EIÜVIIDEII-rilEUWS
Overdenking
vanDix)!
De weg
naar
huis
uit de
Heilige Schrift
Promotiedag Ouddorp
zaterdag 1 juli a.s.
HET
KIJKVENSTER
Vlooienmarkt Samaritaan
Jan Knape Mzn.
01870
4844
Onafhankelijk
HYPOTHEEK-ADVIES
^^4^
MOTTSNPLAAG
MOEIUJKS KORREKTIS
De andere zijde
SEGRAFENISGELD TERUG?
SOOMBLAPVEÜKNIPPER
AAN DE ROL
een huis ffll
verkopen...
Makelaar Tamboer
VERVOLGVERHAAL
- 12 -
Niet uitgegeven manuscript,
beschikbaar gesteld door
M. A. Knape
2e Blad
VRIJDAG 30 JUNI 1989
No. 5812
blik op kerk
en samenleving
- Nogeens: de Synodale uitspraak
- Hoelang nog Hervormd?
De zaak waarover ik vorige week schreef
- de geruchtmakende uitspraak van de
Hervormde Synode inzake het verbod
van tuchtmaatregelen op praktiserende
homo's - houdt ons ook deze keer nog
bezig. En niet alleen óns, maar, zoals de
pers ook vermeldde, velen in en buiten
de Nederlandse Hervormde Kerk.
Inmiddels is het eerste gravamen -
bezwaarschrift - tegen de uitspraak van
de Synode, verzonden door de kerke-
raad van Stellendam, en waarschijnlijk
zal het door vele andere worden ge
volgd. De synodeleden die tegen de
motie hebben gestemd beraden zich op
verdere stappen, maar hebben beloofd
te zullen afwachten tot het moderamen
zich heeft uitgesproken over de vraag
wat de consequenties van de Synodale
uitspraak zijn. Is het inderdaad zo dat
een kerkeraad aan banden is gelegd
inzake de tuchtoefening in zijn ge
meente? Dan is dat een ingrijpen van
bovenaf in de bevoegdheid van een
plaatselijke kerkeraad, hetgeen in strijd
zou zijn met het Gereformeerde kerk
recht.
Nog fundamenteler is, dat het Schriftge
zag in het geding is. De bijbel doet over
homosexualiteit een aantal uitspraken
die er niet om liegen. Ook al wordt van
daag van een bepaalde theologische
zijde telkens weer verklaard dat we bij
voorbeeld in de geschiedenis van So
dom geen veroordeling aantreffen van
deze zonde, maar wel van de schending
van het recht van gastvrijheid, dan nog
blijft recht overeind staan wat de apostel
Paulus over dit kwaad in het begin van
zijn Romeinenbrief schrijft. Maar dat
daargelaten, want de argumenten pro en
contra zijn al uit den treure herhaald.
Het gaat erom dat datgene wat de Schrift
met ronde woorden zonde noemt, geen
zonde meer mag heten.
Tussen haakjes: in mijn bijdrage van
vorige week had de zetter ervan ge
maakt: „zondag mag geen zonde wor
den genoemd".... Dat zal iedereen wel
met hem eens zijn geweest, terwijl alle
lezers de bedoeling ook wel zullen heb
ben begrepen. Dat vandaag nogal eens
wordt opgemerkt dat de zondag een zon-
dedag is geworden is weer een ander ver
haal, maar dat is hier niet aan de
orde.
In de geschieden kerken is door deze
kwestie de vraag weer opgekomen hoe
lang Schriftgetrouwe ambtsdragers en
gemeenteleden nog Hervormd zullen
kunnen blijven. Dat kan natuurlijk nie
mand zeggen. Er zijn wel meer stormen
over de vaderlandse kerk gegaan die vrij
spoedig weer gingen liggen.
Ds. J. H. Velema, die al jarenlang
droomt van één kerk voor allen die de
naam „Gereformeerd" willen dragen,
zag in KOERS van vorige week (23 juni)
zijn kans alweer schoon en het Refor
matorisch Dagblad van zaterdag 24
pikte het meteen op. Als er een breuk
zou komen in de Hervormde Kerk,
aldus Velema,
„dan ontstaat er een heel nieuwe
situatie, een situatie waar ik al zo
lang op gehoopt heb. Als dat zou
gebeuren, dan zijn alle kerken die
achter de Akte van Afscheiding
staan, verplicht om met de broeders
te spreken, liefst de volgende dag, om
samen in deze lage landen weer op te
trekken onder één kerkdak. Alleen de
kerk scheidt ons en als het kerkver-
schil dan weg zou vallen zijn we
zwaar verplicht één te worden".
