Uit de Historie
Dirksland
EILAND-OCCASIOHS
(VI)
Dirkslands raad zag
en hoorde het carillon
Mw. D. K. Soldaat-Poortvliet
Varia (I)
Een huis verdeeld in ziclizeive
Lanerta (III)
(IV)
Opmerking over het vervolg
Mijn persoonlijke band
met Dirksland
Een korrektie bij een foto
in een artikel over Melissant
TAXATIE NODIG?
makelaar tamboer bellen
beëdigd taxateur
01870-3477 H3
DD
Gediplomeerden Avondschool
voor Mavo
BLOEMEN BESTELLEN
Bloemenhuis Korteweg
bellen
VOLVO
Bladz. 2
„EILANDEN-NIEUWS'
In het nummer van E.N., waarin de wen
sen voor 1981 stonden, lezen we, onder de
titel: Kent U ze nog de Dirkslanders?
cm. dit:
Mevrouw D. K. Soldaat-Poortvliet
moet de laatste weken en wellicht
maanden! stevig hebben doorge
werkt, want van haar hand z^n recen-
telük maar liefst twee boekwerkjes ver
schenen. Eerst was dat „Dirksland in
oude ansichten" en thans vers van de
pers het evenzeer geslaagde „Kent U
ze nog, de Dirkslanders!" 't Zal beslist
een vermoeiend werk zgn geweest maar,
haar kennend, is ze 't zeker niet moe
geworden en een bijzonder genoegen er
varen de hand te hebben in het zeker
stellen van een stuk Dirksiandse ge
schiedenis.
Zo tegen het eind van 't jaar is 't eigenlijk
de beste periode om zo'n boekje vol her
inneringen te laten verschijnen. De vele
foto's waarop talloze Dirkslanders voor
komen zeggen meer dan duizend woorden
dat zouden kunnen dat de tijd voort
schrijdt en de mens met haar! Mevr. Sol
daat haakt daar wel eens wat speels op in
in de onderschriften die ze aan de foto's
toevoegde; een foto van de voetbalver
eniging laat ze dateren uit „de tijd dat de
bal nog een veter en de scheidsrechter
nog gezag had".
De ernst van de werkelijkheid wordt ove
rigens allerminst uit de weg gegaan en de
velen uit het boekje die al zijn heengegaan
worden met weemoed nagestaard.
Prachtige foto's (waar haalt ze ze van
daan!) zijn er van het feest t.g.v. de
geboorte van „Juliaantje" in 1909 en ook
bij de inhuldiging tot koningin in 1948
was het in Dirksland groot feest.
Met Dirkslanders als figuranten zette men
zelfs de kroning in scène waarbij Corrie
Flikweert als koningin en de bekende
Wout de Jong als Prins Bernhard fun
geerde. Feest ook bij de inhuldiging van
koningin Wilhelmina in 1898 waarvan
heel unieke foto's bewaard zijn gebleven
en in het boekje zijn opgenomen, zowel
ook als van de installatie van burg. Zaaijer
in 1900.
„We zouden zo nog heel wat verder kun
nen verhalen; over de komst en het af
scheid van groten uit het Dirksiandse
dorpsleven".
Helaas heb ik dit boekje niet; anders zou ik
er mogelijk iets uit kunnen gebruiken voor
deze artikelen over Dirksland.
Mevr. D. K. Soldaat-Poortvliet schreef in
E.,N. over de oude school, schoolmees
ters en het oude weeshuis; alles even
interessant.
Aantekening:
In E.N. van 1 februari 1980 stond een
artikel (van wie?), getiteld: Nieuwe eige
naar speurde in 't verleden van het v.m.
weeshuis, met deze foto:
Gebouw werd als school
medio 17e eeuw gebouwd.
De nieuwe bezitter is dhr. J. J. v.d. Maas,
sinds 1978.
Mevr. D. K. Soldaat-Poortvliet schreef
ook:
„Gedichten op zijn Flakkees". Het ge
dicht „Heimwee" past goed in deze ar
tikelen: Uit de Historie Dirksland.
Dirrekslandmitje vermoorde haeven,
waer ééns de boeren al de gaeven
van der akkers hoa gebrocht,
in schip naest schip een plekje zocht,
daer snuve noe de auto's langs.
Waer volle boerewaegens gonge,
de werkers an de horre 1) stonge,
zitte ouwe mensen op een bank
in aeseme benzinestank,
want de auto's snuve langs.
