EIUVriDEII-niEUWS
Raad Dirksland knipte wat franje weg;
maar tóch kerstpakketten van gem. personeel
Beantwoording
Bijeenkomst
Verzorgende Beroepen
Bij vaststelling begroting 1985:
Deel van voorgestelde bezuinigingen door raad afgewezen
2e Blad
DINSDAG 27 NOVEMBER 1984
No. 5350
TAXATIE NODIG?
makelaar tamboer bellen
beëdigd taxateur
01870-3477 CÏ3
DD
Dirkslands gemeentebestuur heeft donderdag een historisch moment
beleefd toen de nieuwe raadzaal in gebruik werd genomen. Dat gebeurde
al 's morgens om half 9, in verband met de tijdrovende behandeling van de
gemeentebegroting, vergezeld van de wens van de raadsvoorz. burg.
Oversier dat deze dag een voorbeeld zou worden van de manier waarop het
raadscollege in deze nieuwe zaal met elkaar kan omgaan. De algemene
beschouwingen waren redelijk vriendelijk getoonzet. In één daarvan werd
waarderend vastgesteld dat de uitgebreide aanbiedingsbrief van B en W
tegemoet komt aan de te stellen eisen van openbaarheid van bestuur en ze
de democratische instelling van het College onderstreept. Waarderende
woorden waren het, gesproken door CDA vertegenwoordiger dhr. D. A.
H. van Dis.
Maar wacht eens, al in de eerste be
schouwing, gesproken door dhr. E. Es-
huis (PvdA) werd veel minder vriendelijk
jegens het College gedaan. Ze betuttelen
teveel, zeker waar het zaken betreft in de
religieus politieke hoek. Met name bekriti
seerde dhr. E shuis dat waar het de horeca-
sluitingstijden van de „Victoria" (pro
bleem) hallen betreft. „Wij, en gelet op de
verkiezingsuitslag velen met ons ervaren
deze betutteling als kwetsend; tegen alle
normen van onze democratie die ons lief is
wordt getracht een groot deel van de
gemeenschap leefregels op te leggen die
de hunne niet zijn. Wederzijds respekt
daarover is ver te zoeken", stelde dhr.
Eshuis verwijtend vast.
„Erg ingenomen" verklaarde dhr. Es-
huis zich met de totstandkoming van het
verzorgingshuis „Geldershof', temeer
omdat de bewoners niet zullen worden
geselekteerd op geloofs- of levensover
tuiging ingevolge een statuaire waarborg,
maar desniettemin acht dhr. Eshuis het
waarschijnlijk dat dat compromis op ge
spannen voet staat met de samenstelling
van het bestuur waarom G.S. de ont
wikkelingen met argusogen zullen gade
slaan en dat leek zijn volstrekte instem
ming te hebben.
Nee, dhr. Eshuis zat er stellig niet als een
tevreden man, hoe zou hij ook, geregeerd
door een kabinet dat een onrechtvaardig
beleid voert, waarmee de lagere Overheid
bij voortduring wordt geconfronteerd.
Deugd deed het dhr. Eshuis daarom dat
een zijner partijgenoten tot Emgocommis-
saris is benoemd: „voor ons een erkenning
en een instrument om de kosten van het
levensonderhoud tot aan de voet te kun
nen volgen", aldus dhr. Eshuis.
„Schraalhans is keukermieester bij het
lokaal bestuur", zo signaleerde dhr. Es
huis wrang, en hij weet dat aan het regeer
akkoord van het kabinet Lubbers. Het
meest kwalijk vond hij dat de bezuini-
gingspolitiek juist bij de meest kwetsbare
groepen culimineert, waarbij hij ,,de be
scherming van de minder en minst draag-
krachtigen juist als de leidraad voor het
politieke handelen van zijn partij propa
geerde.
Samenvattend verklaarde dhr. Eshuis
dat „de onrechtvaardige projektie van het
regeringsbeleid op de gemeentelijke ruif
hem slecht bevalt: „Het paard vermagert
waardoor de gemeentekar steeds slechter
kan worden getrokken. Herschikking,
toetsing en doelmatigheids bevordering
lijken dhr. Eshuis dan ook de meest ge
schikte krachten. Op tijd de teugels vieren
zodat voldoende kracht aanwezig is om
links af te slaan, dat is de richting om de
kosten van het levensonderhoud in de
hand te houden", zo adviseerde dhr. Es
huis.