Ik heb me het al vaker afgevraagd, maar
ik doe het nü weer: zou Velema dat nu
écht zien zitten, Gereformeerde Bon
ders en Gereformeerden en Vrijgemaak-
ten en Christelijk Gereformeerden en
Gereformeerde Gemeente-mensen en
Oud Gereformeerden, allemaal onder
één kerkdak? Dan heeft hij een groot
geloof - óf hij is een onverbeterlijke
idealist.
Waarnemer
P.S. Terwijl ik bezig was met het schrij
ven van dit stukje kreeg ik een tele
foontje van de redaktie dat er een
brief was binnengekomen van een
Gereformeerd predikant van „het
eiland" over deze materie, die ik
uiteraard niet meer kon verwerken.
Misschien dat ik er later op terug
kom.
b.v.
Deze dag staat weer in het teken van het
50-jarig bestaan van de Ondernemers
Vereniging „Ouddorp" er zullen weer
diverse eigen ondernemers met hun
waren buiten staan en enkele verenigin
gen uit Ouddorp promoten hun club/
vereniging. Op het terrein Nelisse zijn
weer enkele kinderaktiviteiten zoals een
Poppenkast en een Springkussen, men
kan ook weer een ritje maken met de
oude Brandweerauto en men kan mee
rijden met het PARKERtreintje, deze
bijzondere attraktie heeft de evenemen
tencommissie in samenwerking met
Parker, "s werelds grootste fabrikant van
schrijfinstrumenten naar Ouddorp kun
nen halen. Reizigers in de leeftijd van
vier tot tachtig jaar kunnen zich aan
melden. De trein vertrekt vanaf het ter
rein Nelisse, men kan gratis een kaartje
krijgen bij de deelnemende winkeleers
bij aankoop van 50,- zonder kaartje
betaalt u 1,00 per rit.
De commissie heeft nogal wat moeite
moeten doen om de kiddy-trein, een
typisch Amerikaans, Disneyland-achtig
voertuig naar Ouddorp te halen. Parker
is nu eenjaar of twee bezig met een serie
van dergelijke attrakties en de aanvra
gen lopen storm. Wij zijn er van over
tuigd dat met name moeders met zeer
jonge kindeme plezier aan de kiddy-
trein zullen beleven, het is volkomen
zonder gevaar en wat is er plezieriger om
vriendelijk naar omstanders te zwaaien
uit een trein waar ook Mickey Mouse in
heeft gereden?
Tijdens deze promotiedag zal bij Boek
handel van Koppen, bij aankoop van
een Parker pen, uw naam GRATIS wor
den gegraveerd. Kortom het belooft weer
een gezellige dag te worden in Ouddorp
en wij heten u allen welkom.
•^t
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
geheel ten dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan maken. Uw
vragen op velerlei gebied kunt u sturen
aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Post
bus 8, Middelharnis, met in de linker
bovenhoek „Vragen-rubriek" vermeld.
De vragen worden door deskundigen
beantwoord en zullen binnen enkele
weken na de inzending compleet met
antiïccrd :r. itze rubriek worden ge
publiceerd.
Graag zou ik van u willen weten wat dit
voor beestje is. In het voorjaar is mijn hele
huis ermee bezaaid.
