EIÜVriDEII-rtlEUWS
90 jaar
geleden:
MaasenScheldebode
Het voederen van vogels
in de winter
11 en 18
Januari 1895
10e Strenge winter
van deze eeuw?
Nederland boert een
kwart eeuw met gas
Landbouwknecht
KARNHOND
Grote groep
zelfstandige kruideniers
wil af van bodemprijs
IVIEDISCHE DIENSTEN
3e Blad
VRIJDAG 18 JANUARI 1985
No. 5363
PLAATSELUK NIEUWS
SOMMELSDIJK
Overzicht van de bevolking op 31 De
cember. In 1893: 1304 m. en 1370 vr.;
totaal 2674 zielen. In 1894: 1336 m. en
1381 vr.; totaal 2717 zielen.
Als een bewijs dat er van het voorjaar en
thans veel slechte ajuin in de ajuinputten
zitten, bleek dezer dagen bij een land
bouwer, die een partijtje ajuin opruimde.
Naar gissing zal hij slechts de helft van de
ajuin die hij aan de put had gelegd, over
houden. Men schrijft dit toe aan de natte
zomer van 1894.
DEN BOMMEL
De heer van 't Hof, predikant alhier, heeft
j.l. zondag afgekondigd dat hij het beroep
naar Hoog Blokland niet aanneemt, waar
na op verzoek van den kerkeraad, na
afloop der Godsdienstoefening werd ge
zongen: Psalm 122 vers 3.
De bevolking der gemeente bedroeg 31
december 1894, 1546 zielen.
De Bommelsche boot had, door dat zij
tengevolge van de sterke strooming haar
stuur niet meer hield, j.l. dinsdagavond het
ongeluk op het havenhoofd alhier te loo-
pen. De boot zelf heeft weinig schade,
doch den steenen berm is nogal bescha
digd.
NIEUWE TONGE
Het zielental bedroeg op 31 december
1893: 1642 zielen; en op 31 december
1894: 1519.
Vrijdag had een 2-jarig kind van de Veld
wachter Hage, het ongeluk, terwijl het een
stukje knol zou eten dat er een stukje in
zijn luchtpijp kwam met het treurige ge
volg dat het kind zondagavond overleed.
DIRKSLAND
Ook hier zal binnenkort een boterfabriek
verrijzen, voor rekening van eenige land
bouwers, is het bericht waar, dan zijn
reeds 84 koeien toegezegd.
BURGERLUKE STAND
NIEUWE TONGE
GEBOREN: Maatje d.v. Evert Hoogmoed
en L. van Zielst - Lijntje K. d.v. Krijn
Prince en G. v.d. Broek - Maria d.v.
Koenraad v.d. Ham en S. Kievit - Hen
drik z. en Elisabeth d.v. Laurens Hart
man en T. Koudenberg - Jan L. z.v. Joh.
Timmer en A. Gebraad.
STAD AAN 'T HARINGVLIET
GEBOREN: Cornelia d.v. Willem van Neu-
ren en M. Hardendood Willem z.v.
Marinus Braber en L. Braber - Jan z.v.
Floor Saarloos en A. Koningswoud.
OVERLEDEN: Tannetje Kardux, 72 jaar,
echtgenote van Anth. de Laat.
MIDDELHARNIS
GEBOREN: Catalijntje d.v. Hendr. van
Strien en C. de Man - Hendrika W. d.v.
Jan H. Zeedijk en M. Joppe - Maarten
z.v. Nicolaas Buth en A. Rooij.
GEHÜWO: Jacob Razenberg, 22 jaar en H.
E. Krijger, 20 jaar-Arnoldus van Wezel,
22 jaar en H. Jordaan, 23 jaar.
SOMMELSDIJK
GEBOREN: Frans z.v. Simon T. Koote en
J. Stapel - Aaltje d.v. Jan C. Kik en J.
Kievit- Maartje d.v. Laurens Krijtenberg
en J. v.d. Stad.
