EmviiDEfi-niEmi/s
Kinderboerderij Sponsorloop
modelbouwdemonstratie
Havendag in Het Diekhuus
foto-tentoonstelling
Drie H.D.G.-jubilea
in dankbaarheid herdacht
Konijnen
De weg
naar huis
VBOK
groeit eksplosief
Schaakkamploenschap
van Goeree-Overflakkee
1989
(Vlaamse Reusen)
Jan Knape Mzn.
- 1 -
De ZWN brengt je voortaan
op tijd naar school
Koningin zou moeten fietsen
Te koop jonge
Klampenmeet 5,
S'dijk, 01870-6S51
VERVOLGVERHAAL
Niet uitgegeven manuscript,
beschikbaar gesteld door
M. A. Knape
2e Blad
DINSDAG 23 MEI 1989
No. 5801
Zaterdag 10 juni is het weer zover. Dan
zijn er aktiviteiten op het terrein van
Hernesseroord. Dit jaar geen zomerfeest
omdat daar juist op grootse wijze het
afscheid van dhr. Roelofs is gevierd.
Maar ook zonder zomerfeest hopen we
dat het een leuke dag wordt.
De traditionele kinderboerderijmorgen
is die dag voor uitgenodigde kinderen
uit groep 3 t/m 8 van de basisscholen
van Goeree Overflakkee. Zij doen o.a.
een fotospeurtocht over het terrein, 's
Middags is de kinderboerderij gewoon
open voor iedereen.
Het is ook al een goede traditie gewor
den dat de Modelbouwvereniging „Flak-
kee" iedere zomer een grote demon
stratie geeft in en bij de vijver op het ach
terterrein van „Hernesseroord". Vanaf
10 uur 's morgens varen er sleepboten,
marinevaartuigen en andere scheepjes.
Ook op de wal zullen modellen al of niet
onder stoom te horen en te zien zijn.
Hier kunt u tot 17.00 uur terecht om een
kijkje te nemen of om een praatje te
maken met de trotse makers van de
modellen.
De Unicef-loop begint om 1 uur.
Voor de derde maal wordt deze loop
georganiseerd. De voorgaande jaren
werd het geld bested aan inentingspro-
jekten. Deze keer is gekozen voor een
straatkinderenprojekt op de Filipijnen.
Hier leven tienduizenden kinderen op
en van de straat. De meesten zijn tussen
de 9 en 14 jaar oud. Sommigen zijn door
hun ouders in de steek gelaten. Anderen
zijn zelf weggegaan bij hun familie,
omdat die niet voor hen kan of wilde
zorgen. Hun werk bestaat uit: auto's
wassen, schoenen poetsen, sjouwen op
de markt, het verkopen van kauwgom,
bloemen, lucifers enz.
Unicef wil ervoor gaan zorgen dat deze
kinderen worden geholpen. Daarbij
worden allerlei mensen en groepen
ingeschakeld: politie, gemeenteraadsle
den, kerken en vrijwilligers. Ook wordt
geprobeerd de levensomstandigheden
van de gezinnen te veranderen, zodat de
kinderen thuis blijven en naar school
gaan, in plaats van op straat te moe
ten leven.
Alle basisscholen van het eiland zijn
gevraagd mee te doen. Slechts enkelen
hebben het aflaten weten. Hoe er aan de
sponsorloop meegedaan kan worden,
wordt via de scholen bekend gemaakt.
Als dit niet het geval mocht zijn, kunnen
er bij onderstaande adressen ook deel-
nemerskaarten gevraagd worden.
dhr. L. Haeck, Pr. Bernhardlaan 38,
Middelharnis. Tel. 01870-2719.
dhr. J. Koer, Kon. Julianaweg 23,
Middelharnis. Tel. 01870-2069.
dhr. J. Wieringa, Aelbrechtstraat 1,
Nieuwe Tonge. Tel. 01875-1817.
mevr. W. Westra, Kerkring 24,
Oude Tonge. Tel. 01874-1259.
