ZORG EN VREUGD
Een beetje dom is tie
Speciale aanbiedingen
w
Politieberichten
binnendeuren
MEAO-boeken
bollenpellers/
sters
l
=ü2ilS^ GOEDEREEDE
.ogenschijnlijk domme jongen
wordt professor
Verkoop afrastering
DIRKSLAND
drukuuerk
VRIJDAG 16 JUNI 1989
„EILANDEN NIEUWS'
VIERDE BLAD
De regen, al zolang verbeid,
ze kwam. Maar onzafhank 'lijkheid,
is in de laatste weken,
(toen regen op zich wachten liet)
van Hem, Die de natuur gebiedt,
uitdrukkelijk gebleken.
Veel van 't gezaaide lag nog droog.
En ied're dag zocht weer het oog,
het haantje van de toren.
Maar elke morgen echter bleek,
dat 't haantje net als gist'ren keek,
als leek het vastgevroren.
De wind bleef maar te koud en schraal
En dat was ver van ideaal
Niets wees er nog op beter.
Men leefde bij het weerbericht,
bekeek met een bezorgd gezicht,
steeds weer de barometer.
Ook die behield dezelfde stand.
De droogte teisterde het land,
als zelden werd vernomen.
Er kwamen wolken aan de lucht,
en velen slaakten toen een zucht,
nu zal er regen komen.
't Was even slechts. Een buitj of wat!
Men had de regen weer gehad.
't Scheen zoveel te beloven!
Terwijl 't aan warmte nog herwon.
kwam als tevoren, weer de zon,
het beetje vocht ontroven.
Bleef overdag de hemel blauw....
ook 's nachts kon er geen druppel dauw
zelfs worden waargenomen.
En weer werd daag'lijks uitgezien,
naar lucht en wind, of er misschien,
verandering zou komen.
Toen namen velen 't zelf ter hand,
en men beregende het land.
Niet allen hadden water!
Niet alle water bleek vertrouwd,
te laat bleek 't water soms te zout,
zo iemand kreeg een kater.
De erge droge maand verstreekt,
(wat zelfs de droogste meimaand bleek)
dit, aldus de annalen.
Met mei verdween er ook de zon,
en met de junimaand begon,
er regen neer te dalen.
De lang verbeide regen kwam.
Bij belanghebbenden vernam,
men nu slechts vreugdeklanken!
De blijdschap was nu wel zo groot,
dat men de Redder uit de nood,
vergaat daarvoor te danken!
Arjaon van Herken
„Er ist 'n guten Junge, aber 'n büschen dumm is er". Het is een goede jon
gen maar een beetje dom is tie, antwoordde de moeder van Herman
MENGE op een vraag hoe het met haar zoon ging. Moeder Menge had niet
al te grote verwachtingen van haar zoon. Dat hij vele jaren later één van de
grootste bijbelvertalers van Duitsland zou worden, zal ze wel nooit
gedroomd hebben.
Meer ziek dan gezond
In het begin van dit jaar was het 50 jaar
geleden, dat Herman Menge werd be
graven. Hij was de jongste uit een gezin
van zes kinderen. Meer ziek dan ge
zond.
Nadat hij mocht herstellen leek hij op
school niet één van de snuggersten te
zullen worden. Zijn moeder verwachtte
niet veel van hem. „'n büschen dumm is
er" zei ze in haar streektaal waarin ze
zich bij voorkeur gaarne uitdrukte, zoals
gelukkig velen in onze Eilanden Nieuws
familie.
Stille wateren
Maar spoedig bleek het tegendeel.
Na de lagere school ging Herman naar
het Gymnasium. Hij werd echter met
tegenzin door de Directeur toegelaten.
Een nul is nog teveel
Aanvankelijk kon Herman het onder
richt in de oude talen nauwelijks volgen.
Zijn leraar Latijn schreef eens onder
zijn huiswerk „sub censura". Zo onge
veer: een nul is nog te veel. Zijn huis
werk krioelde namelijk van de fouten.
Genie in de dop
Na een halfjaar was Herman van een
ogenschijnlijke domoor de beste in de
klas. Hij bleek over een fenomenaal
geheugen te beschikken. Spelend leerde
hij verschillende vreemde talen. Alleen
met het Hebreeuws had hij grote moeite.