ONDERTROUWD: Marinus Hanenberg, 43
jaar, weduwnaar van L. van Hoften en L.
v.d. Stolpe, 33 jaar- Teunis v.d. Doel, 22
jaar en A. Dupree, 22 jaar.
STELLENDAM
GEBOREN: Neeltje d.v. Matthijs de Leeuw
en J. Verblaauw - Cornelia d.v. Aren
Spuij en K. van Lenten - Krijna d.v.
Cornells van Lenten en C. Hartman.
ONDERTROUWD: Adr. de Jager, 19 jaar en
J. van Gelder, 18 jaar.
DEN BOMMEL
GEBOREN: Kaatje d.v. P. Huijer en S.
Hobbel - Willem z.v. A. Bakelaar en P.
Goemaat.
OVERLEDEN: Leendert Hoedemans, 67
jaar, echtgenoot van Joh. Wolfert, eerder
weduwnaar van L. Wielaart - Willempje
v.d. Stad, 30 jaar, vrouw van Joh. A.
Haagens.
KERKNIEUWS
Gereformeerde Kerk
MIDDELHARNIS - v.m. en 's av. dhr
Spoel, theol. stud. Kampen.
STAD AAN 'T HARINGVLIET - v.m
en n.m. leesdienst.
DEN BOMMEL-v.m. en'sav. leeskerk,
OOLTGENSPLAAT - v.m. en 's av.
leeskcrlc
STELLENDAM - v.m. en n.m. ds. Sie-
ders van Vlaardingen.
OUDDORP - v.m. leeskerk, 's avonds 6
ure ds. Sieders, Vlaardingen.
ADVERTENTIËN
GEVRAAGD tegen 1 maart een
aan huis bij Joh. Visser, Stellendam.
TE KOOP AANGEBODEN een mak,
vertrouwde
Adres: M.C. van Eek onder Dirksland.
Generale Briketten
en Houtskolenhandel
F. W. Hisschemöller
Katshoek no. 21-23 Rotterdam
Telephoon no. 262 Prijs noteering
Houtskool Briketten merk V:
p. 100 stuks 2,50
Bruinkool Briketten merk B:
p. 100 kg. 1,45
Steenkoolbriketten, met 7 gaten
p. 100 stuks
Anthracietnootjes, p. H.L
EngelscheHaardkolenp. H.L.
Ruhskolenp. H.L.
Kachelkolenp. H.L.
Coces bij 5 H.Lp. H.L.
Houtskolenp. H.L.
Rahderturf.p. 100 stuks
Friesche turfp. 100 stuks
ƒ1,35
1,70
1,50
1,10
ƒ0,75
ƒ0,52
1,00
1,00
ƒ0,70
Heden ontvingen wij het smartelijk be
richt dat mijn zoon en onzen broeder
GERARD HENDRIK BOELAARS
te Passaic, N.J. U.S. Noord Amerika den
25 Dec. j.l. in zijnen Heer en Heiland is
ontslapen in den ouderdom van 58 jaren.
Wed. A. Boelaars-Ruit
P. Boelaars
M. Boelaars-Hoek
C. Bosloper
P. Bosloper-Boelaars
Maria Boelaars
G. Tanis
J. Tanis-Boelaars
Ouddorp, 7 Januari 1895
Publikatie van de Vereniging Streel(museum
Goeree - Overflaldcee
Kerkstraat Sommelsdijk
.A. J. K.
De vogelwerkgroep van de Vereniging
voor Natuur en Landschapsbescherming
Goeree-Overflakkee is niet voor het voe
ren van vogels in de winter.
De standvogels, vogels die het hele jaar
door bij ons blijven, en de wintergasten,
vogels die vanuit het noorden bij ons de
winter door komen brengen, kunnen in een
„normale" winter gemakkelijk zelf hun
voedsel bij elkaar zoeken.
Zwakke en zieke vogels die in een „nor
male" winter niet voldoende voedsel kun
nen bemachtigen sterven van honger en
worden op deze manier vanzelf door de
natuur geselekteerd.