Om alle kinderen die dag in de gelegen
heid te stellen naar Middelharnis te
komen, rijdt er een speciale Unicefbus
over het eiland. Van tevoren moet iedere
deelnemer zich wel opgeven voor deze
gratis bus, zodat de dienstregeling naar
Hernesseroord en weer terug tijdig
bekend gemaakt kan worden.
Er wordt dit jaar fel gevochten om het
Schaakkamploenschap van Goeree-
Overflakkee.
Het gevolg hiervan is dat na vier ronden
nog maar een speler de volle winst heeft
behaald. Die bolleboos is Bram Mourik,
de jonge fysiotherapeut van „De Zwarte
Pion". Hij wordt op een half punt
gevolgd door zijn clubgenoten Verbeek
en Verolme en door Adrie yan Maurik
van „Oostflakkee".
Op een vol punt achterstand volgen W.
de Ridder van „Dirksland" die net zo'n
goed toernooi speelt als vorig jaar, W.
van Rossum als voorvechter van de
schaakvereniging „Stellendam", Cees
Bakelaar, de beste huisschaker tot nog
toe. Jaap Hollander en de verrassend
goed voor de dag komende Addy Visser
namens „De Zwarte Pion".
Dirkslander Joldersma of DZP-er Jan
Kruik kunnen zich hier nog bijvoegen.
As. dinsdag gaat in Dirksland de knok
partij weer verder met vele interessante
ontmoetingen, zoals Bakelaar - W. van
Rossum, Douw - Peeman, van Maurik
(Adrie) - Mourik (Bram), de Ridder -
Joldersma, Verolme - Verbeek en Ad
Visser - Hollander. i
Uitslagen van de vierde ronde, gespeeld op
16 mei in Stellendam:
1 F. van Ast - J. W. TanisO - 1
2 C. Bakelaar -
K. Hameeteman1 - O
3 W. T. Breen - D. WolfertO - 1
4 P. Breve - J. Gebraad1 - O
5 B. J. Bruggeman - F. TroostO - 1
6 A. de Bruin - Ad VisserO - 1
7 A. Dane - J. NoordijkO - 1
8 R. van Doom - C. Wassenaaruitg.
9 A Douw - R. van Hooffremise
10 J. Grinwis - J. van Huizen ....remise
11 P. H. de Groot-J.v.'t GeloofO - 1
12 J. C. Hollander -
W. de Ridderremise
13 A. van Huizen -
G. J. W. Zonneveldremise
14 H. K. Joldersma - J. Kruikuitg.
15 G. de Jong-J.M. van Rossum...! - O
16 W. Markwat-M.L.v.d. Waal... 1 - O
17 B. Mourik-T.C.v.Prooijen1 - O
18 H. van Oostenbrugge -
J. Dijkstra1 - O
19 W. I. Peeman -
J. de Glopperremise
20 Joh. du Pree - J. Santifort1 - O
21 W. J. van Rossum -
P. A. Derrez1 - O
22 E. Verbeek - Ant. Visser1 - O
23 M. Verolme -
A L. van Maurikremise
24 C. de Waal -
D. Hameetemanremise
25 K. Wijnands - E. P. van Rheeuitg.
Nagekomen uitslag uit de derde ronde:
25 G. J. W. Zonneveld -
H. van Oostenbruggeremise
Vijfde ronde 2 mei 19.30 uur
in Dirksland!
De groei van de VBOK is zo eksplosief
dat ook de ledengroei met sprongen
vooruit moet: we willen van 50 naar
100.000 leden.
De VBOK (Vereniging ter Bescherming
van het Ongeboren Kind) heeft al dui
zenden vrouwen en meisjes geholpen,
die ongewenst zwanger zijn.
Door de stationsreklame is die hulp
vraag vervijfvoudigd. In voorlichtings
lessen op scholen voor voortgezet on
derwijs en opleidingen worden jaarlijks
derdigduizend jongeren bereikt en
wordt hen verteld over het wonder van
het leven.
De VBOK is een algemene vereniging.
