x^^^^
r^TT
Wie schrijft er mee
van en over Flakkee?
Informatie-avond
voor diabeten
Koffiebar Middelharnis
Gift Anjerfonds Zuid-Holland
Uitschuifbaar spatbord
Kontaktbijeenkomst
lichamelijk geliandicapten
Open ochtenden
Peuterspeelzaal Ouddorp
Bladz. 2
„EILANDEN-NIEUWS'
VRUDAG 23 OKTOBER 1987
Na de lange winterzit van het bijenvolk
wordt in het vroege voorjaar de nieuwe
ontwikkeling ingezet. De dagen worden
iets langer en de gemiddelde temperatuur
vertoont gaandeweg een lichte stijging.
Het is niet precies te zeggen op welke dag
de bijenkoningin met het leggen van de
eerste eitjes gaat beginnen. Zo'n tijdstip
zal nimmer nauwkeurig aan te geven zijn.
Aanvankelijk worden maar weinig eitjes
gelegd. Na 3 dagen komen uit de eitjes
larven. De larven van de werksters heb
ben een levensduur van 6 dagen, waar
na ze zich verpoppen. Dan duurt het nog
12 dagen, vooraleer de bij uit de cel
tevoorschijn komt.
Van eitje tot volgroeide bij duurt dus 21
dagen. Hoe jong deze bijen ook mogen
zijn, de imker noemt ze „grijsjes". Het is
een lust voor het oog als bij de voorjaars
inspectie blijkt dat er in het volk veel
grijsjes aanwezig zijn.
De ontwikkeling van eitje tot koningin en
dar verloopt geheel anders en duurt resp.
16 en 24 dagen.
Sterke ontwikkeling
Vooral in de maanden april, mei en juni is
de ontwikkeling van het bijenvolk enorm
sterk.
De koningin legt dan wel 1500-2000
eitjes per dag. Dat is wat anders dan de
kippen van de Boed....
In het voorjaar zijn de omstandigheden
voor bijen en andere insekten heel erg
gunstig om tot ontwikkeling te geraken. E r
is dan natuurlijk volop bloesem. Heeft mei
niet de bijnaam van Bloeimaand ge
kregen? Vooral de vruchtbomen die in
massa hun bloei in alle pracht en praal
vertonen, bieden daarmee aan de insekten
in het algemeen, maar aan bijen in het
bijzonder, volop dracht aan nectar en
stuifmeel.
Perzik- en pruimebomen zetten de bloei al
heel vroeg in, direkt gevolgd door de
kersebomen die op hun beurt gevolgd
worden door de pere- en appelbomen.
Zo kan men waarnemen dat de bloei van
de ene in de andere vruchtsoort geleide
lijk aan overgaat. Vanaf de Schepping is
dat heel doeltreffend geregeld, zonder
zenuwachtige werking van computers.
Hierbij laat ik dan nog de bloei van besse-
struiken, aardbeiplanten, framboze- en
braamstruiken buiten beschouwing. Ook
hier vindt weer een geleidelijke overgang
plaats van de bloeitijd der vruchtdragende
planten en struiken.
De werksters
Het zijn juist de bijen die in zo grote mate
verantwoordelijk gesteld kunnen worden
voor de bevruchting van de bloemen en
daarna dus voor de vruchtvorming na de
bloei. Gebeurde dit werk door de werkster
bijen niet, dan zag het er voor de voedsel
voorziening beslist niet zo best uit.
Wie eens een keer bij het vlieggat van een
bijenkorf of bijenkast heeft staan kijken,
zal bij gunstig weer een onophoudeHjke
stroom van gaande en komende bijen
hebben gezien. Vooral de komende bijen
vergen de aandacht. Zij komen met een
gekleurde last van de velden of uit de
tuinen en boomgaarden huiswaarts. Aan
hun achterpootjes zit een soort van korfle
gegroeid, waarin het stuifmeel tijdens het
bezoek aan de bloemen wordt verzameld.
Dit vrachtje wordt dan naar het volk
gebracht. Stuiftneel en honing dienen als
voer voor de larven.
Slytage
Men kan begrijpen dat de duizenden werk
sters niet steeds in aantal kunnen blijven
toenemen, zonder dat daar enige afiiame
tegenover staat.
