EnivriDEn-iiiEm/5
Tweede helft van de herfst
zal minder regenrijk verlopen
Nieuwe boeken
Herfstspel
Een stukje geschiedenis
van de witlofteelt
S
01877- 1166
Extra Kerkdienst
met herdenking
40 jaar bevrijding
Bejaarden
Een last of een zorg?
Tarra bij bietenoogst
ongekend hoog
Leider nam afscheid
van „De Zaaier"
Hervormingsherdenking
inSt.Jansl(erl(te6ouda
Algehele rouwonderneming^^
M. L. KIEVIT Zonen
No. 5341
Weerpraatje:
Het blad gaat vallen
HYPOTHEEK NODIG?
makelaar tamboer bellen
voor gratis computerberekening
01870-3477
Mogelijkheden tot lidmaatschap en unieke
uitvaartverzekering.
VERVOER IN BINNEN- EN BUITENLAND
DAG EN NACHT OVERAL TE ONTBIEDEN
Uitvaartleider: A, J. Kievit, 01877 - 331 O
De teelt in Oostflakkee
is uit nood geboren
w w w 'Jp w w 'X' w w w 'Jb 'Jb w
Opnieuw winst Good-Lucl( 2
3e Blad
VRIJDAG 26 OKTOBER 1984
(van onze weerkundige medewerker)
De herfst begint meteorologisch gezien op 1 september en vanaf dat tijdstip sloegen, na
een zeer droge en zomerse augustus, de depressies toe. Een gevolg hiervan was dat de
septembermaand extreem nat verliep. In deze eeuw konden wij wat het land-
gemiddelde betreft, dat rond 140 mm bedroeg, tegen normaal 68 mm maar één
september vinden, nl. die van 1957, die natter is verlopen.
Op enkele plaatsen werd de 200 mm overschreden. De landbouw kwam er, zoals de
televisie voor kort nog liet zien, in grote moeilijkheden door. Ook vele veldsporten
moesten al worden afgelast, zelfs in de sector betaald voetbal, waarvan de velden toch
een goede drainage hebben. Dat alles als gevolg van de stromende regen.
Ook de eerste helft van oktober deed daar nog aan mee. Rond 10 oktober was al weer 50
tot 75 mm regen gevallen, maar.... eind vorige week begonnen eindelijk hogedruk-
gebieden dichter in onze buurt te komen. Dat gaf inmiddels een periode van overwegend
droog weer, zodat de situatie zich deze week wel wat aan het normaliseren is. Het is ook
vrij zeker dat deze tweede helft van de herfst een stabieler en minder regenrijk karakter
zal krijgen. w,
Het blad zit nog overwegend voor meer dan 80% aan de bomen, maar de komende week
gaat het rijkelijk vallen. In de periode van half oktober tot half november slaat als regel
de herfst toe. Dat met een paar stormpjes die er wel raad mee weten of met koudere
nachten met fikse nachtvorst en dan laten de bomen hun blad ook snel vallen.
Een enkele keer verrast oktober ons nog met een warme dag, zoals b.v. op 24 oktober
1971, met in Zuid Limburg 22 graden. En op 31 oktober 1975 ook nog 20 graden toen er
twee weken vroeger, op 13 oktober al wat sneeuw was gevallen.
Wij zijn nu bezig ons op de drempel te bevinden tussen nazomer en eerst koudere
herfstdagen die ons op de winter voorbereiden.
SINT ANNALAND
Zondagmiddag nam leider C. van Win
kelen afscheid van de Hervormde Zon
dagsschool „De Zaaier". Alle kinderen
van de beide groepen waren samenge
komen in de Nederlandse Hervormde
Kerk Diaken en leider J. Wessels opende
deze bijeenkomst op de gebruikelijke wij
ze. Hierna vertelde de scheidende leider
voor het laatst een gedeelte van de ge
schiedenis over Jozef. Na afloop hiervan
dankte de heer Wessels de heer Van Win
kelen voor zijn 17-jarige arbeid aan de
Zondagsschool en bood hem een liturgie
aan en een enveloppe met inhoud. De heer
Van Winkelen sprak een kort dankwoord
tot de leiding en de kinderen en stelde zich
beschikbaar als hulp bij eventuele ziekte
e.d. Toegezongen werd Psalm 121 4.