Zij wil geen drempels opwerpen en
iedereen helpen. Momenteel telt de
VBOK ruim 50.000 leden, 1.700 vrijwilli
gers in 160 werkgroepen en 28 mede
werkers.
De VBOK is voor haar werk aangewe
zen op de kontributies (ad 15,- per
jaar) van haar leden, overheidssubsidie
voor drie maatschappelijk werksters,
opbrengsten uit kaartenakties en giften.
Wij willen graag nog méér vrouwen en
meisjes helpen die door hun zwanger
schap in de problemen zijn geraakt.
Niet alleen vóór, maar soms ook na de
geboorte van het kind kan het noodza
kelijk zijn de begeleiding enige tijd voort
te zetten.
En verder: hoeveel ouders, die een
gehandicapt kind verwachten, moeten
ook op onze hulp kunnen rekenen en
wat te denken van vrouwen die na een
abortus in psychische nood verkeren?
Enkele feiten: De N.S.-reklame kan al
niet meer het hele jaar verschijnen. Nu
nog zijn we voor hulp dag en nacht en in
het weekend telefonisch bereikbaar,
maar hoelang kunnen we dit kontinue-
ren? Steeds meer scholen vragen om
voorlichtingslessen, maar we onderne
men zelf geen stappen om nog meer
scholen te werven, omdat we anders niet
aan de vraag kunnen voldoen.
Wil de VBOK de komende jaren haar
werk kunnen voortzetten en uitbriden
dan moeten we nog dit jaar doorgroeien
naar 100-duizend leden.
Daarom is er bij de VBOK een grootse
landelijke ledenwerfkampagne „VBOK
- 100.000!" gestart. De komende weken
gaan honderden vrijwilligers op pad om
leden te werven. Mogen zij ook bij
aankloppen?
Vindt u ook dat er in onze maatschappij
plaats moet zijn voor èlk mens, voor
iedereen? Help dan mee, want dubbele
hulp èn dubbele voorlichting is moge
lijk met dubbele leden.
Geef u vandaag nog op als lid, aarzel
niet: bel 033-638212 of schrijf naar:
VBOK
Antwoordnummer 400
3800 WB Amersfoort
(een postzegel is niet nodig)
of geef u op aan de vertegenwoordigers
van de 'VBOK hier ter plaatse.
Met heel veel dank, namens allen die
hulp nodig hebben en die hulp ver-
Namens de werkgroep:
A. R. van Klinken
Tel. 01870-5250
Met ingang van de nieuwe dienstrege
ling, 28 mei, worden er aan lijn 135 twee
nieuwe ritten toegevoegd.
Van Herkingen Haven rijdt een bus om
7.50 uur die om 8.09 uur in Middelharnis
Centrum aankomt.
Van Ooltgensplaat Weespad wordt om
8.20 uur een bus ingezet die om 9.00 uur
in Middelharnis Centrum arriveert.
Deze bus rijdt niet in de schoolva
kanties.
ZWN hoopt met deze twee extra ritten,
die goed aansluiten op de begintijden
van de scholen, met name scholieren
van dienst te zijn.
Op de Havendag - zaterdag 27 mei - worden in Het Diek
huus aan het Beneden Zandpad foto's tentoongesteld van
de havens van Middelharnis en Sommelsdijk. De foto's zijn
gekozen uit de verzameling van de heer B. Wesdijk en voor
deze gelegenheid door hem opnieuw afgedrukt.
De oudste foto's dateren van het begin van deze eeuw. Er zijn
foto's van het laden/lossen op de Sommelsdijkse Kaai, het
Franse huis of de Visafslag van Middelharnis, de MD 7 met
averij in Noorwegen en vele andere.
De tentoonstelling beoogt een beeld te geven van de havens
in de jaren van toen.
Ongetwijfeld zullen deze foto's uit de oude doos weer tot een
hoop „oh-ja"-reakties leiden.
Bezoekers worden dan ook uitgenodigd hun reakties neer
te schrijven.
De foto-tentoonstelling is ook nog in de week na de Haven
dag te zien. Toegang gratis (27 mei vanaf 10 uur).