Aan elke ontwikkeling komt immers een
eind. Afgezien van het zwermen der bijen
volken waardoor in de kast ruimte ont
staat voor de ontwikkeling van een nieuw
volk, zullen de bijen van al dat vliegen en
sjouwen tenslotte versleten raken.
„Waar blijven toch al die bijen?" vroeg
me eens een scholier. Het geijkte ant
woord is eigenlijk, dat een werkster vanaf
de geboorte slechts 6 weken kan leven.
Dat is natuurlijk niet precies op de dag af
aan te geven, maar dit is de gemiddelde
levensduur.
De levensduur van een koningin kan tot 5
jaar oplopen. Over de darren schreef ik
eerder in uw blad.
De werksters hebben in het werkseizoen
geen andere taak dan halen en nog eens
halen. Zij worden met „haalsters" aan
geduid. De haaldrift is nauwelijks te stui
ten en bij zeer slechte weersomstandig
heden proberen ze telkens in de omgeving
buiten de kast, of er weer op uitgegaan kan
worden.
zijn er zelfs stukjes van tussen uit. Maar
hun instinct laat ze niet in de steek.
Geschonden gaan ze slechts in één rich
ting; naar die van de kast Daar zullen ze
echter niet meer aankomen. Her en der op
het veld vinden ze de dood.
Dat is maar beter zo, want al zijn de bijen
slechts kleine diertjes, in massa afge
storven bijen stinken niet weinig. Daar
moet het bestaande volk van gevrijwaard
worden.
Een bij kan individueel niet verder leven.
Dat geldt ook voor de koningin en de dar.
Uitsluitend in kolonieverband kunnen ze
voortleven.
Hoevelen er dagelijks verloren gaan is
moeilijk te bepalen, maar het volk blijft in
voortdurende ontwikkeling, zolang er
maar één koningin en enige tientallen
darren aanwezig zijn.
Dit zijn de voorwaarden voor een „eeu
wige" cyclus.
Zomer
In de zomer blijft een gezond volk goed op
peil. Het parool voor de werksters blijft
Geen wonder dat ze uiteindelijk nogal
vlug versleten raken. Wie in de buurt van
een bijenstal op of in de grond moet
werken, kan dat gemakkelijk constateren.
Afsterven
Bijen vliegen van de kast naar de bloemen
en weer terug. Bijen kruipen bij voorbaat
niet over de grond. Ze zijn in feite zeer
zindelijk. Kruipen ze wel over de grond,
dan is er iets mis. In een vertwijfelde
poging en met inspanning van de laatste
krachten, proberen de werksters toch nog
bij het volk te komen. Duidelijk is te zien
dat hun vleugeltjes versleten zijn, soms
onveranderd: halen en nog eens halen. De
honingraten moeten worden gevuld en als
de imker kort tevoren een volle oogst heeft
weggenomen, dan wordt daardoor de haal
drift van de bijen flink vergroot.
Na de fruitbloei kan er voor het eerst in het
seizoen honing worden geoogst. Slingeren
heet dat. Het probleem is, of er wel vol
doende dracht is. Gelukkig worden er in
onze streek veel bloemen geteeld.
Nemesia's, Reseda's en Bosliefjes zijn na
de fruitbloei een welkome aanvulling.
Vooral Reseda's verschaffen voor de bijen
een geweldige dracht, zoveel zelfs dat dit
bloemgewas „bijenbrood" wordt ge
noemd. Bij de boomsoorten treffen we de
Acacia's en Linden aan.
Bijen moeten de beschikking hebben over
massabloei, zelf leven ze immers ook in
massa. Staan er veel Lindebomen in de
buurt, dan kan er zelfs sprake zijn van de
Lindehoning.
In de voortuintjes van de woonhuizen treft
men veel dwergmispels, mahonia's, zuur-
bes en vuurdooms aan. Wanneer deze
struiken in bloei staan (rond juni) gonst
het onder het raam of langs de muur van
bezoek brengende bijen. Een aangenaam
zoemgeluid vervult de lucht eromheen.
De extra beloning na het werk van al die
kleine beestjes, is het najaar een enorme
vracht van rode en oranje gekleurde bes
sen. Zeer decoratief voor het oog en een
weelde aan voedsel voor tal van vogel
soorten!