Daarin was hij geen bolleboos. Intussen
stonden de docenten perplex over zijn
prestaties. Hij deed zijn eind-examen zó
goed, dat hij de hoogst denkbare cij
fers kreeg.
Daarna studeerde hij enige tijd aan de
Universiteit van Göttingen.
Zijn eerste funktie als leraar in Helm-
stedt begon al spoedig met getreiter van
de directeur van de middelbare school
waaraan hij verbonden was. Dit lag
Herman niet lekker. Zijn superieur
wilde hem blijkbaar vernederen en voor
schut zetten door hem op te dragen in de
hoogste klas.... Hebreeuws te gaan
geven.
Toen Herman voor het eerst in die taal
zou beginnen zei hij tegen zijn leerlin
gen: „Mijn beste vrienden. Ik heb de
opdracht jullie in de Hebreeuwse taal te
onderwijzen maar ik weet er eigenlijk
niet veel van. Ik ben in feite in dezelfde
positie als jullie. Daarom gaan we
SAMEN de schouders er onder zetten.
SAMEN moeten we die taal onder de
knie zien te krijgen. Laten we elkaar
daarbij helpen. Daarmee had Herman
de harten van zijn leerlingen voor zich
gewonnen. Ze gingen voor hem door
het vuur.
Naast deze taal werd hij belast met het
geven van godsdienstonderwijs. Nu was
dit nogal moeilijk voor hem. Hij was
namelijk nog niet tot persoonlijk geloof
gekomen. Hij kwam uiteen zeer liberaal
gezin waar rationalistische opvattingen
hoog stonden aangeschreven.
Na enkele jaren in Helmstedt les te heb
ben gegeven werd hij docent aan het
gymnasium van Holzminden. Daar
bleef hij 9 jaar. Kort daarop werd hij
directeur van het gymnasium in San-
gershausen. Intussen had hij zóveel
leerboeken geschreven, dat hem de titel
van professor werd verleend. In die tijd -
het was in het jaar 1,875 - een zeldzaam
heid. Een hoge onderscheiding.
Tenslotte doceerde hij nog een aantal
jaren in Wittstock. Om gezondheidsre
denen moest hij echter op.... 59-jarige
leeftijd zich laten afkeuren. Hij ging met
vervroegd pensioen. Herman Menge
meende, dat daarmede een eind geko
men was aan zijn levenstaak.
Toen begon het pas
Althans met zijn geloof in Jezus
Christus!!
De eerste „ritselingen" van een nieuw
leven kondigden zich aan. Hi jwist niet,
dat er in God's plan nog een gigantisch
stuk werk op hem lag te wachten.
Over die „ritselingen" schreef hij om
streeks 1900: „Mijn kijk op het geloofsle
ven is nu pas begonnen. Ik kwam niet
plotseling tot het geloof maar heel
geleidelijk".
Van huis uit had hij niet veel meegekre
gen. In de kerk van toen was niets „te
beleven". Daar was de dood in de pot.
Het was daarin kil en koud. Menge
gevoelde zich ook niet onmiddellijk
aangetrokken tot het Piëtisme en de toen
buiten de kerk opererende z.g. gemeen
schapsbeweging. Dit is nu positief an
ders. „De Bijbel kende ik helaas nog
niet. Het was voor mij een boek, dat met
zeven zegelen toegesloten was. 'k Kende
alleen het verhaal van het gesprek tus
sen Jezus en Nicodemus".
Tot zijn.... 60e jaar had hij nog nooit een
hoofdstuk van het Nieuwe Testament in
de Griekse taal gelezen terwijl hij toch
die taal volledig beheerste. Daarnaast
had hij geen idee van de inhoud van b.v.
de brieven van de apostel Paulus.
„Van de grote van de menselijke schuld
en zonde, van de noodzaak van de ver
lossing, van het gehele werk en de ver
dienste van God's Zoon, van de be
tekenis van diens sterven en opstanding,
van het ware geloof, boete en bekering,
was ik in de diepste zin van het woord
niet „aangeroerd". Tegenwoordig zou
den ze zeggen: het deed hem niks.