Deze natuurlijk selektie lijkt hard, maar
is noodzakelijk om de vogelstand gezond
en sterk te houden.
Als we nu in een normale" winter deze
zwakkere vogels met bijvoeren de winter
door helpen, kunnen deze zich in het
voorjaar voortplanten waardoor steeds
meer zwakkere jonge vogels worden ge
boren en de kwaliteit van de vogelstand
achteruitgaat. Ineen winter waar we op dit
moment mee gekonfronteerd worden met
veel sneeuw en ijs, ligt de zaak anders.
Doordat bijna al het voedsel door
sneeuw en ijs voor de vogels onbereikbaar
is geworden kunnen ook de sterkere vogels
niet voldoende voedsel bemachtigen.
In zo'n geval is het een goede zaak bij te
voederen, waarbij we dan niet alleen moe
ten denken aan de vogels in onze eigen
tuin, maar ook vogels in het open veld die
met dezelfde problemen hebben te kam
pen.
Hierbij denken we aan de Blauwe Reiger
en de Roerdomp welke met vis kunnen
worden gevoerd. Stootvogels als de Bui
zerd, verschillende soorten Uilen en de
Torenvalk die door de sneeuw geen mui
zen, mollen of ratten kunnen vangen, kun
nen goed worden bijgevoerd met vlees- en
slachtafval.
Ook het waterwild als Eend, Waterhoen
en Meerkoet mogen niet worden vergeten.
Verder hebben de vogels naast een ge
brek aan voedsel bij langdurige vorst ook
een groot gebrek aan drinkwater. Hier
kunnen we de vogels helpen door een
schaal water neer te zetten waar per Vz Uter
3 eetlepels druivensuiker aan toe is ge
voegd om bevriezing te voorkomen.
Tijdens vorst moet het water worden
afgedekt met een stukje gaas om te voor
komen dat de vogels gaan baden waarna
hun veren aan elkaar zouden vriezen.
De beste tijd om te voeren is 's morgens
vroeg, dan hebben de vogels na een koude
nacht het meest behoefte aan voedsel om
hun lichaamstemperatuur op peil te hou
den en voldoende energie op te doen om de
dag door te komen.
Enkele tips
- Het voedsel zoveel mogelijk buiten het
bereik van katten plaatsen.
- Geen voedsel geven waar zout in zit.
- Drinkwater afdekken met gaas om het
baden van de vogels te voorkomen.
- Het drinkwater voorzien van (druiven)
suiker om bevriezing van het water te
voorkomen.
- 's Nachts geen voedsel in de tuin laten
liggen, dit lokt ratten aan.
-Een voedertafel elke dag goed schoon
maken.
- Brood helemaal verkruimelen om te
voorkomen dat de meeuwen er mee
vandoor gaan en de andere vogels niets
krijgen.
Meeuwen kunnen 's winters wel aan de
kost komen, op zee en langs het strand.
Voedsel wat we kunnen geven is:
- Zaad, b.v. hennep, onkruidzaad
en gierst.
- Zonnebloempitten.
- Havermout.
- Broodkruimels.
- Bessen en fruit.
- Pinda's (ongezouten). Ook pindakaas
aan een boomstam of tuk smeren gaat
erg goed.
- Vet (eveneens zonder zout).
Uiteindelijk willen we nog een beroep
doen op de eigenaren van een kat, hun
huisdier zoveel mogelijk in huis te houden,
omdat de door honger verzwakte vogels
een gemakkelijke prooi vormen. De mees
te katten zijn toch niet gesteld op sneeuw
en ijs en zullen u daarom dankbaar zijn als
u ze zoveel mogelijk binnen houdt.