Najaarsontwikkeling
In tegenstelling tot het voorjaar gaan nu de
dagen korter worden en ook daarop rea
geert het bijenvolk instinctief De ko
ningin legt gaandeweg minder eitjes en het
volk in zijn geheel maakt zich op voor de
komende, lange winter. Op mooie dagen
gaan de werksters echter nog heel wat
stuifmeel halen en wel van de herfstasters,
late landman en zaaidahlia's. Honing zal
er niet veel meer zijn, behalve op de
kruisbloemige groenbemestingsgewassen.
De door de imker afgenomen winter-
voorraadhoning is inmiddels aangevuld
door toediening van suikerwater.
De darrenmoord is nu ook al achter de rug
zodat er weinig aktiviteiten om en in de
kast meer zijn waar te nemen. Darren
worden gedurende de winter niet geduld.
Bijen die nu nog geboren worden, zullen
de hele winter kunnen blijven leven.
Winterzit
Het ingekrompen volk telt gedurende de
winter 10.000 tot 15.000 bijen. Dicht
opeen, in de vorm van een tros, beweegt de
massa zich uiterst langzaam om de voed
selvoorraad. Bijen houden dus geen win
terslaap maar houden feitelijk een winter
zit. Binnenin de tros blijft de temperatuur
op 15° C, zonder noemenswaardige
schommelingen en dat zelfs ongeacht de
buitentemperatuur!
Tijdens langdurige koude komen de bijen
beslist niet uit de korf of kast, ook al blijft
het vlieggat permanent geopend.
Doordat de bijen voortdurend enig voed
sel van de aanwezige voorraad afnemen
moeten ze eigenlijk in staat zijn, de ge
vormde afvalstoffen uit te werpen, maar
dat kan niet in de kast. Trouwens de ene
bij zou bij ontlasting de andere bij be
smeuren en dan ontstaat er een toestand
waarbij he tvolk als verloren moet worden
beschouwd. Dan ontstaat namelijk een
ziekte die „Roei" wordt genoemd. Het
wachten is dan op een milde dag waarop
ze kunnen uitvliegen en gelukkig komt er
gedurende de ganse winter zo nu en dan
zo'n milde dag voor.
Hygiëne
Van zo'n milde dag maken de bijen ogen
blikkelijk gebruik en bij rond de 10° C
verlaten ze de kast en laten hun uitwerp
selen soms wel in een lange sliert, on
middelijk vallen. Men noemt dit dan ook
de reinigingsvlucht. De imker doet er op
zo'n dag beter aan niet in het zondagse pak
te gaan kijken
Na zo'n milde dag blijven de bijen weer
binnen, dicht op elkaar. Twee vragen doen
zich hierbij voor. De eerste is, hoe krijgt
het bijenvolk die temperatuur toch tot die
15° C? Die warmte kan gevormd worden
Van de heer L. K. te D. ontvingen we de volgende bijdrage, waar wellicht
nog reactie op komt, zelf herinner ik me nog dat in die dagen inderdaad
hele drommen bommenwerpers over kwamen, zodat het een grote
dreunende lawaaigolf was als we aan de dijk er naar zaten te k^ken. Goed
dat u het eens van u afgeschreven hebt lukt me. Wel bedankt, ook al
schreef u het niet in het flakkees' dialect We geven het graag een plaatsje.
Geachte redactie E.N.,
Het is bijna 47 jaar geleden dat de Plaat opgeschrikt werd door een zeer zware
klap, en wat bleek, een rijnaak vol met Belgische krijgsgevangenen was op een
mijn gevaren vlak voor de Willemstad. Als jongen heb ik een slachtoffer
gezien die onder de Plaat aangespoeld was. Op het kerkhof in de Plaat dacht ik
dat er vier begraven werden, en in Achthuizen werden er ook begraven, die
naar ik meen later weer opgegraven, en in België herbegraven zijn.