Dhr. Koningswoud (SGP):
Complimenteur jegens het College en de
raadsvoorz. was dhr. Koningswoud, na
mens de SGP fractie. „Wij hopen dat U
de aanwezig geachte deskundigheid in de
praktijk zult brengen en onze gemeente
zult kunnen behoeden voor een art. 12
status; onze fractie kiest dan liever voor
art. 36 (van de Ned. Geloofsbelijdenis"!)
Uet dhr. Koningswoud weten.
Behoudens een aantal zaken leek dhr.
Koningswoud redelijk tevreden en hij voor
zag dan ook dat de wensen van de ge
meente in toom zullen kunnen worden
gehouden.
Dingen echter die de Dirkslandse ge
meenschap steeds hoger verbazen dienen
echter snel te worden opgelost, waarbij
dhr. Koningswoud doelde op de al maan
den afgesloten brug over de Boezem die
gerepareerd of vervangen moet worden.
„Wellicht is uw College wel in staat tot
dat waartoe onze fraktie geen mogelijk
heid ziet, namelijk het aan de inwoners
van Dirksland kunnen verkopen waarom
al de berekeningen zo lang moeten du
ren", vroeg dhr. Koningswoud het Col
lege wat schamper af.
,,Niet eens" verklaarde hij zijn fractie
met de verhoging van de loonkosten met
30.000,om de werkdruk van het
personeel te verminderen. „Verbaasd",
verklaarde dhr. Koningswoud zich daar
over, waarom hij het College vroeg eerst
een jaartje te werken in het nieuwe ge
meentehuis af te wachten af te wachten
om daarna waarschijnlijk te constateren
dat de motivatie tot vernieuwbouw wer
kelijkheid was, n.l. het efficiënter en over
zichtelijker werken met meer arbeids
vreugde e.d. wat de prestatie per man of
vrouw zeker ten goede zou komen.
In het verloop van zijn beschouwing
tekende dhr. Konings woud o.a. aan dat de
SGP fractie uiteraard van mening is dat
het verschil tussen kosten en opbrengsten
van sportvelden bijna onverantv/oorde
vormen gaat aannemen. Spr. bezag dat de
kosten van 1979 tot 1984 zijn gestegen
met 65.000,— naar 142.000,— ter
wijl de opbrengsten slechts met 2.270,-
toenamen. Een sterkere beperking van de
kosten leek heia dan ook zeer gewenst;
„uitgaande van tie cijfers in 1984 bereikt
men met 5% kostenbesparing hetzelfde
als met 60% bijdrageverhoging", legde
dhr. Koningswoud het College voor.
Hij besloot zijn beschouwing met de
waarschuwing dat het als raad bezig zijn
alleen vruchten geven zal als de wens van
het College van B en W in vervulling zal
gaan, n.l. dat er in 1985 onder 's Heeren
zegen zal mogen worden gewerkt.
Dhr. D. A. H. van Dis (CDA):
,,Erg krap", vond dhr. van Dis de opzet
van de begroting. Hij meende dat er wat
paniekerig aan de primitieve begroting is
gesleuteld en voorzag dan ook dat de toe
gepaste 5% kortingen op subsidies e.a. tot
gevolg zal hebben dat het straks over
schrijdingen gaat regenen aangezien de
exploitatietekorten van de stichtingen
moeilijk of in het geheel niet kunnen
worden beïnvloed. Dat alles beschou
wend meende dhr. van Dis te moeten
vaststellen dat het er minder zonnig uitziet
dan het aanvankelijk leek.
Dhr. van Dis-blikte ook op de bezuini
gingen op de „secundaire arbeidsvoor
waarden". „Vorig jaar is de gemeente-
koek geschrapt, daar kun je vrede mee
hebben, want dat treft alle burgers. Nu zijn
het met name de secundaire arbeidsvoor
waarden van het personeel, als de reis en
telefoonkostenvergoedingen, alsmede de
kerstpakketten en het personeelsreisje die
het hebben moeten ontgelden.
