuwe
Blok. Geen enkele menselijke aktiviteit
te bespeuren. Wel de sporen van ons
handelen in het bebouwen en onder
houden van het landschap. Nu hebben
zwermen spreeuwen het hier voor het
zeggen. Die fourageren graag in uitge
breid familieverband. Dat ze daarbij
wel eens wat oppeuzelen tot scahde van
ons bezit, moeten we vandaag maar ver
geten. Vanmorgen, op de slaapplaats,
hebben ze afgesproken deze dag te
besteden aan het opruimen van voor
veldgewassen schadelijke kevers en
rupsen.
De Linkerkant. Die behoort toe aan de
polder Grooten Blok. Nu krijgen we de
zon in het gezicht. In onze optiek staat
ze boven Achthuizen en heeft ze de tem
peratuur al enkele graden doen oplo
pen. Een behaaglijke atmosfeer voor
alles wat leeft en groeit. Maar de won
derschone nevelsluiers, moeten oplos
sen.
Boerenslootjes willen die mistflarden
nog wat blijven vasthouden. Dat kan
niet en daarom verlaten nu de eerste
lichtgrijze slierten in traag tempo de
sloot. Het is net of de vegetatie er aan
blijft trekken. Maar naarmate de zon
stijgt wijkt de damp opzij en verdwijnt
van het netvlies. Ook nu weer een
boeiend schouwspel, die zichtbare sa
menwerking tussen natuurverschijnse
len aan dit rustieke stukje Kranendijk.
J. V. P.
b.v.
^.^.^.^.4^.^.^.^.)^^.^.^.l^>^^.^.l^^.l^>^l^^.^.^.>^^.l^4■l^l^4■4■'^^■^■'^'^*4■¥■>^^■^■^■^■>^^■*>^*'^^■4■'^■^■'^^■*^
Hij zegt het zonder veel ambitie en kijkt
beduusd naar haar opgewekt gezicht.
„En lae m'n dan es rekene tegen een
rieksdaelder 't mud"....
Dan valt het hem in, dat ze iets doen wat
eigenlijk niet mag. Het is in zijn gedach
ten: „Och, Betje, laede m'n mar niet
vooruut loape, want de juun mo' nog
groeie, en wie weet wat er in dien tied ken beure....
maenen, kroef, haegel.... ze staen nog lang niet in
zakken.... en ze kenne van 't naejaer wel niks
waerd weze". Zó zou hij moeten vermanen. Maar
die woorden stellen de onwaarachtige verhou
ding, die hij tegenover zijn vrouw inneemt, wel in
een zeer helder daglicht. Hij heeft zich onwaardig
gemaakt om zo te spreken! Als Betje alles wist dan
zou ze hem antwoorden: „En dat zei joe!" Hij
voelt zich heet worden in zijn gezicht alsof zew
het werkelijk tegen hem gezegd heeft. Alleen de
laatste gedachte wil over zijn lippen: „Och, Betje,
daer ken nog zoaveul beure in dien tied.... ze bin-
ne nog lang niet voor een rieksdaelder verkocht!"
Hij zucht moedeloos, want hij heeft reeds hon
derd mud voor een daalder aan Van den Akker
verkocht. Het brengt hem in verwarring nu hij be
merkt, dat Betje zo goed rekenen kan. Hoe zal hij
van 't najaar voor haar kunnen becijferen, dat het
land vijf en zeventig gulden minder heeft opge
bracht dan in werkelijkheid het geval is. Het is
niet zonder reden, dat hij de opmerking maakt:
„Och, vrouwe, je mo' mar niet te veul rekene".
Ze maakt een grimas van ongeduld, zijn bezorgde
woorden en triestig gezicht hebben haar goede
luim niet kunnen wegnemen nu er een lichte
hoop in de verte schemert. Ze heeft zo'n behoefte
aan een beetje blijdschap: „Wat bi' je toch een ra-
ore kaerel. Mag je dat noe geen eens zegge.... Een
mens mag z'n eige toch wel es blieë maeke!"
„Wat hei je er eigenlijk an!"
Ze schudt met haar hoofd, ze ziet er zijn vroegere
sulligheid in. Ze voelt het als iets abnormaals om
op die wijze het leven te aanvaarden, zonder eni
ge aktie en zonder enig verweer. Maar nochtans
kan ze het lachen niet laten. Ze weet ook wel, dat
het niet helpt, maar laten ze samen toch eens
doen alsof de juin duur zal worden van 't najaar.
„Wees noe es een vent noe je getrouwd bint!....
Tweehonderd mud juun van een rieksdaelder da's
vuufhonderd gulden ....Sjonge, sjonge, wat ke' je
daer zoa-al van koape".
Het wordt hem plotseling te erg: „Meid, hou op,
want ik krieg er pien in m'n hoad van".
