1 KLASSIEKE ORGELS
Zélf uw fotoplezier vergroten
Geurende
hyacinten
zijn
veelzijdiger dan u denl(t
Hobbycentrum PIJL
Kinderclub
Autoverkoop
vrijwel gelijk
De WAO in de toekomst
Bergmans
Brillen
in Den Bommel
"Dat moet je in laten
lijsten!"
oTkfcg
Graag
Een Bril
Dragen
Bladz. 2
„EILANDEN-NIEUWS"
VRIJDAG 26 OKTOBER 1984
AANTAL ARBEIDSONGESCHIKTEN STIJGT MINDER SNEL
HET aantal arbeidsongeschikten met een WAO- of AWW-uitkering
stijgt de komende jaren minder snel dan in de afgelopen jaren het geval
was. Deze bemoedigende prognose staat vermeld in een "toekomst
verkenning" die de rijksuniversiteit Leiden samen met de Sociale
Verzekeringsraad heeft opgesteld als onderdeel van een groot on
derzoek naar de oorzaken van arbeidsongeschiktheid.
Op het ogenblik zijn er rond 725.000 arbeidsongeschikten in ons land.
Het Centraal Planbureau voorspelde eerder dat rond de komende eeuw
wisseling dit aantal boven de één miljoen zou uitkomen, maar volgens
de Leidse onderzoekers zal in het jaar 2005 het aantal arbeidsonge
schikten niet meer dan 900.000 bedragen en daarna geleidelijk dalen tot
750.000 in het jaar 2030.
WAO ËÈN VAN DE DUURSTE SOCIALE WETTEN
Wat al te gemakkelijk hebben
sommigen de afgelopen jaren
meegewerkt om werkenemers,
die "minder geschikt" waren, via
de arbeidsongeschiktheidsverze
kering te lozen. Als werkgevers
een uiterste inspanning zouden
leveren om arbeidsongeschiktheid
zoveel mogelijk te voorkomen,
zou het aantal WAO-ers nog min
der stijgen dan de onderzoekers
thans voorzien. Opvallend is dat in
bedrijven met een eigen bedrijfs
geneeskundige dienst het aantal
WAO-toetredingen hoger is dan in
bedrijven zonder zo'n dienst. Is
zo'n dienst wel aanwezig, dan
vloeien werknemers dus eerder af
naar de WAO. En dat gegeven
moet die bedrijfsgeneeskundige
diensten toch te denken geven....
(Nadruk verboden)
Mr. A. BRONSBERGEN
MUZIEKCENTRUM BRUINISSE
Wie een donkere kamer heeft en daar in zwartwit of
kleur de eigen foto's vergroot, heeft een fijne en rust
gevende hobby; spelen met de mogelijkheden van het
licht, steeds nieuwe dingen ontdekken en bezig zijn met
je negatieven waarbij alles wat erin zit er ook uit
komt.
Nu is er een misverstand dat het werken in de doka, en
vooral in de kleurendoka, erg moeilijk en tijdrovend is.
Dat was vroeger inderdaad het geval, maar de techniek
heeft ook het werk in de doka sterk vereenvoudigd.
Door nieuwe materialen en apparatuur ligt het accent
nu meer dan vroeger op het kreatieve deel: het kiezen
van de beste uitsnede en het spelen met de mogelijk
heden. Bij het kleurvergroten helpen de chip en nieuwe
chemicaliën de dokaman of -vrouw.
Na een proefopname kan via een enkele behandeling
volgens het éénbadsysteem de definitieve opname
gemaakt worden. De temperatuur van het bad, vroeger
een erg kritische zaak, geeft nu weinig problemen meer:
Dezefoto werd gemaakt door in de donkere kamer het fotopapier
tweemaal te belichten. Bij de tweede belichting werd het negatief
„gespiegeld", waardoor dit boeiende lijnenspel ontstond. Deze
dubbelbelichting is een goed voorbeeld van de kreatieve mogelijk
heden die er in een doka zijn.
kamertemperatuur kan met een ruime marge worden
aangehouden. Als u dat spel van licht en donker in de
doka interessant vindt en er best eens wat meer van zou
willen weten: er zijn twee mini-cursussen die u wegwijs
kunnen maken. De eerste heet „De donkere kamer in!"
en gaat over het vergroten in zwartwit De prijs ervan is
inclusief porto 5,De tweede heet „Kleur
vergroten" en kost 6,U kunt een of beide
cursussen bestellen door het verschuldigde bedrag aan
postzegels in een gesloten en voldoende gefrankeerde
envelop op te sturen naar de Stichting Amateurfoto
grafie, Singel 32, 1015 AA Amsterdam met ver
melding van uw naam en adres en de titel van de
gewenste cursus.