Antwoord: Dat tere vlindertje was een
bontmot. U moet dus uw klerenkasten
en vooral uw bontmantels, suèdejassen
met bontvoering of -kragen, en alle
vachtjes in huis nazien. Controleer voor
alle zekerheid ook de dekenkist en uw
vloerbedekking. Een bontmot is iets gro
ter dan de kleermot maar kleiner dan de
tapijtmot. Het vlindertje is de Tinea pel-
lionella en heeft grijze tot geelachtige
voorvleugeltjes, waarop vaak donkere
stippen te zien zijn. Haar larven leven in
een stevig kokertje, dat er uitziet als een
dikke worm. Deze cocons bouwen zij
zelf op uit eigen spinsel. Die schuilplaat
sen worden telkens vergroot naarmate
de larven groeien. De kip is zwart, het
lichaam lichter getint. De mottenlarven
ruiken precies, waar de lekkerste hapjes
te vinden zijn. Vooral de vette randen
van een kraag en kleding met vlekken
laten zij zich goed smaken. Als u kle
dingstukken of dekens voor lange tijd
opbergt, moet u die dus eerst goed was
sen of chemisch laten reinigen. U kunt
met een lichte huishoudinsecticide spui
ten, maar u moet dat af en toe herhalen,
omdat er ook later nog eitjes kunnen uit
komen. Verder is van belang, dat u gere
geld tot in alle uithoeken stofzuigt. Dus
ook onder en achter kasten en andere
moeilijk verplaatsbare meubelen.
Bij het typewerk kreeg ik kleine spatten van
rode korrektielak op een nieuwe pantalon.
Met de bekende vlekkenmiddelen kreeg ik
die er niet uit. Weet u een betere medicijn
om die spetters radicaal te verwijderen?
Antwoord: Er bestaat nog geen korrek-
tiemiddel om die stencil-korrektielak uit
textiel te verwijderen. Dit vanwege de
chemische samenstelling en het gedrag
van die snel hardende lak. Er is echter
een (iets duurdere) oplossing: wanneer
de spatten zo klein zijn als u schrijft, kan
de harde lak met stof en al worden weg
gesneden en daarna kunnen de gaatjes
in uw pantalon onzichtbaar worden
gestopt.
SAPPEL OM D€ SAPPEN!
Is het waar, dat kleine kinderen geen appel
sap meer mogen drinken? En wat schuilt
daar voor gevaar in?
Antwoord: Volgens een proefschrift van
dr. C. M. F. Kneepkens kunnen appel
en peresap bij dagelijks gebruik door
kleine kinderen leiden tot chronische
diarree, maar alléén als er (te) weinig vet
voorkomt in hun voeding. Die sappen
bevatten nl. erg veel fructose (vruchten-
suiker), die in dat geval niet volledig
door het lichaam kan worden opgeno
men en in de dikke darm door bacteriën
tot gisting wordt gebracht. Bespeurt u
winderigheid, diarree, of hebben kinde
ren buikkrampen, dan kunt u beter geen
appel- of peresap meer geven en daarna
het vetgehalte in de voeding verbeteren.
„En op dezelfde dag, als het nu
avond geworden as, zeideHijtothen:
Laat ons overvaren aan de ander
zijde".
(Markus 4 35)
Het was een dag vol onderwijs van de
Heere jezus aan de schare en in het bij
zonder aan Zijn discipelen geweest. Hij
was begonnen met de gelijkenis van de
zaaier: Dat het goede zaad van het
Evangelie op zeer verschillende plaat
sen terechtkomt. Wat het gevolg daarvan
is voor de dag van de oogst. Gode zij
dank valt er ook zaad in goede aarde,
waar het dertig-, zestig- en zelfs hon
derdvoudige vrucht draagt. Het werk
van een evangeliedienaar, getrouwe
ouders en vele anderen in de dienst des
Heeren is niet tevergeefs! De Dag der
dagen zal het openbaren. Nü vraagt het
„slechts" geloof en vertrouwen, dat Hij
Zijn Woord waar zal maken....
De gelijkenis van de kaars, die niet
onder de koornmaat of onder het bed
gezet moet worden, volgde op die van de
zaaier. Ze zou nutteloos gemaakt wor
den en doven of zelfs grote schade aan
richten door de vuurzee, die het gevolg
zou zijn van plaatsing onder het bed.
Hier wordt het Woord Gods wee rop een
andere wijze voorgesteld: Doof het niet;
weersta het niet in de goddelijke bedoe
ling ervan! Het zou de verschrikkelijkste
gevolgen voor u kunnen hebben: Los
van het Woord Gods is er geen waarach
tig leven mogelijk. U speelt met vuur, dat
als een oordeel over u dreigt te komen
als u er niet opmerkzaam en biddend op
let en bij leeft! Wat u ten zegen is gegeven
zou uw oordeel verzwaren....
