De HaOgte! Hoe't begon
De soevereiniteit van God
Wie schrijft er mee
van en over Flakkee?
a)
WOONHAVEN STELLENDAM
■p^rSlMjJ^J^
Boekbespreking:
>^wtrm
Joa oor! Voader heit un broek an!
Uutdrukkingen
Floaters deur ut dialect
Biz. 2
.EILANDEN NIEUWS"
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1989
(11)
Het dorp werd met dit punt verrijkt,
toen Klinkerland werd ingedijkt.
Want immers, in die tijd pas kwamen
de nog bestaande dijken samen.
Dat was in vijjiienhonderd vijf.
Het was bepaald geen tijdverdrijf,
om aan zo'n werk te gaan beginnen.
Men trachtte slechts meer land te winnen.
Met schuierwagen en een schop;
zo wierp men vroeger dijken op!
'n te hoge bloeddruk nooit gemeten!
Oud-Herkingen, dat reeds bestond, 1)
was een wel zeer omstreden grond.
En slechts een zestal jaren later, 2)
verdween die polder weer in 't water.
Maar met de dijk van Klinkerland,
kreeg Herkingen een vast verband,
met eerdere bedijkte gronden.
't Werd met een „scenkeldykx" verbonden,
aan Dirksland en de Oude Plaat.
Het kreeg nog meerder „ruggegraag".
Er werd, zo'n dertig jaren later,
een dijk gelegd door 't „Klaasjeswater" 3)
toen nog „de Bestenwaerd" of 't Breed"
wat men uit de annalen weet.
't Was voor „Oud Herken" een verlichting.
Men werd in noordelijke richting
beschermd door „Sint-Elizabeth
Nu kon er alles op gezet
de zeedijk beter te versterken.
Door 't graven van „verdedigingswerken", 4)
ging al 't gedane werk teloor.
Want daarop brak de dijk weer door 5)
Al ging de zee met stukken strijken,
hardnekkig ging men aan 't bedijken.
Men kreeg het werk ook weer gedaan;
het „Herkens Nieuwland" was ontstaan.
Het was dan ook niet zonder reden,
dat men de Kaaidijk ging verbreden;
met nog een deel der Scharloodijk.
Want nood maakt immers vindingrijk!
Daarop kon men in vol vertrouwen
beginnen aan het dorp te bouwen.
En werd ook na verloop van tijd,
de bouwerij meer uitgebreid!
Men bouwd' angstvallig langs de dijken,
dan was er, mocht het nodig blijken,
een toevlucht binnen handbereik,
te vinden boven op een dijk.
Men ging verhogen en verzwaren.
6)
om 't geen men won ook te bewaren.
Dat is na zware strijd gelukt.
Wij leven nu op dat produkt!
Hoewel, de tijd sloeg zware wonden;
het oude dorpsbeeld werd geschonden,
't Is niet meer wat het is geweest.
Maar dat herleeft pas in je geest,
(en dat zal iederéén ook blijken)
als j oude foto's gaat bekijken!
Arjaon van Herken
1) 1483; 2) 1511; 3) 1532; 4) 1576;
5) 1577; 6) 1604.
Kan een leer verschrikkelijk en gevaarlijk zijn die aan God Zijn rechtmatige plaats
geeft, die Zijn rechten handhaaft, die Zijn genade vergroot, die alle eer aan Hem
toebrengt en elke grond van roemen in het schepsel wegneemt? Kan een leer ver
schrikkelijk en gevaarlijk zijn die aan de gelovigen in gevaar een besef van veiligheid
geeft, die hun in rouw troost versterkt, die in tegenspoed geduld in hen vormt, die uit
hen te allen tijd lof oproept? Kan een leer verschrikkelijk en gevaarlijk zijn die ons
verzekert van de volkomen overwinning van het goede over het kwade en die aan
onze harten een veilige rustplaats verschaft en recht doet aan de deugden van de
Soevereine Zelf? Neen, duizendmaal neen. In plaats van verschrikkelijk en gevaar
lijk te zijn,l is deze leer van de vrijmacht van God heerlijk en en opbouwend, en een
gepast aanvaarden ervan kan niet anders dan ons doen uitroepen met Mozes: „O
HEERE, wie is als Gij onder de goden? Wie is als Gij, verheerlijkt in heiligheid, vre
selijk in lofzangen, doende wonder?" Halleluja, want de Heere, de almachtige
God regeert.