Hoeveel doden er waren weet ik niet, maar wel veel. Ik denk dat er in de
Willemstad wel een gedenkteken of iets dergelijks is. En nou ik toch over de
oorlog heb, ik was toen 10 a 11 jaar oud, wil ik nog wat herinneringen
weergeven. In de zomer met de grote vakantie zocht ik altijd mijn vader op in
de polder; en op één van die dagen moest ik toch nog even op de buitendijk
kijken tussen het Rooye sluisje en de Sluishaven. Ik zag daar een flottielje
mijnenvegers, ze voeren in konvooi naast en achter elkaar. Ik riep de
koffiekoker naar dat schouwspel te komen kijken. De jongen kwam naar me
toe, met nog een jongen, maar we stonden er nog geen halve minuut of een
kogel vloog over onze hoofden heen, ik hoorde hem fluiten. „Meteen weg", zei
de koffiekoker, dus we doken weer veilig achter de dijk weg; van dit verhaal is
de koffiekoker niet meer, dat was wijlen Kees de Bonte W.z. en de andere
jongen was J. C. de Bonte L.z. neef van K. de Bonte en of die zich er nog wat
van kan herinneren weet ik niet, want we moesten terug. Geen pottekijkers
dus, dit was in de zomer 1940 of 1941.
Ook het volgende verhaal moet u op mijn erewoord geloven, want het lijkt een
sterk verhaal dat ik echt in werkelijkheid heb gezien; het was in de zomer 1942
of 1943, dat weet ik niet meer. 'k Was om boodschappen geweest voor de
vrouw van de boer bij wie vader werkte; en op de terugweg naar de hofstee
fietste ik gelijk op met wijlen Kees Metaal. Die was weger op de weegbrug van
Sluishaven, de oudere Platenaars kunnen zich hem nog wel herinneren. Daar
komen we bij de betonbaan tussen 2 en 3 van de Polder en ineens een schieten,
he tleek wel of de wereld verging. „Duiken", zei Kees Metaal, we lieten ons
met fiets en al vallen. Kees Metaal op zijn buik in het gras, gezicht naar
beneden, maar ik als jongen, nieuwsgierig als ik was, met het gezicht naar
boven, en wat zie ik? Een vliegtuig dook steil omlaag het Volkerak in. Ik denk
dat het water wel 20 meter boven de dijk uitkwam, 's Avonds hoorde ik van
moeder dat er een Engelse piloot gevangengenomen werd op het tegen
woordige Hellegatsplein; maar wat of het voor vliegtuig was weet ik niet en
heb er nooit meer iets over vernomen ook. Ik heb ook nooit gehoord, wie of het
wel heeft gezien, misschien ben ik wel de enige getuige van dat neerschieten
van dat vliegtuig?
Het volgende speelde zich afin de Veenweg of de Bosseweg onder Ooltgens-
plaat; 'k was weer met een boereknecht meegereden op de wielslee naar het
land, op een zaterdagmiddag, de datum weet ik niet meer maar als ik dti schrijf
kunnen de mensen van 60 jaar en ouder zich dat nog wel herinneren dat de
„Minister Lely" of de „Minister van der Sleyden", dat weet ik niet meer de
boot dus van de R.T.M, die de veerdienst Numansdorp-Zijpe onderhield in de
grond geboord werd door vliegtuigen; maar dat wist ik op dat moment nog niet.
Hoeveel vliegtuigen er waren dat kan ik mij niet herinneren omdat ze zo laag
vlogen dat ze aan het oog onttrokken waren, maar het mooiste van al was de
lichtspoormunitie die over Ooltgensplaat vloog, dat was een prachtig gezicht,
alleen besefte ik niet hoe gevaarlijk het eigenlijk was, om daar naar te kijken. Ik
dacht dat het ongeveer 3 a 4 uur in de namiddag was en 's avonds hoorden we
dat van die boot.
L. K. te D.
Er is a.s. zaterdag 24 oktober weer koffie
bar op onze boot de „Windekind". De
plaats waar de boot ligt is niet zoals
gebruikelijk in de haven, maar op het
Havenhoofd in Middelharnis.
Er zal een film gedraaid worden met als
titel „the healing". Aanvang 20.00 uur.
ledere jongerte is hartelijk welkom.
Tot ziens.
Youth for Christ Goeree Overflakkee
OOLTGENSPLAAT
Onlangs ontving het bestuur van het
„Burgemeester W. M. van der Harst
Tamboer- en Trompetterkorps" het ver
heugende bericht, dat men een subsidie
tegemoet mag zien voor aanschaf van
kleding en instrumenten, respectievelijk
van 1200,- en 3755,-. Beide bedragen
vormen dan 20% van de aankoopsom van
de artikelen.