In aansluiting op de tentoonstelling worden in Het Diek
huus vanaf 10 uur de Fluzi-fllm en andere (8 mm) films ver
toond. Ter afwisseling wordt de film Delta-finale gedraaid,
deze film brengt de afsluiting van de Oosterschelde in
beeld.
In de avond-uren treden in de foyer Stien en Pierre op met
Rotterdamse levensliedjes, waarbij ook de aktualiteit niet
wordt geschuwd. (Aanvang half negen, toegang 5 gulden).
Organisatie St. serviceburo Middelharnis (tel. 2400).
„Bij U, o Heere, is de gerechtigheid,
maar bij ons de beschaamdheid der
aangezichten", zo werd vrijdagavond
met Daniël 9 7 beleden in de herden
kingsdienst in de „Lukaskapel" te
Sommelsdijk, belegd ter herdenking
van het 35-jarig jubileum van de drie
instellingen van de Herv. Diaconale
Gezondheidszorg (HDG), t.w. het 35-
jarig bestaan van het Verzorgingshuis
„de Goede Ree", het IZVz-jarig van
het Verpleeghuis „de Samaritaan" en
het 10-jarig bestaan van de bejaarden
huisvesting „Het Oudeland". De
dienst, waarin predikant-voorzitter
ds. J. T. Cazander voorging was er een
van ootmoed, van nederigheid en van
dankbaarheid, maar diende zeker ook
tot toerusting van bestuurders en
medewerkers in hun werk. „Het ene
nodige" te blijven betrachten opdat
hun bezig zijn een afspiegeling moge
zijn van de ware CHRISTELIJKE
barmhartigheid.
„Het enig nodige", Christus Zelf had het
in Lukas 10 42 Martha voorgehouden.
„Ook zij „holde en vloog", zoals het
veelal ook hier gebeurt", zo vergeleek ds.
„Jezus waarschuwde de ijverige Martha
voor het gevaar dat ook óns kan bedrei
gen", besefte ds., n.l. voorbij te zien aan
het meest elementaire in de hulpverle
ning, te blijven luisteren naar wat Jezus
zegt: „Ik, Maria, Martha, Ik Stichting
HDG, ben in uw midden als een die
dient".
Ds. bewonderde daarbij het VOLKO
MEN liefdewerk van Jezus Christus, de
enige, echte en waarachtige Diaken Die
in Zijn dienen zelfs Zijn leven gaf
Onverkort blijft de in de hal geschreven
tekswt geboden zo barmhartig te zijn als
God de Vader barmhartig is geweest,
maar dat hoeft niet meer tot in de dood,
dat heeft God als Enige voor altijd
gedaan. Dat bevrijdende - aldus ds. -
dient onze christelijke handreiking te
beperken. „Het ene nodige is Christus
bij je te dragen en geleid door Zijn liefde
en kracht Hem - voorzichtig - te vol
gen", beval ds. Cazander aan en van
harte zei hij het die rabbi na toen die
meende dat iemand die niet in wonde
ren gelooft geen realist is. „Wie hier, bin
nen de HDG niet in wonderen gelooft,
in het wonder van Jezus Christus en
Zijn overgave en in het wonder in de
navolging van Hem is inderdaad geen
realist en staat buiten het leven", zo
besloot ds. de prediking die door de aan
wezigen, bewoners en huidige- en oud-
bestuurders, werd beantwoord met het
zingen van de verzen 1 en 9 van het
Gebed des Heeren.
„We zullen echt weer meer op de fiets
moeten, vooral in het woon-werkver-
keer. Ik zou eigenlijk wel graag zien dat
de koningin die zo lofwaardig over de
stervende natuur heeft gesproken, ons
daarin voorging. Het is bekend dat ze
heel behoorlijk kan fietsen". Aldus prof
dr. J. Pen in zijn bijdrage in de serie „De
prijs van ons milieu", die in Het Parool
werd gepubliceerd.
In de recreatiezaal vond daarna een
informele bijeenkomst plaats. Daar
ondervond het bestuur tal van blijken
van waardering, o.a. van de zijde van het
gemeentebestuur bij monde van burg.