De wondere werking van het goede zaad
van het Evangelie heeft de Heiland ver
volgens gepredikt in de gelijkenis van de
ijverige landman, die na gedane arbeid
sliep en opstond, nacht en dag. Het zaad
sproot uit en werd lang, maar hij wist
zelf niet hoe. Het wonder van de was
dom in de natuur is het beeld van het
wonder van de Geesteswerking in het
Koninkrijk Gods. God zorgt Zelf in Zijn
vrijmachtige genade, dat de arbeid in
Zijn dienst niet ijdel is. Ziende op het
gebod mag er blindheid zijn voor de uit
komst, maar het werk van de Geest moet
zijn tijd krijgen: Laat het maar aan de
Heere over, want Hij wil er ook alleen de
eer van hebben! Het is en blijft een won
der in onze ogen; wij zien het, maar
doorgronden 't niet....
Wat het goede zaad van Evangelie der
genade Gods voor zondaren uitwerkt in
mensenhanden wordt gebundeld tot een
machtig volk als korenvelden op de
akker dezer wereld. De kinderen van het
Koninkrijk Gods vormen tezamen dat
éne Godsrijk waarin eeuwen en volke
ren omspannen worden.
Het is de Kerk van alle tijden en plaat
sen. Klein in alles begonnen als het mos
terdzaad, dat van alle zaden, die de
mens zaait, het kleinste is maar uitgroeit
tot een grote boom van wel drie meter
hoog. Waarin de vogels zich kunnen
nestelen en schaduw vinden tegen de
hitte van de dag, tot bescherming van
hun jongen en met beloften voor allen.
De gemeenschap der heiligen is een
zegen in deze tijd: Zij geeft de moeden
steun; ze biedt bescherming voor alle
gevaar; het is er goed voor ouders en kin
deren in de beslotenheid van het erg
des verbonds!
Hier wordt de rust geschonken....
Wat een bijzondere dag is die dag van
Jezus' onderwijs aan de schare en Zijn
discipelen geweest. Na de opkomende
vijandschap van de schriftgeleerden,
waar het vorige hoofdstuk van spreekt, is
het als schuilen ze nu weer onder Zijn
vleugelen en mag alles door de vrede
bloeien. Was het niet om te willen vast
houden? Een hemel op aarde! Een dag
dat ze de heilgeheimen des Heeren
zien mochten!
Maar dan wordt het avond. De nacht zal
volgen. Een storm zal losbreken. De
baren zullen over hun schip slaan en de
Heere Jezus zal daarbij slapen, hoe ang
stig ze ook zijn! Pas op hun noodge-
schrei zal Hij grote wonderen doen: Hen
redden uit gevaar en de dreigende gol
ven tot rust brengen, want ze moeten
weten dat de rust niet hier maar elders
is.
Welke zegeningen u ook moogt ontvan
gen, het is slechts een voorschot op wat
nog te wachten staat. Al hebt u geproefd
en gesmaakt dat de Heere goed is, het is
toch nog maar een voorsmaak van het
leven der toekomende eeuw. Aan de
ander zijde van de levenszee ligt het
land, dat de Heere in Zijn Woord gewe
zen heeft. Daar zal de strijd met satan
definitief gestreden zijn en het geloof
aanschouwen worden. Hier hoort u de
waarschuwing, dat u niet moet menen,
dat u een rustige vaart te wachten staat:
slechts een behouden aankomst!
De beloften, die de Heere gegeven heeft,
zijn betrouwbaar, vast en zeker. Eens
zullen ze in vervulling gaan. Maar we
moeten ervoor naar de overzijde en
daarbij in gedachten houden wat uit 's
Heeren mond is uitgegaan. Dat blijft
vast en zeker, al wisselen de tonelen van
het leven zoals de dag en de nacht. Wie
in het daglicht leven mag, bereide zich
voor op uren van duisternis! Maar aan
de andere zijde; Wie in het nachtelijk
duister verkeert, blijve de Heere ver
wachten. Ook al roepen de wachters:
„Het is nog nacht".
Middelharnis W. H. van Kooten
Als je naar een rusthuis gaat, mag je voor
f 5000,- een begrafenispolis afsluiten bui
ten het vrijgesteld bedrag aan spaargeld.
Maar als die uitvaart sober uitvalt, wie
krijgt dan de rest?De erfgenaam, het tehuis,
de sociale dienst of de verzekeringsmaat
schappij?
