H.H. Landbouwers
ILVAN DER BAAN
Schoonmaakster
POMPBEDIENDE
D. Hameeteman
A. E. STRUIK Fouragehande!
A. E. STRUIK
VOGELS
nr^
Uit de Historie
1
1
i
Middelharnis
i
I
i
I
i
I
Prijs/1.450,-
e JAGER BV.
voor drijfmest
De Afscheiding
I P.deHeus&Zn.GreupB.V.i
I Unieke klassieke rondreis
Griekenland
Electr. orgel
JONGE
OLIFANT
Van der Velde
Wij leveren u uit voorraad:
Verpleegkundigen tb.v.het Inzetburo
I - Natuurvoeding - j
j De Dreef i
I
I
I
I
10-50% KORTING
I
I
Fouragehandel
In-enVerkoophuis
Gegalv. watertank
(I)
Jubileum Oranjevereniging
DINSDAG 8 JULI 1986
„EILANDEN-NIEUWS'
Bladz.
2 r. voorraad-aardappelrooiers; uienrooier met
schaar of rooistang; hydr. kipwagens 4,6.5,8,12
en 14 ton. Zeer concurrerende prijzen.
BazoUi mengmestverspreiders van 3000 t/m
16000 L.; BazoUi hydr. kranen; BazoUi droge-
mestverspreiders, 6 ton; Lely schijvenmaaiers;
schudders; harken; eggen; vaste tandcultivators,
11 en 13 tands; Woelers, 1,2 en 3 poots; Enorme
voorraad gebr. machines; bruikbaar ijzer; rij
platen; frezen; onderdelen.
Zoekt u iets, komt vrijblijvend zien.
Telefoon 01860 - 12643 (bij Oud-Beijerland)
GEVRAAGD:
die op afroep diensten willen vervullen.
Inlichtingen: de heer L. N. Blom,
Hoofd Verplegingsdienst. Tel. 01877 - 1555.
Solliciteren: Ziekenhuis Van Weel-Bethesda,
afd. personeelszaken, Stationsweg 22,
3247 BW Dirksland.
%LQegverkoop wegens opheffing j
I Oranjestraat 8 Sommelsdijk
van 1 - 8 oktober 1986
Zondag vrij, verlenging mogelijk.
Bezoek aan klassieke en bijbelse plaatsen.
Inlichtingen: Mevr. van 't Hoff,
I tel. 01870 - 3848; van 9-12 en na 19.00 uur.
CITY SERVICE vraagt
voor de vakantieperiode,
voor de ochtenduren
in Middelhamis.
Inl.: 010 - 48 49 144
•Het
Langeweg 153, SOMMELSDIJK
Telefoon 01870 - 5490
adres voor al uw:
Pootgoed
Groenbemesting
Kunstmest en
Gewasbeschermingsmiddelen
Shell Zelftankstation
HAMEETEMAN
VRAAGT
voor in de avonduren van half vijf
t/m zeven uur (vrijdag negen uur).
Leeftijd 16 jaar.
Sollicitaties schriftelijk te richten aan
3253 ZG
Postbus 20
OUDDORP
ONGEDIERTE-
BESTRIJDING
introduceert
Wat is Carbo-mix
Carbo-mix, is een selektie van de fijne deeltjes van een
natuurlijke afzetting.
als eindfase vorm van organische stof dat niet meer wordt
verteerd of omgezet.
bevat een aantal belangrijke spoorelementen.
is gelijkvormig aan het klei-humus komplex.
Wat heeft en kan Carbo-mix
Carbo-mix, heeft door zijn struktuur een groot bindingsoppervlak.
bindt voedingselementen die daardoor niet worden
uitgespoeld.
geeft voedingselementen weer af door de onttrekking
van plantenwortels (ionisatie).
reguleert hierdoor het voedselaanbod voor planten.
bindt in hoge mate reukstoffen zoals ammoniak
en zwavelwaterstof.
De prijs van varkensdrijfmest verspreid op het land is 7,50 excl. btw.
Voor informatie en gebruik van Carbo-mix met drijfmest,
volgens ons unieke garantie-systeem!
Telefoon 01875-2233
AKTIEVE KOOLSTOF - AKTIEVE KOOLSTOF - AKTIEVE KOOLSTOF - AKTIEVE KOOLSTOF
TE KOOP GEVRAAGD
geh. of ged. inboedals
bankstellen, eethoeken,
gasfornuizen, koelkasten,
kleuren tv's
en stereo-app. enz.
Maashaven 35 B
Tel. 010 - 4 85 13 65
010-4 81 02 87
TE KOOP
SolinaD 112
Tel. 01870-3116
TE KOOP GEVRAAGD
1000 Itr. ofmeerinh.
TeL 01878- 1887
TE KOOP
Roodkop kakariki's,
rijstvogels, kanarie's,
jonge grasparkieten,
zebravinken,
agaporniden.
