EIUVIIDEII-niEUWS vanDroDgeleii Rugklachten? MAN TE ROER Weer touwtrekwedstrijd In Ouddorp HET ■^KIJkVENSTER Iedereen heeft er wel eens mee te maken Makelaar Tamboer^ 2e Blad VRUDAG 20 NOVEMBER 1987 No. 5650 .-i. blik op kerk "^P en samenleving Cj - De Kuyper-herdenking - Wat is ervan over? - Verheerlgking en ontluistering Aan herdenkingen hebben we de laatste tijd geen gebrek. In 1984 was het ander halve eeuw geleden dat de Afscheiding begon. Twee jaar later, in 1986 vroeg de honderdjarige Doleantie onze aandacht. Nu, eenjaar later, herdachten we het feit dat Abraham Kuyper 150 jaar geleden werd geboren. Het zou de moeite waard zijn de Kuyper- herdenking van 1937 te vergelijken met die van 1987. Tóen was de Gerefor meerde wereld nog vol van bewondering over „de klokkenist der kleine luyden". Alles wat Kuyper deed en zei en schreef was goed! Van dat beeld van de bijna volmaakte leider wiens woord wet was is anno 1987 niet veel meer over. Het is al één- en andermaal opgemerkt: de Gere formeerde Kerken, door Kuyper aaneen gesmeed zijn in een proces van Samen-op- Weg met de Nederlandse Hervormde Kerk; de Anti Revolutionaire Partij, door Kuyper opgericht, is opgegaan in het CDA, en de Vrije Universiteit, door hem gesticht, heeft de grondslag verlaten. Het is alsof de nazaten van Kuyper een beetje met de grote Abraham verlegen zitten. Zijn geweldige capaciteiten ont kennen of negeren dat gaat niet. Maar zich zó van hem distantiëren, zoals van daag de dag gebeurt, dat roept ook vragen op! Als ik bijvoorbeeld zie hoe in het dagblad TROUW de geestelijke nazaten van Kuyper zich bijna verontschuldigen voor hun vroegere grote leider, dan dringt zich de vergelijking op met de destalini satie in Rusland. Kan er van de man nog iets goeds worden gezegd? De IKON heeft een driedelige serie uit gezonden over de nazaten van Abraham Kuyper. Ik heb er te weinig van gezien om het geheel te kunnen beoordelen. Maar men heeft geprobeerd een weg te vinden tussen verheerlijking en ontluistering. In het eerste deel speelde Kuyper en zijn familie zelf een rol en werd heel de „gere formeerde zede" uit de doeken gedaan. Het tweede deel was gewijd aan de poli tiek, terwijl in het derde deel de verande ringen van de laatste tijd in het vizier kwamen. In het Centraal Weekblad gaf Prof. Dr. K. Runia deze reaktie: „Mensen zullen heel ongelijk gekeken hebben. Sommigen misschien met een gevoel van nostalgie, anderen meer met een gevoel van bevrijding. Maar ieder zal er het nodige in hebben her kend, de „buitenstaander" ook, denk ik. Wat helaas ontbrak was een duide lijk zicht op wat er bij de gerefor meerden achter zat, wat hen bewoog. Ook werd niet duidelijk waarom er zoveel en zulke snelle ontwikkelingen zijn gekomen. Hing dat niet samen met de hele gang van zaken in de Westerse cultuur? De kijker blijft ook met de vraag zitten: wat zijn we er nu op vooruitgegaan?" Deze laatste vraag bleef bij me haken. De Gereformeerde Kerken hebben voor een groot deel afgerekend met de erfenis die Kuyper hen naliet, maar wat hebben ze er voor in de plaats gekregen? Waarnemer Donderdag 26 november a.s. wordt er een voorlichtingsavond gehouden door Het Groene Kruis te Goedereede over Rug klachten. Iedereen heeft er wel eens mee te maken; voor veel mensen is het een regelmatig terugkerende vervelende klacht. Hoe ont staan rugklachten, wat zijn de mogelijke oorzaken en wat zou je zelf kunnen doen om ze te