Antwoord: Voor rusthuizen en bejaar
denoorden die onder de Wet op de
Bejaardenoorden (W.B.O.) vallen, welke
per 1 januari 1985 van kracht werd, is de
situatie geheel anders dan bij verpleeg
tehuizen voor welke de Alg. Wet Bijzon
dere Ziektekosten (A.W.B.Z.) van toe
passing is. De begrafenispolis wordt in
de W.B.O. gezien als inkomsten. Wat
overblijft van het uitgekeerde bedrag
van de begrafenisverzekering, wordt
verrekend met evt. vóór 1 januari 1985
gemaakte kosten. Daarna gemaakte
kosten worden niet verrekend. Het reste
rende bedrag komt ten goede aan de
wettige erfgenamen. Deze rechthebben
den zijn echter op hun beurt verplicht
bij te springen indien een oude polis de
werkelijke begrafeniskosten niet dekt.
De gehele problematiek ten aanzien van
bijstand en erfenis is in de W.B.O. gere
geld. Wie bijstand geniet, kan zich met
vragen hierover maar 't beste tot de
Sociale Dienst wenden, omdat het pro
bleem van de één vaak een andere aan
pak vereist dan dat van een ander.
Hierbij wat bladeren van verscheidene
bomen. Volgens mij zijn er met een schaar
stukken afgeknipt, maar volgens een tuin
man doen kevers dat Hebben die soms
scharen zoals kreeften?
Antwoord: De toegezonden boombla
deren zijn inderdaad door een kever
aangevreten en niet verknipt, al loopt de
bijtrand vrij recht en lijkt het alsof er
kwajongens met een klein zakschaartje
indiebomenbezigzijn geweest. Er moet
een groot aantal exemplaren van de
Rhamnusium bicolor Schr. in uw omge
ving huizen. Dat is een opvallende
Komptete woninginrichting
Oottgensplaat
metaalblauwe en soms rood-gele kever,
die zich in verscheidene soorten loofbo-
men ontwikkelt, maar daarin meesten
tijds slechts omstreeks juni en juli te
vinden is. Blijft er nadien nog blad val
len, dan kan er sprake zijn van een
andere, verwante soort. De bestrijding is
niet gemakkelijk, daar dgl. ongedierte
niet met normale insecticiden is te
doden, maar contact-insecticiden kun
nen zeer effectief zijn. Volg dan wel pre
cies de gebruiksaanwijzing.
FIETSEHGELEIDSHUIP
Waar kan een bijziende, of iemand met één
oog dat heel slecht is, zich vervoegen voor
een speciaal teken op de fiets, zodat een
ander het ziet als hij achter zon slecht
ziende persoon rijdt Want men kijkt tegen
woordig niet meer uit hoe men passeert en
laat voor een fietser geen ruimte meer op
de weg.
Antwoord: Als u zó slecht ziet, kunt u
beter niet meer per fiets de weg op gaan.
Er bestaan namelijk geen speciale waar
schuwingstekens voor zulke personen
en zij komen te vaak in de knel in het
drukke verkeer. U begeeft zichzelf in
levensgevaarlijke situaties, maar u zou
ook andere in gevaar brengen. Het is
daarom verstandiger voortaan te voet te
gaan. In dat geval kunt u gebruik maken
van de bekende witte stok met rode stre
pen, waarvan iedereen de betekenis
begrijpt. U kunt in verscheidene plaat
sen gebruik maken van verkeerslichten
met geluidssignalen en van speciale
looppaden met afwijkende tegels op veel
gebruikte trottoirs. Voorts kunt u zono
dig een blindengeleidehond aanvragen,
of bij de sociale dienst van uw gemeente
een verzoek indienen voor het gebruik
van een taxi voor noodzakelijke ritten
indien de afstand te groot is om die
lopend te overbruggen.
Mijn dochter kreeg een antieke rolveger
cadeau, als dank voor haar hulp. Hierbij
twee foto's daarvan. Als dit ding inderdaad
antiek is, waar kan ik dan terecht om hem
te verkopen?