Een duidelijk antwoord op een veelge
stelde vraag. De weerlegging van een
beschuldiging die niet nieuw is. De leer
van Gods soevereiniteit, van Zijn vrij-
machtig en almachtig handelen, de leer
van Hem „die alle dingen werkt naar de
raad van Zijn wil" en „Wien al Zijn
werken van eeuwigheid bekend zijn"
zou een lastering van God betekenen en
een gevaar voor mensen. Toch niet!, zo
lezen we hierboven, integendeel - ze
brengt Gode lof en aan de gelovige uit
nemende troost.
Fundamenteel
Deze stellige beweringen komen uit de
pen van iemand die over dit centrale
onderwerp ook heel anders heeft ge
dacht. Door Gods genade echter is hij
voor de leer der genade ingewonnen. En
daarvan heeft hij krachtig getuigd. Ar
thur W. Pink. Van hem verscheen on
langs voor het eerst een boek in het
Nederlands. De titel luidtd „De soeverei
niteit van God". Wijlen de heer J. Kout-
staal vertaalde dit werk, ds. K. Veldman
van Nederhemert schreef een voorbe
richt en ds. P. de Vries en Opheusden
verzorgde het voorwoord. Verder bevat
het nog een Woord vooraf uit 1961 van
de oorspronkelijke Schotse uitgever.
Wie was A. W. Pink? Hij werd in 1886
geboren in de Engelse stad Nottingham.
Hoewel hij een christelijke opvoeding
ontving, keerde hij zich aanvankelijk af
van wat hij van thuis meekreeg. Rond
zijn twintigste jaar trad hij zelfs toe tot
het theosofisme. De waarschuwende
woorden van zijn vader brachten hem
echter in 1908 op krachtige wijze tot
inkeer. Zijn bekerin gviel samen met een
duidelijke roeping het evangelie te gaan
prediken. De eerste jaren kwam hij
terecht in en voelde hij zich thuis bij het
arminianisme. Totdat het God beliefde
hem in aanraking te brengen met de
werken van reformatoren en puriteinen,
die hem tot grote zegen werden. Hij was
gewonnen voor de bijbelse leer van
recht en genade. Het in 1918 gepubli
ceerde werk „Theo Sovereignty of God"
weerspiegelt deze verdieping in Pink's
geestelijke leven. Het is een onmisken
bare vrucht van kennisname van de
genoemde werken - nog meer dan dat:
van een bevindelijke omgang met het
Woord des Heeren. Vanaf 1930 bracht
hij zijn leven door met studeren en
schrijven. Hij overleed in juli 1952 op
het Schotse eiland Lewis.
U begrijpt het al - het boek van Pink dat
onlangs op de Nederlandse markt
kwam, is een vertaling van het ge
noemde werk dat hij in 1918 schreef De
titel geeft de inhoud duidelijk weer. Het
behandelt het zeer fundamentele thema
van Gods oppermacht en hoge wijsheid,
in de dogmatiek genoemd de soevereini
teit Gods. Om direct een misverstand uit
te sluiten: de inhoud van dit boekje gaat
niet op in een leerstellige uiteenzetting,
noch minder in een krampachtige ver
dediging waarbij dit leerstuk voor het
verstand aannemelijk moet worden
gemaakt. Wel hecht de schrijver aan een
zuivere en evenwichtige weergave van
de bijbelse leer. Maar niet om de koele
logica te bevredigen. De spits van dit
boek is gericht op de praktijk der godza
ligheid. Dat blijkt door het hele boek
heen maar vooral in hoofdstukken als
„Gods soevereianiteit en het gebed",
„Onze houding jegens Gods soevereini
teit" en „De waarde van dit leerstuk".
