Flakkee schrijft historie
Goerees' zwembad maakt het leven
weer wat aangenamer
1988,12 november
Burgemeesters namen
politie petitie in ontvangst
Zendingsavond
Extra kerkdiensten
Ger. Gemeenten
Sempre-Crescendo
naar topconcours!
DINSDAG 15 NOVEMBER 1988
No. 5749
POSTBUS 8 3240 AA MIDDELHARNIS
Redactie en administratie: Langeweg 13, Sommelsdijk
Tel. (01870) 2629. Na 5 uur (alleen voor redactie) tel. 01870 - 3392
FAX 01870 - 5736
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
ABONNEMENTSPRIJS 11,50 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 35 cent per mm; bij contract speciaal tarief.
Giro 167930 Bank: Rabo Middelhamis Rek. no. 3420.01.108
Zaterdagmiddag j.l. vond in liet Ver-
enigingsgebouvr „De Schakel" te
Dirksland een Flakkees-historische
gebeurtenis plaats: het eerste én het
tweede exemplaar van het dialectboek
over Flakkee werd door dhr. Pau
Heerschap, één van de drie auteurs,
aangeboden aan resp. burg. C. Over-
sier van Dirksland en burg. G. van Vel
zen van Goedereede. Twee burge
meesters die beiden in hun „moer
staal" een toespraak hielden. De
andere auteurs zijn: mevr. Soldaat-
Poortvliet en mevr. v.d. Broecke-de
Man.
Het was een middag, die van, voor en
door vrienden van het dialect tot een
onvergetelijke werd. Flakkee op z'n flak-
kees en het betekent: „geweun" praete,
zoals de presentatrice van deze middag,
Cathy Westdorp, het uitdrukte. Er was
geen woord Hollands bij!
De voorzitter van de Zeeuwsche Ver. van
Dialectonderzoek, mevr. drs. A. F. van
der Sande, opende de rij van sprekers.
Ze betreurde het dat mevr. v.d. Broecke-
de Man om gezondheidsredenen niet
aanwezig kon zijn. (In de krant van vrij
dag j.l. hebt u uitvoerig over de auteurs
kunnen lezen).
„Maar in gedachten is ze bij ons", aldus
mevr. v.d. Sande. Ook de SLOF was voor
opnamen aanwezig.
Mevr. v.d. Sande verhaalde in haar toe
spraak, in het Zeeuws uitgesproken, hoe
lang geleden de koppen van de eilanden
Goeree en Schouwen zo dicht bij elkaar
lagen dat de mensen elkaar konden toe
roepen. Van Goeree vandaan riepen ze
„joe" en van Schouwen antwoordden ze
„jie". En zo is het altijd gebleven.
De wording
van het dialectboek
Alvorens tot de officiële aanbieding van
de eerste exemplaren over te gaan, ver
telde dhr. Heerschap hoe het boek over
Flakkee (het achtste in de wijde regio)
tot stand gekomen was.
De idee ervoor was een aantal jaren
geleden al geboren. Dhr. A. Wagner,
mevr. Soldaat-Poortvliet en Cathy West
dorp stonden aan de wieg ervan. Later
kwam P. Heerschap erbij. „Want", aldus
Cathy, „Pau heit 'r voor geleerd in hie
weet 'r veul van".
Volgens Heerschap hadden er gemakke
lijk twee boeken geschreven kunnen
worden: één over Goeree en één over
Flakkee. Maar dat werd toch te ingewik
keld. Het is een boek geworden dat voor
iedereen leesbaar is.
Oenig uitje heeft hij naar mevr. v.d.
Broecke-de Man in Vlissingen gemaakt.
Er werd daar, onder het genot van vele
kopjes thee, ijverig gewerkt.
Hij schetste voorts hoe het boek in de
loop der jaren steeds meer vorm kreeg.
Hij deed dit op originele wijze door het
te vergelijken met een groot wandkleed,
dat stukje bij beetje door veel Flakkeeë-
naars is vol geborduurd. „Er zijn welis
waar nog enkele lege plekken, want er
zullen altijd nog dingen ontbreken; b.v.
de Flakkeese uitdrukkingen", bekende
dhr. Heerschap.
In vergelijking met de kop van Goeree
en Dirksland is de oostkant van het
eiland minder goed uit de verf ge komen.
Zeer waardevol bleken verschillende
stukjes uit onze rubriek „wie schrijft er
mee...." te zijn. Het was weleens moeilijk
een schrijverervan te achterhalen, want
ja, wie zou nu b.v. „Lena van de petero
lie" zijn?
