IN GESPREK MET..,,
Ds. Pieter van Dijke-school
in Bru geopend
Zeehondencreche
heeft donateurs nodig
zeeliondencrèche
L
Bastia Moree,
werkzaam op Haïti
PIETERBUREN
Bladz. 2
„EILANDEN-NIEUWS'
VRUDAG 29 JANUARI 1988
Ze is in dienst van de interkerkelijke organisatie,. Woord
en Daad". Als verpleegkundige is ze twee en een halfjaar
geleden uitgezonden naar Haïti. Voor het eerst is ze met
verlof thuis. Ik heb een gesprek met haar bij haar ouders
in Nieuw Beyerland. Op weg er heen probeer ik, rijdend
onderlangs de Spuidijk, de grote plassen te omzeilen. De
wind doet de kale bomen op deze donkere middag in
januari diep voorover buigen. Wat moet dit klimaat
verschillen met dat van Haïti. En wat moet het hele leven
hier in Nederland anders zijn! Dat zijn zo van die
overpeinzingen die je onderweg hebt....
Ik vraag Bastia of ze iets over haar werk op Haïti wil
vertellen:
„Ja, vroeger heette het zendingswerk. Dan ging je „de
bruine kindertjes helpen", zoals er dan gezegd werd. Nu
noemen we het ontwikkelingswerk. Méér dan vroeger
proberen we nu de problemen die er zijn bij de wortel aan
te pakken. We zijn er achter gekomen dat de mensen van
het land zelf méér verantwoordelijkheid voor de op
gezette projekten moeten dragen. Ze moeten er zelf
bewuster mee bezig zijn. Samen met de Nederlandse en
Haïtiaanse collega's probeer ik, met Gods hulp, de
woorden Woord en Daad inhoud te geven. We hebben
verschillende projekten opgezet die in secties zijn onder
gebracht. Een ieder heeft daar zijn of haar taak. Je moet
jezelf eigenlijk als maneger van een sectie beschouwen.
We streven er naar om de Haïtianen zélf voor ver
schillende funkties op te leiden. We zijn nu weer een
nieuwe kliniek gestart. De eerste dag stonden er meteen al
81 Haïtianen voor de ingang! Er werkt een Haïtiaanse
dokter. Zelf heb ik de pharmacien en de archivist
ingewerkt. Leuk werk; het heeft niet veel meer met
verpleging te maken maar je moet hier goed flexibel zijn.
Ook de sectie Onderwijs en Adoptie" vormt een belang
rijk onderdeel van onze aktiviteiten. Met de jeugd begint
de toekomst. Dankzij de sponsors in Nederland (Woord
en Daad heeft 9200 adoptiekinderen op Haïti) kunnen
we een steentje bijdragen.
Deze kinderen krijgen schooluniformen, schoenen, boe
ken, eenmaal per dag een maaltijd. Voorts
worden leraren en directeuren geschoold. We hopen dat
het onderwezen kind z 'n bijgebrachte kennis gaat ge
bruiken voor de verdere ontwikkeling van z'n familie,
dorp en land".
„Je hebt een opleiding tot verpleegkundige gedaan. Vind
je het lesgeven moeilijk?"
„Ik spreek de taal, Frans Creools, redelijk goed. De
eerste keer zag ik er erg tegen op om in deze taal les te
geven. Maar de Heere heeft me werkelijk geholpen. Wat
ging het fijn. Wat voelde ik me ontspannen! Het ging
gewoon leuk. Ik geef lessen over b.v. wormen, koorts,
huidziekten, mond-op-mond-beademing".
Het is boeiend om naar Bastia te luisteren. Ze praat heel
enthousiast over haar werk, haar gezicht straalt blijheid
uit. Ik wil graag van haar weten of ze, gezien de politieke
onrust en de ongeregeldheden die er plaats vinden, nooit
bang is:
^^Hf^-
„Soms snap ik het zelf ook niet maa rik ben nog nooit
bang geweest. Ik heb een groot Godsvertrouwen, je moet
het overgeven want mijn taak ligt daar. Maar je moet het
gevaar natuurlijk niet zoeken door 's avonds over straat
te gaan".