Mocht u bij het aangeboden voedsel in
uw tuin een zeldzame wintergast aan
treffen zoals bv. een goudvink, pestvogel,
notenkraker, boomklever o.i.d. zouden
wij het op prijs stellen deze waarneming
door te geven aan de vogelwerkgroep van
de Vereniging voor Natuur- en Land
schapsbescherming Goeree-Overflakkee,
tel. 01878- 1045.
SINT ANNALAND
Uien veiling van dinsdag 15 januari
1985 Uien, maat veertig opwaarts.
Klasse twee N.L. 31,40 - 31,80.
Uienprijs per honderd kilogram. Aanvoer:
honderd vier en twintig ton.
Super Club 199,een kleine tweehonderd
zelfstandige ondernemers in de levens
middelen branche, bindt de strijd aan
tegen grootwinkelbedrijf en discount-ke
tens. De groep, die over het gehele land
verspreid is en een gezamenlijke omzet
heeft van 750 miljoen gulden, wil haar
marktpositie verstevigen.
De ondernemers zijn inmiddels een aktie
gestart waarbij wekelijks een vijftal be
kende A-merkartikelen ónder de door de
producent vastgestelde bodemprijs zullen
worden aangeboden.
Het vrijwillig filiaalbedrijf is de laatste
jaren steeds meer onder druk komen te
staan.
Het marktaandeel van de zelfstandige
ondernemingen in de levensmiddelen
branche zakte tussen 1981 en 1984 van
53% naar 40%. Als een van de redenen
dat de marktverhoudingen tussen groot
winkelbedrijf, discount ketens en het vrij
willige filiaalbedrijf zo scheef konden
groeien, ziet men de door grotere fabri
kanten gehanteerde bodemprijzen. De
zelfstandige ondernemers kunnen hier
door hun merkartikelen niet meer tegen
concurrerende prijzen aanbieden. De zelf
standige winkeliers beogen dan ook met
de aktie te bereiken dat de bodemprijs
formule wordt opgeheven.
De ondernemers, die in verhouding méér
A-merkartikelen voeren in hun assorti
ment-pakket dan grootwinkelbedrijf en
discount-ketens, vinden een scherp aan-
biedingsbeleid op dit terrein in het belang
van de consument.
„Men moet ervan uit kunnen gaan dat de
zelfstandige ondernemers werkzaam in
het vrijwillig filiaalbedrijf, met hun weke
lijkse akties ook ónder de prijzen van grote
organisatie-structuren in de levensmid
delen branche kunnen bieden. Dit kan
echter alléén bereikt wordendoor weke
lijks de bodemprijzen van enkele A-merk
artikelen te onderbieden", zo stelt Super
Club 199.
De groep wil met name de positie van het
A-merk verdedigen. Dit om voor de con
sument ook in de toekomst een optimale
keuze te garanderen.
De ondernemers hebben geen angst dat
hun goede imago op het gebied van service
en kwaliteit door deze aktie wordt ge
schaad. Handhaving van het marktaan
deel van de branche achten zij zowel in het
belang van de consument als van het vrij
willig filiaalbedrijf zelf
if»if»if»i§»if»if>if»i$»Cf»if»i^if»^
van vrijdag 18 januari
t/m zondag 20 januari 198$
ARTSEN
Middelharnis - Sommelsdijk:
van zaterdagmorgen 8.00 uur tot maan
dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter
J. Dogterom, tel. 01870 - 2121.
Dokter Dogterom is woensdag a.s. van
12.00 tot 24.00 uur afwezig.
Dirksland - Herkingen - Melissant:
van vrijdagavond 19.00 uur tot maan
dagmorgen 8.30 uur heeft dienst dokter R.
P. Boot, tel. 01877 - 1227, b.g.g. 1291.
Stellendam - Goedereede:
van vrijdagavond 18.00 uur tot zondag
avond 24.00 uur heeft dienst dokter R. P.
van Rijswijk, tel. 01879 - 1207.