Niet de vrijblijvende beschouwing mag
het doel zijn, maar de zaligheid der zie
len en de eer des Heeren. Zo wil dit
boekje gelezen worden.
De Godheid van God
Het eerste hoofdstuk is getiteld „De vrij
macht van God en de tegenwoordige
tijd". Let wel - Pink schreef zijn boek in
1918, aan het einde van die ontzettende
wereldbrand die de Eerste Wereldoorlog
wordt genoemd. Waar is God?, zo luidde
alom de roep. Wie beheerst tegenwoor
dig de dingen op deze aarde: God of de
duivel? Temidden van die vertwijfeling
liet Pink de Schriften horen. „Godzit op
de troon van het heelal. De scepter is in Zijn
handen. Hij bestuurt alle dingen naar de
raad van Zijn wil Van elke kansel in
dit land moet het uitgeroepen worden dat
God wèl leeft, dat God wèl acht slaat dat
Godwèl regeert. Het geloof is nu in de smelt
kroes, het wordt door het vuur beproefd en
er is geen vaste en voldoende rustplaats voor
het hart en de ziel dan in de troon van
God".
God is God! Hij is soeverein. Over alles.
Niets is onttrokken aan Zijn alwijs
bestuur. De natuur en de geschiedenis -
het is alles betrokken in Zijn vrijmacht.
Zo is de HEERE ook vrij in de zaligheid
van zondaren. Wie - en hoe.
MeubelExpo Woonstyle Meubelcentrum Delta
De HEERE is Zijn genade aan niemand
verplicht en Hij leidt elk van de Zijnen
langs de weg die Hem behaagt. Aan „De
vrijmacht van God in de zaligheid van zon
daren" wijdt Pink een uitvoerig en heel
lezenswaard hoofdstuk; de onderverde
ling is naar trinitarische orde. De vol
maakte eenheid en de duurzaamheid
van Gods werken worden aangetoond.
Elke Persoon in de Godheid werkt met
instemming van en in harmonie met de
andere Personen. Er is in God geen
tegenstrijdigheid. God de Vader verkoos
bepaalde mensen tot zaligheid. God de
Zoon stierf voor de Zijnen en God de
Heilige Geest maakt de verkorenen
levend. Tot eer van God-Drieënig.
Ik bemerk dat ik in dit ene artikeltje u
geen voldoende beeld kan geven van dit
(niet erg omvangrijke maar toch wel
heel rijke) boekje. Daarom wil ik een
volgende keer apart ingaan op zijn ant
woorden op een aantal tegenwerpingen.
Nu volsta ik met nog een aantal elemen
ten uit dat ene centrale hoofdstuk u door
te geven.
Pottenbakker
De mensheid in de hand van God is als
de klei in de hand van de pottenbakker.
Zo stellen de Schriften der Waarheid de
zaak voor. In deze tijden van menselijk
pochen, verstandelijke trots en vergod
delijking van de mens - aldus Pink - is
het nodig te beklemtonen dat de potten
bakker zijn vaten voor zichzelf vormt.
Hoe vernederend dat voor de mens ook
is. God eist het onbetwistbare recht op te
doen met het Zijne wat Hij wil.
Was er in de uitverkorenen iets, dat
Gods hart tot hen trok? Pink's antwoord
is ondubbelzinnig: „niets"! De oorzaak
van Zijn keuze ligt niet in de mildheid
van hun hart, niet in hun ernst en ijver
om God te zoeken, niet daarin dat God
voorzag dat ze zouden geloven, niet in
hun liefde tot de waarheid. God Zelf
nam het initiatief. Hij verkoos hen die
Hij verkoren heeft, eenvoudig omdat
Hij koos hen te kiezen....
