VERREKIJKERS
flamiSemoH
Ph. Melissant
Eilanden-nieuws
fa m ilieberieh ten
Van hiema^t,
omda^ikniet
meer in hun
i^e ty d boor.
TELERS
In Flevoland zuiverste lucht van ons land
ZEER VOORDELIG
Wij gaan met vakantie
Rabobank Q
Byoux
de Paris
L. HOEK
Tijdens de opruiming
straks geboortekaartjes nodig
tuinmachines
Landbouwers
Pollenverzamelaars verrichtenmonnikenwerk" in Flevopolder
zeer voordelige aanbiedingen
van 19 juli
tm. 9 augustus
Administratiekantoor
De Rabobank heeft een prima
advies over uw favoriete
vakantiebestemming!
jSgjfiSÖQiGOGOSOSSOSOg^^
^!IQIQI!3&^^
Zaai nu
POOTGOED
OKKER'S Zaden
GEVRAAGD VOOR
i^tolG ZIJN ÖSI WOPPIE ERBII KAN OOK VANUIT EEN ROLSTQEL
li^inliditingen SltUN ONS WERK t:k
Jong bedrijf benut zuiverheid van milieu voor behandeling van allergie
VRUDAG 18 JULI 1986
„EILANDEN-NIEUWS'
Bladz. 3
DANKBETUIGING
Langs deze weg wil ik familie, vrienden en bekenden
hartelijk dank zeggen voor de hulp en vcwr de vele
blijken van medeleven in welke vorm dan ook
betoond, tijdens mijn verblijf en bij mijn thuiskomst
uit het Bethesda ziekenhuis.
Een woord van dank aan ds. Kruymer voor zijn
bezoek en aan de doktoren en het verplegend perso
neel van afd. D voor de goede zorgen.
Mede namens mijn man en kinderen.
Jannie van Gurp-van Dmningen
Sommelsdijk, juli 1986
Kluut 11
DANKBETUIGING
Voor de vele blijken van medeleven en deelneming,
die wij mochten ontvangen na het overlijden van
mijn geliefde vrouw, onze lieve moeder, schoon
moeder, groot- en overgrootmoeder
JANNA WILHELMINA FRANKE
betuigen wij u langs deze weg onze oprechte dank.
In het bijzonder dank aan H.H. doktoren en perso
neel van „de Samaritaan" voor de liefdevolle
verpleging en verzorging.
Ds. Westerhout voor de geestelijke bijstand en
Kleijn Uitvaartverzorging voor de verzorging van
de begrafenis.
Uit aller naam:
P. van Asperen
Goedereede, juli 1986
8x30 met tasNU OÜ^SÜ
Ook de zeer bekende merken, zoals
Zeiss, Swift, Pentax, Spiend
^Wwwwwwwwwwww
Marükelaan 27
MELISSANT
is het blad voor uw
Bij drukkerij GEBR. DE WAAL ligt een pracht
modellenboek voor u ter inzage.
Ook uw keus is er zeker bij
Bij tijdige bestelling snel gereed.
Langeweg 13 SOMMELSDIJK
Vraag het aan de Hartstichting
Hartpatiënten, IjfifoIgS
die met vragen zitten, |ijng070-614©14
telefonische informatie.
D-tours vliegreizen
Costa del Sol
Hotel Sidilago Rojo (hp)
Vertrek: 24, 26 en 31 juli
2, 7, 9, 14, 16, 21 en 23 augustus
8 dagen 995,- p.p.
15 dagen 1395,- p.p.
22 dagen 1825,- p.p.
Weekend-toeslag 15,- p.p.
(wijzigingen voorbehouden)
Vakmensen in vakantiewensen.
Geluidhinder?
Praat't uit.
Laivaai is geen leven^
1 Nederlandse Stichting Geluidhinder NSG
Voor al uw
PIKAART
OUDDORP
Tel. 01878 - 1721
Graszaad, Wikken,
Bladramenas,
Gele mosterd
Tevens uw adres voor:
Ooltgensplaat
Tel. 01873 - 1692
Pakhuis: 1203
PLUKVIOLEN
CAMPANULA
PRIMULA
MADELIEVEN
RIDDERSPOREN
Plantgoed: GRATIS
Planttijd: aug.-sept.
OUDDORP
Tel. 01878 - 1780
LELYSTAD Wie in liet voorjaar of de vroege zomer een tochtje maakt
door Zuidelijk Flevoland, wordt getroffen door de schoonheid van de
uitgestrekte, bloeiende koolzaadvelden. Vele hectaren gele bloemen
pracht verrassen binnen- en buitenlandse bezoekers. Sinds kort kan de
oplettende toeschouwer nog een heel ander beeld in de Flevopolder
aantreffen: een klein legertje „pollenverzamelaars", dat zich beijvert om
stuifmeel van grassen, bomen, kruiden en landbouwgewassen te ver
zamelen.