Mejuffrouw J. de Rooy sloot met dank
gebed. Ook leider M. J. Ampt nam af
scheid, hoewel niet aanwezig wegens
ziekte.
De redaktie ontving de volgende boeken
ter aankondiging:
Dr. JamesDobson, Liefde en disci
pline.
Basis van verantwoord
ouderschap.
Uitgeverij J. N. Voorhoeve
te Den Haag. Verba-reeks.
166 pagina's. Prijs f 19,90.
De schrijver is hoogleraar kinderpsycho-
logie aan de Universiteit van Zuid-C ali-
fomië in Los Angeles. In dit boek voert hij
een pleidooi voor de daadwerkelijke toe
passing van het begrip „discipline" in de
opvoeding. Tégen de modieuze anti-auto
ritaire pedagogieka in toont hij aan dat de
huidige weerzin tegen de discipline on
gegrond is; de idee dat liefde en discipline
elkaar uitsluiten, is een misverstand. Een
boek dat wil leiden tot een „verantwoord
ouderschap".
Andrew Knowles, Gaan geloven.
Uitgeverij J. N. Voorhoeve
te Den Haag. Verbo-plus-reeks.
127 pagina 's. Prijs f 19,90.
In dezelfde serie waarin onlangs „Weg
wijs in de bijbel" verscheen, kwam nu dit
boek uit Het is samengesteld vanuit de
zelfde formule: een pakkende tekst, vele
tientallen kleurenfoto's en een overzichte
lijke indeling. De auteur richt zich met
name tot jongeren, die „op zoek zijn naar
een persoonlijke ervaring" van het geloof
Het boekje moet met onderscheid gelezen
worden. Weliswaar wenst het de Heilige
Schrift als gezaghebbend te aanvaarden,
maar op beslissende punten geeft het een
onjuiste koers aan. Curieus is wat ik las
over „De vrije keus": „God heeft (om ons
te bevrijden en te verlossen) alles gedaan,
behalve onze vrije wil vernietigen! En dit
houdt in dat de keus aan ons is."....
J. Alexander McKenzie,
De Omega-dossiers.
Uitgeverij Kok te Kampen.
224 pagina's.
Een spannende roman, waarvan de ingre
diënten politieke intriges, sinister machts
spel en geweld zijn. De computer Daniël
voorspelt de afbraak van de Ameri
kaanse samenleving in steeds sneller tem
po. Door middel van een FBI-infiltrant
worden geheime dossiers opgespoord en
bemachtigd.
Paul Uccusic, De geneeskracht
van bijen. Bijenproduktie en hun
toepassing.
Uitgeverij J. H. Gottmer
te Haarlem. 176 pagina 's.
Al vele eeuwen wordt de geneeskracht
van bijenprodukten erkend. Bijenhars, ho
ning, koninginnegelei zijn werkzame mid
delen tegen allerhande kwalen. De schrij
ver laat in dit boek zien hoe deze pro-
dukten naast of in plaats van de gangbare
geneesmiddelen effectief kunnen worden
toegepast. Een aanbevelend voorwoord
schreef de Haarlemse arts R. W. J.
Schreuder.
De titel van het volgende uitgaafle laat een relatie vermoeden met dit
bijenboek.
„Honingdroppels", uitgegeven door J.J. Groen te Leiden, is echter de
titel van de jaarlijks verschijnende Gereformeerde Scheurkalender. Hij
is er weer, nu voor 1985. Samengesteld volgens de bekende opzet: een
blaadje per dag, voorop een korte meditatie, aan de achterkant een
doorlopend verhaal of een gedicht. Ook „onze" dichteres Lanerta
werkte aan deze kalender mee.
Er zijn twee edities: in boekvorm én met blok en schild.
Beide kosten/75,20.
September j.l. schreven wij ons eerste
bericht over de samenwerking van de
professionele instanties voor zorg, ver
pleging en welzijnswerk voor oudere men
sen op ons eiland Goeree-Overflakkee.
Hierin vertelden wij U over het inventa
riseren van al het werk wat momenteel
door vrijwillige organis^ies en profes
sionele instanties al gedaan wordt.