Alléén in Spuie is 't nog druk,
daer vertrekke truck nae truck
mit vruchten van ons goeie land
allemaele nae deoverkant".
Mar op 't durp, daer bluuft het stille,
m 'n zouwe 't wel wat levendiger wille.
1Horre sorteerder voor aardappels of
uien, gemaakt van latten.
m
En: „Proza en Poëzie" bij de zaadtels,
waarover „De Spiegel" eens schreef in:
„Wat het neveninkomen betreft, gedu
rende het laatste tiental jaren heeft men de
gelegenheid om er iets bij te verdienen in
de zaadteelt. Een grote zaadhandel in
Enkhuizen huurt stukken land, stuurt
zaai- of plantgoed en wie er de tijd en
gelegenheid voor heeft, kan zo'n stulc land
krijgen om de plantjes op te kweken totdat
ze zaad gaan dragen. Dagenlang kan men
daar overdag de vrouwen en meisjes en na
het avondeten de mannen en zoons op hun
knieën tussen de bloemen zien kruipen om
de zaaddoosjes te plukken. Deze worden
dan thuis in lirmen zakjes gedroogd, daar
na gezeefd en het zaad wordt per gewicht
aan de zaadhandelaar verkocht. Wij spra
ken enkele vrouwen, waarvan één dit werk
al tien jaar deed en wij vroegen of het de
moeite van al dat werk nu wel waard was.
„Beljaet!antwoordde ze in haar zangerig
Flalücees dialect. „De kleine violen bren
gen zo'n/ 36,op en de grote wel 70,
per kilo".
„Maar hoelang moetje nu plukken om een
kilo bij elkaar te krijgen?"
„In september gaat 't het vlugst. Dan pluk
je ongeveer een pond per dag".
Nou, nou, dachten we, dat is inderdaad
een heel aardige bijverdienste.
„Maar het is vreselijk werk", zei een
ander vrouwtje, „ik doe het vandaag voor
't eerst, maar da's eens maar nooit weer!
Ik word er haast tureluurs van en ik kon de
aerpels tussen de middag bijnae niet meer
op".
En:
„Tussen de aerpels in de sukerpeen
leit een méét* mit gele fiolen,
in ielijk blommetje is een dêêl
van de glanzende zunne verholen.
Inééns bluuv' ik verwonderd staen:
Zie 'k een levende blomme gaen?
'n Meisje in fel róód gekleed
loapt deur de gouwe blommenméét.
Ze bokt, in bokt, in plokt het zaed,
't is of ze op dansende voeten gaet,
tussen de aerpels in de sukerpeen,
op die méét mit gele fiolen".
Mêêt 1 akker, stuk land tussen twee
greppels.
Tenslotte noem ik nog haar: Flakkeese
Vertelsels.
„Ons Eiland" van donderdag 19 maart
1981 schreef over haar:
Mevrouw Soldaat is 78 jaar en voor veel
mensen geen onbekende. Jaren stond zij
voor de klas op Goeree-Overflakkee. Ze
volgde 5 jaar HBS, haalde in een half
jaar haar akte in Den Haag en mocht op
haar twintigste lesgeven. Ze was 63 jaar
toen ze stopte. Ze gaf les in Middel-
harnis, Sommelsdijk, Dirksland, Melis
sant, Oude Tonge en in Nieuwe Tonge
„een blauwe maandag".
Mevrouw Soldaat is actief lid van de
vereniging voor dialect onderzoek. Ze
leerde ook schrijven in dialect. Ge
dichten heeft ze zowat heel haar leven al
gemaakt. „Vroeger op school kregen de
kinderen van mij in hun poëzie-album
een eigen vers. Dat vonden ze hart
stikke leuk". Pratend over haar dichte-
ry, verwijst ze verder naar het vers met
het opschrift „Dichtersverdriet" dat
ook in het boekje staat.
Bij het artikel werd deze foto geplaatst:
Mevrouw D. K. Soldaat-Poortvliet,
een dochter van „ome Dirk".
In het Voorwoord bij Flakkeese Vertelsels
schreef dhr. H. Bos, burgemeester van
Dirksland over mevrouw D. K. Soldaat-
Poortvliet: „in Dirksland en op Goeree-
Overflakkee bekend om haar ijver voor de
instandhouding van het Flakkeese streek
eigene".