Nieuwe Tonge - Oude Tonge:
van vrijdagavond 17.00 uur tot maan
dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter
E. J. Lassing, tel. 01874 - 1259.
Stad aan 't Haringvliet -
Den Bommel - Ooltgensplaat:
van zaterdagmorgen 9.00 uur tot maan
dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter
A. J. M. F. Janssen, tel. 01871 - 1306.
APOTHEEK „MENHEERSE"
Telefoon 01870 - 3666
J. Slager apotheker, werkdagen van 8.30
tot 12.30 en van 13.30 tot 18.00 uur.
Zaterdagen van 10.00 tot 12.00 uur en
17.00 tot 18.00 uur.
Zon- en feestdagen van 11.30 tot 12.00
uur en van 17.00 tot 18.00 uur. In overige
uren via tel. of dienstkastje.
TANDARTSEN
Uitsluitend voor spoedgevallen, tandarts
R v.d. Houwen, tel. 01870 - 3313 (van
11.00 tot 11.30 uur).
DIERENARTSEN
De weekenddienst wordt opgegeven via
de antwoordapparaten bij: P. R. J. M.
Schilder, Oude Tonge, tel. 01874 - 2441;
L. Tjebbes, Middelharnis, tel. 01870 -
2966; W. J. Vink, Sommelsdijk, tel.
01870-2897.
WUKVERPLEGING
Wanneer u de wijkzuster nodig heeft, kunt
u het wijkgebouw in uw woonplaats bellen:
Achthuizen01873 - 1440
Den Bommel01871 - 1312
Dirksland01877 - 1500
Goedereede01879 -1267
Herkingen01876 - 224
Melissant01877 -1234
Middelharnis/Sommelsdijk
01870-2300
Nieuwe Tonge01875-1390
Ooltgensplaat01873 - 1310
Ouddorp01878- 1321
Oude Tonge01874 - 1289
Stad a/h Haringvliet01871 - 2301
Stellendam01879 - 1296
HULP
MAATSCHAPPELIJK WERK
„Goeree - Overflakkee"
SPREEKUREN
OUDE TONGE: Julianastraat 9,
01874- 1515.
ma, di, wo, do, vr. van 9.00-10.00 uur.
MELISSANT: Plein 1, 01877 - 1592.
ma, di, wo, do, vr. van 9.00 -10.00 uur.
OUDDORP: Molentienden 6, 01878 -
1810.
ma, di, wo, do, vr. van 9.00 -10.00 uur;
SOMMELSDIJK: St. Joris Doel-
straat 32, 01870 - 5305.
ma, di, wo, do, vr. 9.00 - 10.00 uur.
KRISISSITUATIES:
ma t/m do.: 9.00 - 12.00 uur en 13.00 -
17.00 uur; telefoon 01873 - 1446.
Vrijdag: 9.00 - 12.00 uur, 01874 - 1515
Vrijdag 13.00 - 17.00 uur, 01870 - 5305
WEEKENDDIENST
in geestelijke of sociale nood:
Gelieve in het weekend 01874 - 1515 te
bellen, u hoort dan via de bandrecorder
welke maatschappelijk werker
weekenddienst heeft.
Stichting KRAAMCENTRUM
Goeree - Overflakkee
Telefoon 01883-10 000
Stichting Gezinsverzorging
„DIRKSLAND"
MELISSANT: Plein 1, 01877 - 2478.
Spreekuur: Maandag t/m vrijdag 8.00 -
9.30 uur.
DIENSTENCENTRUM
„MIDDELHARNIS"
Doetinchemsestraat 27, Middelharnis
Pedicure dhr. J. T. v. d. Meijden elke Ie
maandag van de maand van 14.00 -17.00
uur in het dienstencentrum.