De mensen
achter het dialectboek
Voortbordurend op het figuurlijke wand
kleed, waarvan mevr. v.d. Broecke-de
Man het patroon gemaakt heeft, noem
de dhr. Heerschap nog vele anderen, die
tot je invulling ervan hadden bijgedra
gen. We noemen onder meer: Mevr.
Soldaat-Poortvliet: „ze wist haest alles",
de Flakkeeënaars, die door Heerschap
zijn geïnterviewd middels een band
recorder, het Eilanden-Nieuws, de uitge
ver C. van Koppen uit Ouddorp: „een
fijne uitgever, hij laat je doen wat je
wilt", drukkerij de Waal: „Ik kon er altijd
binnenlopen" en natuurlijk de Zeeuw
sche Vereniging, die het eveneens moge
lijk maakte deze middag te organi
seren: „bedankt".
Uitgever C. van Koppen toonde zich bij
zonder blij met de verschijning van het
dialectboek. Het uitgeven van boeken in
de Flakkeese taal is intussen een hobby
voor hem geworden.
Hij las een stukje vooruit het hoofdstuk:
geld en handel. Er wordt hierin verteld
hoe vroeger de beurs in Ouddorp ver
liep. Hij overhandigde hierna het boek
aan Pau Heerschap, die het op zijn beurt
aan burg. Oversier overhandigde.
Burg. Oversier, geboren in Oude Tonge
en met een Nieuwe Tongs meisje ge
trouwd, hij zegt nu „vuufin plaats van
„vijf, bedankte in rap Flakkees voor de
eer om het eerste exemplaar in ont
vangst te mogen nemen.
„Dit was de commissaris van Zuid-
Holland niet gelukt om een toespraak in
het Flakkees te houden".
Hij zwaaide de auteurs van het dialect
boek veel lof toe. Mevr. v.d. Broecke-de
Man, „aan wie toch niet voor niets laatst
de zilveren anjer is uitgereikt", vond
de burgemeester.
Hij bewonderde haar werklust. Dit gold
ook voor mevr. Soldaat-Poortvliet, die
een grote vitaliteit heeft. Pau Heerschap
prees hij om diens inzet en het vele werk,
dat hij voor het dialectboek gedaan
heeft.
Burg. Oversier sprak voorts wel de vrees
uit dat veel woorden uit het Flakkeese
dialect in de toekomst teloor zullen
gaan. Flakkee is geen eiland meer en het
dialect heeft veel negatieve invloeden
van buitenaf te verduren; radio en t.v.,
vervoer, en door de ontsluiting vestigen
zich steeds meer Nederiandstaligen.
Hij noemde ook voordelen: je wist pre
cies of een woord met een korte of lange
ij geschreven moest worden. Bovendien
ondervond hij dat het vertrouwen van
burgers met problemen, sneller gewon
nen werd door de mensen in het Flak
kees aan te spreken.
Tenslotte bood hij de Zeeuwsche Vereni
ging een kado aan: een Melissantse
koeiewachter.
Burg. van Velzen bleek tot veler verras
sing ook een dialect te spreken: Zuud-
Bevelands. Hij begon zijn toespraak
door de bolus, die bij de koffie gepresen
teerd was, een „jikkemiene" te noemen.
Bovendien was de bolus niet echt
Zeeuws, vond de burgemeester, want er
zat kaneel in en dat hoort er niet in
tuus.... Hij had zich voor deze middag
moeilijk vrij kunnen maken maar was
gezwicht voor de uitdaging om een toe
spraak op z'n Zuud-Bevelands te hou
den. „Praet mar geweun boers".
Hij toonde zich eveneens bijzonder ver
heugd dat het dialectboek over Flakkee
nu verschenen is. Maar evenals burg.
Oversier vroeg hij zich af of het dialect
in de loop der jaren door verschillende
invloeden niet grotendeels zal verdwij
nen. Van de mededeling van Pau Heer
schap: „het boek is klaer", had hij met
vreugde kennis genomen.
Hij eindigde zijn toespraak met: allee,
bedankt voor 't luusteren".
Vervolgens werd door Pau Heerschap
het derde en vierde exemplaar van het
Flakkees-historische boek uitgereikt
aan weth. L. C. Kievit te Middelharnis
en weth. C. L. M. de Wit te Oude
Tonge.
Vanaf heden is het boek in elke boek
handel te verkrijgen voor de prijs van
ƒ34,90.
De RijkspoUtie die gisteren met 120
aktievoerende collega's in Hellevoet-
sluis aanwezig is geweest heeft daar
een petitie aangeboden aan de burge
meester van die gemeente. Dhr. v.d.