„De hele affaire is slecht overgekomen
bij het personeel en heeft alleen furore
gemaakt bij de eilandelijke pers", zo
schamperde dhr. van Dis.
Bij alle problemen die dhr. van Dis
aanstipte deed het hem deugd vast te
mogen stellen dat het economisch herstel
in ons land doorzet en het aantal werk
lozen de laatste maanden met enkele
tienduizenden is afgenomen. Hij betreur
de het in dat kader dat het de gemeente aan
voldoende middelen zal ontbreken om de
werkgelegenheid te stimuleren. „Van het
bedrijfsleven zal het moeten komen en ook
van daaruit zal een eventuele arbeidstijd
verkorting verdiend en betaald dienen te
worden", aldus dhr. van Dis, zijn hoop
vestigend op het verder aantrekken van de
economie en het toenemen van de be
drijvigheid iii gemeente en in de streek.
Dhr. van Dis, van wiens overigens best
interessante beschouwing we veel moeten
laten liggen, besloot zijn beschouwing met
College en Raad Gods zegen en veel wijs
heid toe te wensen, met Prediker die
wijsheid overigens ook als ijdelheid be
schouwend.
Dhr. Poortvliet (VVD):
Geen wijdse beschouwingen van dhr.
Poortvliet, die zich dan ook op voor
namelijk gemeentelijke zaken richtte en zo
hoort dat ook. Na een woord van dank
voor het tijdig gereedkomen van de be
groting maakte dhr. Poortvliet zijn in
stemming bekend met het instandhouden
van een dekkingspercentage van 70% op
de afvalstoffenheffing omdat ook zijn par
tij de regel hanteert dat de vervuiler be
taalt „en dat wordt in onze gemeente nog
maar voor 70% gedaan", wees hij aan.
Ook stemde dhr. Poortvliet in met de
verhoging van belastingen en retributies
en hij achtte het een goede zaak dat voor
de Onroerend Goedbelasting een uitzon
dering wordt gemaakt. Voorts verklaarde
dhr. Poortvliet „gezien de enorme ver
vuiling" van de gemeente, hondenbelas
ting reëel te vinden maar onjuist vond. hij
het dat de opbrengst of een deel daarvan
niet wordt gebruikt in het kader van de
werkgelegenheid de gemeente schoon te
houden.
M.b.t. de hoge onderhoudskosten van
sportvelden leek het dhr. Poortvliet toe de
verenigingen zelf meer in te schakelen in
het onderhoud daarvan en het leek hem
gewenst die mogelijkheid weer eens te
onderzoeken nadat het door het College
eerder al was afgewezen.
Dhr. Poortvliet betoonde weliswaar zijn
instemming met een aantal voorgestane
verhogingen, hij waarschuwde ertegen die
in de personele sfeer niet te ver door te
trekken: ,,Het schrappen van de kerst
pakketten lijkt ons nog niet zo bezwaarlijk.
Het kost veel geld en velen die vorig jaar
zo'n pakket hebben ontvangen ligt de uit
zonderlijke taaie rollade nog zwaar op de
maag", grapte dhr. Poortvliet.
Voorzichtigheid maande hij ook bij het
bezuinigen op de gladheidsbestrijding.
„Ook aan de minder belangrijk geachte
wegen wonen inwoners die belasting be
talen", was voor hem het criterium.
Het deed dhr. Poortvliet voorts deugd
dat de verhouding tussen gemeente en
Grevelingenraad in zoverre verbeterd is
dat is toegezegd dat de toegangsweg naar
het Grevelingenmeer bij Melissant zal
worden verbeterd.
Een grote wens van de VVD fractie is de
stimulering van woningbouw in het belang
van middenstand en scholen en spr.
steunde het beleid om zoveel mogelijk
bouwgrond te verkopen als waar commer
ced vraag naar is.
Tenslotte sneed dhr. Poortvliet het par
keerprobleem bij het nieuwe gemeente
huis aan en hij deed suggesties waar die
ruimte misschien alsnog te creëeren zou
zijn, waarna hij besloot met de wens dat
het College en raad de gemeenteboot in
1985 weer varend kunnen houden om aan
het eind van het jaar onbeschadigd en
veilig af te meren.