De „aanstichter" van deze verzamel
woede die overigens door en onder
leiding van ervaren biologen en met volle
medewerking van o.a. Staatsbosbeheer,
de Rijksdienst IJsselmeerpolder en de
gemeente Lelystad wordt gepractiseerd
is W. H. M. van Ewijk, directeur van
een jong innoverend bedrijf in Lelystad,
dat zich bezighoudt met vervaardiging en
levering van allergeen-grondstoffen voor
behandeling van allerlei allergische aan
doeningen: ARTU BIOLOGICALS BV.
Het succes van het inzamelen en ver
werken van het voor de vervaardiging van
geneesmiddelen gebruikte stuifmeel of pol
len is vooral gelegen in het feit, dat in het in
de Flevopolder verzamelde stuifmeel een
minimum aan verontreiniging wordt aan
getroffen. Dat is direct te danken aan de
omstandigheid dat in Flevoland voor ons
land ongekend zuivere lucht aanwezig is,
als gevolg van het zeer geringe gebruik van
insecticiden in de landbouw en het ont
breken van zware, vervuilende of veront
reinigende industrie.
Hoge zuiverheidsgraad
Anderzijds wordt de hoge zuiverheids
graad van het verzamelde stuifmeel ver
oorzaakt doordat Flevoland, waar het de
beplanting, bebossing en landbouw be
treft, grote mono-culturen kent. Dat heeft
te maken met de efficiënte planning in de
opzet van de nieuwe polders: veel grote
percelen e.d. Ten gevolge daarvan zal een
bepaalde stuifmeelsoort niet snel ver
ontreinigd" worden door het stuifmeel van
andere gewassoorten. Efficiency dus, die
in dit geval een charmante, positieve bij
werking heeft. Samen met een unieke
manier van verzamelen, selecteren en be
werken van het stuifmeel door Artu, staat
één en ander borg voor een „onzuiver
heid" in het stuifmeel van maar 1%.
Een verontreinigignspercentage dat des
kundigen weergaloos laag" noemen.
Mede een gevolg van de wellicht „zui
verste lucht van ons land" in Flevoland.
Hooikoorts
In de westerse wereld heeft ééntiende
van de bevolking allergische problemen.
In ons land heeft één op de vijf a tien
mensen last van hooikoorts.
Bij deze mensen is het slijmvlies en soms
ook de huid overgevoelig voor pollen
(stuifmeel). De symptomen zijn lusteloos
heid en een grieperig gevoel. De meeste
last wordt door het stuifmeel van grassen
veroorzaakt, omdat die het meest voor
komen. Zonnig, droog weer, wanneer de
wind vrij spel heeft met de grote hoeveel
heden pollen in de lucht, is verantwoorde
lijk voor de meeste last. In het hooikoorts
seizoen wordt door de radio meegedeeld
of de weersverwachting gunstig of on
gunstig luidt voor hooikoortspatiënten. Er
zijn pollenmeetstations in Leiden, Hel
mond, Heerlen, Hasselt en Brussel.
Wat is er aan te doen?
Het is voor mensen met allergische pro
blemen natuurlijk onmogelijk om de mil
jarden stuifmeelkorrels te „ontlopen".
Wel is er een aantal maatregelen te ne
men om de invloed ervan te beperken.
Daarnaast kunnen allergie-patiënten in
veel gevallen met succes worden behan
deld. Een toenemende belangstelling voor
en ontwikkeling in allergie en toegepaste
immunologie met biologische produkten
valt te constateren. Nederland heeft op dit
gebied een goede naam. Een jong, inno
verend bedrijf is aktief op het gebied van
formulering, confectionering en distribu
tie van anti-allergieprodukten, in een hy
permodem, speciaal voor dit doel ge
bouwd laboratorium in een nieuw pand in
Lelystad. Het bedrijf heet Artu Biologi-
cals BV.
Het verzamelen van stuifmeel in de Flevo
polder Met speciale apparatuur worden de
pollen opgezogen. (foio jan blom)
Het in 1985 gestarte bedrijfis nu al één
van de belangrijkste leveranciers van aller-
geen-produkten voor diagnose en therapie
van allergieën in Europa, het Midden-
Oosten en Afrika. Het bedrijf heeft de
exclusieve vertegenwoordiging van Greer
Laboratories Inc., gevestigd in North Ca
roline, U.S.A., die als pionier op dit
gebied ruim 75 jaar ervaring heeft met het
inzamelen van pollensoorten en op dit
gespecialiseerde terrein de oudste firma
ter wereld is.
