r
i
m"
m-
w\
w
w
i
■1
-^
Ti
Wij wensen al onze relaties
een voorspoedig 1986
jeugd-
hoekje
Decemberraadsel 4
M"
W"
„-
m°
n
7^
Extra raadsel 4
■W
i
;r
7
n
w
n
Bladz. 2
,EILANDEN-NIEUWS'
DINSDAG 31 DECEMBER 1985
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
geheel ten dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan maken. Uw
vragen op velerlei gebied kunt u sturen
aan: Redactie Eilanden-N ieuws, Post
bus 8, Middelharnis, met in de linker
bovenhoek „Vragen-rubriek" vermeld.
De vragen worden door deskundigen
beantwoord en zullen binnen enkele
weken na de inzending compleet met
antwoord in deze rubriek worden ge
publiceerd.
RSKSNPENNINGeN
Hierbij potloodovertrekjes van een aan
tal munten. Een handelaar vertelde me,
dat het rekenpenningen waren. Hoe re
kende men daarmee?
Antwoord: Deze rekenpenningen waren
geen betaalmiddel, maar werden door
kooplieden, in overheidskantoren, op
markten en op scholen gebruikt om te
rekenen. Men trok op een houten tafel van
de kraam of in de herberg, in kantoor en in
de school, of op de grond vijf evenwijdige
lijnen. De onderste was voor de eenheden,
de tweede voor de tientallen, de derde
voor de honderden, enz. Zo kon men op
tellen of aftrekken door het aantal pen
ningen op elke lijn te vermeerderen of te
verminderen. Om het aantal rekenpen
ningen niet al te groot te maken, konden 5
stuks op één lijn worden vervangen door
een penning tussen deze en de volgende
streep. Met zo'n zakje rekenpenningen
spaarde men dus schrijfmateriaal uit.
Bovendien kon in vroeger eeuwen niet
iedereen lezen en schrijven.
PEPtnSTtNtN
Met Sint Nicolaas hebben we ons af
gevraagd, waar eigenlijk die gewoonte
om pepernoten te strooien vandaan komt.
Niemand wist dat.
Antwoord: Dat is een ,,oude geschiede
nis". Veel van onze huidige gebruiken
stammen nog uit heidense tijden. Onze
pakjesavond toont enige verwantschap
met de Romeinse feestelijkheden die in
begin december plaatsvonden en waarbij
de slaven hun meesters voor de gek moch
ten houden, o.a. met namaak geschenken.
Omdat slaven niet over geld beschikten,
grepen zij veelvuldig naar de stukjes grijs-
grauwe, vulkanische steen die rondom
Rome en verder in zuid-Italië voor het
oprapen lag. Die steensoort werd in het
latijn „peperino" genoemd (met de klem
toon op de i), hetgeen hier vertaald is met
„pepersteen". Er werden stukjes van als
surprises rondgedeeld. De bakkers maak
ten later eetbare kruidkoekjes, die op dgl.
grauwe steentjes leken en ook licht van
gewicht waren. Vandaar de vorm van
onze pepemoten, die wij dus danken aan
de komst van de Romeinen naar ons land.
Zoals vele heidense gebruiken in onze
streken gehandhaafd bleven, inclusief het
paard van de germaanse god Wodan die
over de daken reed, bleven de bakkers
tegen begin december van die harde kruid-
koekjes bakken. Het strooien ermee kwam
vooral in de Franse tijd in zwang, toen we
door Napoleons blokkade van Engeland
weinig rijst meer aangevoerd kregen en er
bij bruiloften en partijen iets anders moest
worden gestrooid. Toen greep men naar
de lichte kruidkoekjes. De rijst had overi
gens het uitwerpen van penningen door de
rijken na de Gouden Eeuw al vervangen.
En wat nu de Romeinen betreft: de Ita
lianen vieren in het zuiden nog altijd hun
„San Nicola di Bari", hun Sint-Nicolaas
van Bari, alwaar immers het gebeente van
de echte bisschop Nicolaas begraven ligt.
HOGtn POSTTAHtCF
Gaat de verhoging van deposttarieven in
'86 nog door, nu de opgetrokken telefoon
tarieven weer goeddeels teruggedraaid
zijn?