Even na tienen kon al worden begonnen
met de beantwoording van de beschou
wing. Burg. Oversier beet daarin de spits
af met de raad te danken voor de waarde
ring die jegens het gem. personeel had
geklonken voor het „ondanks alle sores"
toch op tijd gereed hebben van de ge
meentebegroting.
Dhr. Oversier tekende ook heel na
drukkelijk aan dat niet hijzelf de gemeente
voor een art. 12 status zou kunnen be
hoeden: „het is uw verantwoordelijkheid",
zo legde hij de raad voor.
De 5% operatie is zo verzekerde de
voorz. zeker niet „in paniek" geboren
maar ze bleek heel noodzakelijk. Het
College heeft het verstandig geoordeeld
de bezuinigingen zo evenredig mogelijk te
verdelen en ze niet alleen maar te richten
op die zaken waardoor men politiek mis
schien wat minder aangesproken wordt.
Het College is dan ook niet bereid nog
differentiaties toe te passen, zoals door de
SGP gevraagd: „We hebben het mes
zeker niet rücksichtlos" gehanteerd", kon
de voorzitter verzekeren. Wanneer er be
zwaren zouden rijzen tegen bepaalde be
zuinigingsvoorstellen, dan zou de voorz.
gelijk daarmee ook aanvullende dekkings-
middelen genoemd willen zien.
De gevraagde voorzichtigheid in het ne
men van maatregelen in de personele sfeer
verklaarde de voorz. zeker te betrachten.
Nog „enige moeite" heeft hetCollege met
de constatering dat er in het verleden
nogal wat wildgroei" heeft plaats ge
vonden zodat er moest worden gecorri
geerd, ervoor wakend de arbeidsvoor
waarden zo weinig mogelijk aan te tasten.
Adrem haakte de voorz. in op de klacht
van dhr. Poortvliet over de taaie rollade
die zich vorig jaar in het kerstpakket had
bevonden. ,,Die rollade werd eind 1983 al
geschonken; als je dan in die '84 nog oude
koeien uit de sloot haalt dan kunnen die
inderdaad erg taai zijn", grapte de voorz.
Over dederegulering" waarmee Neder
land gered leek te worden bleek dhr. Over
sier zijn eigen mening te hebben: „ik heb
het idee datNederland er juist mee naar de
gaat", veronderstelde hij bij zijn
bewering dat een gemeente tijdelijk extra
werk tengevolge van de deregulering beter
kan uitbesteden dan er extra personeel
voor aan te nemen.
Dat de hondenbelasting deels aange
wend zou moeten worden voor het op
ruimen van hondepoep leek de voorz. wat
te sterk uitgedrukt. „Voor 30.000,—
ruim je nog niet zoveel op en de veeg-
wagen wordt door de VVD als speelgoed
aangemerkt", verbaasde zich de voorz.
Hij filosofeerde wat verder over een boe-
renbelasting omdat de pee-slik op de we
gen er ook niet om liegt...
„De burgers kunnen wat betreft het be
lastingniveau recht in de ogen worden
gezien", betoogde de voorz. en hij meende
dat de raad dat nog steeds kan.
„Slechts is hier en daar wat franje weg
gehaald", vergeleek de voorz. toen hij het
over het onderwijs had. Niet op het onder
wijs zal worden bezuinigd, wel op de
franje daaromheen zoals de schoolreisjes
die dan ook zullen worden afgeschaft.
Dhr. Oversier zou ook graag het idee
wegnemen dat de belastingverhogingen
die dienen te worden toegepast veroor
zaakt zouden zijn door investeringen als
gepleegd voor sporthal en gemeentehuis.
„Uitermate somber" achtte de voorz. de
woningbouwcontingentering voor de ko
mende jaren. Voor het opstarten van plan
Zuid zou Dirksland over meer woningen
willen beschikken dan de 130 woningen
tot 1990.
,,Elk argument dat je als gem. bestuur
hebt kleine dorpen niet op te geven stuit op
de gedragslijn van het Prov. bestuur.