HOE „het" begon
In de herfst van het jaar 1900 moest hij
zich 's avonds voorbereiden op een dag
opening op school. Men had hem daar
voor uitgenodigd. Hierbij ontdekte
Menge hoe weinig hij wist van de
inhoud en vooral van de boodschap van
de Bijbel. Moest hij, de zeer geleerde en
geziene professor, de kinderen.... Ja, hij
schaamde zich diep!
Kort daarop begon hij met alle kracht,
welke in hem was, het Nieuwe Testa
ment in de grondtekst te bestuderen. Hij,
de man, die alle boeken van de klassieke
schrijvers wel kon dromen. Hoe meer hij
zich in dit testament verdiepte, hoe meer
hij aangesproken werd door het heils
werk van Jezus Christus. Hij leerde Hem
daardoor als zijn persoonlijke Zaligma
ker en Verlosser kennen.
Menge wordt bijbelvertaler
Onder het lezen ontstond in zijn hart de
innerlijke behoefte om het Nieuwe Tes
tament in zijn MOEDERtaal, de Duitse
taal, te gaan vertalen. Hierbij bleek hem,
dat het moeilijker was dan hij dacht. Hij
had het vertaalwerk, naar hij vertelde,
zwaar onderschat. Er waren hoofdstuk
ken, welke hij zelfs zesmaal bewerkte.
Hij liet echter de moed niet zakken.
Onder de werking van de Heilige Geest
prikkelde het hem steeds weer opnieuw
met de bewuste hoofdstukken te begon
nen. Met een onvoorstelbare werkkracht
zette hij door.
In die tijd begon hij zich steeds meer van
de „buitenwereld" af te zonderen om
ongestoord te kunnen zwoegen. Hij stak
er AL zijn tijd in. Hij spaarde zich geen
ogenblik hoewel zijn gezondheidstoe
stand toch te wensen overliet. Hij was
tenslotte destijds niet voor niets af
gekeurd.
Reeds na een jaar was hij klaar met het
vertalen. Een enorme prestatie.
Bittere teleurstelling
Nadat een uitgever in 1909 zijn vertaling
in pracht band, voorzien van schitte
rende foto's op de markt had gebracht,
was de belangstelling helaas pijnlijk
MELISSANT
Spreekbeurt Mbuma-zending
D.V. dinsdagavond 20 juni a.s. om half 8
hoopt voor de Mbuma Zending te spre
ken in het kerkgebouw van de Ger.
Gem. in Ned. dhr. L. M. P. Scholten van
Capelle a.d. IJssel.
gering. „Er gaat niets boven de Luther-
bijbel", zo zeiden de mensen.
Zowel de uitgever als de vertaler waren
diep teleurgesteld.
Maar Herman Menge liet zich niet uit
het veld slaan. Integendeel. Met een
onvoorstelbare energie wierp hij zich
vervolgens op het vertalen van het
OUDE testament, aldus de bekende
schrijver ds. Arno Pagel wiens vele boe
ken o.a. uitgegeven zijn bij Francke in
Marburg a.d. Lahn, W. Duitsland.
Deskundige vrienden waarschuwden
Herman voor deze „Mammoet"-onder-
neming. Ten eerste was de Hebreeuwse
taal waarin het Oude Testament is
geschreven, één van de moeilijkste.
Menge had echter die taal niet voor niets
met zeer veel moeite onder de knie
gekregen. Even vroeg hij zich af of hij
t.z.t. wel een uitgever bereid zou vinden
om zijn vertaling van zowel het Oude
Testament als het Nieuwe Testament uit
te geven. Maar niettegenstaande deze
onzekerheid zette hij door. Zelfs met
„gloeiende ijver". Hierbij mocht hij
ervaren, dat God hem in zijn moeilijke
werk zegende. Hij werkte letterlijk bijna
dagen nacht. Merkwaardigerwijze deed
hij intussen geen enkele moeite om een
uitgever te bewegen zijn komplete werk
uit te geven.
Twaalf jaar later
Eerst na.... twaalf jaar was hij er mee
klaar. Over doorzettingsvermogen ge
sproken en dan nog wel van iemand, die
op 59-jarige leeftijd om gezondheidsre
denen met vervroegd pensioen moest
gaan. Hieruit moge weer eens blijken,
dat, wat bij mensen voor onmogelijk
wordt gehouden, bij God mogelijk is.