Japanse meeuwen,
Peruduifjes.
B. V. d. Veer
Zweosplein 1
3249 BJ Herkingen
Tel. 01876 - 483
Bellen tussen
17.00- 17.30 uur.
per liter
■ttmw-
Zandpad 30
Middelharnis
Ook uw adres voor:
- POOTGOED
- KUNSTMEST
- Organische MEST
o.a. kuikenmest
en diepstalmest
- Graszaadkontrakt-
teelt en
\i/f| - Zaai-
^1^1 1^ zaden
Toen de regering in 1836 het bekende
„Tabellarisch overzicht nopens de woe
lingen in de Ned. Hervormde Kerk" sa
menstelde, werd wat het aantal Afge
scheidenen in de classis Brielle betreft,
onder Middelhamis vermeld: Drie meer
derjarigen die verklaring van afscheiding
hebben gedaan.
Onder „Algemene aanmerkingen" werd
echter nog het volgende aangetekend:
„In de ringen Brielle en GeervUet heerst
de beste geest. In de ring Sommelsdijk is
het veel erger. Het kwaad dagtekent daar
vanjaren herwaarts en op ieder dorp bijna
vindt men er die kleine conventikelen
houden en de kerk verzuimen. De meeste
te Middelhamis, Stad, Ooltgensplaat,
Nieuwe Tonge en Stellendam; de minste
te Dirksland en Goedereede".
Uit de gezelschapskringen moet dan reeds
in 1836 een Afgescheiden gemeente zijn
ontstaan, waarvan de leden in verschil
lende plaatsen op het eiland woonden.
De belangrijkste figuur in deze gemeente
werd wel de ouderling Comelius van der
Meulen, geboren 15 december 1800 te
Middelhamis.
Hij kon goed leren, maar moest al jong
meehelpen de kost te averdienen. Zijn
leergierigheid dreef hem tot zelfstudie en
's nachts studeerde hij wiskunde en geo
metrie. Uiteindelijk plukte hij hiervan de
vruchten en werd aannemer van publieke
werken.
In 1827 huwde hij met Elizabeth Geer-
tmy van de Rovaard, eveneens geboortig
uit Middelhamis, waama hij zich te Rotter
dam vestigde. Door een cholera-epidemie
aldaar verlorien zij kort na elkaar twee
kinderen; dit bracht de ouders geheel tot
omkeer. Zij vertrokken weer naar Middel
hamis, alwaar zij toen gezelschappen be
zochten. Maar deze bevredigden hen niet
ten volle; zij zochten een meer kerkelijk
leven.
Toen de Afscheiding ook op Flakkee
bekend werd, sloten zij zich hierbij van
harte aan en waren de eersten die zich van
de Hervormde Kerk afscheidden. Na de
constituering van een gemeente werd Van
der Meulen al spoedig ouderling. In 1837,
gedurend eeen zakenreis te Middelburg
verblijvende, bezocht hij daar een samen
komst van de Afgescheiden gemeente.
Toen bleek dat de voorganger ziek was,
drong men er op aan dat Van der Meulen
zou voorgaan, welk verzoek hij na veel
aarzeling aannam.
Omdat die gemeente zich na zijn voorgaan
zeer gesticht gevoelde, bracht dit hem
ertoe ook te Middelhamis zo nu en dan
eens te oefenen. Ook daar was men hierop
zeer gesteld, zodat de gemeente hem ten
slotte als voorganger beriep. Maar dat
durfde hij toch niet direct aan te nemen; hij
besloot eerst nog les te gaan nemen bij ds.
H. P. Scholte te Utrecht, waarheen hij in
1838 vertrok. Na eenjaar bij ds. Scholte
gestudeerd te hebben en zo hier en daar te
hebben geoefend, in welke tijd hij veel
armoe leed, werd hij hij op 23/24 no
vember 1839 door ds. Scholte geëxami
neerd en tot de volle bediening toegelaten,
waama deze hem te Middelhamis be
vestigde.
In 1839 zocht de kleine Afgescheiden
gemeente te Rotterdam kontakt met ds.
Van der Meulen, hetwelk ertoe leidde dat
hij in december 1839 tevens predikant van
Rotterdam werd.
In mei 1840 verbrak hij deze band weer
omdat de gemeente Middelhamis aan
spraak maakte op zijn volle dienst
(Kerkhistorische Kroniek 1967 4e jg. no.
Aantekening
„Op blz. 65 van deel 2 van: Een schat in
aarden vaten, lezen we dat ds. H. P.