Ontspanningsvereniging voor
alleenstaanden „ONDER ONS'"
telefoon 01870 - 4399 en 01870 - 5404
ONGEWENST ZWANGER
Bel voor hulp aan moeder en kind
01879-2197 of033-620244
Ned. M.S. Stichting
afd. Goeree Overflakkee
Contact-Coördinator:
K. M. Schippers-Berghuis
tel.01879- 1815
Vereniging Borstvoeding Natuurlijk
ledere 1 e dinsdagavond van de maand
moedergroep bij Liarme Steenhof
in Ouddorp, tel. 01878 - 2511
Informatie- en klachtenburo
over de Gezondheidszorg:
Tel. 01100-31594
op maandag t/m donderdag van 9 tot 12;
dinsdag half 2 tot 5
en donderdagavond van 6 tot 9 uur.
SINT MAARTENSDIJK
Gift van Anjerfonds De in 1984
19984 gehouden kollekte voor het Anjer
fonds heeft in Zeeland 69.000,— op
gebracht. Het Smalstads Mannenkoor uit
Sint Maartensdijk ontvangt hiervan
1000,voor uniforme kleding en jeugd-
koor Polyhymnia uit Oud Vossemeer ont
ving een gift van 2500,voor aanschaf
van een elektronische piano.
Vijfentwintig jaar geleden werd bij de put
Slochteren I tijdens een test op een diepte
van ruim 2600 meter voor het eerst gas
aangetoond. De ontdekking van wat de
roemruchte „Bel van Slochteren" is ge
worden. De vondst die overigens dichters
bij Hoogezand dan de gemeente Sloch
teren moet worden gelokaliseerd, is dit
najaar herdacht met de nodige feestelijk
heden, het geschiedkundige boekwerk
„Gasaardig" en wat onschuldige demon
straties. Voor de eerste tekenden con
cessiehouder de NAM (Nederlandse
Aardolie Maatschappij) en de overheid,
voor het laatste ontevreden Groningers
die er al jaren op wijzen dat het Noorden
zelf eigenlijk nooit heeft geprofiteerd van
het vluchtige goud in de eigen bodem.
Terwijl er inmiddels wel na een kwart
eeuw exploitatie 115 miljard harde gul
dens in de schatkist terecht zijn gekomen.
De nuchtere Groningse boeren hebben
nooit de kans gekregen de chique sjeiks
van Europa te worden. Schatten, die zich
enkele kilometers onder het aardopper
vlak bevinden, zijn volgens de Neder
landse wetgeving nu eenmaal eigendom
van de staat en niet van diegene, die de
grond bovenop in bezit heeft.
Aanvankelijk zag het er ook niet naar uit
dat het succes van Slochteren I uit zou
groeien tot de (destijds) grootste aardgas
vondst ter wereld. Shell en Esso, de be
trokken maatschappijen, susten alle ver
halen over onpeilbare gasrijkdonmien met
koele, minieme cijfers. De eerste schat
tingen van allerlei deskundologen ver
meldden voorraden van twee- tot drie
honderd miljard kubieke meter, de NAM
zelf hield het op maximaal zestig miljard
kubieke meter.
Nu werken de oliemaatschappijen wereld
wijd met allerlei verschillende cijfers. Zij
praten over „bewezen", „waarschijnlij
ke" en „vermoedelijke" voorraden, al
naar de bevindingen van hoorders en geo
logen. Wat de NAM publiek maakte
waren alleen de keihard bewezen voor
raden en die waren (en zijn) altijd be
duidend geringer dan wat waarschijnlijk of
mogelijk bij verdere boringen allemaal
nog aangetoond kan worden. Begin zes
tiger jaren baarde de Belgische senator
Leemans in Nederland nogal opzien door
rond te bazuinen dat ons land schatrijk
was met meer dan duizend miljard ku
bieke meter gas in de eigen bodem. De
NAM hield het op nauwelijks de helft en
beiden hadden als gevolg van de heer
sende spraakverwarring het gelijk aan hun
kant.
Wat wel hard te maken viel was dat
Nederland een eigen bruikbare energie
bron had aangeboord. En technisch een
heel aantrekkelijke: verspreid over een
verhoudingsgewijs klein en gemakkelijk te
bewerken gebied. Inmiddels is de be
wezen voorraad gegroeid tot 2425 miljard
kubieke meter. Het veertigvoudige van
de oorspronkelijke schatting. Daarvan is,
sinds de oprichting van de Gasunie in
voorjaar 1963, zo'n duizend miljard ku
bieke meter verbruikt.