Scholen gingen kwijnen en het winkelbe-
stand holde achteruit toen er minder werd
gebouwd en nóg volgt de Provincie deze
trend waardoor de dorpen ten dode zijn
opgeschreven", waarschuwde de voorz.
de raad voorstellend met alle kracht te
protesteren tegen zo'n Provinciaal beleid.
„Het ergste wat ons kan overkomen is dat
de Provincie haar woning toewijzings
beleid zou coördineren" waarschuwde de
voorz., ook het Rijk verwijtend dat de
gemeente op de meest bruuske wijze wor
den gedwongen het Rijk aan haar bezuini
gingen te helpen.
Weth. Grootenboer:
In het deel van zijn beantwoording moest
weth. Grootenboer instemmen met de
constatering dat de gemeente maar weinig
kan doen aan de verkleining van de werk
loosheid en dat speet hem niet weinig.
Waar mogelijk zal de gemeente niet aar
zelen de helpende hand te bieden. Kwijt
schelding van belasting, zoals naar ge
vraagd, vond dhr. Grootenboer wat on
rechtvaardig tegenover die mensen die er
wel kans voor zien, dat zijn ook werken
den, met een minimum inkomen rond te
komen.
Weth. van Rossum (SGP):
Weth. van Rossum constateerde in zijn
beantwoording dat de PvdA nogal wat
„landspolitiek" in haar beschouwing had
verstopt. Daarop aansluitend wees hij op
het boek ,,de derde generatie" welke gene
ratie het allemaal weer zelf moet doen na
de opbouwers als 1 e en de potverteerders
als 2e generatie. Dat toepassend op de
sportvoorzieningen maakte dhr. van Ros
sum de raad bekend met de aanbieding
van een flakkees bedrijf tot onderhoud van
de sportvelden waarin de verenigingen in
de komende jaren waarschijnlijk meer be
trokken zullen moeten worden.
M.b.t de electriciteitstarieven wees dhr.
van Rossum op een recent rapport dat
aantoont dat het GEB hoog zit met haar
tarieven. Wellicht kan die constatering
leiden tot een matiging van de tarieven
voor de consument.
De brug over de boezem zo bevestigde
dhr. van Rossum heeft inderdaad lang
geduurd. Er is over gefilosofeerd een
andere brug te leggen maar inmiddels is
gekozen voor de voorlopige oplossing en
over een jaar, na de ruilverkaveling, een
definitieve oplossing te realiseren.
Ombuigingsnota
Bij het geleverde repliek liet dhr. Eshuis
weten dat de PvdA fractie een ombui
gingsnota heeft samengesteld aan de hand
waarvan de fractie het beleid wat naar
links om wil buigen.
In de nota wordt aldus dhr. Eshuis
ook aangegeven waar het geld vandaan
moet komen dat gederfd wordt wanneer
aan de bijstandstrekkers belastingen wor
den kwijtgescholden. Spr. wees op het
werk van het PvdA ombudsteam dat me
nigeen, voor wie belasting kwijtschelding
nodig was, de weg al heeft gewezen.
Zorg werd verwoord over het beschik
bare contingent van 130 woningen tot
1990, vooral nu de ziekenhuisuitbreiding
in aantocht is.
Het leek dhr. Robijn toe dat alle krachten
moeten worden gebundeld om bij de Prov.
meer contingent los te krijgen.
Van de zijde van de SGP werd door dhr.
Koningswoud betreurd dat het College
niet aan differentiatie van de belasting
verhoging wil denken en blijft bij de ge
noemde 5%; „ons leek het samenstellen
van de begroting een aaneenschakeling
van politieke voorkeur en wij dachten dat
het College ook iets aan politiek doet",
verbaasde zich dhr. Koningswoud.
Dupliek van het College
Uit het dupliek van de voorz. bleek dat
het College er niet voor voelt de huur van
sportaccomodaties af te stemmen op de
draagkracht van de Verenigingen. Het zou
zo dacht de voorz. ook niet mogelijk
zijn de jaarrekeningen van de Vereni
gingen door een accountant te laten veri
fiëren, omdat dan het kind met het bad
water weg zou gaan.
Wat schamper deed de voorz. over de
door het CDA geopperde mogelijkheid
de post Onvoorziene tot een halve ton te
beperken. „Als dat zou gebeuren zou
den we met 6 raadsvergaderingen kun
nen volstaan omdat we aan meer voor
stellen niet zouden kunnen denken",
vergeleek de voorzitter.