God stelde hem in de gelegenheid het zo
lang vol te houden. Herman was toen....
81 jaar!!!
In afwachting tot er zich een uitgever
zou melden, stopte hij het Manuskript
in zijn bureaulade. Hij was er van over
tuigd, dat God op ZIJN tijd een uitgever
op zijn pad zou brengen. En.... hij werd
daarin niet beschaamd.
Van dwaalwegen op DE WEG
In die twaalf jaar kwam er een geweldige
verandering in zijn leven. Menge
schreef daarover: „tevoren was ik met
intellectuele blindheid geslagen, wan
delde ik op DWAALwegen in plaats van
op DE weg, JEZUS CHRISTUS, 'k
Leerde Hem kennen als DE waarheid
en HET leven.
„Er is geen andere weg dan Jezus Chris
tus. Hij alleen is onze Zaligmaker en
Verlosser".
Menge voelde zich intens gelukkig.
De „zegetocht"
van de Menge-bijbel
Wonderlijk toch beste mensen. God
gebruikte een aanvankelijk scherp kriti-
cus als „gangmaker" van de uitgave van
het Manuskript. Deze kriticus, Joseph
Ganger, had de z.g. „Elbefelder-Bijbel"
watje noemt „gekraakt". Dit trok Menge
zich erg aan.
Na het lezen van het Manuskript van
Menge, was deze kriticus echter ZO
enthousiast, dat hij het Bijbelgenoot
schap in Stuttgard bereid vond om te
beginnen het Nieuwe Testament van
Menge uit te geven. Binnen twee jaar
waren daarvan drie oplagen verkocht.
In 1926 volgde ook het Oude Testament.
De MENGE-Bijbel was met Psaen van
genoemd jaar allerwege verkrijgbaar en
begon haar „zegetocht". Binnen ander
half jaar waren er 70.000 ex. van ver
kocht. Eind 1929 waren het er al
100.000.
„Er ist 'n guten Junge....
Menge bleef tot zijn.... 98e jaar geestelijk
fris. Lichamelijk was hij een wrak. Hij
liep op twee stokken moeizaam door het
huis. Kon bovendien slecht zien. De
mensen, die hem thuis bezochten kwa
men diep onder de indruk van het
GELOOF van deze „jongen" waarvan
de moeder zei: „Er ist 'n guten Junge,
aber 'n büschen dumm is er".
Arjaen van Zeeland
Middelharnis
- Diefstal uit winkel:
Uit de winkel van schoenhandel „Bra
bant" aan het Zandpad te Middelharnis
werden schoenen weggenomen ter
waarde van ongeveer 300 gulden. De
verkoopster werd door een maspersoon
aan de praat gehouden. Twee vrouwen
die in zijn gezelschap de winkel betra
den namen hierop de schoenen weg.
Een onderzoek volgt daar een kenteken
van een gebruikt voertuig genoteerd
werd.
- Diefstal (brom)fiets:
Vanaf het Vingerling werd het afgelopen
weekeinde wederom een fiets gestolen.
Ditmaal betrof het een afgesloten da
mesfiets, merk Batavus. Vanaf het Zand
pad werd een bordeauxrode bromfiets
gestolen, merk Tomos. Op de bromfiets
was een verzekeringsplaatje aange
bracht WMQ-973. Van de Jacob Bane-
straat werd een groene Batavus racefiets
weggenomen, staande voor de woning
van de eigenaar.
- Diefstal uit haven:
In het afgelopen weekeinde moeten
enkele eigenaren van bootjes, liggende
in de haven van Battenoord, constateren
dat er was ingebroken. Een eigenaar zag
dat de toegangsdeur was vernield en dat
zijn boot was doorzocht. Van een andere
boot bleek een Mercurie 20 pk bbmotor,
inclusief afstandsbediening Mercon-
trol, een 22 liter benzinetank, alsmede
de slang en nippels te zijn gestolen. Er
werden nog een aantal boten „bezocht".
Hiervan is nog niet bekend wat werd
weggenomen.