„Wat doe je in je vrije tijd?"
Ook dan kom ik tijd tekort. Vaak ga ik bij vrienden op
bezoek, ook Haïtiaanse. En ik schrijf veel brieven! Want
de achterban is heel belangrijk. Zeker van mijn familie
krijg ik trouw iedere week post. In Port au Prince, waar ik
woon, ga ik weleens winkelen. Ik tut me heus af en toe wel
op hoor".
„Je zegt: mijn taak ligt daar. Komt er ook nog een klein
beetje avontuur bij kijken?"
„Dat óók wel. Daar komg nog bij dat ik een grote
belangstelling voor andere culturen heb. Ik vind ook dat
het goede in een cultuur behouden moet blijven. Wat op
Haïti niet goed is, dat is de VOODOO, een Heidense
godsdienst. Velen zijn daar bij opgegroeid en het blijft de
kop op steken! Maar gelukkig zijn er ook velen die zich
tot het christendom bekeren!"
Ze kan uren over Haïti praten. Het is duidelijk dat haar
hart daar is. Graag gaat ze er straks, halffebruari, weer
heen. Wel heeft ze zich voorgenomen om voortaan ieder
jaar met verlof te komen. Want vader en moeder zijn ook
belangrijk....
Nog even praten we over de erbarmelijke omstandig
heden van de mensen in de krottenwijken van Port au
Prince. Bastia heeft er veel dia 's over. Veel zou er over te
vertellen zijn in deze rubriek maar ik heb u in boven
staande iets over het leven en werken van Bastia willen
vertellen. Ik zou zeggen: laten we, ieder op zijn manier,
Bastia iets meegeven: in Woord en Daad.
Postbank 30.20.900.
Hulpaktie Woord en Daad, Gorinchem.
Teunie Knöps
Voorafgegaan door een samenkomst
in de kerk de Gereformeerde Ge
meente in Nederland, werd zater
dag 23 januari te Bruinisse de Ds.
Pieter van Dijke-school ofïicieel in
gebruik genomen. De dienst in de
kerk wilde een uiting zijn van de
grote dankbaarheid, dat het na 15
jaar gelukt was een eigen school te
Bruinisse te krijgen. Ds. F. Mallan,
veertig jaar geleden te Bruinisse als
jong predikant gekomen, bepaalde
zijn gehoor bij Psalm 34 12.
Komt Kinderen hoort naar mij, ik zal U
des Heeren vreze leren. Een Psalm van
David, volgens het opschrift, gedicht na
een episode uit zijn leven, doorgebracht
bij de Filistijnse koning Achiz.
David moest de vreze des Heeren eerst
leren van de grote Koning, de meerdere
van David en zo moeten en mogen ook de
onderwijzers aan de school, zich niet
verbeelden dat zij wel eens even die
Vreeze des Heeren in de harten der kin
deren over kunnen brengen, want ook dat
is het werk van de Heilige Geest. Maarzij
kunnen in woord en gebed, wel vragen om
die Geest, zonder welke ook op deze
nieuwe school geen onderwijs naar Schrift
en Belijdenis kan worden gegeven, of zal
het geen vruchten geven. Want niet alleen
maatschappelijk moeten de kinderen wor
den voorbereid, een onderwijs vanuit de
zuivere leer van Gods Woord kan niet
worden gemist. Tijdens zijn ambtsperiode
in Bruinisse was er in Nederland nog grote
dankbaarheid over de bevrijding na de
oorlog. Ook het Christelijk onderwijs was
toen nog anders, dan in onze dagen, nu er
sprake is van een verontachtzaming van
God en Zijn Woord, zoals die nu ruim 25
jaar geleden begon en die tot op de huidige
dag heeft doorgezet, zodat men nu terecht
spreekt van een verloederde samenleving.
De andere geest die ook doordrong in
Kerken van de Gereformeerde Gezindte
liet ook in het onderwijs zijn sporen ach
ter, zodat het noodzakelijk werd om eigen
scholen te stichten, ook in Bruinisse, waar
men twintig jaar geleden daarover al be
gon te denken en waartoe in 1973 de
eerste pogingen werden gedaan.