Hofdijksweg 12
OUDDORP
Tel. 01878 - 1249
Door nogal wat tuinliefhebbers worden hyacinten niet helemaal op de
juiste tuinwaarde geschat. Weliswaar kent iedereen ze, maar de vele
toepassingsmogelijkheden worden niet altijd volledig benut. In dit artikel
wil ik alle mogelijkheden en onmogelijkheden in het kort de revue laten
passeren, in de hoop dat u er door geïnspireerd raakt en in de komende
periode die aandacht aan ze schenkt die ze ongetwijfeld verdienen.
op in tuincentra e.d. te koop. Het is
Eerst wat achtergrondinformatie, die dui
delijk maakt dat ze al een interessante
geschiedenis als tuinplant achter de rug
hebben. U kunt zich daar zelf van over
tuigen o.a. door schilderijen van oude
meesters te bewonderen, waarop vaak,
veelal gevuld-bloemige hyacinten staan
afgebeeld. In de achttiende eeuw is de
hyacint modebloem bij uitstek geweest.
De oorspronkelijke soort, door botanici
Hyacinthus orientalis genoemd, is af
komstig uit het oostelijk deel van het
Middellandse Zee-gebied en heeft violet-
blauwe bloemen. Daarbij moet worden
opgemerkt dat deze wilde soort slechts in
weinig opzichten herinnert aan de hya
cinten die we nu in onze tuinen toepassen.
Deze laatste immers bezitten zware
bloemtrossen met wel 50 bloemetjes (na
gels zegt de bollenkweker) per bloem-
stengel. De oorspronkelijke soort heeft er
slechts 5 tot 12 per tros. De wilde vorm
treffen we, behalve in botanische tuinen,
niet meer aan.
Reeds meer dan 300 jaar worden hya
cinten, aanvankelijk alleen op zeer be
scheiden schaal, in ons land geteeld. He
den ten dage worden de tuinvormen (de
zgn. Hollandse hyacinten) in ons land in
zeer grote getale geteeld op speciaal daar
voor geschikte grondsoorten in de bollen
streek. Ons land neemt daarbij zelfs een
monopoliepositie in. Vrijwel alle in de
wereld toegepaste hyacinten zijn gegroeid
op de grofkorrelige kalkrijke zandgronden,
waarop de teelt alleen maar succesrijk is.
Daarbij speelt het grote vakmanschap,
met name met betrekking tot de vermeer
dering, ook een zeer belangrijke rol.
Terug nu echter naar de wijze waarop u
als bloemen- en plantenliefhebber het bes
te omgang met hyacinten kunt hebben.
Hyacinten zijn vanaf begin oktober vol-
belangrijk om te weten dat op dat moment
de bloemtros al kant en klaar in de bol
aanwezig is. Behandel de bollen dan ook
met zachtheid, want elke beschadiging
kan leiden tot het optreden van afwij
kingen. Bij aankoop zult u merken dat
sommige hyacinten een witachtige, an
dere een violet-paarse huid bezitten. Dat
heeft te maken met de kleur van de later
verschijnende bloemen. Bollen met een
witte huid geven witte of gele bloem
trossen en die met een donkere huid geven
blauwe, paarse, rose of rode bloemetjes.
U zult ook ontdekken dat de grootte van
de bollen die te koop worden aangeboden
kunnen verschillen. Dat heeft niets met
kwaliteit te maken. Ook kleinere maten
leveren mooie planten. Alleen het aantal
bloemetjes per tros is geringer. Dat is
vooral voor hyacinten die in borders wor
den toegepast eerder een voor- dan een
nadeel. De lossere, wat bescheidener
plant laat zich beter inpassen in het geheel
van de border waarin de vormenrijkdom
en het min of meer imiteren van de planten
groei in de natuur een zeer belangrijk
aspekt is. De bolmaat 14/15 en 15 16 cm
in omtrek) is dan ook voor borderbe
planting m.i. het meest geschikt. Bij hya
cinten betekent een grotere bol, behalve
een zwaardere plant ook veel meer bloe
men per steel. Deze grotere maten, 16/17
bijvoorbeeld, passen we graag toe in per
ken en bloembakken. Daar namelijk is het
niet zozeer de vorm dan wel de kleur (en
de geur!) die op de eerste plaats komen.