Jagt heeft die mede namens zijn
ambtscollega's van o.a. de Flakkeese
gemeenten in ontvangst genomen.
Hij maakte de protesterende politie
mensen duidelijk dat de burgemeesters,
zich verantwoordelijk wetend voor de
openbare orde en veiligheid, ingrijpen
de kortingen op de korpsen af zullen
wijzen. „Wij zijn er ons van bewust dat
de taakvelden van de politie zijn uitge
breid en de werkdruk groter en ingewik
kelder is geworden", aldus dhr. v.d.
Jagt.
De burgemeesters weten zich overigens
beperkt in de verdere uitvoering van de
petitie. Uiteraard zal die aan de gemeen
teraden ter kennis worden gebracht
maar het is aan de politieke fracties om
zich tot hun geestverwanten in het Par
lement te richten. Overigens waren in
Hellevoetsluis de Tweede Kamerleden
v.d. Heiden (CDA) en Hummel
(PvdA) aanwezig.
„Een goede politie vraagt z'n prijs", be
greep dhr. v.d. Jagt, met waardering over
„onze" politie sprekend. Beslissingen
over de toekomst van de politie worden
echter in Den Haag genomen, zo maak
te hij de beperkingen van de 7 verzamel
de magistraten duidelijk.
De burgemeesters hebben in elk geval
zoals door de aktievoerenden ge
vraagd de zorgen van de politie ge
deeld. Het korten op de politiesterkte zal
zo werd gewaarschuwd de proble
men die er nu al zijn ontoelaatbaar ver
hogen, zodanig dat de burgers er de du
pe van zullen worden, de normen in de
maatschappij nog verder zullen verva
gen en de politie nog meer achter de fei
ten aan zal lopen.
Het is daarentegen de oprechte wens
van de politie de rechtsorde daadwerke
lijk, te handhaven en hulp te verlenen
aan hen die die hulp behoeven.
Inkrimping van de personeelssterkte zal
dat evenwel onmogelijk maken.
c .3 c c r^BSSIS}
NIEUWE TONGE
Op D.V. zaterdag 19 november a.s.
wordt een zendingsavond gehouden in
Elim. Aanvang half 8.
Opening door ds. A. Belder. Daarna zal
ds. K. Groenendijk vertellen en met
dia's tonen wat hij zag en hoorde van het
werk der zending in Kenya.
Er zal voor de Zending een koUekte
gehouden worden.
Deze avond wordt belegd in samenwer
king met de Zendingscommissie GZB/
IZB en het Zaterdagavondjeugdwerk,
leder is hartelijk welkom.
Nlaandtrekking
100
Wilhelminalaan 17
Dirksland
OUDDORP
Aktie „Colombine Westbroek"
Onder deze naam zal de Vrouwenver
eniging „Ora et Labora" op zaterdag 19
november D.V. een aktie houden door
huis-aan-huis koekjes te gaan ver
kopen.
De opbrengst van deze aktie is bestemd
voor de bouw van een leukemie centrum
bij de Dr. Daniël den Hoedkliniek te
Rotterdam.
Ook giften zijn hartelijk welkom.
MIDDELHARNIS woensdagavond
7.30 uur ds. N. W. Schreuder van
Goes, bed. H.D.
STAD aan 't HARINGVLIET woens
dag (dankdag) 3.00 en 7.00 uur (H.D.)
ds. A. J. Gunst van Terneuzen.
OOLTGENSPLAAT woensdag
avond 7.30 uur ds. J. de Pater, Krab-
bendijke.
Voor de vele tientallen genodigden die
vrijdagmiddag in Stellendam de ope
ning van het zwem- en recreatiebad 't
Zuiderdiep bijwoonden leek weth. L.
Visser de grote afwezige, maar 't
mocht duidelijk zijn dat de erkende
voorvechter van het projekt zich dees'
glorieuze gebeurtenis niet zou laten
ontgaan. Welgemoed en onversaagd
stortte hij zich vanuit de waterglijbaan
te water, gekleed en wel zoals hij een
kwart eeuw geleden ook het zwembad
van Middelharnis geopend had. In
vergelijk met het eigen Stellendamse
bad vond hij het Middelharnisse bad
van toen maar een kleinigheidje. 't
Zuiderdiep...., dat is pas uniek in de
geschiedenis...!