Tegen zo'n uitval is haar blijdschap niet bestand.
Haar gezicht verstrakt. Haar handen tasten naar
het naaiwerk waaraan ze bezig geweest is. „Wat bi'
joe voor een vent!"
En hij gaat zitten denken met zijn handen onder
zijn hoofd hoe het zo worden kon. En hoe hij hier
uit kan geraken. De juin kan geen uitkomst meer
brengen, Betje kan nog beter rekenen dan zijn
moeder.
Als ze naar bed gaan weet hij, dat er nog een heel
klein kansje is. Het beschot kan meevallen! Twee
honderd mud, heeft hij tegen Betje verondersteld.
Daarmee heeft hij zijn mond voorbij gepraat. Hij
had haar wijs moeten maken van honderd vijftig
mud, als alles goed gaat! Hij zal die fout herstel
len. Onder het uitkleden begint hij: „Ik zegge
daernet: tweehonderd mud, eh"....
„Wat bedoel je?"
„Nó, van die juun, je vroeg toch"....
„O,.... houdt asjeblieft je mond over die juun".
Hij trekt beteutert zijn kousen uit en kijkt onder
zoekend naar zijn zwarte voeten.
Willem voedt in stilte de hoop, dat het juinbe
schot gemakkelijk vijf en twintig mud kan mee
vallen, misschen wel dertig mud! Vierhonderd
roeden land! Hij is als de spreekwoordelijke dren
keling, die zich aan een strohalm heeft vastgegre
pen. Hét is ook werkelijk de enig mogelijke uit
komst. Hij neemt zich voor om de natuur een
handje te helpen. Het was zijn plan om twee ba
len salpeterzout te verzaaien, hij zal een halve
baal meer nemen als hij er krediet voor kan
krijgen.
Het valt Betje op, dat hij zo weinig belang stelt in
het juingewas. Een enkele keer heeft hij ge
ïnformeerd: „Staet er veul vuulte?" Ze zegt: „Noe
staet de juun vier weken boven de grond en je heit
er nog tetaol niks van gezieë. 't Liekeii wel of je d'r
niks om geeft!"
„Niks om geeft!" Ze moest het eens weten! De juin
is geen ogenblik uit zijn gedachten! Het is de
waarheid, hij heeft nog niet de moeite genomen
om eens in het land te gaan kijken. Er is iets, dat
hem daarvan weerhoudt. Het uitzaaien van de
chili-salpeter heeft hij al uitgesteld van de ene dag
op de andere. Waarom doet hij dat? Het is niet
moeilijk om een uitvlucht te verzinnen. Hij heeft
zelfs de moed om ietwat verontwaardigd te doen:
„lederen aevend laete thuus!"
Dat weet ze wel: „Mar dan konne m'n 's Zaeter-
dagsaevends toch wel es gaen kieke".
„As je een heele weeke hard gewerkt heit!"
Ze vindt het argument niet overtuigend. Daarom
maken ze op de Zaterdagavond van diezelfde
week aanstalten om samen naar liet land te kuie
ren. Hij probeert er aan te ontkomen. „Me hadde
ofgesproken om moeder een daelder te briengen
noe 'k zoa kittig verdiend hawe.
Ze heeft haar maatregelen goed genomen. „Die
hawe ik vanochtend alvast weze brienge!"
Onder andere omstandigheden zou hij er tevre
den mee zijn geweest. Hij heeft deze week her
haaldelijk getracht zich voor te stellen hoe de
oude vrouw het zou opnemen. Zou ze er blij mee
zijn? En zou ze het genoeg vinden? Een daalder is
niet veel om van te leven. Nu bromt hij: „Hm. dat
was toch geen ofspraek".
Ze lacht om zijn ontevreden gezicht, en om het
nieuws, dat ze gaat vertellen. „Weet je wat ze
zeit?"....
„Nee"....
„Ze wou de centen niet ha! Ze zeit: nee, de Heere
zal wel zurge da 'k niks tekort komme!"
Even staat hij, alsof iemand hem een klap in zijn
gezicht gegeven heeft. Hij berust: „Nó jae, dan is
er niks an te doen.... Bel zoa, wou ze de centen niet
ha.... je zou zegge!"....
En Betje zegt: „Wie d'r al niet over praet, dat de
Heere voor d'r zurgt!"
Voor een ogenblik kijkt hij haar strak aan. Er woe
len onrustige gedachten in zijn hoofd, hij krijgt
het er warm van zodat hij zijn voorhoofd moet af
vegen met de mouw van zijn blauw gestreepte
boezeroen. „Betje, dat mot je niet zoa lichtvaerdig
zegge". Het komt zacht kreunend uit zijn keel, het
lijkt wel of hij haar om vergeving vraagt voor
deze bestraffing....
(wordt vetyolgd)