Voor het grootste deel zijn de vragen
formulieren binnengekomen van de aan
ons bekende organisatie en instanties.
Wij zijn nu druk bezig deze inventari
satie af te sluiten, gegevens te verzamelen
in overzichten om zodoende een rapport
te maken van al datgene wat er op het
eiland werkzaam is, werkzaam kan wor
den. Dit zal verzameld worden per Ge
meente.
Deze rapportage is ook beschikbaar voor
de benaderde instanties en organisaties.
Zij kunnen in November een exemplaar
toegestuurd krijgen op aanvraag.
Wij spreken de hoop uit dat naar aan
leiding van het rapport, en de konklusies
die daaruit op te maken zijn; de diskussies
zal stimuleren bij de betrokken organisa
ties, verenigingen en instanties. In ieder
geval zal op de „grote vergadering" a.s. 6
november door ons getracht worden de
aanzet tot die diskussies te geven.
Wij buigen momenteel ons hoofd over de
vraag „op welke wijze" wij in gesprek
kunnen treden of kunnen onderzoeken
met/onder ouderen over welke be
hoefte, ideeën, problemen, enz. zij hebben
met het huidige aanbod in hulp, zorg,
verpleging, huisvesting, kontakt mogelijk
heden en ontspanningsaktiviteiten.
Mocht U behoefte hebbpn ons met Uw
suggestie en ideeën te willen steunen, dan
zijn wij daar in eerste instantie erg blij
mee. U kunt dan kontakt zoeken met:
Oostflakkee: M. Jones, 01871 - 1545.
Middelharnis: G. van Middelkoop,
01870- 3366.
Dirksland: A. van Zwoll, 01877-1746.
Goedereede: R. Kraaijeveld,
01878- 1251.
De Ver. Pret Ned. afd. Gouda e.o.
belegt op D.V. 31 oktober a.s. een samen
komst ter herdenking van de kerkhervor
ming in de St Janskerk te Gouda. Spre
kers in deze samenkomst zijn: Drs. P. den
Butter, Chr. Ger. Pred. te Middelharnis
overTerugkeer tot de putten van Abra
ham" en drs. M. Verduin, Herv. Pred. te
Zeist over,,Z)e maatschappelijke actuali
teit van Luther".
Muzikale medewerking wordt verleend
door het Chr. Residentie mannenkoor te
's-Gravenhage o.l.v. Aad v.d. Hoeven.
Aan het orgel Jan van Weelden. Aanvang
20.00 uur. Toegang vrij.
De in de zomer van 1984, door de
Suikerfabrieken gevoerde campagne om
te komen tot een laag tarra percentage
voor de aangevoerde bieten is wel falikant
in het honderd gelopen.
Dat is natuurlijk niet de schuld van de
landbouwers, maar komt geheel voor re
kening van het natte weer en de uiterst
ongunstige omstandigheden waaronder
de bietenoogst momenteel moet plaats
vinden.
Bieten met een ongekend hoog tarra-
percentage van bijna 25% of meer, ze zijn
een schrikbeeld voor de mondjesmaat
draaiende fabrieksinstallaties.
Ook de oogstraming moest worden bij-
■gesteld, door de natte septembermaand.
Het wortelgewicht van de suikerbieten
nam fors toe, van een toenemend suiker
gehalte was evenwel geen sprake.
Dit gehalte blijft in veel gevallen onder
de 14%, het wortelgewicht bereikt de
eenzame hoogte van plm. 60 ton per ha in
diverse streken van ons land nog be
duidend meer.
Was de stand van de bieten in juli en
begin augustus in het Zuid Westelijk klei-
gebied beter dan in de voormalige Zuider-
zeepolders nu de bieten worden geoogst
blijkt het nieuwe land toch weer aan de
winnende kant.
De ondersteunende maatregelen, om een
toeslag te geven voor de in september en
oktober aangevoerde bieten heeft die aan
voer wel gestimuleerd, maar ook hier stelt
de vele neerslag zijn grenzen.