Antwoord: J, u kunt er wel rekening mee
houden, dat het porto voor brieven en
drukwerken met 5 cent omhoog gaat, ook
voor zwaardere stukken, want dit keer
heeft het hoofdbestuur van de PTT tijdig
voorstellen terzake aan de regering ge
daan en wordt het eerst in de Kamers
behandeld. Maar de ontwerpers voor nieu
we zegels moeten al waarden van 55, 65
en 75 cent aanhouden bij de zegels die na
1 juH verschijnen, zoals de bijzondere uit
gifte over dammen en biljarten op 9 sep
tember, de zegels over de Deltawerken op
7 oktober en de volgende kinderpostzegels
die 12 november '86 uitkomen van
55+25, 65+35 en 75+35 cent. toeslag.
TANGRAM
In een boek over China is sprake van
tangram", waarmee bepaalde figuren
gelegd" worden. Wat is dat voor bezig
heid?
Antwoord: Een oud Chinees geduldspel
bestaande uit precies zeven stukken pa
pier, karton, hout of dgl. in de vorm van
grote en kleine gelijkzijdige driehoeken,
vierkant en parallelogram, waarmee men
allerlei figuren van mensen, dieren en
dingen kan samenstellen. Het is telkens
weer een puzzel, dit zo te doen dat de
figuur handig wordt samengesteld, snel in
een andere is te veranderen en toch tel
kens lijkt op hetgeen men wil uitbeelden.
Er zijn in speelgoedzaken, sommige boek
handels en dgl. onder de naam Tangram
dozen met de benodigde figuren te koop
van verschillende fabrikanten.
NOODGELD
Hierbij fotocopieën van voor- en achter
kant van mij onbekende muntbiljetten uit
de jaren 1914-'15 met waarden van
f 1,en f 2,50. Zijn dit ook zg. zilver
bonnen en waarom staat Rotterdam erop
vermeld?
Antwoord: Nee, dit is noodgeld van de
gemeente Rotterdam uit de Eerste We
reldoorlog, uitgegeven omdat de aanvoer
van normaal geld stagneerde. Gezien deze
fotocopieën zijn uw exemplaren weinig of
niet in omloop geweest en hebben ze
daarom wel waarde voor de verzamelaars
van bank- en muntbiljetten. Zo'n lief
hebber mag er o.i. zeker 20,per stuk
voor neertellen, want je komt nog wel
noodgeld uit de Tweede Wereldoorlog
tegen in de handel, maar vrijwel niet meer
uit de Eerste.
ttAKC WARSN
Je leest in advertenties enz. vaak over soft
ware en hard ware. Wat voor rare waren
zijn dat nu weer?
Antwoord: Het is (helaas) een rare ge
woonte van veel Nederlanders om hun
waren in andere talen aan te prijzen. De
helft van de lezers begrijpt er dan niets
van. Hard is hard en het Engelse soft
betekent zacht, maar die begrippen staan
dan voor de apparaten (die hard en stevig
zijn) en de toebehoren, zoals ponsbanden,
papier, magneetbanden en bijvoorbeeld
„floppy disks", ofwel de schijven die als
de nieuwerwetse aflees-grammofoon-
plaatjes allemaal putjes vol informatie
(kunnen) bevatten. De computerfanaten
gebruiken Engelse aanduidingen, omdat
met die apparatuur ook de Amerikaanse
gebruiksaanwijzingen en programma
cursussen in het Engels ons land binnen
kwamen.
WtNDkRACHT
Wat betekenen die cijfers als De Bilt over
de windrichting in 't weerbericht spreekt?
Antwoord: Het getal van de windkracht
geeft de windsnelheid op 10 meter hoogte
boven vlak terrein volgens de schaal van
een Britse admiraal sir Francis Beaufort
(1774-1857), gemoderniseerd door sir G.