Hoofdstuksgewijze
behandeling
Bij de hoofdstuksgewijze behandeling
heeft de PvdA naar hartelust geciteerd en
gesuggereerd uit de eerder genoemde
„Ombuigingsnota met de PvdA". Bezui
nigingen o.a. op de post representatie en
vergaderkosten, maar de voorz. verklaar-
De Verzorgende Beroepen regio Flakkee
hoopt D. V. 6 december de tweede bijeen
komst van het seizoen 1984/1985 te hou
den.
Deze avond zal dhr. H. Vergunst uit
Gouda verzorgen die dan hoopt te spreken
over het thema „Waarheid en leugen
rondom het ziekbed".
Deze avond zal gehouden worden in het
verenigingsgebouw van de Ger. Gem. te
Dirksland. Aanvang half 8.
Iedereen is van harte welkom.
de al snel er niets voor te voelen Nieuw
jaarsreceptie te houden met alleen een kop
koffie.... Gestemd werd over het voorstel
van dhr. v.d. Velde (CDA) 2.500,— te
handhaven voor het bieden van een kerst
pakket aan het directe gemeenteperso
neel, derhalve niet aan de gemeenteraad.
Het voorstel werd met 9-4 aangenomen.
Dhr. v.d. Velde voelde er ook niet voor
het reisje voor het gemeentepersoneel in
één keer te schrappen; hij wilde daarom
een post van 3.5 00,handhaven, waar
door van het personeel een hogere eigen
bijdrage nodig zou zijn.
De voorz. vond het kwalijk dat dhr. v.d.
Velde dit soort aardigheidjes uit de be-
grotingspap ging halen zonder dekkings-
middelen aan te wijzen.
Het leek de voorz. trouwens toe dat
onder het personeel de frustratie groter
zou worden omdat een deel van het perso
neel af zou zien van een hogere eigen
bijdrage.
„Dan om de twee jaar een reisje", stelde
dhr. v.d. Velde voor en ook in dat geval
zou de 3.500,alvast kurmen worden
afgevoerd.
Het voorstel kreeg geen steun en dat leek
de voorz. geschikt te vinden alsof een
tweejaarlijks reisje nodig zou zijn om de
onderlinge banden aan te trekken....
De duizend gulden die het College voor
stond te bezuinigen op het strooien bij
gladheid om het aantal te strooien straten
te beperken werd door de meerderheid
weggestemd; „dus wordt er weer royaal
gestrooid", stelde de raadsvoorz. wat
gram vast zeker waar werd nagelaten
dekkingsmiddelen aan te wijzen.
De bestuurlijke dood in de pot dient
volgens dhr. Eshuis niet uitdrukkelijk te
worden gedemonstreerd door de toren
verlichting te doven. Hij wilde dan ook het
begrotingsbedrag gehandhaafd zien.
Daarin stemde de raad wel toe maar
inplaats van zaterdagsavonds zal de toren
verlichting vrijdags branden.
De bezuiniging a 8900,op de kosten
van het zwembad, door B en W voor
gesteld werd eveneens (met 7-6) weg
gestemd zo constateerde de voorz.
het zwembadbestuur niet zal worden ge
kort „en.B en W weer voor de dekkings
middelen zullen moeten zorgen", voegde
de voorz. daaraan toe.
Wat de PvdA betreft mag de gem. sub
sidie op het ophalen van oud papier a
7500,vervallen. Dat leek dhr. Eshuis
niet onredeUjk i.v.m. de gestegen prijs van
het oud papier. De voorz. raadde het
voorstel af en zo reageerde ook de meer
derheid 7-6) van de raad. De voorz. wilde
de 30,per ton subsidie. Handhaven
als waarderingsgebaar. Dhr. Eshuis daar
entegen mokte dat het best een oirbaar
dekkingsmiddel had kunnen zijn voor de
begrotingswijziging die de raad al had
veroorzaakt met enkele voorstellen van
het College weg te stemmen.