De boer moet dikwijls zijn keuze maken
tussen een verhoogde dus aantrekkelijke
bietenprijs, en defecte rooimachines plus
een niet onbelangrijk structuurverderf van
de grond, dit laatste doet zich dan niet
alleen in 1984, maar ook nog enkele jaren
daarna gevoelen.
Hoe meer echter de winter nadert, hoe
groter de vrees openbaar wordt, dat het
weer wel eens kon omslaan en dat een
natte herfst gevolgd kan worden door een
vroeg invallende winter.
En natuurlijk blijft het probleem, wat
men bij een enigszins langer durende
weersverbetering, ook nog de aardappelen
moet rooien of de uien van het land halen.
SINT ANNALAND
Op dinsdag 30 oktober a.s. zal er D.V.
des avonds om 19.30 uur (half acht) een
extra Kerkdienst worden gehouden in de
Nederlandse Hervormde Kerk te Sint
Annaland. De consulent van de Hervorm
de Gemeente Sint Annaland, ds. B. den
Butter uit Stavenisse heeft de leiding. Als
spreker is uitgenodigd ds. P. Holst, emeri
tus Hervormd predikant te Rijswijk, die
juist in de oorlogsjaren(4 oktober 1942 tot
1946) de Hervormde Gemeente van Sint
Philipsland diende.
Aan deze Herdenkingsdienst zullen de
koren „V.Z.O.S." uit Sint Annaland en
uit Sint Philipsland hun medewerking ver
lenen. De initiatiefnemers hopen dan ook
dat er veertigjaar na de bevrijdingsdag van
Tholen en Sint Philipsland alle gezindten
uit de regio deze Herdenkingsdienst zul
len bijwonen, waarin zowel de bevrijding
van Sint Annaland als die van Sint Philips
land zal worden herdacht. Inwoners van
Sint Philipsland en in ieder geval de
verzetsmensen uit die gemeente en uit die
tijd, weten dat men bij ds. Holst voor raad
en daad terecht kon in de bezettingstijd,
terwijl hij vanaf de kansel in de voorbede
vaak het koninklijk gezin opdroeg.
Het kleurig herfstspel is begonnen
ze tollen door de lucht, wat dwaas en onbezonnen
ze weten niet waarheen nu ze zijn losgeslagen
ze vallen willoos neer op tuinen, wegen, hagen.
De wind geeft ze geen rust, ze blijven wentelen, keren,
het losgeslagen blad, het kan zich niet verweren.
Er is geen houvast meer, ze worden opgejaagd
totdat ze zijn vergaan en worden weggevaagd.
Ik ga een herfstlaan door, ik denk aan 't broze leven
als er geen houvast is wat kan een hart dan beven.
De bladeren dwarrelen om mij heen, het herfstspel grijpt mij aan
als er geen houvast is dan moet men ondergaan....
Ik zie miljoenen om mij heen in alle wereldladen.
Zijn mensen niet als bladeren in Uw handen?
Houdt vast mijn stervend blad o God van mijn bestaan
dan zal ik in het stormgeweld niet eeuwig ondergaan.
LANERTA
Ter gelegenheid van liet bezoek
van de Staatssecretaris van land
bouw, dhr. Ploeg j.l. vrijdag aan
o.m. enkele witloftelers in Oost
flakkee, heeft witloftrekker W. de
Bonte uit Ooltgensplaat een terug
blik geschreven over de opkomst
van de witlofteelt. Interessant ge
noeg, dachten we, om het in zijn
geheel over te nemen, waarom we
het onderstaand laten volgen:
De witlofteelt is nog betrekkelijk jong ten
opzichte van andere tuinbouwgewassen.
Aangenomen wordt, dat de eerste witlof
rond 1845 op de Brusselse markt ver
scheen, (vandaar de naam; Brussels lof).
Botanisch behoort de witlof tot de familie
van de samengesteld-bloemigen. (Compo
sieten genaamd).
De witlofteelt heeft zich ontwikkeld uit
de teelt van kofïïe-cichorei. Volgens de
legende zouden, door het onverkoopbaar
zijn van de cichorei en het blijven liggen
aan de hopen, men de scheuten eraf
geplukt hebben en ze als onbekende
groente naar de markt gebracht en toen
nog goed verkocht hebben.