Over het oude Dirksland deze illustratie
met onderschrift:
En dan nog dit:
„Opbouw" van 29 oktober 1947 vertelt
dit over het Prinselijk bezoek aan Dirks
land:
„Inmiddels schemerde het en de reeds van
verre zichtbare fraai versierde en verlichte
Boezemweg en het eveneens helverlichte
Ziekenhuis gaven hier de feestvreugde
weer. Bij de Boezemweg werd halt ge
maakt en te voet ging het langs de Boezem,
waarin tal van fonteinen in door het het
licht beschenen kleurige stralen water
bellen boven de Boezem deden uitspatten.
Op weg naar het Ziekenhuis zongen de
leerlingen der lagere scholen onder leiding
van dhr. Brooshoofd het Julianalied.
In het Ziekenhuis bezocht het Prinselijk
Paar een aantal zalen, sprak enkele pa-
tienten toe, deelde bloemen uit en onder
hield zich vervolgens met de leden van de
raad, het dagelijks bestuur van het Zieken
huis, de doctoren Stoel en Jessurun, ds.
Koele en ds. Vermaas. De verpleegsters
stonden hierbij aangetreden onder leiding
van mevr. Jessurun. De besturende Zr. A.
v.d. Kooij gaf de Prinses enkele verduide
lijkingen. Het was reeds donker geworden
toen men arriveerde te
(Opm.: „De boezem (fl. buzem) diende
en nog voor afvoer van polderwater
naar de haven. (Uit Fl. in oude ansichten,
1969).
E.N. 15 mei 1981.
Boven deze foto stond:
Maar dat opschrift was niet goed.
Het was juist een teken van verdraag
zaamheid, dat mensen van een verschil
lende partij, deze twee biljetten naast
elkaar presenteerden, voor het raam van
dat huisje op 't eind van de Staakweg,
gerekend van uit Dirksland en bij 't begin
van de weg, gerekend vanuit Melissant.
(Dit huisje is nu een voorbeeld van een
„butenhuusje").
Al is de publicatie van haar gedichten nog
geen historie geworden, reeds vele jaren
heeft Lanerta in E.N. haar fijne gedichten
geplaatst.
Ik schreef in een schoolblad indertijd deze
recensie:
LINERTA, HET LICHT TEGEMOET
Uitgave: Boekhuis Ariese, Middelhamis.
Omslag en illustraties: A. K. Vogelaar.
8,90.
Het eerste bundeltje gedichten van Li-
nerta die al veel verzen in „Eilanden-
nieuws" publiceerde.
Ze geven samengeweven, levenservarin
gen en emoties, en bevatten een bood
schap, die ons aanspreekt, mede door haar
eenvoudige onopgesmukte, duidelijke ver
tolking.
De door haar omgeving verstane dichteres
moge haar woordkeus beperkt vinden,
haar verzen zijn niet beperkt, maar ge
varieerd van vorm.
Haar indrukken doet ze vooral op uit de
natuur, maar dan direct geïntegreerd in
haar geloof Ook het gewone leven en de
Schrift inspireerden haar.
We hopen dat Linerta ons nog meer
bundels zal geven. En dan ook weer zulke
met illustraties van A. K. Vogelaar, die
erg fijn zijn en bijzonder goed passen in dit
boekje.
Laat op school eens uit dit bundeltje
voordragen.
De raad van Dirksland heeft voorafgaand
aan de raadsvergadering van woensdag
avond een bezoek gebracht aan de ge-
meentetoren waar het carillon werd be
zichtigd. Ook de klokken zijn na de
restauratie weer in gereedheid gebracht
waarom B en W de raad een regeling
m.b.t. het gebruik van klok en carillon
voorstelden.
Het college stelde voor de klok om 8 uur 's
morgens en 8 uur 's avonds te luiden. Het
carillon zal dan om 8.15 uur beginnen en
behalve om' 8 uur 's avonds om elke
kwartier tot 's avonds 10 uur een wijsje
laten horen.
De raad tilde nogal zwaar aan dit voorstel;
zo gaf dhr. Poortvliet te kennen toch wel
prijs te stellen op het luiden van 12 uur
's middags zoals dat ook vóór de restau
ratie was geweest
Veel weidser nog ging dhr. van Prooijen
erop in; hij had het over „Jan met de Pet"
en de kapitalist en hun begrafenissen
waarbij de Idok tegen betaling wordt
geluid en ook over het luiden voor de
kerkdiensten op zondag. Over dat laatste
wilde hij weten of dat wordt betaald. Het
luiden om 12 uur werd ook op prijs gesteld
door dhr. P. A. Leijdens, dhr. D. Leijdens
en dhr. M. de Bonte.