voorkomen? Deze facetten, de bouw van de rug en het juiste of onjuiste gebruik ervan zullen op deze avond door mevrouw H. G. Lagendijk-Harkink, fysio therapeute-manueel therapeute te Goede reede, worden beUcht, met behulp van een film en van houdings- en bewegings advie zen. Een ieder is op 26 november welkom. De avond wordt gehouden in het Wijkgebouw van Het Groene Kruis te Goedereede, Charbonstraat 11, begin 20.00 uur. Toegang gratis. Provinciale avond Jeugddiaconaat in Zuid-Holland Het Regionaal Centrum van de HGJB in Zuid-Holland organiseert op D.V. don derdag 26 november 1987 een provin ciale avond over Jeugddiaconaat. De avond wordt gehouden in „De Drie star" te Gouda en begint om 19.30 uur. Het thema is: „Jeugddiaconaat van stap tot stap". Alle jeugdambtsdragers, kerkeraads leden, leidinggevenden van jeugdvereni gingen en leden van plaatselijke werk groepen jeugddiaconaat worden hartelijk uitgenodigd deze avond bij te wonen. HUIS VERKOPEN? 01870-3477 ^^F'drukkerij kranse bv Zaterdag 14 november is de eerste Touw trekwedstrijd in de Sporthal de Dorps- tienden in Ouddorp weer gespeeld. Er deden 13 ploegen mee. Er kwam zelfs een ploeg uit Kieldrecht met deelnemers uit België dus kon met zelfs spreken van een internationaal ge beuren. Om 14.00 uur kon het in grote getale gekomen publiek van de wedstrijd. Om kwart over 5 werden de prijzen uitgereikt door Hans van Splunder van de georga niseerde ploeg Duinzicht. De uitslag is als volgt: Heren ploegen: Ie een ploeg uit Herwijnen 16 pnt. 2e 't Hoekje uit Ouddorp13 pnt. 3 e Stelromba uit Stellendam.12 pnt. 4e Vriendenkring uit Kieldrecht 9 pnt. 5e Duinzicht uit Ouddorp8 pnt. 6e Akershoek uit Ouddorp 7 pnt. 5e T.T.C. Ouddorp uit Ouddorp 4 pnt. 8e L.V.R.O. uit Ouddorp2 pnt. 9e Akershoek jeugd, Ouddorp O pnt. De damesploegen zijn als volgt: Ie Heenwegladys uit 's-Gravenzande6 pnt. 2e Herwijnen uit Herwijnen4 pnt. 3 e Koophandel uit Ouddorp2 pnt. 4e Akershoek uit OuddorpO pnt. N.T.B. Scheidsrechters waren G. v. d. Veeke en J. van Splunder. De jury was mevr. Anke Emo. Mevr. Emo sprak namens de N.T.B, gewest-west lovende woorden aan het gemeentebestuur van Goedereede voor de aanschaf van de touwtrekmatten waar de touwtrekploegen ook zeer dankbaar voor zijn. Dam- en Schaakver. „Dirksland" Uitslagen van maandag 16-11-1987 Dammen; afdeling 1: P. V. d. Groef- B. Roetman0-2 H. Koppelman-M. van'tGeloof2 - O K. de Jong - C. van Welieafgebr. Afdeling 2: A. Stolk - W. Nieuwland2-0 Sj. Koppelman-A. vanRossum2-0 C. V. d. Kroon - H. Stolk0-2 H. Grootenboer - J. v. d. Groef.2 - O Beken K. de Munck - H. de Munck2-0 Schaken: D. Wolfert - W. de Ridder0-1 W. Zorge - F. van Ast1-0 B. Doomheim - H. Bal1-0 J. van 't Geloof- J. BomVi-Vi D. Nooteboom - J. C. de Jong. ..Vi-Vi A. J. V. d. Vliet- W. van Veen 1 - O Een paar maanden geleden u be loofd nog een keer terug te komen met koninginnekruid. Daartoe pakken we vandaag de fiets uit de berging en koersen ricliting Noord- landsed^k bij Nieuwe Tonge. Een flinke ruiker nog volop in bloei maakt uitbundig reclame met kleu ren, geuren en gebaren. Dat laatste uiteraard met medewerking van windkracht vier. De plant wenkt en nodigt fladderende passanten. Vooral vlinders en hommels laten zich lokken en zweven af en aan tot instandhouding van de soorten. Voor paal Er moet nu een plaatje worden gemaakt, liefst met bezoekende insekten erbij. Maar die poseren niet zo graag. Zeker niet voor bloemenplukkers