Sommige Groningers mogen boos blij
ven, met z'n allen zijn we daar toch via
deelneming van de staat in zowel NAM
als Gasunie en nog wat andere heffingen
zo'n 115 miljard gulden beter van ge
worden.
Niet zonder problemen overigens. Het
eigen verbruik door industrie en huis
houdens was in 1983 ruim 38 miljard
kubieke meter, de uitvoer naar landen als
België, Frankrijk, Duitsland, Italië en
Zwitserland bleek met ruim 35 miljard
kubieke meter bijna even groot. Op grond
van de verbruikcijfers over vorig jaar zou
Nederland met de bel van Slochteren,
aangevuld met de tientallen kleinere vel
den, die elders in het land zijn gevonden,
dus nog zo'n pakweg twee eeuwen vooruit
kunnen. Nederland is echter niet het enige
land dat in Europa graag de gasboer wil
spelen. Met name Rusland ligt op de loer.
De Gasunie ondervond dit nog kort
geleden tijdens onderhandelingen met Bel
gië. Nederland moest de gasprijs met
twintig procent laten zakken om een aan
bieding van Soyuzgaz aan onze zuider
buren het hoofd te kunnen bieden.
Gedurende het derde kwartaal van dit
jaar heeft Nederland bijna 1 miljard ku
bieke meter gas voor een vriendenprijsje
aan België geleverd. Om de Russen uit de
buurt te houden. Onderhandelingen met
de andere buitenlandse afnemers lopen
nog. Binnen Nederiand zelf valt er, af
gezien van wat partijpolitieke discussies
in Den Haag, weinig te onderhandelen.
De overheid steft vast wat de gebruiker
betaalt. Een gewoonte, die al heel wat
ouder is dan een kwart eeuw.
if4.4.4.)f.ifiHfif.4-***f't-**4-*f4-4->f*¥4-*4-'»-****f************************
•f
•f
■e
■f
-x
■f
UXATSTE WAS IN 1979
HOE de winter van 1985 de geschiedenis zal ingaan is nog niet met ze
kerheid te zeggen. Maar het staat nu al vast dat er records gebroken
worden wat de kou betreft. Op de Veluwe werd reeds een temperatuur
van -23°C gemeten. De meeste CV-installaties zijn niet op dergelijke ex
treem lage temperaturen berekend en derhalve hebben de verwar
mingsmonteurs handenvol werk om reparaties te verrichten. Voor hen
die op een elfstedentocht hopen mag de vorst nog wel voortduren maar
veel mensen zullen zorgelijk naar hun gasrekening kijken.
TWEE BARRE WINTERS GEDURENDE AFGELOPEN TWINTIG JAAR
HET KNMI heeft het soms al moeilijk
om het weer voor de komende drie,
vier dagen te voorspellen en zal zich
dan ook zeker niet wagen aan voor
spellingen betreffende het weer voor
langere termijn. Dat doet de Enkhuizer
Almanak wel, wat ieder jaar één van
de aantrekkelijkste facetten van dit
boekje is. Maar echt serieus worden
deze prognoses door de weerdeskun
digen niet genomen. En waarschijnlijk
evenmin door de velen, die de Alma
nak toch graag kopen. Voorspellen of
we de komende maanden een strenge
winter of een kwakkelwinter krijgen is
onmogelijk en het is geenszins toe
vallig dat de prognoses in de Enk
huizer Almanak maar al te vaak niet
zijn uitgekomen. En als een prognose
toevallig wèl een keer uitkwam, kan je
met recht zeggen: "Dit keer hebben
ze geluk gehad."
Zeer strenge winters overvallen ons
maar zelden in Nederland. Over het
begrip "strenge winter" kun je trou
wens nog twisten. Als het veertien
dagen achter elkaar flink vriest, mag je
nog niet spreken van een barre winter.