Antwoord: Helaas moeten wij u teleur
stellen. Deze veel gebruikte en geheel
versleten rolveger is niet antiek, want hij
stamt uit deze eeuw. Bovendien betreft
het hier een fabrieksprodukt met onder
delen van de lopende band en zou
antiek toch (een soort) handwerk moe
ten zijn. Al bestaat er geen eensluidende
omschrijving voor antiek, de meeste
antiquairs houden het toch op met de
hand gemaakte voorwerpen van vóór
circa 1880. We vermoeden, dat de waar
de van dit apparaat niet hoog zal
liggen.
met optimaal resultaat
Tel. 01870-3477
De personeelsvereniging van Verpleeg
huis „De Samaritaan" organiseert op
zaterdag 1 juli van 10 tot 16 uur een
Vlooienmarkt.
Op deze vlooienmarkt zullen perso
neelsleden van „de Samaritaan" hun
overtollige spulletjes verkopen. Bij mooi
weer staan de kramen rond de vijver
voor „de Samaritaan", bij slecht weer
vindt de Vlooienmarkt binnen plaats.
^■'^'^^■^■^>^^■>^4■*>^'^'^^'^■^■^■*'^*'^^■^■'^^■'t■'^^■'^4■>^^■4■>^'^>^'^>f■^■^■'t■'^*^■'^^■'^^■'^'^4■^■^^■4.^■l^^^
Een ogenblik stilte. Dan zegt ze lang
zaam: „Zoa, dat hawe ik aoltoas wel
gedocht, dat dat er van terecht zou
komme! En wat mot er noe van mien
worre?"
Hij moet er even over nadenken. Dat is
een nieuw probleem. Hij heeft nog te
weinig van de wereld gezien om de hou
ding van zijn moeder als egoïstisch te kunnen
onderscheiden. Misschien is het alleen zijn kin
derlijk gevoel, dat hem de vraag ingeeft: „Jae, hoe
maekt een aore dat?" Hij trekt rimpels in zijn
voorhoofd, omdat hij wel begrijpt hoe ook ande
ren voor dezelfde moeilijkheden geplaatst wor
den, en omda thij niet vatten kan hoe die tot een
oplossing geraken.
De oude vrouw verdiept er zich niet in, wat gaat
het haar aan! „Dat zal ieder voor z'n eige het beste
wete! En daar hawe ik nie mee te maeken! Mar je
val m'n hard tegen, oor!"
Hij schudt er onnozel zijn hoofd over. „Wat had je
dan wel gedocht?!"
„Wat ik dan wel gedocht had?! Datje teminste je
tied of gewacht zou hawe, totdat ik".... Ze houdt
verschrikt op, daar had ze bijna iets gezegd, dat
beter gezwegen kan worden. De meeste oude
mensen praten liever niet over de dood, en ze vin
den het verstandig er niet aan te denken. Willem
z'n moeder onderstelt, dat ze heel lang zal leven.
Wat ze dan wel gedacht heeft? Ze weet het niet. Ze
weet alleen, dat ze Willem gaat verliezen. Dat wil
ze niet. Ze begint te klagen, en in haar klacht legt
ze heel haar ziel bloot, hoe ze zo worden kon:
„Had ik dat oait van je kenne dienke, je bint den
lesten van vier kindertjes, 'k hawe er in vuuf jaer
tieds drieë op 't kerkhof zieë brienge! En je vaoder
heit z'n heele leven niet aores gedaen as zuupe,
zuupe, zuupe.... net zoalange totdat 'n z'n eige
doadgezope heit".... Ze snikt, ze veegt haar tranen
weg met het laken.
Het is stil. Willem staat er verslagen bij. Hij weet
dat alles, maar hij kan het niet doorgronden,.... de
vader van Willem heeft drie kinderlevens verzo
pen, en van Willem een goed deel van zijn ver
stand toen hij nog niet geboren was. Hij zegt:
„Mar wat ken ik daer noe an doeë?" Het is wel
diep tragisch, dat hij het zó zegt.
„En noe zalle ze den lesten van m'n weghaele"....
Daarmee eindigt haar snikken, ze hervindt zich
zelf: „Mar 't zal geen waer weze, oor.... mot je niet
dienke. Je bluuf m'n kind, hoar je 't... Al mo 'k er
voor vechte". Ze heft haar gebalde vuist op en
droogt de tranen af die nog naleken. „Dienkt er
om!" Zo heeft ze vroeger soms haar dronken man
kunnen regeren.
„Je maek je eige druk om niks".
Ze geeft er geen antwoord op, ze is overstuur na
die uitbarsting. Haar handen frommelen doel
loos met de dekens.