Monnilcenwerli
in Flevopolder
WE. H. M. van Ewijk, directeur van
Artu Biologicals, introduceerde een op
deze schaal en manier voor ons land nog
onbekende methode van pollenverzame-
len in de natuur. De locatie van het bedrijf,
midden in de ecologisch unieke Flevo
polder, is van doorslaggevend belang. Tal
van zeer zuivere pollen worden hier onder
leiding van ervaren biologen verzameld.
De biologe Marjolein Munsterman geeft
leiding aan dit enorme projekt dat door
Van E wijk monnikenwerk wordt genoemd;
„U moet zich voorstellen dat al dat stuif
meel van grassen, bomen, kruiden en
landbouwgewassen, met de hand ver
zameld moet worden. Men moet niet den
ken dat daar enorme hoeveelheden van af
komen. Dat gaat echt grammetje voor
grammetje". Samen met biologe Mun
sterman bouwde Van Ewijk een unieke
organisatie op van poUenverzamelaars-
(sters).
Hij plaatste een oproep voor mensen die
ervaring in of belangstelling voor biologie
hebben. Er kwam een dertigtal reacties.
Deze mensen kregen een door Marjolein
Munsterman gegeven cursus in het ver
zamelen van pollen. Nu is vrijwel dage
lijks een twintigtal pollenverzamelaars ak
tief.
Stuifmeel verzamelen
met stofzuigers
speciale apparatuur is ontwikkeld om
het stuifmeel in het veld te verzamelen.
O.a. werden kleine handstofzuigertjes, z.g.
kruimeldieven omgebouwd, aangepast en
van accu's voorzien. De verzamelaars
trokken enthousiast op pad.
Van Ewijk roemt de medewerking die hij
van allerlei kanten kreeg: gemeente, pro
vincie, maar ook Staatsbosbeheer, de
Rijksdienst IJsselmeerpolders en Cebeco
Handelsraad, die toestemming verleen
den om op hun terreinen te verzamelen.
Sinds het te laat ingezette voorjaar zijn de
verzamelaars bezig. De eerste maanden
overziend, toont Artu-directeur Van
Ewijk zich tevreden over de tot nu toe
behaalde resultaten.
Het verzamelen van het stuifmeel is ove
rigens slechts één aspect van het proces
van de vervaardiging van hoogwaardige
geneesmiddelen voor het opsporen en be
handelen van allergieën: „Het unieke hier
in is dat de patiënten gediagnostiseerd én
behandeld worden met produkten die als
basis de pollen „van eigen bodem" heb
ben. Dat zijn dus dezelfde allergenen die
de klachten veroorzaken", aldus Van
Ewijk.
Wetenschappelijke basis
Het bedrijf dat in 1985 startte met drie
medewerkers, maakte een stormachtige
ontwikkeling door. Nu zijn reeds vijftien
vaste medewerkers werkzaam, naast de
ongeveer twintig part-time pollenverza
melaars. Het bedrijf werkt op puur weten
schappelijke basis. Het wetenschappelijk
fundament van ArtuBiologicals is gelegen
aan de Rijksuniversiteit van Utrecht. Op
basis van contractreasearch is een nauwe
samenwerking opgebouwd met het Labo
ratorium van Allergologie en Toegepaste
Klinische Immunologie. De geavanceer^
de immunologische produkten staan on
der toezicht van het Utrechts Universi-
teitsiaboratorium.
Het jonge bedrijf houdt zich voorts bezig
met de formulering en confectionering van
enzymen voor •voedsel-intoleranties, in
nauwe samenwerking met Gist-Brocades.
Aan Artu Biologicals zijn aktieve en be
voegde adviseurs op verschillend gebied
verbonden, die het bedrijf bijstaan bij
problemen met betrekking tot de (kli
nische) allergologie, de veterinaire immu
nologie, de enzymtechnologie en de alge
mene biotechnologie. O.a. zijn toezicht
houdende apothekers nauw bij het bedrijf
betrokken. De afnemersgroepen van de
verschillende produkten zijn: KNO-art-
sen, huidartsen/dermatologen, longartsen,
kinderartsen, allergologen en apothekers.
De therapeutische produkten worden
uitsluitend op recept via apotheken
geleverd. Wel zijn deze vaak individueel
per patiënt geconfectioneerd.