Pink wijst erop dat het werk van de Heilige
Geest nodig is om de zondaar tot Christus te
brengen en zijn ingeboren tegenstand te
overwinnen. Van nature zijn Gods uitverko
renen kinderen des tooms net als de ande
ren en als zodanig zijn hun harten in
vijandschap tegen God. Maar deze vijand-
SINT ANNALAND
„V.Z.O.S." viert gouden jubileum
Het Christelijk Gemengd Zangkoor
„V.Z.O.S." uit Sint Annaland hoopt D.V.
op zaterdag 25 februari a.s. haar gouden
jubileum te vieren. Eén en ander zal her
dacht worden op voornoemde datum
met een zangavond 's avonds om 19.00
uur (zeven uur) in de Nederlandse Her
vormde Kerk.
Daar men een grote belangstelling ver
wacht, zijn de deuren van de kerk reeds
om 18.30 uur (half zeven) open.
Na afloop van deze zangavond, waar
aan zullen meewerken de soliste Pau
line van der Werf en de organist André
Keijzer is er een receptie in het Her
vormd Verenigingsgebouw aan de Kerk-
ring tot 23 uur (elf uur).
Wijlen de heer K. Koetsdijk, destijds
onderwijzer aan de School met de Bijbel
heeft de zangvereniging opgericht, waar
van hij ook optrad als dirigent van het
koor.
schap van hen is overwonnen door de Geest
Het is een gevolg van Zijn wederbarend
werk dat zij in Christus geloven. Is het dan
niet duidelijk, zo vraagt Pink zijn lezers, dat
de reden waarom anderen gelaten worden
buiten het Koninkrijk van God, niet alleen
is omdat zij niet willen ingaan, maar ook
omdat de Heilige Geest niet zo met hen
gehandeld heeft? Dat is een aangrijpende
zaak - maar het maakt temeer duidelijk
dat de Heilige Geest soeverein is in de uitoe
fening van Zijn kracht Zoals de wind
blaast waarheen hij wil zo werkt ook de
Heilige Geest waar het Hem behaagt
(wordt vervolgd)
N.a.v. Ds. A. W. Pink,
De soevereiniteit van God.
Uitgeverij De Banier der Waarheid,
postbus 81004
3000 GA Rotterdam.
152 pag. Prijs 19,90.
Middelhamis
J. M. J. Kieviet
Van de heer Visvliet kregen we een interessante bijdrage voor de rubriek
Wie schrijft er mee.... We hadden de uitdrukking „Vader heeft de broek
aan" nooit gehoord, wel van moeder etc. waarbij vader dan op de tweede
plaats kwam. Dat leuke „aftelversje" van een kinderlijfje hadden we ooit
wel eens gehoord, niet op precies dezelfde manier, maar we vmden het heel
leuk dat u dat weer eens uit het verleden heeft gehaald. Misschien kunnen
jonge moeders het weer invoeren bij hun kind. Meneer Visvliet als u nog
meer van dat leuks in gedachten komt, s.v.p. zet het op papier en wees zo
vriendelijk het ons te sturen. We denken dat veel lezers er ook hun plezier
aan zullen hebben.
Redaktie
Dat zei un moeder vroeger wellus tegen heur kind, as 't heur maf bleef
lastug valle mit vraegen of zeure om un kleinigheid. Ze bedoelde daer-
mee te zeggen: „Hou noe mar 's op, oor; ik gaen dur nie mêêr op in; 't
gae me noe vervele; schei noe mar 's uut!"
Waerom jüüst deze üütdrukking is me nie bekend!
't Was dienk 'k dezelfde moeder, die leut maekte mit 'n nog kleiner
kind. Ze pakte dan van 't haod tot de voeten diverse lichaemsdêlen op
'n rijtje vast, in zei daerbie: KruUebol
Kijkuit
Snuituit
Snipsnap
Kinnebak
Melkvat
Tonnebüük
Rillebil
Knieschief
Sneenebeen
Voetentrap
Teentuit;
Bommelaartje, bom!
Alles van m'n relletje!
Kom m'n liefje, kom!
Tot groot vermaek van allebeije! (Of: in plekke van „m'n relletje", de
eigen naem van heur kundje.)