ANWB plaatst informatiepanelen
ter afsluiting van de
Willem Mary herdenking
De ANWB zal op zaterdag 24 juni a.s.
omstreeks 12.00 uur op zeventien ver
schillende lokaties in Nederland infor
matiepanelen plaatsen ter afsluiting van
de Willem Mary herdenking. Middel
burg speelt daarin een centrale rol. Hier
zal mr. C.G.J. Rutten, burgemeester van
Middelburg, samen met de heer J. Bur
gemeester, algemeen directeur Werk
plaatsen Walcheren en mr. P.A. Nou
wen, hoofddirecteur van de ANWB op
de Markt een informatiepaneel ont
hullen.
Ook de overige zestien lokaties hebben
alle iets te maken gehad met het leven
van de Koning-Stadhouder en diens
echtgenote Mary Stuart.
Het betreft landhuizen, die in opdracht
van Willem of iemand uit zijn gevolg
zijn gebouwd zoals b.v. de paleizen
Soestdijk en Het Loo, Huize Voorst en
Slot Zeist.
Ook in het Deltagebied, in Brielle, Mid
delburg, Vlissingen, Veere en Zierikzee
worden panelen onthuld, want van hier
uit werden expedities ondernomen naar
Engeland. In dit gebied speelden ook
andere zaken een belangrijke rol in de
geschiedenis van de zeventiende eeuw.
Oosterschelde als natuurmonument
is slecht voor Tholen
SINT ANNALAND - Aanwijzing van
de Oosterschelde als natuurmonument
is voor burgemeester en wethouders van
de gemeente Tholen onaanvaardbaar.
Door betredingsregels wordt de ge
meente ernstig schade gedaan. Slechts
de twee eilanden bij de Dortmansplaten
kunnen beschermd worden. Eventueel
kan paal en perk worden gesteld aan het
pierensteken bij de nieuwe Oesterdam.
Burgemeester en wethouders van Tho
len leggen die visie in een ambtelijk
advies voor aan de commissies ruimte
lijke ordening en bedrijfsleven. Het col
lege van burgemeester en wethouders
vindt dat de huidige druk op de platen
en slikken geen betredings verbod recht
vaardigt. In het advies stelt het college
van B en W dat de plannen van Braks
geen conservering of bescherming in
houden, maar eerder een radicale om
mezwaai betekenen. „Een decennia
lange traditie - bijvoorbeeld van de
plaatselijke bevolking om pieren te spit
ten, langs of op de plaat te komen en te
lopen, lamsoor te plukken ofte vissen op
een dijk dan wel in een bootje te vissen -
wordt dan in één klap verboden". B en
W zijn bang dat de Oosterschelde een
reservaat zal worden, waarin menselijke
activiteiten uit den boze zijn. Daarnaast,
zo meent het college van B en W, is er
sprake van een forse investerings
schade. Een jaar geleden bijvoorbeeld
werd nog zes hectare dijk aan de Noord
(boven de kern Sint-Maartensdijk) ge
kocht voor recreatievoorzieningen. „Die
voorziening heeft dan geen enkele waar
de meer als deze voorstellen van minis
ter Braks worden bekrachtigd. Verder
zijn recent een drietal parkeerplaatsen
door de gemeente aangelegd bij de
Noord en bij de Dortmanplaten om het
parkeren enigzins te reguleren. Ook dat
wordt dan dus een stuk kapitaalsvernie
tiging. Er wordt erg veel bezuinigd, maar
wat met erg veel geld verkregen is zou
dan in één klap waardeloos zijn. Dat is
echter bezuinigen op een verkeerde
manier. Eén en ander heeft destijds veel
geld gekost en werd ook toegestaan!
OPEL OMEGA 2.0 i GLS autom., div. extra's
14.324 km 1988 ....Nieuwprijs ƒ60.140,- NU
OPEL OMEGA 2.0 1 LS LPG
44.807 km 1988....Nieuwprijs ƒ45.140,- NU
OPEL OMEGA 2.3 Diesel Combi div. extras
81.000 km 1987....Nieuwpriis ƒ47.150,- NU
OPEL REKORD 2.0 S GL autom.