Tegen half vijf was het zover dat de
begroting kon worden vastgesteld, in
clusief de meeste van de voorgestelde 5%
kortingen en de verhoging van de gem.
belastingen met 3%. De Post Onvoor
ziene werd inclusief een gebleken tegen
valler en door het wegstemmen van be
zuinigingen tot rond de 80.000,ge
reduceerd. De voorz. bleek wat teleur
gesteld in de behandeling zoals gepleegd.
Toen de PvdA fractie voorstelde de ver
hoging van de marktgelden niet door te
laten gaan (ƒ135,totale verhoging per
jaar) lustte het de voorzitter niet over zo'n
bedragje nog een hele discussie op te
zetten: „als ik zie hoeveel gaten er in de
begroting al zijn geschoten", mokte hij.
De raadsmeerderheid besloot evenwel
de verhoging door te laten gaan.
VERVOLGVERHAAL
door Fenand van den Oever
- 8 -
G.F.CallenbachB.V.—Nijkerk
Ze schonk ook voor hem in. Hij zei niet veel en viel met
een zucht in zijn stoel neer. Hij stopte geen pijp en
dronk nogal schielijk zijn bak koffie leeg. Moeder keek
hem aan.
Heb je een zwaar hoofd, Willem? vroeg ze. Daar had
hij vaak last van.
Néé, zei hij kortaf
O. Ze ging niet verder met vragen, maar sneed gauw
brood.
Toen de meiden. Marie en Japie, kwamen, gingen ze
eten. Er werd weinig gesproken aan tafel. Dat gebeurde
eigenlijk vlak voor het varen nooit Willem van Roon
las, na het eten: Die in de schuilplaats des Aller-
hoogsten is gezeten, die zal vernachten in de schaduw
des Almachtigea...
Och, ze kenden die hoofdstukken wel vanbuiten. Psalm
negentig op ouwejaar en bij begrafenissen, psalm
eenennegentig bij uitvaart enzo. Ze lagen naast elkaar,
negentig en éénennegentig, zoals geluk en ongeluk bij
de visserman.
Vóór het danken begon moeder:
Arend-Michiel, je zal wel voorzichtig zijn, hè?
Ja, natuurlijk. Dat ging hem vervelen, het zal-je-dit-
doen-en-dat-laten. Hij liep toch in geen zeven sloten
tegelijk?
Ga je vanavond opoe Van der Velden nog gendag
zeggen?
-Ja!
Op de pluche stoel in de voorkamer heb ik een dikke
borstrok gelegd, trek je die dalijk aan, 't is zo koud.
Hij werd hels om zoveel gecommandeer en zei:
Nee, ik heb geen kou.
Ja, ja, drong ze aan, doe het maar.
Hij werd nog kribbiger en zei:
Och mens, hou op....
Toen sprong vader ineens op. Net als toen hij met het
bericht kwam, dat hij met Wijnand meeging. Hij had
een hele tijd nog geen woord gezegd en nu stond hij vlak
voor hem:
En ik wil niet, datje zo tegen je moeder spreekt en je
zal die borstrok aandoen, verstaan, pork van een knul,
want al ben je zeventien, je bent nog maar een snotaap.
Man, vader, viel moeder in.
Ach, jij altijd met je gesussendeer.
Arend-Michiel stond recht tegenover hem. Hij voelde
al die lekkere blijheid van vanmiddag wegzakken en
vanbiimen blies een ijskoude wind hem aan.
We zullen weleens zien wie een snotaap is, ik laat me
niet door jou gezeggen, ik trek geen borstrok aan.
Meteen keerde hij zich om, zonder gedankt te hebben of
wat daar op leek en liep hij weg naar buiten, de donkere
avond in.
Moeders lichaam schokte van de schrik. Ze viel in haar
stoel neer en kreeg weer die ellendig lijkbleke kleur,
wanneer haar maag opspeelde. Ze huilde ook een
beetje. Willem van Roon holde naar de keuken om een
kopje water, maar toen hij kwam, weerde ze af Nee,
nee, schudde ze het hoofd, 't Zal wel zakken, 't Zijn de
zenuwen op mijn maag weer. De meiden stonden om
haar heen en aaiden haar gezicht Willem van Roon
stond ook naast haar. Hij legde haar hoofd tegen zijn
schouders en streelde het. Hij zei niks, hij vocht tegen
de tranen, want hij kon zijn vrouw niet zien huilen.