C. Simpson, en wel alsvolgt:
0 0-1 km/u, dat wil zeggen,
windstil, de rook stijgt recht omhoog;
1 1-5 km/u, flauwe wind, de
richting is zichtbaar aan rook;
2 6-11 km/u, zwakke wind,
bladeren ritselen;
3 11-19 km/u, lichte koelte,
twijgen zijn in beweging;
4 19-28 km/u, matige wind, stof
en papier dwarrelen op;
5 28-38 km/u, vrij krachtige wind,
bebladerde takken zwaaien;
6 38-50 km/u, krachtige wind,
paraplu's zijn moeilijk te houden;
7 50-61 km/u, harde wind,
veel bomen bewegen;
8 61-72 km/u, stormachtig,
twijgen breken af;
9 72-86 km/u, storm, eerste
dakpannen worden afgerukt;
10 86- 101 km/u, zware storm,
bomen worden ontworteld;
11 101-115 km/u, zeer zware
storm, zware schade aan daken en bomen;
12 115 en meer km/u, ofwel orkaan,
ernstige schade aan gebouwen en bossen.
Te land worden 1 en 2 wel eens samen
gevat als zwakke wind, en 3 en 4 betiteld
met matige wind. U schrijft in uw brief
over „huizenhoge golven" bij een orkaan,
maar dat zijn overdreven verhalen. Toen
die zegswijze ontstond waren de huisjes
nog erg klein en juist bij orkaankracht slaat
de storm de zee „plat" en doet ze de
golven tot schuim uiteenspatten. Het ge
vaarlijkst zijn ondertussen de onverwach
te windstoten van soms wel 140 km/u.
van Oom Ko
Het Jeugdhoekje dat nu verschijnt,
is 't laatste van het jaar.
We hebben heel wat „afgekletst",
per brief dan, weliswaar.
Maar week'lijks hadden wij kontakt,
met 't Hoekje in de krant.
En dat geeft toch, zo voelen wij
een hechte vriendschapsband.
Oom Ko heeft ook weleens verzuimd,
zo nu en dan een keer.
Al was 't een bitt're noodzaak dan,
we hopen van niet weer.
Ook zwaaiden er dit jaar weer af;
er kwamen nieuwe bij.
Daar zijn we ook echt dankbaar voor,
en allemaal heel blij.
Er is, helaas, in onze tijd
niet zoveel animo,
voor 't oplossen der raadsels uit
het hoekje van Oom Ko.
Ons Hoekje dat moet groeien gaan,
het neemt helaas, nu af.
't Zoufljri zijn als het nieuwe jaar
wat nieuwelingen gaf.
'k Zou zeggen, zet het nieuwe jaar
nu maar meteen goed in;
en jonge lezers van de krant,
maak nu eens een begin.
Stuur ied're maand de raadsels op,
per brief aan ome Ko.
Je leert ervan, en je verdient
als prijs vaak een kado.
Wij wensen alle puzzelaars,
een rijk gezegend jaar.
Op school en thuis, met pa en moe,
ja, allen met elkaar.
Dat vrede wone in uw huis,
blijdschap inplaats van smart.
Dat bovenal de vreze Gods,
mocht wonen in uw hart.
De lezers, werkers aan de krant,
in werkplaats, aan 't buro,
u allen een voorspoedig jaar,
gewenst van Ome Ko
Briefwisseling
Jozina Koppenaal - Ooltgensplaat:
Om eerlijk te zijn Jozina, oom Ko heeft
helemaal niets gedacht. Oom Ko is zelf
weer ziek geweest, en had een achter
stand. Vandaar viel het ook niet op datje
wat later was met je inzending. Er is altijd
wel iets dat remmend werkt Jozina. On
danks alles heb je toch maar een lange en
gezellige brief geschreven. Leuk dat je
weer een ,,Snuf' hebt. Dit is dus de
laatste. Dank voor je briefen succes met
de studie Jozina!
Hannie Grinwis - Ouddorp:
Als je nog school gaat maak je altijd wel
wat mee Hannie. Wel gezellig geweest dat
„etentje" op school? Leuk dat je hebt
meegeholpen alles klaar te maken. Dat
was dus tevens een soort examen, om je
kookkunst te tonen. De cijfers lijken mij
heel goed Hannie. Hoe krijg je het voor
elkaar om voor wiskunde zo'n mooi cijfer
te halen? Keurig werk geleverd, hoor.
Dank voor je fijne brief
Ellij Looij - Nieuwe Tonge:
Dat brengt een berg werk mee Ellij, zo'n
verhuizing; onvoorstelbaar. Nu wonen jul-
He dus in Klinkerland als ik het goed voor
heb? Als je het daar nu maar kunt wennen.