Sleurink en van de zijde van de bewo
ners en de familieraad. Door dhr. Mul
der en mej. de Bonte werd een glas in
lood raam en een nieuwe geluidsinstal
latie voor de nieuwe rolstoelbus aange
boden. Een video-camera werd aan
geboden namens de bewoners, door de
79-jarige mevr. Verolme-v. d. Veer.
>^l^^.l^^.^.4.ll^>^l^^.^.^.^.l^l^l^lf.l^l^^.l^^.^.^.l^l^l^^.l^^.^.^.l^^.^.^.^.l^>^l^^•^■^■>^>^l^^.^■l^l^l^l^^.^■^^
i
EERSTE HOOFDSTUK
Ze vrijen al tien jaar, daarom
vrijen ze maar weinig meer.
Ze zullen trouwen als
zijn moeder dood is, of als haar moeder
dood is, misschien zullen ze eerst allebei
gestorven moeten zijn. Ze wachten met
een wondergroot geduld, zonder enig verlangen.
Want wie zal er naar de dood van een moeder ver
langend kunnen uitzien? Als het zover is zullen ze
het aanvaarden als een noodwendigheid. En
intussen vrijen ze slechts zelden, tien jaar is zo'n
heel lange tijd. Maar ze staan elkander trouw bij
in de vele moeilijkheden van het leven, alsof ze
reeds man en vrouw geworden zijn.
Ze zitten dicht bij elkander, ieder op een baliezak,
achter een oppertje, dat hij gemaakt heeft van het
damhek en een paar bossen stroo. De zwarte kof-
fieketel staat tussen hen in, ze eten brood uit hun
boterhamzakken. Terwijl hij grote happen neemt
loert hij in het krantje, waarin zijn moeder het
brood verpakt heeft.
Ze vraagt: „Mo'je nog een bakje?" Hij knikt, want
hij kan niet praten van zijn mond vol brood. Hij
steekt zijn hoofd buiten het oppertje, slikt en zegt:
„Me kriege dikop regen".
Ze trekt haar zwarte omslagdoek hoger, door het
stroo achter haar rug blaast de wind dunne lucht-
straaltjes. Ze slaat haar rokken dicht om haar
benen, de kou kruipt tegen haar benen op. Met de
hakken van haar plompe veldschoenen graaft ze
kuiltjes in de taaie klei en kijkt wantrouwend naar
de lucht. Er is een vreemd gehuil ergens ver boven
haar, een langaangehouden klaagtoon, die plot
seling afbreekt en even plotseling weer begint.
Grijze wolkenslierten jagen op huizenhoogte
over het veld. De polder is een grauwe verlaten
held van brokken kaal land. Hier en daar een plek
groene wei, waaromheen de verwarde draadafras
tering, met veel scheve palen, overbodig aandoet.
nu er geen beesten meer zijn. Verderop verliest
alles zich in nevels en dampen. Vaag is een boer
derij te onderscheiden met een groep bomen er
omheen, donker in de grijze omgeving. Van het
dorp, op een uur afstand, is niets te zien. Van die
kant komen de klanken van een torenklok, die
acht uur luidt.
Ze luisteren naar het vriendelijke geluid. Ze luis
teren nog als de klok heeft opgehouden. Het zin
gen van een torenklok in de verte doet aan thuis
denken. Zij onderstelt, dat moeder nu uit bed
komt en een bakje gaat zetten, ze maakt de kachel
aan. En zijn gedachten zijn onbestemd, er komt
iets in voor van het dorp, en van de varkens, en
van zijn moeder, die voor de dieren zorgt als hij in
het land is, maar die zich niet altijd even zorg
zaam van haar taak kwijt.
Ergens in de nevel begint een jongensstem een
zwaarmoedig deuntje te galmen. Daar is een
koeiewachter, die de beesten van zijn baas de sui-
kerpeekruinen laat afeten van een pas gerooid
veld. „Koeiewachter op de top, hoelaet gaet het
zunnetje op? Omtrent ketier voor achte. Ik wil
geen koetjes meer wachte".... Het lied gaat over in
een hui- en hou-geschreeuw, er is zeker een weer
barstige koe, die een uitstapje wil maken over
de greppel.