Tenslotte suste hij:
Stil maar, Neels, stil maar.
Ja, ja, ze probeerde 't al, maar het leek wel of haar maag
omhooggestuwd werd.
Willem, waarom toch zo opvliegend, zei ze zacht
verwijtend.
Hij antwoordde niet. En ze ging langzaam verder:
En dat om een borstrok. Arend-Michiel weg, vlak
voor het varen, 't Is godgeklaagd.
Och, zei hij, die komt wel terug. Maar toen hij zag,
dat ze niet rustiger werd, drukte hij nog steviger haar
hoofd tegen zich aan en fluisterde:
Och Neels, wees maar niet boos, 'k was ook zo raar
van de zeninge vanavond.
Ze keek hem aan. Jij? Wat is er dan?
Laten we maar wachten tot morgen, tot je kalmer
bent Het luchtte hem al op, dat de eerste kogel door de
kerk was. Maar haar nieuwsgierigheid was tot het
uiterste geprikkeld.
Nee, zeg op, Willem, tóe.
Hij aarzelde nog even, maar ze bleef aanhouden.
Nou, Neels, ik was vanavond vóór halfzes thuis,
weet je?
Ja, ja, dat wist ze, maar ze had het geweten aan een
afgemaakt smakkie. 't Was zeker niet de moeite om
nieuw werk overhoop te halen, dacht ze.
Nee, dat was het niet. Vanmiddag had d'n heer hem
laten roepen. Ze ging trillen. Als d'n heer je roepen liet
was er wat Willem zag het niet eens. Hij zocht naar de
meest geschikte woorden. En meneer zei tegen hem:
Willem, Arend van Leeningen, de stuurmansmaat van
de Maria Adriana, moet naar het ziekenhuis vanwege
een beklemde breuk. Ik had gedacht als jij eens voor
hem meeging, 't Is maar voor een paar reisies....
Tot zover was het de hele waarheid. Toen begon hij een
beetje te draaien, want hij zei:
Ik zeg, meneer, m'n vrouw staat er bar op, dat ik van
de winter an de wal blijf, je weet 'r gestel enzo....
Ja, ja, zegt d'n heer, maar van de zomer is hettoch weer
varen en ik heb graag een goeie vissnijer aan boord, dat
ben jij, Willem. Jij maakt geen stinkreisen, jij snijdt de
graag zo lekker zuinig weg. Nou, en toen heb ik d' n heer
gezegd, dat als hij het wèl dacht het maar gebeuren
moest.... Hij zat dat laatste nu net te vertellen alsof hij
vreselijk in het ongelijk stond en helemaal slachtoffer
was.
Willem keek Neeltje niet aan, hij zei ook niet wat hij
uiteindelijk besloten was, hij wachtte maar. Ze greep
ontroerd zijn hand en zei zacht:
En ik had zoveel van deze winter verwacht Jij weg,
en Arend-Michiel weg.... Och, viel hij in, 'tis denk ik
maar voor een paar reisies.
Maar dat was olie op de vlammen en de anders zo
kalme Neeltje van der Velden viel uit:
Ja, ja, dat ken ik: een paar reisies.... En als je een
enkele dag binnen ben, danmaakje nog ruzie. Hè, jullie
zijn toch van die akelige driftpoten; om een borstrok en
omdat ze iets tegen d'r vrouw moeten zeggen, waar ze
geen weg mee weten, maken ze kif.
Willem van Roon wou het goedmaken en zei:
Ik zal wel eens gaan kijken of ik hem zie.
Nee, nee, jullie zouwen voor niks op straat buren
gerucht maken, en ze jokte op haar beurt: ik moet toch
nog even bij moeder zijn, ik zal zelf wel gaan.
(wordt vervolgd)
>^>^4.^.^.4.4.l^I^^.^.^.^.^.^.^.^.l^4.^.4.,^^.4.^.^.^.^.^.4.l^^.^.^.^.l^^.l^l^J^^.l^^.^.^.l^l^^.J^l^l^l^^.^.^.l^^.^.l^^.l^^.^.^^