Willem acht het eerste gedeelte van het pro
gramma afgewerkt. Hij durft nauwelijks over het
tweede punt te beginnen. En hij heeft het zich
toch stellig voorgenomen. Hij aarzelt, doen.... niet
doen. Zijn hand grijpt om de bedsteedeuren weer
aan te zetten. „Ik gaen naer bed".
Ze heeft zich helemaal hersteld: „Weljae, gae joe
mar naer bed.... Je moeder zal vannacht weer nie
veul slaepe!"
„Ik ken Betje toch oak zoa niet laete zitte! Ze hawe
zoawat aolles van d'r weggesleept!"
Het vertedert haar niet. Ze bromt iets: „die
meid"....
„En hoe mot ik noe an centen komme voor
huushouwen?"
Het is er uit en in angstige spanning wacht hij de
gevolgen af Hij zegt nog: „Ik hawe geen cent!"
Ze maakt een beweging alsof ze uit bed wil
komen. Dan valt ze achterover, haar handen
slaan op de dekens: „Bel, bel, Heere, wat overkom
ik toch!" Haar verslagenheid duurt niet lang, ze
komt weer overeind en vraagt, terwijl ze zich uit
de bedstee voorover buigt: „Mot ik daer oak nog
voor zurge!"
Hij mompelt iets van andere jongens: „één dag
van de zesse".
Ze schampert: „Jawel, en dan 's zaeterdagsae-
vends in de herberge zitte, en dan op den duur je
vaoder achterop gaen. Priest het mar, oor, da 'k je
daer aoltoas van tenden gehouwe ha".
„Hm"....
„En bi' je van gedachten, dat je zukke kappetao-
len verdiend heit! Je dienkt toch niet, da 'k je
tekort gedaen ha, eh, want dan mot je 't mar zegge
oor! Of dient Betje dat som!?"
„O, wel neent". Hij doet de bedsteedeuren voor
haar neus dicht, hij geeft het plotseling op.
Het is niet gemakkelijk om de gedachtengang van
de oude vrouw te volgen, ze raast achter de geslo
ten deuren: „Je vaoder heit van z'n leven aolles
van m'n verzope, weet je dat! Ik hawe honger bie
z'n geleje da 'k zwart wier! En ik hawe m'an eige
voor joe krom gewerkt!"
Ze zegt nog iets, hij hoort het niet meer. Hij schui
felt nog, de kamerdeur piept, hij laat de deur
openstaan „voor de luchtigheid", zo wil zijn moe
der het.
Op zolder zoekt hij in het donker zijn weg. In bed
ligt hij nog lang te luisteren hoe de oude vrouw
onophoudelijk bromt, ze is met zichzelf aan het
redeneren. En hij bedenkt, dat het leven van een
arm mens niet gemakkelijk is. Hij probeert ook
uit te vinden hoe andere arme mensen in zulke
omstandigheden handelen, maar hij kan het niet
te weten komen. Van één ding is hij zeker: dat hij
Betje niet zonder spaarpot onder de ogen zal dur
ven komen. Hij zou zich wegschamen. Het zou
zijn alsof hij haar al die tijd bedrogen had! Heeft
hij dat niet? Hij voet, dat het bloed heet naar zijn
gezicht stroomt. Hij heeft Betje bedrogen, en de
gestorven vrouw heeft hij ook bedrogen,.... ze was
zo goed. Maar hij zal voor een spaarpot zorgen!
Hoe? Hij weet het niet. Wie heeft er vanavond ook
weer gespot: „Wullem hei wel een flienke spaer-
pot!" Onder de dekens klemt hij zijn handen tot
vuisten. Zouden ze het weten, dat hij zo helemaal
geen cent bezit? Het kan niet. Er valt in geen geval
te spotten. Hij zal ze tonen, dat hij net zo goed is
als ieder ander.... net zo goed.... net zo goed....
Tg
VIERDE HOOFDSTUK
''illem berekent een paar keer per dag
hoeveel geld hij bij elkander kan krij
gen. Hij begint er mee als hij 's morgens
uit bed komt en zich in het kleine keukentje
proestend wast op arbeidersmanier, met zijn
holle handen het water aan zijn gezicht bren
gend, prffprff
(wordt vervolgd)