Maar als de temperatuur een maand
of twee, wel of niet met korte onder
brekingen, fors beneden nul ligt en/of
sneeuw en ijzel gedurende langere
periodes het weerbeeld bepalen, dan
kun je gaan praten over een "strenge
winter." De winter van 1978-1979
verdient bijvoorbeeld die kwalificatie.
Op 22 december 1978 werden we door
de kou overvallen met bepaald niet
kinderachtige temperaturen van soms
15 graden of meer beneden nul, en op
oudejaarsdag werd heel Nederland
bedolven onder een dikke sneeuw-
vacht. En dat was dan eindelijk de
eerste strenge winter sinds december
1962, toen Nederland er rond de jaar
wisseling even wit uitzag als op de
laatste dag van 1978 en de eerste
weken van 1979. Beide winters had
den ook met elkaar gemeen, dat ze tot
in maart voortduurden, zij het dat de
winter van 1979 meer gladde wegen
bracht als die van 1963.
WINTERS IN OORLOGSTIJD
WINTERS die even streng waren als
die van 1963 en 1979 komen in Ne
derland vrij zelden voor. Het bekende
praatje over de "ouderwetse winters
van vroeger" klopt niet. Het is veel
waarschijnlijker dat vroegere genera
ties een winter eerder als koud hebben
ervaren, omdat men toen vaak niet
over een goede verwarming beschikte
en in veel gezinnen wegens geld
gebrek de kachel ook niet flink opge
stookt kon worden. In ieder geval
deden zich in deze eeuw vóór Wereld
oorlog II slechts twee zeer barre win
ters voor, nl. in 1916-1917 en in 1928-
1929. Opmerkelijk trouwens dat de
eerstgenoemde winter zich uitgere
kend voordeed in een tijd van grote
ontbering. Van 1914 tot 1918 woedde
immers de Eerste Wereldoorlog. Ne
derland bleef weliswaar neutraal,
maar de bevolking had wel degelijk te
lijden onder de gevolgen van deze
oorlog. De barre winter van 1917
kwam dan ook hoogst ongelegen.
Merkwaardigerwijs deed hetzelfde
verschijnsel zich voor in de eerste helft
van de veertiger jaren, toen Nederland
door Hitlers horden werd bezet. Zeer
streng was de winter van 1939-1940,
die aan de Duitse inval vooraf ging. En
ook de winters van 1940-1941 en
1941-1942 behoorden tot de koudste
van deze eeuw. De winter van 1941-
1942 duurde liefst 67 dagen en dat in
een tijd van grote ontbering, toen de
kolen al schaars werden I
RECORD. 1947
DE veertiger jaren mochten er toch
zijn wat strenge winters betreft. Het
jaar 1947 neemt uit weerkundig oog
punt zelfs een uniek positie in. De
winter van 1946-1947, die al op 14 de
cember inzette en voortduurde tot
15 maart, was de strengste van deze
eeuw, terwijl de zomer van 1947 als de
heetste van deze eeuw geboekstaafd
staat.
Een aparte plaats neemt dan nog de
winter in van 1955-1956, die heel lang
het karakter van de voor Nederland zo
karakteristieke "kwakkelwinter" wist
te bewaren. En toen iedereen dacht
dat het met de winter zo'n beetje
voorbij was, viel op 30 januari de kou
binnen en gedurende de gehele
maand februari 1956 was het bar en
bar koud met soms temperaturen van
meer dan twintig graden onder nul.
Als we de balans van deze eeuw
opmaken komen we uiteindelijk
tot negen zeer strenge winters. Óf
we over korte tijd kunnen spreken
over de tiende strenge winter van
deze eeuw, is nu nog onzeker
maar de aanzet is er.
HAN HORMAN
**»»********»»»****»*»**-*-*¥»»»*»#-»»****»'¥-*»»*-¥-