Koos Visvliet
Van de heer v.d. Laan ontvingen we weer wat uitdrukkingen die we graag
doorgeven. Een verzoek aan onze inzenders van „Uutdrukkingen": wilt u
er s.v.p. de vertaling in het „Nederlands" bijzetten vooro onze niet-
dialectsprekende lezers. Wie weet bijv. nog wat Juun om den dorden" is,
zelfs onder jonge eilanders. Wel bedankt heer v.d. Laan.
Redaktie
Naar aanleiding van uw verzoek in Eilandennieuws onderstaand een
aantal uitdrukkingen en gezegden, meest in Goeries dialect.
Hie doe mee voor spek en bóonen (hij telt niet mee)
Hie riedt mee op de koeierik.
Ze behandelen je voor snot en vuule butter.
Hie is deur un uul uutebroeid (niet erg snugger).
Elf ure verzoete of verzure.
Ze stieren je van kasje naer de muur.
Hie is as een hom torn (is dronken).
Voor de diverendasie (voor ontspanning).
Hie is veraltereerd (in de war).
Wat sitten me hier te koeksmouten.
Ze kunnen goed mit mekaore akkerdeere (goed opschiete).
Mit vlaegen ka je niks mit z'n beginne.
't Is schoon licht dag.
Der is geen kwêeltje an.
Dat gieng schierlijk.
't Gieng mit gatje deur de goote.
Hie hao 't aopje (onwel door de warmte).
Juun om den dorden.
Maarige is 't un haogdag (feestdag).
Vroeger hao je een cent van blad.
Als u uw naam niet onder een stukje wilt hebben, schreven we al eens, dan
respecteren we dat. Niettemin zijn we blij met stukjes ook al wilt u uw
naam niet genoemd hebben. Zo'n stukje volgt dan hier weer.... en alks je
het dan leest dan dienk je: Bel bel, zukke diengen bluve lang hange in as
kind zou je deur de groend wille gaenEn achteraf denk je wellicht wat
was het nou helemaalMaar de suggestie die u deed, „klêêrmaekers-
dochter" is zo gek nog niet.... Wie denkt er nu bijv. dat een termijn geen
termien is, azzen gjeen Flakkees of Goerees praet. Tot nader bericht
hopen we.
Redaktie
Ik dienk dat ur wel maansen binne die net as ik niet wisten of un woord
noe Hollands of Flakkees was. Daer binne oak leuk verhaelen over te
schrieven. Ik zal ur mit ijeen beginnen. Wie volgt?
Ik zat op de laegere school in Menheerse. We hadden handwerkles van
juffrouw Blok.
Asje un opgedraegen taek ofhad, mocht je iets voor je eigen doen. Ik
wilde graegun kleedje burduuren. De kleur van de burduurzieje mocht
je zelf uutkiezen.
Ik kreeg un kleedje mar noe de kleur van de zieje nog. Ik vond
rose zo mooi.
Mar hoe zei je dat noe in 't Hollands? Was ut noe raas of rose. Ik gokte
op raas.
Ik vroeg dus netjes óm uw raas burduurdraedje. „Wat?", zei juffrouw
Blok in ze keek me an of ik ze voor de gek hield. Ik zei mar weer netjes:
„Raas, juffrouw."
Toen begonnen de meisjes in de klas te giegelen in ik begreep mun
fout.
Ik kreeg un hóód zo road waer dat rose draedje bleik bie zag.
mar zo'n flaeter voor de klas vergeet je nooit mijeer.
Un klêêrmaekersdochter
8000 m' zit- slaap- en eetkamers, vloerbedekking, gordijnen,
zonwering, keukens, badkamers en sanitair.
Vlakbij elkaar op het industrieterrein van Stellendam,
bij de gezellige vissershaven en de Haringvlietsluizen.
Geen files, ruime parkeergelegenheid en plezierig woonwinkelen.
Voor elk budget, voor ieders smaak.
Plus voor iedere koper 'n gratis diner voor-twee in een
gezellig visrestaurant.
Industrieterrein Stellendam/Bij de Haringvlietsluizen, afslag Havens