Pioniersmentaliteit
Directeur W. H. M. van Ewijk heeft een
brede achtergrond in de pharmaceutische
en bio-technologische sector:Mijn vader
was de eerste chemicus bij Organon in
Oss. Zelf werkte ik bij verscheidene phar
maceutische industrieën, o.a. Pasteur in
Frankrijk. Laatstelijk was ik tien jaar ad
junct-directeur van een laboratorium. Eén
van de redenen dat ik daar vertrok, was dat
ik het niet eens ben met de toevoeging van
vaak overbodige chemicaliën aan biolo
gische produkten voor medische toe
passingen".
Van Ewijk zelf al veertien jaar woon
achtig in Lelystad trekt nu dus profijt
uit „de zuiverste lucht van Nederland".
Daarnaast is het vooral de in Flevoland
alom aanwezige pioniersmentaliteit, die
mij heeft aangetiokken. Die openbaart
zich vooral in een onvoorstelbaar grote
medewerking, ook van de zijde van de
instanties, om iets nieuws van de grond te
krijgen. En een pioniersmentaliteit is uit
de aard der zaak een eerste vereiste bij het
opzetten van een jong, innoverend en snel
groeiend bedrijf als Artu".
Voor topkwaliteit, goede service en voordelige prijzen:
FOTO - FILM - REPORTAGE - VIDEO -COMPUTER
C3 C3 C3
Weststraat 35 - Molenweg 4 - Ouddorp - Telefoon 01878-1612 en 2120
Filiaal Renesse - Printshop - Hogezoom 172 - Telefoon 01116-2400
bellen de infolijn voor| ^n«tort.nd«.h.rt,achdng
vnenden van öe hartstichting
Ik ben nogal handig, al zeg ik 't zelf. Zo verbouw ik van alles in huis. In m'n vrije uurtjes.
Daar heb ik echt lol in. Wat ik niet wist was dat ze hiernaast met zoveel lol van me hadden.
Op 'n middag kwamen ze langs. Ik wilde net gaan breken in de gang. Of ze even met me konden
5^ praten. Nou, waarom niet Bleek dat ze helemaal gek werden van m'n geklop en geboor.
->^ -v. Hebben we afgesproken dat ik 's-avonds na negenen
H^^^i wat rustiger doe. Kleine moeite. Kan ik die tijd
mooi gebruiken om 'ns wat kastjes te schilderen. Neem ik de
kastjes van hiernaast meteen even mee...
Veel lawaai-overlast komt gewoon door onbegrip en on
wetendheid. En dat verhelp je met door op hoge poten op iemand
af te stappen. Met een rustig gesprek in een vriendelijke sfeer los
je samen problemen 'n stuk makkelijker op.
Hobby- en kluslawaai
Muren en vloeren werken vaak als geluidsbruggen.
Vooral in flats en etagewoningen. Daardoor veroorzaken hobby- en
kluslawaai nogal 'ns wat overlast.
Probeer die overlast zoveel mogelijk te beperken door
afspraken te maken over de minst hinderlijke tijden. Wie appa
ratuur in een hobby-ruimte gebruikt kan de werkbank op
rubber plaatsen en de ramen en deuren tijdens het werk
V gesloten houden.
Vraag de gids met méér tips aan
De Nederlandse Stichting Geluidhinder heeft 'n handige
V folder voor buren gemaakt. De Minder Geluidhinder Gids.
Met duidelijke informatie en tips voor oplossingen.
f' Vraag de gratis gids aan met de bon.
C-JDS. Zend mi) kosteloos de praktische Gids voor de aanpak
van geluidhinder tussen buren
"-■■■-■ Naam:—------------------
Adres:-~---------
Postcode
Plaats.,
Dik heb zelf last van
n Ik wil anderen tmnder hinderen met
,/in gefrankeerde envelop of op briefkaart sturen
naar. Nederlandse Stichting Geluidhinder
I Postbus 381, 2600 AJ Delft (tel 015-562723)
voor modlauz» tleraden
Westdijk 17-19, Middelharnis
Telefoon 01870-3665
"AVQ-NEDERLAND bemiddelt bij en zoekt werk vooj mensen met een
;t?3«^2FfJ%eds eojaar. AVO-Neaertandiiiaakt nog meer mogelijtc.o.a.-
^telffingep, vorming, recreatie, aanpassingen. Opdat b.v. teveel vrije lijd
tochjDositiefgebruiktwordt.AVO-Nederlandhelptwaarwettelijke
"T/ODTZtEnmgen écht te kort srtiteterr. Voor iedere _____Z.^^
gehandicapte! 'X^^^iéSi^^
^h4öbi^r.201 3800 VB Amei3fbbrtTe1.:.033--63 52 14 giro62a '-.-: -4
besctiermvrouwe
HMde Koningin