Na de kerkdienst richtte ds. Mallan de
officiële opening en hierna werd ook ge
sproken door burgemeester T. C. Hekman
van Bruinisse die eveneens sprak over de
normverlaging die deze tijd kenmerkt.
Geld, geweld, getallen, machines, com
puters, zij brengen de menselijkheid en de
persoonlijkheid in de knel en een goede
opvoeding thuis gepaard aan een goede
opvoeding op school moet de jeugd weer
baar maken, om staande te blijven in de
zich steeds meer van God en Zijn gebod
afkerende maatschappij. In de zeventiger
jaren moesten, omdat ze niet voldeden
aan de wet de aanvragen voor een eigen
school worden afgewezen, maar het voor
lopig bestuur dat zich voor het stichten
van de school had ingezet, hield vol en
maakte dankbaar gebruik van mogelijk
heden die wetsveranderingen meebrach
ten.
„Een bijzondere en zeer glorieuze dag
voor de schoolgemeenschap en de daar
mee verwante kerkformatie", zo typeerde
Hekman deze dag. Voor de gehele ge
meente een reden tot tevredenheid.
In het nieuwe schoolgebouw, naar ont
werp van het architectenbureau Slinger
land te Bruinisse, werd door verschillende
kinderen gezongen en gedeclameerd.
Een dankwoord werd gesproken door
ouderling C. J. W. Wolfensperger aan
Hem Die alle plannen deed gelukken,
maar ook aan de gemeenteraad, het archi
tectenbureau en de bouwers van de school
en de kinderen die een wandkleed voor de
nieuwe school hadden gemaakt.
In deze toespraak belichtte hij nog eens de
man die in de vorige eeuw, ook op Brui
nisse zijn stempel had gedrukt op het
zedelijk en godsdienstig leven van Brui
nisse. Uit een boek, Bruinisse in de loop
der eeuwen, had hij opgediept dat nu 125
jaar of meer geleden, op de zondagen door
de mosselvissers wel werk aan hun scheep
jes was verricht, maar dat ds. van Dijke,
die na zijn krachtdadige bekering, als
oefenaar en later als predikant van zijn
woonplaats Sint Philipsland uit, ook hier
kwam preken en een gemeente stichtte.
En dit had het schoolbestuur tot de ge
dachte gebracht, de nieuwe school naar
hem te noemen.
De school die thans 63 leerlingen telt,
staat onder leiding van het hoofd, de heer
M. Koster. Aan de school zijn naast de
Start 2e groepbasiseducatie
in de gemeente Goedereede
Op het hele eiland Goeree Overflakkee
zijn verschillende groepen basiseducatie,
soms ook Open School genoemd.
In totaal zijn dat er nu dertien.
Er zijn verschillende basiseducatiegroe-
pen in Middelharnis. Verder is er een
groep in Den Bommel, Ooltgensplaat,
Oude Tonge, Dirksland, Herkingen, Me
lissant en Stellendam.
De basiseducatie in Stellendam is vorig
jaar oktober gestart en er is grote belang
stelling voor.
De Stichting Volwasseneneducatie is nu
bezig met het werven van deelnemers in
Ouddorp om na de voorjaarsvakantie met
een basiseducatiegroep/Open School te
beginnen.
Om deel te nemen aan zo'n leergroep
moet me:
- 18 jaar of ouder zijn;
- minimaal 5 jaar onderwijs hebben
gehad;
- niet meer dan 3 jaar vervolgonderwijs.
De vakken die gegeven worden zijn: Ne
derlands, rekenen en algemene ontwik
keling.
De bijeenkomsten in Ouddorp zullen gaan
plaatsvinden op maandagmiddag van
13.15-16.15 uur. De kosten bedragen
60,- per jaar. De vakanties zijn dezelfde
als de schoolvakanties.
Boeken kunnen kosteloos geleend wor
den.
Woensdag 10 februari 1988 zal er van
19.30-21.30 uur in het zaaltje van Café
De Bonte Koe een voorlichtingsbijeen
komst zijn waar alle belangstellenden
van harte welkom zijn.