Het is wel in hetzelfde dorp, maar het
maakt toch nog verschil waar je woont.
Ook nog druk met de studie? Of is die erbij
ingeschoten?
Co Melissant - Nieuwe Tonge:
Er was heel wat te vertellen Co. En dan
zo'n keurige brief getypt! Je hebt nog
weinig fouten gemaakt ook. Geweldig zeg!
Er is nog niet veel ijs geweest, maar de
winter moet nog gaan beginnen Co. Je
rapportcijfers zijn heel goed zeg. Niet één
onvoldoende. Zo maar doorgaan, en pro
beren maar zo snel mogelijk een type
diploma te halen.
7
i.
3
f.
A.
10
il
B
ft
i
C
iS
3
3>
f
10
2J
11
F
13
31
zs
13
H
-?f
tt
H
J
il
K
1
Jfi'
19
L.
3
M.
rs-
M.
iJ
io
0
37
10
21
2^
Q-
8
2J
K
IS-
iH
1Z
2r
T
X
2^
J1
IJ
iS
A. voor deze stad sneuvelde Uria
(2 Sam.)
B. Hebreeuwse vroedvrouw in Egypte
(Ex.)
C. noemde Mozes de plaats waar hij op
de rots sloeg (Ex. 17)
D. naam voor het uitspansel (Gen. 1)
E. kan door drinken worden genezen
F. eiland waar Paulus langs voer
(Hand. 20)
G. deed de Heere Jezus aan het kruis
H. dit is als het gras (Jes. 40)
I. vader van Mozes
J. bij deze man was Paulus in huis
K. dit werd eens in bloed veranderd,
maar ook eens in wijn
L. bij deze beel heeft Elia de Baals
priesters omgebracht.
M. opvolger van Elia.
N. het Boek der Boeken.
O. in deze woestijn woonde Ismaël
(Gen. 21)
P. één van Lamechs vrouwen (Gen. 4)
Q. inhoudsmaat; werd ook het manna
mee gemeten (Ex. 16)
R. deze kwamen uit het oosten om het
kind te aanbidden.
S. één der rustplaatsen in de woestijn, na
de dood van Aaron (Num. 33)
T. moeder van Gad en Aser (Gen. 32).
Het zijn allemaal woorden van 5 letters!
De letters die op een cijfer komen te staan,
overbrengen op hetzelfde cijfer rondom de
tekening. Bij juiste invulling is dan van 1
t/m 3 2 een tekst te lezen uit de brief aan de
Hebreen. Hoe luidt de tekst, en waar staat
de tekst?
Jozina Koppenaal wil langs deze weg
allen die haar een kaart stuurden voor
haar verjaardag, daarvoor hartelijk be
danken.
ALLEMAAL
Het is de bedoeling dat de eerste vrijdag
van januari geen Jeugdhoekje wordt ge
plaatst. Het wordt dus vrijdag 10 januari
als we weer gaan beginnen. Het is dan ook
een geschikte tijd voor nieuwe deelne
mers. Die zouden we graag willen hebben,
want er zwaaien er steeds meer af.
Allemaal de groeten van oom Ko, en tot
volgend jaar zo de Heere wil en wij leven.
En.... het is ook weer tijd van inzenden!
Niet vergeten hoor!
van links naar rechts:
1. halfjaar— 7. eek— 13. slee— 14. omroepvereniging— 15. knolgewas
17. zoon van Juda 18. rechter bladzijde 19. klap 21. lage
rivierstand 23. deel van de boom 24. vreemde munt 25. Wet
investeringsrekening 26. Noorse jongensnaam 27. bolgewas 29.
plus 30. erf— 31. waterdier 32. luchtstroom 34. plaats in
Gelderiand 36. Bond van Nederi. architecten 37. in het jaar onzes
Heeren 38. vragend vnw. 39. sluis 41ton— 43. tantalium 44.
vervaardigen 45. kameel 47. zangstem 48. hok 50. slet 52.
ketting 53. plezier 55. Spaans rijpaard 57. deel van een schip
58. kruitbusje— 60. Oostzeehaven— 61. bar— 62. air— 63. sintel 65.