die zich met hun kijk- toestellen voordoen als echte natuurvor sers. Als we ons in een juiste positie hebben gemanoeuvreerd is er geen beestje meer te bekennen. Dan moeten we een zo genaamde list verzinnen. Proberen alle fysieke bewegingen te bevriezen om alzo voor korte tijd op te gaan in de directe omgeving. Soms lukt dat als bijvoorbeeld het dierenvolkje je voor „een paal" gaat aanzien. Moet echter niet te lang duren in deze houding: licht voorovergebogen in een dijktalud met de camera voor één oog (letterlijk en figuurlijk) in aanslag. Doet dat maar eens een kwartier ofzo. Juist als we met de gedachte je kan me wat" de pijnlijk geworden rug willen strekken, komt een veelkleurige vertegenwoordiger van de Noordlandse vlinderpopulatie zich melden. Landt precies onder het raster op de mooiste verzameling bloemhoofdjes van Eupatorium cannabinum. Natte voeten De soortnaam cannabinum komt van de oude griekse benaming voor hennep: kan- nabis. Hennepbladeren vertonen een ge lijkenis met die van dit kruid. Grof ge zaagd en meestal driedelig met lancet- vormige lippen. De geslachtsnaam Eupa torium voert ons terug in de tijd. Maar eerst moeten we nog een andere schoonheid van onze flora aan u voor stellen. Ze heet Agrimonie. Wordt om schreven als een statige plant met harige stengel. Doet goudgele bloemen ontluiken die worden gevolgd door met stekels be zette vruchten. Je neus ophalen betekent dat het geurcentrum een terpetijnachtige aroma registreert. Kruidendokters trek ken er thee van ter bestrijding van een vermoeid lich-i ^n een afgetobde geest. Of het helpt? De planten groeien en bloei en in bermen, langs heggen en rivieren. Landelijk Nederland ziet ze met name in Limburg de grasbermen versieren. bevolen voor gal- en leveraandoeningen. Of het is Eupator, de bijnaam van een koning die voor onze jaartelling dit kruid ontdekte als geneesmiddel ook tegen lever- ziekten. Op zoek naar die geheimzinnige koning. Is te vinden tussen 120 en 63 voor Christus ten zuiden van de Zwarte Zee op de troon van Pontus. Zijn naam luidt Mithridates, bijgenaamd Eupator of de Grote. Krijgt al voreg te maken met de harde kant van het leven. Hij wordt omringd door opvoeders die hem met alle soorten van genoegen en genegenheid zouden moeten omringen. Maar dat doen ze niet Ze hebben het Wij hebben nu geen exemplaar bij de hand en naar de laars van Nederland is wel wat ver. Eens kijken of er een vervangster is. Twee verschillende veldgidsen van de boekenplank verhuizen naar de schrijf tafel. Eén wordt opgeslagen bij Agrimonie en dan maar bladeren in nummer twee. Daar komt de kattestaart. Warempel, die lijkt erop, ook wat de bloeiwijze betreft. Niet als twee druppels water, maar toch.... Aan de slootkant van de Middelweg in het Oude Land van Middelhamis staat een echte. Nu heeft een overvloedige regen val het natte polderpeil omhooggestuwd zodat we wel wat voorzichtig moeten afdalen naar de nog bloeiende Lythrum salicaria. Trappen met de hak van de rechterschoen een steuntje in de door weekte grondglooiing en kunnen dan on gestoord de bloemtrossen aan het film rolletje toevertrouwen. Natte voeten gaan pas mee als we omlaag glijdend naar boven willen klauteren. Maar goed dat geen mens ons ziet graaien in de graskant En dat voor een zwakke afspiegeling van Agrmonia eupatoria. Buitenbeentje Omtrent de herkomst van de soortnaam zijn er verschillende meningen. Eupatoria zou een verbastering zijn