Informatie over de basiseducatie/Open
School kunt u krijgen bij de Stichting
Volwasseneneducatie, telefoon 01870-
3927.
heer Koster nog twee vaste vrouwelijke
leerkrachten verbonden, plus nog twee
part-time krachten, waarvan er een me
vrouw van den Broek, die IVi dag les geeft.
De kinderen kregen een zak fruit, de
ouders koffie in het naast gelegen Dorps
huis en voor de van ver gekomenen waren
er belegde broodjes.
De school ging al in september 1987 van
start en kreeg tijdelijk onderdak in het
Dorpshuis.
Honderden ouders en belangstellenden
bezichtigden het nieuwe gebouw.
Epilepsie en Werk: "Als je 't weet, is 't heel normaal"
NAilONAAL EPILEPSIE FONDS/
DE MACHT VAN HET KLEINE
De laatste tijd zijn er gelukkig een aantal donateurs
voor de zeehondencrèche van Lenie 't Hart in Pieter-
buren bijgekomen.
Dat was ook hard nodig, want in 1987 werd er met zo'n
kleine 100 zieke zeehonden een triest nieuw record
gevestigd.
En de conditie waarin de zeehonden binnenkomen
wordt steeds slechter.
Door gebruik van dure medicijnen en door 7 dagen per
week zo'n 16 uur per dag bezig te zijn is het sterftecijfer
van de binnengekomen zeehonden laag. De 500e is
vorig jaar gezond en wel teruggezet.
Maar behalve inzet kost zo'n verzorging ook geld. Veel
geld zelfs. Vandaar dat er nog donateurs nodig zijn.
Reclamebureau Ogilvy Mather uit Drachten start
voor het derdejaar in successie een campagne om meer
donateurs te werven. Evenals andere jaren wordt het
ook nu weer belangeloos gedaan.
Via een bon in de advertentie kan men zich als donateur
aanmelden. Maar rechtstreeks storten op giro
36.73.095 kan natuurlijk ook.
De crèche in Pieterburen is geheel afhankelijk van
giften en donaties, welke uitsluitend voor de verzorging
van zieke en verzwakte zeehonden worden gebruikt.
„De crèche is danook meer een ziekenhuis geworden"
volgens Ad van Rooy, directeur van reclamebureau
Ogilvy Mather in Drachten. „En ziekenhuizen
kosten een hoop geld, dat weet iedereen. Vandaar dat
we weer opnieuw proberen het aantal donateurs te
vergroten. Het is heel leuk werk, zeker als je ziet dat het
resultaat heeft. Als grootste reclamebureau van het
Noorden voel je je toch verplicht om ook iets voor je
omgeving te doen. En sinds een paar jaar werken we
gratis voor Lenie 't Hart. Eigenlijk werk dat nooit af zal
komen, want er zal altijd geld nodig zijn. De mensen
weten niet half wat er daar allemaal in Pieterburen
gebeurt. Een kompleet ziekenhuis voor zeehonden is
het. Zodat ze ook kunnen nagaan wat voor medicijnen
een zeehond nodig heeft. Want praten doen die beestjes
niet veel!"
Er is een komplete medische adviescommissie die het
ziekenhuis ook wetenschappelijk begeleidt. Er komt
nogal wat voor kijken. Ook letterlijk, want de zee
hondencrèche is een van de belangrijkste toeristische
attracties geworden van Groningen.
Maar het zijn dan ook prachtige beesten. In het water
kunnen ze een snelheid halen van 5 a 6 km/uur, op de
langere afstand tot wel 35 km als ze op jacht zijn. De
speklaag is ongeveer 4 cm dik en daardoor kan de
temperatuur op zo'n 36,7 graden Celsius blijven. Zelfs
in de winter. Een volwassen mannetje weegt zo'n 80 tot
100 kilo en een vrouwtje blijft daar ongeveer 10 kilo
onder. Een zeehond is een dier, dat adem moet halen
boven water. Meestal duurt het 5 a 6 minuten voor hij
weer boven komt. Maar het kan ook veel langer duren.