Scholte op 3 oktober 1839 doo rhet Hof
van Holland veroordeeld werd tot 100,-
boete „wegens prediking te Middelhar
nis" (Na 40 jaar het gedenkboek bij het
40-jarig bestaan van de Chr. Geref Kerk
te Middelhamis. Uitgegeven door de ker-
keraad der Chr. Ger Kerk te Middel
hamis. Dmkkerij: Gebr. De Waal, Som
melsdijk).
1841
In Middelhamis besloot de gemeente een
adres tot de Koning te richten waarin ver
zocht werd als Chr. Afgescheiden ge
meente te mogen worden erkend; dit was
ondertekend door 78 leden die over het
gehele eiland verspreid woonden en wel te
Middelhamis 3; Sommelsdijk 12; Dirks
land 9; Melissant 2; Stellendam 12; Goe
dereede 1; Ouddorp 10; Herkingen 8;
Stad aan 't Haringvliet 11; en Ooltgens
plaat 10.
Verzocht werd om in een schuur van D.
Bos te Sommelsdijk in de Gorcumstraatte
mogen bijeenkomen of in een dito van de
bakker J. van der Slik Pz. in de Nieuw
straat te Middelhamis.
Bij Kon. Besluit dd. 6 september 1841
werd de ,,Chr. Afgescheiden Gemeente
op het Eiland Overflakkee en Goede
reede" erkend en tevens aanwijzing ge
daan dat het lokaal te Middelhamis het
meest geschikt was tot uitoefening der
eredienst (K.K. 4e jg.).
Aantekening
Aan de „Geschiedenis van een Kerk"
ontleen ik:
„Het adres aan de Koning was onder
tekend doon C. van der Meulen, vertrok
ken naar Goes en J. de Man.
In Sommelsdijk (afstand van Middel
hamis 1/8 uur) tekenden:
Leendert Wielhouwer, Krijn v. d. Meide,
Jacob Wielhouwer, Jacobus van Splun-
ter, N. de Vogel, M. Oosterling, W.
Wielhouwer, E. v. d. Polder, A. Langejan,
D. Bos, P. v. d. Meide, M. Groenendijk.
Ds. C. v. d. meulen was 13 juni 1941 te
Goes bevestigd (na 10 juni daar ge
arriveerd te zijn - A. M. Wessels: God
Ons Een Schild).
Hij had 26 april 1841 ter Provinciale
vergadering (van de Zeeuwse kerken)
meegedeeld, dat, als het beroep werd uit
gebreid - nl. dat de gemeenten Middel
hamis en Den Hitsert ZuidBeijerland)
ook deelnamen in het gemeenschappelijk
beroep, hij het beroep wel zou aannemen
en zich te Goes vestigen (A. M. Wessels).
Zo bleefds. Van der Meulen eigenlijk toch
enigermate dominee van Middelhamis.
Dat bleef zo tot hij emigreerde in 1847.
(wordt vervolgd)
J. L. Struik
In een bericht eerder in „Eilanden
Nieuws" verschenen, werd bekend ge
maakt, dat de Oranjevereniging, alhier 50
jaar bestaat.
Een van de te organiseren evenementen
is, het houden van een allegorische op
tocht, alleen mits voldoende deelname,
enkele verenigingen hebben al belang
stelling getoond en nü kunnen we melden
dat het bestuur van de vereniging mede
werking kan verlenen voor het verkrijgen
van de benodigde wagens, dit geldt voor
verenigingen, instellingen, buurtcomité's
e.a. ook aangeklede" reclamewagens
kunnen meedoen, doch vallen buiten de
prijzen. De enkele tot nu toe bekende
„afweters" kunnen zo men wil alsnog zich
aanmelden. Er wordt geen inschrijfgeld
geheven.
Het bestuur zal trachten om in sejv
tember takken groen beschikbaar te stel
len, voor degenen die dat nodig zouden
kunnen hebben.
Inlichtingen en e.v.t. aaimieldingen kun
nen geschieden bij de secretaris dhr. C.
Neels, Voorstraat 34, tel. 2373.
S.v.p. vóór 20 juli.
OPEN: WO 2-1-9 juli9-18.00 uur
vrij 4 -H 11 juli13 - 21.00 uur
I za5-t-12juli9-12.00 uur
••••••••••••••••••••••••••4W
®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®(i
Heeft u problemen met: mieren,
vliegen, houtworm, muggen, spin
nen, wespen enz.
Tel. 01874-2555 of 01870-3131
AKTIEVE KOOLSTOF - AKTIEVE KOOLSTOF - AKTIEVE KOOLSTOF - AKTIEVE KOOLSTOF
CARBO-MIX
Tel. 01S70 - SOI 4
JULI«N«WEG 28 TEL.0H77-
MELISStNT Ar 1200-1321