63.935 km 1985
OPEL ASCONA 1.6 S autom.,
volledig hand te bedienen....55.575 km 1983
OPEL ASCONA 1.6 S sport uitg. LPG
88.243 km 1982
ƒ48.000,-
ƒ35.500,-
ƒ32.500,-
.ƒ17.500,-
ƒ10.950,-
ƒ10.500,-
7.400,-
Willi ÊiiiÊii ami iiÊiiÊ ÊiÊiiii ÊÊiÊi Êiaiii iiaia laia aam aai laaii maai aam m
GEMEENTE J/flDDELHARNIS
BOUWAANVRAGEN
if aiiÊiii lam aiai urn iimi i jüii aim mi ami aai am ami aia mi
Openbare commissievergadering
19 juni 1989 19.00 uur Commissie Financiën ca.
Lozen bedrijfsafvalwater
Burgemeester en wethouders hebben, gelet op hoofdstuk
4 van de Lozingsverordening van de gemeente Dirks-
land, op 2 juni 1989 een vergunning tot lozen van bedrijfs
afvalwater verleend aan:
- Stichting Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis,
Stationsweg 22 te Dirksland
16 juni 1989,
Burgemeester en wethouders van Dirksland.
ENIG IDEE
WAT
GEHANDICAPT
ZIJN KAN
BETEKENEN?
ENIG IDEE
HOE WE
GEHANDICAPTEN
KUNNEN
HELPEN?
Zoekt u
voor een koopje?
Kijk bij:
Restantenhal
't Hoad
TE KOOP
A-richting
klas 2 en 3
Tel. 01870-5317
GEVRAAGD
Gebr. STRUYK
Stellendam
Tel. 01879-1487
Voor:
Geboortekaartjes
Ondertrouwkaarten
Visitekaartjes enz.
w. A. BOTH-
VAN 'T GELOOF
Marij keiaan 43
3248 AS Melissant
Tel. 01877-1947
OUDDORP
Tegenwerking
SAAB 900 GLS autom98.908 km 1981
Verder ruime keus in Kadett's diesels of benzine LPG div. merken
De burgemeester van Middelharnis maakt bekend, dat burgemeester en wethou
ders van deze gemeente van pian zijn om met toepassing van artikel 50, lid 8 van de
Woningwet, medewerking te verlenen aan de bouwplannen van:
- de heer P. Fun voor het uitbreiden van een berging op het perceel A. J. de
Graaffstraat 16 te Sommelsdijk;
- Direktie CampfensBinnenhuis" voor het veranderen van een winkelpand op het
perceel Zandpad 36 te Middelharnis.
De hierop betrekking hebbende stukken liggen met ingang van 19 juni 1989 gedu
rende veertien dagen voor iedereen in het gemeentehuis ter inzage. Gedurende
deze termijn kan iedereen schriftelijk bezwaar maken tegen de voorgenomen beslis
sing. Een dergelijk bezwaarschrift moet worden ingediend bij het college van burge
meester en wethouders van Middelharnis, Postbus 1, 3240 AA Middelharnis.
MIDDELHARNIS, 17 juni 1989
Burgemeester en wethouders maken bekend, dat
belanghebbenden In de gelegenheid worden
gesteld om voor de verkoop van de afrastering
rond het hertenkamp aan de Molentlenden te Oud-
dorp in te schrijven:
Algemene informatie:
- hoogte hekwerk 1.60 meter.
- lengte hekwerk ±150 meter.
- de koper dient het hekwerk In eigen beheer op
te breken en af te voeren.
- het tijdstip van verwijdering dient in nader
over leg te worden bepaald.
Voor het desbetreffende hekwerk kan een prijs
worden gegeven.
Hiertoe kan in een gesloten enveloppe een schrif
telijk bod worden ingediend, vóór maandag 19 juni
1989 om 16.00 uur bij burgemeester en wethou
ders van Goedereede, Postbus 38, 3253 ZG
Ouddorp.
Op de enveloppe dient vermeld te worden „in
schrijving hekwerk".
Oosthavendijk 52
IVliddelharnis
Tel. 01870-2416
/V/>MPELS>NVa'
ALS HET JE WAT DOET, DOE DAN WAT.
Plonv Tanis,
ujerkzQQm bij drukkerij
Gebr. de UUqqI,
verzorgt qI uuj
Tel. OT 878-1682
('s avonds)
of 01870-2729
(overdag)