Het record staat op 40 minuten onder water.
„Prachtige beesten die alle zorg verdienen die ze
kunnen krijgen" aldus Ad van Rooy. „Zeker als ze door
de mens z'n schuld zichzelf niet goed kunnen ver
zorgen. Door donateur te worden helpt u ook mee de
exploitatie van de zeehondencrèche veilig te stellen.
Lenie 't Hart en haar staf doen nu een beroep op u om ze
te helpen in hun goede werk. Ook deze krant plaatst
regelmatig gratis advertenties voor de zeehonden
crèche waardoor u donateur kunt worden. Denk er eens
aan".
In 1976 waren er nog maar ruwweg zo'n 350 zee
honden in de Waddenzee. Momenteel zijn het weer
ongeveer 800. Mede door de goede zorgen van de
Stichting Zeehondencrèche in Pieterburen. Maar om
dit aantal in stand te houden zouden er jaarlijks z(im
zo'n 200 geboren moeten worden. Het zijn er echter
amper 150. Die vermindering van het aantal ge
boorten komt vooral door de verontreiniging van de
Waddenzee en de verstoring van de rust in dit gebied.
Ongeveer de helft van het vervuilde slib van de Rijn
komt met de vloed via de zeegaten in de Waddenzee.
En met dat slib komen ook giftige stoffen als zware
metalen zoals kwik en chemicaliën (onder andere
DDT) de Waddenzee in. In lage concentraties zijn
deze stoffen niet dodelijk. Maar via de voedselketen
hopen de vergiften zich op in spek, hersenen en lever.
Zij verminderen de conditie van een zeehond en onder
mijnen zijn weerstand tegen parasieten zoals long
wormen en andere infecties.
Ook de verstoring van de rust is een bedreiging voor de
zeehond. Met zijn moeder vlucht het jong dan in het
water en pas bij de volgende laagwater-periode is er een
nieuwe kans op zogen van de onontbeerlijke vette
moedermelk. Het zogen kan alleen maar op een
zandbank. Binnen enkele weken moet het jong zijn
geboortegewicht verdrievoudigd hebben. Als het niet
lukt hebben ze te weinig conditie om zelf vis te vangen
en kunnen ze aan ondervoeding sterven of zo verzwakt
raken dat ze heel vatbaar worden voor infecties.
Sinds 1970 al probeert de crèche van Lenie 't Hart de
zeehonden in leven te houden en terug te zetten in de
Waddenzee.
Lenie: „In het begin waren het alleen maar huilers,
maar sinds enige jaren zijn er het hele jaar door
zeehonden in de crèche. Van elke twee die er geboren
worden op het wad blijft er één in leven dankzij het werk
van de crèche".
Huilers noemen we ze. En hun geklaag gaat
werkelijk door merg eri been. Ze spoelen
hulpeloos aan op de stranden van ons
Waddengebied. Ziek, ondervoed en absoluut niet
in stoot om op eigen kracht in leven te blijven.
Hun 'gehuil' is een laatste schreeuw om hulp!
In de zeehondencrèche van Pieterburen wordt
die hulp geboden. Met de juiste verzorging,
voeding en medicijnen worden jaarlijks vele
tientallen zeehonden van een wisse dood gered.
Donateur worden van de zeehondencrèche in
Pieterburen betekent een daadwerkelijke bijdrage
leveren aan het welzijn van de zeehond. Door het
insturen van de bon zet u een eerste stap in de
goede richting.
r
BON
Ja, ik red een zeehondeleven!
Terwijl hij toch epilepsie heeftZon 1 op de 150 Nederlanders
heeft epilepsie. Velen van hen willen en kunnen werken, dankzij o.a.
medicijn-gebruik. Helaas blijken vooroordelen hardnekkig.
Steun de
Maak mij donateur en stuur een acceptgiro
ter waarde van t
Naam,
Adres:
Kode,
Plaats:
Sticfiting Zeehondencrèche Antwoordnummer 950 y
9950 WL Pieterburen (Postzegel met nodig) (f^