Automatisch
Burg. Bos wilde die wensen best hono
reren, spr. verwachtte dat straks alles vol
automatisch geregeld kan worden.
Dhr. van Prooijen werd door de voorz.
herinnerd aan het feit dat Napoleon in
plm. 1812 decreteerde dat alle kerktorens
eigendom van de burgerlijke gemeenten
werden als gevolg waarvan tussen kerk en
gemeente een regeling tot het luiden werd
getroffen. Voor het luiden hebben de ker
ken in alle 3 de dorpen steeds een eigen
man afgestan.
Het luiden om 12 uur zal weer worden
ingevoerd.
De gerestaureerde toren
Er stond ook een humoristisch getint
gedicht in over zijn vrouw.
Wie mij van deze gedichten een fotocopie
(uiteraard op mijn kosten te maken) kan
bezorgen, zou mij een groot genoegen
doen.
Mogelijk kan ik er iets van in E.N. weer
geven.
Deze Adriaan van der Welcke was een
ontwikkeld man. Hij zat ook in de ge
meenteraad.
Ook z'n zoon Leen van der Wekke, aan
het Poldersweegje bezocht ik wel. Men
heeft hem eens zo maar gefotografeerd. Er
zullen denkelijk wel Dirkslanders zijn, die
weten waar deze foto genomen is.
VRUDAG 12 JULI 1985
En als ik het goed heb een oud-tante van
de eerder afgebeelde Maria Driendijk.
Intussen dank voor de reacties op deze
foto en op andere zaken.
Omdat er over Sommelsdijk en Middel-
harnis reeds veel is verschenen en ik
daarvan eerst nog nader kennis nemen
moet, wil ik in deze rubriek eerst schrijven
over Stad aan het Haringvliet
L. Struik
Davenschot 37
Heino (OV)
Tel. 05729 - 2244
In Dirksland zocht ik ook nog al wat keren
op m'n vriend Johan Baart, godsdienst
onderwijzer in de Ned. Herv. Kerk, en ook
werkzaam in de Chr. Bibliotheek.
Hoewel kerkelijk van hem gescheiden,
waren wij in bijna alles éénsgeestes.
Samen met hem verzamelde ik in zijn
Melissantse tijd (hij was schilder en stu
deerde hard, te Melissant) veel woorden
en uitdrukkingen van 't Flakkeese dialect,
op welks bijzonderheden hij zeer gespitst
Na het carillon te hebben bekeken en be
luisterd, waarbij bode van Dijk een nadere
uitleg van de werking gaf, togen de raads
leden naar de torentrans om vandaar een
duidelijk overzicht te hebben over de be
bouwde kom. Het was daardoor wat makke
lijker praten over het ontwerp-bestemmings-
plan Dorpskern Dirksland. Op de foto geeft
burg. Bos midden aanwijzingen aan
links, dhr. Hakkenbrak en rechts dhr. Poort-
vliet. E.N. 1969
Nauw verbonden met Dirksland was ik
door de familieband met de Van der
Wekke's.
M'n opoe, Kee van der Wekke, had een
broer Arjaon van der Wekke.
Ik herinner me nog, dat ik z'n huis aan de
Gelderse Dijk binnenstapte. Via het ach
terhuis of luzze, ging ik de kamer binnen,
niet door 'n deur, maar door een groen
gordijn op zij te slaan.
Deze oud-oom was de man van de ge
dichtjes, die hij gemaakt had. Wij hadden
er een schrift vol van. Helaas is dat al jaren
zoek. Een gedicht er uit is in Eilanden-
Nieuws, enige jaren geleden, overgeno
men. Het betrof de verdrinking van een
Cees de Bonte. Deze wilde naar het Sas
gaan, waar een schip lag. Hij ging per
schaats over het ijs dat in de haven lag,
maar tegenover Mijnders, schoot hij door
een wak onder het ijs.
'"''t-C'.jSf'P'-''''
Het-VTTnÊklIaaje 3DlS."S:SIIiAlT33) i» ze(EP. aixi.