Hyacinten moeten voor tuingebruik ge
plant worden in oktober of november.
Houdt er rekening mee dat een zonnige,
niet te natte standplaats voor een goede
ontwikkeling absoluut noodzakelijk is.
Voor de plantdiepte hanteert men één
stelregel; plant de bollen tweemaal zo diep
Een fraai werkstuk, een fijn borduurwerk,
een mooie aquarel, of een antieke gravure
vragen er toch om op vakkundige wijze te
worden ingelijst, zodat u er nog jaren van
kunt genieten
Vele soorten lijstwerk
op maat al of niet
gemonteerd.
Hofdijksweg 17, OUDDORP, tel. 01878 - 1479
als de hoogte van de bol. Wilt u nog een
duidelijke richtlijn, houd dan aan: de on
derzijde van de bol (de platte kant) op 20
cm diepte.
Afhankelijk van de bolmaat bedraagt de
onderlinge afstand 12 tot 16 cm. Voor
perken en bloembakken zijn natuurlijk
vooral heldere kleuren favoriet. Rode
(„Amsterdam", „Jan Bos"), rose („Pink
Pearl", „Anna Marie", „Lady Derby")
en in mindere mate blauwe („Bismarck",
„Delfts Blauw", „Ostara") worden dan
ook veelvuldig toegepast. Soms zien we de
aparte paars-violette hyacint „Amethyst"
schitteren of de gele „City of Haarlem".
Witte hyacinten („White Pearl", „Carne
gie") planten we liever in kombinatie met
andere gewassen in de border, omdat een
perk of bloembak alleen met wit gekleurde
bloemen weinig effekt sorteert. Dat be
zwaar verdwijnt echter indien we ze kom-
bineren met bijvoorbeeld blauwe violen.
Naast deze enkelbloemige hyacinten zijn
er ook nog de dubbele variëteiten en
natuurlijk de multiflora hyacinten. Uit
deze hyacint komen meerdere stelen met
zoetgeurende bloemen die niet omwaaien
en geschikt zijn voor zowel borderbe
planting als baicbeplanting. De multiflora
hyacinten zijn er in verschillende kleuren.
Hyacinten zijn vorstgevoelig en daarom
is een winterdek van blad, riet of stro zeker
aan te bevelen. Hyacinten blijven niet
vaststaan. Na de bloei worden ze veelal
gerooid en weggegooid. Wie van experi
menteren houdt kan ze pas eind juli rooien,
dan is de bol namelijk geheel volgroeid,
mits de uitgebloeide bloemtros tijdig is
verwijderd. Indien de bollen droog en
luchtig worden bewaard kunnen ze nog
een jaar worden uitgeplant. De kwaliteit
van de bollen gaat echter wel snel achter
uit.
We zijn dit seizoen al weer begonnen met
de kinderclub. Deze wordt gehouden iedere
dinsdagmiddag, na schooltijd 15.15 -
16.45 uur) aan de Buitendijk nr. 4.
Alle kinderen tot 12 jaar, nodigen we uit
om ook te komen. Ze kunnen er o.a.
zingen, naar een bijbelvertelling luisteren
en naar aanleiding hiervan iets leuks
maken.
Neem vriendjes en vriendinnetjes mee en
kom gerust eens kijken, ook de ouders zijn
van harte welkom.
Tot a.s. dinsdagmiddag.!
In de periode januari tot en met sepH
tember 1984 zijn er in ons land 384.664
nieuwe personen- en combinatie-auto's
verkocht, tegen 385.101 in dezelfde
maanden van vorig jaar.
Aan het begin van het jaar werd als
verwachting uitgesproken dat 1984 een
stijging van de verkopen met ongeveer 5%
te zien zou geven. De verkoopresultaten
in de eerste maanden van het jaar wezen
ook in deze richting.
De thans beschikbare cijfers over de
eerste 9 maanden geven echter aanleiding
tot een bijstelling van de prognose. Naar
het zich thans laat aanzien zullen de
verkopen op hetzelfde of een iets lager
niveau uitkomen dan in 1983, toen er
460.000 nieuwe auto's op de weg
kwamen.
IN 1967, toen de Wet op de Arbeids-
■ongeschiktheidsverzekering (WAO)
werd ingevoerd, waren er in Neder
land bijna 230.000 uitkeringsgevallen.