In 1873: Op de internationale tuinbouw
tentoonstelling te Gent worden 10 wit
lofkroppen tentoongesteld. De Frans
man Vilmorin ziet deze 10 kroppen en
probeert de teelt van witlof in Frank
rijk, echter nog met weinig succes.
De witlof was toen nog zo los, dat men
er een stukje wortel aan liet zitten, daar
het anders niet vervoerbaar was.
Bekend is dat er vanaf deze tijd door
Jef Leken, een teler uit Everle, witlof
naar Parijs werd verzonden.
In 1879: In Engeland wordt reeds witlof
geteeld. (Is echter nooit van de grond
gekomen).
In 1880: Op de tentoonstelling te Brus
sel, ter gelegenheid van de viering 50
jaar onafhankelijkheid van België,
worden er 100 kroppen tentoongesteld.
In 1890: Gaat de witlofteelt in België
zich behoorlijk uitbreiden.
In 1894: De heer Vasters stichtte het
eerste witlofsyndicaat (wat afzetvere-
niging betekent) te Evere en St. Ste
vens. De afzet is gericht op de Parijse
markthallen.
In 1897: Wordt er al 1.500.000 kg. uit
gevoerd.
1900: Antoon van Assche uit Evere
begint met het forceren van de witlof-
kuilen, door middel van rookbuizen of
lopend vuur genoemd.
In 1905: De eerste witlof wordt naar
Amerika verzonden.
In 1906: De heer Raeijmaerkers stichtte
te Neder-Overheembeek de afzetvere-
niging „De Vooruitziende Planters".
In 1908: Het eerste witlofketeltje komt
ingebruik. (Zoals het inBelgië bij velen
nog ingebruik is).
In 1910: Er werd doorBelgië al 3.000.000
kg. uitgevoerd, dit loopt op tot de eerste
wereldoorlog tot 5.500.000 kg.
In 1935: Als eerste tuinbouwprodukt
wordt de witlof ingedeeld in welom
schreven kwaliteitsvoorschriften en
-klassen.
Na deze periode volgt de ene techniek
de andere op. De elektrische bodem
verwarming, zowel in de open lucht als
in de schuren kwam ingebruik. Ook de
Tijdens zijn bezoek had de Staatssecretaris
ook een uitvoerig gesprek met mevr. de Bonte
die dagelijks in het bedrijf
van haar man meewerkt
centrale verwarming komt op gang. De
teelt zonder dekgrond werd de voor
loper van de containerteelt.
Zeer kleine akkerbouwers die niet meer
in hun levensonderhoud konden voorzien,
zagen in de witiofteelt een oplossing. Men
begon primitief in lage bouwsels van stro.
Echt investeren was er niet bij. Maar in de
winter had men een loon dat elders niet te
halen was.
Witlof was een onbekend produkt, waar
van de afzet stroef verliep. In de jaren
vijftig werd witlof meer gewaardeerd en de
teelt breidde steeds uit. De bedrijven
werden modemer van opzet
Het vakmanschap van de kweker en de
inzet van de tuinbouw-voorlichtingsdienst
leidden tot steeds betere resultaten. De
ontwikkeling van de laatste jaren zijn
explosief
De teelt zonder dekaarde en de hydro
cultuur zijn het resultaat van het streven
naar vermenselijking van de arbeid en een
economischer bedrijfsvoering.
Het 1 e team van Good-Luck had een vrij
weekend en het 2 e team speelde een
inhaalwedstrijd tegen Kievitten 1. Door
de harde wind konden in de beginfase
beide ploegen moeilijk in hun spel komen.
Na een kwartier spelen schoot EUie Ver-
straete 1-0 in. Dezelfde speelster kwam
voor rust nog een keer geheel vrij en
maakte beheerst 2-0. Na de thee een
zelfde spelbeeld.
Good-Luck had het betere van het spel
en Jim Besuyen speelde zijn tegenstander
uit en via een doorloper bracht hij de stand
op 3-0. Hierna kreeg Kieviten iets meer
vat op het spel en verkleinde de achter
stand tot 3-1. In de slotfase was het Ria
van Antwerpen die met een zuiver schot
de eindstand op 4-1 in het voordeel van
Good-Luck bepaalde.