van hepatorios waarin het griekse woord hepar lever voorkomt Deze plant wordt namelijk aan- meer op zijn leven dan op zijn welzijn voorzien. Eigenlijk nog meer op zijn aardse goe deren. Bovendien vinden ze hun koning maar een duister buitenbeentje die op mystieke wijze met planten zit te prutsen. Evenwel niet tot verheffing van enig na tuurbesef Er worden plannen beraamd om zijne majesteit gewoon uit de weg te ruimen. Moet moeilijke oefeningen doen tijdens het paardrijden. Zelfs op een ongetemde knol springen en dan ook nog een doel zien te treffen met een speer. Toch krijgt hij niet het door zijn „voogden" begeerde on geluk. Dan proberen de samenzweerders het met vergif Daarop heeft de koning zitten wachten. Niet voor niets al die tijd met giftige planten bezig geweest Zijn Uchaam, vindt hij, moet onvatbaar worden voor alle soorten gif want er zal een tijd komen dat zijn beste vrienden een potje voor hem op het vuur zullen zetten. Het is zover, maar zonder succes. Tot slot lok ken ze hem in een hinderlaag. Mithridates neemt dan de koninklijke benen en trekt de bossen in. Slaapt onder het dak der sterren en kauwt in de vrije natuur op gras sprieten. Wellicht in deze levens-episode ontdekt hij de leverkruiden die zijn ge dachtenis in flora-literatuur doen voort leven. En nemen wij met dank aan de Veldgids van Reader's Digest en de Flora van Oudemans met enige opluchting nu afscheid van dit rondje eupavaria. J. V. P. OUDDORP Verkoping zendlngswinkeltje Het zendingswinkeltje te Ouddorp houdt de verkoping op D.V. zaterdag 28 novem ber a.s. 's middags van 1 tot 5 uur. Het is tot nu toe het enige zendings winkeltje op ons eiland. De opbrengst is voor de zending van de Gereformeerde Gemeenten. Voor jong en oud, klein en groot zijn er artikelen te koop tegen aan trekkelijke prijzen. Vooral voor de jeugd is er een grote keus, maar ook voor de an deren is er veel te koop o.a. preek-, muziek- en vertelcassette's, kaarten voor alle gelegenheid en nu ook mooie kerst- en nieuwjaarskaarten. Iedereen is hartelijk welkom in de Spaan- seweg 13 in het vergaderlokaal van de kerk der Gereformeerde Gemeente. VERVOLGVERHAAL door Dignate Robbertz - 82; slot - G.F.CallenbachB.V.—Nijkerk Hoe langer zijn vader daar ligt, hoe sterker Teeuw zichzelf voelt worden. Tot hij over al het voorbije heen kan zien. Én een woord heeft voor ieder een, die aankomt Maar niet iedereen komt bij de bedstee. Dat zijn alleen de kinderen en naaste vrienden. Ook Teunis en Lina komen met hun twee oudste jongens. Frans en Jacob. Ze zitten bij de oom, over wie ze al zoveel gehoord hebben. Frans is zwijgzaam. Maar Jacob houdt niet op met vragen. De dagen vliegen voorbij zolang de jongens er zijn. Daarna komt het voorjaar. Het is nog nauwelijks maart als de bloei al begint De seringen zijn welig en de meidoom achter het huis glanzend en overdadig van bloesem. Frems kan het niet zien. Daarom zet Sletje een tak bij het bed. Van denBosch brengt een bloeiende schorreplant mee. Frans houdt die in zijn handen. Hij ruikt eraan met gesloten ogen. De zee, fluistert hij. Ik bedankje, vriend. Dan wendt hij zijn gezicht naar de muur om met zichzelf alleen te zijn. En weer glijden de dagen en weken voorbij. Een zwijgende rij van pijn en geduld. Maar ook van vriend schap en kleine vreugden. In de winter waren de dagen grijs en mat Nu worden ze lichter. Al lichter. Met zingende vogels tegen een blauwe hemel. En met hoog