„Er is een wens in vervulling gegaan.!"
kon dhr. Visser, inmiddels weer in 't
droge pak, verzekeren toen het gezel
schap in „'t Haegse Huus" bijeen kwam
om de feestelijke opening te vieren. En
wie er allemaal waren, vertegenwoordi
gers van de Banken, de pohtie, de brand
weer, de zwemclub, van de gemeente en
vertegenwoordigers van het zwembad
personeel, van de hoofdaannemers en
de onderaannemers, zeer zeker de ge
meentebestuurders en de commissie
beheer gem. accomodaties, vertegen
woordigers van de scholen, relaties van
het zwembad en van de zwembonden,
kortom een zaal van 't Haegse Huus
mudvol sympathisanten van de nieuwe
prachtige accomodatie die zo zei
burg. van Velzen „het leven in Goede
reede weer wat aangenamer maakt".
Zéker vond dat wethouder Visser die
zich vele jaren lang voor de totstandko
ming ervan had ingezet, voor hém der
halve ook de eer in de vorm van zijn
duik de officiële opening te kunnen
plegen.
„Als er iets unieks is dan is het dit zwem
bad!" zo propageerde de wethouder. De
avond tevoren, bij de generale repetitie
had hij zich nog moeizaam door de glij
baankoker moeten wringen maar nu, bij
de opening werd hij als op vleugels
gedragen, plons.... en daar gingen de
handen in triomf omhoog, „want", zou
dhr. Visser op de bijeenkomst in 't
Haegse Huus zeggen: „'t is een lange weg
geweest!"
Sinds 1960 hoefde de Stellendamse
jeugd niet meer met levensgevaar in de
haven te leren zwemmen, omdat de
NESTUM, hoofdaannemer van de
bouwvan de spuisluizen, voor 150.000,-
een buitenzwembad bouwde. Een écht
nieuw zwembad, dat verlangen rees
meer en meer sinds het begin van de
tachtiger jaren; er werden zelfs driedui
zend handtekeningen verzameld en in
de gemeenteraad liet vooral weth. Visser
geen mogelijkheid onbenut om het
zwembad-verlangen levendig te hou
den. Het werd niet zomaar een dak
boven het inmiddels verwarmde buiten
bad, maar een helemaal nieuw zwem
bad waar de raad zo'n 5,3 miljoen voor
over heeft gehad. „Een zaak om trots op
te zijn!", zo waardeerde dhr. Visser. Het
buitenbad wordt bij wijze van proef een
jaar lang in stand gehouden en 't is dhr.
Vissers' hartelijke wens dat ook de aan
wezigheid van dat bad bestendigd zal
kunnen blijven. Ieder die aan de tot
standkoming heeft meegewerkt en zij
die met groot geduld wachtten, zoals
„moeder overste" mevr. Snoeij en zeker
ook haar echtgenoot, de bezige bad
meester Snoeij.
Trots
Trots en tevredenheid was er zéker ook
bij burg. van Velzen die een opsomming
gaf van de kapitaalsinvesteringen die de
gemeente Goedereede de laatste jaren
heeft gepleegd; in 1986 was het 4,5 mil
joen voor het m.fg. „Dorpstienden" te
Ouddorp, in 1987 gevolgd door 1,5 mil
joen voor het sportveldencomplex te
Ouddorp, vervolgens medio dit jaar 2,5
miljoen voor uitbreiding van de visaf-
slag en, door dhr. van Velzen „de klap op
de vuurpijl" genoemd, thans 5 miljoen
voor het zwembad dat overigens, geluk
kig maar, enorm veel belangstelling
geniet zodat het exploitatieverlies zich
rond de 150.000,- verhoudt, zo'n 15,-
per inwoner en daar zal menige ge
meente jaloers op zijn!
Gelukwensen
Gelukwensen te over, uitgesproken door
dhr. Oechies namens de Hoofdaanne
mer POD. Namens zijn bedrijf en een
aantal meewerkende bedrijven bood hij
een geschenk onder couvert aan! Dhr. J.
van Seters en mej. Grootenboer die elk
de naam 't Zuiderdiep hadden bedacht
boden een kleurenfoto aan en kregen
van gemeentewege elk een gratis jaar
abonnement. Namens de Zwemclub „de
Stelle" was het dhr. Hansen die een aan
de gevel van het zwembad aangebrachte
Olympische afbeelding van een zwem
mer aanbood, 't Was duidelijk dat „de
Stelle" bijzonder ingenomen is met het
zwembad dat als „ons eigen bad" ge-.
noemd wordt nadat vele jaren lang voor
de zwemtraining in de winter naar
andere baden moest worden uitgewe
ken. „Als zwemclub hopen we zó'n
niveau te bereiken dat er in 't hele land
over ons en over ons bad zal worden
gesproken!" zo vertolkte dhr. Hansen
het voornemen van zijn club.