'TIQdiarü ioBeft ^aar Isüi \m\ 3iTii Bern Ha-voni.,—
was, en die hij met humor in z'n ge
sprekken naar voren wist te brengen.
De tweeling te Melissant geboren, groeide
op in Dirksland en Utrecht later, en
beiden werden predikant in de Ned. Herv.
Kerk. De één was een tijd professor in
Libanon.
In E.N. van 17 mei 1985 stond een foto
van Maria Driendijk. Een dochter van
déze afgebeelde Maria Driendijk deelde
me mee dat deze niet de vrouw was van
Van Rossum, maar haar eigen moeder,
die getrouwd was met een Van der Sluys.
Van Rossum was met een andere Maria
Driendijk getrouwd.
Die Maria Driendijk is gedoopt 1773 en
was een zuster van Willem Leendertsz
Driendijk.
Op 1 juli werden de diploma's van de
Avondschool voor Mavo officieel uitge
reikt. Onder grote publieke belangstelling
ontvingen 27 gediplomeerden hun Mavo
diploma of één of meer certificaten.
Drie cursisten hadden 6 certificaten ver
zameld in de loop van de jaren en op deze
wijze hun diploma verworven, daarmee
aantonend, dat het heel goed mogelijk is
om door middel van het behalen van deel
certificaten het Mavo-diploma te ver
krijgen.
Ook ditjaar weer waren de prestaties van
de examenkandidaten bijzonder hoog. Zo
behaalden 2 cursisten een 10 op hun
eindlijst en één cursiste zag zelfs kans om
voor de 6 mavo vakken 55 punten te
behalen, een unieke prestatie.
De volledige uitslag is als volgt:
1 certificaat behaalden:
Mevr. M. M. Maliepaard-Baas, Stad aan
't Haringvliet; mevr. E. J. M. de Jong-v.d.
Boogert, Stad aan 't Haringvliet; mevr. P.
A. van Dijk, Middelharnis; mej. H. L.
Groenendijk, Nieuwe Tonge; mevr. L.
van Immerzeel, Melissant; mevr. J. C.
Nieuwland-Keur, Dirksland; mej. M.
Oorbeek, Herkingen.
2 certificaten behaalden:
Mevr. W. J. van Noort-v.d. Berg, Dirks
land; dhr. A. v.d. Laan, Goedereede;
mevr. W. Meijer-van Putten, Stad aan 't
Haringvliet; mej. N. K. Verhage, Middel
harnis.
3 certificaten behaalden:
Dhr. L. Koese, Stellendam; mevr. H. C. J.
de Pee-Plomp, Middelharnis; mevr. M.
van Ree, Ooltgensplaat.
4 certificaten behaalden:
Dhr. J. P. v.d. Boom, Stellendam; mevr.
T. van Hoven-Hoek, Ouddorp; dhr. J.
Hollaar, Middelhamis; dhr. J. L. R. Nan-
lohy, Ooltgensplaat; mej. C. A. Note
boom, Nieuwe Tonge; mej. J. L. v.d. Ree,
Stellendam.
Het volledige Mavo-diploma behaalden:
Mevr. C. E. Winkels-v.d. Boogert, Stad
aan 't Haringvliet; mevr. G. A. C. Snoek-
Dingemans, Sommelsdijk; mevr. J. v.d.
Broek-Kievit, Melissant; mevr. A. H.
Verolme-'t Mannetje, Sommelsdijk; mevr.
J. H. den Boer-Peeman, Middelhamis;
mej. M. J. Slui, Zierilczee; mevr. A.
Koppelman-Stmijk, Dirksland.
dan
Zandpad 68, Middelharnis
Telefoon 01870 - 2328
V.W. Passat L Dieselblauw M 1981 147.000v. Geest
V.W. Golf LD 2 drsoranje 1979 126.000 km v. Rumpt
V.W. Golf 1 500 Automgroen 1979 23.000 km v. Splunter
Volvo 343 DL Automrood 1977 50.000 km v. Erkelens
Volvo 244 DL 4 drs. LPGbeige 1979 111.000 km de Gast
Volvo 360 5 deursgroen M 1983 29.000 km Karels
Volvo 340 Luxeblauw 1982 62.000 km Karels
Volvo 343 DL automblauw M 1982 23.000 km Karels
Volvo 66 DL automaatrood 1981 56.000 km Knöps
Volvo 66 autrood 1979 Schlink
Volvo 343 autblauw 1976 Schilink