opgaande bomen boven geurende struiken en golvende korenvelden. Midden m die grote lichte zomer komt Nelis. Hij is al eerder geweest om wat met de loods te praten. Nu ziet hij er ernstig uit Alsof hij niet goed meer lachen kan. Zijn handen draaien om elkaar heen. Wat is ei? vraagt Naerebout. Hij ligt midden in de zon. Die staat op haar middaghoogte en schijnt tot achter in de bedstee. Zijn handen liggen erin en het verwarmt zijn moede leden. Wat is er, Nelis? Zeg het maar. Ik ga nu naar waar jij geweest bent, loods. Wèt zegje? Naerebout komt wat overeind. Er licht iets op in zijn ogen. Ga je naar de vaart? Nelis knikt. Spreken kan hij niet Hij heeft niet gedacht dat het hem zo zou aanpakken, om afscheid te nemen van de loods. Want als hij weerkomt, zal Frans Naerebout niet meer in ter Goes zijn. Dit behoeft niemand hem te zeggen. Op de grote vaart, vertelt hy eindelijk. Naar Oostinje en van daar naar Amerika. Frans trekt zijn wenkbrauwen op. Dat is verder dan ik was. Ja, geeft Nelis toe. Dat is verder. Hij zou nog zoveel willen vragen en zeggen. Zo heeft hij zich voor genomen. Vroeger behoefde hij niet naar woorden te zoeken als hij bij de loods zat Nu blijft elk woord hem in de keel steken. En het kriebelt zo in zijn ogen. Als hij nu eens kon lachen en zingen. Zachtjes of luidkeels, als hij het maar kon. Zitje zo boordevol, jong? Weetje nog datje eens zeide God in de ogen te willen zien? Weetje wel wat dat betekent? De loods kan nog kijken of hij op de dijk staat, al ligt hij nu in de bedstee. Doordringend en dwingend en tegelijk zacht als een kind. Nelis staat op van de stoel waarop hij zit en loopt naar het raam. Als hij terugkomt heeft hij zijn stem weer. Mijn moeder zeide altijd als ik iets deed wat ik niet mocht doen: pas op, m'n kind, want God ziet het Ik dacht dan, als God kan zien, moet Hij ook ogen hebben. En daarin wilde ik kijken. Ik had geen vader. Die was al lang dood. De grote mensen lachten me vaak uit Ze zeiden dat ik niet wijs was. Er was niemand om in de ogen te kijken dan m'n moeder. En die was veel van huis om de kost te verdienen. Daarom wilde ik een vader hebben. En er was me geleerd dat God de Vader van allen was. Toen moeder stierf, was ik acht jaar. Ik bleef over met alleen God om aan te denken en naar te zoeken. Als ik zeide dat ik Hem zocht omdat ik een vader wilde hebben, lachten de mensen nog harder. Ze brachten mij ertoe om Hem te gaan zoeken in de ogen van de dieren. Ik bemerkte dat Hij daar meer was dan bij de mensen. Maar ze werden kwaad op me omdat ik dat zeide. Nelis zwijgt een ogenblik. Zijn handen hangen in elkaar gevouwen tusen zijn knieën. En toen, NeUs? Naerebout vraagt het gretig. Hij ligt met gesloten ogen. De pijn striemt weer door hem heen, maar hij voelt het nauwelijks. Ik liep 's nachts buiten om God te zoeken in de sterren, 'k Verbeeldde me dat dat Zijn ogen waren. Ze bleven alleen zo hoog. De boer, bij wie ik onderdak gekregen had, joeg me weg. Hij zeide dat ik m'n werk niet goed deed, omdat ik niet uitgeslapen was. 