Zuiderdiep-dagtrip
De beschrijving van een Zuiderdiep-
dagtrip werd door dhr. L. X. den Hollan
der, voorz. van de VW in het voor
uitzicht gesteld. Vanuit Ouddorp zou
zo'n tocht via de fietsroute en de vogel-
observatiepost naar het nieuwe zwem
bad kunnen leiden, vandaar vervolgens
naar het dorp Stellendam, het Stellebos,
de ganzenobservatieplaats in de Zuider-
dieppolder, de Haringvlietexpo en ver
volgens opnieuw richting Goedereede.
Het zwembad wordt door de VW als
een enorme aanwinst gewaardeerd.
MIDDELHARNIS
Op het K.N.F.-concours te Beuningen
werd zaterdagmiddag j.l. door de Ko
ninklijke Fanfare Sempre-Crescendo
Middelhamis/Sommelsdijk onder lei
ding van dirigent Arie Stolk een toppres
tatie geleverd.
In de stampvolle zaal „De Tinnegieter"
werden zowel het verplichte werk, The
land of the long white cloud van Philip
Sparke als het keuzewerk Raphsodie in
Brass van Dean Goffin virtuoos uitge
voerd. De jury bestaande uit de heren
Piet Stalmeier, Kees Vlak en Rinus Rats
honoreerden de vertolkingen met res-
pektievelijk 163,5 en 162,5 punt. Een
puntentotaal dus van 326, goed voor een
eerste prijs met onderscheiding.'
Door dit resultaat, waardoor voorzitter
Jan van Lente weer een wimpel in ont
vangst mocht nemen, plaatst Sempre
Zwemparadijs
Badmeester/manager dhr. Snoeij was
het met die waardering uiteraard hele
maal eens. „Een zwemparadijs!" noem
de hij zelf het bad dat, zo wist hij, al tot
in de verre omtrek bekendheid heeft
gekregen. Ook de eigen bevolking heeft
zich bijzonder zwem-minded getoond,
zo ook het gemeentebestuur, waardoor
is voorkomen dat het Stellendamse bad
zoals zoveel andere baden het slachtof
fer van bezuinigingen zou zijn gewor
den. Nu er zelfs een kapitaal nieuw
zwembad tot stand gekomen is liet dhr.
Snoeij graag zijn bewondering voor die
bestuursdaad horen: „geweldig dat een
betrekkelijk kleine gemeente als de onze
dat presteren kan", zo luidde zijn
waardering.
Graag gaf dhr. Snoeij het voornemen
van hem en zijn medewerkenden te ken
nen het bad en de verdere accomodatie
in optimale staat te houden. Daarin past
geen papiertje op de grond en geen
spatje op de spiegels, wél een voortdu
rende waakzaamheid van het personeel
omdat niet het kleinste kleinigheidje
fout zal mogen gaan. In de jaren van het
bestaan van het openluchtbad waren er
zo'n 1.125.000 bezoekeres geweest en
gelukkig hebben zich ook daar nooit
ongelukken voorgedaan.
Het nieuwe bad heeft inmiddels al meer
dan 22.000 bezoekers gehad, „het heeft
de stoutste verwachtingen overtroffen!"
aldus de welgemotiveerde heer Snoeij.
zich automatisch voor het landelijk
Topconcours te Arnhem in 1989, nota
bene het jubileumjaar van de vereni
ging.
In de beoordelingsrapporten liet de jury
zich lovend uit. Hierin stond onder
meer vermeld, naast opmerkingen als
virtuoos spel, prima solisten enz., dat zij
hadden genoten van een opmerkelijk
orkest én dirigent. Het jurylid Kees Vlak,
bekend componist in de fanfarewereld,
was zozeer onder de indruk dat hij diri
gent Arie Stolk spontaan een door hem
geschreven en nog niet eerder in Neder
land uitgevoerd werk aanbood.
Onder de toehoorders in de zaal bevon
den zich naast de vele trouwe supporters
van Sempre ook de burgemeester van
Middelharnis, mevrouw Sleurink-Rab-
binge en haar man. Ook zij was verguld
met het resultaat.
Na afloop van het concours werd door
de leden en supporters in het repetitielo
kaal „De Notenkraker" het behaalde
resultaat uitbundig gevierd.
FOTO FILM REPORTAGE VIDEO - COMPUTER
Weststraat 35 Molenweg 4 - Ouddorp Telefoon 01878-1612 en 2120
Filiaal Renesse - Printshop Hogezoom 172 Telefoon 01116-2400
;iiri;«|F;3»;A:»0'
vandeAKTIE 10x10
een prijs van 100,— voor:
Mevr. B. de Man-v.d. Velde
Weth. Visser heft in triomf de armen omhoog: het bad is open!