Bestuur en leden zijn vanzelfsprekend
zeer content met genoemde toezegging en
roepen een ieder op de jaarlijkse kollekte
voor het Anjerfonds, welke in juni plaats
vindt, zeer zeker te steunen.
Een racefiets kent geen spatborden en dat
kan er toe leiden dat je bij regenachtig
weer flink nat wordt door het opspattend
water van de wielen. Daarom heeft de
Zweedse onderneming Mirage een uit
schuifbaar spatbord in de handel gebracht
dat op de meeste typen racefietsen past.
Bij mooi weer fiets je met ingeschoven
spatbord en als het regent schuif je het
spatbord uit. Met behulp van een boutje
wordt het spatbord stevig aan het frame
geklemd. Nu ook in Nederland voor een
kleine twintig gulden te koop.
door hele, fijne spiertrillingen wat is te
beschouwen als wrijving en op school
leert men, dat door wrijving „warmte"
ontstaat.
De tweede vraag is waarom gaan de bijen
b.v. niet één voor één de kast of korf uit om
zich te ontlasten? Nou, dat hoeft niet want
het bijenlichaam is goed in staat de uit
werpselen in de endeldarm langdurig vast
te houden.
Zo gaat de ene ontwikkelingsfase in de
ander over. Totdat het voorjaar weer
aanbreekt en het bijenleven nieuwe im
pulsen krijgt.
Met dank aan de redaktie en aan de heer
K. Vogelaar voor zijn bijpassende pen
tekeningen.
D. Hoogzand
P.S. 1987 was helaas een heel slecht
bijenjaar.
De afdeling „Goeree-Overflakkee
Schouwen-Duiveland van de Vereniging
Gehandicaptenzorg van de Gerefor
meerde Gemeenten, nodigt alle lichame-
Ujk gehandicapten en hun ouders of ver
zorgers uit voor een bijeenkomst, te hou
den op D.V. zaterdag 31 oktober a.s. 's
middags kwart over twee in het vereni
gingsgebouw van de Geref. Gemeente aan
de Molenstraat 16 te Nieuwerkerk (Zld.).
Tijdens deze middag zullen dia's worden
vertoond over het zendingswerk der Geref
Gemeenten.
Iedereen is van harte welkom.
Op donderdag 29 oktober a.s. houdt de
D.V.N. afd. Goeree-Overflakkee een
voorlichtingsavond in het Multifiinctio-
neel Gebouw ,JDorpstienden" te Oud-
dorp.
Mevr. E. van Driessen (voorlichtster van
de fa. Nordisk) is deze avond aanwezig en
zal aan de hand van een dia-serie, de
werking van diverse soorten insuUne, de
insulinepomp en de insuline-pen, bespre
ken.
Na de pauze zal er gelegenheid zijn om
vragen te stellen, waarna de verloting voor
de onkosten zal worden gehouden.
Graag tot ziens. De aanvang is 20.00 uur.
Op donderdag 29 oktober en vrijdag 30
oktober houdt de Peuterspeelzaal „de
Gomet" haar deuren wijd open voor alle
peuters en hun vaders en moeders van
Ouddorp en Goedereede.
Op die twee ochtenden is er vrij toegang
van 8.45 -1115 uur. U kuntdan onder het
genot van een kopje koffie, met uw peuter
komen kijken hoe de peuters van 2Vl - 4
jaar alleen of in groepsverband bezig zijn
onder leiding van een bevoegde leidster en
een hulpmoeder.
Ook zullen er enkele bestuursleden aan
wezig zijn om de nodige informatie te
verschaffen.
De peuterspeelzaal is opgericht in 1976.
Dat deze in een grote behoefte voorziet
blijkt wel uit het aantal kinderen dat op dit
moment de speelzaal bezoekt. Er zijn
momenteel drie groepen van twaalf kin
deren en een aantal kinderen staat nog op
de wachtlijst. Mocht dit aantal flink toe
nemen dan zal de peuterspeelzaal nog
meer opengesteld worden voor nieuwe
groepen.
Komt u dus gerust eens kijken hoe de
peuters genieten van het twee keer per
week naar de speelzaal gaan.
Het bijenleven
J[A
-r'
j .j||l«i*f
:..,ll»4^
^t^^^f^f^f^f^^'^*^*^*^^^*^*^*^^^