'k Ben naar de herder gegaan, die me de kost wilde geven als ik voor zijn schapen hielp zorgen. Hij wilde ook wel eens naar me luisteren, hoewel hij meestal aan andere dingen dacht Dat was ook goed. Hij moeide me niet En toen.... Weer wacht Nelis een ogenblik. Toen mocht ik bij jou in de keet komen, loods. Je vertelde me over de zee en over al wat je beleefd had. Eén ding vertelde ik nog niet De stem van Naere bout is hees van ontroering. Niemand weethet. Zelfs mijn eigen kinderen niet In die nacht, toen de Woest- duin op de Rassen zat, toen heb ik God gezien. Hij stond naast me aan het roer. Ik heb Zijn hand om de mijne gevoeld. Sindsdien heb ik vele malen gevoeld dat Hij er was. Maar nooit meer heb ik Hem gezien zoals die ene keer. Het was geen varen meer. Het was opgenomen worden. Nadien besefte ik dat pas, Is het niet voldoende, loods? Eén keer God zien? Nelis is op de rand van de bedstee gaan zitten. Hij strijkt de deken glad en even raakt hij de hand van Naerebout aan. Die éne keer, m'n jongen, kan voor altijd bindend zijn. De lijn, die Hij uitgooit, is sterker en zekerder dan de lijn, die ik van mijn schuit naar een wrak schoot. Nelis blijft een dag en een nacht Als het weer ochtend wordt, gaat hij. Tot ziens, loods! Goeie vaart, jongen! En tot ziens in de laatste haven. Dat zal voor jou nog lang zijn. Naerebout lacht en veegt tegelijk een traan weg. Dag, loods! Dan draaft NeUs weg. Zo hard als hij kan. Omdat hij zou willen zingen en dat toch niet kan. De zomer wordt langzaam ouder. Nu is het wezenlijk tijd. Nelis was het laatste kind van mijn hart Zotte NeUs! Wat weten de mensen van elkander en van een kind dat Gods ogen zoekt Teeuw hoort het zijn vader zeggen. De laatste weken heeft Frans alleen maar aan Nelis gedacht Ze wisten de dag en het uur van zijn afvaart. Nu is hij in Gods hand. Zoals wij allen waren, een heel leven lang. Hij zal een goed zeeman worden. Teeuw sluit de blinden omdat het felle licht zijn vader hindert. Hij heeft er lang genoeg over gepraat Ik heb het nog wat tegengehouden. Het leven op de grote vaart is rauw. Dat is het overal als je er alleen door moet Zonder in die andere ogen te kunnen zien. Teeuw begrijpt niet wat zijn vader bedoelt Over het laatste gesprek met Nelis heeft Frans niets verteld. Teeuw vraagt niet De oude man is zo vaak ver weg. En als hij dichterbij komt, is het meestal alleen om zijn pijn te voelen. Tot ook dat mindert. Als de maaiers in de polder rond gaan, dooft de laatste vlam van vreugde en pijn. Zoals een kustlicht minder glans uitstraalt bij het groeien van de dag. Tot het in het ontzaglijke licht van de zon wordt opgenomen. Zo gaat de zuivere ziel van Frans Naere bout op in het oneindige licht van God. De grote Man te roer, die hem op al zijn tochten vergezelde. In de namiddag van een schone zomerdag vaart hij de laatste haven binnen. In de tuinen van ter Goes bloeien rozen en toeven floxen. Bekranste oogstwagens rijden door de oude en de nieuwe polder. Het zomerlicht glanst in de zeilen der langsvarende schepen. En over het wiegende water. Als de herder langs de plek komt, waar nog de resten van de onafgebroken keet liggen, glipt een wezel onder de zoden. De herder blijft staan en tuurt in de verte, waar de torens van ter Goes wazig tegen de lucht staan. Die is parelmoer met lange strepen van goud als de dag voorbijgaat In dat late licht speelt een klein kind aan de kant van de haven met een klompscheepje. EINDE 4: 4: H: Komplete woninginrichting Ooitgensplaat y <S 01873-1437 Ooitgensplaat Bel voor deskundige [Mj bemiddeling nvm ^|Bilm8i|eBBJHaii|paB^nicii fIS* Eupavaria kattestaart lever-koninginnekruid ■i■'^******************^^■***^^'^^■4-^^^^^■>^>^>^•^l^^■•^l^l^^.l^^■*^■^■'^4■*'^*'^'^•^4■^■*^■*4■***'^*4■^■'^4■4■'^■^■^■**

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1987 | | pagina 5