Tegen alle prognoses en verwachtin
gen In groeide het leger van arbeids
ongeschikten in een griezelig snel
tempo. In 1971 kwam het aantal
arbeidsongeschikten reeds boven de
300.000 uit, in 1975 werd de 400.000
gehaald, in 1978 kwam het aantal uit
keringsgevallen boven de 600.000 uit.
Nadien groeide het aantal arbeidson
geschikten wat minder snel tot circa
725.000 in 1984. Aangenomen mag
worden dat deze ietwat verminderde
toename van het aantal arbeidsonge
schikten ook een gevolg is van de
groeiende werkloosheid. Mensen die
op een later tijdstip wellicht in de
WAO terecht waren gekomen, wer
den nu werkloos.
Een opvallend feit is dat zelfs in de
jongste leeftijdsklasse (15-39 jaar) er al
zoveel arbeidsongeschikten zijn. On
geveer 23 procent van de arbeids
ongeschikten behoort tot deze jeugdi
ge categorie. Het overgrote deel van
de uitkeringsgerechtigden is voor 80
procent of meer afgekeurd en heeft
derhalve recht op een maximale uit
kering. In 1983 was slechts 15 procent
van de uitkeringsgevallen afgekeurd
voor minder dan 80 procent en slechts
7 procent voor minder dan 45 procent.
De arbeidsongeschiktheidsverzeke
ring behoord tot de "duurste" sociale
wetten die we in Nederland hebben.
Alleen de AOW kost nog meer geld.
In 1982 werd zo'n 16 miljard gulden
aan WAO en AWW uitgekeerd, dat is
ongeveer 5 procent van ons nationale
inkomen, het gaat hier dus om astro
nomisch hoge bedragen die de ge
meenschap moet opbrengen om de
uitkeringen en verstrekkingen in het
kader van de arbeidsongeschiktheids
verzekering te kunnen- betalen. Een
vermindering van het aantal arbeids
ongeschikten zou de sociale lasten
aanzienlijk doen dalen, maar kunnen
we daar voor de toekomst ook op
hopen?
HOOPGEVEND GELUID
DE prognoses van het Centraal Plan
bureau waren in dit opzicht niet erg
optimistisch. Het planbureau voor
spelde een aanzienlijke stijging van
het aantal WAO-ers tot circa 1,2 mil
joen in het tweede decennium van de
volgende eeuw. Men kan zich voor
stellen welke consequenties een der
gelijke stijging zou hebben voor de ge
neratie, die de komende decennia de
kost moet verdienen. Een verhoging
van de WAO-premie, ofwel een fikse
daling van de hoogte van de uitkering
zou dan onontkoombaar worden.
In de toekomstverkenning, die mede
werkers van de Leidse universiteit nu
samen met de Sociale Verzekerings
raad hebben gemaakt, klinken hoop
gevender geluiden door. Deze toe
komstverkenning is gebaseerd op de
bevolkingsprognose tot het jaar 2030
van het Centraal Bureau voor de
Statistiek. De onderzoekers verwach
ten een geringere stijging van het
aantal WAO-ers dan het Centraal
Planbureau voorzag. In de loop van
deze eeuw blijft het aantal arbeids
ongeschikten in ieder geval onder de
900.000. De top van 900.000 zal In het
jaar 2005 worden bereikt en daarna
daalt het aantal arbeidsongeschikten
in vijfentwintig jaar weer tot het peil
van nu.
Als deze prognose bewaarheid wordt,
zal dat de Nederlandse samenleving
goed uitkomen. Want in de komende
jaren zal het aantal bejaarden fors
toenemen en het (AOW) geld dat
daarvoor nodig is moet ook door de
premie-betalers worden opgebracht.
ECONOMISCH HERSTEL
EEN toekomstverkenning Is altijd ge
baseerd op prognoses. Die kunnen
wel of niet uitkomen. Ten aanzien van
de WAO hangt dat van vele factoren
af. Als onze economie zich in de loop
van de tachtiger jaren uit het dal zal
kunnen opwerken, zal de arbeidson
geschiktheid minder toenemen dan
wanneer de conjunctuur zich niet
herstelt. Werkgevers kunnen ook een
bijdrage leveren om de arbeidsonge
schiktheid op een gunstig niveau te
houden.
Eigenaar: C Benard
Kerkstraat 14, 4311 BC Bruinisse
Telefoon 01113-1379