„'t Zou een strop weze", zegt ze in antwoord op
zijn weervoorspelling van daarstraks, „'t is al zoa
laete in den tied. Azze m'n veul waeter kriege dan
komt er van de aerpels niks terecht". Hij bekijkt
aandachtig een hoopje aardappelen, die hier lig
gen om vanavond te worden meegenomen voor
de varkens. Het zijn „kwaje". Het zijn er niet zo
veel, een mandje volk, maar zijn gezicht trekt toch
vol diepe zorgrimpels. Een mandje-vol kwamen
de aardappelen in een voor-acht-ure-schoft, dat is
drie zulke mandjes op een hele dag, dat is bijna
een mud kwade aardappelen, 't Is werkelijk erg.
„Me kenne ze vanaevend aollegaere geeneens
meeneme", zegt hij, als of dat de enige zwarig
heid is.
„Je kent er wel vier verkes van houwe".
„Daer binne nog wel een minke goeie bie om zelf
te eten".
Hij neemt er een van de hoop, met zijn vingers
wrijft hij het slik weg om te onderzoeken hoever
de ziekte de knol heeft aangevreten. Het heeft wei
nig zin om dat te doen, want een zieke aardappel
is een zieke aardappel, onverkoopbaar. Zij zegt
spottend: „Ken heel de femielje wel helpe om aer
pels te eten, 's ochtends aerpels en 's aevends aer
pels". Al is het een plekje niet groter dan een cent,
over veertien dagen is de knol reeds voor de
helft aangetast.
Hij punnikt met de nagel van zijn duim in de
blauwe plek. Om haar gerust te stellen praat hij
tegen beter weten in: „'t Binne d'r nog niet veul,
van een heelen ochtend, nee".
Hij kijkt hoe ze het opneemt, maar hij kan haar
gezicht niet zien. De zijkanten van haar zwart-
strooien hoed zijn laag neergeslagen, bijna tot op
haar schouders. Dat is 's zomers voor de zon en in
het najaar is het voor de wind en voor de
regen.
Weifelend geeft ze antwoord: „'t Gae nogal, jae.
mar as je d'r noe nog rotte oak bie kriegt. En me
hawe dat meedje paerepeen oak nog uut te doeën.
Was dat twe ejaer geleje dadde m'n zoevel rotte
puuten hadde?"
Hij knikt.
„Je wacht ieder jaer veul te lange, dat mos je
niet doeë".
Hij knikt alweer en vergoelijkt: „Och jae". Ze
heeft gelijk, hij heeft het al eerder zo bedacht. Het
is moeilijk. Hij heeft die twee meedjes land, maar
het was beter dat hij ze niet had. Je kunt in het
najaar het werk bij avonden niet doen, in de
zomer gaat dat wel. Hij moet met zijn eigen werk
wachten tot er bij de boer weinig meer te verdie
nen valt. Als Betje hem dan komt helpen kan hij
de vruchten in een dag of tien uit de grond en aan
de put krijgen, soms duurt het langer, het hangt
van het weer af
„Je kon d'r beter een weeke voor verlette. Je zou je
loan d'r best uut haele. Onderlesten kon je twee
gulden voor de aerpels kriege en noe vuur en
daortig stuuvers, dat gaet oak wat schille".
„Och, het is niet anders". Dat is het, waarmee hij
het leven aanvaardt. Om harentwil onderstelt hij:
„Ze kenne weer wel dierder worre". Hij gelooft het
zelf niet. „Bi' je klaer, dan za" m'n danke".
Hij trekt de pet voor zijn ogen en zit lang stil.
Zij bukt diep voorover, zodat de rand van haar
hoed bijna haar opgetrokken knieën raakt.
Zo blijft ze zitten en luistert totdat hij met zijn
mond zal smekken, het teken dat zijn gebed
gedaan is.
(wordt vervolgd)