schoorsteenkap 66. Nederi. Spoorwegen 67. bron 68 spruit— 70.
opening— 72. noot— 73. keet— 75. pagode 77. onzeker— 78. rund
79. noot— 80. vezelstof— 82. brok— 85. opstandeling— 88. motorrace
90. groente 91. doorgang— 93. smart— 94. huisgenoot— 95 stuk
goed 97. berooid 99. vis 101. net 102. eerste dode 104.
handtas 106. agrariër— 107. plaats in Frankrijk— 108. verbouwer
109. geur 110. europeaan 112. noodsein 114. papegaai 116.
oningewijden 118. klasse 121. en dergelijke 123. geladen deeltje
124. europeaan 126. wiel— 127. pers. vnw. 128. bedrog— 130.
witsel— 132. aleer— 134. voorkeur 135. lust— 136. spil— 138.de
oom van het jeugdhoekje 139. gereedschap 140. vaartuig 141.
noot 142. grof— 144. Koninklijk Besluit 146. Bulgaarse munt
147. plaatsje door Jozua verbrand 148. titel— 149. kleine opening
151. voorvoegsel 153. achter 154. druk 155. hetzelfde aantal.
van boven naar beneden:
1Russische theeketel 2. lidmaatschap wegens verdienste 3. water in
Friesland— 4. noot5. voorzetsel 6. knaagdier7. dood lichaam
8. rund 9. europeaan 10. de oudste 11. Morgenland 12. kaliber
16. deel van een huis 20. zojuist— 22. ulaan— 24. snorbaard— 25.
spinrag 28. voorvoegsel 29. kiem 32. open plek in het ijs 33.
dominee— 34. toets alleen— 35.jongdier— 38. damp40.deelvande
dag—42. broos 44. sober46. soepel—47. buidel48. vent49.
feestdronk 52. vrek 53. vluchtige stof 54. moment 56.
hijstoestel 58. Russisch schiereiland 59. palmmeel 62. prieel
64. kortgeweer—67.FransinBelgië— 69. rivier in Rusland 71contra
73.bajes— 74. hoofd— 75. insect— 76. troefkaart 81kaartenboek
83. vreemde munt 84. rondhout 86. heldendicht 87. aftrek
89. register 91. Israëlische premier 92. lans 94. roofdier 96.
bode—98. dof— 100. grondsoort— 101. snoer— 103.draagbalk— 105.
kledingstuk 106. fik 111. eerste kamer 113. zone 115. in de
geest— 117. beroep— 119. bloeiwijze— 120. roofvis— 122. blubber
124. maanstand 125. televisie 127. van een bepaalde kleur 129.
teer—131.denlezer heil—133.akkoord—134. plag—137.1ot(Bijbels)
141.grafvaas— 142.platvis143. vragend vnw.145.korf148.
Middeleeuwen 149. meetkundig getal 150. eerstvolgende 152.
bedrijfsvorm.
25. 102. 87. 120. 61. 128. 11. 100. 70. 39. 56. 98.150. 49. 30.
119. 6. 122. 38. 124. 142. 74. 5. 76. 67. 26. 85. 50. 89. 44.
155. 135. 70. 14. 152. 133. 87. 53. 17. 127. 2. 71. 29. 153.
t
t
e
li
-»
sT
sV
I^Hes
»-
as
^■lOl
^■loe
iSj
m
Algemene Bank Nederland N.V.
Amsterdam-Rotterdam Bank N.V.
Coöperatieve Rabobank B.A.
Ned. Middenstandsbank N.V.
Verenigde Spaarbank
^«r
j/
30
3
4
5
7
8
10
II
12
13
20
14
22
15
16
17
18
19
21
23
24
25
28
27
31
32
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
47
44
46 '■-
48
40
50
51
32
54 ^HSS
5«
5» ^H60
61
^H62
65
06
69
71
72
1
77
^H79
SI
82
83
86
88
89
92 ^^83
96 ^HB?
98
100
102
103 ^m
104
105
^H 108
^■109
110
111
112
113
114
115
116
^■118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
131
133
134
135
136
137
138
^■139
140
141
142
143
144
145
146
1^
148
149
150
151
152
1S3
IS«
ISS
